Περί Αστέρων

Βρήκαν το άστρο του… Σάουρον.

Ονομάζεται HR 4769A και βρίσκεται σε απόσταση 237 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Κενταύρου. Πρόκειται για ένα άστρο γύρω από το οποίο έχει σχηματιστεί ένας δίσκος κοσμικής σκόνης. Το διαστημικό τηλεσκόπιο VLT του Νότιου Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου στη Χιλή κατέφερε να τραβήξει μια εντυπωσιακή φωτογραφία στην οποία οι αντιθέσεις φωτός ανάμεσα στο άστρο και τον δίσκο δημιουργεί μια εικόνα που θυμίζει το μάτι του Σάουρον, του ηγέτη των σκοτεινών δυνάμεων στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών.

Στη λήψη της φωτογραφίας βασικό ρόλο έπαιξαν τα φίλτρα SPHERE του VLT τα οποία σύμφωνα με τους αστρονόμους θα βοηθήσουν τους αστρονόμους όχι μόνο να εντοπίζουν πλανήτες που κινούνται γύρω από μακρινά άστρα αλλά και να τους μελετούν.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=603337

Ένα άστρο εκρήγνυται σε θεαματικό βίντεο του Hubble.

Το Σύμπαν μοιάζει να μιμείται την τέχνη σε αυτές τις εικόνες που θυμίζουν τον πίνακα Έναστρη Νύχτα του Βαν Γκογκ.

To timelapse που παρουσίασαν οι υπεύθυνοι του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble δείχνει ένα φωτοστέφανο να εξαπλώνεται γύρω από το άστρο V838 του Μονόκερου, σε απόσταση 20.000 ετών φωτός.

Το φωτοστέφανο εμφανίστηκε το 2002 όταν το άστρο -ένας μεσήλικος κόκκινος γίγαντας- πέρασε μια φάση παροξυσμού και έγινε για λίγο το λαμπρότερο αστέρι του Γαλαξία. Οι αστρονόμοι δεν γνωρίζουν τι προκάλεσε την απότομη έκλαμψη, μπόρεσαν όμως να παρακολουθήσουν το φως της να εξαπλώνεται στο διάστημα και να φωτίζει σύννεφα σκόνης γύρω από το άστρο.

Θα φανταζόταν κανείς ότι τα σύννεφα σχηματίζονται από υλικό που εκτινάσσει το άστρο, στην πραγματικότητα όμως η σκόνη βρισκόταν ήδη εκεί και απλά φωτίστηκε από τη λάμψη.

Το παραπάνω βίντεο συμπυκνώνει δύο χρόνια παρατηρήσεων με το Hubble -αυτό είναι το χρονικό διάστημα που χρειάστηκε το φως της έκλαμψης για να φτάσει τα πιο απομακρυσμένα σύννεφα σκόνης, ταξιδεύοντας με ταχύτητα 300.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Συγκριτικά, το φως του Ήλιου χρειάζεται περίπου πέντε ώρες να φτάσει μέχρι τον Πλούτωνα.

Το φαινόμενο του διαδοχικού φωτισμού όλο και πιο απομακρυσμένων πέπλων σκόνης ονομάζεται «ηχώς του φωτός», εξηγούν οι υπεύθυνοι του Hubble. Δηλώνουν ωστόσο άγνοια όσον αφορά το μηχανισμό της έκλαμψης. Σε γενικές γραμμές, τα άστρα που παρουσιάζουν απότομη αύξηση της φωτεινότητας ονομάζονται καινοφανείς ή νόβα. Τα νόβα είναι συνήθως λευκοί νάνοι που απορροφούν υδρογόνο από ένα συνοδό άστρο μέχρι που πυροδοτούνται και εκρήγνυνται λόγω πυρηνικών αντιδράσεων σαν ένα είδος γιγάντιας βόμβας υδρογόνου.

Παραμένει άγνωστο αν το V838 του Μονόκερου είναι στην πραγματικότητα δύο άστρα που μετατράπηκαν σε καινοφανείς.

Το πιθανότερο όμως είναι ότι το ξέσπασμα που παρακολούθησε το Hubble «αντιστοιχεί σε ένα μεταβατικό στάδιο στην εξέλιξη του άστρου το οποίο σπάνια έχουμε την ευκαιρία να δούμε».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=606387

Πως «χτίστηκαν» οι Πυλώνες της Δημιουργίας;

Μια προσομοίωση έδειξε πώς δημιουργήθηκε το εντυπωσιακό εργοστάσιο άστρων

Πόρτσμουθ

Στο νεφέλωμα του Αετού υπάρχει μια περιοχή που έγινε διάσημη από μια φωτογραφία του Hubble. Πρόκειται για μια περιοχή που αποτελείται από τρεις στήλες κοσμικής πυκνής ύλης οι οποίες λειτουργούν στην ουσία ως ένα εργοστάσιο νέων άστρων. Μια νέα προσομοίωση δείχνει το πώς δημιουργήθηκαν οι «Πυλώνες της Δημιουργίας» όπως ονόμασαν οι επιστήμονες αυτές τις στήλες.

Οι Πυλώνες

Την 1 Απριλίου του 1995 το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έστρεψε το βλέμμα του στο νεφέλωμα του Αετού που βρίσκεται σε απόσταση 6.500 χιλιάδων ετών από εμάς στον αστερισμό του Όφεως. Μία από τις φωτογραφίες απεικόνιζε γιγάντιες «κολόνες» από διαστρικά αέρια και άλλη κοσμική ύλη.

Οι επιστήμονες ονόμασαν αυτές τις κολόνες «Πυλώνες της Δημιουργίας» αφού εκεί εξελίσσεται η παραγωγή νέων άστρων. Η συγκεκριμένη φωτογραφία θεωρείται σταθμός για την αστρονομία και είναι η διασημότερη από τις εκατοντάδες χιλιάδες εικόνες που έχει τραβήξει στα 24 χρόνια λειτουργίας του το Hubble.

Η φυσαλίδα

Ο Σκοτ Μπαλφούρ, μεταπτυχιακός φοτιτητής της Σχολής Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου Κάρντιφ στη Βρετανία, αποφάσισε να διερευνήσει την προέλευση των Πυλώνων. Σχεδίασε μια προσομοίωση τα αποτελέσματα της οποίας έδειξαν ότι οι Πυλώνες δημιουργήθηκαν μέσα σε μια κολοσσιαία φυσαλίδα που δημιουργήθηκε με τη σειρά της από ισχυρούς ανέμους υπεριώδους ακτινοβολίας. Τέτοιοι άνεμοι δημιουργούνται σε γιγάντια άστρα, πολλές φορές μεγαλύτερα από τον Ηλιο. Η μελέτη δείχνει ότι συμβολή των γιγάντιων άστρων στη γέννηση νέων άστρων είναι πιο ευρεία και σύνθετη από όσο θεωρούσαν οι ειδικοί μέχρι σήμερα. Η μελέτη παρουσιάστηκε στο εθνικό συνέδριο της Βασιλικής Εταιρείας Αστρονομίας της Βρετανίας που διεξάγεται αυτές τις μέρες στο Πόρτσμουθ.

ΒΙΝΤΕΟ: http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=609739

Το πιο «παλιό» αστέρι.

Την «υπογραφή» ενός πρωτο-αστέρα υποστηρίζουν ότι εντόπισαν ιάπωνες αστροφυσικοί στη χημική σύσταση ενός άστρου που βρίσκεται στον αστερισμό του Κήτους και απέχει μόλις 1.000 έτη φωτός από τη Γη. Η ανακάλυψη, αν επιβεβαιωθεί, προσφέρει στους επιστήμονες την πρώτη «ματιά» στα πρώτα αστέρια που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν και δείχνει ότι αυτά ήταν εξαιρετικά μεγάλα και πέθαναν με έναν υπερβολικά βίαιο εκρηκτικό θάνατο.

Σύμφωνα με τα θεωρητικά μοντέλα των επιστημόνων τα πρώτα άστρα που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν είχαν μεγάλο μέγεθος (μετά τη Μεγάλη Εκρηξη στο Σύμπαν υπήρχε μόνο υδρογόνο, ήλιο και λίγο λίθιο, αέρια τα οποία μπορούν να «γεννήσουν» μόνο μεγάλους και φωτεινούς αστέρες) και σύντομη ζωή. Εικάζεται ότι μπορεί να ήταν έως και εκατοντάδες φορές μεγαλύτερα από τον Ηλιο και ότι κατέρρευσαν σχετικά γρήγορα σε τεράστιες εκρήξεις σουπερνόβα δημιουργώντας την επόμενη γενιά αστέρων με βαρύτερα χημικά στοιχεία.

Ακριβώς όμως επειδή αυτή η πρώτη αστρική γενιά – η οποία αποκαλείται συχνά από τους αστρονόμους «πληθυσμός ΙΙΙ» – έλαμψε και έσβησε τόσο νωρίς σήμερα δεν μπορούμε να δούμε κανέναν εκπρόσωπό της. Αυτό περιορίζει σημαντικά τις γνώσεις μας καθώς το μέγεθος της μάζας των πρωτο-αστέρων είναι καθοριστικής σημασίας για τη διάρκεια της ζωής τους και για τα χημικά στοιχεία που θα μπορούσαν να παραγάγουν με τις εκρήξεις τους: όσο πιο μεγάλοι ήταν τόσο πιο γρήγορα θα κατέρρεαν, χωρίς να είναι σε θέση να παραγάγουν στοιχεία βαρύτερα από τον σίδηρο, ενώ αν ήταν μικρότεροι θα είχαν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και θα παρήγαγαν πιο βαριά στοιχεία.

Τώρα μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Ουάκο Αόκι από το Εθνικό Αστεροσκοπείο της Ιαπωνίας στο Τόκιο (NAO) υποστηρίζει ότι εντόπισε ένα άστρο, το SDSS J001820.5–093939.2, το οποίο φαίνεται να έχει δημιουργηθεί από τη σκόνη που άφησε πίσω της η έκρηξη ενός πρωτο-αστέρα. Όπως περιγράφουν στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science» οι ερευνητές εξέτασαν τον SDSS J001820.5–093939.2 με φάσματα υψηλής ανάλυσης από το ιαπωνικό τηλεσκόπιο Subaru στη Χαβάη και ανακάλυψαν ότι η χημική του σύσταση ξεφεύγει από τα συνηθισμένα. «Είναι ένα μοναδικό άστρο με ένα πολύ ιδιαίτερο χημικό μοτίβο το οποίο δεν έχουμε ξαναδεί ως τώρα» δήλωσε ο κ. Αόκι στο ειδησεογραφικό τμήμα του «Science».

