Μηχανισμός των Αντικυθήρων - Λειτουργικό Μοντέλο

Κατόπιν μελέτης των τομογραφιών του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, ανακαλύφθηκαν νέα δεδομένα από την ομάδα FRAMe project, τα οποία οδήγησαν στην κατασκευή πιστού αντιγράφου του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, πλήρους λειτουργίας.

 

Περιγραφή: H ομάδα του ‘’Functional Reconstruction of Antikythera Mechanism’’ project, (FRAMe) μελέτησε, επεξεργάστηκε και ανέλυσε ένα μεγάλο αριθμό τομογραφιών ακτίνων-Χ του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, οι οποίες ελήφθησαν το 2005 κατά το πρόγραμμα AMRP. Το αποτέλεσμα αυτής της μαθηματικής επεξεργασίας έδωσε εικόνες εξαιρετικής ευκρίνειας, εμφανίζοντας κρυμμένες λεπτομέρειες οι οποίες δεν ήταν αντιληπτές έως σήμερα. Αυτές οι λεπτομέρειες απεδείχθησαν εξαιρετικά κρίσιμες για την κατασκευή του λειτουργικού ομοιώματος του Μηχανισμού των Αντικυθήρων από την ομάδα του FRAMe project. Με βάση τις επεξεργασμένες εικόνες, τα μέλη της ομάδας, σχεδίασαν, κατασκεύασαν όλα τα εξαρτήματα που απαρτίζουν τον Μηχανισμό και κατόπιν συναρμολόγησαν δύο ομοιώματα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, τα οποία είναι σε πλήρη λειτουργία, χωρίς σχεδιαστική ή μηχανολογική απόκλιση από το υπάρχον σωζόμενο σχέδιο του αρχαίου πρωτοτύπου. Κατά τη διαδικασία της συναρμολόγησης, δόθηκαν απαντήσεις σε ερωτήματα της ύπαρξης πολλών, αγνώστων μέχρι σήμερα, μηχανολογικών εξαρτημάτων του πρωτοτύπου. Επιπλέον, λόγω του εντοπισμού κάποιων, καθοριστικής σημασίας, λεπτομερειών σε ένα θραύσμα του αρχαίου Μηχανισμού, η πρόσθια πλευρά του λειτουργικού μοντέλου, διαφέρει από την αποδεκτή έως σήμερα εκδοχή. Κατόπιν η ομάδα FRAMe προχώρησε επιτυχώς και στην πολύπλοκη διαδικασία βαθμονόμησης των 8 δεικτών και ενδείξεων του Μηχανισμού.

 

Κατά την εκτενέστερη μελέτη των επεξεργασμένων τομογραφιών, εντοπίστηκαν για πρώτη φορά, στοιχεία που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο αρχαίος κατασκευαστής χρησιμοποίησε μηχανουργικό τόρνο για την κατασκευή των εξαρτημάτων. Μηχανήματα επεξεργασίας ξύλου και μετάλλων είναι γνωστό πως υπήρχαν στην αρχαιότητα και αναπαριστώνται σε κεραμικά αγγεία, ακόμα και σε τοιχογραφίες αιγυπτιακών τάφων του 400 π.Χ. Η ομάδα του FRAMe project, ανακατασκεύασε επίσης και τα συγκεκριμένα εργαλεία (χειροκίνητος τόρνος και χειροκίνητο τρυπάνι) και έγινε πειραματική χρήση τους για να μελετηθεί η αποτελεσματικότητά τους, η οποία απεδείχθη πλήρως επιτυχής.

 

Για τον σχεδιασμό και την κατασκευή των εξαρτημάτων των λειτουργικών ομοιωμάτων του Μηχανισμού (γραναζιών, ατράκτων και αξόνων), η ομάδα FRAMe project υιοθέτησε τεχνικές, ως επί το πλείστον συζυγείς με τον αρχαίο τρόπο κατασκευής, με χρήση απλών συμβατικών χειροκίνητων ή ηλεκτροκίνητων μηχανημάτων και δεν χρησιμοποιήθηκε κανενός είδους σύγχρονη τεχνολογία.

 

Η κατασκευή ενός πιστού και πλήρως λειτουργικού ομοιώματος του Μηχανισμού των Αντικυθήρων θεωρείται εξαιρετικά πάρα πολύ δύσκολο εγχείρημα, εξαιτίας της δυσκολίας στην ερμηνεία των σχηματισμών που εντοπίζονται στις τομογραφίες, του ιδιαίτερου σχεδιασμού του αρχαίου πρωτοτύπου, του τρόπου κατασκευής και λειτουργίας των γραναζιών, της απαιτητικής και λεπτουργικής εφαρμογής των εξαρτημάτων και της μη χρήσης σύγχρονων μηχανολογικών εξαρτημάτων, όπως βίδες, περικόχλια κτλ.

 

Στο πρόγραμμα FRAMe project, το οποίο συνεχίζει να τελεί υπό εξέλιξη, συνεργάζονται οι Βούλγαρης Αριστείδης (σχεδιασμός, επεξεργασία εικόνας - κατασκευή των εξαρτημάτων-συναρμολόγηση), Μουρατίδης Χριστόφορος (επεξεργασία εικόνας-μαθηματική υποστήριξη) και Βοσινάκης Ανδρέας (βιομηχανικό σχέδιο).

 

Επισυνάπτονται αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες.

 

Με εκτίμηση

 

Ο εκπρόσωπος της ομάδας FRAMe project

 

Αριστείδης Βούλγαρης

Φωτό 4: η οπίσθια όψη του λειτουργικού ομοιώματος του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, διακρίνονται οι Σπείρες των ενδείξεων του Μέτωνα (επάνω) και του Σάρου (κάτω)

Φωτό 3: η πρόσθια όψη του λειτουργικού ομοιώματος του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, διακρίνονται το ‘’Χρυσούν Σφαιρίον’’ (ο Ήλιος) και ο κεντρικός δίσκος της Σελήνης. Περιμετρικά αναγράφονται οι αιγυπτιακοί μήνες και οι Ζωδιακοί Αστερισμοί

Φωτό 2: στιγμιότυπο της συναρμολόγησης του λειτουργικού ομοιώματος του Μηχανισμού των Αντικυθήρων

Φωτό 1: στιγμιότυπο από την κατασκευή ενός ομοιώματος γραναζιού του Μηχανισμού των Αντικυθήρων