Albert Einstein

Albert Einstein.

Όλα τα γραπτά του Einstein.

To Πανεπιστήμιο Princeton δημιούργησε έναν ιστότοπο ελεύθερης πρόσβασης στον οποίο θα περιέχονται όλα τα γραπτά του Albert Einstein (1879 – 1955).

THE COLLECTED PAPERS OF ALBERT EINSTEIN

http://einsteinpapers.press.princeton.edu/

Προς το παρόν αναρτήθηκαν 2900 κείμενα του Einstein (7000 σελίδες) που έγραψε μέχρι το 1923, στην πιο συναρπαστική και δημιουργική περίοδο της ζωής του. Περιλαμβάνονται επιστημονικές εργασίες, επιστολές και προσωπικές σημειώσεις.

Mε την δημοσίευση το 1905 της εργασίας με τίτλο «Περί της ηλεκτροδυναμικής των κινούμενων σωμάτων» γεννήθηκε η Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας.

Οι εκδόσεις του Πανεπιστημίου Princeton θα συνεχίσουν την δημοσιοποίηση των γραπτών του Einstein από τη συλλογή των 30000 εγγράφων που έχουν στη διάθεσή τους.

http://physicsgg.me/2014/12/05/%cf%8c%ce%bb%ce%b1-%cf%84%ce%b1-%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%80%cf%84%ce%ac-%cf%84%ce%bf%cf%85-einstein/

O Einstein ως επιθετικός νεανίας.

O Einstein ήταν ένας απείθαρχος και επιθετικότατος φοιτητής. Κανείς από τους καθηγητές του στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης δεν του έδειχνε ιδιαίτερη εκτίμηση, και τα κατάφερε να τον αντιπαθήσει ακόμα και ο Heinrich Weber, πρωτοπόρος της ηλεκτροτεχνίας, ο μόνος που διαισθάνθηκε τα εξαιρετικά του χαρίσματα.

Η κατάσταση αυτή δυσκόλεψε πολύ την εξέλιξη της σταδιοδρομίας του.

Όσοι αποφοιτούσαν από το Πολυτεχνείο είχαν συνήθως εξασφαλισμένη μια θέση βοηθού στο ίδιο ίδρυμα ή στο Πανεπιστήμιο, όπως λόγου χάρη ο Marcel Grossmann, φίλος του Einstein, τον οποίο επέλεξε ως βοηθό ο καθηγητής Wilhelm Fidler. O Einstein θα μπορούσε εύκολα να γίνει βοηθός του Weber, αλλά επειδή τον είχε πεισμώσει με τη συμπεριφορά του, εκείνος προτίμησε έναν μηχανολόγο μηχανικό που είχε μόλις πάρει το πτυχίο του.

Το πρώτο βήμα που διάλεξε ο Einstein για να γίνει γνωστός στην επιστημονικής κοινότητα υπήρξε μια σκληρή επίθεση κατά του Paul Drude, του καθηγητή που διηύθυνε το Annalen der Physik, το σημαντικότερο περιοδικό φυσικής εκείνης της εποχής.

Ο Drude είχε διεξαγάγει σημαντικές έρευνες στην οπτική και στην ηλεκτρονική θεωρία των μετάλλων, και ακριβώς εναντίον αυτής της θεωρίας συγκέντρωσε τα πυρά του ο Einstein – ήταν όμως, κατά βάση, ασύστατες αντιρρήσεις τις οποίες εύκολα απέρριψε ο Drude. Ο Εinstein ερμήνευσε την απάντηση του διακεκριμένου φυσικού ως προφανή απόδειξη ότι όλοι οι ηλίθιοι του κόσμου είχαν συμμαχήσει εναντίον του, και σε μια επιστολή στη μέλλουσα σύζυγό του Mileva, δήλωσε με κάποια έπαρση πως υποσχόταν στον εαυτό του να δημοσιεύσει την κριτική του για τον Drude σε ένα άρθρο που θα τον εξευτέλιζε.

Ανάλογη, αδικαιολόγητη εχθρική στάση επέδειξε ο Einstein και απέναντι στον Alfred Kleiner, διευθυντή του τμήματος φυσικής του πανεπιστημίου της Ζυρίχης, ο οποίος είχε παρακολουθήσει την πτυχιακή του εργασία και είχε δείξει ενδιαφέρον για το θεωρητικό του έργο. Με αφορμή το γεγονός ότι ο Κleiner καθυστερούσε να εκφράσει άποψη για την πτυχιακή του εργασία, ο Einstein τον στιγμάτισε ως εχθρό της νεολαίας απειλή για κάθε εκκολαπτόμενη ευφυΐα.

Ωστόσο, ο Κleiner ήταν εκείνος που συμβούλευσε τον Einstein να δεχθεί μια διδακτορική θέση προκειμένου να ξεκινήσει την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία. Ταξίδεψε μάλιστα στη Βέρνη, όπου δίδασκε ο Einstein, για να παρακολουθήσει ένα από τα μαθήματά του, και όταν τόλμησε να παρατηρήσει ότι αυτά τα μαθήματα δεν ήταν κατάλληλα για φοιτητές, ο Einstein του απάντησε μάλλον άκομψα: «Δεν το ζήτησα εγώ να γίνω καθηγητής».

Eκείνη την εποχή ο Einstein είχε ήδη δημοσιεύσει πέντε σημαντικά άρθρα (μεταξύ των οποίων το άρθρο για την ειδική θεωρία της σχετικότητας, που πέρασε τελείως απαρατήρητο), και η συμπεριφορά του δεν ήταν βέβαια η πιο ενδεδειγμένη για να προσελκύσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας στις έρευνές του. Η κατάσταση ξεκαθάρισε μόνο αφού ο Max Planck άρχισε να αξιοποιεί τη μεγάλη του επιρροή, προκειμένου να πείσει τους άλλους επιστήμονες για την εγκυρότητα των ιδεών αυτού του «επιθετικού νεανία».

Στη συνέχεια, o Einstein δήλωσε ότι την περίοδο εκείνη σκεφτόταν σοβαρά να εγκαταλείψει για πάντα την επιστήμη.

ΠΗΓΗ: «Αλλοπαρμένες Μεγαλοφυΐες», Federico Di Trocchio, εκδόσεις Τραυλός

http://physicsgg.me/2014/01/14/o-einstein-%cf%89%cf%82-%ce%b5%cf%80%ce%b9%ce%b8%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%ce%bd%ce%b5%ce%b1%ce%bd%ce%af%ce%b1%cf%82/

100 ετών η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας.

Ήταν Νοέμβριος του 2015, όταν ο Αλβέρτος Αϊνστάιν εκμυστηρευόταν σε φίλο του πως είχε κάνει μια ανακάλυψη που για ημέρες τού είχε προκαλέσει τέτοιο ενθουσιασμό, ώστε να νιώθει την καρδιά του να «φτερουγίζει».

Ο ενθουσιασμός του αφορούσε μια απειροελάχιστη μετακίνηση της τροχιάς του πλανήτη Ερμή, η οποία ήταν αδύνατον να εξηγηθεί στο πλαίσιο της νευτώνειας φυσικής, αλλά έβρισκε απάντηση από μια νέα θεωρία που είχε στα σκαριά ο γερμανοεβραϊκής καταγωγής φυσικός.

Η θεωρία αυτή πήρε το όνομα Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και «γεννήθηκε» επίσημα στις 2 Δεκεμβρίου 1915, με τη δημοσίευση ενός άρθρου μόλις τεσσάρων σελίδων, με το οποίο ουσιαστικά άνοιξαν καινούργιοι δρόμοι για τη θεωρητική φυσική, την κοσμολογία και την αστρονομία. Μετά την Ειδική Σχετικότητα που διατύπωσε το 1905, η Γενική Σχετικότητα είναι η δεύτερη ανεξίτηλη «σφραγίδα» που άφησε ο Αϊνστάιν στην ιστορία της επιστήμης.

Φέτος κλείνει 100 χρόνια «ζωής», συνεχίζοντας να αποτελεί για την επιστημονική κοινότητα την καθιερωμένη θεωρία για την περιγραφή του τρόπου με τον οποίο δρα η βαρύτητα. «Η βασική ιδέα της είναι πως η γεωμετρία του χωροχρόνου καθορίζει την επίδραση της βαρύτητας, με συνέπεια κάθε μάζα να παραμορφώνει τοπικά τη γεωμετρία του χωροχρόνου και να επηρεάζει τις τροχιές των σωματιδίων σε σχετικά μικρές αποστάσεις», λέει στην «Κ» ο κ. Λέανδρος Περιβολαρόπουλος, καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Καμπύλωση χωροχρόνου

Ετσι, για παράδειγμα, ένα άστρο καμπυλώνει το χωροχρονικό συνεχές με τον ίδιο τρόπο που αν τοποθετούσαμε μια μπάλα πάνω σε ένα τεντωμένο σεντόνι, αυτή θα έκανε το σεντόνι να «βουλιάξει» στη συγκεκριμένη περιοχή. Επομένως, στην περίπτωση που μια ακτίνα φωτός περάσει κοντά από το άστρο, τότε θα διαγράψει καμπύλη πορεία, ακολουθώντας την καμπύλωση του χωροχρόνου. «Τέτοιες προβλέψεις άλλαξαν τη ροή της φυσικής και μας έδωσαν τη δυνατότητα να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο μας και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το σύμπαν σε μεγάλες αποστάσεις», προσθέτει ο καθηγητής.

Είναι χαρακτηριστικό πως δεν χρειάστηκε να περάσει περισσότερο από ένας μήνας από το άρθρο του Αϊνστάιν για να δημοσιευθεί μια μαθηματική λύση των εξισώσεων της Γενικής Σχετικότητας, η οποία για πρώτη φορά περιέγραφε θεωρητικά τις μαύρες τρύπες. Με ανάλογο τρόπο, χάρις στη Γενική Σχετικότητα μπόρεσαν στην πορεία να εξηγηθούν οι ιδιότητες των αστέρων νετρονίων ή των πάλσαρ. «Η θεωρία έγινε επίσης η βάση πάνω στην οποία αναπτύχθηκε η κοσμολογία, περιγράφοντας τη λειτουργία του διαστελλόμενου σύμπαντος και εδραιώνοντας την κοσμική δημιουργία μέσω της Μεγάλης Εκρηξης, η οποία προκύπτει από τις εξισώσεις της», σημειώνει ο κ. Μιχάλης Τσαμπαρλής, αναπληρωτής καθηγητής στο Φυσικό Τμήμα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.

Στον ένα αιώνα που μεσολάβησε από το 1915, πολλά πειράματα και αστρονομικές παρατηρήσεις έχουν επιβεβαιώσει τη Γενική Σχετικότητα―ξεκινώντας ήδη από το 1919 και την αποστολή στο νησί Πρίνσιπε ανοιχτά της Αφρικής, η οποία κατά τη διάρκεια μιας ηλιακής έκλειψης κατέγραψε μετρήσεις που συμφωνούσαν με την καμπύλωση του φωτός. Μια από τις πιο εντυπωσιακές επιβεβαιώσεις έγινε με τη μελέτη ενός ζεύγους αστέρων νετρονίων, η οποία επαλήθευσε έμμεσα την ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων―των διαταραχών που προκαλεί η κίνηση σωμάτων με πολύ μεγάλες μάζες και τα οποία διαδίδονται στον χωροχρόνο όπως «ταξιδεύουν» τα μικρά κύματα σε μια λίμνη όταν πετάξουμε μια πέτρα. «Μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπισθεί κανένα φαινόμενο που να είναι ασύμβατο με τη θεωρία, παρά μάλιστα τη θεαματική αύξηση της ακρίβειας των αστρονομικών μετρήσεων», επισημαίνει ο κ. Περιβολαρόπουλος.

Την ίδια στιγμή που η αστρονομία προσέφερε τη δυνατότητα ελέγχου της Γενικής Σχετικότητας, η Γενική Σχετικότητα προσέφερε νέα εργαλεία για τη μελέτη του σύμπαντος, όπως τους βαρυτικούς φακούς ή τη βαρυτική μετατόπιση του φωτός προς το ερυθρό. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση των βαρυτικών κυμάτων, τα οποία ελπίζουν να ανιχνεύσουν επιστήμονες σε πειράματα που γίνονται σήμερα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. «Ετσι, αν εντοπισθεί άμεσα βαρυτική ακτινοβολία, από τις ιδιότητές της θα καταφέρουμε να εξακριβώσουμε ακόμη καλύτερα αν όντως ισχύει και αυτή η πρόβλεψη της θεωρίας», υπογραμμίζει ο καθηγητής από τα Ιωάννινα.

Από την άλλη μεριά, χάρις στα βαρυτικά κύματα, οι αστρονόμοι θα καταφέρουν να «δουν» πιο πίσω στον χρόνο απ’ ό,τι μπορούν σήμερα με την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, αποκτώντας πληροφορίες για το σύμπαν σε ακόμη πιο «νεαρή» ηλικία από τα 380.000 χρόνια.

Το μυστήριο της «σκοτεινής» ύλης

Σύμφωνα με τον κ. Τσαμπαρλή από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Γενική Σχετικότητα έχει και πρακτικές εφαρμογές, με κυριότερη τη διόρθωση που γίνεται στα συστήματα GPS με βάση ένα σχετικιστικό φαινόμενο, ώστε οποιαδήποτε συσκευή πλοήγησης ή smartphone να μπορεί να βρει με ακρίβεια τη γεωγραφική του θέση. «Παράλληλα, γίνονται έρευνες με σκοπό την αξιοποίηση φαινομένων που προβλέπει η θεωρία σε νέες τεχνολογίες για τον εντοπισμό από το Διάστημα μετάλλων στο γήινο υπέδαφος», συμπληρώνει.

Πάντως, σε αποστάσεις πολύ μεγαλύτερες από τις τροχιές που διαγράφουν οι δορυφόροι GPS, η θεωρία του Αϊνστάιν έχει ανοίξει επίσης ένα «παράθυρο» σε έναν άγνωστο κόσμο, μπροστά στον οποίο μάλιστα η ορατή ύλη μοιάζει να παίζει αρκετά υποδεέστερο ρόλο. Κι αυτό, γιατί ολοένα και περισσότερες παρατηρήσεις, οι οποίες ερμηνεύονται με τη Γενική Σχετικότητα, δείχνουν πως το 27% του σύμπαντος καταλαμβάνεται από σκοτεινή ύλη, έναν άγνωστο τύπο ύλης που επιδρά βαρυτικά σε δομές όπως οι γαλαξίες, ενώ το 68% από σκοτεινή ενέργεια, μια μυστηριώδη μορφή απωστικής ενέργειας η οποία είναι υπεύθυνη για την επιταχυνόμενη συμπαντική διαστολή. Στον αντίποδα, η ορατή ύλη αντιστοιχεί μόλις στο 5%.

Η φύση της σκοτεινής ενέργειας και της σκοτεινής ύλης είναι γρίφος στον οποίο οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει ακόμη να απαντήσουν. Την ίδια στιγμή, πάντως, όσο επιτυχημένη κι αν έχει αποδειχθεί η θεωρία στις προβλέψεις της, είναι βέβαιο πως δεν αποτελεί την τελευταία λέξη της φυσικής στην περιγραφή της βαρύτητας. «Γνωρίζουμε πως η Γενική Σχετικότητα είναι ατελής, αφού προβλέπει απειρισμούς μεγεθών όπως η καμπυλότητα της γεωμετρίας του χωροχρόνου στο εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας―και οι απειρισμοί είναι μια μαθηματική έννοια που δεν υπάρχει στη φύση. Επομένως, θα πρέπει να βρούμε μια καινούργια θεωρία που δεν θα εμφανίζει αυτό το πρόβλημα», σημειώνει ο κ. Περιβολαρόπουλος από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

http://physicsgg.me/2015/03/21/100-%ce%b5%cf%84%cf%8e%ce%bd-%ce%b7-%ce%b3%ce%b5%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b8%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%cf%87%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1/

Η επανάσταση του Αϊνστάιν.

Επειδή ο Άλμπερτ Αϊνστάιν τις βασικές απόλυτες έννοιες που υπήρχαν τις σχετικοποίησε και τις θεμελιώδεις έννοιες της σχετικότητας που ανακάλυψε τις απολυτοποίησε, η θεωρία του της σχετικότητας θα μπορούσε να ονομάζεται και θεωρία της μη σχετικότητας.

Η επιστήμη του Άλμπερτ Αϊνστάιν γεννήθηκε σε μια συγκλονιστική, μια «επαναστατημένη περίοδο».

Τότε, ανάμεσα στα τέλη του 19ου και στο πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα, δημιουργούνται νέα επιστημονικά πεδία, η φυσικοχημεία, η θερμοδυναμική, η κβαντομηχανική. Ανακαλύπτεται η ραδιενέργεια. Αναπτύσσονται σε ποιότητα, βάθος και έκταση, η χημεία, τα μαθηματικά και η βιολογία. Πραγματοποιούνται η εναέρια πτήση και η υποθαλάσσια πλεύση, παραμυθένιες προσδοκίες του ανθρώπινου γένους. Εμφανίζονται νέα ρεύματα στη τέχνη. Ξεσπούν κοινωνικές επαναστάσεις.

Ο Αϊνστάιν λοιπόν ήταν γέννημα και συνδιαμορφωτής αυτής της εποχής. Εκεί και τότε εμφανίζονται οι επιστημονικές του θεωρίες, το 1905 η ειδική θεωρία και το 1915 η γενική θεωρία της σχετικότητας.

Η αφήγηση επομένως γι’ αυτό τον άνθρωπο που συνέδεσε τη ζωή του με τη σύγχρονη φυσική και τα μεγάλα προβλήματα της φιλοσοφίας και της πολιτικής δεν μπορεί παρά να συγκλονίζει.

«Τα λόγια του Σοπενχάουερ, ότι ένας άνθρωπος μπορεί να καταφέρει ό,τι θέλει, ήταν πηγή έμπνευσης για μένα από τη νεότητά μου και μια διαρκής παρηγοριά και αλάθητη πηγή υπομονής στην αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής, της δικής μου και των άλλων» σημείωνε. «Της δικής μου και των άλλων» τόνιζε πάντα.

Περισσότερα.

http://physicsgg.me/2015/04/11/%ce%b7-%ce%b5%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b1%cf%8a%ce%bd%cf%83%cf%84%ce%ac%ce%b9%ce%bd/

Αϊνστάιν ο αναρχοκομμουνιστής.

Τα αρχεία του FBI για τον Αϊνστάιν κρύβουν μαργαριτάρια που θα ζήλευε και ο πιο παρανοϊκός συνωμοσιολόγος. Πίσω όμως από την ηλιθιότητα των ομοσπονδιακών αρχών των ΗΠΑ, κρυβόταν ο φόβος για τον αληθινό επαναστάτη, που έφυγε σαν σήμερα πριν από 60 χρόνια.

Υπάρχει μόνον ένας τρόπος για να εξαλειφθούν τα δεινά (της κοινωνίας)… Μέσω της εγκαθίδρυσης μιας σοσιαλιστικής οικονομίας

Αλμπερτ Αϊνστάιν

Ο Αϊνστάιν ήταν αναρχικός, κομμουνιστής, πράκτορας της Κομιντέρν και είχε κατασκευάσει ένα ρομπότ που διάβαζε τη σκέψη, ενώ συνεργαζόταν με επιστήμονες, πρώην συμβούλους των ναζί για την κατασκευή ενός λέιζερ το οποίο θα κατέστρεφε ολόκληρες πόλεις.

