Πλανήτης Δίας.

Η μεγάλη κηλίδα του Δία συρρικνώνεται.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα διαπίστωση έκανε διεθνής ομάδα επιστημόνων με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Οπως φαίνεται η περίφημη «κόκκινη κηλίδα» του Δία έχει αρχίσει να συρρικνώνεται. Η γιγάντια σε εύρος και ένταση καταιγίδα ξεκίνησε πριν από περίπου 300 χρόνια.

Υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτηματικά για αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο για αυτό και αποτελεί μόνιμο στόχο των επιστημόνων.

Η μεγάλη κηλίδα είναι μια μόνιμη καταιγίδα, ένας αντικυκλώνας, που βρίσκεται 22 μοίρες νότια του ισημερινού του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος. Η κόκκινη κηλίδα είναι τόσο μεγάλη ώστε θα μπορούσαν να «χωρέσουν» μέσα σε αυτή 2-3 πλανήτες σαν τη Γη.

Στο τέλος του 19ου αιώνα η κηλίδα υπολογιζόταν ότι είχε διάμετρο σχεδόν 41.000 χιλιομέτρων. Οι παρατηρήσεις των Voyager 1 και 2 όταν πέρασαν κοντά από τον Δία το 1979 και το 1980 επέτρεψαν στους ειδικούς να μετρήσουν την διάμετρό της κηλίδας. Η κηλίδα είχε διάμετρο 22.500 χιλιομέτρων.

Ομάδα Αμερικανών και Ευρωπαίων επιστημόνων με επικεφαλής την Έιμι Σάιμον του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA μελέτησαν νέες εικόνες της κηλίδας που κατέγραψε το Hubble. Οι νέες παρατηρήσεις δείχνουν ότι η κηλίδα έχει πλέον διάμετρο σχεδόν 16.500 χιλιομέτρων αλλά και ότι είναι πιο στρογγυλή αντί για οβάλ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κηλίδα συρρικνώνεται κατά περίπου 1.000 χιλιόμετρα κάθε χρόνο χωρίς ωστόσο να μπορούν να δώσουν μια εξήγηση για αυτή την εξέλιξη.

Η ίδια ερευνητική ομάδα σχεδιάζει τώρα νέες έρευνες και μετρήσεις για να διαπιστώσουν τι συμβαίνει στην ταραχώδη ατμόσφαιρα του Δία εικάζοντας ότι πιθανώς απορροφά την ενέργεια της κηλίδας, με συνέπεια αυτή να μικραίνει συνεχώς.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=596594

Χρησιμοποιώντας τον Δία ως ραντάρ

Η ακτινοβολία του Δία, του μεγαλύτερου πλανήτη του Ηλιακού μας Συστήματος, μπορεί να χρησιμεύσει στην έρευνα για ζωή πέρα από τον πλανήτη μας σύμφωνα με μία έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό Icarus. Κι αυτό γιατί τα ραδιοκύματα που εκπέμπει ο γιγάντιος πλανήτης, θα μπορούσαν αφού σαρώσουν την επιφάνεια των δορυφόρων του και ανακλαστούν προς τα πίσω, να ληφθούν από ειδικούς δέκτες, μεταφέροντας πληροφορίες για το εσωτερικό αυτών των κόσμων.

O Δίας φιλοξενεί 67 φυσικούς δορυφόρους, εκ των οποίων ο Γανυμήδης, η Ευρώπη και η Καλλιστώ συγκεντρώνουν αρκετές πιθανότητες για να έχουν υγρούς ωκεανούς κάτω από την παγωμένη τους επιφάνεια, κάτι που αποτελεί προαπαιτούμενο για την ύπαρξη ζωής. Από τους τρεις αυτούς δορυφόρους, ιδιαίτερα η Ευρώπη, με μέγεθος ανάλογο της Σελήνης, είναι ο φιλικότερος κόσμος ως προς το ενδεχόμενο ανάπτυξης ζωής, καθώς παλαιότερες μετρήσεις του διαστημικού σκάφους Galileo έχουν υποδείξει ένα πιθανό υπόγειο στρώμα νερού, πάχους 80 με 150 χιλιομέτρων.

Οι επιστήμονες έχουν από καιρό εκφράσει το ενδιαφέρον για μία ρομποτική διαστημική αποστολή στην Ευρώπη αλλά οι τεχνικές δυσκολίες του εγχειρήματος και η αβεβαιότητα γύρω από το περιβάλλον της δεν το έχουν επιτρέψει. Για το λόγο αυτό έχει μελετηθεί και η πιθανότητα αποστολής ενός τεχνητού δορυφόρου στην Ευρώπη, ο οποίος θα φέρει το κατάλληλο σύστημα ραντάρ ώστε να μελετήσει το υπέδαφός της.

Το μήκος κύματος της ακτινοβολίας που θα πρέπει να χρησιμοποιήσει το ραντάρ ωστόσο είναι αρκετά μεγάλο και συμπίπτει σε συχνότητα με τα ξεσπάσματα ακτινοβολίας ραδιοκυμάτων από τον ίδιο το Δία, τα οποία συμβαίνουν όταν νέφη από φορτισμένα σωματίδια παγιδεύονται στο ισχυρό μαγνητικό του πεδίο. Τα ραδιοκύματα αυτά έχουν από μόνα τους μεγάλη ισχύ και για να ξεπεραστούν οι παρεμβολές τους σε ένα τεχνητό σύστημα ραντάρ θα πρέπει η κεραία του να είναι τόσο ισχυρή που δύσκολα θα μπορούσε να τοποθετηθεί εντός ενός διαστημικού σκάφους.

Οι ερευνητές όμως βρήκαν έναν εφευρετικό τρόπο ώστε να μετατρέψουν αυτό το πρόβλημα σε πλεονέκτημα: αφού η συχνότητα της ακτινοβολίας του Δία είναι παρόμοια με εκείνη του κατάλληλου ραντάρ, τότε θα μπορούσε να χρησιμεύσει εκείνη για τη σάρωση των δορυφόρων του. Στην περίπτωση αυτή, το μόνο που θα χρειαζόταν θα ήταν μερικοί δέκτες στις κατάλληλες θέσεις, οι οποίοι θα λάμβαναν τα ανακλώμενα σήματα από τις επιφάνειες των δορυφόρων, μειώνοντας κατά πολύ το κόστος και τη δυσκολία μίας τέτοιας αποστολής εξερεύνησης.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ο τρόπος αυτός είναι ο αποδοτικότερος για να μελετήσουν το εσωτερικό των μεγαλύτερων από τους δορυφόρους του Δία, υπολογίζοντας ταυτόχρονα το πάχος του παγωμένου κελύφους τους και τα βάθη των υπόγειων ωκεανών που εικάζεται πως έχουν. Εάν η ύπαρξή τους επιβεβαιωθεί τότε θα είναι σαφώς πιθανότερη και η περίπτωση ανάπτυξης μορφών ζωής στα περιβάλλοντά τους.

http://www.naftemporiki.gr/story/828852/xrisimopoiontas-ton-dia-os-rantar

Το «μάτι» του κυκλώνα.

Ενα εντυπωσιακό φαινόμενο κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble στον Δία. Ενας από τους δορυφόρους του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, ο Γανυμήδης, πέρασε μπροστά από την «κόκκινη κηλίδα», την μόνιμη σούπερ καταιγίδα που εξελίσσεται στο νότιο ημισφαίριο του Δία.

Το πέρασμα του Γανυμήδη δημιούργησε μια εντυπωσιακή εικόνα με την κόκκινη κηλίδα να μοιάζει με ένα... μάτι.

Η «κόκκινη κηλίδα» είναι μια μόνιμη καταιγίδα, ένας αντικυκλώνας, που βρίσκεται 22 μοίρες νότια του ισημερινού του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος.

Είναι τόσο μεγάλη ώστε θα μπορούσαν να «χωρέσουν» μέσα σε αυτή 2-3 πλανήτες σαν τη Γη.

Στο τέλος του 19ου αιώνα η κηλίδα υπολογιζόταν ότι είχε διάμετρο σχεδόν 41.000 χιλιομέτρων. Οι παρατηρήσεις των Voyager 1 και 2 όταν πέρασαν κοντά από τον Δία το 1979 και το 1980 επέτρεψαν στους ειδικούς να μετρήσουν την διάμετρό της κηλίδας. Η κηλίδα είχε διάμετρο 22.500 χιλιομέτρων.

Ομάδα αμερικανών και ευρωπαίων επιστημόνων με επικεφαλής την Έιμι Σάιμον του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA μελέτησε νέες εικόνες της κηλίδας που κατέγραψε το Hubble. Οι νέες παρατηρήσεις δείχνουν ότι η κηλίδα έχει πλέον διάμετρο σχεδόν 16.500 χιλιομέτρων αλλά και ότι είναι πιο στρογγυλή και όχι οβάλ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κηλίδα συρρικνώνεται κατά περίπου 1.000 χιλιόμετρα κάθε χρόνο χωρίς ωστόσο να μπορούν να δώσουν μια εξήγηση για αυτή την εξέλιξη.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=645465

Στον Ήλιο χρωστά το χρώμα της η Ερυθρά Κηλίδα του Δία.

Αν δεν υπήρχε ο Ήλιος, τότε η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία θα ήταν πολύ περισσότερο «χλωμή», όπως αποκαλύπτει νέα έρευνα ειδικών από το εργαστήριο Αεριοπροώθησης της ΝΑΣΑ στην Καλιφόρνια. Το συμπέρασμα αυτό έρχεται σε αντίθεση με την αιτία στην οποία αποδίδουν οι περισσότεροι επιστήμονες το έντονο κόκκινο χρώμα της κηλίδας, δηλαδή στην πρωτογενή χημική σύσταση των νεφών που την αποτελούν.

Τα νέα δεδομένα προέρχονται από το διαστημόπλοιο Cassini της ΝΑΣΑ, τα οποία συνδυάσθηκαν με εργαστηριακά πειράματα. Το αποτέλεσμα ήταν οι ερευνητές να συμπεράνουν πως το μεγάλο υψόμετρο στο οποίο φτάνει η Κηλίδα, μαζί με τη διάσπαση χημικών ενώσεων στη ατμόσφαιρα του πλανήτη λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας, είναι οι δύο λόγοι που η συγκεκριμένη δομή έχει τόσο έντονο χρώμα που είναι ορατή ακόμη και με μικρά τηλεσκόπια.

«Το μοντέλο που δημιουργήσαμε υποδεικνύει πως, κάτω από το ερυθρό ανώτερο στρώμα, το υπόλοιπο τμήμα της Κηλίδας έχει πολύ πιο άτονα χρώματα», λέει ο Κέβιν Μπέινς, από την ομάδα που πραγματοποίησε την έρευνα. «Πιθανότατα αυτά τα κατώτερα στρώματα είναι λευκά ή γκρίζα».

Στα πειράματα στο εργαστήριο, οι ερευνητές «βομβάρδισαν» με υπέρυθρη ακτινοβολία (προσομοιώνοντας τη δράση του ήλιου) ένα μείγμα αμμωνίας και ακετυλενίου, δηλαδή των κύριων συστατικών της ατμόσφαιρας του Δία. Τα προϊόντα της αντίδρασης ταίριαζαν στις παρατηρήσεις που είχε κάνει το Cassini στον πλανήτη το 2000. Επίσης επιχείρησαν να διασπάσουν μόρια όξινου θειούχου αμμωνίου, μιας χημικής ένωσης που συναντάται σε μεγάλες ποσότητες στα υψηλότερα νέφη του Δία, αν και το χρώμα που προέκυψε ήταν πράσινο.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα είναι ουσιαστικά μια τεράστια καταιγίδα που μαίνεται στον Δία τουλάχιστον από τον 16ο αιώνα, όταν και παρατηρήθηκε από τα πρώτα τηλεσκόπια. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει μειωθεί σημαντικά το μέγεθός της, παραμένοντας ωστόσο ακόμη και σήμερα πολύ μεγαλύτερη από τη Γη. Οι επιστήμονες ελπίζουν πως η επικείμενη διαστημική αποστολή Juno, το 2016, θα τους παράσχει πολύ περισσότερα στοιχεία για τους φυσικούς μηχανισμούς που τη διέπουν.

http://www.naftemporiki.gr/story/879568/ston-ilio-xrosta-to-xroma-tis-i-eruthra-kilida-tou-dia

Δορυφόροι του Δία.

Ενα σπάνιο φαινόμενο που λαμβάνει χώρα στο σύστημα του Δία κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Πρόκειται για μια σύνοδο τριών μεγάλων δορυφόρων του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος.

