Χαμός στο κέντρο του Γαλαξία μας

Πρόσφατα οι αστρονόμοι ανακάλυψαν στις ακτίνες Χ δύο λοβούς να εκτείνονται από την κεντρική μαύρη τρύπα κάθετα στο επίπεδο του Γαλαξία. Τους ονόμασαν γαλαξιακές καμινάδες (Galactic cimneys). Αποτελούνται από αέριο που απομακρύνεται με μεγάλη ταχύτητα από το κέντρο του Γαλαξία. Έχουν κυλινδρικό σχήμα και δεν παρουσιάζουν μεγάλη συμμετρία. Μπορεί να προέρχονται από διαλυμένα αστέρια και νεφελώματα που δεν επιβίωσαν το πλησίασμα στην κεντρική μαύρη τρύπα και τις τεράστιες παλιρροϊκές δυνάμεις που αναπτύσσονται σε αυτή την περιοχή, ή/ και ύλη που εκτοξεύτηκε μέσω εκρήξεων σουπερνόβα. Οι καμινάδες εκτείνονται για μερικές εκατοντάδες έτη φωτός. Μετά από αυτές υπάρχουν οι 2 τεράστιες φούσκες του Fermi. Η βόρεια καμινάδα τελειώνει στα όρια της βόρειας φούσκας ενώ η νότια μπαίνει μέσα στην νότια φούσκα. Οι φούσκες έχουν μέγεθος 30.000 έτη φωτός και ανιχνεύονται στις ακτίνες γ. Επίσης έχουμε ανακαλύψει πάνω από 100 μοριακά νεφελώματα να απομακρύνονται από το κέντρο του Γαλαξία μας, πάλι σε νότια και βόρεια κατεύθυνση (κάθετα στο επίπεδο). Φτάνουν ως τα 6500 έτη φωτός έξω από το γαλαξιακό επίπεδο. Δεν έχουμε μια σαφή σύνδεση όλων αυτών των δομών, παρά την κοινή τους κατεύθυνση. Η απομάκρυνση των νεφελωμάτων μπορεί να οφείλεται στην έντονη αστρογέννηση, που έχει ως συνέπεια την δημιουργία ισχυρού ρεύματος αστρικών ανέμων. Η κίνηση της ύλης κάθετα στον γαλαξιακό δίσκο έχει να κάνει με την κατεύθυνση του δίσκου συσσώρευσης γύρω από την κεντρική μαύρη τρύπα. Ακόμη, αν κινηθεί ύλη κάθετα στο επίπεδο σύντομα θα συναντήσει τον πυκνό γαλαξιακό δίσκο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να επεκταθεί άλλο.

Οι φούσκες του Fermi θυμίζουν δομές σε ενεργούς γαλαξιακούς πυρήνες. Υπάρχει όμως ενεργειακή διαφορά των φουσκών με τις 2 καμινάδες, που δυσκολεύει την ανάπτυξη θεωρίας με κοινή προέλευση των 2 διαφορετικών δομών. Όλα αυτά τα φαινόμενα που προέρχονται από το γαλαξιακό κέντρο πιθανότατα σημαίνουν ότι αυτή η περιοχή πέρασε σχετικά πρόσφατα (πριν από δεκάδες εκατομμύρια έτη) ένα επεισόδιο έντονης αστρογέννησης.