Οι συγκεκριμένες «πληροφορίες» δεν προέρχονται από κάποιον παρανοϊκό λάτρη των «θεωριών συνωμοσίας» αλλά από διαβαθμισμένα αρχεία του FBI, που αποχαρακτηρίστηκαν πριν από αρκετά χρόνια.

Στον «φάκελο» του μεγάλου επιστήμονα θα βρει κάποιος 1.427 σελίδες που προέκυψαν από 23 χρόνια παρακολουθήσεων. Τεράστιος όγκος ανακριβών πληροφοριών, που εξυπηρέτησαν το πνεύμα του μακαρθισμού αλλά και τις προσωπικές εμμονές του διευθυντή του FBI, Εντγκαρ Χούβερ.

Μεταξύ άλλων ο Αϊνστάιν είχε κατηγορηθεί από πληροφοριοδότες ότι τον «Μάιο του 1948 συναντήθηκε μυστικά με 10 πρώην συμβούλους των ναζί για να μελετήσουν ένα νέο όπλο, το οποίο με μία ακτίνα φωτός θα μπορούσε να καταστρέψει ολόκληρες πόλεις».

Σε άλλο έγγραφο αναφερόταν ότι «είχε ανακαλύψει ένα ρομπότ, το οποίο με τη βοήθεια διάφορων ηλεκτρικών συσκευών» ήταν σε θέση να διαβάζει τη σκέψη του ανθρώπου, «ανεξαρτήτως του αν αυτοί το επιθυμούν ή όχι». Το γεγονός ότι ο πληροφοριοδότης της υπηρεσίας που έκανε τη σχετική αναφορά αποδείχτηκε τελικά σχιζοφρενής και είχε νοσηλευτεί και σε ψυχιατρική κλινική, δεν απέτρεψε τους αξιωματούχους του FBI από το να καταχωρίσουν τις αναφορές του στα επίσημα αρχεία.

Στα κείμενα του FBI διαφαίνεται η αγωνιώδης προσπάθεια των υπαλλήλων της υπηρεσίας να ενοχοποιήσουν τον Αϊνστάιν για «απόπειρα διάλυσης του κράτους», χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από κείμενα του Λένιν αλλά και του Στάλιν. «Ποιος είναι ο αδιαμφισβήτητος διεθνής ηγέτης -αναρωτιόταν ο συντάκτης μιας έκθεσης- ο οποίος μέσω των επαφών του με κομμουνιστικές και αναρχοκομμουνιστικές ομάδες επιχειρεί να αποσυνθέσει “τον στρατιωτικό μηχανισμό” που στηρίζει τους κυβερνώντες -πράξη που κατά τον Μαρξ αποτελεί το πρώτο στάδιο μιας λαϊκής επανάστασης»; Και ο συντάκτης έδινε μόνος του την απάντηση: «Ο Αλμπερτ Αϊνστάιν είναι αυτός ο ηγέτης, αφού ούτε ο ίδιος ο Στάλιν δεν ερχόταν σε επαφή με τόσες διεθνείς αναρχοκομμουνιστικές οργανώσεις, προκειμένου να προετοιμάσει αυτό το πρώτο στάδιο της επανάστασης και της απόλυτης αναρχίας».

Σαν να μην έφτανε το ολοκληρωτικό κομφούζιο που επικρατούσε στο μυαλό των πρακτόρων του FBI για τον κομμουνισμό και την αναρχία, ορισμένοι επιχείρησαν να προσθέσουν και την άποψή τους για τη θεωρία της σχετικότητας. «Ακόμη και αν είναι αληθινή -διαβάζουμε σε μια αναφορά- δεν έχει μεγαλύτερη πρακτική σημασία από την απάντηση στην παλιά σοφιστεία που λέει: “Πόσοι άγγελοι χωράνε στην άκρη μιας καρφίτσας, αν οι άγγελοι δεν έχουν μάζα και δεν καταλαμβάνουν χώρο”.

Ενώ, όμως, οι θρησκευτικές και “σχετικιστικές” θεωρίες του δεν μπορούν να επηρεάσουν την πραγματική επιστήμη -συνεχίζει η αναφορά- δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτός ο ξένος, περισσότερο από κάθε άλλον επαναστάτη στη Γη, προωθεί τη σύγχυση και την απιστία και την αμφιβολία και διδάσκει την ανυπακοή προς τις Αρχές».

Τι είχε κάνει λοιπόν ο Αϊνστάιν για να θεωρείται ηγέτης της επερχόμενης αναρχοκομμουνιστικής επανάστασης; Οι πράκτορες του FBI μπορεί να μην καταλάβαιναν τις πραγματικές κοινωνικές προεκτάσεις της θεωρίας της σχετικότητας, γνώριζαν όμως πολύ καλά ότι ο Αϊνστάιν ήταν ένας ακάματος υπερασπιστής των αδυνάτων και συχνά υπερασπιζόταν μέλη Κομμουνιστικών Κομμάτων που διώκονταν σε όλο τον κόσμο. Ηδη από την εποχή του Ελευθερίου Βενιζέλου είχε καταδικάσει το περίφημο ιδιώνυμο της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ στα χρόνια του Εμφυλίου εξέφραζε τη συμπαράστασή του στους αντιστασιακούς του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και όλους τους κομμουνιστές που σάπιζαν στις φυλακές και τα ξερονήσια.

Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο, όταν οι ΗΠΑ και ολόκληρη η Δυτική Ευρώπη φλέρταραν ακόμη με το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ, αυτός έριχνε όλο του το βάρος στο να στηρίξει τη μάχη των διεθνών ταξιαρχιών στον ισπανικό εμφύλιο. Συγκεκριμένα συμμετείχε ενεργά στο κίνημα ενίσχυσης της περίφημης ταξιαρχίας Αβραάμ Λίνκολν με Αμερικανούς εθελοντές που πολέμησαν τους φαλαγγίτες του Φράνκο.

Ουδέποτε έκρυψε φυσικά και το όραμά του για μια σοσιαλιστική κοινωνία, το οποίο συνόψισε στο περίφημο κείμενό του με τίτλο «Γιατί Σοσιαλισμός».

Φυσικά τίποτα δεν παρεξηγήθηκε και δεν «κακοποιήθηκε» περισσότερο από την πιο επαναστατική ιδέα που παρουσίασε στη ζωή του, τη θεωρία της σχετικότητας. «Δεν υπάρχει πιο “κακοποιημένη” θεωρία από τη θεωρία της σχετικότητας» έλεγε ο ίδιος. «“Σχετικότητα”, έτσι όπως την εννοώ εγώ, σημαίνει απλώς ότι ορισμένα φυσικά ή μηχανικά φαινόμενα που κάποτε θεωρούνταν σταθερά και ακλόνητα είναι σχετικά ως προς άλλα φαινόμενα της φυσικής και της μηχανικής. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα στη ζωή είναι σχετικά, ότι μπορούμε να ισοπεδώνουμε τα πάντα σε αυτό τον κόσμο».

http://physicsgg.me/2015/04/20/%ce%b1%cf%8a%ce%bd%cf%83%cf%84%ce%ac%ce%b9%ce%bd-%ce%bf-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%bf%ce%ba%ce%bf%ce%bc%ce%bc%ce%bf%cf%85%ce%bd%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%ae%cf%82/

Τα ζάρια του Einstein και ο γάτος του Schrödinger.

Στο έτος 2015 που διανύουμε, συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ανακάλυψη του Einstein, των εξισώσεων της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Δέκα χρόνια μετά ακολούθησε η ανακάλυψη του Schrödinger, της θεμελιώδους εξίσωσης της κβαντομηχανικής που φέρει το όνομα του.

Είναι γνωστό πως ο Einstein θεωρούσε ότι η κβαντική θεωρία είναι μια ατελής θεωρία, παρότι αυτή ερμήνευε με μεγάλη επιτυχία τα πειραματικά δεδομένα. Το1935 διατυπώνει το παράδοξο EPR (Einstein, Podolsky, Rosen) αμφισβητώντας ότι η κβαντομηχανική μπορεί να περιγράψει την πραγματικότητα και ότι πρόκειται για μια ατελή θεωρία. Η δυσφορία του απέναντι στην πιθανοκρατική ερμηνεία των φυσικών φαινομένων του μικρόκοσμου συνοψίζεται στην γνωστή φράση του:

«Ο Θεός δεν παίζει ζάρια».

Ο Schrödinger, παρότι θεωρείται από τους θεμελιωτές της κβαντομηχανικής, συμφωνούσε με τις απόψεις του Einstein. Οι δύο φυσικοί μοιράζονταν τις ιδέες τους μέσω αλληλογραφίας. Έτσι σε μια επιστολή του προς τον Schrödinger, ο Einstein περιέγραφε την περίπτωση μιας βόμβας που ήταν κατασκευασμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να πυροδοτείται εξαιτίας κάποιου απρόβλεπτου κβαντικού γεγονότος. Την ιδέα αυτή χρησιμοποίησε ο Schrödinger στο δικό του νοητικό πείραμα, γνωστό ως ο γάτος του Schrödinger, για να επιτεθεί εναντίον της κβαντικής φυσικής.

Τα ζάρια του Einstein και τον γάτο του Schrödinger, χρησιμοποίησε ο Paul Halpern για τίτλο του νέου βιβλίου του, «Einstein’s Dice and Schrödinger’s Cat« . Μια παρουσίαση του βιβλίου από τον Peter Woit μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ: The Half-Life of Physicists (… κι αν συναντήσετε δυσκολίες αναζητήστε πρώτα στη Google το άρθρο της WSJ με τον τίτλο του https://www.google.gr/search?q=The+Half-Life+of+Physicists”&oq=The+Half-Life+of+Physicists”+&aq )

http://www.wsj.com/articles/book-review-einsteins-dice-and-schrodingers-cat-by-paul-halpern-1430507769

Τους δυο μεγάλους φυσικούς δεν ένωνε μόνο η καχυποψία τους για την κβαντική θεωρία, αλλά και οι προσπάθειές τους για την ενοποίηση των πεδίων. Ο Einstein από το Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών στο Princeton και ο Schrödinger από το αντίστοιχο Ινστιτούτο στο Δουβλίνο, πάλευαν για την ενοποίηση, χωρίς όμως επιτυχία, αφού δεν χρησιμοποιούσαν την κβαντική θεωρία πεδίων. «Είστε ο πλησιέστερος αδελφός μου και το μυαλό σας δουλεύει παρόμοια με τό δικό μου», έγραφε ο Einstein στον Schrödinger το 1946. Παρ’ όλα αυτά, σε κάποια χρονική οι δυο άνδρες ήρθαν σε σύγκρουση μεταξύ τους.

Στο πιο δραματικό απόσπασμα του βιβλίου «Einstein’s Dice and Schrödinger’s Cat» , περιγράφεται το ρήγμα που δημιουργήθηκε το 1947 στις σχέσεις των δυο μεγάλων φυσικών. Η ένταση προκλήθηκε στην προσπάθεια του Éamon de Valera προέδρου της ανεξάρτητης πλέον Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, και του ιρλανδικού τύπου, να ενισχύσουν το κύρος της Ιρλανδίας, προβάλλοντας τον Schrödinger ως ανώτερο του Einstein. Μπορούμε να διαβάσουμε ελεύθερα το κεφάλαιο αυτό ΕΔΩ: “Albert is an old fool”: Einstein vs Schrödinger in battle of the Nobel laureates

http://www.salon.com/2015/04/18/albert_is_an_old_fool_einstein_vs_schrodinger_in_battle_of_the_nobel_laureates/

http://physicsgg.me/2015/05/03/%CF%84%CE%B1-%CE%B6%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-einstein-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CE%B3%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-schrodinger/

Ο Einstein ως εφευρέτης ψυγείων.

Πριν από 100 χρόνια, το 1915, ο Einstein προσπαθούσε να ολοκληρώσει αυτό που σήμερα ονομάζουμε Γενική Θεωρία της Σχετικότητας. Την ίδια χρονιά μαζί με τον W. J. de Haas, πραγματοποίησε τη μοναδική πειραματική του ερευνητική εργασία, επιχειρώντας να αποδείξει ότι η μαγνήτιση οφείλεται στον παράλληλο προσανατολισμό των κυκλικών ρευμάτων από τα περιστρεφόμενα ηλεκτρόνια γύρω από τους ατομικούς πυρήνες.

Το ενδιαφέρον του Einstein για το πείραμα και την εφαρμοσμένη φυσική δεν σταμάτησε ποτέ. Άλλωστε, το 1921 βραβεύθηκε με το Νόμπελ Φυσικής, όχι για τη Θεωρία της Σχετικότητας, αλλά για την θεωρητική ερμηνεία του φωτοηλεκτρικού φαινομένου.

Ακόμη κι όταν είχε καθιερωθεί πλέον ως ένας από τους διασημότερους επιστήμονες της εποχής του, ο Einstein πέρασε μερικά χρόνια από τη ζωή του κάνοντας πρακτικές εφευρέσεις.

Περισσότερο γνωστή είναι η εφεύρεση ενός ψυγείου και λιγότερο γνωστή η εφεύρεση ακουστικού βαρηκοΐας!

Γιατί όμως ένας κάτοχος βραβείου Νόμπελ, με παγκόσμια φήμη και νοημοσύνη ιδιοφυίας, έσκυψε τόσο «χαμηλά» σπαταλώντας το χρόνο του πασχίζοντας για «πεζά» πράγματα, όπως ένα ψυγείο;

Ο ίδιος ο Einstein το θεωρούσε πολύ σημαντικό. Σύμφωνα με τις περισσότερες πηγές, μια μέρα στη Γερμανία της δεκαετίας του 1920 ο Einstein διάβασε τυχαία ένα άρθρο στην εφημερίδα, που περιέγραφε το θάνατο μιας ολόκληρης οικογένειας – μητέρας, πατέρα και παιδιών.

Πέθαναν στον ύπνο τους από ένα δηλητηριώδες ψυκτικό, που είχε διαρρεύσει από το ψυγείο τους.

Εκείνη την εποχή ο περισσότερος κόσμος διέθετε ψυγεία πάγου. Τα καινούργια μηχανικά ψυγεία είχαν μόλις αρχίσει να γίνονται δημοφιλή, όμως μπορούσαν να γίνουν πολύ επικίνδυνα. Όλα τα ψυκτικά που ήταν διαθέσιμα την πρώιμη εποχή των ηλεκτρικών ψυγείων (αμμωνία, διοξείδιο του θείου, μεθυλοχλωρίδιο) ήταν πολύ τοξικά και μπορούσαν να προκαλέσουν και θάνατο σε περίπτωση διαρροής στο σπίτι.

Ο Einstein πίστευε πως έπρεπε να υπάρχει καλύτερη μέθοδος. Και σ’ αυτό συμφωνούσε ο συνάδελφός του Leó Szilárd (Λίο Σίλαρντ).

Ο Szilard γεννήθηκε στη Βουδαπέστη το 1898, και ήταν ο γιος πολιτικού μηχανικού. Το 1916, γράφτηκε στο πολυτεχνείο της Βουδαπέστης, αλλά η εκπαίδευση του διακόπηκε το επόμενο έτος, εξαιτίας της στράτευσής του στον αυστρο-ουγγρικό στρατό. Μετά τον πόλεμο, φοίτησε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Βερολίνου – όχι τόσο επιλογή, αλλά πήγε στο Βερολίνο το 1933 για να αποφύγει τις διώξεις των Ναζί. Εκεί γνωρίστηκε με τον Einstein και τον Max Planck. Από τότε ο Szilard με τον Einstein έγιναν πολύ στενοί φίλοι. Ο Szilard έλαβε το διδακτορικό του, σχετικό με την θερμοδυναμική, το 1922.

Από πολλούς ο Szilard θεωρείται πατέρας της πυρηνικής εποχής. Ήταν ο άνθρωπος που οραματίστηκε την αλυσιδωτή πυρηνική αντίδραση, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας. O Szilard αργότερα διαπίστωσε πως η αλυσιδωτή αντίδραση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή όπλων μαζικής καταστροφής και πίεσε τον Einstein να γράψει, την διάσημη πλέον, επιστολή προς τον πρόεδρο Ρούσβελτ – η οποία αποτέλεσε το έναυσμα για την υλοποίηση του προγράμματος Μανχάταν, δηλαδή την κατασκευή της πρώτης πυρηνικής βόμβας.

Το 1955, μαζί με τον Enrico Fermi κατοχύρωσαν την ευρεσιτεχνία για τον πρώτο πυρηνικό αντιδραστήρα, στις ΗΠΑ.

Τα δυο μεγάλα επιστημονικά μυαλά συναντήθηκαν και συμπέραναν ότι το πρόβλημα με την τεχνητή ψύξη δεν περιοριζόταν στο δηλητηριώδες ψυκτικό. Ο πραγματικός ένοχος ήταν η μηχανική φύση των ψυγείων. Όποιος ξέρει από μηχανές, γνωρίζει ότι τα κινητά μέρη προκαλούν φθορές και ρήγματα σε οποιοδήποτε σύστημα. Αφαιρέστε τα κινητά μέρη και το σύστημα πιθανότατα δε θα παρουσιάσει ποτέ διαρροή.

Einstein και Szilard

Ως μεγάλοι φυσικοί οι Einstein και Szilard συνειδητοποίησαν ότι μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους πάνω στη θερμοδυναμική για να φτιάξουν ένα σύστημα ψύξης, το οποίο δεν θα χρειαζόταν κανενός είδους μηχανική κίνηση.

Στις αρχές του 1926 οι Einstein-Szilard κατέθεσαν την πρώτη τους ευρεσιτεχνία. Ετοίμασαν τις σχετικές αιτήσεις μόνοι τους, χωρίς να καταξοδευτούν σε δικηγόρους, εκμεταλλευόμενοι την εμπειρία του Einstein που είχε δουλέψει στο παρελθόν πολλά χρόνια στο Ελβετικό Γραφείο Ευρεσιτεχνιών.

Ο Szilard διαπραγματεύθηκε ένα συμβόλαιο με μια γερμανική εταιρεία. Δυστυχώς, η συμφωνία ναυάγησε σε λιγότερο από ένα χρόνο, καθώς η εταιρεία αντιμετώπισε οικονομικές δυσκολίες και αναγκάστηκε να βάλει στην άκρη πολλά αμφιλεγόμενα ερευνητικά προγράμματα. Μετά από μερικούς μήνες, οι δυο φυσικοί υπέγραψαν συμβόλαια με μια σουηδική εταιρεία και με την γερμανική AEG. Η πρώτη πλήρωσε 750 δολάρια (1926) για τις ευρεσιτεχνίες και τις άφησε ανεκμετάλλευτες στα συρτάρια της. Αντίθετα η AEG, αποφάσισε να κατασκευάσει το ψυγείο με το πρωτότυπο εξάρτημα που αργότερα ονομάστηκε ηλεκτρομαγνητική αντλία Einstein – Szilard.

Το ψυγείο αυτό δεν είχε κινούμενα μέρη, αλλά την επαγωγική αντλία δούλευε ως εξής: Ένα μέταλλο σε υγρή μορφή σφραγιζόταν σε αεροστεγές δοχείο από ανοξείδωτο χάλυβα. Γύρω από τον κύλινδρο τυλιγόταν σπειροειδές σύρμα, το οποίο , το οποίο προκαλούσε μεταβολές στο μαγνητικό πεδίο που περιέβαλλε το υγρό. Εξαιτίας του μεταβαλλόμενου πεδίου το υγρό μέταλλο μετακινούνταν και λειτουργούσε ως έμβολο που συμπιέζει το ψυκτικό. Οι υπόλοιπες διαδικασίες ήταν παρόμοιες με αυτές των σημερινών συμβατικών ψυγείων.

