Jump to content

Νόμπελ Φυσικής - Χημειας 2020.


Προτεινόμενες αναρτήσεις

Νόμπελ Φυσικής 2020: Στους Πενρόουζ, Γκένζελ και Γκεζ για τη μαύρη τρύπα. :cheesy:

Σε τρεις επιστήμονες απονεμήθηκε σήμερα το Νόμπελ Φυσικής. Ειδικότερα δόθηκε στον Βρετανό Ρότζερ Πένροουζ, στον Γερμανό Ράινχαρντ Γκέντσελ και στην Αμερικανίδα Άντρεα Γκεζ.

Ο Πένροουζ είναι Βρετανός και καθηγητής στο University of Oxford, ο Γερμανός Γκένζελ είναι στο Ινστιτούτο Max Planck και στο University of California, Berkeley, ενώ η Γκεζ είναι στο University of California, Los Angeles.

Ο Πένροουζ τιμήθηκε με το διάσημο βραβείο επειδή ανακάλυψε πως ο σχηματισμός μιας μαύρης τρύπας είναι κάτι που προβλέπεται από τη θεωρία της γενικής σχετικότητας, ενώ οι Γκέντσελ και Γκεζ τιμήθηκαν για «την ανακάλυψη ενός συμπαγούς υπερμεγέθους αντικειμένου στο κέντρο του γαλαξία μας», εξήγησε η επιτροπή του Νόμπελ ανακοινώνοντας το βραβείο στη Στοκχόλμη.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της επιτροπής, ο Πένροουζ χρησιμοποίησε «ευφυείς μαθηματικές μεθόδους» στην απόδειξή του πως οι μαύρες τρύπες αποτελούν απευθείας επακόλουθο της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάν. Ο ίδιος ο Αϊνστάιν δεν πίστευε πως τα συγκεκριμένα «θηρία» που καταβροχθίζουν ότι εισέρχεται μέσα τους – ακόμα και το φως- υπάρχουν στα αλήθεια, ωστόσο το 1965, δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Πένροουζ έδειξε πως όντως μπορούν να σχηματίζονται και τις περιέγραψε με λεπτομέρεια, με το σχετικό επιστημονικό άρθρο να θεωρείται ακόμα ως ένα από τα σημαντικότερα στον κλάδο του.

Οι Γκένζελ και Γκεζ ηγήθηκαν ο καθένας μίας ομάδας αστρονόμων που, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, εστιάζουν σε μια περιοχή ονόματι Τοξότης Α* στο κέντρο του γαλαξία μας. Οι μετρήσεις των δύο ομάδων συμφωνούν στο ότι στο κέντρο του γαλαξία υπάρχει ένα εξαιρετικά βαρύ, αόρατο αντικείμενο που επηρεάζει τα γύρω άστρα: Περίπου τέσσερα εκατομμύρια ηλιακές μάζες (μάζες αντίστοιχες αυτής του ήλιου μας) είναι συγκεντρωμένες μαζί σε μια περιοχή όχι μεγαλύτερη από το ηλιακό μας σύστημα.

«Οι ανακαλύψεις των βραβευμένων άνοιξαν νέους δρόμους στη μελέτη των συμπαγών και υπερμεγέθων αντικειμένων», δήλωσε ο Ντέιβιντ Χάβιλαντ, πρόεδρος της επιτροπής των Νόμπελ για τη Φυσική.

Η Γκεζ είναι μόλις η τέταρτη γυναίκα που κερδίζει το Νόμπελ Φυσικής, μετά τη Μαρί Κιουρί το 1903, τη Μαρία Γκέπερτ Μάγιερ το 1963 και τη Ντόνα Στρίκλαντ το 2018.

Μέχρι σήμερα έχουν απονεμηθεί 113 Νόμπελ Φυσικής, αρχής γενομένης από το 1901. Μόνο έξι χρονιές δεν έχει δοθεί βραβείο Φυσικής, κυρίως λόγω των δύο παγκόσμιων πολέμων τον προηγούμενο αιώνα. Από τα 113 Νόμπελ έως τώρα, τα 47 έχουν δοθεί σε έναν επιστήμονα, τα 32 έχουν μοιραστεί δύο Νομπελίστες, ενώ τα υπόλοιπα 34 έχουν δοθεί σε τρεις ταυτόχρονα.