Σύμφωνα με τις αναλύσεις ο SDSS J001820.5–093939.2 ανήκει στους λεγόμενους αστέρες χαμηλής μεταλλικότητας αλλά διαφέρει από όλους τους άλλους Είναι υπερβολικά φτωχός σε μέταλλα: περιέχει λίγο σίδηρο (1.000 φορές λιγότερο από ό,τι ο Ηλιος) και σχεδόν καθόλου βαρύτερα μέταλλα όπως το στρόντιο ή το βάριο. Επίσης η χημική του σύσταση παρουσιάζει μεγάλη δυσαναλογία ανάμεσα στα στοιχεία με ζυγό ατομικό αριθμό (τα οποία είναι πολύ περισσότερο) και στα στοιχεία με μονό ατομικό αριθμό. «Τα χαρακτηριστικά αυτά προβλέπονται από τα μοντέλα νουκλεοσύνθεσης για υπερκαινοφανείς αστέρες ή αστέρες με μάζα μεγαλύτερη από 140 φορές από αυτή του Ηλιου» σημειώνουν οι ερευνητές στη μελέτη τους «κάτι το οποίο υποδηλώνει ότι η κατανομή μάζας των αστέρων πρώτης γενιάς ίσως εκτείνεται στις 100 ηλιακές μάζες ή και περισσότερο».

Αυτό σημαίνει ότι οι αστέρες του πληθυσμού ΙΙΙ ήταν μάλλον μεγαλύτεροι από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες κσι ότι, ακριβώς εξαιτίας του τεράστιου μεγέθους τους, κατέληγαν σε έναν εξαιρετικά βίαιο θάνατο. Ο κ. Αόκι υποστηρίζει ότι κατέρρεαν με εκρήξεις αστάθειας ζεύγους οι οποίες ήταν 10 ως 100 φορές πιο ισχυρές από αυτές των συνηθισμένων σουπερνόβα που μπορούμε να παρατηρήσουμε στον γαλαξία μας. Ειδικοί από άλλα ερευνητικά κέντρα που δεν συμμετείχαν στη μελέτη χαρακτήρισαν τα ευρήματα σημαντικά, αν και ορισμένοι επεσήμαναν ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ο SDSS J001820.5–093939.2 να αποτελεί προϊόν όχι μόνο μιας αλλά περισσότερων αστρικών εκρήξεων. Κάποιοι εξέφρασαν την ελπίδα ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, που θα εκτοξευθεί το 2018 διαδεχόμενο το Hubble, θα μπορέσει να «συλλάβει» τα ίχνη κάποιας τέτοιας «αρχαίας» έκρηξης προσφέροντας σαφέστερα στοιχεία.http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=624885

Ακουγεται παραξενο, αλλα η μικρη σχετικα ποσοτητα σιδηρου μας δειχνει οτι το αστερι ειναι απο τα αρχαιοτερα. Ενω τα πρωτα μεγαλα αστερια παρηγαγαν πολυ σιδηρο στον πηρηνα τους, αυτος εγλωβιστηκε ολος σχεδον στην καταρρεευση του αστρου ως μ. τρυπα. Το συμπαν εμπλουτιστηκε με σιδηρο μετα τις εκρηξεις σ. νοβα 1α, οπου η εκρηξη ενος λ. νανου απελευθερωνει ολα τα υλικα του, και το σιδηρο που ειχε παραχθει στον πηρηνα του λιγο πριν την εκρηξη του. Αυτες οι εκρηξεις εγιναν μετα απο 1 δις. ετη, γιατι νωριτερα δεν δημιουργηθηκαν λ. νανοι, λογο μεγαλυτερης διαρκειας ζωης των αρχικων τους αστερων.

Ουσιαστικα συγκρινουμε την ποσοτητα σιδηρου με αυτην των ανθρακα- οξυγονο- αζωτο, στοιχεια με σχετικα μεγαλη αναλογια λογο κυκλου μεταστοιχειωσης CNO στα μεγαλα αστερια.

Πλανήτης οδηγεί το άστρο του σε ταχύ γήρας!

Η αλληλεπίδραση ενός γιγάντιου εξωπλανήτη με το μητρικό του άστρο προκαλεί μια σειρά από σπάνια κοσμικά φαινόμενα. Νέα μελέτη δείχνει ότι ο πλανήτης προκαλεί χάος στο εσωτερικό του άστρου προκαλώντας έτσι την πρόωρη γήρανση του.

Το άστρο WASP 18 βρίσκεται σε απόσταση 325 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Φοίνικα και έχει λίγο μεγαλύτερη μάζα από αυτή του Ήλιου. Το 2009 εντοπίσθηκε να κινείται κοντά στο άστρο ένας πλανήτης. Σε απόσταση μόλις 3 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από το άστρο βρίσκεται ένας γιγάντιος πλανήτης αερίων που έχει μάζα δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτήν του Δία ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. Οι γιγάντιοι πλανήτες αερίων που βρίσκονται κοντά στα μητρικά τους άστρα έχουν λάβει από την επιστημονική κοινότητα την ονομασία «καυτοί Δίες».

Ο πλανήτης Wasp 18b είναι τόσο κοντά στο άστρο που ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από αυτό μόλις σε 24 ώρες! Μάλιστα κατά την τροχιακή του κίνηση ο πλανήτης πλησιάζει το άστρο σε απόσταση μικρότερη του ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων και με δεδομένο το μέγεθος του θα μπορούσε να πει κάποιος ότι σχεδόν το ακουμπάει...

Πριν από τρία χρόνια ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια διαπίστωσαν ότι το πανίσχυρο μαγνητικό πεδίο του Wasp 18b επηρεάζει το άστρο ασκώντας παλιρροϊκές δυνάμεις οι οποίες υποχρεώνουν την επιφάνεια του άστρου να ανασηκώνεται και να υποχωρεί. Τώρα ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Ιγκνάσιο Πιλιτέρι του Εθνικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής της Ιταλίας διαπίστωσε ότι ο Wasp 18b διαταράσσει το «βιολογικό ρολόι» του μητρικού του άστρου. «Ο Wasp 18b είναι από τους μεγαλύτερους σε μέγεθος και πιο κοντινούς στο άστρο τους καυτούς Δίες που γνωρίζουμε.

Το μέγεθος πλανήτη και η απόσταση του από το άστρο του παράγει μη αναμενόμενα αποτελέσματα. Αυτός ο πλανήτης υποχρεώνει το άστρο του να γερνά πριν την ώρα του» αναφέρει ο Πιλιτέρι.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η αλληλεπίδραση των δύο σωμάτων προκαλεί χάος στο μαγνητικό πεδίο του άστρου διαταράσσοντας την ομαλή κίνηση των καυτών αερίων στο εσωτερικό του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προκαλούνται σοβαρά προβλήματα στη μεταγωγή θερμότητας στο άστρο γεγονός που την σειρά του οδηγεί στην εξασθένηση του μαγνητικού πεδίου του άστρου κάτι που τελικά προκαλεί την πρόωρη γήρανση του. Τα νέα ευρήματα που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal» οδήγησαν τους ερευνητές στο να χαρακτηρίσουν τον πλανήτη Wasp18b «ακραίο εξωπλανήτη».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=632289

Κοσμικό CSI: Εκαναν «νεκροψία» στα πρώτα άστρα.

Εχει διαπιστωθεί ότι η αυτοκαταστροφή των άστρων μέσα σε τρομερές εκρήξεις διοχετεύει στο Διάστημα «υλικά» με τα οποία δημιουργούνται εκ νέου κοσμικές δομές και αντικείμενα που ανανεώνουν και εξελίσσουν το Σύμπαν.

Μια νέα μελέτη ρίχνει φως στην καταστροφή των πρώτων άστρων του Σύμπαντος τα οποία όπως αναφέρουν οι ερευνητές «έσπειραν» τα χημικά στοιχεία που ήταν απαραίτητα για να αρχίσει να αναπτύσσεται ο Κόσμος που βρισκόταν ακόμη σε εμβρυϊκή κατάσταση.

Ομάδα αστροφυσικών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και του Πανεπιστημίου της Μινεσότα πραγματοποίησαν σειρά προσομοιώσεων σε υπερυπολογιστές με τις οποίες κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν το πώς καταστράφηκαν τα πρώτα άστρα του Σύμπαντος και τι επιπτώσεις είχε αυτή η καταστροφή. Οπως αναφέρουν οι ερευνητές τα πρώτα άστρα που έλαμψαν στο νεαρό Σύμπαν είχαν μάζα 55-56 χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου.

Οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι τα πρώτα άστρα αυτοκαταστράφηκαν σε εκρήξεις σουπερνόβα που εξελίχτηκαν με εντελώς διαφορετικό τρόπο από ότι οι «συμβατικές» εκρήξεις σουπερνόβα.

Τα πρώτα άστρα «καίγονταν» ολοσχερώς και δεν άφηναν πίσω τους μια μελανή οπή κοσμικό φαινόμενο που όπως φαίνεται έκανε την εμφάνιση του στις επόμενες γενιές άστρων.

Ομως η καύση των πρώτων άστρων παρήγαγε τις πρώτες ύλες για να αρχίσει το πρώιμο Σύμπαν να παράγει νέα κοσμικά αντικείμενα, να αλλάζει και να επεκτείνεται. Σύμφωνα με τους ερευνητές η καταστροφή των πρώτων άστρων παρήγαγε και τα πρώτα βαρέα χημικά στοιχεία του Σύμπαντος.

Αυτά τα βαρέα στοιχεία μαζί με το υδρογόνο και το ήλιο που είχαν ήδη κάνει την εμφάνιση τους με τη γέννηση του Σύμπαντος δημιούργησαν ένα κοσμικό κοκτέιλ που επέτρεψε τη δημιουργία μιας νέας γενιάς άστρων και άνοιξε τον δρόμο για τον σχηματισμό πλανητικών συστημάτων και γαλαξιών. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο καταστράφηκαν τα πρώτα άστρα του Σύμπαντος θα προσφέρει νέα στοιχεία για την εξέλιξη του Σύμπαντος.

Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal».

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231351736

Mega-έκλαμψη σε γειτονικό άστρο.

