Οπτικά με πλήρωση αζώτου. Πλεονεκτήματα και μύκητας φακών

Πολλές φορές γίνεται η ερώτηση αν στα κιάλια και τα οπτικά με πλήρωση αζώτου μπορεί να αναπτυχθεί μύκητας (lens fungus) των οπτικών στοιχείων.

Άλλες φορές τέτοια οπτικά, εμφανίζονται να θολώνουν εσωτερικά. Τι συμβαίνει ακριβώς;

 

Τα κιάλια, οι προσοφθάλμιοι φακοί όπως και οι φωτογραφικοί φακοί με πλήρωση αζώτου είναι αδύνατον να θολώσουν εσωτερικά και να αναπτύξουν μύκητα οπτικών. Ο πρώτος λόγος είναι ότι είναι αδιάβροχα και σφραγισμένα ούτως ώστε να μη μπορεί να εισχωρήσει υγρασία και αέρας. Και δεύτερον η πλήρωση με άζωτο εξυπηρετεί τέσσερις σκοπούς: Το να αφαιρεθεί ο αέρας που υπάρχει μέσα στο οπτικό όργανο, να αφαιρεθεί η υγρασία (που υπάρχει σε αυτόν τον αέρα) και τελικά σαν αποτέλεσμα να μη θολώνουν και να μη μπορεί να αναπτυχθεί και ο μύκητας των οπτικών. Χρησιμοποιώ την λέξη "οπτικά", για να αναφερθώ σε φακούς και πρίσματα.

 

 

Ο λόγος που θολώνουν τα οπτικά όργανα είναι ότι μόλις η ατμόσφαιρα φτάσει θερμοκρασιακά στο σημείο δρόσου, η υγρασία που περιέχεται στον εσωτερικό αέρα συμπυκνώνεται και οι υδρατμοί επικάθονται στα κρύσταλλα. Ακριβώς όπως συμβαίνει σε ένα γυάλινο μπουκάλι με κρύο νερό όταν το βγάλουμε από το ψυγείο.

Το άζωτο (nitrogen) ή το αργόν (argon) που επίσης χρησιμοποιείται για τον ίδιο σκοπό στα οπτικά, είναι άνυδρα αέρια. Συνεπώς εφ' όσον δεν υπάρχει υγρασία σε αυτά, δεν μπορεί να υγροποιηθεί και να συμπυκνωθεί. Έτσι, είναι πρακτικά αδύνατο να θολώσουν κιάλια και φακοί με άζωτο ή αργόν.

 

 

Υπάρχει ποιοτική διαφορά ανάμεσα στο άζωτο και το αργόν;

Καμία. Πολλά έχουν γραφτεί στην προσπάθεια των κατασκευαστών να δείξουν διαφορές στα αέρια πλήρωσης οπτικών οργάνων, όπως ότι υπάρχει διαφορά στην απορρόφηση φωτός, καθαρότητας, χρώματος, φασματικής απόδοσης κλπ αλλά όλα έχουν καταρριφθεί και μοιάζουν τελικά με αστικούς μύθους.

 

 

Υπάρχουν συνθήκες που μπορούν να θολώσουν;

Ας ληφθεί υπ' όψιν, ότι τα οπτικά με πλήρωση αερίων δεν σημαίνει ότι οπωσδήποτε δεν θα θολώσουν. Δοκιμές με κιάλια στην Ευρώπη έχουν δείξει το αντίθετο σε ορισμένες περιπτώσεις που υποβλήθηκαν σε ακραίες θερμοκρασιακές συνθήκες -20 βαθμών. Και αυτό όχι σε όλα τα κιάλια που δοκιμάστηκαν. Αλλά κάτι τέτοιο περισσότερο το θεωρούμε σαν εξαίρεση αφού είναι δύσκολο να βρεθούμε σε αστρονομική παρατήρηση υπό τέτοιες συνθήκες. Προφανώς θα έμεινε ελάχιστη ποσότητα αέρα μέσα τους κατά την στιγμή της πλήρωσης στο εργοστάσιο. Ίσως το άζωτο να μην ήταν 100% καθαρό.

 

Αν πάντως τα οπτικά θολώσουν χωρίς να είμαστε σε τέτοιες συνθήκες σημαίνει ότι έχει χαθεί το άζωτο. Ξεκάθαρα! Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω ελαττωματικού o-ring που σφραγίζει τα οπτικά όργανα. Αλλά είναι εξαιρετικά σπάνιο. Άλλος λόγος είναι ότι ίσως να πειράχτηκε η βίδα στεγανοποίησης από εμάς.

 

Τα κιάλια περνούν ποιοτικό έλεγχο στο εργοστάσιο και την επόμενη ημέρα μετρούν αν υπάρχει διαρροή αζώτου.

 

 

 

Ο ΜΥΚΗΤΑΣ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

 

Οι μύκητες είναι αερόβιοι οργανισμοί συνεπώς χρειάζονται οξυγόνο και υγρασία για να αναπτυχθούν. Και το νερό που υπάρχει στον αέρα μαζί με το οξυγόνο τους βοηθάει σε αυτό. Οι περισσότεροι μύκητες για την ανάπτυξή τους χρειάζονται πάνω από 70% σχετική υγρασία για μερικές ημέρες, ελάχιστο φως, κακό αερισμό . Σε οπτικά με πλήρωση αζώτου ο μύκητας δεν μπορεί να αναπτυχθεί εσωτερικά, αφού δεν υπάρχει καθόλου οξυγόνο και υγρασία. Επίσης η ακτινοβολία UV του φωτός εξουδετερώνει τον μύκητα.

