Δύει η Χαραυγή

Από την άλλη, η NASA αποφάσισε να κρατήσει το σκάφος Dawn (Χαραυγή) σε τροχιά γύρω από τον τον πλανήτη νάνο Δήμητρα, και να μην επεκτείνει την αποστολή του μέχρι τον μεγάλο αστεροειδή 145 Αδεόνα, διαμέτρου 150 χιλιομέτρων, όπως ήταν τα αρχικά σχέδια.

Πριν από τη Δήμητρα, το Dawn είχε επισκεφθεί τoν πλανήτη νάνο Εστία, ο οποίος βρίσκεται κι αυτός στη Ζώνη των Αστεροειδών, ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία.

«Καθώς η Δήμητρα πλησιάζει στο περιήλιό της, την ελάχιστη απόστασή της από τον Ήλιο, θεωρούμε ότι θα μας προσφέρει πιο σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις από ό,τι ένα πέρασμα από την Αδεόνα το 2019».

Όμως οι επιστήμονες της αποστολής δήλωσαν έκπληκτοι και απογοητευμένοι από την απόφαση της NASA.

Ακόμα, η NASA αποφάσισε να δώσει το «πράσινο» φως για τη συνέχιση των πέντε εν εξελίξει αποστολών της στον Άρη, των δορυφόρων MRO, MAVEN και Mars Odyssey και των ρομπότ Opportunity και Curiosity.

Ενέκρινε ακόμα παράταση ζωής για τον δορυφόρο LRO στη Σελήνη, καθώς και της συμμετοχής της στη συνεχιζόμενη ευρωπαϊκή αποστολή Mars Express στον Αρη.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500088030

Ανακάλυψαν τεράστιο κρυοηφαίστειο στον πλανήτη Δήμητρα.

Τα τελευταία στοιχεία για τον νάνο πλανήτη Δήμητρα που έστειλε στη Γη το διαστημικό σκάφος Dawn (Αυγή) της NASA και μελετήθηκαν από τους επιστήμονες, αποκαλύπτουν την ύπαρξη ενός τεράστιου κρυοηφαιστείου που ξερνά λιωμένο πάγο αντί για καυτή λάβα, καθώς επίσης πολλών μικρομεσαίων κρατήρων και αρκετών επιφανειακών ρωγμών.

Όλα αυτά είναι ενδείξεις έντονων και πολυπλοκων εσωτερικών γεωλογικών διαδικασιών που θυμίζουν αντίστοιχες στη Γη.

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες παρουσίασαν, σε έξι ξεχωριστές επιστημονικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό "Science", την πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα -και απρόσμενη- εικόνα για το μεγαλύτερο αντικείμενο στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ 'Αρη και Δία. Η «Αυγή» συνεχίζει να βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα και να στέλνει νέα δεδομένα.

Με βάση τα έως τώρα στοιχεία, η Δήμητρα διαθέτει ένα τουλάχιστον μεγάλο ηφαίστειο πάγου (γνωστό και ως κρυοηφαίστειο), το Αχούνα Μονς, το οποίο εκτιμάται ότι δημιουργήθηκε σχετικά πρόσφατα, πριν από περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια. Δεν πιστεύεται ότι έκτοτε έχει γίνει άλλη έκρηξη του ηφαιστείου.

Προς το παρόν παραμένει ασαφές με ποιά υλικά τροφοδοτείται το κρυομάγμα του εν λόγω ηφαιστείου, ύψους περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων, που είναι και το υψηλότερο όρος της Δήμητρας, περίπου το ήμισυ του Έβερεστ.

Το κρυομάγμα πιθανώς αποτελείται από ένα μίγμα αλάτων χλωρίου ή αμμωνίας και παγωμένου νερού.

Πιθανά - αλλά όχι σίγουρα- κρυοηφαίστεια έχουν εντοπισθει επίσης στον Πλούτωνα και ίσως στον δορυφόρο Τιτάνα του Κρόνου. Πάντως ορισμένοι πλανητικοί επιστήμονες δεν έχουν ακόμη πεισθεί ότι όντως το Αχούνα Μονς είναι κρυοηφαίστειο και περιμένουν περισσότερα στοιχεία επ' αυτού.

'Αλλα στοιχεία δείχνουν ότι η επιφάνεια του νάνου πλανήτη, όπου η μέση θερμοκρασία είναι μείον 113 βαθμοί Κελσίου, αποτελείται από ένα παράξενο μίγμα βράχων και πάγου σε ποσοστό 60% και 40% αντίστοιχα, που οι επιστήμονες δεν έχουν δει αλλού στο ηλιακό μας σύστημα.

Η Δήμητρα (Ceres), που έχει ηλικία 4,5 δισ. ετών, διαθέτει στην επιφάνειά της πολύ νερό σε μορφή πάγου, η προέλευση του οποίου παραμένει επίσης απροσδιόριστη. Δεν αποκλείεται μάλιστα να υπάρχουν μεγάλες ποσότητες υπόγειου νερού ή και ένας υπόγειος ωκεανός, όπως στον δορυφόρο Εγκέλαδο, αν και το πιθανότερο είναι ότι αυτός υπήρξε κάποτε, αλλά όχι πια σήμερα. Ό,τι κι αν συμβαίνει, οι ερευνητές θεωρούν πιθανό ότι η Δήμητρα μπορεί ακόμη και τώρα να φιλοξενήσει (μικροβιακή) ζωή.

Ακόμη, οι επιστήμονες ανακάλυψαν στο νάνο πλανήτη φορτισμένα ηλιακά σωματίδια, καθώς ο ηλιακός άνεμος αλληλεπιδρά με τη Δήμητρα, από το οποίο συμπεραίνεται ότι η τελευταία ίσως διαθέτει μια ασθενή ατμόσφαιρα.

Η «Αυγή», μία αποστολή κόστους 467 εκατομμυρίων δολαρίων, εκτοξεύθηκε το το 2007. Μεταξύ Ιουλίου 2011-Σεπτεμβρίου 2012 τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον μεγάλο αστεροειδή Εστία (το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη αστεροειδών μεταξύ 'Αρη-Δία) και τον Μάρτιο του 2015 έφθασε στη Δήμητρα. Είναι η πρώτη διαστημοσυσκευή στην ιστορία που στο ίδιο ταξίδι τέθηκε σε τροχιά γύρω από δύο διαδοχικά ουράνια σώματα.

Πρόσφατα η NASA επέκτεινε για μια διετία την αποστολή του Dawn και, παράλληλα, έδωσε εντολή στο σκάφος να ανέβει σε υψηλότερη τροχιά, στα 1.460 χιλιόμετρα, από τα 385 χλμ. που εκινείτο έως τώρα.

Ο λόγος είναι για να εξοικονομηθούν καύσιμα (υδραζίνη), που θα επιτρέψουν την παράταση της αποστολής.

Το σκάφος θα συνεχίσει να μελετά την μορφολογία της Δήμητρας και τις γεωλογικές διαδικασίες της.

http://physicsgg.me/2016/09/02/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%ba%cf%81%cf%85%ce%bf%ce%b7%cf%86%ce%b1%ce%af%cf%83%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%bd%ce%b1%ce%bd%ce%bf%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae/

Ο μυστηριώδης κρατήρας της Δήμητρας αποκαλύπτεται.

Το σκάφος Dawn της NASA τράβηξε ίσως τις καλύτερες μέχρι σήμερα φωτογραφίες της Δήμητρας, του νάνου πλανήτη που βρίσκεται στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Άρη-Δία.