Ενα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα είναι οι λεγόμενες ηλιακές εκλάμψεις, εκρήξεις που λαμβάνουν χώρα στο εσωτερικό του Ηλιου με αποτέλεσμα να εκτοξεύονται στο Διάστημα γιγάντιες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων. Οταν τα σωματίδια αυτά φτάνουν στη Γη δημιουργούν φαινόμενα όπως το σέλας ενώ παράλληλα προκαλούν προβλήματα στα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και τα δίκτυα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Επιστήμονες της NASA ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν και κατέγραψαν μια τέτοια έκλαμψη σε ένα γειτονικό άστρο και πιο συγκεκριμένα σε ένα από τα άστρα του δυαδικού συστήματος DG Canum Venaticorum που βρίσκεται σε απόσταση 60 ετών φωτός από εμάς. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA που την εντόπισαν η mega-έκλαμψη είχε ισχύ δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από εκείνη της ισχυρότερης έκλαμψης που έχει καταγραφεί ποτέ στον Ηλιο!

Η μέγιστη θερμοκρασία της mega-έκλαμψης έφθασε τους 200 εκ. βαθμούς Κελσίου θερμοκρασία 12 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που επικρατεί στο κέντρο του Ηλιου.

Το γεγονός που κάνει ακόμη πιο εντυπωσιακή την ανακάλυψη είναι ότι τα δύο άστρα του συστήματος είναι δύο ερυθροί νάνοι με μάζα 60% μικρότερη από εκείνη του Ηλιου το καθένα εξ αυτών.

Βίντεο.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=636869

Η εκρηκτική ομορφιά ενός ετοιμοθάνατου άστρου.

Αυτό το ουράνιο σώμα μοιάζει με λεπτεπίλεπτη πεταλούδα. Απέχει όμως πολύ από το να χαρακτηριστεί γαλήνιο.

Τα φτερά της πεταλούδας είναι στην πραγματικότητα υπέρθερμα σύννεφα αερίου που εκτίναξε στο Διάστημα ένα μεγάλο άστρο στα τελικά στάδια της ζωής του.

Το αέριο έχει θερμοκρασία που πλησιάζει τους 20.000 βαθούς Κελσίου και κινείται προς τα έξω με ταχύτητα σχεδόν ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων την ώρα.

Η εικόνα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble δείχνει το Νεφέλωμα της Πεταλούδας, ή NGC 6302, το κατάλοιπο ενός ετοιμοθάνατου άστρου που βρίσκεται σε απόσταση 3.800 ετών φωτός, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Σκορπιού.

Είναι ένα παράδειγμα «πλανητικού νεφελώματος», ενός σχηματισμού που ονομάζεται έτσι επειδή η εμφάνισή του θύμιζε στους παλιούς αστρονόμους το σφαιρικό σχήμα των πλανητών.

Τα πλανητικά νεφελώματα είναι πέπλα αερίου και σκόνης που τυλίγουν ορισμένα ετοιμοθάνατα άστρα. Το Νεφέλωμα της Πεταλούδας είναι ένα «διπολικό πλανητικό νεφέλωμα». Το χαρακτηριστικό σχήμα του, χωρισμένο σε δύο λοβούς, οφείλεται στο γεγονός ότι τα αέρια που εκτοξεύει το άστρο μπορούν να δραπετεύσουν πιο εύκολα από τους πόλους από ό,τι από τον ισημερινό.

Στο κέντρο του πολύχρωμου σχηματισμού βρίσκεται ένα άστρο που κάποτε είχε μάζα πέντε φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου.

Όταν τα πυρηνικά καύσιμά του άρχισαν να εξαντλούνται, το άστρο μετατράπηκε σε κόκκινο γίγαντα, με διάμετρο 1.000 φορές μεγαλύτερη από τη διάμετρο του Ήλιου.

Στην επόμενη φάση, τα εξωτερικά στρώματα του κόκκινου γίγαντα εκτινάχθηκαν βίαια στο Διάστημα. Ένα μέρος αυτού του υλικού εκτοξεύτηκε από τον ισημερινό του άστρου με σχετικά χαμηλή ταχύτητα, γύρω στα 32.000 χιλιόμετρα την ώρα, και σχημάτισε έναν δακτύλιο σε σχήμα ντόνατ. Ο δακτύλιος οποίος κρύβει σήμερα το ίδιο το άστρο, μπλοκάρει τη ροή αερίων προς τα έξω, και δημιουργεί έτσι το χαρακτηριστικό σχήμα κλεψύδρας.

Το υπόλοιπο υλικό του κόκκινου γίγαντα εκτινάχθηκε κατακόρυφα στο επίπεδο του ισημερινού, με πολύ υψηλότερη ταχύτητα από ό,τι το υλικό που προήλθε από τον ισημερινό, και σχημάτισε τα φτερά της πεταλούδας πάνω από τους πόλους του άστρου.

Το άστρο ανέβασε στη συνέχεια θερμοκρασία, οπότε εκτίναξε ένα σύννεφο φορτισμένων σωματιδίων, το οποίο άλλαξε με τη σειρά του το σχήμα των φτερών.

Η «πεταλούδα» όπως διακρίνεται σήμερα έχει πλάτος πάνω από δύο έτη φωτός, ενώ το αθέατο κεντρικό άστρο, ένα από τα θερμότερα του Γαλαξία, εκτιμάται ότι έχει επιφανειακή θερμοκρασία πάνω από 220.000 βαθμούς Κελσίου.

Ολόκληρο το νεφέλωμα είναι ορατό λόγω της ισχυρής υπεριώδους ακτινοβολίας του άστρου, η οποία αναγκάζει το αέριο να λάμπει.

Τα χρώματα της εικόνας αντιστοιχούν σε εκπομπή ακτινοβολίας από διαφορετικά χημικά στοιχεία, όπως το υδρογόνο, το θείο το οξυγόνο και το άζωτο.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231355489

Αστρικά γεννητούρια πίσω από τιρκουάζ πέπλο.

Το νεφέλωμα της Ταραντούλας βρίσκεται στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, έναν μικρό γειτονικό μας γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 170 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς και θεωρείται γαλαξίας-δορυφόρος του δικού μας. Το νεφέλωμα της Ταραντούλας αποτελεί μόνιμο στόχο των αστρονόμων αφού πρόκειται για ένα τεράστιο εργοστάσιο παραγωγής άστρων.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έστειλε μια νέα εντυπωσιακή εικόνα του νεφελώματος. Το Hubble στόχευσε σε μια από τις εξωτερικές περιοχές του νεφελώματος στην οποία απεικονίζονται αέρια που η αλληλεπίδραση τους με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται δημιούργησε ένα εντυπωσιακό πίνακα όπου τα άστρα κρύβονται πίσω από ένα τιρκουάζ κοσμικό πέπλο.

Το νεφέλωμα της Ταραντούλας έχει διάμετρο περίπου χίλια έτη φωτός. Χρωστά το όνομά του στο γεγονός ότι οι επιστήμονες που το βάφτισαν θεώρησαν ότι το σχήμα του και ειδικά οι πιο λαμπρές περιοχές του θυμίζουν (πολύ αμυδρά είναι η αλήθεια) τη γνωστή αράχνη.

Το νεφέλωμα που ονομάζεται επίσης 30 Δοράδος αποτελεί ένα γιγάντιο κοσμικό μαιευτήριο μέσα στο οποίο γεννιούνται κατά εκατομμύρια νέα άστρα. Είναι δε τόσο λαμπρό που οι ειδικοί λένε πως αν ήταν κοντά μας σε απόσταση ίση με αυτή του νεφελώματος του Ωρίωνα, θα κάλυπτε τον μισό ουρανό μας και το φως του θα μετέτρεπε τη νύχτα σε ημέρα.

Το νεφέλωμα είναι σύμφωνα με τους επιστήμονες η πιο γόνιμη αλλά και λαμπρή περιοχή όχι μόνο στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος αλλά σε ολόκληρο το γαλαξιακό σμήνος στο οποίο ανήκει ο γαλαξίας μας.

Δεν εντυπωσιάζει όμως μόνο ο αριθμός αλλά και το μέγεθος των άστρων που «γεννά» η συγκεκριμένη περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι ορισμένα από αυτά έχουν μάζα 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Τα γιγάντια άστρα παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς το μέγεθός τους οδηγεί γρήγορα ένα ποσοστό από αυτά στο θάνατο με εκρήξεις σουπερνόβα

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231357724

Τα μισά άστρα του Σύμπαντος περιφέρονται ορφανά.

Αν επιβεβαιωθεί θα πρόκειται για μια από τις πιο εντυπωσιακές κοσμολογικές ανακαλύψεις. Έχει διαπιστωθεί ότι κάποιες κοσμικές αλληλεπιδράσεις μπορούν να εκτρέψουν από την τροχιά τους τα άστρα και να τα υποχρεώσουν να εγκαταλείψουν με μεγάλη ταχύτητα τους μητρικούς τους γαλαξίες. Έχουν εντοπιστεί τέτοια άστρα αλλά τα μέχρι τώρα ευρήματα έδειχναν ότι το φαινόμενο είναι εξαιρετικά σπάνιο ότι τα άστρα που εγκαταλείπουν τους γαλαξίες τους δεν μπορεί να είναι περισσότερα από λίγες δεκάδες.

Έχει επίσης παρατηρηθεί το φαινόμενο ομάδες άστρων να χάνουν τον... προσανατολισμό τους κατά τη διάρκεια γαλαξιακών συγκρούσεων και να βγαίνουν από τα σύνορα των γαλαξιών. Ομάδα επιστημόνων μελετώντας δεδομένα από την αποστολή CIBER αλλά και στοιχεία που έχει συλλέξει το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δισεκατομμύρια άστρα, «τα μισά άστρα του Σύμπαντος» όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, βρίσκονται έξω από τους γαλαξίες έχοντας δημιουργήσει ένα πελώριο ωκεανό... ορφανών άστρων. Η ανακάλυψη εκτός των άλλων προσφέρει μια εξήγηση στο γιατί το σύμπαν είναι πιο φωτεινό από ό,τι νομίζαμε.

Ομάδα των ερευνητών με επικεφαλής ειδικούς του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA και του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) μελέτησαν στοιχεία που προέκυψαν από το «πείραμα κοσμικού υπέρυθρου υποβάθρου» (Cosmic Infrared Background Experiment - CIBER), το οποίο έλαβε χώρα μεταξύ 2010 - 2012 με τη βοήθεια ενός πυραύλου που εκτοξεύτηκε πάνω από την ατμόσφαιρα και συνέλεξε με δύο κάμερες όσο περισσότερο υπέρυθρο κοσμικό φως μπορούσε. Στη συνέχεια προχώρησαν σε έλεγχο των ευρημάτων της μελέτης χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer που παρατηρεί την υπέρυθρη ακτινοβολία.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι στο Σύμπαν υπάρχει πολύ περισσότερο υπέρυθρο φως από αυτό που μπορεί να εξηγηθεί από την παρουσία και φωτεινότητα των γαλαξιών. Αυτό σημαίνει ότι το υπόλοιπο φως προέρχεται πιθανώς από μια άλλη πηγή, μεγάλες «στρατιές» των αφανών άστρων που κινούνται ανάμεσα στους γαλαξίες και που όλα μαζί βγάζουν αρκετό φως για να δικαιολογήσουν τη συνολική φωταύγεια του σύμπαντος. «Τα άστρα αυτά παράγουν τόσο φως υποβάθρου, όσο όλοι μαζί οι γαλαξίες» αναφέρουν οι ερευνητές που δημοσιεύουν τη μελέτη τους στην επιθεώρηση «Science».