Το Hubble κατέγραψε τη σύνοδο της Ευρώπης, της Καλλιστώ και της Ιούς η οποία συνέβη σε απόσταση περίπου ενός δισ. χλμ από τη Γη και γίνεται μόλις μια ή το πολύ δύο φορές ανά δεκαετία.

Η σύνοδος των τριών φεγγαριών έγινε στις 23 Ιανουαρίου και η NASA έδωσε στη δημοσιότητα τόσο εικόνες όσο και ένα βίντεο από το φαινόμενο.

http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%B2%CE%BF%CF%8D-%CE%AD%CE%B4%CF%89%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CE%BF%CE%B9-%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%AF%CE%B1-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

Ο Δίας και οι δορυφόροι του ως ουράνιο ρολόι.

Τον 17ο αιώνα ο Γαλιλαίος βελτιώνοντας μια παλαιότερη εφεύρεση, κατασκεύασε ένα ισχυρό αστρονομικό τηλεσκόπιο. Με την βοήθειά του έκανε μια εξαιρετική ανακάλυψη, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ουράνιο ρολόι.

Ανακάλυψε ότι γύρω από τον πλανήτη Δία περιφερόταν τέσσερις δορυφόροι, αθέατοι με γυμνό οφθαλμό.

H παρατήρηση των δορυφόρων του Δία είναι πολύ ευκολότερη με τα σύγχρονα τηλεσκόπια:

Jupiter and bottom to top the moons Europa,Ganymede, and Io shot February 27, 2015 at 7:30 pm AST

pic.twitter.com/uZ3JJQhPw9

https://mobile.twitter.com/RussellBateman1/status/571506624747184128/photo/1

— Russell Bateman (@RussellBateman1)

February 28, 2015

Οι δορυφόροι αυτοί σχηματίζουν μια επιβλητική πομπή, που διαδοχικά εμφανίζεται μπροστά από τον πλανήτη κι εξαφανίζεται πίσω του. Εφόσον ο Δίας βρίσκεται αρκετά μακριά από τη Γη, παραμένει σχεδόν ορατός από κάθε σημείο της, κι έτσι λειτουργεί σαν «ουράνιο ρολόι», με τους δορυφόρους του να υποδύονται τους δείκτες του.

Το 1612, ο Γαλιλαίος κατάρτισε πίνακες που έδειχναν τις θέσεις των δορυφόρων του Δία για διάφορες ώρες της νύχτας, πίνακες που μπορούσαν να συνταχθούν μήνες πριν χρησιμοποιηθούν κι έδειχναν την ώρα δυο διαφορετικών τόπων την ίδια στιγμή.

Η εξέλιξη αυτή υπήρξε κρίσιμη για το άλυτο μέχρι τότε πρόβλημα του προσδιορισμού του γεωγραφικού μήκους, διότι «μετασχημάτιζε τον χώρο σε χρόνο» ως εξής:

Η γήινη σφαίρα διαιρείται, κατά σύμβαση, σε 360 τομείς, που λέγονται άτρακτοι – φανταστείτε τους σαν τις λεπτές φέτες ενός μήλου. (Οπότε, σε κάθε άτρακτο αντιστοιχεί 1 μοίρα γεωγραφικού μήκους.) Καθώς η Γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της, πραγματοποιεί μια πλήρη περιστροφή (άρα, κάθε τόπος διαγράφει τόξο 360 μοιρών) σε 24 ώρες. Αυτό σημαίνει ότι η Γη περιστρέφεται κατά 15 μοίρες ανά μία ώρα, ή κατά μία μοίρα ανά 4 λεπτά.

Κατ’ αυτό τον τρόπο, η μια άτρακτος μετά την άλλη έρχεται με τη σειρά της «αντιμέτωπη» με τον Ήλιο, ο δε χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ των διελεύσεων δυο διαδοχικών ατράκτων μπροστά από τον Ήλιο είναι 4 λεπτά της ώρας.

Οπότε, πάνω στη γήινη σφαίρα, για κάθε μοίρα γεωγραφικού μήκους που μετακινούμαστε προς δυσμάς, η τοπική μεσημβρία (το μεσημέρι) μετατίθεται χρονικά κατά 4 λεπτά αργότερα, ενώ για κάθε μοίρα γεωγραφικού μήκους προς ανατολάς, η τοπική μεσημβρία επέρχεται 4 λεπτά νωρίτερα.

Άρα, η εύρεση του γεωγραφικού μήκους ανάγεται απλώς στη γνώση της ώρας που έχουν δυο διαφορετικά μέρη την ίδια χρονική στιγμή.

Και αφότου ο Γαλιλαίος αποκάλυψε στον κόσμο την ύπαρξη του παραπάνω ουράνιου ρολογιού, αυτό έγινε εφικτό.

http://physicsgg.me/2015/03/02/%ce%bf-%ce%b4%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bf%ce%b9-%ce%b4%ce%bf%cf%81%cf%85%cf%86%cf%8c%cf%81%ce%bf%ce%b9-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%89%cf%82-%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%ac%ce%bd%ce%b9%ce%bf-%cf%81/

Ο Δίας και το ασυνήθιστο ηλιακό μας σύστημα.

Ο Δίας της ελληνικής μυθολογίας ήταν ένας μάλλον ιδιόρρυθμος θεός, με πολλά «σούρτα-φέρτα» και ενίοτε εκδικητικός. Ο Δίας της αστρονομίας πιθανότατα δεν πήγαινε πίσω και στις καταστροφικές παραξενιές του οφείλεται το ότι το ηλιακό μας σύστημα φαίνεται να είναι τόσο ασυνήθιστο σε σχέση με τα άλλα που έχουν ανακαλυφθεί τα τελευταία χρόνια.

Νέες εκτιμήσεις και προσομοιώσεις σε υπολογιστή Αμερικανών επιστημόνων θεωρούν πολύ πιθανό, ότι κάποτε ο Δίας, με τον τεράστιο όγκο του, εισέβαλε στα ενδότερα του ηλιακού μας συστήματος και, ως ταύρος εν υαλοπωλείω, «καθάρισε» ό,τι έβρισκε μπροστά του. Κατέστρεψε έτσι την πρώτη γενιά των πλανητών, προτού ηρεμήσει και, απομακρυνόμενος, καταλήξει στην τωρινή τροχιά του.

Αυτό σημαίνει, ότι κάποτε στο ηλιακό μας σύστημα υπήρχαν πλανήτες που σήμερα δεν υπάρχουν πια.

Ο καθηγητής αστρονομίας Γκρέγκορι Λάφλιν του Πανεπιστημίου Σάντα Κρουζ της Καλιφόρνια και ο επίκουρος καθηγητής πλανητικής επιστήμης Κονσταντίν Μπατίγκιν του Πανεπιστημίου Caltech της Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στα «Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών» (PNAS) των ΗΠΑ,

http://www.pnas.org/content/early/2015/03/18/1423252112

πιστεύουν ότι αυτό το σενάριο του «επιθετικού Δία» εξηγεί γιατί σήμερα το ηλιακό μας σύστημα διαφέρει τόσο πολύ από εκατοντάδες άλλα συστήματα εξωπλανητών που έχουν ανακαλυφθεί με τη βοήθεια διαστημικών (όπως το «Κέπλερ») και επίγειων τηλεσκοπίων.

Εκτιμάται ότι περίπου τα μισά άστρα σαν τον Ήλιο στον γαλαξία μας έχουν πλανήτες γύρω τους. Η βασική διαφορά όμως είναι ότι στο δικό μας ηλιακό σύστημα δεν υπάρχουν πλανήτες σε τροχιά πιο κοντινή στον Ήλιο από ό,τι ο Ερμής. Σε άλλα συστήματα, αντίθετα, είναι συνηθισμένο φαινόμενο να ανακαλύπτονται πλανήτες μεγαλύτεροι από τη Γη (οι λεγόμενες σούπερ Γαίες) σε απόσταση πολύ πιο κοντά στο άστρο τους.

Το σενάριο του περιπλανώμενου Δία που σπέρνει την καταστροφή στο διάβα του, είχε προταθεί για πρώτη φορά το 2001 από μια άλλη ομάδα αστρονόμων του Πανεπιστημίου Queen Mary του Λονδίνου, είχε επαναληφθεί από επιστήμονες του Αστεροσκοπείου της Νίκαιας στη Γαλλία το 2011 και τώρα ενισχύεται με τους νέους υπολογισμούς στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, κατά τα πρώτα λίγα εκατομμύρια χρόνια ύπαρξης του ηλιακού συστήματος, ο Δίας διείσδυσε επιθετικά στην περιοχή κοντά στον νεαρό ακόμη Ήλιο, έως ότου στη συνέχεια σχηματίστηκε ο Κρόνος, γεγονός που ανάγκασε (λόγω των ισχυρών βαρυτικών αλληλεπιδράσεων) τον Δία να ανακρούσει πρύμναν και να μεταναστεύσει ξανά προς τα έξω, στη σημερινή πιο απομακρυσμένη από τον Ήλιο τροχιά του.

Οι νέοι υπολογισμοί δείχνουν, ότι είναι πιθανό πως στις απαρχές του, το ηλιακό μας σύστημα ακολούθησε μια φάση κοινή στον γαλαξία μας, δημιουργώντας βραχώδεις πλανήτες με πυκνή ατμόσφαιρα πολύ κοντά στον ήλιο (καυτές σούπερ Γαίες), όπως τόσοι άλλοι εξωπλανήτες γύρω από τα μητρικά άστρα τους. Όμως, ο γιγάντιος Δίας «καθάρισε» αυτή την αρχική ″φουρνιά″ πρωτοπλανητών, προκαλώντας -λόγω της βαρύτητάς του- ένα φοβερό ντόμινο συγκρούσεων, που θα θύμιζαν κοσμικό μπιλιάρδο, με τελικό αποτέλεσμα οι πρώτοι πλανήτες να καταλήξουν κομμάτια και θρύψαλα.

Ένα μέρος από αυτά τα απομεινάρια (γύρω στο 10% των αρχικών πρωτοπλανητών) σχημάτισαν εν καιρώ τη δεύτερη γενιά των πλανητών, μεταξύ των οποίων η Γη μας. Αν αυτό πράγματι συνέβη, τότε οι εσωτερικοί και μικρότεροι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, δηλαδή ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη και ο Άρης, είναι νεότεροι σε ηλικία σε σχέση με τους εξωτερικούς και πιο μεγάλους.

Μέχρι σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η ανακάλυψη άνω των 1.000 εξωπλανητών στον γαλαξία μας. Σχεδόν 500 ηλιακά συστήματα έχουν βρεθεί να έχουν πάνω από έναν πλανήτη. Το τυπικό σύστημα φαίνεται να περιλαμβάνει καυτές σούπερ Γαίες, που έχουν μάζα μερικές φορές μεγαλύτερη της Γης, σε τροχιές πολύ πιο κοντινές στο άστρο τους από ό,τι ο Ερμής σε σχέση με τον Ήλιο.

Αλλά και στα άλλα συστήματα που διαθέτουν γιγάντιους πλανήτες ίδιους ή μεγαλύτερους από τον Δία, αυτοί είναι επίσης πολύ πιο κοντά στο άστρο τους, από ό,τι ο Δίας και ο Κρόνος σε σχέση με τον Ήλιο. Στον γαλαξία μας, ο σχηματισμός πλανητών σαν τον Δία είναι κάπως σπάνιος, όταν όμως συμβαίνει, τότε ο γιγάντιος εξωπλανήτης συνήθως βρίσκεται σε απόσταση από το άστρο του όσο η Γη από τον Ήλιο.

http://physicsgg.me/2015/03/24/%ce%bf-%ce%b4%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%ce%b1%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ae%ce%b8%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%b7%ce%bb%ce%b9%ce%b1%ce%ba%cf%8c-%ce%bc%ce%b1%cf%82-%cf%83%cf%8d%cf%83/

«Ρομπότ του ανέμου» για τους ουρανούς του μακρινού Δία.

Καθώς η NASA στρέφει την προσοχή της ξανά στην εξερεύνηση του ηλιακού συστήματος, όλο και περισσότερο, φιλόδοξα projects βλέπουν το φως της δημοσιότητας, με έμφαση σε τεχνολογίες οι οποίες «κοιτούν» προς την πλευρά του Άρη- και ακόμα παραπέρα.

Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζονται και «εξωτικές» ιδέες, για ρομπότ που κινούνται με τον άνεμο, ή με τα κύματα της θάλασσας. Παρόμοια φιλοσοφία εξετάζεται και για διαστημικές αποστολές, και μάλιστα σε πλανήτες οι οποίοι θα μπορούσαν να «υποστηρίξουν» τέτοιου είδους «μηχανισμούς».

Προσφάτως ομάδα μηχανικών στο JPL της NASA (Πασαντένα, Καλιφόρνια) άρχισε να εξετάζει την ιδέα ενός σκάφους που θα μπορούσε να ίπταται στους ουρανούς της Γης ή σε γίγαντες αερίων, όπως ο Δίας.

Η έρευνα πάνω στο αντικείμενο έγινε εφικτή στο πλαίσιο μελέτης με χρηματοδότηση ενός έτους, ύψους 100.000 δολαρίων, από το πρόγραμμα NIAC (NASA's Innovative Advanced Concepts). Στην ουσία, διερευνάται η ανάπτυξη ενός «ρομπότ του ανέμου» (windbot), σχεδιασμένου να παραμένει ιπτάμενο στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη χωρίς καν φτερά ή κάποιου είδους μπαλόνι με θερμό αέρα.

Η συγκεκριμένη έρευνα θα διερευνήσει συστηματικά το πώς διαστημόπλοια του μέλλοντος θα μπορούν να παραμένουν εν πτήσει και να συλλέγουν ενέργεια.

Αν και επί της παρούσης δεν έχει προγραμματιστεί κάποια αποστολή τέτοιου είδους, που θα χρησιμοποιεί windbots, ελπίζεται ότι η μελέτη θα ανοίξει νέους ορίζοντες για την εξερεύνηση γιγάντων αερίων, μέσω της χρήσης ευκίνητων ρομποτικών εξερευνητικών διαστημοπλοίων.

Για να παραμένει ιπτάμενο ένα windbot, πρότυπο σχεδιασμού θεωρείται το «design» του σπόρου της πικραλίδας, που περιστρέφεται ενώ πέφτει, «παράγοντας» ανύψωση.

Επίσης, απαιτείται η δυνατότητα συλλογής ενέργειας από την ατμόσφαιρα, η οποία μπορεί να μην είναι ηλιακή- καθώς το σκάφος θα μπορούσε να βρεθεί στη σκοτεινή πλευρά κάποιου πλανήτη.

Πηγές πυρηνικής ενέργειας θεωρείται πως θα ήταν προβληματικές, λόγω του βάρους τους. Αλλά η αιολική ενέργεια, οι αυξομειώσεις στη θερμοκρασία και ακόμα και το μαγνητικό πεδίο ενός πλανήτη θα μπορούσαν να τροφοδοτούν ένα τέτοιο σκάφος.

Σε πρώτη φάση, εξετάζονται μέθοδοι συλλογής ενέργειας από τις δονήσεις, καθώς και η φύση των ανέμων μεταξύ των νεφών του Δία, για να διαπιστωθεί σε ποια μέρη θα ήταν καλύτερο να αποσταλεί ένα windbot και να καθοριστούν κάποια τεχνικά χαρακτηριστικά στον σχεδιασμό του.

http://www.naftemporiki.gr/story/982136/rompot-tou-anemou-gia-tous-ouranous-tou-makrinou-dia

Πετραδάκι-πετραδάκι «χτίστηκε» ο Δίας.

Οι γίγαντες του ηλιακού μας συστήματος χτίστηκαν «πετραδάκι-πετραδάκι» σε βάθος 10 εκατ. ετών, εκτιμούν αμερικανοί αστρονόμοι από το Νοτιοδυτικό Ινστιτούτο Έρευνας στο Μπόλντερ, στο Κολοράντο.

Συγκεκριμένα, οι ειδικοί πιστεύουν ότι ο Δίας και ο Κρόνος δημιουργήθηκαν από αέρια τα οποία περικύκλωναν έναν πυρήνα στο μέγεθος της Γης αποτελούμενο από… διαστημικά βότσαλα. Προσομοιώσεις σε υπολογιστή αποκάλυψαν ότι δισεκατομμύρια τέτοια βότσαλα – με μέγεθος ενός εκατοστού έως και ενός μέτρου – «κόλλησαν» μεταξύ τους μέσα σε χρονικό διάστημα περίπου 10 εκατομμυρίων ετών, δημιουργώντας τους σημερινούς διαστημικούς τιτάνες.

Στο ηλιακό μας σύστημα υπάρχουν τέσσερις γίγαντες αερίου: ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ποσειδώνας και ο Ουρανός. Παρά το γεγονός ότι αποτελούνται κυρίως από υδρογόνο και άλλα αέρια, όλοι τους διαθέτουν έναν πετρώδη πυρήνα.

Ακριβώς επειδή βρίσκονται σε μεγαλύτερη απόσταση από την Γη, οι αστρονόμοι δεν έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα να τους μελετήσουν ενδελεχώς.

Ο δρ Χάρολντ Λέβισον και η ομάδα του, με τη βοήθεια υπολογιστικών μοντέλων, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα διαστημικά αυτά βότσαλα αποτελούν ίσως το κυριότερο «δομικό» υλικό στην διαδικασία του σχηματισμού των γιγάντιων πλανητών.

Όπως αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Nature», πρόκειται για μια διαδικασία που ονομάζεται «slow pebble accretion», δηλαδή αργή επικάθηση των εν λόγω πετρωμάτων, και επιτρέπει την σταδιακή ανάπτυξη του πυρήνα των γιγάντιων αυτών πλανητών από την αργή και πολυετή συσσώρευση μιας «θάλασσας» από βότσαλα, δημιουργώντας πετρώδη σώματα γνωστά στην αστρονομία και ως «planetesimals».

«Πιστεύεται ότι το πρώτο βήμα ως προς τον σχηματισμό των αέριων γιγάντων, όπως π.χ. του Δία και του Κρόνου, ήταν η δημιουργία του πετρώδους πυρήνα τους με μάζα σχεδόν δεκαπλάσια από εκείνον της Γης» αναφέρει ο δρ Λέβισον.

«Η δημιουργία των εν λόγω πυρήνων μέσα σε χρονικό διάστημα ενός έως 10 εκατομμυρίων ετών αποτελεί μια από τις βασικές προκλήσεις των μοντέλων γύρω από τον σχηματισμό των πλανητών» προσθέτει ο ίδιος.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500020024

Η ανεξήγητη συρρίκνωση της «κόκκινης κηλίδας»

Πριν από έναν χρόνο διαπιστώθηκε ότι η περίφημη «κόκκινη κηλίδα» του Δία, μια γιγάντια σε εύρος και ένταση καταιγίδα, έχει αρχίσει να συρρικνώνεται. Νέες παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble επιβεβαιώνουν ότι το φαινόμενο βρίσκεται πράγματι σε διαδικασία ύφεσης.

Η «κόκκινη κηλίδα» εμφανίστηκε πριν από περίπου 300 χρόνια. Πρόκειται για μια μόνιμη καταιγίδα, ένα αντικυκλώνα, που βρίσκεται 22 μοίρες νότια του ισημερινού του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος.

Είναι τόσο μεγάλη ώστε θα μπορούσαν να «χωρέσουν» μέσα σε αυτή 2-3 πλανήτες σαν τη Γη.

Υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα για αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο με αποτέλεσμα να αποτελεί μόνιμο στόχο των επιστημόνων.

Στο τέλος του 19ου αιώνα η κηλίδα υπολογιζόταν ότι είχε διάμετρο σχεδόν 41.000 χιλιομέτρων. Οι παρατηρήσεις των Voyager 1 και 2 όταν πέρασαν κοντά από τον Δία το 1979 και το 1980 επέτρεψαν στους ειδικούς να μετρήσουν την διάμετρό της κηλίδας. Η κηλίδα είχε διάμετρο 22.500 χιλιομέτρων. Οι προηγούμενες παρατηρήσεις του Hubble πριν από ένα περίπου χρόνο έδειξαν ότι η κηλίδα έχει πλέον διάμετρο σχεδόν 16.500 χιλιομέτρων αλλά και ότι είναι πιο στρογγυλή και όχι οβάλ.

Οι νέες παρατηρήσεις του Hubble δείχνουν ότι η συρρίκνωση της κηλίδας συνεχίζεται. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κηλίδα συρρικνώνεται κατά περίπου 1.000 χιλιόμετρα κάθε χρόνο χωρίς ωστόσο να μπορούν να δώσουν κάποια εξήγηση για αυτή την εξέλιξη. Ταυτόχρονα η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο από τις τελευταίες παρατηρήσεις του Hubble στον Δία, εικόνες ανάλυσης 4Κ που είναι εξαιρετικής ποιότητας και λεπτομέρειας.

Βίντεο.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=745804

ESA Euronews:Φως στα μυστικά του Δία θα επιχειρήσει να δώσει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος και η ΝΑΣΑ.

Καλώς ήλθατε στο νέο επεισόδιο του Space. Προσπαθήστε να φανταστείτε ένα ηλιακό μοντέλο στο οποίο κάποιοι πλανήτες θα έχουν κάτω από την επιφάνεια περισσότερο νερό από ότι υπάρχει στη γη.

Αυτός είναι ο επόμενος στόχος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος.

Θα επανέλθουμε στο θέμα, αφού πρώτα μάθουμε κάποια διαστημικά νέα.

Το διαστημόπλοιο Cassini της NASA άρχισε να στέλνει τις πρώτες εικόνες από τα βορειότερα τμήματα του Κρόνου. Στις περισσότερες εικόνες του Εγκέλαδου, ένα παγωμένο φεγγάρι του Κρόνου, παρουσιάζει υδροθερμική δραστηριότητα στον πυθμένα του δικού του ωκεανού.

Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι θα έχουν σύντομα στοιχεία για το εάν ο πλανήτης θα μπορούσε να είναι κατοικήσιμος. Η αποστολή γίνεται κατόπιν συνεργασίας της NASA με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος και την Ιταλική Υπηρεσία Διαστήματος.

Ραδιοκύματα που κατεγράφησαν από ερασιτέχνες σε πολλά σημεία του πλανήτη, επιβεβαιώνουν ότι ο δορυφόρος AAU SAT5 CubeSat, είναι σε λειτουργία. Ο δορυφόρος που κατασκευάστηκε από μαθητές, τέθηκε σε λειτουργία από την Ευρωπαική Υπηρεσία Διαστήματος, στις 5 Οκτωβρίου.

Ο δορυφόρος έχει το μέγεθος ενός σωλήνα 10x10x10 και αποτελεί την απόδειξη ότι ταχύτεροι και μικρότεροι δορυφόροι κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος στη διαστημική τεχνολογία.

Η αποστολή JUICE θα ξεκινήσει το 2022. Γιατί όμως είναι τόσο σημαντικό να εξερευνήσουμε τον Δία και τα φεγγάρια του; Για να διερευνήσουμε το θέμα ήρθαμε στο Παρατηρητήριο του Παρισιού.

Στη μυθολογία, ο Δίας ήταν ο Θεός του Ολύμπου. Είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος σε διαστάσεις και μάζα και ο πέμπτος κατά σειρά πλανήτης ξεκινώντας από τον Ήλιο.

Η αποστολή της Ευρωπαικής Υπηρεσίας Διαστήματος, θα μας δώσει ενδιαφέρουσες πληροφορίες τόσο για τον γιγαντιαίο πλανήτη, όσο και για τα φεγγάρια του, που φαίνεται πως έχουν κάποιες κατοικήσιμες ζώνες κάτω από τους πάγους.

Ο Δίας είναι έντεκα φορές μεγαλύτερος από τη γη και αποτελείται κυρίως από υδρογόνο, με το ένα τέταρτο της μάζας να είναι ήλιο.

"Ο Δίας είναι ένας πλανήτης από υδρογόνο. Αυτό σημαίνει ότι εάν κάποιος έφτανε στην ατμόσφαιρα του Δία, θα συναντούσε ένα πυκνό πυρήνα με ένα μείγμα στοιχείων, ένα στρώμα υγρού μεταλλικού υδρογόνου με λίγο ήλιο που τον περιβάλλει, και ένα εξωτερικό στρώμα κυρίως από μοριακό υδρογόνο. Ο ίδιος ο Δίας είναι ένα πλανητικό σύστημα με πολλούς δορυφόρους. Τέσσερις από αυτούς ανακαλύφθηκαν από τον Γαλιλαίο τέσσερις αιώνες πριν. Ο κάθε δορυφόρος έχει διαφορετική γεωλογία. Η αποστολή του JUICE, θα τους μελετήσει αν όχι όλους τουλάχιστον τους τρεις κοντινότερους," μας εξήγησε ο Πιερ Ντροσάρτ, επικεφαλής του Παρατηρητηρίου του Παρισιού.