Στις 31 Ιουλίου 1931 το ψυγείο Einstein – Szilard τέθηκε σε λειτουργία. Δούλευε μια χαρά, αλλά έκανε πολύ θόρυβο. Τους Einstein – Szilard βοήθησε ο συμφοιτητής του Szilard, Albert Korodi. Μάλιστα ο Korodi προσελήφθη από την AEG ως μόνιμος μηχανικός, καταφέρνοντας στη συνέχεια να μειώσει σημαντικά το θόρυβο και να βελτιώσει το κράμα του υγρού μετάλλου.

Τι απέγινε τελικά αυτή η εφεύρεση;

Το όλο σχέδιο απορρίφθηκε για πολλούς λόγους. Σίγουρα η παγκόσμια οικονομική ύφεση δεν βοήθησε την κατάσταση. Ούτε έφεραν αποτέλεσμα οι συνεχείς βελτιώσεις στο σχεδιασμό του ψυγείου. Όμως αυτό που κυριολεκτικά σκότωσε το ψυγείο του Einstein – Szilard, ήταν η ανακάλυψη του φρέον. Επρόκειτο για ένα μη τοξικό ψυκτικό που εξάλειφε εντελώς τον κίνδυνο από διαρροή.

Ο Einstein έλαβε κι άλλο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, το 1934, από κοινού με τον μηχανικό Rudolf Goldschmidt , για τον σχεδίαση ενός πρωτότυπου ακουστικού βαρηκοΐας. Λέγεται ότι η έμπνευση για την εφεύρεση αυτή, προέκυψε από την γνωριμία του με μια τραγουδίστρια που υπέστη απώλεια ακοής.

Όταν ο Einstein πήρε το πτυχίο του το 1900, προσπάθησε να εργαστεί ως καθηγητής, τελικά όμως κατάφερε να βρει μόνιμη εργασία στο Ελβετικό Γραφείο Ευρεσιτεχνιών στη Βέρνη, με τη μεσολάβηση (κοινώς «βύσμα») ενός γνωστού του. Σίγουρα αυτή η πρώτη ενασχόληση του νεαρού φυσικού θα έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να καταπιαστεί και ο ίδιος αργότερα με εφευρέσεις, σπάζοντας έτσι τη μονοτονία των ατέρμονων θεωρητικών αναζητήσεών του.

Κλείνοντας, ας υπενθυμίσουμε ότι το ψυγείο του Einstein δεν έχει μόνο ιστορική αξία, αλλά εξακολουθεί να εμπνέει τους σύγχρονους ερευνητές.

Πριν από μερικά χρόνια, μια ομάδα από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης κατασκεύασε ένα ψυγείο βασισμένο στο σχέδιο των Einstein-Szilard, ενώ μια άλλη ομάδα στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ πειραματίστηκε στη ψύξη διαμέσου μαγνητικών πεδίων. Το ενδιαφέρον αναζωπυρώθηκε εξαιτίας της καταστροφής του όζοντος στην ατμόσφαιρα από το φρέον κι άλλους χλωροφθοράνθρακες και την ανάγκη εξεύρεσης εναλλακτικών λύσεων.

http://physicsgg.me/2015/05/10/%ce%bf-einstein-%cf%89%cf%82-%ce%b5%cf%86%ce%b5%cf%85%cf%81%ce%ad%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%88%cf%85%ce%b3%ce%b5%ce%af%cf%89%ce%bd/

Αλμπερτ Αϊνστάιν: Ο δάσκαλος που ήρθε απο το μέλλον.

«Δεν υπάρχει τίποτε καινούργιο προς ανακάλυψη στη Φυσική σήμερα, το μόνο που απομένει είναι περισσότερες και ακριβέστερες μετρήσεις» διαβεβαίωνε τους ακροατές του σε μια επίσημη διάλεξή του στη Βρετανική Εταιρεία για την Προαγωγή της Φυσικής το 1900 ο λόρδος Κέλβιν, καταξιωμένος φυσικός. Δυστυχώς για αυτόν, ένας 26χρονος υπάλληλος του Ελβετικού Γραφείου Ευρεσιτεχνιών σκεφτόταν διαφορετικά. «Τι κάνεις, μωρή κατεψυγμένη φάλαινα, καπνιστή, αποξηραμένη, κονσερβοποιημένη ψυχή; Γιατί δεν μου έστειλες ακόμη τη διπλωματική εργασία σου; Σου υπόσχομαι σε αντάλλαγμα τέσσερα άρθρα. Το πρώτο ασχολείται με την ακτινοβολία και τις ενεργειακές ιδιότητες του φωτός και είναι λίαν επαναστατικό. (...) Το τέταρτο είναι ακόμη σε στάδιο προσχεδίου και έχει να κάνει με την ηλεκτροδυναμική των κινούμενων σωμάτων, χρησιμοποιώντας μια τροποποίηση της θεωρίας του χώρου και του χρόνου». Η ανεπίσημη επιστολή του Αλμπερτ Αϊνστάιν προς τον φίλο του, Κόνραντ Χάμπιχτ, το 1905, ήταν το προανάκρουσμα της ριζικής επιστημονικής ανατροπής που θα αποκαθήλωνε τη νευτώνεια Φυσική εντός του έτους, εγκαθιδρύοντας στη θέση της μια δραστικά αναμορφωμένη όψη του Σύμπαντος, πρώτα με την Ειδική και δέκα χρόνια αργότερα, το 1915, με τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας.

Με αφορμή τη συμπλήρωση, τον εφετινό Νοέμβριο, ενός αιώνα από τη διατύπωσή της, εορτάζεται σε πλήθος συνεδρίων, εκδηλώσεων και αφιερωμάτων, από το Διεθνές Ετος Φωτός που τρέχει υπό την εποπτεία του ΟΗΕ από τις αρχές Ιανουαρίου, ως το ειδικό τεύχος που κυκλοφορεί τον Σεπτέμβριο το περιοδικό «Scientific American». Μέτρο κάποτε της «αδυναμίας κατανόησης της σύγχρονης κατάστασης πραγμάτων - της πτώσης των μοναρχιών, της διαταραχής της κοινωνικής τάξης, όλων των αναταράξεων του 20ού αιώνα», όπως έγραφε ο ιστορικός της επιστήμης Ντέιβιντ Κάσιντι, η σκέψη του Αϊνστάιν συμβολίζει σήμερα περισσότερο τη δυνατότητα της ριζικής αναθεώρησης των ιδεών μας, όπως και της συνειδητοποίησης ότι το Σύμπαν υπακούει όχι στην ωρολογιακή, μηχανική ακρίβεια του Νεύτωνα, αλλά στην παράδοξη, εκ πρώτης όψεως, σύλληψη ενός τετρασδιάστατου καμπυλωμένου χωροχρόνου.

Το «πρόσωπο του αιώνα», όπως τον χαρακτήρισε το «Time» το 1999, γεννήθηκε στην Ουλμ της Γερμανικής Αυτοκρατορίας στις 14 Μαρτίου 1879. Ο Αλμπερτ Αϊνστάιν υπήρξε καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του ένα ελεύθερο και ανεξάρτητο πνεύμα που απεχθανόταν την αυστηρότητα των κοινωνικών ηθών και τη συμβατικότητα των κοινωνικών σχέσεων της εποχής του - τάσεις που επέδειξε ήδη από νεανική ηλικία: μέτριος μαθητής στο καταπιεστικό Γυμνάσιο του Μονάχου όπου φοιτούσε, διέπρεψε στο φιλελεύθερο Λύκειο του Ααράου στη Ζυρίχη, όπου ολοκλήρωσε τη γενική του παιδεία. Σπούδασε Φυσική στην Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή της Ζυρίχης, γνώρισε τη σερβικής καταγωγής συμφοιτήτριά του Μιλέβα Μάριτς και την παντρεύτηκε παρά τις αντιρρήσεις της οικογένειάς του το 1903. Προετοιμάζοντας τη διδακτορική διατριβή του στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, αναζήτησε μάταια μια πανεπιστημιακή θέση, για να συμβιβαστεί το 1902 με εκείνη του τριτοβάθμιου τεχνικού εμπειρογνώμονα της Ελβετικής Υπηρεσίας Ευρεσιτεχνιών στη Βέρνη. Η απόκτηση του διδακτορικού του διπλώματος, το 1905, ήρθε σε μια χρονική στιγμή που ο νέος επιστήμονας ετοιμαζόταν να κλονίσει πεποιθήσεις και βεβαιότητες αιώνων αναφορικά με την τάξη του κόσμου. Η μετέπειτα ακαδημαϊκή πορεία του ήταν μια θριαμβευτική αναγνώριση των επιτευγμάτων του: Ζυρίχη, Πράγα, βραβείο Νομπέλ το 1921, σχεδόν 20 χρόνια στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου προτού εγκαταλείψει τη χιτλερική Γερμανία το 1933, 22 χρόνια στο ονομαστό Ινστιτούτο Ανωτέρων Σπουδών του Πρίνστον έως τον θάνατό του, το 1955.

Ο Αϊνστάιν ως επιστήμονας είναι ταυτισμένος σήμερα με την κομψότερη ίσως εξίσωση της επιστήμης (E=mc2), τόσο περιληπτική, ώστε μοιάζει φτιαγμένη για να καταστεί το δημοφιλέστατο Τ-shirt που έγινε στην πορεία, με τον κοσμικό άγιο που βγάζει γλώσσα στο κοινό προκειμένου να αυτοσαρκαστεί και ταυτόχρονα να υποσκάψει τη σοβαροφάνεια των ομοίων του.

Πράγματι, στο περιθώριο της δουλειάς του μπορούσε να είναι ο ασεβής χιουμορίστας της επιστολής του 1905 προς τον Χάμπιχτ. Εντός των γραμμών του τετραδίου ή του πλαισίου του μαυροπίνακα, όμως, δεν χωρούσαν χωρατά: το εμμονικό κυνήγι των παραμέτρων της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας το 1915 έγινε σε ένα «ερημικό» διαμέρισμα όπου επικρατούσε «ατμόσφαιρα εκκλησίας», όπως έγραφε σε ένα γράμμα εκείνης της περιόδου. Και η ομορφιά και η συμμετρία των παραγόμενων μαθηματικών τύπων επανέρχονται διαρκώς στον λόγο του, σχεδόν ως εγγενείς ιδιότητες, ως αναγκαία και ικανή συνθήκη επιστημονικής εγκυρότητας, σε βαθμό που να μοιάζει πρόθυμος να αναθεωρήσει οποιαδήποτε λύση που δεν θα πληρούσε παρόμοια κριτήρια. Γι' αυτό, παρά τον συσχετισμό του με την κατεδάφιση της κατεστημένης όψης της πραγματικότητας, ο Αϊνστάιν δεν ήταν οπαδός του σχετικισμού ούτε στην επιστήμη ούτε στη ζωή.

Ως προσφιλές ανάγνωσμα μνημόνευε τις βιογραφίες μεγάλων επιστημόνων σε μια συνέντευξή του στο «Scientific American» το 1955, δύο εβδομάδες πριν από τον θάνατό του, και όχι τον λογοτεχνικό μοντερνισμό. Οι μουσικές προτιμήσεις του ευνοούσαν τον Μπαχ και τον Μότσαρτ, δεν έφταναν ως τον Στραβίνσκι ή τον Μάλερ.

Η κβαντομηχανική και η βασική «αρχή της απροσδιοριστίας» της τον προβλημάτιζαν τόσο ώστε αναζητούσε τον προσδιορισμό τους σε «λανθάνουσες παραμέτρους» που θα επανέφεραν τη βεβαιότητα από το παράθυρο.

Απορρίπτοντας τη στατικότητα του μηχανικού Σύμπαντος του Νεύτωνα, ήθελε στη θέση της μια νέα σταθερότητα, εξ ου και εισήγαγε στις εξισώσεις του την «κοσμολογική σταθερά» που θα εξασφάλιζε έναν αναλλοίωτο κόσμο, πέρα από διαστολές και συστολές. Δεν μπόρεσε ποτέ να συμφιλιωθεί με την ιδέα της «μαύρης τρύπας» όπου η ύλη χάνεται σε μια συμπαντική ανωμαλία. Από τις πιο διάσημες φράσεις του, η αποστροφή «ο Θεός δεν παίζει ζάρια» έχει δύο προϋποθέσεις: πρώτον, ότι η φυσική τάξη είναι αυστηρά καθορισμένη, χωρίς κατά προσέγγιση λύσεις ή εξωτικές απαιτήσεις, και, δεύτερον, ότι ως τέτοια μπορεί να γίνει πλήρως γνωστή από τον άνθρωπο.

Ποιος ήταν, όμως, ο Αϊνστάιν ως άνθρωπος; «Ο Αϊνστάιν ήταν πολίτης του κόσμου, χωρίς σπουδαίους δεσμούς με τους ανθρώπους γύρω του, ανεξάρτητος από τον συναισθηματικό περίγυρο της κοινωνίας στην οποία ζούσε» έλεγε ο συνάδελφός του, επίσης φυσικός, επίσης νομπελίστας, Μαξ Μπορν. Ακριβής και ταυτόχρονα απλουστευτική, η περιγραφή του δεν αρκούσε για να δώσει το στίγμα ενός τόσο πολύπλοκου χαρακτήρα. Η απόσταση του επιστήμονα από τα πράγματα ήταν εμφανής στην επίμονη αναζήτηση μιας θεωρίας για την ερμηνεία του κόσμου εν μέσω μιας σύρραξης, του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, που αρκετοί σύγχρονοί του έβλεπαν ως «το τέλος του ανθρώπινου πολιτισμού». Η απόσταση του εξόριστου Εβραίου από τους ηθικούς πανικούς της κοινωνίας των ΗΠΑ ήταν ορατή στην παρρησία με την οποία επέκρινε την καπιταλιστική κοινωνία («μια αρπακτική φάση της ανθρώπινης εξέλιξης»). Και αν η πρώτη ήταν η απαρχή της παγκόσμιας αναγνώρισης, η τελευταία εξελίχθηκε σε αίτιο ψυχροπολεμικής απαξίωσης: ο φάκελός του στο FBI αριθμούσε 1.427 σελίδες και το περιοδικό «Life», θεσμός της αμερικανικής δημοσιογραφίας, τον ενέταξε σε μια λίστα με «50 εξέχοντες αχυρανθρώπους και συνοδοιπόρους του κομμουνισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες».

Την ίδια στιγμή, ο Αϊνστάιν των υψηλών αρχών μπορούσε, όπως έκανε μετά τον «Μεγάλο Πόλεμο» τη δεκαετία του '20, να γίνει ο Αϊνστάιν των ερωτικών απολαύσεων, ο κυνηγός θηλυκών θηραμάτων, με τέτοιο πλήθος απιστιών προς τη δεύτερη σύζυγο (και πρώτη του εξαδέλφη), Ελσα Λέβενταλ, στο ενεργητικό του, ώστε εκείνη να καταφύγει στη συναίνεση της αποδοχής μίας από τις ερωμένες προκειμένου να απαλλαγεί από το φάσμα των υπολοίπων. Αν και τα περισσότερα γράμματα προς τους δύο γιους του από την πρώτη του σύζυγο αποκαλύπτουν έναν θεωρητικά στοργικό πατέρα, έστω και μονίμως διχασμένο ανάμεσα σε άλλες επιταγές και στο καθήκον προς την οικογένειά του, το γεγονός είναι ότι μετά το 1933 δεν ξαναείδε ποτέ τον μικρότερο γιο του, Εντουαρντ, ο οποίος είχε διαγνωστεί με σχιζοφρένεια από την ηλικία των 20 ετών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι αυθόρμητα ο Αϊνστάιν χαρακτήριζε με τις ίδιες λέξεις, ως «μεγαλύτερο λάθος» του, μια επιστημονική αβλεψία, την κοσμολογική σταθερά, και την πρωτοβουλία του να υπογράψει μαζί με τον φίλο του φυσικό Λέο Σίλαρντ μια επιστολή προς τον πρόεδρο Φράνκλιν Ρούζβελτ στις 2 Αυγούστου 1939, με την οποία καλούσε την αμερικανική κυβέρνηση να κατασκευάσει την ατομική βόμβα. Το τίμημα της απομάκρυνσης από τα διακηρυγμένα ειρηνιστικά ιδεώδη του ήταν οι χρόνιες ενοχές για τις προεκτάσεις της θεωρίας του μετά τη Χιροσίμα και η δημόσια καταδίκη των πυρηνικών όπλων: «Δεν γνωρίζω με ποια όπλα θα διεξαχθεί ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, μπορώ όμως να σας διαβεβαιώσω ότι ο Τέταρτος θα γίνει με πέτρες».

Οι επίγονοι των μεγάλων της Φυσικής του 20ού αιώνα είναι είτε παιδιά του Αϊνστάιν είτε παιδιά του Νιλς Μπορ - ακόλουθοι δηλαδή των εξελίξεων είτε της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας είτε της Κβαντικής Θεωρίας, στην πρωτοπορία της οποίας βρέθηκε ο μεγάλος δανός επιστήμονας. Συχνά είναι τέκνα και των δύο θεωριών στην παράδοση του ίδιου του Αϊνστάιν, ο οποίος αφιέρωσε τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του στην αναίρεση του δυϊσμού μεταξύ κβαντικών και βαρυτικών φαινομένων, προκειμένου να συνδυάσει όλες τις δυνάμεις της φύσης σε μία, πλήρη, περιεκτική και πάντοτε μαθηματικά καλαίσθητη ενοποιημένη θεωρία πεδίου - «Tης θεωρίας των πάντων», κατά τον τίτλο της περυσινής βιογραφικής ταινίας για τον Στίβεν Χόκινγκ. Ο Χόκινγκ, άλλωστε, υπήρξε στα τέλη της δεκαετίας του '80 ο πιο πολλά υποσχόμενος διάδοχος του Αϊνστάιν

στην προσπάθεια να διαβάσει «το μυαλό του Θεού».

Το ότι δεν τα κατάφερε, όπως και κανείς άλλος έως σήμερα, δεν σημαίνει ότι τα πράγματα έμειναν στάσιμα: από τον ρώσο μαθηματικό Αλεξάντρ Φρίντμαν και την έννοια του διαστελλόμενου Σύμπαντος, ως τον Πίτερ Χιγκς και το σωματίδιό του που ανακαλύφθηκε το 2012 στο CERN, διά ονομάτων όπως αυτά των Ρίτσαρντ Φάινμαν, Στίβεν Γουάινμπεργκ, Τζον Στιούαρτ Μπελ, Κιπ Θορν, Εντουαρντ Γουίτεν, και πολλών άλλων, το πλήθος των προσώπων και των επιτευγμάτων δείχνει τόσο τις τεράστιες εκτάσεις που άνοιξε ο εμπνευστής της σχετικότητας για τον ανθρώπινο νου όσο και τα ζητήματα που άφησε ανοιχτά.