Συνολικά, το Νόμπελ Φυσικής έχουν πάρει 212 επιστήμονες, εκ των οποίων ένας -ο Τζον Μπάρντιν- είναι ο μοναδικός που το έχει πάρει δύο φορές, το 1956 και το 1972. Ο νεότερος Νομπελίστας ήταν 25 ετών, ο Λόρενς Μπραγκ που το πήρε το 1915 μαζί με τον πατέρα του, ενώ ο γηραιότερος 96 ετών, ο ‘Αρθουρ ‘Ασκιν, το 2018.

Τρεις μόνο φορές έχει δοθεί το συγκεκριμένο Νόμπελ σε γυναίκα, το 1903 (στη Μαρί Κιουρί, που πήρε και το Νόμπελ Χημείας το 1911), το 1963 (Μαρία Γκέπερτ-Μάγιερ) και το 2018 (Ντόνα Στρίκλαντ). Μία φορά το Νόμπελ Φυσικής πήρε παντρεμένο ζευγάρι, η Μαρί και ο Πιέρ Κιουρί το 1903.

Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσό των εννέα εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών.

https://www.kathimerini.gr/world/561105991/nompel-fysikis-2020-stoys-penrooyz-gkenzel-kai-gkez-gia-ti-mayri-trypa/

nobel-1.jpg.5d9c01ef28018bd096953ca3f8a3e06e.jpg

EjoyQQnWsAAJY7J.jpg.9bea203804ae0d9b8bab4a246273669e.jpg

1-N.jpg.9be9bc4f2c1b9c325c0023714bb0c2c5.jpg

DOC-20201006-8575859.jpg.c35f2f5dfbb2018bbecd7f7c3cac5381.jpg

Ο πλανήτης μας ειναι το λίκνο της ανθρωπότητας.Αλλα κανείς δεν περνάει ολη του τη ζωή στο λίκνο.

Κονσταντίν Εντουάρντοβιτς Τσιολκόφσκι.

Σύνδεσμος για σχόλιο
Κοινή χρήση σε άλλους ιστότοπους

Η επανάσταση του Roger Penrose :cheesy:

Στο εσωτερικό των μαύρων τρυπών.

O Roger Penrose κατάγεται από οικογένεια γιατρών. Η μητέρα του ήταν γιατρός και ο πατέρας του διαπρεπής καθηγητής γενετικής στο University College του Λονδίνου. Οι γονείς του Penrose επιθυμούσαν τουλάχιστον ένα από τα τέσσερα παιδιά τους να ακολουθήσει τα δικά τους βήματα. Ο μεγαλύτερος αδελφός του Roger, ο Οliver, είχε άλλες βλέψεις. Από μικρός είχε θέσει στόχο του να κάνει καριέρα στη φυσική (και πράγματι αργότερα θα γινόταν ένας από τους πρωτοπόρους ερευνητές στον τομέα της στατιστικής φυσικής – τη μελέτη της συμπεριφοράς τεράστιου πλήθους αλληλεπιδρώντων ατόμων). Ο νεότερος αδελφός του Roger, ο Jonathan, είχε επίσης διαφορετικά σχέδια. Το μόνο που του άρεσε ήταν να παίζει σκάκι (αργότερα αναδείχθηκε επί επτά συναπτά έτη πρωταθλητής σκακιού στη Βρετανία). Η μικρή αδελφή, η Shirley, την εποχή που ο Roger επέλεγε κλάδο σπουδών ήταν πολύ νωρίς για να επιδείξει ιδιαίτερη προτίμηση σε κάποιον τομέα (αν και τελικά ικανοποίησε την επιθυμία των γονιών της, ακολουθώντας το επάγγελμα του γιατρού). Έτσι, οι γονείς του Roger στήριζαν σ’ αυτόν τις περισσότερες ελπίδες τους.