 

 

Τα υπόλοιπα οπτικά που θολώνουν εσωτερικά αναπτύσσουν μύκητα;

Όχι απαραίτητα. Ο μύκητας είναι ένας μικροβιακός οργανισμός που τα σπορίδιά του μεταφέρονται είτε μέσω της ατμόσφαιρας ή με υλικά όπως το γράσο και λιπαντικά που χρησιμοποιούν σε οπτικά. Στην Αμερική η ανάπτυξη μύκητα είναι κάτι συνηθισμένο, στην Ευρώπη όχι και τόσο. Τα τελευταία χρόνια πάντως γίνεται αναφορά σε αρκετά περιστατικά και στην Ευρώπη. Ο μύκητας ακόμη και αν υποθέσουμε ότι θα υπάρξει στα οπτικά μας, χρειάζεται τις κατάλληλες συνθήκες για να αναπτυχθεί.

 

 

Σε τι διαφέρει ο μύκητας από τις εσωτερικές κηλίδες υγρασίας;

Για να δείτε τον μύκητα χρειάζεστε ίσως ένα μεγεθυντικό φακό και ένα δυνατό φακό φωτισμού. Εμφανίζεται σε ένα σημείο, σε μερικά σημεία ή σε όλη την επιφάνεια του φακού ή των πρισμάτων σαν αραχνοειδής ιστός με λεπτές ίνες. Αν το προλάβετε στην αρχή θα μπορέσετε να τις καθαρίσετε. Αν έχετε παρατήσει τα οπτικά σας για καιρό, τότε ίσως το καθάρισμα να καταστεί αδύνατο. Ο μύκητας τρώει στην αρχή τις επιστρώσεις. Στην συνέχεια τρώει την επιφάνεια των κρυστάλλων. Στην πραγματικότητα το "τρώει" δεν είναι η σωστή λέξη. Αυτό που συμβαίνει είναι η διάβρωση τους που προκαλείται από ένζυμα και οξέα του μύκητα. Η διαφορά με τον μύκητα της κοινής μούχλας είναι ότι ο τελευταίος δεν διαβρώνει τα οπτικά.

 

 

Πως αποφεύγω τον μύκητα;

Ελέγξτε τα οπτικά μετά την χρήση τους. Αν υπάρχει υγρασία εσωτερικά μην τα κλείσετε στην θήκη τους. Αφήστε τα σε φωτεινό και αεριζόμενο περιβάλλον. Αποφύγετε το άμεσο ηλιακό φως που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα. Το ηλιακό φως θα στεγνώσει και θα σταθεροποιήσει τις κηλίδες υγρασίας και θα καθαριστούν δυσκολότερα έτσι. Το συνηθέστερο είναι να μην υπάρξουν κηλίδες αν η διαδικασία γίνει σωστά. Αν κάποιος από την παρέα αστροπαρατήρησης αναφέρει ότι βρήκε μύκητα από βραδιά που παρατηρήσατε μαζί, ελέγξετε και τα δικά σας οπτικά. Ο μύκητας όπως είπαμε μεταφέρεται.

 

Το καλύτερο που θα μπορούσε να κάνει κάποιος όταν δει υγρασία εσωτερικά είναι να χρησιμοποιήσει ένα στεγνωτήρα μαλλιών σε ροή κρύου αέρα. Όχι ζεστού. Όπως με το παρμπρίζ του αυτοκινήτου που του στέλνουμε κρύο αέρα από το αιρκοντίσιον τον χειμώνα για να ξεθολώσει . Στην συνέχεια πρέπει πάλι τα οπτικά να μείνουν λίγο σε φωτεινό και αεριζόμενο περιβάλλον.

 

 

Πως καθαρίζω τον μύκητα;

Υπάρχουν οδηγίες στο http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?p=182090#182090

Αγοράστε και μια μακρόστενη λάμπα UV της Philips για φίλτρα νερού, να υπάρχει.

 

Ο μύκητας των οπτικών. Σαν αραχνοειδής ιστός με λεπτές ίνες

Και ένα ωραίο βίντεο για το πως φτιάχνονται τα κιάλια της εταιρίας Steiner.

Μετά το 4:45 δείχνει τον τρόπο που γεμίζονται με άζωτο και τον έλεγχο που ακολουθεί για τυχόν απώλειες.

 

Ωραίο video, (ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΩΡΑΙΟΣ ΟΔΗΓΟΣ!) παρόλα αυτά δεν είναι λίγο παρακινδυνευμένο το προσωπικό να πιάνει τα πρίσματα/φακούς με γυμνά χέρια (έστω και απο το πλάι) ;

Ωραίο βίντεο πραγματικα

Και σε εμένα είχε κάνει εντύπωση ακριβώς το ίδιο, όταν είδα να πιάνουν τους φακούς με γυμνά χέρια. Προφανώς κάτι θα υπάρχει που δεν διακρίνουμε στο βίντεο, διαφορετικά νομίζω θα βλέπαμε δακτυλικά αποτυπώματα στα καινούργια κιάλια ακόμη και ανάμεσα στα στοιχεία των αντικειμενικών.

 

Θα φύγω λίγο από το θέμα, αλλά αξίζει επ' ευκαιρία να προσεχθεί το πόση σημασία έχουν όλα τα μέρη που αποτελούν τα κιάλια για να γίνει μια άψογη κατασκευή. Αναφέρει στο σημείο που δείχνει το πως ταυτίζονται τα δύο στοιχεία του αντικειμενικού, ότι αν η ταύτιση δεν γίνει τέλεια και ξεφύγει κατά 1/100 του χιλιοστού η εικόνα θα είναι φτωχή.

Λάμπα UV απο Ebay μολις 4 ευρω