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι γαλαξιακές συγκρούσεις (ή γαλαξιακές συγχωνεύσεις) δεν υποχρεώνουν μικρές ομάδες άστρων να εγκαταλείπουν τους γαλαξίες αλλά εκδιώχνουν πολύ μεγάλο αριθμό άστρων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν από τη μελέτη τα ορφανά άστρα είναι μικρότερα σε μέγεθος, φωτεινότητα και θερμότητα από τον Ηλιο. Υπάρχουν πάντως επιστήμονες που εξέφρασαν την επιφύλαξή τους κατά πόσο όντως το πλεονάζον κοσμικό φως προέρχεται από εξωγαλαξιακά άστρα, κάτι που πρέπει να επιβεβαιωθεί από μελλοντικές έρευνες. Μια εναλλακτική εξήγηση είναι ότι το φως αυτό προέρχεται από πολύ μακρινούς γαλαξίες που δεν είναι ορατοί. Ανεξάρτητα πάντως από το ποια θεωρία είναι ορθή φαίνεται ότι οι επιστήμονες γνωρίζουν λίγα πράγματα για το τι υπάρχει ανάμεσα στους γαλαξίες.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231361863

Ακολούθησε τη σκόνη για να βρεις πλανήτες.

Μετά το ραδιοτηλεσκόπιο ALMA που είδε την δημιουργία σχηματισμού πλανητών σειρά παίρνουν τα διαστημικά τηλεσκόπια Spitzer της NASA και Herschel της ESA.

Αστρονόμοι, αναλύοντας δεδομένα των δυο αυτών τηλεσκοπίων, εντόπισαν δυο διακριτές ζώνες σκόνης και αερίων, γύρω από τα άστρα HD 95086 και HR 8799, που βρίσκονται σε απόσταση 295 και 129 ετών φωτός από τη Γη, στους αστερισμούς της Τρόπιδος και του Πήγασου, αντίστοιχα.

Οι δομές που εμφανίζονται γύρω από τα άστρα αυτά προσομοιάζουν πάρα πολύ με τα πρώτα στάδια σχηματισμού του δικού μας πλανητικού συστήματος.Γύρω από τον αστέρα HR 8799, που έχει μεγαλύτερη ηλικία από τον HD 95086, έχουν εντοπιστεί, ανάμεσα στις δύο ζώνες σκόνης, να περιφέρονται τέσσερις πλανήτες.

Έτσι, η σύγκριση των δυο συστημάτων HD 95086 και HR 8799 θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τα στάδια της εξέλιξης του δικού μας πλανητικού συστήματος.

http://physicsgg.me/2014/11/11/%ce%b1%ce%ba%ce%bf%ce%bb%ce%bf%cf%8d%ce%b8%ce%b7%cf%83%ce%b5-%cf%84%ce%b7-%cf%83%ce%ba%cf%8c%ce%bd%ce%b7-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%ce%bd%ce%b1-%ce%b2%cf%81%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae/

Γιατί το σύμπαν είναι «φτωχό» σε άστρα.

Χρησιμοποιώντας δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, αστρονόμοι από το πανεπιστήμιο του Χερτφορσάιρ ανακάλυψαν έναν φυσικό μηχανισμό που μπορεί να εξηγήσει γιατί οι αστέρες στο σύμπαν είναι πολύ λιγότεροι από όσους προβλέπουν όλες οι προσομοιώσεις σε υπολογιστή.

Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα μελέτησε έναν μακρινό γαλαξία και διαπίστωσε πως η δημιουργία νέων άστρων έχει σαν αποτέλεσμα μεγάλες ποσότητες μορίων να εκτινάσσονται στο διάστημα με τεράστιες ταχύτητες. Έτσι, μειώνεται δραστικά η «πρώτη ύλη» από την οποία θα σχηματίζονταν στη συνέχεια ακόμη περισσότεροι αστέρες.

Όλοι οι υπολογισμοί που έχουν γίνει μέχρι σήμερα συγκλίνουν στο ότι ο αστρικός πληθυσμός του σύμπαντος είναι περίπου 100 εξάκις εκατομμύρια. Παρόλο που το νούμερο αυτό είναι τεράστιο, στην πραγματικότητα υπολείπεται σε σημαντικό βαθμό από κάθε θεωρητική πρόβλεψη.

«Εδώ και 10-15 χρόνια είμαστε βέβαιοι πως ο αριθμός των άστρων είναι σαφώς μικρότερος από αυτόν που θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε», λέει στον Guardian o Τζέιμς Γκις από το πανεπιστήμιο του Χερτφορσάιρ και μέλος της ομάδας. Οι επιστήμονες γνωρίζουν πως η αστρική «γέννηση» γίνεται με τη συμπύκνωση νεφών αερίου, λόγω της βαρύτητας.

Ωστόσο, όσες φορές έχει επιχειρηθεί να αναπαραχθεί αυτό το φαινόμενο σε υπολογιστές, ο πληθυσμός «εικονικών» άστρων που έχει προκύψει για όλο το σύμπαν είναι 2 με 3 φορές μεγαλύτερος από τον πραγματικό.

Η ομάδα από το βρετανικό πανεπιστήμιο πιστεύει πως βρήκε τον λόγο, μελετώντας έναν γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 10 δισ. ετών φωτός και στον οποίο σχηματίζονται νέοι «ήλιοι» μαζικά – με ρυθμό 260 φορές μεγαλύτερο απ’ ό,τι στον Γαλαξία μας. Έτσι, ανακάλυψαν πως η ακτινοβολία των «νεογέννητων» άστρων δημιουργεί ένα ωστικό κύμα που εκτινάσσει στο διάστημα σημαντικές ποσότητες από την ύλη που απομένει.

Η ύλη «ταξιδεύει» με ταχύτητα έως και 3,2 εκατ. χιλιόμετρα/ώρα, με συνέπεια η εκροή της σε πρώτη φάση να επιβραδύνει τον σχηματισμό νέων αστέρων και εν τέλει να τον διακόπτει τελείως.

Μάλιστα, όσο περισσότερα είναι τα νεογέννητα άστρα, τόσο πιο απότομη είναι η επιβράδυνση.

Πρόκειται για την πρώτη φορά που αυτή η διαδικασία φαίνεται να αποδίδεται αποκλειστικά στην αστρική «γέννηση», καθώς μέχρι σήμερα φαινόταν πως αποκλειστική αιτία για την εκροή ύλης μπορούσαν να είναι μόνο οι ενεργές μαύρες τρύπες. Ωστόσο, όπως αναφέρει η ομάδα, στον γαλαξία που μελέτησαν δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια ενεργός μαύρη τρύπα.

Όπως περιγράφουν οι επιστήμονες στο άρθρο τους στο περιοδικό Nature, κατά πάσα πιθανότητα «θύματα» του ίδιου μηχανισμού είναι και οι μικροί γαλαξίες, οι οποίοι αποσυντίθενται με αυτόν τον τρόπο. Κάτι που θα εξηγούσε γιατί οι γαλαξίες-νάνοι είναι 10-100 φορές λιγότεροι απ’ ό,τι θα αναμενόταν.

http://www.naftemporiki.gr/story/887160/giati-to-sumpan-einai-ftoxo-se-astra

Γιγάντια γαλάζια άστρα ενώνονται.

Για αρκετές δεκαετίες, οι αστρονόμοι νόμιζαν ότι επρόκειτο για ένα μεγάλο, λαμπρό άστρο. Στην πραγματικότητα όμως είναι δύο γιγάντια άστρα στη διαδικασία της συγχώνευσης, αποκαλύπτουν νέες παρατηρήσεις. Και η ένωση των δύο γιγάντων θα μπορούσε να είναι εκρηκτική.

Η μελέτη που παρουσιάζουν ισπανοί ερευνητές στην επιθεώρηση Astronomy & Astrophysics αφορά το αντικείμενο MY του αστερισμού της Καμηλοπάρδαλης, γνωστό και ως MY Cam.

Η ανάλυση δείχνει ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένο άστρο αλλά για δυαδικό σύστημα, στο οποίο δύο άστρα κινούνται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο.

Και τα δύο είναι άστρα της κατηγορίας «Ο», η οποία περιλαμβάνει γίγαντες εξαιρετικά μεγάλης θερμοκρασίας και φωτεινότητας, πιο γαλάζια από τον Ήλιο. Το ένα έχει μάζα 38 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου και το δεύτερο 32 φορές μεγαλύτερη.

Τα δύο άστρα, τα οποία είναι νεογέννητα με ηλικία μόλις 2 εκατομμυρίων ετών, ολοκληρώνουν μια περιφορά το ένα γύρω από το άλλο κάθε 28 ώρες. Βρίσκονται μάλιστα τόσο κοντά το ένα με το άλλο ώστε τα εξωτερικά τους στρώματα βρίσκονται σε επαφή.

Κανείς δεν γνωρίζει πότε θα ολοκληρωθεί η συγχώνευση και τι θα ακολουθήσει. Όπως επισημαίνει ο δικτυακός τόπος του Science, ορισμένα υπολογιστικά μοντέλα δείχνουν ότι η συγχώνευση θα κορυφωθεί με μια έκρηξη ακτινοβολίας, ενώ άλλα προβλέπουν ότι το γιγάντιο άστρο που θα προκύψει θα ανεβάσει απότομα θερμοκρασία.

Σε κάθε περίπτωση, το MY Cam είναι το μόνο γνωστό δυαδικό σύστημα στη διαδικασία συγχώνευσης.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231370016

Ενα σμήνος από… Πλούτωνες σε κοντινό άστρο.

Οπως αποδεικνύεται πλέον καθημερινά το νέο αστεροσκοπείο ALMA στη Χιλή με τα 66 ισχυρά ραδιοτηλεσκόπια που διαθέτει θα αποτελέσει το επίγειο επίκεντρο της διαστημικής εξερεύνησης. Ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας τα ραδιοτηλεσκόπια του ALMA εντόπισαν ένα εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο που λαμβάνει χώρα σε ένα κοντινό νεαρό άστρο.