Το Dawn φωτογράφησε τον κρατήρα Occator (Σβαρνιστής - όνομα αγροτικού θεού των Ρωμαίων), που έχει πλάτος 92 χιλιομέτρων και βάθος τεσσάρων χιλιομέτρων, όπου φαίνεται καθαρά η έντονα φωτεινή περιοχή στο κέντρο, η οποία έχει τόσο προβληματίσει τους επιστήμονες για την προέλευσή της.

Σύμφωνα με τις τελευταίες ενδείξεις, η μυστηριώδης ανάκλαση προέρχεται από άλατα μέσα στον κρατήρα, τα οποία είναι υπολείμματα που παρέμειναν εκεί, όταν κάποιο αλμυρό υγρό ανάβλυσε από το υπέδαφος, πάγωσε και τελικά εξαχνώθηκε, καθώς ο πάγος μετατράπηκε σε ατμούς.

Είναι η πέμπτη φορά που το Dawn πέρασε πάνω από τη Δήμητρα σε ύψος 1.480 χιλιομέτρων. Ήδη το σκάφος ανέβηκε σε ύψος 7.200 χιλιομέτρων για το επόμενο πέρασμά του. To Dawn είναι το πρώτο σκάφος που έφθασε στη Δήμητρα τον Μάρτιο του 2015 και έκτοτε την μελετά με την κάμερα και τα επιστημονικά όργανά του. Προηγουμένως, μεταξύ Ιουλίου 2011-Σεπτεμβρίου, είχε επισκεφθεί τον πρωτοπλανήτη Εστία, ένα από τα μεγαλύτερα σώματα στη ζώνη των αστεροειδών.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500115954

Υδάτινος κόσμος η Δήμητρα!

Οι αστεροειδείς δείχνουν γυμνοί και κατάξεροι. Αλλά παντού στη Δήμητρα, τον νάνο πλανήτη - ή κατ' άλλους τον μεγαλύτερο αστεροειδή του ηλιακού μας συστήματος - υπάρχει άφθονο νερό σε παγωμένη μορφή. Το νερό βρίσκεται τόσο στην επιφάνεια, όσο και λίγο κάτω από αυτήν, πιθανώς σε βάθος μόνο ενός μέτρου, σύμφωνα με δύο νέες επιστημονικές μελέτες.

Μετά τη Σελήνη και τον Ερμή, η Δήμητρα γίνεται το τρίτο πλανητικό σώμα όπου ανακαλύπτονται μόνιμοι επιφανειακοί πάγοι σε μέρη αιώνιου σκοταδιού, εκεί που δεν φθάνει η ηλιακή ακτινοβολία. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Τόμας Πλατς του γερμανικού Ινστιτούτου Ερευνών του Ηλιακού Συστήματος Μαξ Πλανκ, εντόπισαν τουλάχιστον δέκα σημεία με πάγο από νερό μέσα σε ανήλιαγους κρατήρες.

Οι νέες παρατηρήσεις και αναλύσεις των επιστημόνων παρέχουν πλέον άμεσες ενδείξεις πως η Δήμητρα -το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ 'Αρη και Δία- είναι ένας παγωμένος υδάτινος κόσμος. Οι επιστήμονες ανέκαθαν υποπτεύονταν ότι διαθέτει άφθονο νερό, κάτι που τώρα επιβεβαιώνεται.

Ενας νέος σφαιρικός χάρτης του αστεροειδούς, που δημιουργήθηκε χάρη σε ένα όργανο που διαθέτει το σκάφος Dawn της NASA, το οποίο από τον Μάρτιο του 2015 βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, δείχνει την ύπαρξη και την κατανομή του υδρογόνου. Από αυτό, εξάγονται συμπεράσματα για την παρουσία νερού, καθώς, ως γνωστόν, τα μόριά του αποτελούνται από υδρογόνο και οξυγόνο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Τόμας Πρίτιμαν του Ινστιτούτου Πλανητικής Επιστήμης στην Αριζόνα των ΗΠΑ, ανέφεραν ότι το νερό φαίνεται να είναι συγκεντρωμένο κυρίως κοντά στους δύο πόλους, σε ποσοστό που φθάνει το 30%. Στον ισημερινό, όπου το νερό είναι λιγότερο, πάλι δεν βρίσκεται μακριά από την επιφάνεια και ένας αστροναύτης δεν θα χρειαζόταν να σκάψει σε βάθος μεγαλύτερο από ένα μέτρο, για να το βρει σε μορφή πάγου. Η Δήμητρα -με διάμετρο 940 χιλιομέτρων- έχει 100 φορές περισσότερο υδρογόνο από τον δεύτερο μεγαλύτερο αστεροειδή Εστία, άρα και πολύ περισσότερο νερό. Επίσης διαθέτει ένα κρυοηφαίστειο (πάγου) ύψους τεσσάρων χιλιομέτρων.

Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν ότι, εκτός από το νερό σε μορφή πάγου, η Δήμητρα -που εμφανίζει ομοιότητες με τους δορυφόρους Εγκέλαδο του Κρόνου και Ευρώπη του Δία- διαθέτει επίσης σε μεγαλύτερο βάθος έναν υγρό ωκεανό με υψηλή περιεκτικότητα σε άλατα. Εάν αυτό όντως ισχύει, τότε η Δήμητρα θα πρέπει να προστεθεί στον κατάλογο των σωμάτων που μπορεί να διαθέτουν συνθήκες φιλικές για (μικροβιακή) ζωή. Οι δύο νέες μελέτες για τη Δήμητρα παρουσιάσθηκαν στο διεθνές συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης στο Σαν Φρανσίσκοκαι δημοσιεύονται στις επιθεωρήσεις «Nature Astronomy» και «Science».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=852153

Μυστηριώδη πυραμίδα κρύβει ο νάνος πλανήτης Δήμητρα

Η μη επανδρωμένη αποστολή Dawn της NASA ενώ βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη-νάνο Δήμητρα εντόπισε μια πτύχωση του εδάφους που θυμίζει πυραμίδα.

Κινούμενο σε ύψος 4.400 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Δήμητρας το Dawn σαρώνει την επιφάνεια του πλανήτη νάνου με υπέρυθρη ακτινοβολία ώστε να συλλέξει δεδομένα για τη χημική σύσταση του εδάφους.

Στις φωτογραφίες βλέπουμε ένα ασύνηθες βουνό που απότομες πλαγιές που ξεπετάγεται στο κατά τ΄άλλα ομαλό έδαφος της Δήμητρας. Εκτιμάται ότι το όρος αυτό έχει μέγεθος παρόμοιο με το Λευκό Όρος των Άλπεων.

Η Δήμητρα είναι ο μικρότερος πλανήτης νάνος του Ηλιακού μας συστήματος και ο μόνος που βρίσκεται μέσα στην Κύρια Ζώνη Αστεροειδών.

Λόγω του μικρού της μεγέθους, η Δήμητρα δεν έχει φωτογραφηθεί σε μεγάλη ανάλυση από τη Γη. Η διαστημοσυσκευή Dawn της NASA μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα τις 6 Μαρτίου 2015.

Σε φωτογραφίες που τράβηξε η συσκευή τις 19 Φεβρουαρίου διακρίνονται δύο περιοχές με υψηλή λευκαύγεια μέσα σε ένα κρατήρα, των οποίων η ανακλαστικότητα θεωρείται ότι οφείλεται στην παρουσία πάγου ή αλάτων.

http://www.pronews.gr/portal/20170118/genika/diastima/49/mystiriodi-pyramida-kryvei-o-nanos-planitis-dimitra-vinteo

Ανιχνεύθηκαν οργανικές ουσίες στον πλανήτη-νάνο Δήμητρα.

