Οδηγίες προς ναυτιλομένους

Υπάρχει ένα ρητό που λέει «περί ορέξεως κολοκυθόπιτα».

 

Πάνο δεν ισχύει πάντοτε αυτό. Συγκεκριμένα στην συζήτηση μπήκε κάποια στιγμή ο jimkopa δηλώνοντας

 

να ξέρεις παντως οτι τα κιάλια δεν είναι για αστρονομία

 

Είναι φανερό ότι από την απάντησή του ότι δεν έχει προσπαθήσει για σοβαρή παρατήρηση με κιάλια, μάλιστα δεν ξέρω αν παρατηρεί και με τηλεσκόπιο ή μόνο γράφει. Δεν είναι το θέμα για την προσωπική του άποψη στο αν του άρεσαν τα κιάλια για παρατήρηση. Είναι στο ΑΝ ΚΑΝΟΥΝ για παρατήρηση.

 

’λλο δεν μου αρέσουν άλλο δεν κάνουν, είναι η διαφορά κατανοητή;

Κωνσταντίνε η αναφορά περί ''κολοκυθόπιτας'' δεν αναφερόταν στο αν τα κιάλια κάνουν για αστρονομία. Άλλωστε αν κάποιος θεωρεί ότι δεν παίρνει αξιόλογη εικόνα - πληροφορία από τα κιάλια είναι προφανές ότι δεν τα θεωρεί κατάλληλα για παρατήρηση.

Ο φίλος Κώστας ρώτησε, αν είναι καλό να ξεκινήσει με κιάλια.......

Ένας νεοεισερχόμενος δεν γνωρίζει τη διαφορά στενών και ευρέων πεδίων. Δεν θα ξεκινήσει από τη μαγεία των διπλών σμηνών, αλλά θέλει σαν τρελός να δει το Δία, τους δακτυλίους του Κρόνου κ.λ.π. Για αυτό για μένα δεν είναι σωστό να του προτείνουμε κιάλια και χάρτες......όπως λέει και ο οδηγός στο φόρουμ..

Ευτυχώς ο συγκεκριμένος την "έψαξε" και κατάλαβε στο τέλος.

Καλησπέρα παιδιά

 

 

Απο όσα διάβασα κατέληξα σε αυτό που προτείνατε κάποιοι. Θα αγοράσω ένα καλό ζευγάρι κυάλια μεταχειρισμένα και θα δοκιμάσω.

Αν τελικά με κερδίσει το άθλημα θα στραφω και σε τηλεσκόπιο. Αν πάλι δεν με κερδίσει ή δεν έχω τον απαιτούμενο χρόνο θα μου μείνουν τα κυάλια που είναι χρήσιμα και εκτός αστρονομίας.

 

 

Σας ευχαριστώ πολύ για τις απαντήσεις!

Κώστας

Εκτός ότι εν γένει τα κιάλια δεν είναι για πλανήτες, αυτά που ζητάς στις αγγελίες είναι ογκώδη και βαριά και χρειάζονται ικανοποιητικό τρίποδο και κεφαλή δηλαδή νέο προϋπολογισμό.

Μη φοβηθείς να πας σε μεταχειρισμένο τηλεσκόπιο αν θέλεις. Αν δεν σε κερδίσει το άθλημα θα μπορέσεις να το μεταπωλήσεις χωρίς μεγάλη ζημιά.......

Μου αρέσουν τα κιάλια, όπως και οι διόπτρες, αλλά θεωρώ πως τα κιάλια είναι δευτερεύων αστρονομικός εξοπλισμός και σίγουρα είναι πολύ πιο χρήσιμα και απολαυστικά όταν χρησιμοποιούνται σε σκοτεινό ουρανό. Σε φωτορυπασμένη περιοχή συνιστάται τηλεσκόπιο ικανό για πλανητική, γιατί σε περιοχές όπως η Αθήνα, είναι οι πιο συνηθισμένοι στόχοι για προφανείς λόγους.

Ενα τέτοιο τηλεσκόπιο είναι και το ιδανικό ξεκίνημα για έναν αρχάριο που παρατηρεί απο πόλη, ο οποίος θα ενθουσιαστεί και θα συνεχίσει την ενασχόληση με το χόμπι. Ένα 8άρι dob ή ενα 5άρι mak θεωρώ πως είναι ιδανικά. Κατόπιν στη συνέχεια μπορεί να προστεθεί ένα ζευγαρι κιάλια ως βοήθημα, για διαφορετικότητα και ποικιλία.