Αυτό που κινεί την περιέργεια των αστρονόμων, είναι ότι ο πυρήνας του συχνά περιγράφεται ως βραχώδης, αλλά κάθε λεπτομέρεια στη σύνθεση του είναι άγνωστη.

Λόγω της ταχείας περιστροφής του, το σχήμα του Δία είναι αυτό ενός πεπλατυσμένου σφαιροειδούς. Η εξωτερική ατμόσφαιρα είναι εμφανώς χωρισμένη σε διάφορες ζώνες σε διάφορα γεωγραφικά πλάτη.

Κατά την διάρκεια των δυόμιση χρόνων της αποστολής, το JUICE θα ταξιδέψει στον γιγάντιο πλανήτη, μελετώντας την ατμόσφαιρα του και τέσσερις ή τρεις από τους δορυφόρους του.

Τον Γανυμήδη, την Ευρώπη και την Καλλιστώ.

Πριν από αυτό θα πρέπει να ταξιδέψουμε στο ηλιακό μας σύστημα για 8 χρόνια, έτσι ώστε να εγκαταλείψουμε με ασφάλεια την βαρύτητα της γης. Αυτή είναι μία από τις πλέον επικίνδυνες στιγμές της διαστημικής αποστολής.

Το Juice θα παραμείνει για αρκετό σε τροχιά γύρω από τον Δία για να ανακαλύψει τα μυστικά του.

Το να οργανώσεις μία διαστημική αποστολή απαιτεί χρόνια επίπονης δουλειάς στην οποία έχεις να δοκιμάσεις τα όρια της σύγχρονης τεχνολογίας η οποία σύντομα δεν θα θεωρείται πλέον σύγχρονη. Είναι σαν να λαμβάνεις ένα τηλεφώνημα από το μέλλον με τα σημερινά μέσα επικοινωνίας.

Βίντεο.

http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2015/10/ESA_Euronews_Unlocking_the_secrets_of_the_Jupiter_s_Icy_Moons

http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/ESA_Euronews_Phos_sta_mystikha_toy_Dhia_tha_epicheirhesei_na_dhosei_e_Eyropaikhe_Ypereshia_Diasthematos_kai_e_NASA

Που βρίσκεται το διαστημικό σκάφος Juno;

Στις 8 Ιανουαρίου απείχε από τη Γη περίπου 735 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Ο χρόνος που απαιτείται για να φτάσουν σε μας τα ραδιοσήματα που εκπέμπει το σκάφος είναι περίπου 42 λεπτά.

Από την αρχή του ταξιδιού του (δείτε: Η εκτόξευση του Juno),

http://physicsgg.me/2011/08/05/βίντεο-h-πορεία-του-juno-μέχρι-να-φτάσει-στο/

έχει διανύσει 2,73 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα (ή 18,23 αστρονομικές μονάδες) και χρειάζεται να διανύσει άλλα 104 εκατομμύρια χιλιόμετρα (0,7 αστρονομικές μονάδες) για να μπει σε τροχιά γύρω από το Δία.

Το Juno κινείται με ταχύτητα 25 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο ως προς τη Γη, 7,6 km/s ως προς τον Ήλιο και 5,4 km/s ως προς τον Δία. Το διαστημικό σκάφος είναι προγραμματισμένο να φτάσει στον γιγάντιο αέριο πλανήτη στις 4 Ιουλίου 2016.

Η πλησιέστερη προσέγγιση του Juno αναμένεται να είναι μόλις 5000 χιλιόμετρα πάνω από τα νέφη του Δία. Δηλαδή, αν ο πλανήτης είχε το μέγεθος μιας μπάλας του μπάσκετ τότε η αντίστοιχη απόσταση θα ήταν περίπου 0,8 εκατοστά από την επιφάνεια της μπάλας…

http://physicsgg.me/2016/01/10/%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b2%cf%81%ce%af%cf%83%ce%ba%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%ce%ba%ce%ac%cf%86%ce%bf%cf%82-juno/

Juno: Ρεκόρ απόστασης για διαστημικό σκάφος που λειτουργεί με την ηλιακή ενέργεια!

Λίγους μήνες πριν φτάσει στον Δία, το σκάφος Juno της NASA κατέρριψε το ρεκόρ απόστασης για αποστολή που βασίζεται στην ηλιακή ενέργεια -όλες οι προηγούμενες αποστολές που έφτασαν τόσο μακριά από τον Ήλιο χρησιμοποιούσαν θερμοηλεκτρικές γεννήτριες πλουτωνίου.

Όπως ανακοίνωσε η NASA, στις 21.00 ώρα Ελλάδας την Τετάρτη 13 Ιανουαρίου, το Juno βρέθηκε σε απόσταση 793 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο. Κατέρριψε έτσι το ρεκόρ της ευρωπαϊκής αποστολής Rosetta, η οποία επίσης βασίζεται σε ηλιακούς συλλέκτες και έφτασε τα 792 εκατομμύρια χιλιόμετρα καθώς προσέγγιζε τον κομήτη 67P τον Οκτώβριο του 2012.

Το Juno, βάρους 4 τόνων, αντλεί ενέργεια από τρία φωτοβολταϊκά πάνελ μήκους 9 μέτρων με 18.698 ηλιακές κυψέλες.Στην απόσταση που βρίσκεται η Γη από τον Ήλιο, οι ηλιακοί συλλέκτες δίνουν ισχύ 14 kilowatt, αρκετή για τη θέρμανση ενός μικρού διαμερίσματος το χειμώνα.

«Ο Δίας όμως βρίσκεται πέντε φορές πιο μακριά από τον Ήλιο σε σχέση με τη Γη, και το ηλιακό φως που φτάνει μέχρι εκεί έχει 25 φορές μικρότερη ένταση» λέει ο Ρικ Νάιμπακεν, επιστήμονας της αποστολής στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια. Αυτό συμβαίνει επειδή η ένταση του φωτός μειώνεται αντιστρόφως ανάλογα με την απόσταση από τη φωτεινή πηγή.

«Αν και τα γιγάντια ηλιακά πάνελ θα παράγουν μόλις 500 watt όταν βρισκόμαστε στον Δία, το Juno έχει άκρως αποδοτικό σχεδιασμό και το νούμερο αυτό θα είναι υπεραρκετό για να κάνουμε δουλειά» προσθέτει ο Νάιμπακεν.

Μέχρι σήμερα, οκτώ διαστημικές αποστολές έχουν φτάσει ή προσπεράσει την τροχιά του Δία, του πέμπτου κατά σειρά πλανήτη από τον Ήλιο. Όλες οι αποστολές αυτές βασίζονταν σε θερμοηλεκτρικές γεννήτριες ραδιοϊσοτόπων, οι οποίες μετατρέπουν σε ενέργεια τη θερμότητα που απελευθερώνεται από τη διάσπαση μιας ποσότητας πλουτωνίου.

Το Juno εκτοξεύτηκε το 2011 και πρόκειται να θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Δία φέτος στις 4 Ιουλίου.

Το σκάφος παίρνει το όνομα της Τζούνο, του ρωμαϊκού αντίστοιχου της θεάς Ήρας, η οποία σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν η μόνη που μπορούσε να κοιτάξει μέσα από τα σύννεφα με τα οποία τύλιγε ο Δίας τον εαυτό του για να κρύψει τις ατασθαλίες του.

Τώρα, η Ήρα καλείται να:

Μετρήσει πόσο νερό υπάρχει στην ατμόσφαιρα του Δία. Η περιεκτικότητα σε νερό έχει άμεση σχέση με το πού σχηματίστηκε ο πλανήτης: ορισμένοι πιστεύουν ότι βρισκόταν ανέκαθεν στη σημερινή του θέση, ενώ άλλοι εκτιμούν ότι σχηματίστηκε στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος και αργότερα μετακινήθηκε προς το εσωτερικό του.

Εξετάσει τη σύσταση, τη θερμοκρασία, τις κινήσεις των νεφών και άλλες παραμέτρους

Χαρτογραφήσει το μαγνητικό και το βαρυτικό πεδίο του πλανήτη. Αυτό ίσως απαντήσει στο ερώτημα του αν ο Δίας έχει στερεό πυρήνα, ή αν αποτελείται εξολοκλήρου από αέρια.

Μελετήσει τη γιγάντια μαγνητόσφαιρα του Δία, προκειμένου να δώσει νέα στοιχεία για την αλληλεπίδραση του μαγνητικού πεδίου με την ατμόσφαιρα. Επιπλέον, θα εξετάσει το σέλας που εκδηλώνεται στο βόρειο και νότιο πόλο του πλανήτη.

To Juno θα μελετήσει τον γιγάντιο για περίπου ένα χρόνο, πριν τα ηλεκτρονικά του συστήματα αρχίσουν τελικά να χαλάνε λόγω της θανάσιμης ακτινοβολίας που λούζει αυτή τη γειτονιά του Διαστήματος.

Με την ολοκλήρωση της αποστολής, το Juno θα αυτοκαταστραφεί στην ατμόσφαιρα του Δία -μια κίνηση που αποφασίστηκε προκειμένου να μην μολύνει το σκάφος τον δορυφόρο του πλανήτη Ευρώπη, όπου οι επιστήμονες δεν αποκλείουν να υπάρχει ζωή.

Βίντεο.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500051612

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ότι οι Βαβυλώνιοι γνώριζαν την τροχιά του Δία αιώνες πριν τους Ευρωπαίους αστρονόμους.

Ήταν γνωστό ότι οι Βαβυλώνιοι ήταν εξαιρετικοί μαθηματικοί και χρησιμοποιούσαν τα μαθηματικά και στις αστρονομικές τους παρατηρήσεις. Είχαν κάνει πολλές και σημαντικές αστρονομικές ανακαλύψεις. Όπως φαίνεται οι Βαβυλώνιοι είχαν πολύ μεγαλύτερες γνώσεις και ικανότητες στα μαθηματικά και ειδικότερα στην γεωμετρία από όσο πιστεύαμε. Νέα μελέτη αναφέρει ότι οι Βαβυλώνιοι είχαν αναπτύξει ένα είδος «αστρονομικής γεωμετρίας» με την οποία κατάφερναν να παρατηρούν την κίνηση των ουράνιων σωμάτων.

Σύμφωνα με τους ερευνητές οι Βαβυλώνιοι είχαν καταφέρει να εντοπίσουν όχι μόνο την ακριβή θέση αλλά και την τροχιά του Δία. Η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική αφού μέχρι σήμερα πιστεύαμε ότι εκείνοι που εντόπισαν την ακριβή θέση και κίνηση του Δία ήταν μέλη του Κολεγίου Μέρτον στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης τον 14ο αιώνα.

Αν τελικά η ανακάλυψη των ερευνητών επιβεβαιωθεί οι επιστήμονες θα πρέπει να εξετάσουν εκ νέου όλα τα σχετικά με την αστρονομία ευρήματα που υπάρχουν από την Βαβυλώνα αφού μπορεί να διαπιστωθεί ότι οι αστρονόμοι εκεί είχαν πολύ μεγαλύτερες γνώσεις του ηλιακού μας συστήματος και του Σύμπαντος γενικότερα από όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα.

Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής ειδικούς του Πανεπιστημίου Humboldt στο Βερολίνο μελέτησε ένα θραύσμα μίας πήλινης επιγραφής που χρονολογείται ανάμεσα στο 350 π.Χ. και στο 50 π.Χ.

Η επιγραφή αυτή είχε διαπιστωθεί ότι περιείχε αστρονομικά δεδομένα και οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι σε αυτή υπάρχει… προηγμένη γεωμετρία με την οποία οι δημιουργοί της επιγραφής κατέγραψαν την θέση αλλά και την τροχιά του Δία. Σύμφωνα με ειδικούς η γεωμετρία των Βαβυλώνιων ήταν πιο προχωρημένη από αυτή που ανέπτυξαν και χρησιμοποίησαν αργότερα οι Έλληνες. Όμως για κάποιο λόγο η βαβυλώνια γεωμετρία παρέμεινε για αιώνες κρυμμένη μέσα στις επιγραφές.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση των ερευνητών στην επιθεώρηση «Science» στο θραύσμα αυτό υπάρχουν καταγεγραμμένα δύο χρονικά διαστήματα εμφάνισης του Δία, την πρώτη φορά που εμφανίζεται στον ορίζοντα, και υπολογίζει την θέση του πλανήτη σε διάστημα 60 και 120 ημερών. Οι ερευνητές αναφέρουν επίσης ότι στην επιγραφή αυτή έχουν καταγραφεί και άλλα δεδομένα για τον Δία όπως ο χρόνος που ο Δίας καλύπτει το μισό της απόστασης των 60 ημερών, χρησιμοποιώντας και πάλι την γεωμετρία.