Σε ηλικία δεκαέξι ετών ο Roger, όπως όλοι οι συμμαθητές του, έπρεπε να δώσει συνέντευξη γνωριμίας στο διευθυντή του σχολείου του. Είχε φτάσει η στιγμή να αποφασίσει με ποιο αντικείμενο ήθελε να ασχοληθεί τα δυο τελευταία έτη των σπουδών του πριν εισαχθεί στο κολέγιο. «Θα ήθελα να ασχοληθώ με τα μαθηματικά, τη χημεία και τη βιολογία», δήλωσε στο διευθυντή του σχολείου. «Αυτό είναι αδύνατο. Δεν μπορείς να συνδυάσεις τη βιολογία με τα μαθηματικά. Πρέπει να διαλέξεις ή το ένα ή το άλλο», ισχυρίστηκε ο διευθυντής. Για τον Roger τα μαθηματικά είχαν μεγαλύτερη αξία απ’ ότι η βιολογία. «Πολύ καλά λοιπόν, θα ασχοληθώ με τα μαθηματικά, τη χημεία και τη φυσική», του απάντησε ο Roger. Όταν επέστρεψε εκείνο το απόγευμα στο σπίτι του, βρήκε τους γονείς του σε έξαλλή κατάσταση. Τον κατηγόρησαν ότι είχε κακές παρέες. Η βιολογία ήταν απολύτως απαραίτητη για να σταδιοδρομήσει κανείς ως γιατρός, πως μπορούσε να την εγκαταλείψει;

Δύο χρόνια αργότερα ήρθε η στιγμή να αποφασίσει τι θα σπούδαζε στο κολέγιο. «Εγώ πρότεινα να πάω στο University College του Λονδίνου και να σπουδάσω μαθηματικά», θυμάται ο Roger. “O πατέρας μου δεν ενέκρινε καθόλου την πρότασή μου. Θεωρούσε ότι τα μαθηματικά ήταν κατάλληλο πεδίο για όσους δεν μπορούσαν να ασχοληθούν με κάτι άλλο, και όχι το πεδίο για να κάνει κανείς πραγματική καριέρα. O Roger επέμεινε, οπότε ο πατέρας του υποχρεώθηκε να του επιτρέψει να δώσει ένα ειδικό τεστ αξιολόγησης. Ο μαθηματικός του κολεγίου πρότεινε να ασχοληθεί με το τεστ αξιολόγησης. Ο μαθηματικός του κολεγίου πρότεινε στον Roger να ασχοληθεί με το τεστ μία ολόκληρη ημέρα και τον προειδοποίησε ότι πιθανότατα να μην κατόρθωνε να λύσει παρά μόνο ένα ή δύο από τα προβλήματα. Όταν ο νεαρός έλυσε, μέσα σε λίγες ώρες, σωστά και τα δώδεκα προβλήματα του τεστ, ο πατέρας του υποχώρησε. O Rοger πλέον τη συγκατάθεσή του να σπουδάσει μαθηματικά.

Αρχικά ο Roger δεν σκόπευε να ασχοληθεί με την εφαρμογή των μαθηματικών στη φυσική. Αυτό που τον ενδιέφερε ήταν τα καθαρά μαθηματικά. Τελικά όμως η φυσική τον σαγήνευσε.

Όλα άρχισαν το 1952, όταν ο Roger, τεταρτοετής τότε στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, παρακολούθησε στο ραδιόφωνο μια σειρά εκπομπών στις οποίες ο Fred Hoyle έδινε ομιλίες γύρω από θέματα κοσμολογίας. Οι διαλέξεις ήταν συναρπαστικές και κέντριζαν το ενδιαφέρον όσων τις άκουγαν. Ορισμένα όμως από τα λεγόμενα του Hoyle προκαλούσαν και κάποια σύγχυση. Κάποια μέρα ο Roger πήρε το τρένο στο Καίμπριτζ για να επισκεφθεί τον αδελφό του Oliver, ο οποίος σπούδαζε εκεί φυσική. Στο τέλος της ημέρας, κατά τη διάρκεια του δείπνου στο εστιατόριο Κίνγκσγουντ, ο Roger ανακάλυψε ο Dennis Sciama συνάδελφος του Oliver, μελετούσε τη θεωρία σταθερής κατάστασης του σύμπαντος την οποία είχαν διατυπώσει οι Bondi, Gold και Hoyle. Υπέροχα! Ίσως ο Sciama μπορούσε να διαλύσει τη σύγχυση που επικρατούσε στο μυαλό του Roger. «Ο Hoyle υποστηρίζει ότι, σύμφωνα με τη θεωρία της σταθερής κατάστασης , διαστολή του σύμπαντος θα καταστήσει αθέατους τους μακρινούς γαλαξίες. Οι γαλαξίες θα εξέρχονται από το παρατηρήσιμο τμήμα του σύμπαντός μας. Δεν καταλαβαίνω πως είναι δυνατόν να συμβεί κάτι τέτοιο». Ο Roger έβγαλε ένα στυλό και άρχισε να σχεδιάζει πάνω σε μια χαρτοπετσέτα ένα χωροχρονικό διάγραμμα. «Αυτό το διάγραμμα με κάνει να πιστεύω ότι ένας γαλαξίας θα γίνεται ολοένα αμυδρότερος, ολοένα «ερυθρότερος», αλλά ποτέ δεν θα εξαφανιστεί εντελώς. Που κάνω λάθος;»