Μπορεί τα κιάλια να έχουν πολλές χρησιμότητες και αρκετά πλεονεκτήματα, αλλά για αστρονομική παρατήρηση φυσικά προέχει το τηλεσκόπιο.

Η άποψή μου είναι να επενδύσεις τα πρώτα σου χρήματα σε ένα καλό εισαγωγικό τηλεσκόπιο με 2-3 προσοφθάλμιους και στη συνέχεια βλέπεις και για κιάλια.

Μπορεί να είναι αυτονόητο για εμάς, οι αρχάριοι όμως ίσως δεν μπορούν να το αντιληφθούν χωρίς να έχουν εμπειρία χρήσης οπτικών. Ας τα ξαναπούμε απλουστευμένα.

Οι αστρονομικοί στόχοι διαφέρουν ως προς κάποιες ιδιότητες.

1. Ως προς το μέγεθος.

Υπάρχουν πολύ μικροί στόχοι, αλλά και πολύ μεγάλοι.

α) Οι πολύ μικροί στόχοι, μεγέθους λίγων arcsecond (δευτερολέπτων της μοίρας), απαιτούν μεγάλη μεγέθυνση. Χωρίς αυτή φαίνονται σαν κουκκίδες χωρίς χαρακτηριστικά, ή και καθόλου.

Η μεγέθυνση είναι λόγος του εστιακού μήκους του οπτικού σωλήνα, προς το εστιακό μήκος του φακού.

Άρα απαιτείται τηλεσκόπιο μεγάλου εστιακού μήκους, ή φακός μικρού εστιακού μήκους, ή συνδυασμός των δύο. Και αν προς τα κάτω δεν υπάρχει όριο (έχω ένα Siebert Emoscop Γαλιλαιϊκό μεγέθυνσης 2.5x), προς τα επάνω υπάρχουν όρια τα οποία θέτει η ατμόσφαιρα, περίπου 50-75x για την ημέρα και οριζόντια παρατήρηση και περίπου 250-300x για την νύκτα και κατακόρυφη παρατήρηση.

Λόγω περιορισμών που θέτει η κόρη εξόδου, σχεδόν κανένα οπτικό όργανο δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί το πλήρες φάσμα χρήσιμων μεγεθύνσεων. Ο λόγος της μέγιστης προς την ελάχιστη δεν ξεπερνά συνήθως ένα θεωρητικό 7, αν και στην πράξη πολλοί οπτικοί σωλήνες έχουν λόγο 3-5.

Έτσι μπορεί να χρειαστεί συνδυασμός ενός μικρού και ενός μεγάλου οργάνου (και τα δύο μπορεί να είναι κιάλια ή τηλεσκόπια, μονοφθάλμια ή διοφθάλμια) για να έχουμε μεγαλύτερο φάσμα μεγεθύνσεων και προσβάσιμων αντικειμένων.

Οι πλανήτες είναι διαφόρων μεγεθών, όλοι όμως σχετικά μικροί. Η Σελήνη δεν είναι πλανήτης αλλά, όπως και ο Ήλιος (με κατάλληλο τηλεσκόπιο ή φίλτρο) παρατηρούνται με παρόμοια όργανα, καθώς θα εστιάσουμε σε κάποιον κρατήρα ή άλλη λεπτομέρεια και απαιτείται μεγέθυνση γιαυτό.

β) Τα μεγάλα αντικείμενα από την άλλη χρειάζονται πεδίο. Το πεδίο είναι αντιστρόφως ανάλογο προς τη μεγέθυνση. Ένα μεγάλο αντικείμενο, από 1 έως και αρκετές μοίρες, δεν χωρά σε οπτικούς σωλήνες με μεγάλη μεγέθυνση. Αυτά τα παρατηρούμε με κιάλια ή μικρά τηλεσκόπια. Αυτά τα αντικείμενα είναι λιγότερα από τα μικρά, αλλά τόσο εντυπωσιακά που είναι κρίμα να τα χάσουμε. Μεταξύ αυτών εκτεταμένα νεφελώματα όπως το Veil, μεγάλα ανοικτά σμήνη, όπως οι Υάδες, οι Πλειάδες, το διπλό του Περσέα, η Φάτνη, αλλά και γενικά κάθε αστρικό πεδίο.

2. Ως προς τη λαμπρότητα.

Υπάρχουν λαμπροί στόχοι και αχνοί στόχοι. Και τα δύο είδη μπορεί να είναι εκτεταμένα (απαιτείται ανάλογο πεδίο) ή μικρά (απαιτείται ανάλογη μεγέθυνση).