Το διαστημικό σκάφος Dawn (Αυγή) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) εντόπισε για πρώτη φορά πάνω στον νάνο πλανήτη Δήμητρα οργανικά μόρια που περιέχουν άνθρακα και αποτελούν τους θεμελιώδεις λίθους της ζωής στη Γη.

Οι οργανικές ουσίες φαίνεται να έχουν σχηματισθεί στον ίδιο τον πλανήτη και να μην προέρχονται από πτώσεις αστεροειδών ή κομητών. Επιπλέον, οι επιστήμονες δεν αποκλείουν την πιθανότητα η Δήμητρα να διαθέτει έναν υπόγειο ωκεανό, πράγμα που αυξάνει την πιθανότητα να φιλοξενούσε κάποιας μορφής ζωή στο παρελθόν (ή και στο παρόν).

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Μαρία Κριστίνα Ντε Σάνκτις του Εθνικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής της Ιταλίας στη Ρώμη, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science» [Localized aliphatic organic material on the surface of Ceres], δήλωσαν ότι η Δήμητρα εμφανίζει ομοιότητες με τους δορυφόρους Ευρώπη και Εγκέλαδο.

http://science.sciencemag.org/content/355/6326/719

Είναι η πρώτη σίγουρη ανακάλυψη οργανικών μορίων σε σώμα που βρίσκεται στην μεγάλη ζώνη αστεροειδών μεταξύ ‘Αρη και Δία. Η Δήμητρα είναι το μεγαλύτερο σώμα σε αυτή τη ζώνη. Τέτοια οργανικά μόρια έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί σε μετεωρίτες και αστεροειδείς.

Οι οργανικές ουσίες στη Δήμητρα είναι κυρίως συγκεντρωμένες σε μια περιοχή έκτασης περίπου 1.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ιδίως στους κρατήρες Ερνουτέτ και Ιναμαχάρι. Προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν την ακριβή χημική σύσταση αυτών των οργανικών μορίων.

Έχοντας ολοκληρώσει σχεδόν δύο χρόνια παρατηρήσεων στη Δήμητρα, το Dawn -που εκτοξεύθηκε το 2007- κινείται σήμερα σε μια ελλειπτική τροχιά σε ύψος 7.520 έως 9.350 χιλιομέτρων από την επιφάνεια του νάνου πλανήτη. Στις 23 Φεβρουαρίου θα μετακινηθεί σε μια νέα τροχιά σε ύψος περίπου 20.000 χιλιομέτρων.

Το Dawn αρχικά μελέτησε την μικρότερη Εστία (2011-12) που έχει διάμετρο 530 χιλιομέτρων και στη συνέχεια επισκέφθηκε στη Δήμητρα που έχει διάμετρο 950 χιλιομέτρων. Έτσι, έγινε η πρώτη στην ιστορία διαστημοσυσκευή, η οποία τέθηκε σε τροχιά γύρω από δύο διαφορετικά ουράνια σώματα πέρα από τη Σελήνη. Μεταξύ άλλων, έχει ανακαλύψει στη Δήμητρα ένα μεγάλο ηφαίστειο πάγου ύψους τεσσάρων χιλιομέτρων.

http://physicsgg.me/2017/02/17/%ce%b1%ce%bd%ce%b9%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%8d%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b1%ce%bd-%ce%bf%cf%81%ce%b3%ce%b1%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ad%cf%82-%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-%cf%80%ce%bb/

Μαζικές κατολισθήσεις στον παγωμένο νάνο πλανήτη Δήμητρα.

Μεγάλες κατολισθήσεις, παρόμοιες με αυτές στη Γη, συμβαίνουν στο νάνο πλανήτη Δήμητρα, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα. Το γεγονός αυτό ενισχύει την πεποίθηση των επιστημόνων ότι η Δήμητρα, που βρίσκεται στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Άρη και Δία, διαθέτει μεγάλες ποσότητες νερού σε μορφή πάγου λίγο κάτω από την επιφάνειά της.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια Μπρίτνεϊ Σμιντ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Τζόρτζια (Georgia Tech) στην Ατλάντα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωεπιστημών «Nature Geoscience», μελέτησαν στοιχεία που έστειλε το διαστημικό σκάφος «Dawn» (Αυγή) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA).

Η ανάλυση των στοιχείων αποκάλυψε ότι στην επιφάνεια της Δήμητρας, που έχει μέγεθος περίπου όσο η πολιτεία του Τέξας, λαμβάνουν χώρα τριών διαφορετικών ειδών κατολισθήσεις, που μοιάζουν αντίστοιχα με ανάλογα φαινόμενα κίνησης παγετώνων, χιονοστιβάδων και τήξης πάγων στο δικό μας πλανήτη. Το 20% έως 30% των κρατήρων της διαμέτρου άνω των δέκα χιλιομέτρων εμφανίζουν κατολισθήσεις.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα γεωλογικά αυτά φαινόμενα δείχνουν πως η Δήμητρα καλύπτεται από ένα μίγμα βράχων και πάγων, κάτι που έχει παρατηρηθεί μόνο στη Γη και στον Άρη. Οι εκτιμήσεις για τις ποσότητες πάγου στη Δήμητρα κυμαίνονται μεταξύ 10% και 50% του συνολικού όγκου του ανώτερου γεωλογικού στρώματος κάτω από την επιφάνειά της.

http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/mazikes_katolisthiseis_ston_pagomeno_nano_planiti_dimitra-65119582/

Νέα παράταση στην αποστολή Dawn στο νάνο πλανήτη Δήμητρα από την NASA.

Η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) αποφάσισε να παρατείνει για δεύτερη φορά -σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό της- την αποστολή του σκάφους Dawn (Αυγή) στο νάνο πλανήτη Δήμητρα, το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ 'Αρη-Δία.

Η διαστημοσυσκευή θα πάρει εντολές αλλαγής τροχιάς από το κέντρο ελέγχου στη Γη (το Εργαστήριο Αεριώθησης JPL στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια) για να κατέβει χαμηλότερα από κάθε άλλη φορά, σε ύψος έως 200 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Δήμητρας, ενώ έως τώρα δεν είχε πλησιάσει χαμηλότερα από τα 385 χιλιόμετρα.

Όταν το σκάφος ξεμείνει από καύσιμα υδραζίνης, θα παραμείνει σε σταθερή τροχιά γύρω από τον μικρό πλανήτη, σαν τεχνητός δορυφόρος του. Για να προφυλαχθεί η Δήμητρα από μια πιθανή μόλυνση με γήινα μικρόβια, εάν το Dawn έπεφτε πάνω της, επελέγη η λύση μιας σταθερής τροχιάς στο διηνεκές, ακόμη κι όταν πια δεν θα μπορεί να επικοινωνήσει με τη Γη, κάτι που αναμένεται να συμβεί στο τέλος του 2018.

Προτεραιότητα για τους επιστήμονες, κατά τη δεύτερη παράταση της αποστολής, αποτελεί το να συλλέξουν στοιχεία μέσω του φασματόμετρου ακτίνων γάμμα και νετρονίων του σκάφους, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τη σύνθεση του ανώτερου στρώματος της Δήμητρας και της ποσότητας του πάγου που περιέχει.

Ακόμη το Dawn θα τραβήξει με την κάμερά του εικόνες της γεωμορφολογίας της Δήμητρας και θα κάνει ορυκτολογικές μετρήσεις μέσω ενός άλλου φασματόμετρου που διαθέτει.

Χάρη στη νέα παράταση της αποστολής του, το Dawn θα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, όταν αυτή, τον Απρίλιο του 2018, θα φθάσει στο περιήλιό της, δηλαδή στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της από τον Ήλιο.