Ο Sciama ξαφνιάστηκε. Δεν είχε δει ποτέ χωροχρονικό διάγραμμα που να περικλείει τόση δύναμη. Ο Roger είχε απόλυτο δίκιο. Ο Hoyle έπρεπε να είχε κάνει λάθος..

Ευθύς αμέσως ο Dennis Sciama ξεκίνησε την συνεργασία του με τον Roger Penrose, εφαρμόζοντας την ίδια τακτική που θα ακολουθούσε αργότερα, στη δεκαετία του 1960, με τους μαθητές του (τον Stephen Hawking, τον George Ellis, τον Βrandon Carter, Martin Rees και άλλους. Καλούσε τον Penrose σε εκτενείς, πολύωρες συζητήσεις γύρω από συναρπαστικές εξελίξεις που συνέβαιναν στο χώρο της φυσικής. Ο Sciama γνώριζε τα πάντα, και έτσι κατάφερε να εμφυσήσει στον Penrose τον ενθουσιασμό του γύρω από όλα αυτά. O Penrose παθιάστηκε με τη φυσική. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στα μαθηματικά, αλλά έκτοτε ο στόχος του να κατανοήσει το σύμπαν θα γινόταν το βασικό κίνητρο της έρευνάς του. Οι δεκαετίες που ακολούθησαν τον βρήκαν να πατά γερά με το ένα πόδι στα μαθηματικά και με το άλλο στη φυσική.

Συχνά οι νέες ιδέες γεννιούνται τις πιο παράξενες στιγμές, τότε που κανείς δεν τις περιμένει. Υποθέτω πως τούτο συμβαίνει επειδή οι νέες ιδέες πηγάζουν από το υποσυνείδητό μας, το οποίο λειτουργεί αποτελεσματικότερα όταν το συνειδητό μέρος του νου μας δεν βρίσκεται σε έντονη δραστηριότητα. Ένα καλό παράδειγμα αποτελεί η ανακάλυψη που πραγματοποίησε ο Hawking καθώς ετοιμαζόταν να ξαπλώσει, μια βραδιά του 1979. Σύμφωνα με την ανακάλυψή του, το εμβαδόν του ορίζοντα των μαύρων τρυπών πρέπει πάντοτε να αυξάνεται. Ένα άλλο παράδειγμα αποτελεί η ανακάλυψη του Roger Penrose, και η οποία άλλαξε την εικόνα που έχουμε για το εσωτερικό της μαύρης τρύπας.

Μια μέρα προς τα τέλη του φθινοπώρου του 1964, ο Penrose, καθηγητής τότε στο Birkbeck College του Λονδίνου, περπατούσε στο δρόμο προς το γραφείο του μαζί με ένα φίλο του, τον Ivor Robinson. Τον τελευταίο χρόνο, από τότε που ανακαλύφθηκαν οι κβάζαρ και οι αστρονόμοι άρχισαν να υποθέτουν ότι μπορεί να τροφοδοτούνται από την κατάρρευση κάποιου άστρου, ο Penrose προσπαθούσε να διαπιστώσει κατά πόσο μπορεί να δημιουργούνται ανωμαλίες από την κατάρρευση άστρων με ρεαλιστικά χαρακτηριστικά, άστρων παραμορφωμένων κατά τυχαίο τρόπο. Ενώ περπατούσε και συζητούσε με τον Robinson, το υποσυνείδητό του επεξεργαζόταν τα κομμάτια αυτού του παζλ με τα οποία το συνειδητό μέρος του νου του είχε παλέψει ατέλειωτες ώρες.