Πιο συγκεκριμένα οι ερευνητές αναφέρουν ότι οι δημιουργοί της επιγραφής χρησιμοποιούσαν τραπεζοειδή σχήματα για να υπολογίζουν την θέση του Δία. Σε μία περίπτωση «μοίρασαν» στη μέση ένα τραπεζοειδές σχήμα που εμφανίζεται μεταξύ των δύο ακραίων θέσεων του πλανήτη στον ορίζοντα. Παρόμοιες μεθόδους με αυτές των Βαβυλώνιων είχαν χρησιμοποιήσει και οι ερευνητές του 14ου αιώνα για να παρατηρήσουν τον Δία.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500054782

«Πλώρη» για τον Δία έβαλε το Juno.

Μετά την εξερεύνηση του Πλούτωνα και του Κρόνου, η NASA προετοιμάζει μία ακόμη αποστολή - ορόσημο, αυτή τη φορά με το διαστημόπλοιο Juno που έχει προορισμό τον Δία, δηλαδή τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος.

Όπως ανακοίνωσε η αμερικανική διαστημική υπηρεσία, το διαστημόπλοιο πυροδότησε με επιτυχία τον κινητήρα του, ώστε να πραγματοποιήσει έναν ελιγμό που το έθεσε σε πορεία προς τον πλανήτη.

Πεντέμισι περίπου χρόνια ήδη στο διάστημα, το Juno αναμένεται να φτάσει στον Δία στις αρχές Ιουλίου.

Από εκείνη τη στιγμή και για 10 μήνες, θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη, για να μελετήσει το μαγνητικό του πεδίο όπως και τους δορυφόρους του.

Οι επιστήμονες ελπίζουν πως, χάρις στο διαστημόπλοιο, θα αποκτήσουν για πρώτη φορά εικόνα του ανάγλυφου του Δία, το οποίο καλύπτεται από πυκνά νέφη, αλλά και ότι θα συγκεντρώσουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την προέλευση και την εξέλιξή του.

Επιπλέον, στόχος του Juno είναι να διαπιστώσει κατά πόσο ο αέριος γίγαντας διαθέτει συμπαγή πυρήνα, όπως και να μετρήσει την περιεκτικότητα της ατμόσφαιράς του σε υδρατμούς και αμμωνία.

Με αυτό τον τρόπο, οι αστρονόμοι θα αποκτήσουν την πιο λεπτομερή εικόνα του πλανήτη στα 400 περίπου χρόνια μελέτης του, η οποία θεωρείται πως ξεκίνησε το 1610, με την ανακάλυψη των τεσσάρων δορυφόρων του από τον Γαλιλαίο.

Επίσης, η αποστολή θα ρίξει ακόμη περισσότερο «φως» στην ιστορία του ηλιακού μας συστήματος, συμπληρώνοντας τα δεδομένα που έχουν παράσχει οι πάνω από 180 μη επανδρωμένες αποστολές στην «κοσμική γειτονιά» μας από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Ευρώπη την Ιαπωνία, την Κίνα και την Ινδία.Μέσα από τέτοιες αποστολές, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει πως, σε ορισμένους πλανήτες ή δορυφόρους, κάτω από το επιφανειακό στρώμα πάγου υπάρχουν ωκεανοί.

Επίσης, στην περίπτωση του Εγκέλαδου, του δορυφόρου του Κρόνου, βρήκαν πως ένα μέρος από το νερό του ωκεανού του σχηματίζει τεράστιους πίδακες, διαφεύγοντας στο διάστημα.

Εκτός από τη γένεση του ηλιακού μας συστήματος, όλες αυτές οι γνώσεις είναι επίσης πολύτιμες για να κατανοηθεί η προέλευση και το μέλλον της ζωής στη Γη.

http://www.naftemporiki.gr/story/1064519/plori-gia-ton-dia-ebale-to-Juno

Στους πόλους του Δία, το σέλας εκπέμπει ακτίνες Χ.

Στον μεγαλύτερο πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος, το σέλας καλύπτει μια επιφάνεια μεγαλύτερη από την έκταση όλης της Γης. Κι όταν ο Ήλιος ξεσπά σε καταιγίδες, το σέλας γίνεται εκατομμύρια φορές πιο ισχυρό από ό,τι στη Γη, τόσο ισχυρό που λάμπει στο φάσμα των ακτίνων Χ.

Διεθνής ομάδα ερευνητών χρησιμοποίησε το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra για να παρατηρήσει την αντίδραση του Δία σε μια ηλιακή καταιγίδα που ξέσπασε τον Οκτώβριο του 2011.

Ο Ήλιος εκπέμπει ένα συνεχές ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων που ονομάζεται ηλιακός άνεμος. Όταν ξεσπούν εκρήξεις στην επιφάνεια του Ήλιου, ο άνεμος γίνεται πολύ ισχυρότερος.

Καθώς τα σωματίδια των ηλιακών καταιγίδων ταξιδεύουν στο Διάστημα συναντούν τα μαγνητικά πεδία που περιβάλλουν πλανήτες όπως η Γη και ο Δίας. Τα φορτισμένα σωματίδια του ηλιακού ανέμου εκτρέπονται από το μαγνητικό πεδίο και κατευθύνονται προς τον βόρειο και το νότιο πόλο. Εκεί, τα σωματίδια συγκρούονται με άτομα της ατμόσφαιρας και εκπέμπουν τις χαρακτηριστικές λάμψεις του σέλαος.

Στη διάρκεια της ηλιακής καταιγίδας του 2011, αναφέρουν οι ερευνητές, το βόρειο σέλας του Δία γίνεται οκτώ φορές λαμπρότερο.

Την ίδια στιγμή, ο ισχυρός ηλιακός άνεμος συμπιέζει τη λεγόμενη μαγνητόσφαιρα του Δία, την περιοχή που ελέγχεται από το μαγνητικό πεδίο του Δία και θεωρείται μάλιστα η μεγαλύτερη δομή του Ηλιακού Συστήματος. Στη διάρκεια της καταιγίδας, το όριο της μαγνητόσφαιρας πλησιάζει τον Δία κατά δύο εκατομμύρια χιλιόμετρα.

«Υπάρχει μια συνεχής μάχη ανάμεσα στον ηλιακό άνεμο και τη μαγνητόσφαιρα του Δία» λέει ο Ουίλιαμ Νταν του University College του Λονδίνου, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης στην επιθεώρηση Journal of Geophysical Research: Space Physics.

«Αυτό που θέλουμε είναι να κατανοήσουμε αυτήν την αλληλεπίδραση και τα αποτελέσματά της στον πλανήτη. Μελετώντας το πώς μεταβάλλεται το σέλας μπορούμε να μάθουμε περισσότερα για αυτήν την περιοχή του Διαστήματος που ελέγχεται από το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου. Αυτό είναι σημαντικό για την κατανόηση των αναρίθμητων μαγνητικών αντικειμένων στον Γαλαξία μας» εξηγεί.

Περισσότερα στοιχεία για το μηχανισμό της εκπομπής ακτίνων Χ από το σέλας αναμένονται από την αμερικανική αποστολή Juno, η οποία θα φτάσει στον Δία φέτος το καλοκαίρι και θα μελετήσει μεταξύ άλλων τη μαγνητόσφαιρα και το σέλας.

Αυτό ίσως βοηθήσει τους πλανητολόγους να κατανοήσουν το πώς σχηματίστηκε ο Δίας και η ίδια η Γη.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500066827

Πρόσκρουση στον Δία καταγράφηκε από ερασιτέχνες αστρονόμους.

Ο μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος χτυπήθηκε πριν από μερικές μέρες από κομήτη ή αστεροειδή, αποκαλύπτουν εικόνες που τραβήχτηκαν με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια.

Στις 17 Μαρτίου, ο ερασιτέχνης αστρονόμος Γκέριτ Κέρνμπαουερ στο Μέντλινγκ νότια της Βιέννης βιντεοσκόπησε τον Δία με ένα τηλεσκόπιο διαμέτρου 20 εκατοστών. Δεν παρατήρησε τίποτα το ασυνήθιστο παρά δέκα μέρες αργότερα, όταν άρχισε να επεξεργάζεται τις εικόνες στον υπολογιστή του.

Παρατήρησε τότε μια λάμψη που διήρκεσε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο και είχε μέγεθος ολόκληρης ηπείρου.

Μερικές μέρες αργότερα, η ίδια λάμψη εμφανίστηκε σε εικόνες που είχε τραβήξει την ίδια ώρα ο ερασιτέχνης αστρονόμος Τζον ΜακΚίον κοντά στο Δουβλίνο.

Ο Δίας, εξάλλου, έχει δεχθεί κι άλλες τέτοιες επιθέσεις: το 1994, πολυάριθμα θραύσματα του κομήτη Shoemaker-Levy 9 έπεσαν διαδοχικά στον πλανήτη και άφησαν γιγάντια, σκούρα σημάδια στην ανώτερη ατμόσφαιρα.

Ήταν η πρώτη φορά που οι αστρονόμοι παρακολουθούσαν σε πραγματικό χρόνο μια πρόσκρουση κομήτη.

Μικρότερες προσκρούσεις στον Δία ακολούθησαν το 2009, το 2010 και το 2012.

Ο Δίας δέχεται περισσότερα χτυπήματα λόγω του ισχυρού βαρυτικού πεδίου του, το οποίο έλκει διερχόμενους αστεροειδείς και κομήτες και τους επιταχύνει προς το μέρος του.

Στο μακρινό παρελθόν, μάλιστα, ο γίγαντας του Ηλιακού Συστήματος δεν αποκλείεται να προστάτευε τη Γη από προσκρούσεις τραβώντας προς το μέρος του αδέσποτα αντικείμενα.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500068201

Που βρίσκεται τώρα το διαστημικό σκάφος Juno;

Το διαστημικό σκάφος Juno βρίσκεται σε απόσταση 724 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη. Ένα ραδιοσήμα του Juno χρειάζεται περίπου 40 λεπτά για να φτάσει στη Γη. Το Juno κινείται ως προς τη Γη με ταχύτητα 26.8 km/s χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο, ως προς τον Ήλιο με ταχύτητα 6,7 km/s και με ταχύτητα 6 km/s.

Το διαστημικό σκάφος από την εκτόξευσή του μέχρι στις 6 Μαΐου 2016 διάνυσε 2,8 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα (ή 18,73 αστρονομικές μονάδες) και θα διανύσει 31 εκατομμύρια χιλιόμετρα (ή 0,2 αστρονομικές μονάδες) πριν μπει σε τροχιά γύρω από τον Δία.

Το διαστημικό σκάφος Juno βρίσκεται σε άριστη κατάσταση και αναμένεται να φτάσει στο Δία στις 4 Ιουλίου 2016.

http://physicsgg.me/2016/05/09/%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b2%cf%81%ce%af%cf%83%ce%ba%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%b9-%cf%84%cf%8e%cf%81%ce%b1-%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%ce%ba%ce%ac%cf%86/

Επίγειο ραδιοτηλεσκόπιο βλέπει κάτω από τα σύννεφα του Δία.

Αστρονόμοι στις ΗΠΑ μελέτησαν με ραδιοτηλεσκόπιο την ατμόσφαιρα του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, του Δία, και δημιούργησαν τον πιο ολοκληρωμένο μέχρι σήμερα «ραδιο-χάρτη» της.

Αυτό που, μεταξύ άλλων, αποκαλύπτεται για τον γίγαντα αερίου είναι ότι κάτω από τα -ορατά και με γυμνό μάτι- στροβιλιζόμενα πολύχρωμα νέφη, κηλίδες και λωρίδες, κρύβονται αόρατα συνεχώς μετακινούμενα αέρια αμμωνίας.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, με επικεφαλής την καθηγήτρια αστρονομίας Ίμκε ντε Πάτερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science», χρησιμοποίησαν την Πολύ Μεγάλη Συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων Καρλ Γιάνσκι (Karl Janski Very Large Array) του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ραδιοαστρονομίας (NRAO) στο Νέο Μεξικό.