Καταμετρώντας τους μαθητές του στο επετειακό του τεύχος, το «Scientific American» βρίσκει μια σειρά από επιστήμονες με εντυπωσιακές συλλήψεις και εντυπωσιακότερα πειράματα. Στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, ο Λέσλι Ρόμπερτσον αναζητεί τα «αξιόνια», υποθετικά σωματίδια-φορείς της λεγόμενης «σκοτεινής ύλης», η οποία υπολογίζεται στο 26,8% της συνολικής μάζας του Σύμπαντος χωρίς να διακρίνεται στο ελάχιστο. Ερευνώντας συχνότητα προς συχνότητα την μπάντα των μικροκυμάτων για να ακούσει την ηχώ των αξιονίων, ο Ρόμπερτσον ελπίζει σε μια οριστική απόδειξη (η οποία, παρεμπιπτόντως, θα στηρίζει αποφασιστικά και την πρόταση του Αϊνστάιν για τη βαρύτητα ως συνέπεια της καμπύλωσης του χωροχρόνου) έως το 2018.

Την ίδια χρονική στιγμή αναμένει την ολοκλήρωση και του δικού του πρότζεκτ ο Τζόσουα Φρίμαν, του Πανεπιστημίου του Σικάγου. Η δική του ομάδα χρησιμοποιεί ένα τηλεσκόπιο διαμέτρου 4 μ. στη Χιλή και την πιο προηγμένη κάμερα της σημερινής τεχνολογίας για να φωτογραφίσει 300 εκατομμύρια γαλαξίες και 4.000 υπερκαινοφανείς αστέρες ψάχνοντας ίχνη της «σκοτεινής ενέργειας» - πιο άπιαστης και πιο διαδεδομένης από τη σκοτεινή ύλη, εφόσον αυτή αποτελεί το 68,3% του παντός. Αν βρεθεί, λέει ο Φρίμαν, η ερμηνεία της, θα απαιτήσει την τροποποίηση της Θεωρίας της Σχετικότητας.

Ο Κρεγκ Χόγκαν, διευθυντής του Εθνικού Εργαστηρίου Επιταχυντή Φέρμι, πειραματίζεται με κάτι ακόμη εξωτικότερο, το «Ολόμετρο».

Η συσκευή του Χόγκαν πραγματοποιεί μετρήσεις σε ελάχιστα επίπεδα της κλίμακας (10-18 του μέτρου) διερευνώντας την ιδέα το τρισδιάστατο Σύμπαν να προέρχεται από μια δισδιάστατη υποκείμενη πραγματικότητα (την ονομαζόμενη «ολογραφική αρχή»), πιθανότητα που δεν θα καθιστά πια τα κβαντικά φαινόμενα και τη βαρύτητα της σχετικότητας αλληλοαποκλειόμενες εξηγήσεις του κόσμου.

Επειτα από τέτοιες προτάσεις, οι θεωρίες των χορδών που εξηγεί στον αρθρογράφο Κόρι Πάουελ ο Λέοναρντ Ζίσκιντ του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ ή η πεισματική υπεράσπιση της υπεροχής της σχετικότητας έναντι της Κβαντικής Θεωρίας από τον Λι Σμόλιν του Περιμετρικού Ινστιτούτου Θεωρητικής Φυσικής του Οντάριο, ακούγονται σχεδόν μπανάλ. Ολα όμως αποτελούν το μέτρο της καταλυτικής επιρροής του Αϊνστάιν ως δασκάλου, του πώς το μυαλό του, όπως γράφει ο Πάουελ, εκατό χρόνια μετά την πιο ανατρεπτική σύλληψη στα επιστημονικά χρονικά, «αφήνει ακόμη ένα διακριτό αποτύπωμα στους σύγχρονους ερευνητές». Οσο για τους υπόλοιπους, αρκεί να θυμηθεί κανείς το πρόσφατο «Interstellar» του Κρίστοφερ Νόλαν: τα παράδοξα του χωροχρόνου και τα παιχνίδια της βαρύτητας σε μια ταινία προορισμένη για δεκάδες εκατομμύρια θεατές ανά τον κόσμο δείχνουν πόσο οι κατηγορίες του έχουν ενσωματωθεί στην καθημερινότητα, πόσο είμαστε όλοι παιδιά του Αϊνστάιν.

Είτε επισφραγίζει τη δική του αναγνωρισμένη αφηγηματική ικανότητα είτε υποδηλώνει τη δική μας τάση ως αναγνωστών να υπογραμμίζουμε εκ των υστέρων ακολουθίες γεγονότων, οι ανακαλύψεις του Αϊνστάιν συνοδεύονται σχεδόν πάντα από ένα κινηματογραφικό στοιχείο. Ο ίδιος διηγούνταν ότι η Ειδική Σχετικότητα οφείλεται σε ένα πείραμα σκέψης που γεννήθηκε ξαφνικά στον νου του: «Ενας άνθρωπος σε ελεύθερη πτώση δεν αισθάνεται το βάρος του». Η αρχική σκέψη του στη συνέχεια φιλοτεχνήθηκε. Ο άνδρας σε ελεύθερη πτώση τοποθετήθηκε σε έναν θάλαμο, σε έναν ανελκυστήρα, ας πούμε. Ο ανελκυστήρας άρχισε να επιταχύνεται. Από τα τοιχώματά του μπήκε μία ακτίνα φωτός. Κάθε προσθήκη έθετε ένα νέο πρόβλημα, η απάντηση στο οποίο τοποθετούσε νέες ψηφίδες στο πορτρέτο που σε βάθος χρόνου θα εξελισσόταν στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας.

Οταν έφτασε κοντά στην άρθρωσή της, δέκα χρόνια μετά, οι διαλέξεις του στην Πρωσική Ακαδημία Επιστημών τον Νοέμβριο του 1915 έγιναν, όπως αποκαλύπτεται από την αλληλογραφία του, ενώ στο παρασκήνιο έτρεχε ένας αγώνας δρόμου με τον μεγάλο μαθηματικό Ντάβιντ Χίλμπερτ για το ποιος θα διατυπώσει πρώτος τις εξισώσεις πεδίου της θεωρίας. Οι τύποι στους οποίους κατέληξε δεν εντυπώνονται τόσο εύκολα στο μυαλό όσο η ισοδυναμία μάζας και ενέργειας, γράφει ο Γουόλτερ Αϊζακσον στην εξαιρετική βιογραφία του «Αϊνστάιν: Η ζωή του και το Σύμπαν» (εκδ. Μοντέρνοι Καιροί). Ωστόσο, το ουσιώδες μέρος τους, ο λεγόμενος «τανυστής του Αϊνστάιν» είναι «αρκούντως συμπαγής ώστε να φιγουράρει σε μπλουζάκια σχεδιασμένα για φοιτητές Φυσικής». Η αριστερή πλευρά μίας από τις πολλές μορφές της εξίσωσης της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, όπως παραθέτει στο βιβλίο του ο Αϊζακσον «συμπυκνώνει όλη την πληροφορία αναφορικά με το πώς η γεωμετρία του χωροχρόνου καμπυλώνεται από τα αντικείμενα. Η δεξιά πλευρά περιγράφει την κίνηση της ύλης εντός του βαρυτικού πεδίου». Και τα δύο τμήματα μαζί, χωρίς να χρειαστεί κανείς να μπει στην περιπέτεια της εξήγησης των συμβόλων, συνιστούν φόρο τιμής σε έναν ρηξικέλευθο νου, αλλά και σε ολόκληρη την ανθρώπινη νόηση: Rμν – ½gμν R=8 Tμν

http://www.tovima.gr/vimagazino/views/article/?aid=734773

100 χρόνια Γενική Θεωρία της Σχετικότητας.

Νοέμβριος 1915 – Νοέμβριος 2015

Διάλεξη του καθηγητή Robbert Dijkgraaf

http://physicsgg.me/2015/11/14/100-%cf%87%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%ce%b3%ce%b5%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b8%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%cf%87%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1/

Ένα σκίτσο για τον Αϊνστάιν και τη Γενική Σχετικότητα.

Πριν από έναν αιώνα, τον Νοέμβριο του 1915, ο Albert Einstein δημοσίευσε την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας. Η θεωρία-ορόσημο συνήθως παρουσιάζεται ως το έργο μιας και μοναδικής ιδιοφυίας, του Αϊνστάιν. Στην πραγματικότητα είχε πολύ μεγάλη βοήθεια από φίλους και συνεργάτες, οι περισσότεροι από τους οποίους παρέμειναν άγνωστοι. Ιδιαίτερη συνεισφορά είχαν δυο φίλοι του Αϊνστάιν από τα φοιτητικά χρόνια, οι Marcel Grossmann και Michele Besso. Ο Grossmann ήταν ένας ταλαντούχος μαθηματικός, πολύ οργανωτικός, που βοήθησε τον ιδιόρρυθμο και οραματιστή Αϊνστάιν σε κρίσιμες στιγμές. Ο Besso ήταν μηχανικός, ευρηματικός αλλά κάπως ανοργάνωτος, και αδερφικός φίλος του Αϊνστάιν.

Στην φωτογραφία ο Marcel Grossmann (αριστερά) και ο Michele Besso (δεξιά)

Μπορείτε να διαβάσετε τις σχετικές λεπτομέρειες στο άρθρο των Michel Janssen και Jürgen Renn με τίτλο: «Einstein was no lone genius» , που δημοσιεύεται στο Nature.

http://www.nature.com/news/history-einstein-was-no-lone-genius-1.18793?WT.mc_id=TWT_NatureNews

Στο άρθρο περιέχεται και το παρακάτω σκίτσο του Laurent Taudin, που σχεδιάστηκε «με τον τρόπο» του Albert Uderzo (ο σκιτσογράφος του Αστερίξ) και περιλαμβάνει τα βασικά πρόσωπα που επηρέασαν τον Αϊνστάιν καθώς εκείνος επιχειρούσε την διατύπωση της Γενικής Σχετικότητας.

H ελίτ των φυσικών του Βερολίνου (Fritz Haber, Walther Nernst, Heinrich Rubens, Max Planck), η παλιά και η νέα οικογένεια του Einstein (Mileva Einstein-Marić με τους γιούς της Eduard και Hans Albert, και η Elsa Einstein-Loumlwenthal με τις κόρες της Ilse και Margot) παρακολουθούν καθώς ο Einstein «προσπαθεί να ισορροπήσει» τη νέα θεωρία του για την βαρύτητα, επιμένοντας στη γενίκευση της αρχής της σχετικότητας, ενώ στηρίζεται στους ώμους γιγάντων φυσικών και μαθηματικών (Isaac Newton, James Clerk Maxwell, Carl Friedrich Gauss, Bernhard Riemann), αλλά και σε επιστήμονες μικρότερου βεληνεκούς (Marcel Grossmann, Gunnar Nordstroumlm, Erwin Finlay Freundlich, Michele Besso).

http://physicsgg.me/2015/11/18/%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%cf%83%ce%ba%ce%af%cf%84%cf%83%ce%bf-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b1%cf%8a%ce%bd%cf%83%cf%84%ce%ac%ce%b9%ce%bd-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%b7-%ce%b3%ce%b5%ce%bd%ce%b9/

Ένας αιώνας κι εννιά δευτερόλεπτα Γενικής Σχετικότητας.

ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΛ.Ε.Σ.Β.Κ. ΓΙΑ ΤΑ 100 ΤΗΣ ΓΘΣ.

Η Ελληνική Εταιρεία Σχετικότητας, Βαρύτητας και Κοσμολογίας(ΕΛ.Ε.Σ.Β.Κ.), διοργανώνει την Τετάρτη 25 Νοεμβρίου και ώρα 7 μ.μ. ημερίδα στην Ακαδημία Αθηνών για να γιορτάσει τη συμπλήρωση 100 χρόνων ακριβώς από την 25η Νοεμβρίου 1915 που ο Albert Einstein απέστειλε προς δημοσίευση την τελική διατύπωση της Γενικής Θεωρίας Σχετικότητας (ΓΘΣ). Η εκδήλωση εντάσσεται και στα πλαίσια του εορτασμού του 2015 ως «Διεθνές Έτος Φωτός» από την UNESCO http://www.light2015.org.

Θέλουμε να σας προσκαλέσουμε σε αυτή την ημερίδα. Η προσέλευση του κοινού θα γίνει στις 6:45 μ.μ. Το πρόγραμμα της εκδήλωσης θα αρχίσει στις 7 μ.μ. με σύντομους χαιρετισμούς και θα ακολουθήσουν οι εξής ομιλίες (ημίωρης διάρκειας η καθεμία):

«Οι εξισώσεις Einstein της Γενικής Θεωρίας Σχετικότητας από τις 25 Νοεμβρίου 1915 έως και σήμερα»

Καθηγητής Μιχάλης Δαφέρμος, Έδρα Αστρονομίας και Γεωμετρίας Lowndean Πανεπιστημίου Cambridge και Έδρα Μαθηματικής Φυσικής Thomas D. Jones Πανεπιστημίου Princeton

«Ένας αιώνας κι εννιά δευτερόλεπτα Γενικής Θεωρίας Σχετικότητας που άλλαξαν την αντίληψή μας για τον κόσμο»

Καθηγητής Κώστας Κόκκοτας, Έδρα Θεωρητικής Αστροφυσικής Πανεπιστημίου Tübingen

«Η Κοσμολογία 100 χρόνια μετά τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας»

Δρ. Σπύρος Βασιλάκος, Διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών της Ακαδημίας Αθηνών

Η εκδήλωση θα λήξει στις 9 μ.μ. Περισσότερες πληροφορίες θα ανακοινωθούν στην ιστοσελίδα της ΕΛ.Ε.Σ.Β.Κ.

http://www.hsrgc.gr

καθώς και στην ιστοσελίδα

www.facebook.com/hsrgc.

http://physicsgg.me/2015/11/21/%ce%ad%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%b1%ce%b9%cf%8e%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%ba%ce%b9-%ce%b5%ce%bd%ce%bd%ce%b9%ce%ac-%ce%b4%ce%b5%cf%85%cf%84%ce%b5%cf%81%cf%8c%ce%bb%ce%b5%cf%80%cf%84%ce%b1-%ce%b3%ce%b5%ce%bd/

Πως ακριβώς γεννήθηκε η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας.

Στις 25 Νοεμβρίου του 1915 ο Αλμπερτ Αϊνστάιν παρουσίασε στην Πρωσική Ακαδημία Επιστημών τις εξισώσεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας (ΓΘΣ). Τα Πρακτικά εκείνης της συνεδρίασης δημοσιεύθηκαν με ημερομηνία 2 Δεκεμβρίου και από τότε αρχίζει η ιστορία και η εξέλιξη μιας θεωρίας που έμελλε να αλλάξει για πάντα τις έννοιες και τον τρόπο σκέψης στην επιστήμη της Φυσικής. Στο σημαντικότατο αυτό έργο η βασική ιδέα ανήκει αναμφισβήτητα στον Αϊνστάιν, έναν από τους μεγαλύτερους επιστήμονες όλων των εποχών, η συνεισφορά όμως μιας πλειάδας άλλων επιστημόνων δεν ήταν αμελητέα.

Κοινά με τον Αριστοτέλη

Η βαρύτητα είναι σίγουρα ένα φυσικό φαινόμενο που κυριαρχεί στην καθημερινή ζωή μας. Σίγουρα πολλοί σοφοί στο παρελθόν προσπάθησαν να την ερμηνεύσουν, η πρώτη καταγεγραμμένη όμως πλήρης θεωρία ανήκει στον Αριστοτέλη. Κατά τη θεωρία αυτή τα σώματα κινούνται όταν αφεθούν ελεύθερα, επειδή τείνουν να καταλάβουν τη φυσική θέση τους στο Σύμπαν (που εκείνη την εποχή ήταν μόνο η Γη).

Πιο κοντά στο κέντρο της Γης θα έπρεπε να βρίσκονται τα στερεά, πάνω από αυτά τα υγρά, πάνω από τα υγρά τα αέρια και πάνω απ’ όλα η φωτιά. Σήμερα η θεωρία αυτή φαίνεται εντελώς αβάσιμη σ’ εμάς, που έχουμε μεγαλώσει με τη βαρύτητα του Νεύτωνα, αλλά – όσο κι αν φαίνεται παράδοξο – η θεωρία του Αριστοτέλη έχει κοινά σημεία με τη ΓΘΣ του Αϊνστάιν: και οι δύο πρεσβεύουν ότι ο χώρος γύρω μας είναι εφοδιασμένος με μια ιδιότητα που «οδηγεί» την κίνηση των σωμάτων.

Στη θεωρία του Αϊνστάιν αυτή η ιδιότητα είναι η καμπύλωση του χώρου, έτσι ώστε τα σώματα κινούνται πάντα «ευθύγραμμα», αλλά οι «ευθείες» που ακολουθούν έχουν παραμορφωθεί από την παρουσία της μάζας του Ηλίου, της Γης και των άλλων σωμάτων. Με αυτόν τον τρόπο παρακάμπτεται η «αδυναμία» της θεωρίας του Νεύτωνα, για το πώς η Γη «γνωρίζει» προς τα πού βρίσκεται ο Ηλιος, έτσι ώστε να «νιώσει» μια δύναμη με το σωστό μέγεθος και προς τη σωστή κατεύθυνση.

Η ιδέα της ΓΘΣ ήρθε στον Αϊνστάιν το 1907, ως συνέχεια της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας (ΕΘΣ) που ο ίδιος είχε παρουσιάσει το 1905. Η ΕΘΣ ξεκινάει από την αρχή ότι οι νόμοι της Φυσικής είναι ίδιοι για όλα τα σώματα που κινούνται με σταθερή ταχύτητα. Η νέα ιδέα του Αϊνστάιν ήταν ότι το ίδιο θα έπρεπε να συμβαίνει ακόμη και για σώματα που επιταχύνονται το ένα ως προς το άλλο. Αλλά η αρχή της ισοδυναμίας, σύμφωνα με την οποία δεν μπορούμε με πειράματα να αντιληφθούμε αν εμείς επιταχυνόμαστε ή αν επιδρά σ’ εμάς κάποιο πεδίο βαρύτητας, ήταν ήδη καλά καθιερωμένη. Ετσι, αν ήθελε ο Αϊνστάιν να επεκτείνει τη Σχετικότητα και σε επιταχυνόμενα σώματα, θα έπρεπε η νέα θεωρία του να συμπεριλαμβάνει και τη βαρύτητα, οπότε θα μπορούσε, ίσως, να ερμηνεύσει και κάποια ανωμαλία στην κίνηση του Ερμή που είχαν εντοπίσει ήδη οι αστρονόμοι.