Ερευνητές με επικεφαλής τον Αναπληρωτή Διευθυντή του ALMA Στιούαρτ Κόρντερ και τον Λούκα Ρίτσι του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard Smithsonian έστρεψαν τα τηλεσκόπια στο HD 107146, ένα άστρο ηλικίας 100 εκ. ετών που βρίσκεται σε απόσταση 90 ετών φωτός στον αστερισμό της Κόμης της Βερενίκης.

Το άστρο αυτό έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτά του Ηλιου και ήδη έχει σχηματιστεί γύρω από αυτό ένας δίσκος κοσμικής ύλης. Οι ερευνητές εντόπισαν ότι στις εξωτερικές περιοχές του δίσκου σε απόσταση περίπου 13 δισ. χιλιομέτρων από το άστρο εξελίσσεται ένα εντυπωσιακό φαινόμενο.

Πιο συγκεκριμένα υπάρχει σε εκείνη την περιοχή μια γιγάντια παραγωγή σκόνης. Σύμφωνα με τους ερευνητές στην συγκεκριμένη περιοχή έχουν σχηματιστεί ολόκληρα σμήνη από διαστημικά αντικείμενα στο μέγεθος του Πλούτωνα. Οπως αναφέρουν οι ερευνητές η βαρύτητα αυτών των αντικειμένων παγιδεύει μικρότερα αντικείμενα και τα υποχρεώνει να συγκρούονται δημιουργώντας έτσι τη σκόνη που εντόπισαν τα τηλεσκόπια. Η ανακάλυψη θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική επειδή στο συγκεκριμένο άστρο εξελίσσεται με μεγάλη ταχύτητα η δημιουργία ενός πλανητικού συστήματος και έτσι οι επιστήμονες έχουν πλέον νέα στοιχεία για την όλη διαδικασία. Η ανακάλυψη θα δημοσιευθεί στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=659602

Ένα τεράστιο «κοσμικό κενό»που κυοφορεί άστρα.

Τα άστρα φαίνεται πως λείπουν από αυτή την αχανή, σκοτεινή τρύπα στον αστερισμό του Όφη. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι κενός χώρος, αλλά ένα αδιαφανές νεφέλωμα που κυοφορεί άστρα στο κρυμμένο εσωτερικό του.

Η εικόνα που ελήφθη με το MPG/ESO, ένα τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου που λειτουργεί στην έρημο της Χιλής, δείχνει το σκοτεινό νεφέλωμα LDN 483, ένα νέφος αερίου και σκόνης που βρίσκεται σε απόσταση 700 ετών φωτός.

Το νέφος είναι τόσο πυκνό που μπλοκάρει εντελώς το ορατό φως των άστρων που βρίσκονται πίσω του -γι’ αυτό εξάλλου ονομάζεται σκοτεινό νεφέλωμα.

Η απουσία ενήλικων άστρων στο εσωτερικό του θα έδινε την εντύπωση ότι κανένα άστρο δεν μπορεί να γεννηθεί σε αυτή την ερημιά.

Κι όμως, προηγούμενες μελέτες είχαν καταγράψει το αμυδρό υπέρυθρο φως από έμβρυα άστρων -μάζες αερίου που έχουν αρχίσει να συμπυκνώνονται και να θερμαίνονται υπό την επίδραση του ίδιου τους του βάρους.

Αυτά τα «πρωτοάστρα» δεν έχουν ανάψει ακόμα και παραμένουν κατεψυγμένα στους -250 βαθμούς. Σε μερικές χιλιάδες χρόνια, όμως, το αέριο θα έχει θερμανθεί και συμπιεστεί αρκετά ώστε να ξεκινήσουν οι θερμοπυρηνικές αντιδράσεις.

Θα είναι η στιγμή της γέννησης νέων άστρων, τα οποία θα σπρώξουν μακριά το γύρω αέριο με την ακτινοβολία και τα σωματίδια που θα εκπέμπουν.

Τελικά, η μεγάλη σκοτεινή τρύπα του LDN 483 θα διαλυθεί για να αποκαλύψει τα λαμπρά παιδιά της.

Βίντεο.

http://physicsgg.me/2015/01/08/%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%bf-%ce%ba%ce%bf%cf%83%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%ba%ce%b5%ce%bd%cf%8c/

Εκτυπωτής 3D αναπαράγει αστρική θύελλα.

Περισσότεροι από δέκα χιλιάδες χρήστες του Διαδικτύου έσπευσαν να κατεβάσουν τα αρχεία για την τρισδιάστατη εκτύπωση ενός βίαιου κοσμικού φαινομένου: την εκρηκτική αλληλεπίδραση ανάμεσα σε δύο γιγάντια, αλλόκοτα άστρα.

Το τρισδιάστατο μοντέλο αφορά το Ήτα της Τρόπιδας, ένα ζευγάρι άστρων που κινούνται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο σε απόσταση 7.300 ετών φωτός από τη Γη.

Κάθε 5,5 χρόνια, τα δύο άστρα πλησιάζουν σε μικρή απόσταση, περίπου όσο η απόσταση του Ήλιου από τον Άρη. Και κάθε φορά που συμβαίνει αυτό, το αστρικό ζεύγος ξεσπά με βίαιες λάμψεις.

«Πρόκειται για ένα εκκεντρικό αστρικό τέρας» είπε σε συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Αστρονομίας ο Μάικλ Κόρκοραν του Κέντρου Διαστημικής Πτήσης Goddard της NASA στο Μέριλαντ.

Τα δύο άστρα, από τα οποία το ένα έχει μάζα 90 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου και το δεύτερο 30 φορές μεγαλύτερη, εκπέμπουν ένα διαρκές ρεύμα σωματιδίων που ονομάζεται αστρικός άνεμος (το ίδιο εξάλλου κάνει και το δικό μας άστρο με τον λεγόμενο ηλιακό άνεμο).

Όταν οι δύο ασύμμετροι γίγαντες πλησιάσουν ο ένας τον άλλο καθώς κινούνται στις εκκεντρικές τροχιές τους, ο άνεμος του μεγαλύτερου άστρου, κινούμενος με ταχύτητα 420 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, συγκρούεται με τον άνεμο του δεύτερου άστρου, ο οποίος πνέει από την αντίθετη κατεύθυνση με 3 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο.

Στην περιοχή όπου συγκρούονται, τα δύο ρεύματα σωματιδίων θερμαίνονται σε θερμοκρασίες δεκάδων εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου. Εκπέμπουν τότε ακτίνες Χ, τις οποίες κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Swift της NASA κατά την τελευταία προσέγγιση του αταίριαστου ζεύγους.

Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να βελτιώσουν τις υπολογιστικές προσομοιώσεις του Ήτα της Τρόπιδας και να δημιουργήσουν τρισδιάστατα μοντέλα της ταραγμένης περιοχής όπου οι αντίθετοι αστρικοί άνεμοι συγκρούονται. Τα αρχεία για την εκτύπωσή τους είναι διαθέσιμα για κατέβασμα.

http://svs.gsfc.nasa.gov/cgi-bin/details.cgi?aid=11725

Τα μοντέλα αποκάλυψαν προεξοχές σαν δάχτυλα αερίου, τις οποίες οι ερευνητές δεν περίμεναν να δουν. «Δεν γνωρίζαμε ότι υπήρχαν» είπε ο Τόμας Μαντούρα, επίσης ερευνητής στο Κέντρο Goddard της NASA.

«Πιστεύουμε ότι είναι δομές που προκύπτουν από φυσικές αστάθειες του ανέμου από το πρώτο άστρο καθώς συγκρούεται με ένα τείχος αερίου» από το δεύτερο άστρο, ανέφερε.

Το Ήτα της Τρόπιδος παραμένει σήμερα συναρπαστικός στόχος για τους αστρονόμους. Έδωσε όμως ένα πολύ μεγαλύτερο σόου το 1840, όταν εξερράγη μυστηριωδώς και δημιούργησε το εντυπωσιακό Nεφέλωμα του Ανθρωπάριου (Homunculus).

Σήμερα, το αστρικό ζευγάρι θεωρείται καλός υποψήφιος για μια έκρηξη σουπερνόβα τις επόμενες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, επισημαίνουν οι ερευνητές.

Παρόλο που η απόστασή του από τη Γη είναι 7.300 έτη φωτός, ο υπερκαινοφανής αστέρας θα φαινόταν ακόμα και στη διάρκεια της ημέρας, με λαμπρότητα συγκρίσιμη με το φως της Σελήνης.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231375885

Οι «κίτρινες μπάλες» των άστρων.

Εντοπίστηκε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα φαινόμενο, ένας «χαμένος κρίκος» όπως τον χαρακτηρίζουν οι ειδικοί, στον σχηματισμό των άστρων.

Το Milky Way Project είναι ένα ερευνητικό πρόγραμμα επεξεργασίας χιλιάδων εικόνων και μεγάλου όγκου δεδομένων που προέρχονται από διαστημικά τηλεσκόπια. Επειδή η επεξεργασία απαιτεί τεράστια υπολογιστική ισχύ στο πρόγραμμα συμμετέχουν χιλιάδες χρήστες του Διαδικτύου, φίλοι της διαστημικής εξερεύνησης, που συνεισφέρουν την ισχύ των υπολογιστών τους σε ένα κοινό δίκτυο. Κάποιοι από τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα εντόπισαν σε φωτογραφίες που προέρχονταν από τις διαδικασίες σχηματισμού άστρων κάποιες παράξενες δομές.

Λόγω του σχήματος και του χρώματος τους αυτές οι δομές έλαβαν την ονομασία «κίτρινες μπάλες».

Επιστήμονες με επικεφαλής τον Τσαρλς Κέρτον, του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αϊοβα μελέτησαν αυτές τις δομές και όπως διαπίστωσαν πρόκειται για ένα άγνωστο μέχρι σήμερα ενδιάμεσο στάδιο του μηχανισμού σχηματισμού των άστρων. Οπως είναι ευνόητο η ανακάλυψη θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της γέννησης και εξέλιξης των άστρων. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

Στις φωτογραφίες στην πρώτη εικόνα μέσα στον κύκλο σημειώνεται η συμπύκνωση κοσμικής ύλης που αποτελεί το πρώτο στάδιο σχηματισμού ενός άστρου, του λεγόμενου «πρωτοαστέρα». Στη δεύτερη εικόνα μέσα στον κύκλο σημειώνεται μια «κίτρινη μπάλα» ενώ στην τρίτη μέσα στον κύκλο σημειώνεται μια φυσαλίδα που αποτελείται από υλικά που εκτοξεύει ένα νεογέννητο άστρο.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=671478

Πότε έλαμψαν τα πρώτα άστρα του σύμπαντος;

Τα πρώτα άστρα εμφανίστηκαν στο σύμπαν περίπου 560 εκατομμύρια χρόνια μετά τη δημιουργία του με τη «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ), 140 εκατομμύρια χρόνια αργότερα από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες. Σε αυτό το συμπέρασμα οδηγεί η ανάλυση των στοιχείων που συνέλλεξε ο επιστημονικός δορυφόρος «Πλανκ» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) από το 2009 έως το 2013.