Η στενή προσέγγιση στο καυτό άστρο μας θα οδηγήσει σε αυξημένη εξάτμιση νερού από τους πάγους της Δήμητρας, δημιουργώντας μια προσωρινή ατμόσφαιρα από υδρατμούς, την οποία θα μελετήσουν τα όργανα του Dawn.

Το Dawn είναι η μόνη αποστολή που τέθηκε σε τροχιά γύρω από δύο σώματα: αρχικά επί 14 μήνες γύρω από τον γιγάντιο αστεροειδή Εστία, μεταξύ 2011-2012, και στη συνέχεια, μετά τον Μάρτιο του 2015, γύρω από τη Δήμητρα.

http://physicsgg.me/2017/10/23/%ce%b7-nasa-%ce%ad%ce%b4%cf%89%cf%83%ce%b5-%ce%b4%ce%b5%cf%8d%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b7-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%ac%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%bf/

Γιατί η Δήμητρα εξάπτει τη φαντασία των επιστημόνων;

Η NASA ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες ότι αποφάσισε να παρατείνει για δεύτερη φορά (σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό της) την αποστολή του σκάφους Dawn στον νάνο πλανήτη Δήμητρα, το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Αρη και Δία. Γιατί οι επιστήμονες επιμένουν στην εξερεύνηση της Δήμητρας; Ποια μυστικά μπορεί να κρύβει; Ας ρίξουμε μια ματιά στο τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τον γεμάτο εκπλήξεις, όπως αποδείχθηκε, γιγάντιο βράχο του ηλιακού μας συστήματος.

Η αποστολή

Οταν ανακαλύφθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα η Δήμητρα, αν και αρχικά θεωρήθηκε πλανήτης, τελικά οι επιστήμονες εκείνης της εποχής κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο απλώς για έναν μεγάλο αστεροειδή. Ομως η Δήμητρα όπως φαίνεται ασκούσε μια παράξενη έλξη στους επιστήμονες, οι οποίοι κάποια στιγμή αποφάσισαν ότι πρέπει να ταξιδέψουμε σε αυτήν και να τη γνωρίσουμε από κοντά. Η NASA αποφάσισε να στείλει ένα σκάφος στη Δήμητρα και τον Μάρτιο του 2015 το σκάφος έφτασε στον νάνο πλανήτη κάνοντας μια στάση πρώτα σε έναν μικρότερο νάνο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, την Εστία.

Οι πρώτες παρατηρήσεις και μετρήσεις του Dawn έδειξαν ότι η μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια της Δήμητρας είναι μείον 113 βαθμοί Κελσίου. Διαπιστώθηκε ότι ο νάνος πλανήτης αποτελείται από ένα παράξενο μείγμα βράχων και πάγου σε ποσοστό 60% και 40% αντίστοιχα, που οι επιστήμονες δεν έχουν δει αλλού στο ηλιακό μας σύστημα.

Η Δήμητρα, που έχει ηλικία 4,5 δισ. ετών, διαθέτει στην επιφάνειά της πολύ νερό σε μορφή πάγου, η προέλευση του οποίου παραμένει επίσης απροσδιόριστη. Δεν αποκλείεται μάλιστα να υπάρχουν μεγάλες ποσότητες υπόγειου νερού ή και ένας υπόγειος ωκεανός, όπως στον δορυφόρο Εγκέλαδο, αν και το πιθανότερο είναι ότι αυτός υπήρξε κάποτε, αλλά όχι πια σήμερα. Ο,τι κι αν συμβαίνει, οι ερευνητές θεωρούν πιθανό ότι η Δήμητρα μπορεί ακόμη και τώρα να φιλοξενήσει (μικροβιακή) ζωή.

Ακόμη, οι επιστήμονες ανακάλυψαν στον νάνο πλανήτη φορτισμένα ηλιακά σωματίδια, καθώς ο ηλιακός άνεμος αλληλεπιδρά με τη Δήμητρα, από το οποίο συμπεραίνεται ότι η τελευταία ίσως διαθέτει μια ασθενή ατμόσφαιρα.

Οι κρατήρες και το ηφαίστειο

Το Dawn αμέσως μόλις έφτασε στη Δήμτρα εντόπισε δύο ασυνήθιστα λαμπερές κηλίδες μέσα στη λεκάνη ενός κρατήρα διαμέτρου 98 χλμ. Ο κρατήρας ονομάστηκε Occator. Η φύση αυτών των κηλίδων παραμένει αδιευκρίνιστη, ωστόσο οι ερευνητές εικάζουν ότι πρόκειται για πάγο ή άλατα που ήρθαν στην επιφάνεια λόγω κάποιας πρόσκρουσης. Αλλοι επιστήμονες εικάζουν ότι πιθανώς πρόκειται για ένα ηφαίστειο που αντί για πυρακτωμένα υλικά εκτοξεύει νερό. Αργότερα διαπιστώθηκε ότι στον κρατήρα σχηματίζεται τακτικά ομίχλη, η παρουσία της οποίας σύμφωνα με τους ειδικούς ενισχύει το σενάριο της παρουσίας πάγου σε αυτόν. Ανάλογο φαινόμενο εντοπίστηκε στη συνέχεια και σε έναν ακόμη κρατήρα της Δήμητρας, τον Kupalo.

Το Dawn εντόπισε στη Δήμητρα ένα όρος που έλαβε την ονομασία Ahuna Mons. Το όρος έχει ύψος περίπου πέντε χιλιάδες μέτρα με απότομες αλλά ομαλές πλαγιές και από ψηλά μοιάζει με μια γιγάντια πυραμίδα. Ολα τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι το όρος αυτό είναι στην πραγματικότητα ένα μεγάλο ηφαίστειο πάγου (κρυοηφαίστειο), το οποίο εκτιμάται ότι δημιουργήθηκε μάλιστα σχετικά πρόσφατα, πριν από περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια.

Προς το παρόν παραμένει ασαφές με ποια υλικά τροφοδοτείται το κρυομάγμα του εν λόγω ηφαιστείου. Το κρυομάγμα πιθανώς αποτελείται από ένα μείγμα αλάτων χλωρίου ή αμμωνίας και παγωμένου νερού. Πάντως ορισμένοι πλανητικοί επιστήμονες δεν έχουν ακόμη πεισθεί ότι όντως το Ahuna Mons είναι κρυοηφαίστειο και περιμένουν περισσότερα στοιχεία επ' αυτού.

Τα υλικά της ζωής

Πριν από 7 μήνες η NASA ανακοίνωσε ότι το Dawn εντόπισε πάνω στη Δήμητρα οργανικά μόρια που περιέχουν άνθρακα, μόρια που αποτελούν τους θεμελιώδεις λίθους της ζωής στη Γη. Οι οργανικές ουσίες φαίνεται να έχουν σχηματισθεί στον ίδιο τον πλανήτη και να μην προέρχονται από πτώσεις αστεροειδών ή κομητών. Ερευνητές, με επικεφαλής την Μαρία Κριστίνα Ντε Σάνκτις του Εθνικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής της Ιταλίας στη Ρώμη, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science», δήλωσαν ότι η Δήμητρα εμφανίζει ομοιότητες με τους δορυφόρους του Δία και του Κρόνου Ευρώπη και Εγκέλαδο, οι οποίοι έχει διαπιστωθεί ότι διαθέτουν υπόγειους ωκεανούς.

Είναι η πρώτη σίγουρη ανακάλυψη οργανικών μορίων σε σώμα που βρίσκεται στη μεγάλη ζώνη αστεροειδών μεταξύ Αρη και Δία. Τέτοια οργανικά μόρια έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί σε μετεωρίτες και αστεροειδείς.