Οι τανυστές και ο Γκρόσμαν

Ο Αϊνστάιν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νέα θεωρία θα πρέπει να εκφράζεται με τη βοήθεια μιας νέας μαθηματικής οντότητας, των τανυστών, που είναι η γενίκευση των διανυσμάτων, ποσοτήτων που χαρακτηρίζονται από μέγεθος και διεύθυνση (όπως π.χ. η δύναμη). Οι τανυστές ήταν τα μοντέρνα μαθηματικά της εποχής, μια και είχαν εισαχθεί μόλις το 1900 από τον ιταλό μαθηματικό Γκρεγκόριο Ρίτσι-Κουρμπάστρο (Gregorio Ricci-Curbastro). Ο Αϊνστάιν άρχισε να εργάζεται πάνω στη νέα θεωρία από το 1909, χρονιά που παραιτήθηκε από τη δουλειά του στο γραφείο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας της Ζυρίχης για μια θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης – και αργότερα της Πράγας. Η σημαντική πρόοδος όμως έγινε αισθητή από το 1912, οπότε πήρε μια θέση καθηγητή στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (ETH) και άρχισε να συνεργάζεται με τον παλιό συμφοιτητή του, και βαθύτερο γνώστη της θεωρίας των τανυστών, Μαρσέλ Γκρόσμαν (Marcel Grossmann). Αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας ήταν μια κοινή δημοσίευση το 1913, η οποία έχει μείνει στην Ιστορία ως το «προσχέδιο» (Entwurf) της νέας θεωρίας και βασιζόταν σε προγενέστερα αποτελέσματα του αυστριακού φυσικού Φρίντριχ Κότλερ (Friedrich Kottler). Η βασική διαφορά του «προσχεδίου» με την «τελική» δημοσίευση της 25ης Νοεμβρίου 1915 είναι η μορφή των εξισώσεων της νέας θεωρίας, η οποία στη νεότερη εργασία παραμένει η ίδια σε οποιοδήποτε σύστημα συντεταγμένων.

Το πείραμα του Εντινγκτον

Το καλοκαίρι του 1913, όταν είχε πια ολοκληρωθεί το «προσχέδιο», ο Αϊνστάιν συνεργάστηκε με τον φινλανδό φυσικό Γκούναρ Νόρντστρεμ (Gunnar Nordstr&oumlm), ο οποίος είχε δημοσιεύσει ήδη μια θεωρία της βαρύτητας, στο πλαίσιο όμως της ΕΘΣ. Τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, σε μια διάλεξη που έδωσε στη Βιέννη, ο Αϊνστάιν πρότεινε ένα πείραμα που θα επιβεβαίωνε τη μία ή την άλλη θεωρία: η δική του προέβλεπε ότι η βαρύτητα καμπυλώνει τις φωτεινές ακτίνες, ενώ αυτή του Νόρντστρεμ όχι. Αυτό το πείραμα έγινε το 1919 από τον βρετανό αστρονόμο Αρθουρ Εντινγκτον (Arthur Eddington), ο οποίος επιβεβαίωσε την καμπύλωση που προέβλεπε η ΓΘΣ. Το ίδιο καλοκαίρι ο Αϊνστάιν συνεργάστηκε και με έναν άλλο παλιό συμφοιτητή του, τον Μισέλ Μπεσό (Michele Besso), για να ελέγξει αν το «προσχέδιο» μπορούσε να ερμηνεύσει την ανωμαλία στην τροχιά του Ερμή, με αρνητικό όμως αποτέλεσμα. Επίσης διαπίστωσαν ότι το «προσχέδιο» δεν ίσχυε σε περιστρεφόμενα συστήματα συντεταγμένων. Η θεωρία ήθελε βελτίωση…

Ο Χίλμπερτ και το λάθος

Οι εξελίξεις στη θεωρία του Αϊνστάιν άρχισαν να αποκτούν φρενήρη ρυθμό το καλοκαίρι του 1915. Τότε ο μεγάλος γερμανός μαθηματικός Ντάβιντ Χίλμπερτ (David Hilbert) είχε προσκαλέσει τον Αϊνστάιν για μια σειρά διαλέξεων, με θέμα την πρόοδο της νέας θεωρίας, στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν (G&oumlttingen). Εκεί ο Αϊνστάιν άρχισε να συνειδητοποιεί, ύστερα και από οξυδερκείς παρατηρήσεις του Χίλμπερτ, ποια ήταν τα προβλήματα της θεωρίας του και πώς θα μπορούσαν να ξεπεραστούν. Με τον φόβο ότι ο Χίλμπερτ, ο οποίος είχε αρχίσει ήδη να εργάζεται ερευνητικά στο ίδιο αντικείμενο, θα τον προλάβαινε, ο Αϊνστάιν έσπευσε να παρουσιάσει στη συνεδρίαση της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών της 4ης Νοεμβρίου 1915 ένα νέο σύστημα εξισώσεων της θεωρίας του. Στη συνεδρίαση της επόμενης εβδομάδας όμως, στις 11 Νοεμβρίου, αναγκάστηκε να διορθώσει ένα λάθος. Στη συνεδρίαση της 18ης Νοεμβρίου έδειξε ότι η νέα θεωρία μπορούσε να ερμηνεύσει πολύ ικανοποιητικά την ανωμαλία της τροχιάς του Ερμή και, τελικά, στη συνεδρίαση της 25ης Νοεμβρίου παρουσίασε την οριστική μορφή των εξισώσεων της ΓΘΣ. Επειτα από πολλές συνεργασίες, αλλαγές και συμπληρώσεις, η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας ήταν πια γεγονός.

http://physicsgg.me/2015/11/23/%cf%80%cf%89%cf%82-%ce%b1%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%b2%cf%8e%cf%82-%ce%b3%ce%b5%ce%bd%ce%bd%ce%ae%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%ce%b3%ce%b5%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b8%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b1-%cf%84/

Τα ρολόγια του σύμπαντος και ο Αϊνστάιν.

Πώς η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια ταιριάζουν στο πλαίσιο της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας; Πότε και πώς θα εντοπίσουμε βαρυτικά κύματα; Αληθεύουν οι φήμες ότι τα ανίχνευσαν μόλις τα επίγεια πειράματα; Αυτά ήταν τα τρία πιο καυτά ερωτήματα που απασχόλησαν τους θεωρητικούς της Σχετικότητας και τους αστρονόμους, που συναντήθηκαν στο 28ο «Συμπόσιο του Τέξας για τη Σχετικιστική Φυσική» που φιλοξενήθηκε φέτος τον Δεκέμβριο στη Γενεύη της Ελβετίας.

Το σημαντικό αυτό συμπόσιο πραγματοποιήθηκε πρώτη φορά στις 16 Δεκεμβρίου 1963, στο Ντάλας του Τέξας, λίγες εβδομάδες μετά τη δολοφονία του Αμερικανού προέδρου Τζον Φ. Κένεντι. Η βαριά ατμόσφαιρα από τη δολοφονία είχε έρθει τότε να προστεθεί στην αβεβαιότητα της επιστημονικής κοινότητας και στο πέπλο ομίχλης που κάλυπτε τα ανεξιχνίαστα φαινόμενα με τα οποία καταπιάνονταν οι επιστήμονες.

Πενήντα χρόνια αργότερα, σε αυτόν τον ξεχωριστό τόπο συνάντησης των δύο επιστημονικών πεδίων, ο δρ Μάικλ Κράμερ, διευθυντής του Ινστιτούτου Max Planck για τη Ραδιοαστρονομία στη Βόννη της Γερμανίας και ειδικός στη μελέτη αστέρων πάλσαρ (παλλόμενοι αστέρες) μίλησε στην «Κ» για τις προσπάθειες ελέγχου της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας μέσα από την παρατήρηση αυτών των ουράνιων μαζών με τις εξαιρετικές ιδιότητες.

– Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των αστέρων πάλσαρ που τα καθιστούν ιδανικό εργαστήριο για τον έλεγχο της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας;

– Τα πάλσαρ διαθέτουν μια σειρά από μοναδικά πλεονεκτήματα. Πρώτον, αποτελούν τα πιο πυκνά γνωστά μας σώματα στο Σύμπαν. Είναι τόσο συμπαγή που σε ένα τέτοιο σώμα, με διάμετρο μικρότερη από αυτή της πόλης της Αθήνας, μπορεί να χωρέσει 40% περισσότερη μάζα από εκείνη του Ηλιου. Ως συνέπεια, διαθέτουν πολύ ισχυρά βαρυτικά πεδία και γύρω τους δημιουργείται έντονη καμπυλότητα στον χωρόχρονο.

Δεύτερον, και εκεί βρίσκεται και η ομορφιά τους, περιστρέφονται γρήγορα και εκπέμπουν μια δέσμη ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, και συγκεκριμένα ραδιοκύματα. Ενας πάλσαρ λειτουργεί ακριβώς σαν έναν φάρος. Παρότι το φως του φάρου είναι συνεχώς αναμμένο, κάποιος μπορεί να το δει μόνο εφόσον αυτό είναι στραμμένο προς το μέρος του, διακρίνοντας τελικά έναν παλμό. Κάθε παλμός του πάλσαρ είναι σαν το τικ του ρολογιού και φτάνει στη Γη με τέτοια ακρίβεια που μπορεί να συναγωνιστεί τα καλύτερα ατομικά ρολόγια που διαθέτουμε.

Τα πειράματα για τον έλεγχο της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας απαιτούν τη χρήση μαζών και ρολογιών και τα πάλσαρ τα διαθέτουν και τα δύο. Είναι πολύ ωραία σύμπτωση που αυτά τα ουράνια σώματα μας τα δώρισε η φύση και εμείς τα χρησιμοποιούμε για τον συγκεκριμένο σκοπό.

– Τι μετρήσεις γίνονται σε αυτό το συμπαντικό εργαστήριο;

– Για να κάνουμε μετρήσεις είναι απαραίτητο να εντοπίσουμε αλλαγές. Δεν μπορούμε να μελετήσουμε αντικείμενα που παραμένουν συνεχώς ίδια. Οπότε χρειαζόμαστε έναν πάλσαρ που κινείται στον χώρο, και με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να μετρήσουμε πώς εξελίσσονται αυτές οι αλλαγές με τον χρόνο. Ενας πάλσαρ μπορεί να κινείται εξαιτίας της παρουσίας ενός συντρόφου. Τη συντροφιά αυτή μπορεί να του την κρατάει είτε ένας πάλσαρ είτε κάποιο άλλο αστέρι ή ουράνιο σώμα. Στις έρευνές μας χρησιμοποιούμε ζευγάρια αστέρων τα οποία περιστρέφονται γύρω από ένα κοινό κέντρο μάζας. Σε αυτό το ζευγάρι αστέρων παρατηρούμε λοιπόν μια αλλαγή στην περίοδο της τροχιάς τους η οποία γίνεται όλο και μικρότερη. Η συρρίκνωση της τροχιάς δείχνει ότι το σύστημα χάνει ενέργεια και αυτή η απώλεια ενέργειας μπορεί να εξηγηθεί μόνο από τη συνεχή έκλυση βαρυτικών κυμάτων, τα οποία αποτελούν πρόβλεψη της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Κάθε μάζα που επιταχύνεται παράγει βαρυτικά κύματα, οπότε το Σύμπαν είναι γεμάτο από τέτοια. Ακόμα όμως δεν είχαμε την ευκαιρία να τα μετρήσουμε. Παρόλα αυτά, σε ένα εντοπισμένο σύστημα, όπως αυτό των δύο αστέρων, μπορεί κανείς να παρατηρήσει το αποτέλεσμα που προκαλεί η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων. Υπολογίζοντας λοιπόν με μεγάλη ακρίβεια τον ρυθμό με τον οποίο μικραίνει η τροχιά των σωμάτων βλέπουμε ότι το νούμερο που προκύπτει ταιριάζει απόλυτα με τις προβλέψεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας.

– Η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας περιγράφει ολόκληρη την αλήθεια για την κατανόηση της βαρύτητας;

– Μέχρι σήμερα, όλα τα πειράματά μας αποδεικνύουν σωστή τη Θεωρία. Ομως δεν παύει αυτό το ερώτημα να παραμένει ανοιχτό. Οπως είχε πει και ο ίδιος ο Αλμπερτ Αϊνστάιν «μπορείτε μόνο να αποδείξετε ότι έχω άδικο, αλλά ποτέ δεν θα αποδείξετε ότι έχω δίκιο». Το ίδιο κάνουμε και εμείς. Δεν μπορούμε να αποδείξουμε ότι η Θεωρία είναι σωστή, το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι μέχρι σήμερα δεν έχουμε βρει κάποιο ελάττωμα.

Η Νευτώνεια μηχανική, για παράδειγμα, θεωρούνταν σωστή για εκατοντάδες χρόνια. Στη συνέχεια, οι αστρονόμοι άρχισαν να παρατηρούν κάποιες μικρές αποκλίσεις από τη θεωρία του Νεύτωνα, τις οποίες αρχικά δεν μπορούσαν να εξηγήσουν. Ισως να φτάσουμε και εμείς στο σημείο να δούμε αποκλίσεις από τη γενική σχετικότητα και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτό. Δεν έχει νόημα να επιβεβαιώνουμε ξανά και ξανά μια Θεωρία, αλλά αντίθετα έχει νόημα να εντοπίσουμε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτή η Θεωρία αποτυγχάνει. Και εάν συμβεί κάτι τέτοιο, ίσως τότε να ανακαλύψουμε ότι και η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας δεν αποτελεί την τελευταία λέξη στην κατανόηση της βαρύτητας.

http://physicsgg.me/2015/12/28/%cf%84%ce%b1-%cf%81%ce%bf%ce%bb%cf%8c%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%bf%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bf-%ce%b1%cf%8a%ce%bd%cf%83%cf%84%ce%ac%ce%b9/

Ο γρίφος του Αϊνστάιν.

Ο περίφημος «Γρίφος του Αϊνστάιν» είναι ένα παιχνίδι της λογικής, μια διασκεδαστική, αλλά και απαιτητική πρόκληση για όσους αρέσκονται να βρίσκουν λύσεις σε περίπλοκα προβλήματα, αξιοποιώντας τις νοητικές τους ικανότητες και τη συστηματική σκέψη. Η επινόηση του γρίφου αποδίδεται στον θεμελιωτή της Θεωρίας της Σχετικότητας. Ο μύθος λέει, μάλιστα, ότι ο Αϊνστάιν τον επινόησε όταν ήταν παιδί. Μια άλλη άποψη υποστηρίζει ότι ο γρίφος σχεδιάστηκε από τον συγγραφέα της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων, τον μαθηματικό και καθηγητή της λογικής Λιούις Κάρολ.

Ακόμα κι αν δεν γνωρίζουμε, με βεβαιότητα, ποιος είναι ο πατέρας της ιδέας του γρίφου, το ενδιαφέρον για τη λύση του παραμένει αμείωτο. Όταν, μάλιστα, είναι γνωστό ότι μόνο το 2% του πληθυσμού μπορεί, τελικά, να βρει τη λύση του προβλήματος. Ποιο είναι όμως το ερώτημα του γρίφου;

Το πρόβλημα σχετίζεται με την κλοπή ενός σπάνιου είδους ψαριού από το ενυδρείο μιας πόλης. Οι αστυνομικοί που ξεκίνησαν να ερευνούν την υπόθεση ακολούθησαν τη μυρωδιά του ψαριού, και βρέθηκαν σε ένα δρόμο με πέντε πανομοιότυπα σπίτια. Τότε, ήρθαν αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: πώς θα μπορούσαν να ψάξουν ταυτόχρονα όλα τα σπίτια; Αν ξεκινούσαν, για παράδειγμα, να ερευνούν ένα μόνο από αυτά, ο κλέφτης του ψαριού, που ενδεχομένως θα βρισκόταν σε κάποιο άλλο σπίτι, θα είχε την ευκαιρία να αποδράσει.

Ποια είναι, όμως, τα δεδομένα που μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό του σπιτιού που βρίσκεται το ψάρι;

Υπάρχουν πέντε πανομοιότυπα σπίτια στη σειρά. Οι εσωτερικοί τοίχοι κάθε σπιτιού είναι βαμμένοι με διαφορετικό χρώμα. Σε κάθε σπίτι κατοικεί ένας άνθρωπος διαφορετικής εθνικότητας. Ο κάθε ένας από τους πέντε ιδιοκτήτες σπιτιών πίνει διαφορετικό ποτό, καπνίζει διαφορετική μάρκα τσιγάρων και έχει ένα διαφορετικό κατοικίδιο. Κανένας, όμως, από τους ιδιοκτήτες δεν έχει το ίδιο κατοικίδιο με τον άλλον, δεν καπνίζει την ίδια μάρκα τσιγάρων με τον άλλον ή πίνει το ίδιο ποτό με τον άλλον.

1. Ο Βρετανός κατοικεί στο σπίτι με τους κόκκινους τοίχους.

2. Ο Σουηδός έχει ως κατοικίδιο ένα σκύλο.

3. Ο Δανός πίνει τσάι.

4. Το σπίτι με τους πράσινους τοίχους βρίσκεται ακριβώς στα αριστερά του σπιτιού με τους λευκούς τοίχους.

5. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού με τους πράσινους τοίχους πίνει καφέ.

6. Ο ιδιοκτήτης που καπνίζει τσιγάρα μάρκας Pall Mall έχει για κατοικίδια πουλιά.

7. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού με τους κίτρινους τοίχους καπνίζει Dunhill.

8. Ο ιδιοκτήτης που κατοικεί στο κεντρικό σπίτι πίνει γάλα.

9. Ο Νορβηγός κατοικεί στο πρώτο σπίτι.

10. Ο ιδιοκτήτης που καπνίζει μάρκα τσιγάρων Blends κατοικεί δίπλα σε αυτόν που έχει για κατοικίδιο γάτες.

11. Ο ιδιοκτήτης που έχει στην κατοχή του άλογο κατοικεί δίπλα σε αυτόν που καπνίζει Dunhill

12. Ο ιδιοκτήτης που καπνίζει Bluemasters πίνει μπύρα.

13. Ο Γερμανός καπνίζει Prince.

14.Ο Νορβηγός κατοικεί δίπλα στο σπίτι με τους μπλε τοίχους.

15.Ο ιδιοκτήτης που καπνίζει Blends κατοικεί δίπλα σε αυτόν που πίνει νερό.

H ερώτηση είναι: Ποιος ιδιοκτήτης έχει στην κατοχή του το ψάρι;

http://physicsgg.me/2016/01/19/%ce%bf-%ce%b3%cf%81%ce%af%cf%86%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b1%cf%8a%ce%bd%cf%83%cf%84%ce%ac%ce%b9%ce%bd/

Τα λάθη του Άλμπερτ Αϊνστάιν.

Ποιες ήταν, σύμφωνα με τον Λόρενς Κράους, οι μεγαλύτερες επιστημονικές αστοχίες του γίγαντα της σύγχρονης φυσικής;

Την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2016 ανακοινώθηκε επίσημα ότι η διεθνής ερευνητική κοινοπραξία LIGO κατάφερε, για πρώτη φορά, να ανιχνεύσει τα ακριβοθώρητα βαρυτικά κύματα.

Επί έναν αιώνα τα βαρυτικά κύματα ήταν μόνο μια ανεπιβεβαίωτη πρόβλεψη της Γενικής Σχετικότητας, σήμερα όμως, χάρη σε αυτήν την ανακάλυψη, η ύπαρξή τους θεωρείται από τους φυσικούς μια σχεδόν επιστημονική βεβαιότητα.

Ωστόσο θα ήταν λάθος να πιστέψει κανείς ότι ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ήταν αλάνθαστος ή ότι οι επιστημονικές προβλέψεις του ήταν πάντοτε σωστές.

Το γεγονός αυτό θέλησε να μας το θυμίσει ο διάσημος θεωρητικός φυσικός και συγγραφέας Λόρενς Μ. Κράους* (Lawrence M. Krauss), ο οποίος αμέσως μετά τη συγκλονιστική ανακάλυψη δημοσίευσε στην εφημερίδα «New York Times» ένα εκτενές σχόλιο [When Einstein Was Wrong]

http://www.nytimes.com/interactive/2016/02/12/science/when-albert-einstein-was-wrong.html?_r=0#

σχετικά με το ποια θεωρούνται σήμερα τα τέσσερα σοβαρότερα επιστημονικά σφάλματα που διέπραξε ο μεγαλύτερος φυσικός του εικοστού αιώνα.