Η νέα εκτίμηση βασίζεται σε μια ακριβέστερη ανάλυση του «αποτυπώματος» του «Μπιγκ Μπανγκ» στην λεγόμενη κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου, η οποία άρχισε να εξαπλώνεται στο σύμπαν 380.000 χρόνια μετά τη δημιουργία του.

Χάρη στα όργανα του «Πλανκ» κατέστη εφικτό να δημιουργηθεί ο πιο ακριβής χάρτης του «αρχαίου φωτός» που έχει γίνει μέχρι σήμερα.

«Η διαφορά των 140 εκατομμυρίων ετών μπορεί να μην φαίνεται σημαντική στο πλαίσιο της ιστορίας των 13,8 δισεκατομμυρίων ετών του σύμπαντος, όμως αναλογικά συνιστά στην πραγματικότητα μια πολύ μεγάλη αλλαγή στην κατανόησή μας για το πώς εξελίχθηκαν ορισμένα γεγονότα-κλειδιά στις πρώιμες εποχές», δήλωσε ο ελληνικής καταγωγής καθηγητής Γιώργος Ευσταθίου, ένας από τους επικεφαλής επιστήμονες που μελετούν τα στοιχεία του «Πλανκ», σύμφωνα με το BBC.

Τα πρώτα άστρα στο στερέωμα εκτιμάται, ότι ήσαν υπέρθερμοι γίγαντες που θα είχαν σύντομη ζωή, αλλά πρόλαβαν να παράγουν τα πρώτα βαριά χημικά στοιχεία της ύλης, χάρη στα οποία αργότερα σχηματίστηκαν οι πλανήτες, αλλά και τα έμβια όντα στη Γη.

Η προηγούμενη εκτίμηση, ότι η εμφάνιση των άστρων είχε συμβεί νωρίτερα, 420 εκατομμύρια χρόνια μετά το «Μπιγκ Μπανγκ», είχε γίνει από τον αμερικανικό επιστημονικό δορυφόρο WMAP στην προηγούμενη δεκαετία. Η νέα εκτίμηση συμφωνεί πλέον καλύτερα και με τις παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», γεγονός που ικανοποιεί τους επιστήμονες.

http://physicsgg.me/2015/02/05/%cf%80%cf%8c%cf%84%ce%b5-%ce%ad%ce%bb%ce%b1%ce%bc%cf%88%ce%b1%ce%bd-%cf%84%ce%b1-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b1-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd/

Το Planck αποκαλύπτει πως τα πρώτα άστρα γεννήθηκαν αργά.

Νέοι χάρτες από τον δορυφόρο Planck της ESA αποκαλύπτουν το 'πολωμένο' φως από το νεαρό Σύμπαν σε ολόκληρο τον ουρανό, αποκαλύπτοντας ότι τα πρώτα άστρα σχηματίστηκαν πολύ αργότερα από οτι εθεωρείτο μέχρι σήμερα.

Η ιστορία του Σύμπαντος μας είναι μια ιστορία 13,8 δισεκατομμυρίων ετών που οι επιστήμονες προσπαθούν να διαβάσουν από τη μελέτη των πλανητών, των αστεροειδών, των κομητών και άλλων αντικειμένων στο ηλιακό μας σύστημα, και τη συλλογή του φωτός που εκπέμπεται από τα μακρινά αστέρια, τους γαλαξίες και την ύλη που υπάρχει μεταξύ τους.

Μια σημαντική πηγή πληροφοριών που χρησιμοποιούνται για να συναρμολογήσουν αυτή την ιστορία είναι το κοσμικό υπόβαθρο μικροκυμάτων, ή CMB, το απολίθωμα του φωτός που προκύπτει από τότε που το Σύμπαν ήταν καυτό και πυκνό, μόνο 380.000 χρόνια μετά το Big Bang.

Χάρη στην διαστολή του Σύμπαντος, βλέπουμε αυτό το φως σήμερα να καλύπτει ολόκληρο τον ουρανό σε μήκη κύματος μικροκυμάτων.

Μεταξύ του 2009 και του 2013, το Planck παρακολούθησε τον ουρανό για να μελετήσει αυτό το αρχαίο φως με πρωτοφανή λεπτομέρεια. Μικροσκοπικές διαφορές στη θερμοκρασία ανιχνεύουν ελαφρώς διαφορετικής πυκνότητας περιοχές υποβάθρου στο νεαρό σύμπαν, που εκπροσωπούν τους σπόρους όλων των μελλοντικών δομών, των αστεριών και των γαλαξιών του σήμερα.

Οι επιστήμονες από τη συνεργασία του Planck έχουν δημοσιεύσει τα αποτελέσματα από την ανάλυση αυτών των δεδομένων σε έναν μεγάλο αριθμό επιστημονικών εργασιών κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, επιβεβαιώνοντας την κοσμολογική εικόνα πρότυπο του Σύμπαντος μας με όλο και μεγαλύτερη ακρίβεια.

"Αλλά υπάρχει κάτι περισσότερο: η CMB φέρει πρόσθετες ενδείξεις σχετικά με την κοσμική ιστορία μας που έχουν κωδικοποιηθεί στην 'πόλωση' του", εξηγεί ο Jan Tauber, επιστήμονας του έργου Planck της ESA.

"Το Planck μέτρησε αυτό το σήμα για πρώτη φορά σε υψηλή ανάλυση στο σύνολο του ουρανού, παράγοντας τους μοναδικούς χάρτες που δημοσιεύθηκαν σήμερα."

Το φως είναι πολωμένο όταν δονείται σε μια προτιμητέα κατεύθυνση, κάτι που μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα των φωτονίων - τα σωματίδια του φωτός – που αναπηδούν από άλλα σωματίδια. Αυτό είναι ακριβώς που συνέβη όταν η CMB γεννήθηκε στις αρχές του Σύμπαντος.

Αρχικά, τα φωτόνια είχαν παγιδευτεί σε μια καυτή, πυκνή σούπα σωματιδίων που, τη στιγμή που το Σύμπαν είχε ηλικία λίγων δευτερολέπτων, αποτελούνταν κυρίως από ηλεκτρόνια, πρωτόνια και νετρίνα. Λόγω της υψηλής πυκνότητας, τα ηλεκτρόνια και τα φωτόνια συγκρούονταν το ένα με το άλλο τόσο συχνά που το φως δεν μπορούσε να ταξιδέψει σε οποιαδήποτε σημαντική απόσταση πριν από την πρόσκρουση σε ένα άλλο ηλεκτρόνιο, καθιστώντας το πρώιμο Σύμπαν εξαιρετικά 'ομιχλώδες'.

Αργά αλλά σταθερά, καθώς το σύμπαν διαστελλόταν και ψυχόταν, τα φωτόνια και τα άλλα σωματίδια απομακρύνθηκαν μεταξύ τους, και οι συγκρούσεις έγιναν λιγότερο συχνές.

Αυτό είχε δύο συνέπειες: τα ηλεκτρόνια και τα πρωτόνια μπόρεσαν τελικά να συνδυαστούν και να σχηματίσουν ουδέτερα άτομα χωρίς αυτά να διασπώνται πάλι από ένα εισερχόμενο φωτόνιο, και τα φωτόνια είχαν αρκετό χώρο για να ταξιδέψουν, δεν ήταν πλέον παγιδευμένα στην κοσμική ομίχλη.

http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/To_Planck_apokalhuptei_pos_ta_prhota_hastra_gennhethekan_argha

Επιστήμονες παρακολουθούν τη «γέννηση» ενός συστήματος αστεριών.

Για πρώτη φορά, αστρονόμοι εντόπισαν ένα πολλαπλό σύστημα αστεριών στην αρχική φάση σχηματισμού του, μία ανακάλυψη που «φωτίζει» τον μηχανισμό με τον οποίο δημιουργούνται τέτοιες δομές στο σύμπαν. Το σύστημα θα προκύψει από ένα νέφος αερίων 800 έτη φωτός μακριά από τη Γη, όπου ήδη έχει σχηματισθεί ένας πρωτοαστέρας, ενώ σε 40.000 χρόνια θα «γεννηθούν» άλλα τρία άστρα.

Η ανακάλυψη έγινε από ερευνητές του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας στη Ζυρίχη και επιστήμονες από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Χιλή, ενώ περιγράφεται σε άρθρο της ομάδας στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Nature.

Σύμφωνα με το άρθρο, από τα άστρα που θα δημιουργηθούν, θα σχηματισθεί ένα σταθερό τριπλό σύστημα, ενώ ο τέταρτος αστέρας θα διαφύγει.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το Very Large Array (VLA), μια διάταξη 27 ραδιοτηλεσκοπίων που βρίσκεται στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ, και το τηλεσκόπιο Green Bank στη Δυτική Βιρτζίνια. Σε συνδυασμό με το τηλεσκόπιο James Clerk Maxwell στη Χαβάη, «σάρωσαν» έναν πυκνό «πυρήνα» αερίου που ονομάζεται Barnard 5 (B5) και βρίσκεται στον αστερισμό του Περσέα.

Αν και στην περιοχή αυτή ήταν ήδη γνωστό πως υπάρχει ένας πρωτοαστέρας, με την ανάλυση των ραδιοσημάτων από τα μόρια μεθανίου με τη βοήθεια του VLA, βρήκαν πως τα «νημάτια» που σχηματίζουν τα αέρια έχουν κατακερματισθεί σε τέσσερα σημεία, στα οποία έχουν ξεκινήσει να σχηματίζονται ισάριθμα άστρα. «Ξέρουμε ότι αυτοί οι αστέρες θα δημιουργήσουν ένα πολλαπλό σύστημα, επειδή οι συμπυκνώσεις των αερίων συγκρατούνται μεταξύ τους μέσω των βαρυτικών τους αλληλεπιδράσεων – κάτι που επίσης παρατηρείται για πρώτη φορά», λέει ο Τζέιμι Πινέδα, από το Ινστιτούτο Αστρονομίας του ΕΤΗ.