Οι οργανικές ουσίες στη Δήμτρα είναι κυρίως συγκεντρωμένες σε μια περιοχή έκτασης περίπου 1.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν την ακριβή χημική σύσταση αυτών των οργανικών μορίων.

Η νέα εξερεύνηση

Μετά την απόφαση για τη νέα παράταση το Dawn θα πάρει εντολές αλλαγής τροχιάς από το κέντρο ελέγχου στη Γη (το Εργαστήριο Αεριώθησης JPL στην Πασαντίνα της Καλιφόρνιας) για να κατέβει χαμηλότερα από κάθε άλλη φορά, σε ύψος έως 200 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Δήμητρας, ενώ έως τώρα δεν είχε πλησιάσει χαμηλότερα από τα 385 χιλιόμετρα. Προτεραιότητα για τους επιστήμονες, κατά τη δεύτερη παράταση της αποστολής, αποτελεί το να συλλέξουν στοιχεία μέσω του φασματομέτρου ακτίνων γάμμα και νετρονίων του σκάφους, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τη σύνθεση του ανώτερου στρώματος της Δήμητρας και της ποσότητας του πάγου που περιέχει.

Ακόμη το Dawn θα τραβήξει με την κάμερά του εικόνες της γεωμορφολογίας της Δήμητρας και θα κάνει ορυκτολογικές μετρήσεις μέσω ενός άλλου φασματομέτρου που διαθέτει. Οταν το σκάφος ξεμείνει από καύσιμα υδραζίνης, θα παραμείνει σε σταθερή τροχιά γύρω από τον μικρό πλανήτη, σαν τεχνητός δορυφόρος του. Για να προφυλαχθεί η Δήμητρα από μια πιθανή μόλυνση με γήινα μικρόβια, εάν το Dawn έπεφτε πάνω της, επελέγη η λύση μιας σταθερής τροχιάς στο διηνεκές, ακόμη κι όταν πια δεν θα μπορεί να επικοινωνήσει με τη Γη, κάτι που αναμένεται να συμβεί στο τέλος του 2018.

http://www.tovima.gr/science/article/?aid=910798

Οι θάλασσες της Δήμητρας.

Μία μόλις εβδομάδα μετά την ανακοίνωση της NASA ότι θα παρατείνει την αποστολή εξερεύνησης της Δήμητρας παρουσιάζονται νέα εξαιρετικά ενδιαφέροντα ευρήματα για τον νάνο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος εξέλιξη που δικαιώνει την απόφαση της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας.

Τα μέλη της αποστολής Dawn το σκάφος της οποίας εξερευνά την Δήμητρα από τον Μάρτιο του 2015 μελετώντας νέα δεδομένα από τον νάνο πλανήτη κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπήρχε στην επιφάνεια του μια μεγάλη θάλασσα και είναι πιθανό κάποιο μέρος της να εξακολουθεί να υπάρχει κάτω πλέον από το έδαφος του νάνου πλανήτη.

Τα ευρήματα.

Οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι ο εξωτερικός φλοιός της Δήμητρας αποτελεί μείγμα πάγου, αλάτων και ένυδρων υλικών. Αυτό όπως αναφέρουν οι ειδικοί δείχνει ότι η Δήμητρα διέθετε και στο παρελθόν αλλά και πιθανώς εξακολουθεί να διαθέτει γεωλογική δραστηριότητα. Επιπλέον τα στοιχεία αυτά υποδεικνύουν την ύπαρξη μιας θάλασσας που ίσως κάλυπτε ολόκληρη την επιφάνεια του νάνου πλανήτη.

Μια ακόμη διαπίστωση που έκαναν οι επιστήμονες της NASA είναι ότι κάτω από τον εξωτερικό φλοιό της Δήμητρας υπάρχει ένα «μαλακό» στρώμα το οποίο πιθανώς να είναι ένα… απομεινάρι αυτής της θάλασσας. Οι επιστήμονες υποψιάζονταν ότι κάτω από το έδαφος της Δήμητρας υπάρχει νερό σε υγρή μορφή ή πιθανώς και μια θάλασσα και τα νέα ευρήματα όπως φαίνεται ενισχύουν αυτή την θεωρία.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=912533

Η Αυγή προσεγγίζει την Δήμητρα.

Η NASA κατευθύνει το διαστημικό σκάφος Αυγή (Dawn) στην πιο κοντινή επαφή του με τον νάνο πλανήτη Δήμητρα (Ceres)

Το διαστημικό σκάφος Dawn (Αυγή) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) ξεκίνησε τους κατάλληλους ελιγμούς για να τεθεί σε λίγες μέρες στην κοντινότερη τροχιά του από το νάνο πλανήτη Δήμητρα, φθάνοντας σε απόσταση μόλις 35 χιλιομέτρων από αυτόν, δέκα φορές πιο κοντά από ό,τι είχε κάνει έως τώρα. Κάτι τέτοιο, που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ, θα επιτρέψει στους επιστήμονες να μελετήσουν τον πλανήτη καλύτερα από κάθε άλλη φορά.

Η Δήμητρα είναι ο μόνος νάνος πλανήτης του εσωτερικού ηλιακού συστήματος, καθώς οι άλλοι νάνοι πλανήτες, όπως ο Πλούτων, βρίσκονται πολύ μακρύτερα. Το Dawn, που διαθέτει μηχανή ιόντων, εκτοξεύθηκε το 2007 και αφού μεταξύ 2011-2012 εξερεύνησε την Εστία -το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Άρη-Δία-, από τον Μάρτιο του 2015 έχει τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη αυτή.

Στις αρχές Ιουνίου το σκάφος θα κατευθυνθεί στην τελική κοντινή τροχιά του πάνω από το νάνο πλανήτη και αμέσως θα αρχίσει να τραβά φωτογραφίες και να συλλέγει επιστημονικά δεδομένα, έτσι ώστε οι επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για τη χημική σύσταση του ανώτερου στρώματος της επιφάνειας της Δήμητρας.

Επίσης αντικείμενο μελέτης θα αποτελέσει ο κρατήρας Occator, στο εσωτερικό του οποίου υπάρχουν παράξενα λαμπερά σημεία, πιθανότατα εναποθέσεις αλάτων άκρως ανακλαστικών στο ηλιακό φως.

Η κόστους 466 εκατομμυρίων δολαρίων αποστολή θα ολοκληρωθεί με αυτές τις πολύ κοντινές διελεύσεις, καθώς το Dawn θα μείνει σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, όπου και θα τελειώσει τη ζωή του.

https://physicsgg.me/2018/06/04/%ce%b7-%ce%b1%cf%85%ce%b3%ce%ae-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b5%ce%b3%ce%b3%ce%af%ce%b6%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b4%ce%ae%ce%bc%ce%b7%cf%84%cf%81%ce%b1/

Έρχεται το φινάλε της αποστολής Dawn της NASA.

Στο τέλος της φτάνει η αποστολή Dawn της NASA, μετά από 11 χρόνια επιτευγμάτων στην πλανητική επιστήμη, κατά τα οποία τραβήχτηκαν ιδιαίτερα σημαντικές φωτογραφίες και συγκεντρώθηκαν εξαιρετικά πολύτιμα δεδομένα.

Η αποστολή του Dawn παρατάθηκε πολλές φορές, καθώς το σκάφος εξερευνούσε τη Δήμητρα και την Εστία, που, μαζί, αποτελούν το 45% της μάζας της ζώνης αστεροειδών. Πλέον το σκάφος είναι πολύ κοντά στην εξάντληση ενός σημαντικού καυσίμου του (υδραζίνης) και όταν συμβεί αυτό, κάποια στιγμή ανάμεσα στον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, το Dawn θα χάσει τη δυνατότητα επικοινωνίας με τη Γη και θα παραμείνει «σιωπηλό» σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα για δεκαετίες.