Όπως θυμάται ο Penrose, «Εγώ και ο Robinson σταματήσαμε για λίγο τη συζήτησή μας, επειδή έπρεπε να διασχίσουμε το δρόμο, και τη συνεχίσαμε αμέσως μετά. Μέσα σ’ αυτές τις λίγες στιγμές που μεσολάβησαν μου ήρθε μια ιδέα, η συζήτηση όμως που ακολούθησε την έσβησε από το νου μου! Αργότερα την ίδια ημέρα, αφότου έφυγε ο Robinson, επέστρεψα στο γραφείο μου. Θυμάμαι ότι με είχε καταλάβει ένα παράξενο και ανεξήγητο αίσθημα ευφορίας. Άρχισα να ανακαλώ στη μνήμη μου όλα όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της ημέρας, προσπαθώντας να εντοπίσω τι ήταν αυτό που μου δημιούργησε το παράξενο αίσθημα. Αποκλείοντας πλήθος άλλων άσχετων συμβάντων θυμήθηκα τελικά αυτό που είχα σκεφτεί διασχίζοντας το δρόμο.

Η ιδέα του Penrose ήταν εξαιρετική. και πρωτόγνωρη στο χώρο της σχετικιστικής φυσικής. Μέσα στις ερχόμενες εβδομάδες, ο Penrose τη μελέτησε με προσοχή, εξετάζοντάς την από πολλές πλευρές, επεξεργάστηκε τις λεπτομέρειές της και της προσέδωσε όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένη μαθηματικά ακριβή μορφή. Έχοντας αποκτήσει γνώση όλων των λεπτομερειών, έγραψε ένα σύντομο άρθρο και το υπέβαλε για δημοσίευση στο περιοδικό Physical Review Letters, με τίτλο «Gravitational collapse and space-time singularities»:

https://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.14.57?utm_source=article-collection&utm_medium=web&utm_campaign=looking-at-the-whole-of-spacetime

Σε αυτό περιέγραφε το πρόβλημα των ανωμαλιών που σχηματίζονται κατά την αστρική κατάρρευση και παρέθετε την απόδειξη ενός μαθηματικού θεωρήματος.

Το θεώρημα Penrose ανέφερε περίπου τα εξής: Υποθέστε ότι ένα άστρο – οποιοδήποτε είδος άστρου – καταρρέει ώσπου η βαρύτητά του να γίνει τόσο ισχυρή ώστε να σχηματιστεί ένας φαινόμενος ορίζοντας, δηλαδή τόσο ισχυρή ώστε να έλκει προς τα μέσα τις κατευθυνόμενες προς τα έξω φωτεινές ακτίνες. Ύστερα από αυτό, τίποτε δεν μπορεί να εμποδίσει τη βαρύτητα από το να δημιουργήσει μια χωροχρονική ανωμαλία. Συνεπώς (εφόσον οι μαύρες τρύπες πάντοτε διαθέτουν φαινόμενο ορίζοντα), κάθε μαύρη τρύπα πρέπει να περιλαμβάνει στο εσωτερικό της μια ανωμαλία.

Το πιο εκπληκτικό στοιχείο του θεωρήματος για τις ανωμαλίες ήταν ο γενικευμένος χαρακτήρας του. Αναφερόταν όχι μόνο σε εξιδανικευμένα καταρρέοντα άστρα με ειδικά χαρακτηριστικά (για παράδειγμα, με απολύτως σφαιρικό σχήμα ή χωρίς καθόλου πίεση), ούτε μόνο σε άστρα με πολύ μικρές αρχικές τυχαίες παραμορφώσεις. Αντιθέτως, αναφερόταν σε οποιοδήποτε καταρρέον άστρο μπορεί να φανταστεί κανείς. Άρα, αναμφίβολα, και στα πραγματικά καταρρέοντα άστρα που ενυπάρχουν στο σύμπαν μας.