Επιπλέον, η ανακάλυψη αποδεικνύει πως ο κατακερματισμός των νηματίων που σχηματίζουν τα αέρια αποτελεί μία διαδικασία παραγωγής πολλαπλών αστρικών συστημάτων. Άλλες εξηγήσεις που έχουν προταθεί μέχρι σήμερα είναι ο διαχωρισμός ενός μέρους του κύριου «πυρήνα» του αερίου ή η συμπύκνωση ύλης από τον δίσκο που περιβάλλει τον πρωτοαστέρα. «Τώρα μπορούμε με βεβαιότητα να προσθέσουμε και τον μηχανισμό που παρατηρήσαμε», προσθέτει ο Πινέδα.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ομάδας, από τις συμπυκνώσεις στην περιοχή Β5 θα προκύψουν αστέρες με μάζα από 1/10 έως 1/3 του Ήλιου μας. Επίσης, οι αποστάσεις τους θα είναι από 3.000 έως 11.000 φορές μεγαλύτερες από την απόσταση Ήλιου-Γης.

http://www.naftemporiki.gr/story/915359/epistimones-parakolouthoun-ti-gennisi-enos-sustimatos-asterion

Έκρηξη σουπερνόβα εκσφενδόνισε άστρο από τον Γαλαξία.

Τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί ορισμένα άστρα που διάφορα κοσμικά φαινόμενα τα… ξεριζώνουν από τη θέση στην οποία βρίσκονται και τα υποχρεώνουν να εγκαταλείψουν με ταχύτητα τον γαλαξία μας. Ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε ένα ακόμη τέτοιο άστρο το οποίο είναι όπως φαίνεται και το πιο γρήγορο αυτής της κατηγορίας των άστρων.

Ερευνητές, με επικεφαλής τον Στέφαν Γκάιερ του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) χρησιμοποίησαν τόσο τα τηλεσκόπια του ESO όσο και τα τηλεσκόπια στο Αστεροσκοπείο Keck στη Χαβάη για να παρατηρήσουν μικρό άστρο US 708. Το άστρο που έχει μάζα 50% μικρότερη από εκείνη του Ήλιου εντοπίστηκε το 2005 αλλά μέχρι τώρα δεν είχε μελετηθεί επαρκώς.

Οι νέες παρατηρήσεις οδήγησαν τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι το άστρο δέχτηκε το ωστικό κύμα μιας έκρηξης υπερκαινοφανούς αστέρα η οποία μετάβαλε την ταχύτητα και την τροχιά του.

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη το άστρο «τρέχει» πλέον με ταχύτητα 1.200 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο κινούμενο έξω από τον γαλαξία μας. Με αυτή την ταχύτητα, το άστρο θα μπορούσε να διασχίσει την απόσταση Γης - Σελήνης σε μόλις πέντε λεπτά. Συγκριτικά, το άστρο του ηλιακού μας συστήματος, ο Ήλιος, κινείται με ταχύτητα μόνο 78 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Το άστρο αναμένεται να ξεφύγει από τα βαρυτικά δεσμά του γαλαξία μας και να «δραπετεύσει» στο διαγαλαξιακό χώρο σε περίπου 25 εκατομμύρια χρόνια.

Όλα τα γρήγορα άστρα που είχαν ανακαλυφθεί μέχρι τώρα, είχαν επιταχυνθεί, επειδή πλησίασαν πολύ την μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας. Αλλά το άστρο US 708 είναι το πρώτο που έχει διαφορετική ιστορία, καθώς απέκτησε την μεγάλη ταχύτητά του εξαιτίας μιας θερμοπυρηνικής έκρηξης σούπερ νόβα, που συνέβη στο γειτονικό άστρο του, με το οποίο έως τότε σχημάτιζε «δίδυμο». Η έκρηξη λειτούργησε σαν σφεντόνα για να εκσφενδονίσει μακριά το US 708.

«Πιθανότατα πρόκειται για μια από τις πιο δραματικές ιστορίες ζωής για άστρο. Πρέπει να πέρασε πολλά», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γκάιερ. Το άστρο ήταν κάποτε ένας ερυθρός γίγαντας, που απέβαλε το υδρογόνο του και σήμερα είναι πια μικρή πυκνή σφαίρα από ήλιο, που όχι μόνο κινείται αστραπιαία, αλλά επίσης περιστρέφεται πολύ γρήγορα, με ταχύτητα πάνω από 100 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231390574

Ένα άστρο γεννιέται μπροστά στα μάτια των αστρονόμων.

Για τα άστρα όπως και για τους ανθρώπους, τα πρώτα χρόνια της ζωής είναι περίοδος ραγδαίων αλλαγών. Για πρώτη φορά, οι αστρονόμοι παρατηρούν δραματικές μεταβολές σε ένα νεογέννητο αστέρι εξετάζοντας διαδοχικές εικόνες που ελήφθησαν με διαφορά 18 ετών.

Η μελέτη στο περιοδικό Science εξετάζει ένα νεαρό αλλά γιγάντιο άστρο που βρίσκεται σε απόσταση 4.250 ετών φωτός και έλαβε την χαριτωμένη ονομασία W75N(B)-VLA 2.

Το 1996, όταν οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν μια συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων στο Νέο Μεξικό για να το μελετήσουν, το νεογέννητο άστρο εκτόξευε ιονισμένο αέριο προς όλες τις κατευθύνσεις, και το μαγνητικό πεδίο του δεν είχε συγκεκριμένο προσανατολισμό.

Νέες παρατηρήσεις που ακολούθησαν το 2014 δείχνουν σαφείς αλλαγές: ο ηλιακός άνεμος πνέει με μεγαλύτερη ταχύτητα από τους πόλους του κοσμικού βρέφους, και το μαγνητικό πεδίο του έχει ευθυγραμμιστεί με το πεδίο του γιγάντιου νέφους αερίου μέσα στο οποίο σχηματίστηκε το άστρο.

Όπως εξηγούν οι ερευνητές, το υλικό που εκτοξεύεται από τους πόλους εξαπλώνεται ανεμπόδιστα στο Διάστημα, ενώ το υλικό που ρέει από την ισημερινή ζώνη επιβραδύνεται απότομα καθώς συναντά έναν επίπεδο δίσκο αερίου που περιβάλλει το άστρο.

Θα περάσουν όμως εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια μέχρι το αστέρι να περάσει την εφηβεία και να ενηλικιωθεί.

Το W75N(B)-VLA 2 θα είναι τότε ένα άστρο με μάζα έξι φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου, εκτιμά η ερευνητική ομάδα.

Η συνέχιση των παρατηρήσεων τα επόμενα χρόνια θα μπορούσε να επιτρέψει στους αστροφυσικούς να τελειοποιήσουν τα μαθηματικά μοντέλα τους για τη γέννηση των άστρων.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231397806

100 εκατ. φορές φωτεινότερα από τον Ήλιο τα πρώτα αστρικά σμήνη.

Περισσότερα στοιχεία για τις ιδιότητες των πρώτων άστρων που δημιουργήθηκαν στο «νεαρό» σύμπαν, λίγες εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά τη γέννησή του, ανακάλυψαν δύο Καναδοί ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του δυτικού Οντάριο. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές σε άρθρο τους στο περιοδικό «Monthly Notices» της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας, οι αστέρες αυτοί σχημάτιζαν σμήνη με εντυπωσιακά μεγάλη φωτεινότητα, η οποία σε ορισμένες φάσεις ξεπερνούσε έως και 100 εκατομμύρια φορές την ένταση του φωτός του Ήλιου.

Τα πρώτα άστρα σηματοδότησαν το τέλος της κοσμικής «σκοτεινής εποχής» και δημιουργήθηκαν περίπου εκατό εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη.

Για τη μελέτη τους, οι Αλεξάντερ Ντε Σόουζα και Σάντανου Μπασού από το Οντάριο δημιούργησαν ένα μοντέλο σε υπολογιστή, προσομοιώνοντας τη βαρυτική κατάρρευση δίσκων από αέρια, η οποία οδήγησε στον σχηματισμό τους.

Με βάση την προσομοίωση, η διαδικασία ήταν χαοτική, με τα συσσωματώματα ύλης που δημιουργούνταν από τη βαρύτητα να στροβιλίζονται προς το κέντρο των δίσκων και να γίνονται έτσι οι «δομικοί λίθοι» των πρώτων άστρων. Μάλιστα, η φωτεινότητα των σωμάτων vα ήταν μεγαλύτερη όσο βρίσκονταν σε φάση πρωτοαστέρων, δηλαδή όσο συνεχιζόταν να αυξάνει η μάζα τους με τη βαρυτική κατάρρευση επιπλέον αερίων.

Έτσι, ακόμη και ένα μικρό σμήνος με 10 ή 20 πρωτοαστέρες εξέπεμπε φως εξαιρετικά μεγάλης έντασης, για αρκετά εκτεταμένες χρονικές περιόδους. Ενδεικτικά, η προσομοίωση έδειξε πως η φωτεινότητα ενός σχηματισμού από 16 πρωτοαστέρες αυξανόταν περιοδικά έως και 1.000 φορές, ξεπερνώντας έως και 100 εκατομμύρια φορές τη φωτεινότητα του Ήλιου.

Όπως είναι γνωστό από την κοσμολογία, τα αρχικά άστρα είχαν πολύ μικρό χρόνο «ζωής». Ωστόσο, πρόλαβαν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του σύμπαντος, αφού παρήγαγαν τα πρώτα βαρέα στοιχεία, όπως άνθρακα και οξυγόνο, στα οποία βασίσθηκε αργότερα η ανάπτυξη ζωής.

Το φως από αυτά τα αστέρια χρειάσθηκε να διανύσει σχεδόν 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός για να φτάσει στον πλανήτη μας, επομένως είναι πολύ αμυδρό για να παρατηρηθεί άμεσα από τους αστρονόμους στη Γη. Με βάση πάντως την προσομοίωση, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, ο «διάδοχος» του Hubble που θα τεθεί σε τροχιά το 2018, θα μπορεί να ανιχνεύσει τα «υπολείμματα» του φωτός που εξέπεμψαν τα σμήνη πρωτοαστέρων. Συνεπώς, θα εξασφαλίσει στους επιστήμονες πολύτιμες πληροφορίες για ένα ακόμη πιο πρώιμο στάδιο της κοσμικής ιστορίας.

http://www.naftemporiki.gr/story/943985/100-ekat-fores-foteinotera-apo-ton-ilio-ta-prota-astrika-smini

Αστρο Nasty 1

Αστρονόμοι της NASA χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ για να καταγράψουν ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο: ένα αστέρι να καταβροχθίζει ένα άλλο κοντινό του αστέρι και να απελευθερώνει έναν γιγάντιο δίσκο αερίων σε σχήμα τηγανίτας.