Με αφορμή αυτό το άρθρο έχει ενδιαφέρον και είναι εξόχως διδακτικό να δούμε ποιες ήταν αυτές οι ατυχείς στιγμές.

Η πρόσφατη πειραματική επιβεβαίωση των βαρυτικών κυμάτων μάς αποκαλύπτει τη δύναμη της σκέψης και της επιστημονικής διαίσθησης του Αϊνστάιν. Ομως ακόμη και ο πατέρας της Σχετικότητας έκανε κάποια ολέθρια λάθη˙ στην πραγματικότητα πολύ λίγα.

Είναι σε όλους γνωστή η εικόνα του Αϊνστάιν, του δημιουργικότερου ίσως φυσικού της εποχής μας, να κάθεται στην πολυθρόνα του και με μοναδικά εργαλεία ένα μπλοκ σημειώσεων, ένα μολύβι και με την πίπα στο στόμα να επεξεργάζεται τις τόσο ανοίκειες και αντιδιαισθητικές θεωρίες του για το Σύμπαν.

Πράγματι, βασιζόμενος σε πειραματικά δεδομένα που είχαν ανακαλυφθεί από άλλους επιστήμονες και χάρη στη μοναδική φυσικομαθηματική διαίσθησή του, κατάφερε να εξηγήσει και να προβλέψει μερικά από τα πιο αινιγματικά φυσικά φαινόμενα.

Οι περισσότερες από αυτές τις προβλέψεις του επιβεβαιώθηκαν, αργά ή γρήγορα, από την πειραματική φυσική, όπως συνέβη πρόσφατα με τα βαρυτικά κύματα.

Όμως ο δημιουργός της σύγχρονης σχετικιστικής φυσικής έκανε και κάποιες -στην πραγματικότητα ελάχιστες!- ατυχείς προβλέψεις ή και ολότελα εσφαλμένες θεωρητικές επιλογές, οι οποίες είναι λιγότερο γνωστές από τις εντυπωσιακές επιτυχίες του.

Αυτά τα «λάθη», όπως συνειδητοποιούμε εκ των υστέρων, μας προσφέρουν τη δυνατότητα να κατανοήσουμε βαθύτερα την εξέλιξη της σκέψης του, καθώς και τα ανυπέρβλητα εμπόδια που δημιουργούν -ακόμη και σε μια τέτοια επιστημονική ιδιοφυΐα- οι θεωρητικές προκαταλήψεις και οι μεταφυσικές εμμονές της.

Πάντως ο ίδιος ο Αϊνστάιν φαίνεται πως είχε πλήρη επίγνωση αυτού του γεγονότος, αφού είχε επινοήσει επί τούτου και ένα ρητό:

«Όποιος δεν έκανε ποτέ λάθος, δεν έχει δοκιμάσει ποτέ κάτι καινούργιο».

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

http://physicsgg.me/2016/03/06/%cf%84%ce%b1-%ce%bb%ce%ac%ce%b8%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-einstein/

5 νοητικά πειράματα του Αϊνστάιν που άλλαξαν τη φυσική.

Ανάμεσα σε άλλα χαρακτηριστικά που τον διέκριναν, ένα στοιχείο που συνέβαλε στο να διατυπώσει ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ρηξικέλευθες θεωρίες στη φυσική ήταν η εντυπωσιακή του ικανότητα να «σκηνοθετεί» στη φαντασία του καθημερινά σενάρια, για να αναλύει περίπλοκες επιστημονικές ιδέες.

Ο ίδιος αποκαλούσε αυτά τα σενάρια Gedankenexperiments, ένας όρος που στα γερμανικά σημαίνει νοητικά πειράματα, και τους απέδιδε σημαντικό ρόλο στη διατύπωση της Ειδικής και της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Μάλιστα, μερικά από αυτά τα νοητικά πειράματα χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα, για να περιγράψουν μερικές από τις πιο εντυπωσιακές ανακαλύψεις του γερμανοεβραϊκής καταγωγής φυσικού.

Σε πρόσφατο άρθρο του στο σάιτ Business Insider,

http://www.businessinsider.com/5-of-albert-einsteins-thought-experiments-that-revolutionized-science-2016-7

ο δημοσιογράφος Ali Sundermier συνοψίζει μερικά από αυτά τα σενάρια, τα οποία έφεραν επανάσταση στην επιστήμη.

1. Φανταστείτε ότι «κυνηγάτε» μία δέσμη φωτός

Ήταν μία απορία που ο Αϊνστάιν άρχισε να σκέφτεται όταν ήταν 16 χρονών: το θα συνέβαινε αν προσπαθούσε κανείς να κινηθεί παράλληλα με μία δέσμη φωτός, καθώς αυτή διαδίδεται στον χώρο;

Αν μπορούσε να αναπτύξει ίση ταχύτητα με τη δέσμη, σκεφτόταν ο φυσικός, τότε το φως θα «πάγωνε» για τον συγκεκριμένο παρατηρητή. Κάτι που θα σημαίνει πως θα έπαυε να είναι… φως.

Τελικά, συνειδητοποίησε πως το φως δεν μπορεί να επιβραδύνει για οποιονδήποτε κινούμενο παρατηρητή, αλλά αντίθετα θα πρέπει να διατηρεί σε κάθε περίπτωση σταθερή την ταχύτητά του. Η ιδέα αυτή αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία θεμελίωσε τη Γενική Σχετικότητα.

2. Φανταστείτε ότι ταξιδεύετε με ένα τρένο.

Ας υποθέσουμε πως, μία ημέρα με καταιγίδα, επιβαίνετε σε ένα τρένο που περνά με ταχύτητα από κάποιον σταθμό, στον οποίο βρίσκεται ένας ακίνητος παρατηρητής. Καποια στιγμή, ο παρατηρητής βλέπει δύο κεραυνούς να χτυπούν το τρένο, πέφτοντας ταυτόχρονα στο μπροστινό και το πίσω μέρος τους.

Καθώς εσείς κινείστε με το τρένο, μετακινείστε προς τον κεραυνό που πέφτει στο μπροστινό μέρος. Επομένως, θα τον δείτε νωρίτερα, καθώς έχει να διανύσει μικρότερη απόσταση.

Αυτό το φανταστικό σενάριο δείχνει πως ο χρόνος «κυλά» διαφορετικά για έναν ακίνητο παρατηρητή, και διαφορετικά για κάποιον που κινείται. Μία συνέπεια που έκανε τον Αϊνστάιν να διαπιστώσει πως ο χρόνος και ο χώρος είναι σχετικοί και δεν υπάρχει συγχρονικότητα. Δύο ιδέες που απορρέουν από τη Γενική Σχετικότητα.

3. Φανταστείτε πως ο δίδυμος αδερφός σας ταξιδεύει στο διάστημα.

Γνωστό ως «παράδοξο των διδύμων», στην αρχική του εκδοχή το νοητικό αυτό πείραμα διατυπώθηκε από τον Αϊνστάιν με «πρωταγωνιστές» δύο ρολόγια, και όχι δύο δίδυμους αδερφούς. Επίσης, όταν το περιέγραψε ο γερμανοεβραίος φυσικός, αναφέρθηκε σε μία πτήση με πολύ μεγάλη ταχύτητα, και όχι για ένα «ταξίδι» στο διάστημα, αφού οι πρώτες διαστημικές αποστολές έγιναν δεκαετίες αργότερα.

Ας φανταστούμε πάντως ότι έχετε έναν δίδυμο αδερφό ο οποίος κάποια στιγμή μπαίνει σε ένα διαστημόπλοιο και βάζει «πλώρη» για κάποιον μακρινό προορισμό, ταξιδεύοντας με ταχύτητα κοντά στην ταχύτητα του φωτός. Σύμφωνα με την Ειδική Σχετικότητα, ο χρόνος «κυλά» για τους δυο σας με διαφορετικό ρυθμό, επομένως δεν θα γεράσετε ταυτόχρονα.

Πιο συγκεκριμένα, καθώς ο χρόνος διαστέλλεται για ένα κινούμενο σώμα, ο δίδυμος αδερφός σας θα γεράσει αργότερα. Μάλιστα, με δεδομένο ότι αυτός κινείται με ταχύτητα κοντά στην ταχύτητα του φωτός, η ηλιακή σας διαφορά θα είναι μεγάλη. Για παράδειγμα, όταν επιστρέψει στη Γη, εσείς μπορεί να είστε υπερήλικας, ενώ εκείνος να μην είναι πάνω από 40 ετών.

4. Φανταστείτε πως βρίσκεστε σε ένα ασανσέρ.

Φανταστείτε πως έχετε μπει σε ένα ασανσέρ, χωρίς να μπορείτε να δείτε ούτε καν τον τοίχο του φρεατίου ή τις πόρτες των ορόφων. Ξαφνικά, νιώθετε μία δύναμη να σας «τραβά» προς τα κάτω, με συνέπεια να πέσετε στο πάτωμα. Τι συνέβη; Μήπως για κάποιο μυστήριο λόγο αυξήθηκε η βαρύτητα που ασκεί η Γη ή μήπως ξεκίνησε το ασανσέρ να επιταχύνεται προς τα πάνω;

Στην πραγματικότητα, δεν μπορείτε να απαντήσετε, αφού τα δύο αυτά φαινόμενα προκαλούν το ίδιο αποτέλεσμα. Μία διαπίστωση που οδήγησε τον Αινστάιν στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχει διάκριση ανάμεσα στην επιτάχυνση και τη βαρύτητα. Αυτή είναι η αρχή της ισοδυναμίας, «θεμέλιος λίθος» της Γενικής Σχετικότητας.

5. Φανταστείτε ο Θεός να έπαιζε ζάρια

Η σχολή της Κοπεγχάγης (Bohr και λοιποί) υποστήριζε ότι οι κβαντομηχανικές πιθανότητες είναι θεμελιώδεις και ότι η φύση είναι εγγενώς πιθανοκρατική. Το γιατί ένα σωματίδιο π.χ. περνάει ή όχι ένα φράγμα δυναμικού δεν οφείλεται σε κάτι που δεν γνωρίζουμε. Είναι στη φύση των πραγμάτων. Το τι θα κάνει το σωματίδιο σε κάθε συγκεκριμένο πείραμα δεν το ξέρει ούτε ο …Θεός.

Έτσι, το 1935, ο Einstein εξαπολύει την τελική του επίθεση εναντίον της κβαντομηχανικής διατυπώνοντας το παράδοξο EPR (Einstein, Podolsky, Rosen) – [Physical Review 47, 777 (1935)].

Ο Einstein επέμενε ότι ο Θεός δεν παίζει ζάρια. Αλλά αυτή τη φορά δεν είχε δίκιο. Μάλιστα, μετά από πολλά χρόνια ο Hawking ισχυρίστηκε ότι, Θεός όχι μόνο παίζει ζάρια, αλλά μερικές φορές τα ρίχνει και σε μέρη που δεν μπορούμε να τα βρούμε.

http://physicsgg.me/2016/07/30/5-%ce%bd%ce%bf%ce%b7%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%cf%80%ce%b5%ce%b9%cf%81%ce%ac%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b1%cf%8a%ce%bd%cf%83%cf%84%ce%ac%ce%b9%ce%bd-%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%ac%ce%bb/

Η ωραιότερη θεωρία της φυσικής.

Στα νιάτα του ο Άλμπερτ Αϊνστάιν πέρασε έναν χρόνο χαζεύοντας και τεμπελιάζοντας. Αν δεν «χάνεις» χρόνο, δεν φτάνεις πουθενά, κάτι που δυστυχώς, συχνά οι γονείς των εφήβων ξεχνούν. Είχε επιστρέψει στην οικογένειά του στην Παβία, αφού παράτησε τις σπουδές του στη Γερμανία, όπου δεν μπορούσε να υποφέρει την αυστηρότητα του λυκείου εκεί. Μιλάμε για την αυγή του 20ου αιώνα: στην Ιταλία εκτυλισσόταν η βιομηχανική επανάσταση.

Ο πατέρας του ήταν ο μηχανικός που εγκατέστησε τον πρώτο σταθμό ηλεκτρικής ενέργειας στις πεδιάδες του Πάδου. Ο Άλμπερτ διάβαζε Καντ και παρακολουθούσε, περιστασιακά, μαθήματα στο πανεπιστήμιο της Παβία: για ευχαρίστηση, χωρίς να είναι εγγεγραμμένος και να σκέφτεται τις εξετάσεις. Έτσι μπορείς να γίνεις σοβαρός επιστήμονας.

Έπειτα, γράφτηκε στο πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και βυθίστηκε στη μελέτη της φυσικής. Το 1905, έστειλε τρία άρθρα στο πιο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό της εποχής, το Annalen der Physik: καθένα από αυτά άξιζε το βραβείο Νόμπελ.

Το πρώτο [«On the Movement of Small Particles Suspended in Stationary Liquids Required by the Molecular-Kinetic Theory of Heat» , Annalen der Physik 17 (1905): 549-560] έδειχνε ότι τα άτομα της ύλης υπάρχουν πραγματικά.

http://einsteinpapers.press.princeton.edu/vol2-trans/137

Το δεύτερο [«Concerning an Heuristic Point of View Toward the Emission and Transformation of Light» , Annalen der Physik 17 (1905): 132-148], άνοιξε την πόρτα της κβαντικής μηχανικής που θα συζητήσουμε στο επόμενο μάθημα.

http://einsteinpapers.press.princeton.edu/vol2-trans/100

Το τρίτο [«On the Electrodynamics of Moving Bodies» , Annalen der Physik 17 (1905): 891-921] παρουσίασε την πρώτη θεωρία της σχετικότητας (σήμερα γνωστή ως «ειδική σχετικότητα») που αποσαφηνίζει πώς ο χρόνος δεν κυλάει το ίδιο για όλους: δύο όμοιοι δίδυμοι θα βρεθούν σε διαφορετική ηλικία, αν ο ένας έχει ταξιδέψει με μεγάλη ταχύτητα.

http://einsteinpapers.press.princeton.edu/vol2-trans/154

Ο Αϊνστάιν έγινε ξαφνικά διάσημος και δέχτηκε προτάσεις εργασίας από διάφορα πανεπιστήμια. Αλλά κάτι τον ενοχλούσε: παρά την άμεση αναγνώρισή της, η θεωρία της σχετικότητας δεν ταίριαζε με ό,τι γνωρίζαμε για τη βαρύτητα, και ειδικά με τον τρόπο με τον οποίο τα πράγματα πέφτουν, Το συνειδητοποίησε γράφοντας ένα άρθρο που συνόψιζε τη θεωρία του, και άρχισε να αναρωτιέται μήπως ο περίφημος νόμος της «παγκόσμιας έλξης» του Νεύτωνα χρειαζόταν αναθεώρηση για να γίνει συμβατός με την καινούργια ιδέα της σχετικότητας. Συγκεντρώθηκε λοιπόν στο πρόβλημα και χρειάστηκε δέκα χρόνια για να το λύσει. Δέκα χρόνια παθιασμένης μελέτης, προσπαθειών, λαθών, σύγχυσης, εσφαλμένων άρθρων, λαμπρών ιδεών, παρεξηγημένων ιδεών.

Τελικά, τον Νοέμβριο του 1915, δημοσίευσε ένα άρθρο [“The Foundation of the General Theory of Relativity”, Annalen der Physik 354 (7), 769-822] με την πλήρη λύση: μια καινούρια θεωρία της βαρύτητας, την οποία ονόμασε «γενική θεωρία της σχετικότητας» – ήταν, θα λέγαμε το αριστούργημά του, η «ωραιότερη των θεωριών», σύμφωνα με τον μεγάλο ρωσοεβραίο φυσικό Λεβ Λαντάου.

http://einsteinpapers.press.princeton.edu/vol6-trans/158

Υπάρχουν κορυφαία αριστουργήματα που μας συγκινούν βαθιά: το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ, η Οδύσσεια του Ομήρου, η Καπέλα Σιξτίνα, Ο Βασιλιάς Ληρ … Για να εκτιμήσουμε το μεγαλείο τους ίσως απαιτείται μακρά μαθητεία. Η ανταμοιβή δεν είναι μόνο η αισθητική απόλαυση, αλλά και το ότι μας ανοίγουν τα μάτια σε νέες διαστάσεις του κόσμου.

Η γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν είναι λοιπόν ένα αριστούργημα τέτοιας οικουμενικής αξίας.

Θυμάμαι τη συγκίνησή μου όταν άρχισα να την καταλαβαίνω σιγά σιγά. Ήταν καλοκαίρι και βρισκόμουν σε μια παραλία της Καλαβρίας, στο Κοντοφούρι, λουσμένος στη λιακάδα του μεσογειακού ελληνισμού. Φοιτούσα τότε στο τελευταίο έτος του πανεπιστημίου. Στις καλοκαιρινές διακοπές, χωρίς το άγχος του σχολείου, μελετάμε καλύτερα. Εγώ μελετούσα μ’ ένα βιβλίο φαγωμένο στις άκρες από τα ποντίκια, γιατί τις νύχτες του χειμώνα το χρησιμοποιούσα για να βουλώνω τις φωλιές των τρωκτικών στο σαραβαλιασμένο, λίγο χίπικο σπίτι, σ’ έναν λόφο της Ούμπρια, όπου συνήθιζα να βρίσκω καταφύγιο από την πλήξη των πανεπιστημιακών αμφιθεάτρων της Μπολόνια.

Κάθε τόσο σήκωνα το βλέμμα από το βιβλίο και κοίταζα την αστραφτερή θάλασσα: είχα την εντύπωση ότι έβλεπα πράγματι την καμπυλότητα του χωροχρόνου που φαντάστηκε ο Αϊνστάιν (…)

απόσπασμα από το βιβλίο του Carlo Rovelli, «Επτά σύντομα μαθήματα φυσικής», μετάφραση Τριανταφύλλου Σώτη, εκδόσεις Πατάκη.

http://physicsgg.me/2016/08/21/%ce%b7-%cf%89%cf%81%ce%b1%ce%b9%cf%8c%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b7-%ce%b8%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%86%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82/

Γιατί βγάζει τη γλώσσα ο Einstein;

Τυχαία πόζα, βαρεμάρα ή συμβολισμός;

Είναι 14 Μαρτίου του 1951 και είναι και τα γενέθλιά του. Ο Albert Einstein έχει κανονίσει να τα γιορτάσει με φίλους στο κλαμπ του Princeton, δίπλα στο ομώνυμο Πανεπιστήμιο στο New Jersey. Αφού έσβησε τα 72 του κεράκια, σηκώθηκε να φύγει με ένα φιλικό ζευγάρι που θα τον πήγαινε στο σπίτι με το αυτοκίνητο. Ο φίλος του καθηγητής Frank Aydelotte με την γυναίκα του τρόμαξαν ανοίγοντας την πόρτα του κλαμπ με τα δεκάδες φλας που άστραφταν πάνω στον Einstein. Τους ακολουθούν σπρώχνοντας μέχρι το αυτοκίνητο. Ο Einstein είναι χαλαρός αλλά εμφανώς κουρασμένος και θέλει απλώς να επιστρέψει στο σπίτι του. Από το πρωί οι φωτορεπόρτερ τον ακολουθούν και έχει βαρεθεί να τους χαρίζει τυπικά χαμόγελα. Μόλις έχει καθίσει επιτέλους στην πίσω θέση του αυτοκινήτου ανάμεσα στον Frank και τη σύζυγό του. Τα φλας δεν σταματούν να απαθανατίζουν έναν άνθρωπο φανερά κουρασμένο με ύφος βαρεμάρας. Ένας φωτογράφος πλησιάζει και του ζητάει ένα τελευταίο χαμόγελο.