α) Οι λαμπροί στόχοι φαίνονται και με οπτικούς σωλήνες μικρής διαμέτρου, ενώ οι αχνοί απαιτούν μεγαλύτερη διάμετρο.

Ο λόγος του εστιακού μήκους προς τη διάμετρο του οπτικού σωλήνα είναι ο εστιακός λόγος. Ένας σωλήνας με μεγάλο εστιακό λόγο μας προσφέρει παράθυρο μεγεθύνσεων μετατοπισμένο προς τις υψηλές (και μικρότερο πεδίο). Προσφέρει μικρότερες κόρες εξόδου και ευνοεί τα λαμπρότερα αντικείμενα, όπως οι πλανήτες και τα διπλά άστρα.

β)Αντιθέτως, ένας σωλήνας με μικρό εστιακό λόγο μας προσφέρει παράθυρο πεδίων μετατοπισμένο προς τα ευρύτερα (και μικρότερες μεγεθύνσεις). Προσφέρει μεγαλύτερες κόρες εξόδου και ευνοεί τα αχνότερα αντικείμενα, όπως οι γαλαξίες και τα νεφελώματα.

Τα συνήθη κιάλια, ιδίως εκείνα που προορίζονται για χρήση χωρίς στήριξη, συνήθως έχουν μικρό εστιακό μήκος, μικρή διάμετρο και εστιακούς λόγους f/4-f/5). Συνήθως χρησιμοποιείται χαμηλή μεγέθυνση, αν και υπάρχουν εκδόσεις με μεγαλύτερη μεγέθυνση ή και (στα μεγαλύτερα) προσοφθάλμιοι zoom ή δυνατότητα αλλαγής προσοφθαλμίου. Από αυτά καταλαβαίνουμε πως (πέραν της επίγειας εφαρμογής που αποτελεί και το κύριο κίνητρο αγοράς τους για την συντριπτική πλειοψηφία του αγοραστικού κοινού) είναι καταλληλότερα για εκτεταμένα αντικείμενα, σε χαμηλή μεγέθυνση.

Τα μεγάλα κιάλια ωστόσο, τα οποία μπορούν να θεωρηθούν (και πολύ συχνά αυτό ακριβώς είναι) δύο ενωμένα τηλεσκόπια, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για μικρά ή αχνά αντικείμενα, από πλανήτες έως γαλαξίες, αρκεί να το επιτρέπει η μεγέθυνση που μπορούν να αποδώσουν. Ως προς τις εφαρμογές, μοιάζουν με τις δύο επόμενες κατηγορίες που περιγράφονται παρακάτω.

Τα μικρά διοπτρικά και νευτώνια, ιδίως τα "κοντά" (με μικρό εστιακό λόγο, f/5-f/7) πιάνουν λίγο μεγαλύτερες μεγεθύνσεις. Είναι μια γέφυρα ανάμεσα στα μικρά κιάλια, μονοκιάλια και ερευνητές και την επόμενη κατηγορία. Γενικά όμως δίνουν έμφαση στο πεδίο και όχι τη μεγέθυνση και ονομάζονται ανεπίσημα "τηλεσκόπια πλούσιου πεδίου". Βλέπεις ό,τι με τα κιάλια, αλλά μπορείς να αυξήσεις τη μεγέθυνση μέχρι κάποιο σημείο. Τα διοπτρικά αυτού του τύπου (τα αστρονομικά είτε εξειδικευμένα με θωράκιση) χρησιμοποιούνται κατά κόρον ως πεδιοσκόπια, για επίγεια παρατήρηση.

Τα μεσαία διοπτρικά και νευτώνια, ιδίως τα "μακριά" (με μεγάλο εστιακό λόγο) πιάνουν ακόμη μεγαλύτερες. Το ίδιο και τα καταδιοπτρικά, Schmidt και Maksutov Cassaigrain. Κάνουν κυρίως για μικρά ή αχνά αντικείμενα, από πλανήτες έως γαλαξίες. Έχουν χάσει την ικανότητα να δίνουν μεγάλα πεδία, πάνω από 1 μοίρα και όποιος τα χρησιμοποιεί (οι περισσότεροι από εμάς) θα βασιστεί σε ένα ζευγάρι κιάλια, τον ερευνητή ή ένα μικρότερο τηλεσκόπιο (συνήθως διοπτρικό) για να δει τα εκτεταμένα αντικείμενα και τα αστρικά πεδία του γαλαξία.