«Αν και θα είναι λυπηρό να δούμε το Dawn να αποχωρεί από την οικογένεια των αποστολών μας, είμαστε φοβερά περήφανοι για τα πολλά επιτεύγματά του» είπε η Λόρι Γκλέιζ, της Planetary Science Division στα κεντρικά της NASA στην Ουάσινγκτον. «Όχι μόνο το σκάφος αυτό ξεκλείδωσε επιστημονικά μυστικά σε αυτούς τους δύο μικρούς μα σημαντικούς κόσμους, αλλά ήταν και το πρώτο διαστημόπλοιο που επισκέπτεται και τίθεται σε τροχιά γύρω από δύο προορισμούς κατά την αποστολή του».

Το Dawn εκτοξεύτηκε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ τον Σεπτέμβριο του 2007. Από το 2011 ως το 2012, πετούσε πάνω από την Εστία, φωτογραφίζοντας κρατήρες, φαράγγια και βουνά. Μετά, το 2015, οι κάμερές του εντόπισαν ένα κρυοηφαίστειο στη Δήμητρα, για το οποίο αργότερα οι επιστήμονες θα διαπίστωναν πως ενδεχομένως να ήταν κοιτάσματα άλατος που προέκυψαν από την έκθεση αλμυρού υγρού από το εσωτερικό της Δήμητρας.

Πρόκειται για το μόνο διαστημόπλοιο που έχει τεθεί σε τροχιά γύρω από σώμα της ζώνης αστεροειδών και που έχει τεθεί σε τροχιά γύρω από δύο άλλους κόσμους- επιτεύγματα που ήταν δυνατά χάρη στην ιοντική προώθηση, ένα ιδιαίτερα αποδοτικό σύστημα, γνωστό στους φίλους της επιστημονικής φαντασίας και της αεροδιαστημικής. Στην επιφάνεια της Δήμητρας εντοπίστηκαν η χημεία ενός αρχαίου ωκεανού και η παρουσία οργανικών μορίων σε αφθονία στον Κρατήρα Ερνουτέτ, ενώ στην Εστία χαρτογραφήθηκαν οι κρατήρες και αποκαλύφθηκε πως το βόρειο ημισφαίριό της είχαν σημειωθεί πολλές μεγαλύτερες προσκρούσεις από ό,τι αναμενόταν- υποδεικνύοντας πως υπήρχαν πιθανότατα περισσότερα μεγάλα αντικείμενα στη ζώνη αστεροειδών στο παρελθόν από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως.

Επίσης, επιβεβαιώθηκε πως η Εστία είναι η πηγή μιας πολύ κοινής «οικογένειας» μετεωριτών.

Το σκάφος θα συνεχίσει να κινείται γύρω από τη Δήμητρα και να τραβά φωτογραφίες, ενώ, λόγω της παρουσίας σημείων ενδιαφέροντος από χημικής άποψης, η NASA ακολουθεί αυστηρά πρωτόκολλα προστασίας: Αντίθετα με το Cassini, που έκανε σκόπιμη «βουτιά αυτοκτονίας» στην ατμόσφαιρα του Κρόνου, το Dawn θα παραμείνει σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, που δεν έχει ατμόσφαιρα. Εκτιμάται πως το σκάφος δεν θα συντριβεί για τουλάχιστον 20 χρόνια, και πιθανότατα αρκετές δεκαετίες ακόμα.

https://www.naftemporiki.gr/story/1389865/erxetai-to-finale-tis-apostolisdawntisnasa

Για δεκαετίες θα μείνει σιωπηλό το Dawn της NASA γύρω από τη Δήμητρα - «Ξέμεινε» από καύσιμα.

Το παντοτινό σκοτάδι έπεσε στην αποστολή του σκάφους Dawn (Αυγή) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) στη ζώνη των αστεροειδών. Το σκάφος σιώπησε, καθώς ξέμεινε από καύσιμα, ολοκληρώνοντας έτσι την αποστολή του.

Το Dawn απέτυχε να επικοινωνήσει μέσω του Δικτύου Βαθέος Διαστήματος με τη NASA τόσο στις 31 Οκτωβρίου όσο και την 1η Νοεμβρίου. Οι χειριστές του κέντρου ελέγχου απέκλεισαν κάθε άλλη πιθανότητα για την αδυναμία της επικοινωνίας και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το σκάφος δεν έχει πια καύσιμο (υδραζίνη), ώστε να μπορεί να στρίψει τις κεραίες του προς τη Γη και να επικοινωνήσει ή να στρέψει τα ηλιακά πάνελ του προς τον Ήλιο για να επαναφορτιστεί.

Το κόστους 467 εκατομμυρίων δολαρίων Dawn, που διαθέτει μηχανές ιόντων και είχε εκτοξευθεί το 2007, πέτυχε πολλές πρωτιές. Τον Ιούλιο του 2011 έφθασε στον διαμέτρου 530 χιλιομέτρων μεγάλο αστεροειδή ή μάλλον πρωτοπλανήτη Εστία, το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ 'Αρη-Δία. Έγινε έτσι το πρώτο που τέθηκε σε επί 14 μήνες τροχιά γύρω από ένα σώμα σε αυτή την περιοχή.

Μεταξύ άλλων, η «Αυγή» ανακάλυψε ότι υγρό νερό έτρεχε κάποτε πάνω στην Εστία και ότι, παρά το μικρό μέγεθός της, αυτή διαθέτει κοντά στο νότιο πόλο της μια κορυφή ψηλή σχεδόν όσο το ηφαιστειακό όρος Όλυμπος του 'Αρη.

Αφού εγκατέλειψε την Εστία το Σεπτέμβριο του 2012, το Μάρτιο του 2015 τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον διαμέτρου 950 χιλιομέτρων νάνο πλανήτη Δήμητρα, το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών. Ήταν το πρώτο σκάφος που τέθηκε σε τροχιά γύρω από ένα νάνο πλανήτη και επίσης το πρώτο που τέθηκε σε τροχιά γύρω από δύο ουράνια σώματα.

Στη Δήμητρα, μεταξύ άλλων, το Dawn ανακάλυψε ένα μοναχικό βουνό ή κρυοηφαίστειο ύψους τεσσάρων χιλιομέτρων (που ονομάστηκε Αχούνα Μονς), περίεργες φωτεινές κηλίδες μάλλον από άλατα, οργανικά άλατα (πρόδρομα της ζωής) και ενδείξεις ότι μπορεί να υπάρχουν θύλακες υγρού νερού ακόμη και σήμερα, κάτι που καθιστά τον νάνο πλανήτη στόχο των αστροβιολόγων για την αναζήτηση ζωής.

Η σιωπηλή πλέον «Αυγή» θα παραμείνει σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα τουλάχιστον για 50 χρόνια, ώσπου κάποια στιγμή να πέσει πάνω στον μικρό πλανήτη.

Thomas Zurbuchen

@Dr_ThomasZ

Today, we celebrate the end of our @NASA_Dawn mission - the incredible technical achievements, the vital science & the team who enabled the spacecraft to make these discoveries that helped us better understand the history/evolution of our solar system: https://go.nasa.gov/2qlERUy

6:47 PM - Nov 1, 2018

NASA

@NASA

JUST IN: It's #DuskForDawn! Our @NASA_Dawn spacecraft has gone silent, ending a historic mission that launched 11 years ago to visit dwarf planets Vesta and Ceres. Dawn will remain in the orbit around Ceres for decades. Learn more: https://go.nasa.gov/2qn3oZz

6:54 PM - Nov 1, 2018

http://www.kathimerini.gr/993014/article/epikairothta/episthmh/gia-dekaeties-8a-meinei-siwphlo-to-dawn-ths-nasa-gyrw-apo-th-dhmhtra---3emeine-apo-kaysima

Η επιφάνεια του νάνου πλανήτη Δήμητρα διαθέτει άφθονη οργανική ύλη.