Τα ραδιοτηλεσκόπια μέτρησαν τις ραδιο-εκπομπές από την ατμόσφαιρα του Δία, στη γκάμα ραδιοσυχνοτήτων 4 έως 18 gigahertz ή σε μήκος κύματος 1,7 έως επτά εκατοστών. Μπόρεσαν έτσι να «δουν» σε βάθος έως 100 χιλιομέτρων από την επιφάνεια των νεφών του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, μία ανεξερεύνητη περιοχή, όπου σχηματίζονται αυτά τα νέφη και όπου η ατμοσφαιρική πίεση είναι οκταπλάσια από αυτή της Γης.

Η μελέτη αυτού του είδους θα είναι χρήσιμη και σε άλλους πλανήτες και εξωπλανήτες στο μέλλον. «Στην ουσία, δημιουργήσαμε μια τρισδιάστατη εικόνα του αερίου αμμωνίας στην ατμόσφαιρα του Δία, αποκαλύπτοντας τις ανοδικές και καθοδικές κινήσεις στο εσωτερικό αυτής της ταραχώδους ατμόσφαιρας», δήλωσε η Πτερ.

Οι παρατηρήσεις αυτές είναι επίκαιρες εν όψει της άφιξης στο Δία, στις 4 Ιουλίου, του σκάφους Juno της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), το οποίο, μεταξύ άλλων, θα μετρήσει την ποσότητα του νερού στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Θα προσπαθήσει επίσης να «δει» ακόμη πιο βαθιά στο εσωτερικό του αεριώδους γίγαντα, έως τον πετρώδη πυρήνα του - αν όντως υπάρχει κάτι τέτοιο. Αμμωνία είχε εντοπισθεί στο Δία αρχικά το 1995, όταν το σκάφος Galileo είχε «βουτήξει» μέσα στην ατμόσφαιρά του.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500081802

Άφιξη του διαστημοπλοίου Juno στον Δία μέσα σε λιγότερο από έναν μήνα.

Σε απόσταση περίπου 17,8 εκατ. χιλιομέτρων από τον μεγαλύτερο «κάτοικο» του ηλιακού συστήματος, τον Δία, βρίσκεται το διαστημόπλοιο Juno της NASA- που αναμένεται να καταφθάσει εκεί μέσα σε διάστημα μικρότερο του ενός μήνα.

Στις 4 Ιουλίου, το Juno θα πυροδοτήσει τον κύριο κινητήρα του για 35 λεπτά, προκειμένου να τεθεί σε πολική τροχιά γύρω από τον γίγαντα αερίων.

Σύμφωνα με τη NASA, θα πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δύσκολο και προκλητικό εγχείρημα, καθώς ο Δίας βρίσκεται στο «σκληρότερο» περιβάλλον που γνωρίζουμε από άποψης ραδιενέργειας- αλλά το Juno είναι ειδικά σχεδιασμένο για να μπορεί να ταξιδεύει σε τέτοιες ζώνες.

«Καλύπτουμε την απόσταση με τον Δία σε ταχύτητα περίπου 6,4 χλμ/ δευτερόλεπτο» είπε ο Σκοτ Μπόλτον, επικεφαλής ερευνητής της αποστολής, από το Southwest Research Institute στο Σαν Αντόνιο.

«Αλλά η βαρύτητα του Δία μας έλκει δυνατότερα κάθε μέρα και όταν φτάσουμε θα έχουμε επιταχύνει σε 10 φορές αυτή την ταχύτητα- πάνω από 70 χλμ το δευτερόλεπτο- όταν ο πυραυλοκινητήρας μας “πατήσει φρένο” για να μπούμε σε τροχιά».

Αυτές τις εβδομάδες, η ομάδα του Juno αξιολογεί και επανεξετάζει κάθε τμήμα της διαδικασίας εισόδου σε τροχιά γύρω από τον Δία (Jupiter Orbit Insertion- JOI), διερευνώντας ακόμα και πολύ μακρινά ενδεχόμενα.

«Είμαστε στις τελευταίες φάσεις δοκιμών και εξέτασης της ακολουθίας JOI, ως τμήμα των τελικών προετοιμασιών μας για είσοδο σε τροχιά γύρω από τον Δία» λέει ο Ρικ Ναϊμπάκεν, υπεύθυνος προγράμματος για το Juno στο JPL της NASA στην Πασαντένα.

http://www.naftemporiki.gr/story/1114364/afiksi-tou-diastimoploiou-Juno-ston-dia-mesa-se-ligotero-apo-enan-mina

Juno: Στις 4 Ιουλίου φτάνει στον πλανήτη στο Δία.

Μετά από ένα μακρύ ταξίδι σχεδόν πέντε ετών, το σκάφος Juno της NASA πλησιάζει στο τέρμα της αποστολής του, στον μυστηριώδη αέριο γίγαντα Δία, τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος.

Το «ραντεβού» προγραμματίζεται για τις 4 Ιουλίου και ήδη επικρατεί μεγάλη έξαψη μεταξύ των Αμερικανών -και όχι μόνο- επιστημόνων, καθώς ελπίζουν ότι ο Δίας θα αποκαλύψει ορισμένα από τα καλά κρυμμένα μυστικά του.

Η φιλόδοξη και πανάκριβη αποστολή, κόστους 1,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα μελετήσει εκτενώς τη δομή και σύνθεση του πλανήτη. Αντίθετα με προηγούμενες πυρηνοκίνητες αποστολές, το Juno, το οποίο κατασκευάσθηκε από την εταιρεία Lockheed Martin Space Systems, κινείται με ηλιακή ενέργεια, καθώς διαθέτει τρία τεράστια ηλιακά πάνελ, πράγμα που του προσδίδει μέγεθος όσο ένα γήπεδο μπάσκετ.

Το σκάφος, που εκτοξεύθηκε τον Αύγουστο του 2011, αναμένεται να τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Δία την 4η Ιουλίου. Στη συνέχεια, προγραμματίζεται να κάνει 37 κοντινά «περάσματα» για να μελετήσει την ατμόσφαιρα, την μαγνητόσφαιρα και το βαρυτικό πεδίο του πλανήτη.

Οι χειριστές του σκάφους στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης (JPL) του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech), με επικεφαλής τον επιστήμονα Σκοτ Μπόλτον του Νοτιοδυτικού Ινστιτούτου Ερευνών του Τέξας, έχουν αγωνία για την τελική φάση προσέγγισης στον πλανήτη. Τότε, το Juno θα πρέπει να ενεργοποιήσει για 35 λεπτά τον κύριο κινητήρα του, ώστε να «φρενάρει» όσο χρειάζεται, προκειμένου να «συλληφθεί» από τη βαρύτητα του τεράστιου πλανήτη. Αν κάτι πάει στραβά, το σκάφος θα προσπεράσει τον Δία και η αποστολή θα πάει στράφι.

Αν όλα πάνε καλά, το Juno θα διαγράφει αρχικά μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον Δία κάθε 53 μέρες και τελικά -με τις κατάλληλες προσαρμογές- κάθε 14 μέρες. Η ελλειπτική τροχιά του θα το φέρνει σε απόσταση έως 4.350 χιλιομέτρων από την κορυφή των πολύχρωμων νεφών του Δία, κοντύτερα από κάθε άλλο σκάφος μέχρι σήμερα. Το προηγούμενο ρεκόρ προσέγγισης κατείχε από το 1974 το αμερικανικό σκάφος «Πρωτοπόρος 11» (Pioneer 11), το οποίο είχε φθάσει σε απόσταση 43.000 χλιομέτρων. Κάθε κοντινό πέρασμα του Juno θα διαρκεί περίπου μια γήινη μέρα.

Το σκάφος διαθέτει μία κάμερα και εννέα επιστημονικά όργανα, τα οποία, μαζί με τον υπολογιστή πτήσης του, βρίσκονται μέσα σε μια μοναδική κρύπτη από τιτάνιο βάρους 172 κιλών, προκειμένου να προστατευθούν από την τρομερά ισχυρή ακτινοβολία του πλανήτη, την πιο απειλητική σε όλο το ηλιακό σύστημα. Στη διάρκεια της αποστολής του, το Juno θα εκτεθεί σε ακτινοβολία ισοδύναμη με τουλάχιστον 100 εκατομμύρια ακτινογραφίες-Χ δοντιών.

Η αποστολή του Juno θα ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο του 2018, με μια προγραμματισμένη βουτιά θανάτου μέσα στην πυκνή και ταραχώδη ατμόσφαιρα του τεράστιου πλανήτη. Οι επιστήμονες της NASA επέλεξαν αυτή τη λύση για να είναι σίγουροι ότι το Juno δεν θα πέσει πάνω στον δορυφόρο Ευρώπη, που μπορεί να φιλοξενεί ζωή, οπότε θα τον μόλυνε με γήινους μικροοργανισμούς.

Ο Δίας ήταν ο πρώτος πλανήτης που σχηματίσθηκε στο ηλιακό μας σύστημα. Αντίθετα με τη Γη, η οποία είναι βραχώδης , ο Δίας είναι κατά βάση ένας πλανήτης αερίων, κυρίως από υδρογόνο και ήλιο. Μέχρι στιγμής, οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει να διαπεράσουν την «πανοπλία» της πυκνής ατμόσφαιράς του και έτσι δεν γνωρίζουν αν διαθέτει στερεό πυρήνα ή αν έχει οξυγόνο και νερό.

Από τη δεκαετία του ΄70, οι επιστήμονες είχαν πάντως την ευκαιρία να μάθουν αρκετά πράγματα γι’ αυτόν και την «μεγάλη ερυθρά κηλίδα» του, κυρίως από την αποστολή του σκάφους «Γαλιλαίος», το οποίο εξερεύνησε το σύστημα του Δία και των δορυφόρων του επί 14 χρόνια.

http://physicsgg.me/2016/06/20/juno-%cf%83%cf%84%ce%b9%cf%82-4-%ce%b9%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%af%ce%bf%cf%85-%cf%86%cf%84%ce%ac%ce%bd%ce%b5%ce%b9-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b7-%cf%83%cf%84%ce%bf/

Ο Δίας φλέγεται!

Λίγες μέρες πριν στο σκάφος της φιλόδοξης αποστολής Juno που θα εξερευνήσει τον Δία φτάσει στον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος ερευνητές που χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο VLT στο Νότιο Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο στη Χιλή έδωσαν στη δημοσιότητα μια σειρά από εκπληκτικές εικόνες του γίγαντα αερίων.

Πρόκειται για εικόνες υψηλής ανάλυσης στην υπέρυθρη θερμική περιοχή του φάσματος.

Εκτός από εντυπωσιακές οι εικόνες προσφέρουν στους επιστήμονες πλήθος πολύτιμων δεδομένων όπως τις θερμοκρασίες που επικρατούν στον πλανήτη, την πυκνότητα και την σύνθεση των νεφών αλλά και το πώς οι τεράστιες καταιγίδες, οι αεροστρόβιλοι και οι κυματισμοί των νεφών επηρεάζουν την εικόνα του πλανήτη.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=811224

Το διαστημόπλοιο «Juno» φτάνει στον Δία.

Υστερα από ταξίδι πέντε ετών και έχοντας διανύσει απόσταση 2,89 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, το διαστημόπλοιο «Juno» (Ηρα) της NASA θα αναγγείλει την άφιξή του στον Δία με ένα απλό ραδιοφωνικό σήμα τριών δευτερολέπτων. Το πολυαναμενόμενο αυτό σήμα, που η NASA ελπίζει να λάβει το πρωί της Δευτέρας, θα σηματοδοτεί την ολοκλήρωση της διαδικασίας πέδησης με τη βοήθεια των κινητήρων του «Juno», που θα επιτρέψει στο μικρό διαστημικό όχημα να «συλληφθεί» από το πεδίο βαρύτητας του Δία.

«Μπορώ από τώρα να σας πω ότι, όταν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, θα ακούσετε έντονους ήχους πανηγυρισμού, καθώς αυτό θα μας λέει ότι το “Juno” βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Δία», είπε ο επικεφαλής του προγράμματος Ρικ Νουμπάκεν.

Στόχος της αποστολής είναι η εξερεύνηση των συνθηκών που επικρατούν κάτω από τα νέφη του Δία. «Οι απορίες μας για τον Δία αφθονούν και η αποστολή αυτή θα αρχίσει να προσφέρει απαντήσεις», λέει η Νταϊάν Μπράουν, μέλος της ομάδας της NASA.