Τα μεγάλα τηλεσκόπια, σήμερα σχεδόν αποκλειστικά τύπου Cassegrain (αλλά και τα vintage διοπτρικά διαφόρων αστεροσκοπείων) είναι εξειδικευμένα και συχνά επαγγελματικά όργανα, με απίστευτα στενό πεδίο, τα οποία χρησιμοποιούνται κατ' εξοχήν φωτογραφικά (όπως φωτογραφικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι δύο προηγούμενες κατηγορίες). Δεν μας αφορούν.

Αν και τα όρια είναι κάποτε ασαφή μεταξύ των κατηγοριών, και η κάθε κατηγορία αλληλοεπικαλύπτεται στα άκρα της ζώνης εφαρμογών της με κάποια από τις άλλες κατηγορίες, είναι σαφές πως δεν μπορείς να δεις τα πάντα με ένα και μόνο όργανο. Κάθε μια έχει το πεδίο εφαρμογής της και ας λοξοκοιτάζει (αναλόγως των προδιαγραφών του οργάνου) και προς τις άλλες. Οι περισσότεροι στο χόμπι έχουν ένα ή περισσότερα όργανα από κάθε κατηγορία, εκτός από την τελευταία, ασχέτως με το ποιό όργανο απέκτησαν πρώτο.

Αν προσέξουμε αυτή την κλίμακα θα δούμε πως στα υψηλότερα σκαλοπάτια οι εφαρμογές είναι όλο και πιο εξειδικευμένες (όπως η πλανητική παρατήρηση, ή ακόμη και η φωτογράφιση γαλαξιών στα 13 δισ. έτη φωτός από δορυφορικά τηλεσκόπια). Στα χαμηλότερα σκαλοπάτια ωστόσο υπάρχει μεγαλύτερο εύρος εφαρμογών, με το κιάλι (ή το μικρό διοπτρικό, ή και τον φακό της DSLR), πέραν των αστρικών στόχων, μπορεί κάποιος να παρατηρήσει πουλιά, κυνήγι, το ανάγλυφο του εδάφους, την κίνηση στη θάλασσα, μια παράσταση στην όπερα, ένα παιχνίδι ποδοσφαίρου και μύρια όσα. Άρα, ακόμη και αν εγκαταλείψει την αστρονομία, το όργανο μπορεί να παραμείνει ένα πολύτιμο εργαλείο.

Τώρα ποιό θα πρέπει να πάρετε πρώτο; Μικρή σημασία έχει, αν σύντομα αποκτήσετε και ένα συμπληρωματικό όργανο που να σας επιτρέπει πρόσβαση σε περισσότερα αντικείμενα.

Και αν πάρετε μονάχα ένα; Αυτό θα το κρίνετε εσείς. Πριν το κρίνετε, σκεφτείτε αν τα ενδιαφέροντά σας επεκτείνονται και σε άλλους τομείς όπου τα οπτικά θα σας είναι χρήσιμα (λαμβάνοντας υπ' όψιν πως οι περισσότερες εφαρμογές πέραν της αστρονομικής απαιτούν μικρά (φορητά) μεγέθη με μεγάλα πεδία και όχι αναγκαστικά υψηλές μεγεθύνσεις) ή δεν σας νοιάζει τίποτε άλλο, είστε παθιασμένα ερωτευμένοι με την αστρονομία και θέλετε να κυνηγάτε γαλαξίες στα φαλακρά βουνά, ή να παρατηρείτε τον Δία και τον Κρόνο από το μπαλκόνι του σπιτιού σας. Στην πρώτη περίπτωση τα κιάλια (ή ένα μικρό διοπτρικό κατά περίπτωση) μπορεί να είναι η καλύτερη λύση, ενώ στην δεύτερη ένα φαρδύ κατοπτρικό ή καταδιοπτρικό για τον βαθύ ουρανό, ή ένα μακρύ διοπτρικό ή καταδιοπτρικό για το ηλιακό σύστημα αποτελεί μια εξειδικευμένη επένδυση που θα σας εξυπηρετήσει καλύτερα.

Παιδιά ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον και ιδιαίτερα το φίλο kokkolis που έκατσε και έγραψε ολόκληρο κείμενο για να βοηθήσει.

Η αλήθεια είναι οτι έχω αφήσει την ιδέα των κυαλιών καθώς πιστεύω οτι δεν θα με καλύψει και ψάχνω τις αγγελίες προκειμένου να βρω ένα τηλεσκόπιο σε σχετικά χαμηλή τιμή αλλα με ικανοποιητικά χαρακτηριστικά για τις αστροπαρατηρήσεις μου.

Ξέρω περίπου τι πρέπει να έχω κατα νου και όποτε έχω χρόνο διαβάζω περισσότερα.

Σας ευχαριστώ όλους για τις αποαντήσεις σας!

Κώστας