Ο νομπελίστας φυσικός απλώς γουρλώνει τα μάτια, βγάζει την γλώσσα και του χαρίζει την πιο διάσημη πόζα του.

Λίγα δευτερόλεπτα πριν το διάσημο κλικ ο Einstein δεν κρύβει την κούραση και τη βαρεμάρα του

Ο φωτογράφος ονομάζεται Arthur Sasse και δουλεύει στο αμερικανικό πρακτορείο τύπου UPI ή αλλιώς United Press International και μόλις έχει βγάλει μία ιστορική φωτογραφία. Την έβγαλε βιαστικά αφού η γκριμάτσα ήρθε αναπάντεχα ενώ αυτός περίμενε στην καλύτερη ένα συγκαταβατικό χαμόγελο. Λέγεται μάλιστα ότι η αυθεντική φωτογραφία είναι εντελώς λάθος καδραρισμένη και κόπηκε καλύτερα στην πορεία. Τις επόμενες εβδομάδες η εικόνα αυτή θα τυπωθεί σε χιλιάδες εφημερίδες ανά τον κόσμο.

Σε μόλις τέσσερις μέρες η φωτογραφία διέσχισε τον Ατλαντικό για να γίνει πρωτοσέλιδο στις ευρωπαϊκές εφημερίδες.

Ο ίδιος ο Einstein λίγο καιρό αργότερα σε μία συνέντευξή του ενάντια στον μακαρθισμό και τις ρατσιστικές συμπεριφορές αναφέρει: «Αυτή η πόζα αποτυπώνει πολύ καλά την συμπεριφορά μου. Πάντα είχα δυσκολία να δεχτώ την εξουσία και τις εντολές. Το να βγάλω τη γλώσσα σε έναν φωτογράφο που περιμένει προφανώς μία πιο πρέπουσα πόζα αντιπροσωπεύει την άρνησή μου να παίξω με τους κανόνες του παιχνιδιού αφού αρνούμαι να χαρίσω μία εικόνα του εαυτού μου κλασική και σύμφωνη με τις νόρμες».

Ο νομπελίστας φυσικός γούσταρε τόσο την συγκεκριμένη φωτογραφία που λέγεται ότι παρήγγειλε από τον Arthur Sasse εννιά κόπιες της σε μεγάλο μέγεθος για προσωπική του χρήση. Χάρισε μάλιστα μία από αυτές στον φίλο του δημοσιογράφο του ABC Howard K. Smith, γράφοντας από πίσω στα γερμανικά μία μικρή αφιέρωση που έλεγε: «Μία πόζα που αγαπάτε αφού απευθύνεται σε όλη την ανθρωπότητα. Ένας πολίτης μπορεί να κάνει αυτό που κανένας διπλωμάτης δεν θα τολμούσε. Ο πιστός και ευγνώμων ακροατής σας, Α. Einstein, 1953».

Η φωτογραφία αυτή με την χειρόγραφη αφιέρωση πουλήθηκε 74.324 δολάρια σε δημοπρασία το 2009, κάτι που την κάνει να είναι η πιο ακριβή φωτογραφία του Einstein στην ιστορία. Έκτοτε βρίσκεται στα χέρια του αμερικανού συλλέκτη David Waxman που δηλώνει πολύ περήφανος αφού «η ευκαιρία να αγοράσεις μία τέτοια κλασική φωτογραφία έρχεται μόνο μία φορά στη ζωή μας».

http://physicsgg.me/2016/09/05/%ce%b3%ce%b9%ce%b1%cf%84%ce%af-%ce%b2%ce%b3%ce%ac%ce%b6%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%b7-%ce%b3%ce%bb%cf%8e%cf%83%cf%83%ce%b1-%ce%bf-einstein/

Ενδείξεις παραβίασης της Γενικής Σχετικότητας από το ίδιο πείραμα που δικαίωσε τον Αϊνστάιν.

Οι δύο ανιχνευτές Advanced LIGO στις ΗΠΑ πέρασαν στην ιστορία τον Σεπτέμβριο του 2015, όταν έγιναν οι πρώτοι που κατέγραψαν σήματα βαρυτικών κυμάτων, και έτσι επιβεβαίωσαν μία από τις λίγες προβλέψεις της Γενικής Σχετικότητας που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχαν επαληθευτεί πειραματικά.

Σύμφωνα ωστόσο με επιστήμονες από ιδρύματα στον Καναδά και το Ιράν, είναι πιθανό η συμβολή τους στη φυσική να αποδειχθεί τελικά ακόμη πιο καταλυτική. Κι αυτό γιατί στις ίδιες καταγραφές φαίνεται να υπάρχουν ενδείξεις πως η θεωρία του Αϊνστάιν δεν έχει καθολική ισχύ, αφού παραβιάζεται στις περιοχές γύρω από τις μαύρες τρύπες.

Οι ενδείξεις αυτές προέκυψαν από την ανάλυση που έκαναν οι φυσικοί, με επικεφαλής τον Νιάγιες Ασόρντι από το πανεπιστήμιο του Βατερλό στον Καναδά, σε σήματα από τους δύο ανιχνευτές. Όπως έδειξε η ανάλυση, φαίνεται να αντιστοιχούν σε ένα είδος «ηχούς» των κυμάτων, το οποίο αντιβαίνει τη Γενική Σχετικότητα.

Τα αποτελέσματα της ομάδας δεν είναι προς το παρόν τελεσίδικα, καθώς η ανάλυση περισσότερων δεδομένων είναι απίθανο να δείξει πως δεν ευσταθούν. Αν όμως αυτό δεν συμβεί, και αποδειχθεί πως αυτή η «ηχώ» όντως υπάρχει, τότε αυτό θα σημαίνει πως η θεωρία του Αϊνστάιν δεν ισχύει στην περιοχή εντός του «ορίζοντα γεγονότων» μίας μαύρης τρύπας, δηλαδή στην περιοχή όπου το βαρυτικό της πεδίο έχει τόσο μεγάλη ένταση, ώστε οποιοδήποτε σώμα ή φωτόνιο βρεθεί στην εμβέλειά του να μην μπορεί να «δραπετεύσει».

Τι συμβαίνει όμως στο φως και την ακτινοβολία που «ρουφά» μία μαύρη τρύπα; Εδώ, η Γενική Σχετικότητα και η κβαντική θεωρία, οι δύο πυλώνες της σύγχρονης φυσικής, καταλήγουν σε αντικρουόμενα συμπεράσματα. Στην περίπτωση που ισχύει η κβαντική θεωρία, τότε θα πρέπει να συναντήσει ένα μεγάλο και μυστηριώδη «τοίχο» από σωματίδια υψηλής ενέργειας, ένα «τείχος προστασίας» (firewall) όπως ονομάζεται.

Επομένως, είτε το «τείχος προστασίας» όντως υπάρχει, αντιβαίνοντας όμως τότε μία βασική αρχή της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν, είτε είναι αχρείαστο για να εξηγηθεί ο τρόπος με τον οποίο μία μαύρη τρύπα απορροφά και εκπέμπει ακτινοβολία – επειδή είναι λανθασμένος ο τρόπος που οι επιστήμονες ερμηνεύουν την κβαντική φυσική.

Μέχρι πρόσφατα, το ερώτημα ήταν καθαρά θεωρητικό, αφού δεν υπήρχε τρόπος για να παρατηρήσουν οι επιστήμονες τι συμβαίνει στον «ορίζοντα γεγονότων» μίας μαύρης τρύπας. Ωστόσο, αυτό άλλαξε από την έναρξη του Advanced LIGO και την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από τη συγχώνευση μελανών οπών. Κι αυτό γιατί, στην περίπτωση που δεν ισχύει η Γενική Σχετικότητα, και επομένως υπάρχει το «τείχος προασιασίας», τότε μετά τα βαρυτικά κύματα θα πρέπει να εκπέμπεται και ένα είδος «ηχούς» τους.

Έτσι, η ομάδα του Ασόρντι δημιούργησε ένα απλό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο οι μαύρες τρύπες δεν περιβάλλονται από έναν συμβατικό «ορίζοντα γεγονότων» αλλά από δομές που λειτουργούν σαν κάτοπτρα. Εφαρμόζοντας το μοντέλο στις τρεις συγχωνεύσεις μελανών οπών που έχει καταγράψει το Advanced LIGO, βρήκαν πόση θα έπρεπε να είναι η χρονική απόσταση της επαναλαμβανόμενης «ηχούς» μετά την εκπομπή των βαρυτικών κυμάτων.

Αφότου υπολόγισαν τις τιμές, ανέλυσαν τα δεδομένα από το πείραμα. Έτσι, βρήκαν πως και στις τρεις συγχωνεύσεις, οι θεωρητικές τιμές συμφωνούσαν με τα νούμερα που προέκυψαν από την ανάλυση των παρατηρήσεων.

Η ομάδα παραδέχεται πως μπορεί στην πορεία να αποδειχθούν τυχαίες διακυμάνσεις τα νούμερα που φαίνεται να παραπέμπουν στον «αντίλαλο» των βαρυτικών κυμάτων. Οριστική απάντηση θα προκύψει από τη μελέτη ακόμη περισσότερων συγχωνεύσεων, που αναμένεται να εντοπίσει το Advanced LIGO στη δεύτερη φάση λειτουργίας του, η οποία ξεκίνησαν πριν από μερικές εβδομάδες.

http://www.naftemporiki.gr/story/1183273/endeikseis-parabiasis-tis-genikis-sxetikotitas-apo-to-idio-peirama-pou-dikaiose-ton-ainstain

Επιβεβαίωση φαινομένου της Γενικής Σχετικότητας που ο Αϊνστάιν θεωρούσε αδύνατον να παρατηρηθεί.

Μία διεθνής ομάδα αστρονόμων επιβεβαίωσε με παρατηρησιακά δεδομένα πως ένα μακρινό άστρο φαίνεται να βρίσκεται σε διαφορετική θέση στον ουρανό, αν και ανάμεσα σε αυτό και τη Γη παρεμβάλλεται ένα άλλο άστρο το οποίο εκτρέπει το φως του, χωρίς να χρειάζεται τα δύο σώματα να βρίσκονται ακριβώς στην ίδια ευθεία. Πρόκειται για ένα σημαντικό επίτευγμα, αφού, αν και το φαινόμενο αυτό προβλέπεται από τη Γενική Σχετικότητα, ο «πατέρας» αυτής της θεωρίας, δηλαδή ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, θεωρούσε ότι ήταν αδύνατον να παρατηρηθεί.

Έτσι, οι αστρονόμοι από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τον Καναδά ουσιαστικά προσέφεραν μία ακόμη απόδειξη της Γενικής Σχετικότητας, δείχνοντας παράλληλα ότι ο Αϊνστάιν είχε... άδικο, όταν υποστήριζε πως το φαινόμενο αυτό δεν θα μπορούσε να αποδειχθεί. Μάλιστα, αξιοποιώντας το, κατάφεραν να μετρήσουν τη μάζα του άστρου που παρενεβλήθη, εγκαινιάζοντας επομένως μία νέα τεχνική για αστρικές μελέτες.

Το φαινόμενο αυτό αποτελεί μία παραλλαγή της βαρυτικής μικροεστίασης. Με βάση τη Γενική Σχετικότητα, η βαρυτική μικροεστίαση οφείλεται στο γεγονός ότι κάθε άστρο λόγω της βαρύτητάς του παραμορφώνει τον περιβάλλοντα χώρο με τέτοιο τρόπο ώστε να συμπεριφέρεται σαν «φακός». Έτσι, όταν αυτός ο «φακός» βρεθεί ανάμεσα στη Γη και ένα άλλο άστρο (την «πηγή») παραμορφώνει τη διεύθυνση διάδοσης του φωτός που εκπέμπει αυτή η «πηγή».

Η λειτουργία των άστρων ως βαρυτικών «φακών» αποτελεί μία πρόβλεψη που κάνει τη Γενική Σχετικότητα να διαφέρει ριζικά από τη Νευτώνεια φυσική και έχει επιβεβαιωθεί ήδη από το 1919 στην περίπτωση του Ήλιου, κάνοντας τότε τη Γενική Σχετικότητα και τον Αϊνστάιν πρωτοσέλιδο στις μεγαλύτερες εφημερίδες της εποχής. Επίσης, εδώ και μερικά χρόνια, οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει πολλές περιπτώσεις βαρυτικής μικροεστίασης, δηλαδή περιπτώσεις όπου ο «φακός» και η «πηγή» βρίσκονται ακριβώς στην ίδια ευθεία, με συνέπεια το φως της «πηγής» να παραμορφώνεται και να σχηματίζει ένα κυκλικό φωτεινό δακτύλιο («δακτύλιο του Αϊνστάιν»).

Ωστόσο, ο ίδιος ο Αϊνστάιν είχε προβλέψει ότι υπάρχει επίσης μία παραλλαγή της βαρυτικής μικροεστίασης, που συμβαίνει όταν τα δύο άστρα δεν βρίσκονται ακριβώς στην ίδια ευθεία. Τότε, η «πηγή» θα εμφανίζεται ελαφρώς μετατοπισμένη από τη θέση της, ενώ ο δακτύλιος που θα σχηματίζεται θα είναι ασύμμετρος. Ωστόσο, όπως πίστευε, η μετατόπιση της θέσης θα είναι τόσο μικρή, όπως και το μέγεθος του δακτυλίου, που θα ήταν αδύνατον να μετρηθεί.

Τώρα, η διεθνής ομάδα των αστρονόμων κατέρριψε αυτή την πρόβλεψη του Αϊνστάιν, αξιοποιώντας γι’ αυτό τον σκοπό δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Τον ρόλο του «φακού» ανέλαβε ο Stein 2051 B, ένας λευκός νάνος σε απόσταση μόλις 18 ετών φωτός από τη Γη, ο οποίος από τη μετατόπιση της θέσης της «πηγής», υπολόγιζαν πως η μάζα του είναι 0,675 η ηλιακή.

Η ομάδα ελπίζει ότι στο μέλλον θα εντοπίσει και άλλες περιπτώσεις εκδήλωσης του ίδιου φαινομένου, αξιοποιώντας τα νέας «γενιάς» επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια που βρίσκονται στα σκαριά. Έτσι, θα αξιοποιήσει αυτή τη νέα τεχνική, για να υπολογίσει τις μάζες ακόμη περισσότερων άστρων.

http://www.naftemporiki.gr/story/1244349/epibebaiosi-fainomenou-tis-genikis-sxetikotitas-pou-o-ainstain-theorouse-adunaton-na-paratirithei

Επιστολές του Αϊνστάιν δημοπρατήθηκαν για 210.000 δολάρια.

Οκτώ επιστολές που είχε γράψει ο Άλμπερτ Αϊνστάιν σχετικά με τον Θεό το Ισραήλ και τη Φυσική πουλήθηκαν σε δημοπρασία στην Ιερουσαλήμ για σχεδόν 210.000 δολάρια.

Οι υπογεγραμμένες επιστολές της περιόδου1951-1954 είχαν εκτιμηθεί από τον οίκο δημοπρασιών Winners σε μόλις 31.000 έως 46.000 δολάρια.

Το υψηλότερο τίμημα, 84.000 δολάρια, απέσπασε ένα γράμμα του Αϊνστάιν σε έναν άλλο διάσημο φυσικό, τον Αμερικανοεβραίο Ντέιβιντ Μπομ. «Αν ο Θεός έχει δημιουργήσει τον κόσμο, η πρωταρχική έγνοια του ασφαλώς δεν ήταν να κάνει εύκολη την κατανόησή του για εμάς» έγραφε ο πατέρας της Σχετικότητας.

Ο Αϊνστάιν δήλωνε αγνωστικιστής και δεν πίστευε στη μεταθανάτια ζωή.

Σε ένα άλλο γράμμα του, το οποίο πουλήθηκε για 50.400 δολάρια, ο Αϊνστάιν δήλωνε δύσπιστος με τις προσπάθειες του Μπομ να συνδέσει την κβαντομηχανική και τη θεωρία της Σχετικότητας: «Πρέπει να ομολογήσω ότι αδυνατώ να μαντέψω πώς μπορεί να επιτευχθεί μια τέτοια ενοποίηση».

Πράγματι, η ενοποίηση των δύο μεγάλων θεωριών ακόμα εκκρεμεί

Ένας από τους πλειοδότες της δημοπρασίας ήταν ο γνωστός ισραηλινός «μάγος» Γιούρι Γκέλερ, ο οποίος αγόρασε ένα γράμμα στο οποίο ο Αϊνστάιν προσπαθεί να αποτρέψει τον Μπομ να μετακομίσει στο Ισραήλ από τη Βραζιλία όπου είχε καταφύγει μετά τις μακαρθικές διώξεις στις ΗΠΑ. Τελικά, ο Μπομ έγινε απλώς επισκέπτης καθηγητής στο Ισραήλ και μετακόμισε στην Αγγλία το 1957.

Ο οίκος δημοπρασίας γνωστοποίησε ότι τα γράμματα προήλθαν από τη χήρα του Μπομ.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500150551

Ένα ξενοδοχείο αφιερωμένο στην Emmy Noether

« Η θεωρία της Γενικής Σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν δημοσιεύτηκε το 1915, αλλάζοντας για πάντα τον τρόπο που κατανοούμε τη σχέση ανάμεσα στο χώρο και το χρόνο. Όπως συμβαίνει συχνά, τα πρόσωπα που συμβάλουν σε μια επιστημονική ανακάλυψη είναι περισσότερα από εκείνο που αναγνωρίζουμε επίσημα». Η εισαγωγή του άρθρου της Sarah Guminski στο περιοδικό Scientific American δεν είναι τυχαία.

Η ίδια προσθέτει ότι παρόλο που είναι σχεδόν απίθανο να υπάρχει κάποιος που να μην έχει ακούσει ποτέ το όνομα του Αϊνστάιν, ελάχιστοι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η ανάπτυξη της Θεωρίας της Σχετικότητας δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τη συμβολή του έργου μιας σπουδαίας προσωπικότητας, της Γερμανίδας μαθηματικού Έμμυ Ναίτερ (1882 -1935). Παρά τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετώπισε σε όλη τη διάρκεια της ζωής της, λόγω του φύλου της και της εβραϊκής καταγωγής της, η Ναίτερ κατάφερε να μάς κληροδοτήσει σπουδαίο έργο: η εργασία της, στις αρχές της δεκαετίας του ’20, πάνω στη Θεωρία των Δακτυλίων έθεσε τα θεμέλια για τη σύγχρονη Αφηρημένη Άλγεβρα.

Ο Αϊνστάιν είχε αναγνωρίσει, επίσης, την προσφορά της, χαρακτηρίζοντάς την ως τη σημαντικότερη και πιο δημιουργική γυναίκα μαθηματικό της εποχής της.