Το «Juno» θα είναι το πρώτο διαστημικό σκάφος που θα μπει σε τροχιά γύρω από τον Δία την τελευταία δεκαετία. Το ρομποτικό διαστημόπλοιο της NASA «Γαλιλαίος» παρέμεινε σε τροχιά γύρω από τον Δία για οκτώ χρόνια, για να στείλει πίσω στη Γη εντυπωσιακές εικόνες του πλανήτη και των πολλών δορυφόρων του. Οι φωτογραφίες αυτές αποκάλυψαν την ύπαρξη γιγάντιων ωκεανών κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου του Δία, Ευρώπη, που θεωρείται σήμερα ένα από τα καλύτερα σημεία για την αναζήτηση ζωής μέσα στο ηλιακό σύστημα. Αυτήν τη φορά, η αποστολή θα εστιάσει στον ίδιο τον Δία και ειδικότερα στο τι βρίσκεται κάτω από τα πολύχρωμα νέφη, τα οποία καλύπτουν τον γιγάντιο πλανήτη.

«Ενας από τους κεντρικούς στόχους του “Juno” είναι να μάθουμε τη “συνταγή” για κάθε ηλιακό σύστημα. Πώς δημιουργείται ένα τέτοιο σύστημα πλανητών και πώς σχηματίσθηκαν οι πλανήτες του δικού μας ηλιακού συστήματος;» αναρωτιέται ο Σκοτ Μπόλτον, επιστημονικός συνεργάτης του Southwest Research Institute στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, που είναι και ο κεντρικός ερευνητής του προγράμματος με κόστος 1,1 δισ. δολαρίων.

Ο Δίας είναι ο μεγαλύτερος των λεγόμενων γιγάντων αερίων, με μάζα τρεις φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Κρόνου, που είναι ο επόμενος σε μέγεθος. Ο Δίας, όμως, είναι πολύ περισσότερο από μια απλή σφαίρα υδρογόνου και ηλίου.

Αυτό που κεντρίζει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των επιστημόνων είναι οι μικρές ποσότητες βαρύτερων στοιχείων, όπως λιθίου, άνθρακα και αζώτου, που υπάρχουν στην ατμόσφαιρά του.

«Δεν γνωρίζουμε πώς εμπλουτίσθηκε ο Δίας με τα στοιχεία αυτά. Γνωρίζουμε, όμως, ότι η παρουσία τους είναι εξόχως σημαντική, καθώς από τα στοιχεία αυτά προέρχεται η ζωή στη Γη», λέει ο Μπόλτον. Το «Juno», εφόσον όλα πάνε κατ’ ευχήν, θα πραγματοποιήσει σειρά 37 ελλειπτικών περιστροφών γύρω από τους πόλους του Δία σε χρονικό διάστημα 20 μηνών. Τα επιστημονικά του όργανα περιλαμβάνουν συσκευή μέτρησης των ισχυρών μαγνητικών πεδίων του πλανήτη, αλλά και φωτογραφική μηχανή υπέρυθρης ακτινοβολίας που θα παρατηρήσει το σέλας γύρω από τους πόλους.

«Δημόσια κάμερα»

Το «Juno» φέρει επίσης και συμβατική φωτογραφική μηχανή. Αυτή δεν έχει ως στόχο της την εξασφάλιση επιστημονικών δεδομένων, αλλά αποτελεί μέθοδο προσέλκυσης του ενδιαφέροντος του κοινού. Κάθε χρήστης του Διαδικτύου μπορεί έτσι να εγγραφεί στην ιστοσελίδα του Southwest Research Institute Mission Juno και να προτείνει προς τα πού πρέπει να στραφεί ο φακός της φωτογραφικής μηχανής του διαστημοπλοίου. «Πρόκειται στην πραγματικότητα για μία “δημόσια κάμερα”. Οι επισκέπτες της σελίδας θα μπορούν να συζητούν μέσω αυτής και να αποφασίζουν τι θεωρούν ότι είναι το σημαντικότερο θέμα για φωτογράφιση», λέει ο Μπόλτον.

http://www.kathimerini.gr/865539/article/epikairothta/episthmh/to-diasthmoploio-juno-ftanei-ston-dia

Εξωτικό «σκοτεινό υδρογόνο» κάτω από τα σύννεφα του Δία.

Οι αέριοι πλανήτες όπως ο Δίας και ο Κρόνος δεν αποκλείεται να κρύβουν ένα σκοτεινό μυστικό κάτω από τα πολύχρωμα σύννεφά τους: μια παράξενη φάση του υδρογόνου, μαύρη σαν το κάρβουνο

Το υδρογόνο, το ελαφρύτερο και πιο άφθονο στοιχείο στο Σύμπαν, είναι το βασικό συστατικό αυτών των αέριων γιγάντων. Εργαστηριακά πειράματα και προσομοιώσεις στον υπολογιστή υποδεικνύουν ότι, κοντά στο κέντρο του Δία και του Κρόνου, η ακραία θερμοκρασία και πίεση κάνουν το υδρογόνο να συμπεριφέρεται σαν υγρό μέταλλο.

Το πανίσχυρο μαγνητικό πεδίο του Δία δημιουργείται πιθανότατα από ρεύματα αυτού του ασυνήθιστου, αγώγιμου υλικού.

Ανάμεσα στο μεταλλικό υδρογόνο στο κέντρο των πλανητών και στο αέριο υδρογόνο της ανώτερης ατμόσφαιρας, η κατάσταση είναι λιγότερο σαφής.

Σε μια προσπάθεια να προσομοιώσουν τι μπορεί να συμβαίνει σε αυτά τα ενδιάμεσα στρώματα, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου χρησιμοποίησαν μια δέσμη λέιζερ και ένα διαμαντένιο αμόνι για να συμπιέσουν και να θερμάνουν μια μικρή ποσότητα υδρογόνου στους 3.000 βαθμούς Κέλβιν.

Για μια στιγμή, το αέριο υδρογόνο πέρασε σε μια νέα φάση, στην οποία ούτε εκπέμπει ούτε απορροφά το φως: είναι μια μορφή «σκοτεινού υδρογόνου» αναφέρουν οι ερευνητές στο έγκριτο Physical Review Letters.

«Είναι μαύρο σαν κάρβουνο» σχολιάζει στο περιοδικό New Scientist ο Δρ Στιούαρτ ΜακΟυίλιαμς, επικεφαλής της μελέτης.

Η ύπαρξη ενός μαύρου στρώματος στην παχιά ατμόσφαιρα του Δία θα βοηθούσε τους πλανητολόγους να κατανοήσουν καλύτερα την εξέλιξη του Δία και των υπόλοιπων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος.

Νέα δεδομένα για την εσωτερική δομή των αέριων πλανητών αναμένονται από την αποστολή Juno της NASA, η οποία καταφθάνει στο σύστημα του Δία στις 4 Ιουλίου.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500087216

Οι πρώτες εικόνες του Δία από την αποστολή Juno.

Τις πρώτες εικόνες από το σύστημα του Δία έστειλε το διαστημικό σκάφος Juno που πλησιάζει τον Δία και σε λίγα 24ωρα θα τεθεί σε τροχιά γύρω από αυτόν. Η εικόνα που έδωσε στη δημοσιότητα η NASA καταγράφηκε από τις κάμερες του σκάφους όταν αυτό βρισκόταν σε απόσταση περίπου 11 εκ. χλμ. από τον γίγαντα αερίου του ηλιακού μας συστήματος.

Σε αυτή εικονίζεται ο Δίας και ορισμένα από τα δεκάδες φεγγάρια του.

Το σκάφος Juno (Ήρα) της αμερικανικής NASA πλησιάζει, μετά από πενταετές ταξίδι, στο τέρμα της αποστολής του, στον μυστηριώδη αέριο γίγαντα Δία. Το «ραντεβού» με τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού συστήματος προγραμματίζεται για τις 4 Ιουλίου και ο ενθουσιασμός στους επιστήμονες κορυφώνεται με την ελπίδα πως ο Δίας θα αποκαλύψει κάποια από τα μυστικά του.

Η φιλόδοξη και πανάκριβη αποστολή, κόστους 1,1 δισ. δολαρίων, θα μελετήσει εκτενώς τη δομή και σύνθεση του πλανήτη. Αντίθετα με προηγούμενες πυρηνοκίνητες αποστολές, το Juno, το οποίο κατασκευάσθηκε από την εταιρεία Lockheed Martin Space Systems, κινείται με ηλιακή ενέργεια, καθώς διαθέτει τρία τεράστια ηλιακά πάνελ, πράγμα που του προσδίδει μέγεθος όσο ένα γήπεδο μπάσκετ.

Το σκάφος, που εκτοξεύθηκε τον Αύγουστο του 2011, αναμένεται να τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Δία την 4η Ιουλίου. Στη συνέχεια, προγραμματίζεται να κάνει 37 κοντινά «περάσματα» για να μελετήσει την ατμόσφαιρα, την μαγνητόσφαιρα και το βαρυτικό πεδίο του πλανήτη.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500087439

7 ερωτήσεις σχετικά με την αποστολή Juno και τον Δία.

1. Τι σημαίνει Juno;

Πρόκειται για μια ρωμαϊκή θεότητα, αντίστοιχη με την Ήρα της ελληνικής μυθολογίας, σύζυγος του άρχοντα των θεών, Jupiter – αντίστοιχο του Δία.

Juno βαφτίστηκε και το διαστημικό σκάφος της NASA που στις 4 Ιουλίου φτάνει στον πλανήτη στο Δία – τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας – για να τον εξερευνήσει.

2. To Juno θα προσγειωθεί στην επιφάνεια του πλανήτη, όπως έγινε με το Curiosity τo 2012 στον πλανήτη Άρη;

Όχι. Αυτό είναι αδύνατον, γιατί ο Δίας είναι ένας γίγαντας πλανήτης που συνίσταται από αέρια (όπως ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας). Το Juno θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη και η εξερεύνησή του θα γίνει από απόσταση.

Το Juno θα πραγματοποιήσει 37 ελλειπτικές τροχιές γύρω από τους πόλους του Δία σε χρονικό διάστημα 20 μηνών.(Φωτ.)

Το διαστημικό σκάφος Galileo που εισήλθε στην εξωτερική ατμόσφαιρα του Δία το 2003, επιβίωσε μεταδίδοντας δεδομένα στις ακραίες συνθήκες που επικρατούσαν μόνο για 78 λεπτά. Όταν η αποστολή του Juno ολοκληρωθεί, τον Φεβρουάριο του 2018, τότε θα πραγματοποιηθεί προγραμματισμένη βουτιά θανάτου μέσα στην πυκνή και ταραχώδη ατμόσφαιρα του τεράστιου πλανήτη.

3. Ποια αέρια αποτελούν τον πλανήτη Δία;

Η κατ’ όγκο περιεκτικότητα της ανώτερης ατμόσφαιρας του Δία είναι περίπου 88–92% υδρογόνο και 8–12% ήλιο, ενώ η κατά βάρος περιεκτικότητα είναι 75% υδρογόνο, 24% ήλιο και 1% άλλα στοιχεία. Στο εσωτερικό του η περιεκτικότητα είναι λίγο διαφορετική: 71% κατά βάρος υδρογόνο, 24% ήλιο και 5% άλλα βαρύτερα στοιχεία. Η μάζα του είναι λίγο μικρότερη από το ένα χιλιοστό της ηλιακής μάζας και δυόμισι φορές μεγαλύτερη από το άθροισμα της μάζας των υπόλοιπων πλανητών του ηλιακού συστήματος.

4. Ποια είναι η σχέση της πυκνότητας του Δία με την πυκνότητα της Γης;

Δεδομένου ότι η μάζα του είναι 318 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της Γης, ενώ ο όγκος του 1321 φορές μεγαλύτερος από τον όγκο της Γης, η πυκνότητα της Γης είναι 4,1 φορές μεγαλύτερη από την πυκνότητα του Δία.

5. Ποια είναι η σύσταση του εσωτερικού του πλανήτη Δία;

Ο Δίας διαθέτει έναν πυκνό πυρήνα που συνίσταται από μείγμα διαφόρων στοιχείων. Ο πυρήνας αυτός περιβάλλεται από ένα στρώμα υγρού μεταλλικού υδρογόνου (με λίγο ήλιο) και ένα εξωτερικό στρώμα κυρίως από μοριακό υδρογόνο. Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι αν ο πυρήνας του πλανήτη είναι στερεός. Ο πυρήνας συχνά περιγράφεται ως βραχώδης, αλλά κάθε λεπτομέρεια στη σύνθεση του είναι άγνωστη, όπως και οι ιδιότητες των υλικών σε θερμοκρασίες και πιέσεις σε τέτοια βάθη. H ύπαρξη του πυρήνα αποδείχθηκε το 1997 διαμέσου μετρήσεων του βαρυτικού πεδίου του. Οι μετρήσεις αυτές έδειξαν ότι ο πυρήνας του Δία έχει 12 έως 45 φορές τη μάζα της Γης ή περίπου το 4% -15% της συνολικής μάζας του Δία. Η θερμοκρασία στον πυρήνα υπολογίζεται ότι είναι περίπου 36000Κ και η πίεση 3000 έως 4500 GPa. Στην περιοχή όπου το υδρογόνο βρίσκεται σε μεταλλική κατάσταση η θερμοκρασία είναι περίπου 10000 Κ και η πίεση 200 GPa.