Η επιφάνεια του νάνου πλανήτη Δήμητρα είναι πλούσια σε οργανική ύλη από άνθρακα, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία που συνέλεξε το σκάφος Dawn (Αυγή) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA).

Η ανάλυση των στοιχείων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Δήμητρα διαθέτει στην επιφάνειά της συγκεντρώσεις άνθρακα αρκετές φορές μεγαλύτερες από αυτήν που υπάρχει στους μετεωρίτες με άνθρακα που έχουν βρεθεί στη Γη.

Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και την Ιταλία έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας «Nature Astronomy». Ο επικεφαλής ερευνητής δρ Σιμόνε Μάρκι του Νοτιοδυτικού Ερευνητικού Ινστιτούτου στο Κολοράντο των ΗΠΑ δήλωσε ότι «η Δήμητρα είναι σαν ένα χημικό εργοστάσιο. Από όλα τα σώματα του εσώτερου ηλιακού συστήματος, έχει μια μοναδική σύνθεση ορυκτών, καθώς ο άνθρακας κοντά στην επιφάνειά της φαίνεται να αποτελεί έως το 20% της συνολικής μάζας της».

Η Δήμητρα, που βρίσκεται στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Αρη-Δία, πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε πριν περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια, στην αυγή του ηλιακού μας συστήματος. Στο παρελθόν το Dawn είχε βρει στον μικρό πλανήτη ενδείξεις νερού και άλλων οργανικών πτητικών ουσιών, ενώ τώρα ανιχνεύει μεγάλες ποσότητες άνθρακα.

http://www.kathimerini.gr/999475/article/epikairothta/episthmh/h-epifaneia-toy-nanoy-planhth-dhmhtra-dia8etei-af8onh-organikh-ylh

Δήμητρα: Ο «νάνος» πλανήτης είναι άλλος ένας... υπόγειος ωκεάνιος κόσμος.

Ο πλανήτης – νάνος Δήμητρα, που για πολύ καιρό οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι ήταν ένας άγονος διαστημικός βράχος, έχει τελικά έναν ολόκληρο θαλάσσιο ωκεανό κάτω από την επιφάνειά του.

Η Δήμητρα είναι ο μικρότερος πλανήτης νάνος του ηλιακού μας συστήματος και το μεγαλύτερο σώμα στην Κύρια Ζώνη των Αστεροειδών ανάμεσα στους πλανήτες Άρη και Δία, ενώ έχει δικιά τoυ βαρύτητα.

Τα χαρακτηριστικά της και οι συνθήκες που επικρατούν σε αυτήν επέτρεψαν στο διαστημόπλοιο Nasa Dawn να «τραβήξει» υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες της επιφάνειάς της.

Έτσι, όπως αναφέρει ο Guardian, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την

Ευρώπη ανέλυσε φωτογραφίες που «τραβήχτηκαν» από απόσταση 35 χιλιομέτρων από τον αστεροειδή.

Η επιστημονική ομάδα εστίασε στον ηλικίας 20 εκατομμυρίων μεγάλο κρατήρα Occator και κατέληξε ότι κάτω από την επιφάνειά του υπάρχει ένα «εκτεταμένο απόθεμα» αλμυρού νερού.

Μια σειρά από επιστημονικές έρευνες που δημοσιεύθηκαν στις επιστημονικές εκδόσεις, Nature Astronomy, Nature Geoscience και Nature Communications δίνουν περαιτέρω στοιχεία για τον πλανήτη νάνο που ανακαλύφθηκε από τον ιταλό αστρονόμο και πρώτο διευθυντή του Αστεροσκοπείου του Παλέρμο στη Σικελία, Τζουζέπε Πιάτσι.

Με τη χρήση υπέρυθρων εικόνων, μια επιστημονική ομάδα ανακάλυψε την παρουσία ποσότητας υδροαλίτη, κοινό συστατικό στον θαλάσσιο πάγο, το οποίο όμως, ως τώρα, δεν είχε ανακαλυφθεί ποτέ σε σημείο εκτός του πλανήτη μας.

Η Μαρία Κριστίνα Nτε Σάνκτις, από Εθνικό Ινστιτούτο Αστροφυσικής στη Ρώμη δήλωσε πως ο υδροαλίτης είναι ένα σαφές σημάδι ότι η Δήμητρα είχε κάποτε θάλασσα.

Μπορούμε πλέον τα πούμε ότι η Δήμητρα είναι ένα είδος ωκεάνιου κόσμου, όπως και κάποια από τα φεγγάρια του Κρόνου και του Δία».

Σύμφωνα με την ομάδα τα αποθέματα άλατος μοιάζουν να έχουν σχηματιστεί τα τελευταία 2 εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή, για τα δεδομένα του συμπαντικού χρόνου, μόλις χθες. Αυτό σημαίνει ότι το αλάτι μπορεί να «ανεβαίνει» από το εσωτερικό του πλανήτη, γεγονός που, σύμφωνα με την Ντε Σάνκτις, μπορεί να έχει σοβαρότατες επιπτώσεις σε μελλοντικές μελέτες.

«Το υλικό αυτό που βρέθηκε στη Δήμητρα είναι εξαιρετικά σημαντικό για την αστροβιολογία. Γνωρίζουμε ότι αυτά τα ορυκτά είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη ζωής».

Αυτός ο υψηλής πυκνότητας ωκεανός, με πολλά σωματίδια από άλατα και πετρώματα, θεωρείται πολύ διαφορετικός από εκείνους των δορυφόρων Ευρώπης του Δία και Εγκέλαδου του Κρόνου.

Επίσης, ξεκινώντας πριν εννέα εκατομμύρια χρόνια και μέχρι πολύ πρόσφατα, εκτιμάται ότι στη Δήμητρα υπήρχε σημαντική κρυοηφαιστειακή δραστηριότητα, δηλαδή ηφαίστεια που «ξερνούν» πάγους αντί για καυτή λάβα.

Μελλοντικές αποστολές και επιστημονικές παρατηρήσεις θα χρειαστούν για να μελετήσουν κατά πόσο στη Δήμητρα -στην οποία επίσης υπάρχει το όρος Αχούνα Μονς με υψόμετρο τεσσάρων χιλιομέτρων- επικρατούν συνθήκες φιλικές για την ανάπτυξη ζωής ή είναι δυνατό να ανιχνευθούν τέτοια ίχνη.

https://www.pronews.gr/epistimes/diastima/904559_dimitra-o-nanos-planitis-einai-allos-enas-ypogeios-okeanios-kosmos

Είναι εφικτή μια αποικία γύρω από τον πλανήτη-νάνο Δήμητρα;

Θα μπορούσαμε να χτίσουμε έναν «μεγα-δορυφόρο» (megasatellite) με ανθρώπινους οικισμούς γύρω από τον νάνο πλανήτη Δήμητρα (Ceres); Ίσως είναι πιο εφικτό από ό, τι ακούγεται.