Το αστέρι «Χάνιμπαλ Λέκτερ» ανακαλύφθηκε πριν από αρκετές δεκαετίες από αστρονόμους που του έδωσαν το παρατσούκλι «Nasty 1» (Μοχθηρό 1) λόγω του κωδικού του ονόματος NaSt1 αλλά και της παράξενης συμπεριφοράς του.

Χαρακτηρίστηκε ως αστέρας τύπου Wolf-Rayet, ένα αρκετά ασυνήθιστο ουράνιο σώμα με ατμόσφαιρά που αποτελείται από ήλιο και όχι υδρογόνο. Τα άστρα Wolf-Rayet έχουν τεράστια μάζα, είναι ιδιαίτερα φωτεινά και εκτινάσσουν συνεχώς την εξωτερική τους ατμόσφαιρα στο διάστημα ως αστρικό άνεμο.

Το άστρο Nasty 1 ωστόσο, είναι ακόμα πιο ξεχωριστό από τα υπόλοιπα της κατηγορίας του, αφού το περιβάλλει ένας τεράστιος δίσκος αερίου, σχήματος τηγανίτας, με διάμετρο περίπου 4,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο δίσκος έχει σχηματιστεί από ένα αθέατο αστέρι «συνοδό», επίσης τύπου Wolf-Rayet, που περιστρεφόταν γύρω από ένα κοινό κέντρο μάζας με τον Nasty και κάποια στιγμή άρχισε να απορροφάται από τον κανίβαλο αστέρα.

«Πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα ακόμη αστέρι Wolf-Rayet θαμμένο μέσα στο νεφέλωμα και ότι το νεφέλωμα έχει δημιουργηθεί από αυτή τη διαδικασία μεταφοράς μάζας. Αυτού του είδους ο αστρικός κανιβαλισμός κάνει το παρατσούκλι του Nasty 1 ιδιαίτερα εύστοχο» αναφέρει ο επικεφαλής της έρευνας Jon Mauerhan σε συνέντευξή του στον ιστότοπο της NASA.

http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%84%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CF%87%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%BB-%CF%84%CE%B7%CF%82-nasa-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%80%CF%84%CE%B5%CE%B9-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B9-%C2%AB%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B2%CE%B1%CE%BB%CE%BF%C2%BB

Υπό εκκόλαψη πλανητικό σύστημα σαν το δικό μας.

Διεθνής ομάδα αστρονόμων έκανε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανακάλυψη. Χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Gemini South στη Χιλή εντόπισαν ένα υπό διαμόρφωση πλανητικό σύστημα που μοιάζει… πιστό αντίγραφο του δικού μας

Το σύστημα δημιουργείται γύρω από ένα άστρο που βρίσκεται σε απόσταση 360 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Κενταύρου. Η κωδική ονομασία του άστρου είναι HD 115600 και αποτελεί μέλος μιας ομάδας περίπου έξι χιλιάδων άστρων που έχει λάβει την ονομασία «άστρα Σκορπιού-Κενταύρου». Το HD 115600 είναι ένα νεαρό άστρο ηλικίας 15 εκ. ετών με μάζα λίγο μικρότερη από αυτή του Ηλιου. Επίσης το άστρο έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα του μητρικού μας άστρου όταν αυτό βρισκόταν σε νεαρή ηλικία.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η σκόνη του δίσκου ύλης που έχει σχηματιστεί γύρω από το άστρο έχει παρόμοια σύσταση με τη σκόνη στη ζώνη αστεροειδών Κάϊπερ του ηλιακού μας συστήματος. Ετσι οι ερευνητές θεωρούν ότι το σύστημα που εντόπισαν είναι ένα αντίγραφο του δικού μας όταν αυτό βρισκόταν στην ίδια ηλικία και φάση διαμόρφωσης. Οι ερευνητές δεν κατάφεραν να εντοπίσουν κάποιον πλανήτη αλλά θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι έχει ήδη σχηματιστεί τουλάχιστον ένας. Οπως είναι ευνόητο το σύστημα αυτό θα αποτελέσει από εδώ και πέρα στόχο των αστρονόμων που θα το παρατηρούν για να ανακαλύπτουν στοιχεία για την ιστορία και την εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος. Η ανακάλυψη θα δημοσιευθεί στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=707885

Άστρα «μαθουσάλες» από τις απαρχές του σύμπαντος.

Τρεις ήλιους οι οποίοι ανήκουν στις πρώτες γενιές άστρων που δημιουργήθηκαν στο σύμπαν, έφεραν στο «φως» ερευνητές από το Κέντρο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης (ΖΑΗ), σε συνεργασία με συναδέλφους τους από τη Γαλλία και την Ιταλία. Τα τρία ουράνια σώματα υπολογίζεται πως έχουν ηλικία περίπου 13 δισεκατομμυρίων ετών, κάτι που σημαίνει πως σχηματίσθηκαν λίγο μετά την κοσμική «σκοτεινή εποχή».

Με δεδομένο πως τέτοια άστρα «μαθουσάλες» εντοπίζονται εξαιρετικά σπάνια, η ανακάλυψη θα βοηθήσει τους αστρονόμους να κατανοήσουν καλύτερα τον μηχανισμό που οδήγησε στην αστρική δημιουργία. Μάλιστα, οι πρώτες παρατηρήσεις της ερευνητικής ομάδας φαίνεται να αντικρούουν την έως σήμερα καθιερωμένη άποψη, σύμφωνα με την οποία οι πρώτοι ήλιοι στο σύμπαν είχαν πολύ μεγάλη μάζα και φωτεινότητα. Αντίθετα, το σχετικά μικρό μέγεθος και η ασθενής ακτινοβολία των τριών σωμάτων υποδεικνύει πως, πίσω από αυτό τον μηχανισμό, κρύβονται φαινόμενα που ακόμη είναι άγνωστα στους επιστήμονες.

Το σύμπαν «γεννήθηκε» πριν από περίπου 13,8 δισ. χρόνια, μέσω της Μεγάλης Έκρηξης. Καθώς διαστελλόταν προοδευτικά, άρχισε να ψύχεται το εξαιρετικά θερμό μίγμα αερίων από το οποίο αποτελούνταν αρχικά. Μέχρι εκείνη τη φάση, δεν είχε σχηματισθεί κανένας αστέρας, κάτι που οι επιστήμονες αποδίδουν με τον χαρακτηρισμό «σκοτεινή εποχή» του σύμπαντος.

Ωστόσο, 400 εκατ. χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, η μείωση της θερμοκρασίας έδωσε τη δυνατότητα δημιουργίας των πρώτων αστεριών. Λόγω της χημικής σύστασης αυτού του πρωταρχικού μίγματος αερίων, στο οποίο κυριαρχούσαν το υδρογόνο και το ήλιο, με μικρές ποσότητες λιθίου, τα άστρα θα πρέπει να είχαν 10 έως 100 μεγαλύτερη μάζα από τον Ήλιο, και επομένως πολύ μεγάλη φωτεινότητα.

Καθώς τα πυρηνικά τους «καύσιμα» εξαντλήθηκαν γρήγορα, έσβησαν μέσα σε λίγα εκατομμύρια χρόνια. Τότε, αποσυντέθηκαν με τεράστιες εκρήξεις, χάρις στις οποίες απελευθέρωσαν στο διάστημα βαρύτερα χημικά στοιχεία, τα οποία συμμετείχαν στον σχηματισμό της επόμενης γενιάς αστεριών. Έτσι, ο προσδιορισμός της χημικής ανάλυσης που είχε αυτή η δεύτερη γενιά μπορεί να δώσει σημαντικές πληροφορίες για τα πρώτα άστρα που γεννήθηκαν στο σύμπαν.

Τα τρία άστρα ανακαλύφθηκαν μέσα από παρατηρήσεις του αστεροσκοπείου του Παρισιού και, για τον προσδιορισμό της χημικής τους ανάλυσης, χρησιμοποιήθηκε ειδικό λογισμικό που προσομοιώνει τις ατμόσφαιρές του. Έτσι, βρέθηκε πως περιέχουν υδρογόνο, ήλιο, ίχνη άλλων χημικών στοιχείων και, προς έκπληξη των επιστημόνων, σημαντική ποσότητα άνθρακα. Επομένως, η ερευνητική ομάδα υποθέτει πως ανήκουν σε μία ειδική, και εντελώς άγνωστη έως σήμερα, κατηγορία αρχικών αστέρων.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η παρουσία άνθρακα υποδηλώνει πως το συγκεκριμένο χημικό στοιχείο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο νεαρό σύμπαν, ως «ψυκτικό» που συνέβαλε στη συμπύκνωση του μίγματος αερίων για τη γέννηση των πρώτων άστρων.

Συνεπώς, όσο μεγαλύτερη ήταν η μείωση της θερμοκρασίας, τόσο μικρότερο μέγεθος είχε ο ήλιος που σχηματιζόταν. Ωστόσο, ακόμη και με την «παρέμβαση» του άνθρακα, τα πρώτα άστρα θα έπρεπε να έχουν τουλάχιστον 10 φορές μικρότερη μάζα απ’ ό,τι τα τρία σώματα που ανακαλύφθηκαν. Κάτι που κάνει την ομάδα να υποπτεύεται πως πιθανότατα και η σκόνη έπαιξε παρόμοιο ρόλο.

Οι εκπλήξεις από τη συγκεκριμένη ανακάλυψη δεν σταματούν όμως εδώ, αφού δείχνει επίσης πως οι πρώτοι αστέρες σχηματίσθηκαν σε ομάδες και ότι, αν και όντως εξερράγησαν πριν από λίγα εκατομμύρια χρόνια, οι εκρήξεις δεν πρέπει να ήταν τόσο βίαιες όσο πίστευαν οι αστρονόμοι μέχρι σήμερα. Εξίσου εντυπωσιακό είναι πως από τα τρία άστρα φαίνεται να απουσιάζει το λίθιο, παρόλο που το συγκεκριμένο χημικό στοιχείο υπήρχε στο αρχικό υπέρθερμο αέριο. Ένα ακόμη «μυστήριο» που, σύμφωνα με την ομάδα, πρέπει πλέον να εξερευνηθεί.

http://www.naftemporiki.gr/story/959572/astra-mathousales-apo-tis-aparxes-tou-sumpantos