Το θεώρημά της (*), το οποίο εξηγεί τη θεμελιώδη σχέση μεταξύ της συμμετρίας και των νόμων διατήρησης, ενώνει με αξιοθαύμαστη ακρίβεια αυτούς τους δύο εννοιολογικούς πυλώνες της φυσικής. Σήμερα, αρκετοί επιστήμονες αναγνωρίζουν τη συνεισφορά του θεωρήματός της στην ανάπτυξη της Θεωρίας της Σχετικότητας, καθώς και στις νέες πρωτοποριακές έρευνες, ακόμη και σε εκείνη που σχετίζεται με το μποζόνιο Higgs.

Ένα ξενοδοχείο για τη Ναίτερ

https://blogs.scientificamerican.com/observations/emmy-noethers-mathematics-as-hotel-decor/

Δεν γνωρίζουμε πόσο συνεισφέρει στην αναγνώριση της Ναίτερ ένα ξενοδοχείο αφιερωμένο στην προσωπικότητά της. Σίγουρα, όμως, η ύπαρξή του μπορεί να βοηθήσει ορισμένους να ενδιαφερθούν περισσότερο για το έργο της, τη στιγμή μάλιστα που το όνομά της παραμένει άγνωστο ακόμη και σε κάποια μέλη της επιστημονικής κοινότητας.

Αναφερόμαστε στο Hotel EMC2 που άνοιξε τις πύλες του πριν από λίγο καιρό στο Σικάγο. Εμπνευστής της ιδέας, να αφηγηθεί την ιστορία της Ναίτερ με απρόβλεπτο τρόπο μέσα από το ξενοδοχείο του, είναι ο ξενοδόχος και λάτρης της επιστήμης Scott Greenberg. Από τους πίνακες ζωγραφικής, μέχρι το ντιζάιν και το μενού του εστιατορίου, όλα είναι εναρμονισμένα με την επιστήμη και την προσωπικότητα της Έμμμυ Ναίτερ. Την επιστημονική και εικαστική επιμέλεια του σχεδίου έχει αναλάβει η μαθηματικός και μουσικός Eugenia Cheng από το The Art Institute of Chicago.

Σκοπός της Cheng δεν είναι να διδάξει αφηρημένη άλγεβρα στους ενοίκους του Ξενοδοχείου, αλλά να προκαλέσει, όπως λέει, την περιέργειά τους μέσα από ελκυστικές παραστάσεις που συνδέονται με την επιστήμη και το πνεύμα μιας σπουδαίας μαθηματικού.

(*) Στους φυσικούς η Noether είναι γνωστή από το θεώρημα που φέρει το όνομά της, σύμφωνα με το οποίο, υπάρχει μια βαθιά σχέση ανάμεσα στις συμμετρίες και τις διατηρούμενες ποσότητες. Κάθε συμμετρία της φύσης συνεπάγεται και έναν νόμο διατήρησης και αντιστρόφως, πίσω από κάθε νόμο διατήρησης κρύβεται και μια συμμετρία.noether

Οι αρχές διατήρησης της ορμής, της ενέργειας και της στροφορμής συνδέονται με συμμετρίες ως προς τα αντίστοιχα συζυγή μεγέθη της θέσης, του χρόνου και της γωνίας.

Εφόσον οι φυσικοί νόμοι είναι ανεξάρτητοι:

από τη θέση ή τις μετοπίσεις στον χώρο, συνεπάγεται η αρχή διατήρησης της ορμής,

από τον χρόνο ή τις μετατοπίσεις στον χρόνο, συνεπάγεται η αρχή διατήρησης ενέργειας

από τον προσανατολισμό στο χώρο ή τις περιστροφές, συνεπάγεται η αρχή διατήρησης της στροφορμής.

Εκτός όμως από τις εξωτερικές συμμετρίες, υπάρχουν και οι εσωτερικές συμμετρίες, όπως για παράδειγμα η συμμετρία βαθμίδας στην ηλεκτροδυναμική. Έτσι, η συμμετρία βαθμίδας συνεπάγεται την αρχή διατήρησης του ηλεκτρικού φορτίου. Από εσωτερικές συμμετρίες προκύπτει επίσης η διατήρηση του ισοτοπικού σπιν κ.ά.

Βασιζόμενοι στο θεώρημα της Noether, αφού εντοπίσουμε τις συμμετρίες ενός φυσικού συστήματος, στη συνέχεια μπορούμε να προσδιορίσουμε τις αντίστοιχες διατηρούμενες ποσότητες.

https://physicsgg.me/2017/06/20/%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%BE%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%B5%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-emmy-noether/

Σημείωμα του Αϊνστάιν για το μυστικό της ευτυχίας δημοπρατείται στην Ιερουσαλήμ.

Δύο σημειώματα του Αλμπερτ Αϊνστάιν, το ένα από τα οποία έχει ως θέμα το μυστικό μίας ευτυχισμένης ζωής, δημοπρατούνται την Τρίτη στην Ιερουσαλήμ.

Το 1922, ο γερμανός φυσικός, ήδη διάσημος για τη θεωρία της σχετικότητας, είχε κάνει περιοδεία στην Ιαπωνία. Τότε είχε πληροφορηθεί ότι θα είναι υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ Φυσικής και η φήμη του είχε αρχίσει να ξεπερνά τα όρια της επιστημονικής κοινότητας.

Η σκηνή διαδραματίζεται στο Imperial Hotel του Τόκιο, αφηγείται ο πωλητής του πολύτιμου σημειώματος. Ενας ιάπωνας αγγελιαφόρος φθάνει για να επιδώσει ένα μήνυμα στον φυσικό. Κανείς δεν ξέρει εάν αρνήθηκε να πάρει φιλοδώρημα ή αν ο Αϊνστάιν δεν είχε επάνω του χρήματα, πάντως, για να μην το αφήσει να φύγει με άδεια χέρια, του έδωσε δύο σημειώματα στα γερμανικά.

«Ισως, εάν έχεις τύχη, αυτά τα σημειώματα θα έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία από ένα απλό φιλοδώρημα», του είπε τότε ο διάσημος φυσικός, σύμφωνα με τον πωλητή, συγγενή του ιάπωνα αγγελιαφόρου που ζει στο Αμβούργο.

Σε ένα από τα σημειώματα, που είναι γραμμένο σε χαρτί με το λογότυπο του Imperial Hotel, γράφει: «μία ήσυχη και σεμνή ζωή φέρνει περισσότερη χαρά από την αναζήτηση της επιτυχίας που συνεπάγεται διαρκή αναστάτωση».

Στο δεύτερο σημείωμα, σε λευκό χαρτί, αναγράφεται η φράση που αποδίδεται στον Λένιν: «εκεί όπου υπάρχει μία θέληση, εκεί υπάρχει και ένας δρόμος».

Η αυθεντικότητα των άγνωστων μέχρι σήμερα σημειωμάτων αυτών πιστοποιήθηκε από τον οίκο Winner's. Δεν έχουν επιστημονική αξία, αλλά μπορούν να συμβάλουν στην κατανόηση των προσωπικών σκέψεων του Αϊνστάιν, το όνομα του οποίου έγινε συνώνυμο της ευφυΐας, σύμφωνα με τον Ρόνι Γκρος, υπεύθυνο για τη μεγαλύτερη συλλογή αρχείων του γερμανού φυσικού στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ.

«Αυτό που κάνουμε εδώ είναι ένα πορτρέτο του Αϊνστάιν- του ανθρώπου, του επιστήμονα, της απήχησής του στον κόσμο-μέσω των γραπτών του», προσθέτει. «Αυτό είναι μία ακόμη ψηφίδα στο μωσαϊκό».

Τα δύο σημειώματα θα τεθούν προς πώληση από το οίκο Winner's στην Ιερουσαλήμ μαζί με άλλα αντικείμενα, ανάμεσά τους και δύο επιστολές που γράφτηκαν από τον φυσικό στο τέλος της ζωής του.

http://www.tovima.gr/science/article/?aid=909990

Η «συνταγή της ευτυχίας» του Αϊνστάιν που πωλήθηκε για 1,56 εκατομμύρια.

Δύο σημειώματα δια χειρός Αλμπερτ Αϊνστάιν που περιγράφουν τη θεωρία του περί «ευτυχίας» πωλήθηκαν σε δημοπρασία στην Ιερουσαλήμ για 1,56 εκατ. δολάρια.

Ο φυσικός έδωσε τα δύο σημειώματα σε έναν ταχυμεταφορέα το 1922 στο Τόκιο, αντί φιλοδωρήματος, αφού μόλις είχε μάθει ότι είχε βραβευθεί με το πολυπόθητο βραβείο Νόμπελ.

Μάλιστα, του είχε πει πως αν ήταν πολύ τυχερός αυτά τα σημειώματα κάποτε θα είχαν πολύ μεγάλη αξία, όπως και έγινε.

Η γραπτή συμβουλή του Αϊνστάιν προς τον ταχυμεταφορέα ήταν πως το να πετύχεις ένα όνειρο χρόνων δεν σημαίνει απαραίτητα πως θα είσαι και ευτυχισμένος.

Όπως χαρακτηριστικά έγραψε στο χαρτί αλληλογραφίας του Imperial Hotel, με μια εκ των προτάσεων του γραμμένη στα γερμανικά: «Μια ήσυχη και ταπεινή ζωή θα φέρει περισσότερη ευτυχία απ’ ότι το κυνήγι της επιτυχίας και η συνεχής ανησυχία που φέρνει αυτό»

Στο δεύτερο σημείωμα που έγραψε την ίδια ώρα και που πουλήθηκε για 240.000 δολάρια, ο Αινστάιν συμβούλευε τον Ιάπωνα ταχυμεταφορέα πως «οταν υπάρχει θέληση, υπάρχει και τρόπος».

Αξίζει να σημειωθεί πως η τελική τιμή στην οποία πωλήθηκαν τα σημειώματα ξεπέρασε κατά πολύ την τιμή στην οποία εκτιμήθηκαν πριν τη δημοπρασία.

Σύμφωνα με το BBC, ως πωλητής των σημειωμάτων εμφανίζεται ο ανιψιός του ταχυμεταφορέα.

http://www.kathimerini.gr/931956/article/epikairothta/kosmos/h-syntagh-ths-eytyxias-toy-ainstain-poy-pwlh8hke-gia-156-ekatommyria

Η εξαφάνιση του χρόνου από τον Γκέντελ.

O Immanuel Kant υποστήριζε την άποψη ότι η αλλαγή είναι μια αυταπάτη που οφείλεται στους ειδικούς μας ανθρώπινους τρόπους πρόσληψης. Συγκεκριμένα, στην Κριτική του Καθαρού Λόγου, ο Καντ δηλώνει: «Εκείνα τα συναισθήματα τα οποία παρουσιάζουμε στους εαυτούς μας ως αλλαγές, σε όντα με άλλες μορφές διαίσθησης θα προκαλούσαν μια πρόσληψη στην οποία η ιδέα του χρόνου, και συνεπώς και της αλλαγής, δε θα εμφανιζόταν καθόλου».

Το 1949 ο Kurt Goumldel (Γκέντελ), προς τιμή των εβδομηκοστών γενεθλίων του Αϊνστάιν, παρουσίασε ένα άρθρο με λύσεις των εξισώσεων πεδίου του Αϊνστάιν στη ΓΘΣ.

Οι λύσεις του παρήγαγαν θεωρητικά σύμπαντα στα οποία «δεν μπορούσε κανείς με τίποτε να υποθέσει αντικειμενική παρέλευση του χρόνου». Σ’ ένα τέτοιο κόσμο, ταξίδια στο χρόνο μέσα στο μέλλον ή στο παρελθόν είναι δυνατά με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ταξιδεύουμε σε διαφορετικές διευθύνσεις στο χώρο. Στο σύμπαν του Γκέντελ, εγκαταλείπεται η διάκριση ανάμεσα σε νωρίτερα και αργότερα. Το ερώτημα είναι αν εάν μπορούμε, με βάση τα αποτελέσματα παρατηρήσεων, να αποκλείσουμε την πιθανότητα να είναι αυτό το μαθηματικά δυνατό σύμπαν υποψήφιο για το φυσικό σύμπαν……

Αν ο Αϊνστάιν μεταμόρφωσε το χρόνο σε χώρο, ο Γκέντελ πέτυχε κάτι ακόμα πιο μαγικό: τον εξαφάνισε. Έχοντας ήδη σείσει συθέμελα το μαθηματικό κόσμο με το θεώρημα της μη πληρότητας, τώρα ο Γκέντελ καταπιανόταν με τον Αϊνστάιν και τη σχετικότητα.

Τα μαθηματικά, η φυσική και η φιλοσοφία των ευρημάτων του Γκέντελ ήταν εντελώς καινούρια. Στους πιθανούς κόσμους που θα διέπονταν απ’ αυτές τις νέες κοσμολογικές λύσεις, (τα αποκαλούμενα περιστρεφόμενα ή σύμπαντα Γκέντελ), προέκυπτε πως η δομή του χωροχρόνου στρεβλώνεται ή καμπυλώνεται τόσο πολύ από την κατανομή της ύλης, ώστε δημιουργούνται χρονοειδείς διαδρομές με φορά προς το μέλλον, που αν τις ακολουθήσει ένα ταχύτατο διαστημόπλοιο – ο Γκέντελ είχε βρει ακριβώς την ταχύτητα και τα καύσιμα που θα απαιτούνταν, ξεχνώντας μόνο το φαγητό των κοσμοναυτών – μπορεί να εισέλθει σε οποιαδήποτε περιοχή του παρελθόντος, του παρόντος ή του μέλλοντος. Ο Γκέντελ, αυτός ο συνδυασμός Κάφκα και Αϊνστάιν, απέδειξε για πρώτη φορά στην ιστορία, χρησιμοποιώντας τις εξισώσεις της σχετικότητας, ότι τα ταξίδια στο χρόνο δεν ήταν μια φαντασίωση των φιλοσόφων αλλά μια επιστημονική πιθανότητα…..

Ο Γκέντελ έσπευσε να επισημάνει, πως, εάν μπορούμε να επισκεφτούμε το παρελθόν, αυτό σημαίνει ότι δεν έχει πραγματικά «παρέλθει». Όμως, ο χρόνος που δεν περνάει δεν είναι χρόνος….

Μελετώντας ξανά το περιστρεφόμενο σύμπαν Γκέντελ, ο Stephen Hawking (Χόκινγκ) ένιωσε την ανάγκη να εκφράσει τον θαυμασμό του. Τα αποτελέσματα του Γκέντελ (που δείχνουν πως το ταξίδι στο χρόνο συνάδει με τους νόμους της σχετικότητας), του φάνηκαν τόσο απειλητικά ώστε βάλθηκε να σκαρώσει ένα αντι-γκεντελιανό αίτημα. Εάν γίνει αποδεκτή η περίφημη «εικασία για την προστασία της χρονολογίας» του Χόκινγκ, τότε ακυρώνεται η συνεισφορά του Γκέντελ στην σχετικότητα. Ευρήματα σαν αυτά του Γκέντελ, ήταν κατά τον Χόκινγκ τόσο απαράδεκτα από φυσική άποψη ώστε πρότεινε μια ad hoc τροποποίηση των νόμων της φύσης που οδηγούσε στην απόρριψη του σύμπαντος Γκέντελ ως φυσικά δυνατού…

ΠΗΓΕΣ: 1) «ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΔΙΧΩΣ ΧΡΟΝΟ», Palle Yourgrau, εκδόσεις Τραυλός 2) «Γκέντελ, μια ζωή λογικής», John L. Casti and Werner DePauli, εκδόσεις Liberal Bookς.

http://physicsgg.me/2011/05/08/%ce%b7-%ce%b5%ce%be%ce%b1%cf%86%ce%ac%ce%bd%ce%b9%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%87%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%bf%cf%85-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b3%ce%ba%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b5/

Άλλη μια επιβεβαίωση της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων έκανε τον πιο ακριβή έως σήμερα έλεγχο της γενικής θεωρίας σχετικότητας του Αϊνστάιν όχι μόνο πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, αλλά και πέρα από τον δικό μας γαλαξία, επιβεβαιώνοντας την ορθότητά της, για τη συμπεριφορά της βαρύτητας σε κοσμική κλίμακα.

Συνδυάζοντας στοιχεία από το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ» και το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή, οι επιστήμονες έδειξαν ότι πράγματι η βαρύτητα συμπεριφέρεται όπως ακριβώς προβλέπει η γενική θεωρία σχετικότητας που είχε παρουσιάσει ο Αλμπερτ Αϊνστάιν το 1915.

Από τότε, η θεωρία αυτή έχει περάσει με «άριστα» από αλλεπάλληλα τεστ στη Γη και το διάστημα. Οι νέες ακόμη πιο μακρινές μετρήσεις, που έδειξαν πως καμπυλώνεται το φως (και άρα ο χωροχρόνος) γύρω από τον γαλαξία, επιβεβαίωσαν για μια ακόμη φορά ότι η θεωρία είναι σωστή.

Οι ερευνητές από τη Βρετανία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον δρα Τόμας Κόλετ του Ινστιτούτου Κοσμολογίας και Βαρύτητας του βρετανικού Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science»,

http://science.sciencemag.org/content/360/6395/1342

χρησιμοποίησαν έναν σχετικά κοντινό γαλαξία (τον ESO325-G004 σε απόσταση 450 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη) ως βαρυτικό φακό για να πραγματοποιήσουν ένα τεστ ακριβείας της θεωρίας.

Ο γαλαξίας αυτός δρα ως ισχυρός βαρυτικός φακός, στρεβλώνοντας το φως από έναν άλλο πολύ πιο μακρινό γαλαξία που βρίσκεται από πίσω του, δημιουργώντας έτσι τον λεγόμενο φωτεινό «δακτύλιο Αϊνστάιν» γύρω από το κέντρο του. Συγκρίνοντας τη μάζα του γαλαξία ESO 325-G004 με την καμπύλωση του χώρου γύρω του, οι αστρονόμοι βρήκαν ότι η βαρύτητα συμπεριφέρεται σύμφωνα με τις προβλέψεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας.

«Είναι τόσο ανακουφιστικό να χρησιμοποιούμε τα καλύτερα τηλεσκόπια στον κόσμο για να θέσουμε σε αμφισβήτηση τον Αϊνστάιν και τελικά να βρίσκουμε πόσο σωστός ήταν» δήλωσε ο καθηγητής Μπομπ Νίκολ, διευθυντής του Ινστιτούτου Κοσμολογίας και Βαρύτητας.

Το νέο τεστ σχετίζεται και με την επέκταση του σύμπαντος, κάτι που είναι γνωστό ήδη από το 1929 ότι συμβαίνει, αλλά το 1998 έγινε πλέον αντιληπτό ότι η διαστολή του σύμπαντος είναι ταχύτερη σήμερα από ό,τι στο παρελθόν.

Αυτό μπορεί να εξηγηθεί μόνο αν υπάρχει ένας «εξωτικός» παράγων διαστολής, η λεγόμενη -και προς το παρόν μόνο θεωρητική- σκοτεινή ενέργεια. Ομως το κατά πόσο μπορεί να ισχύει αυτή η εξήγηση της επιταχυνόμενης διαστολής του σύμπαντος, εξαρτάται από το εάν ισχύει επίσης η γενική θεωρία της σχετικότητας για τη βαρύτητα σε κοσμολογική κλίμακα – που όντως φαίνεται να ισχύει.

https://physicsgg.me/2018/06/22/%ce%ac%ce%bb%ce%bb%ce%b7-%ce%bc%ce%b9%ce%b1-%ce%b5%cf%80%ce%b9%ce%b2%ce%b5%ce%b2%ce%b1%ce%af%cf%89%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b8%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83/