Στον μυστηριώδη πυρήνα και ίσως στα ηλεκτρικά ρεύματα του μεταλλικού υδρογόνου οφείλεται το πολύ ισχυρό μαγνητικό πεδίο του Δία – δεκατέσσερις φορές ισχυρότερο από το μαγνητικό πεδίο της Γης.

6. Μπορεί να δημιουργηθεί στη Γη υγρό μεταλλικό υδρογόνο;

Ο ερευνητής McWilliams και οι συνεργάτες του από το πανεπιστημίου του Εδιμβούργου προσπάθησαν να προσομοιώσουν το εσωτερικό ενός αέριου γίγαντα όπως ο Δίας, δημιουργώντας υγρό υδρογόνο στο εργαστήριο [Optical Properties of Fluid Hydrogen at the Transition to a Conducting State]. Χρησιμοποίησαν παλμούς λέιζερ διάρκειας λίγων νανο-δευτερολέπτων και μια «μέγγενη» από διαμάντια για να συμπιέσουν και να θερμάνουν μια υδρογόνο στους 3000 Κ. Το υδρογόνο υπέστη μια αλλαγή φάσης στην οποία ούτε απορροφούσε ούτε εξέπεμπε φως. Η μελέτη αυτής της εξωτικής μορφής «σκοτεινού υδρογόνου» θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα την εξέλιξη του Δία, αλλά και των υπόλοιπων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος..

7. Ποια είναι τα βασικά ερωτήματα που φιλοδοξεί να απαντήσει η αποστολή Juno;

α. Κρύβεται στο εσωτερικό του Δία ένας στερεός πυρήνα και ποια είναι η σύστασή του;

β. Πώς δημιουργείται το μαγνητικό πεδίο του Δία;

γ. Πώς εμπλουτίσθηκε η ατμόσφαιρα του Δία με τις μικρές ποσότητες βαρύτερων στοιχείων, όπως λίθο, άνθρακας και άζωτο;

δ. Πόσο νερό περιέχει ο πλανήτης;

Βίντεο: εξερευνώντας το μαγνητικό πεδίο του Δία

Η πρώτη εικόνα του Δία από την αποστολή Juno

Εντυπωσιακή φωτογραφία του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble στην οποία φαίνεται το σέλας στον έναν πόλο του Δία.

Στην φωτογραφία διάγραμμα φάσεων του υδρογόνου. Οι μαύρες γραμμές παριστάνουν τα όρια των φάσεων.

http://physicsgg.me/2016/07/01/7-%ce%b5%cf%81%cf%89%cf%84%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%83%cf%87%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%ae-juno-%ce%ba%ce%b1/

Φτάνει στο Δία το διαστημικό σκάφος Juno.

Ο Δίας ήταν ένας πονηρός θεός που έκρυβε τα καμώματά του πίσω από πυκνά νέφη, όμως η γυναίκα του Ήρα (η Juno των Ρωμαίων) μπορούσε να δει κάτω από το «καμουφλάζ» του. Καθόλου τυχαία, η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) έδωσε το όνομα της θεάς στο διαστημικό σκάφος, καθώς αυτό φιλοδοξεί επιτέλους να αποκαλύψει, με τα οκτώ επιστημονικά όργανά του (αρκετά κατασκευασμένα από Ευρωπαίους επιστήμονες) και με την έγχρωμη κάμερά του, τι κρύβεται κάτω από την μέχρι σήμερα αδιαπέραστη ατμόσφαιρα του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Η ατμόσφαιρα αυτή είναι διάσημη για τις τεράστιες θύελλες που μαίνονται σε αυτήν, με πιο γνωστή την λεγόμενη «μεγάλη ερυθρά κηλίδα», η οποία είναι διπλάσια απο τη Γη, αν και συρρικνώνεται τα τελευταία χρόνια.

Τα χαράματα της Τρίτης 5 Ιουλίου, το κινούμενο με ηλιακή ενέργεια αμερικανικό διαστημικό σκάφος Juno (Ήρα), που έχει μέγεθος γηπέδου μπάσκετ, θα φθάσει στον Δία μετά από ένα μακρύ ταξίδι πέντε ετών και περίπου τριών δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων.

Στις 6:18 το πρωί, ώρα Ελλάδος, το σκάφος αναμένεται να εισέλθει σε τροχιά γύρω από τον Δία.

Η όλη διαδικασία πυροδότησης του βρετανικής κατασκευής κινητήρα του, ώστε το σκάφος να «φρενάρει» και να βρεθεί στη σωστή θέση, θα διαρκέσει 35 λεπτά. Τα σήματα από τον Δία έως τη Γη -και αντίστροφα- που στέλνονται και λαμβάνονται από τις κεραίες του Δικτύου Βαθέος Διαστήματος στην Καλιφόρνια και στην Αυστραλία, χρειάζονται 48 λεπτά για να διατρέξουν την απόσταση των 860 εκατομμυρίων χιλιομέτρων μεταξύ Juno-Γης και να φθάσουν στον προορισμό τους, οπότε όλο αυτό το χρονικό διάστημα θα υπάρχει αγωνία κατά πόσο όλα έχουν εξελιχθεί ομαλά. Αν το Juno δεν επιβραδύνει όταν και όσο πρέπει, ώστε να αφεθεί στην πανίσχυρη βαρυτική «αρπάγη» του πλανήτη, τότε θα προσπεράσει τον Δία. Επειδή δεν θα υπάρχει οδός επιστροφής για το σκάφος, η αποστολή κόστους 1,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα έχει αποδειχθεί πεταμένα χρήματα.

Αν όλα πάνε καλά, θα χρειασθούν μήνες χειρισμών, έως ότου το Juno βρεθεί στην τελική τροχιά του και αρχίσει την επιστημονική αποστολή του τον Νοέμβριο. Ενώ η πρώτη περιφορά του γύρω από τον Δία θα διαρκέσει 53 μέρες, η οριστική (επιστημονική) τροχιά του θα διαρκεί μόνο 14 μέρες. Σημειωτέον ότι ο Δίας περιστρέφεται με τρομερή ταχύτητα, πολύ πιο γρήγορα από τη Γη, με αποτέλεσμα η μέρα του να διαρκεί μόλις δέκα γήινες ώρες περίπου, ενώ το έτος του (η περιφορά γύρω από τον Ήλιο) διαρκεί 12 γήινα έτη.

Το Juno θα μελετήσει για πρώτη φορά ενδελεχώς τον γιγάντιο πλανήτη, διαπερνώντας σε βάθος εκατοντάδων χιλιομέτρων την πυκνή νέφωση που τον καλύπτει και καταγράφοντας το βαρυτικό και μαγνητικό πεδίο του, καθώς και τη δυναμική και τη σύνθεση της ατμόσφαιράς του. Μεγάλο ζητούμενο παραμένει αν ο πλανήτης διαθέτει στερεό πυρήνα, κάτι που οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν, αλλά έως τώρα δεν έχουν μπορέσει να επιβεβαιώσουν. Επίσης ελπίζεται να απαντηθεί ένα άλλο μεγάλο αίνιγμα: πόσο νερό περιέχει ο Δίας, ο οποίος, όπως τα άστρα, αποτελείται κυρίως από δύο απλά και κοινά στοιχεία, το υδρογόνο και το ήλιο, υπό μεγάλη όμως πίεση.

Το Juno θα είναι το πρώτο σκάφος που θα «βουτήξει» σε ύψος μόλις 5.000 χιλιομέτρων πάνω από τα νέφη των πόλων του πλανήτη, αντί για τη συνήθη τροχιά γύρω από τον ισημερινό, ενώ στη συνέχεια θα απομακρύνεται πολύ από τον Δία, έως ότου τον πλησιάζει ξανά. Η ασυνήθιστη αυτή άκρως ελλειπτική τροχιά πάνω από τους πόλους επιλέχθηκε για να προστατευθεί το Juno από τις τρομερές ζώνες ακτινοβολίας γύρω από τον Δία, που θα μπορούσαν να καταστρέψουν τα ηλεκτρονικά συστήματα του σκάφους.

Είναι εξίσου ασυνήθιστο ότι η κάμερα JunoCam θα βρίσκεται στη διάθεση και του κοινού. Οι επιστήμονες της αποστολής έχουν δημιουργήσει ένα διαδικτυακό τόπο, όπου οι ερασιτέχνες αστρονόμοι θα εντοπίζουν ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά πάνω στον πλανήτη, ενώ θα ζητούν η κάμερα να κάνει συγκεκριμένες παρατηρήσεις και μάλιστα θα ψηφίζουν για το πού θα πρέπει να κοιτάξει! Η ψηφοφορία θα αρχίσει το φθινόπωρο.

Μετά από τη συμπλήρωση περίπου 20 μηνών και 37 περιφορών γύρω από τον Δία, ο οποίος έχει περίμετρο σχεδόν 11 φορές μεγαλύτερη και μάζα 300 φορές μεγαλύτερη της Γης, το Juno, με μια βουτιά καμικάζι, θα αυτο-συντριβεί στον πλανήτη τον Φεβρουάριο του 2018. Αυτό θα γίνει επειδή οι υπεύθυνοι της αποστολής δεν θέλουν να ρισκάρουν την πιθανότητα να μολυνθεί με τυχόν γήινα μικρόβια του σκάφους η Ευρώπη -ένας από τους συνολικά 67 γνωστούς δορυφόρους του Δία- που μπορεί να φιλοξενεί ζωή.

Το πρώτο σκάφος που πέρασε κοντά από τον Δία, ήταν το Pioneer 10 της NASA το 1973 και το πρώτο που τέθηκε σε τροχιά γύρω του, ήταν το επίσης αμερικανικό Galileo (1995-2003). Η επόμενη επίσκεψη στη γειτονιά του Δία θα γίνει από το σκάφος JUICE (Jupiter Icy Moons Explorer) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), το οποίο αναμένεται να εκτοξευθεί το 2022 με κύριο προορισμό τον δορυφόρο Γανυμήδη.

Περισσότερα για την αποστολή Juno μπορεί να βρει κανείς στην ιστοσελίδα

http://www.nasa.gov/juno.

Το κοινό μπορεί να παρακολουθεί την εξέλιξη της αποστολής στο Facebook (www.facebook.com/NASAJuno) και στο Twitter (www.twitter.com/NASAJuno).

Going to a party this #FourthofJuly? Take @NASA with you! Stream live as I get to #Jupiter. https://t.co/illSYqwGol pic.twitter.com/vyx3aq24cT

— NASA’s Juno Mission (@NASAJuno) July 2, 2016

Εκδήλωση στην Αθήνα

Με αφορμή την ιστορική αποστολή, η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία Europlanet διοργανώνει το βράδυ της Τρίτης (19:00-20:30) εκδήλωση ανοικτή στο κοινό, στο ξενοδοχείο Coral στο Παλαιό Φάληρο (Λ.Ποσειδώνος 35).

Θα περιλαμβάνει συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με διακεκριμένους επιστήμονες, που θα αναλύσουν με απλά λόγια τη σημασία της αποστολής. Θα υπάρξει ζωντανή σύνδεση με τον επιστημονικό υπεύθυνο καθηγητή Σκοτ Μπόλτον (Ινστιτούτο Ερευνών Southwest στο Τέξας) και τον ερευνητή καθηγητή Μισέλ Μπλανκ (γαλλικό Αστεροσκοπείο Midi-Pyrénées), στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης (JPL) της NASA.

Θα συμμετάσχουν επίσης οι ελληνικής καταγωγής αστρονόμοι Αθηνά Κουστένη και Γιάννης Δάνδουρας του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, καθώς και ο καθηγητής διαστημικής φυσικής Γιάννης Δαγκλής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι επιστήμονες θα συζητήσουν με το κοινό απαντώντας στις απορίες του.

http://physicsgg.me/2016/07/04/%cf%86%cf%84%ce%ac%ce%bd%ce%b5%ce%b9-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%ce%ba%ce%ac%cf%86%ce%bf%cf%82-juno/