Τώρα περισσότερο από ποτέ, οι διαστημικές υπηρεσίες και οι δισεκατομμυριούχοι έχουν στο μυαλό τους να βρουν ένα νέο σπίτι για την ανθρωπότητα πέρα από την τροχιά της Γης. Ο Άρης είναι ο πρώτος υποψήφιος, δεδομένης της εγγύτητάς του, του 24ωρου κύκλου ημέρας/νύχτας και της ατμόσφαιρας που είναι πλούσια σε διοξείδιο του άνθρακα (CO2).

Ωστόσο, υπάρχει μια άλλη θεωρία, σύμφωνα με την οποία ο αποικισμός ενός άλλου πλανήτη, οποιονδήποτε πλανήτη, σαν πρότζεκτ φέρνει περισσότερα προβλήματα από λύσεις.

Σύμφωνα με το Live Science, μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στις 6 Ιανουαρίου προσφέρει μια δημιουργική, αντίθετη πρόταση: Παρατήστε τον Κόκκινο πλανήτη (Ditch the Red Planet) και δημιουργήστε ένα γιγαντιαίο πλωτό βιότοπο γύρω από τον νάνο πλανήτη Ceres.

Η μελέτη, η οποία δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από την ακαδημαϊκή κοινότητα, ο αστροφυσικός Pekka Janhunen του Φινλανδικού Μετεωρολογικού Ινστιτούτου στο Ελσίνκι περιγράφει το όραμά του για ένα «μεγα-δορυφόρο» χιλιάδων κυλινδρικών διαστημικών σκαφών, όλα συνδεδεμένα μεταξύ τους σε σχήμα δίσκου που περιστρέφεται μόνιμα γύρω από τον Ceres, το μεγαλύτερο αντικείμενο στην αστεροειδή ζώνη μεταξύ Άρη και Δία.

Κάθε ένας από αυτούς τους κυλινδρικούς οικισμούς θα μπορεί να φιλοξενήσει πάνω από 50.000 άτομα, να υποστηρίξει μια τεχνητή ατμόσφαιρα και να δημιουργήσει μια γήινη βαρύτητα μέσω της φυγοκεντρικής δύναμης της περιστροφής του, έγραψε ο Janhunen.

Αυτή η ιδέα, προτάθηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1970 και είναι γνωστή ως κύλινδρος O’Neill.

Γιατί στον Ceres;

Η μέση απόσταση από τη Γη είναι συγκρίσιμη με εκείνη του Άρη, έγραψε ο Janhunen, καθιστώντας το ταξίδι σχετικά εύκολο, αλλά ο πλανήτης νάνος έχει επίσης ένα μεγάλο στοιχειώδες πλεονέκτημα. Ο Ceres είναι πλούσιος σε άζωτο, κάτι που θα ήταν κρίσιμο για την ανάπτυξη της ατμόσφαιρας του οικισμού σε τροχιά, είπε ο Janhunen. Η ατμόσφαιρα της Γης περιέχει περίπου 79% άζωτο. Αντί να χτίσει μια αποικία στην επιφάνεια του μικροσκοπικού κόσμου, καθώς ο Ceres έχει ακτίνα περίπου το 1/13 από αυτή της Γης, οι έποικοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν διαστημικούς ανελκυστήρες για τη μεταφορά πρώτων υλών από τον πλανήτη απευθείας στους βιότοπους τους σε τροχιά.

Αυτός ο τροχιακός τρόπος ζωής θα μπορούσε επίσης να είναι η λύση σε ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που βλέπει ο Janhunen στην ιδέα μιας αποικίας στον Άρη: τις επιπτώσεις της χαμηλής βαρύτητας στην υγεία.

«Η ανησυχία μου είναι ότι τα παιδιά σε έναν οικισμό στον Άρη δεν θα εξελιχθούν σε υγιείς ενήλικες (από άποψη μυών και οστών) λόγω της πολύ χαμηλής βαρύτητας», δήλωσε ο Janhunen στο Live Science. «Επομένως, έψαξα για μια εναλλακτική λύση που θα παρείχε βαρύτητα [σαν τη Γη] αλλά και έναν διασυνδεδεμένο κόσμο.»

https://physicsgg.me/2021/01/19/%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%b5%cf%86%ce%b9%ce%ba%cf%84%ce%ae-%ce%bc%ce%b9%ce%b1-%ce%b1%cf%80%ce%bf%ce%b9%ce%ba%ce%af%ce%b1-%ce%b3%cf%8d%cf%81%cf%89-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%80/

Υπάρχει νερό στη Δήμητρα αλλά είναι παγωμένο.

Στην κύρια ζώνη αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος που εκτείνεται ανάμεσα στο Δία και τον Άρη βρίσκεται ένας διαστημικός βράχος με διάμετρο περίπου χίλια χλμ. και χαρακτηριστικά (μάζα, βαρύτητα, τροχιά) που τον κατατάσσουν στους αποκαλούμενους πλανήτες νάνους. Ανακαλύφθηκε στην αυγή του 19ου αιώνα από τον Τζουζέπε Πιάτσι, ιδρυτή του Αστεροσκοπείου στο Παλέρμο της Ιταλίας, που αρχικά δεν αντιλήφθηκε τι ήταν αυτό που είχε εντοπίσει. Αυτό το διαστημικό σώμα ονομάστηκε Ceres, που είναι το ρωμαϊκό όνομα της θέας Δήμητρας. Νέα μελέτη κάνει λόγο για παρουσία νερού σε παγωμένη μορφή σε αυτόν τον πλανήτη νάνο.

Τo σκάφος της αποστολής Dawn της NASA το 2015 τη Δήμητρα και συνέλεξε πλήθος δεδομένων από τη Δήμητρα. Η επιστημονική ομάδα της αποστολής είχε ανακοινώσει ότι η ανάλυση των δεδομένων έδειχνε ότι κάτω από την επιφάνεια της Δήμητρας σε βάθος περίπου 40 χλμ. υπάρχουν πολλές περιοχές στις οποίες υπάρχει νερό σε υγρή μορφή. Με δεδομένο ότι η ύπαρξη νερού και μάλιστα σε υγρή μορφή συνδέεται πάντα με την πιθανή παρουσία κάποιων μορφών ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο η Δήμητρα έγινε αυτόματα ένας στόχος αναζήτησης εξωγήινης ζωής.

Ομάδα επιστημόνων του Ινστιτούτου Πλανητικής Επιστήμης στις ΗΠΑ με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters» επιβεβαιώνουν την ύπαρξη του νερού αλλά υποστηρίζουν ότι αυτό είναι σε παγωμένη και όχι υγρή μορφή. Τα ίχνη αυτού του παγωμένου νερού υπάρχουν σύμφωνα με τους ερευνητές σε κρατήρες στην επιφάνεια της Δήμητρας. Το παγωμένο νερό βρέθηκε εκεί μετά από την πτώση κάποιου διαστημικού βράχου στον πλανήτη νάνο η οποία προκάλεσε τη δημιουργία του κρατήρα φέρνοντας στην επιφάνεια από το εσωτερικό του διάφορα υλικά ανάμεσα τους και το παγωμένο νερό.

«Στο εσωτερικό της Δήμητρας βρίσκονται ένας φλοιός 40 χλμ. και ένας βραχώδης μανδύας. Εκεί υπάρχουν τα παγωμένα υπολείμματα ενός αρχαίου ωκεανού που βρισκόταν στο υπέδαφος της» αναφέρει ο δρ. Τομ Πέτιμαν, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Σε κάθε περίπτωση η Δήμητρα αποτελεί όπως φαίνεται ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον κοσμικό σώμα και θα κερδίζει συχνά την προσοχή της επιστημονικής κοινότητας.

https://www.naftemporiki.gr/story/1762860/yparxei-nero-sti-dimitra-alla-einai-pagomeno