Το θεώρημα Penrose για τις ανωμαλίες αντλούσε την εκπληκτική δύναμή του από ένα καινούργιο μαθηματικό εργαλείο, ένα εργαλείο που κανείς φυσικός δεν είχε χρησιμοποιήσει ως τότε στους υπολογισμούς του για τον καμπυλωμένο χωροχρόνο (δηλαδή σε σχετικιστικούς υπολογισμούς): την τοπολογία. (…)

Εμείς οι φυσικοί, πριν τη δημοσίευση του θεωρήματος Penrose για τις χωροχρονικές ανωμαλίες αδιαφορούσαμε για την τοπολογία, επειδή μας είχε γίνει έμμονη ιδέα πως η βασική έννοια της γενικής σχετικότητας αποτελεί η καμπύλωση του χωροχρόνου και πως η τοπολογία δεν μπορούσε να μας δώσει καμία πληροφορία σχετικά με αυτήν. (Πράγματι, το θεώρημα του Penrose, δεδομένου ότι βασιζόταν στην τοπολογία, δεν μας πληροφορούσε σχετικά με την καμπύλωση της ανωμαλίας, δηλαδή σχετικά με τις λεπτομέρειες της παλιρροϊκής δράσης της. Το θεώρημα έλεγε απλώς ότι κάπου στο εσωτερικό της μαύρης τρύπας ο χωρόχρονος φτάνει σε κάποιο τέλος, και πως οτιδήποτε φτάσει σ΄ αυτό το τέλος καταστρέφεται. Το πώς καταστρέφεται ήταν αρμοδιότητα της καμπύλωσης. Το γεγονός ότι καταστρέφεται – δηλαδή ότι ο χωροχρόνος έχει κάποιο τέλος – ήταν αρμοδιότητα της τοπολογίας).

Αν εμείς οι φυσικοί, πριν από τη διατύπωση του θεωρήματος του Penrose, δεν είμασταν τόσο προσκολλημένοι στο πρόβλημα της καμπύλωσης, θα είχαμε αντιληφθεί ότι η σχετικότητα πράγματι ασχολείται με ερωτήματα τοπολογικού χαρακτήρα – όπως, λόγου χάρη, τα εξής: «Φτάνει ο χωροχρόνος σε κάποιο τέλος (υπάρχει κάποιο άκρο πέρα από το οποίο ο χωροχρόνος παύει να υπάρχει);»

«Ποιες περιοχές του χωροχρόνου μπορούν να ανταλλάξουν μεταξύ τους σήματα και ποιες όχι;»

Το πρώτο από αυτά τα τοπολογικά ερωτήματα σχετίζεται άμεσα με τις ανωμαλίες, ενώ το δεύτερο με το σχηματισμό και την ύπαρξη των μαύρων τρυπών καθώς και με την κοσμολογία (τη δομή και την εξέλιξη του σύμπαντος σε μεγάλη κλίμακα).

Αυτά τα τοπολογικά προβλήματα είναι τόσο σημαντικά και τα σχετικά μαθηματικά εργαλεία έχουν τόση δύναμη να τα αντιμετωπίσουν ώστε με το να μας μυήσει ο Penrose στο χώρο της τοπολογίας έφερε επανάσταση στην έρευνά μας.

Με αφετηρία τις εν λόγω δημιουργικές ιδέες, ο ίδιος ο Penrose καθώς και οι Hawking, Robert Geroch, George Ellis και άλλοι φυσικοί, δημιούργησα στα τέλη της δεκαετίας του 1960 ένα πανίσχυρο σύνολο τοπολογικών και γεωμετρικών εργαλείων για να τα χρησιμοποιήσουν στους υπολογισμούς της γενικής σχετικότητας, τα οποία σήμερα ονομάζονται ολικές μέθοδοι. Χρησιμοποιώντας αυτές τις μεθόδους ο Hawking και ο Penrose απέδειξαν το 1970 – δίχως να προβούν σε εξιδανικεύσεις – ότι το σύμπαν μας πρέπει να δημιουργήσει μια ανωμαλία κατά τη Μεγάλη Σύνθλιψή του. Χρησιμοποιώντας τις ολικές μεθόδους, ο Hawking συνέλαβε το 1970 την έννοια του απόλυτου ορίζοντα μιας μαύρης τρύπας και απέδειξε ότι το εμβαδόν της επιφάνειάς του πάντοτε αυξάνεται (…)

διαβάστε περισσότερα στο 13ο κεφάλαιο του βιβλίου του Kip S. Thorne, «Μαύρες τρύπες και στρεβλώσεις του χρόνου«, εκδόσεις κάτοπτρο

https://physicsgg.me/2020/10/07/%ce%b7-%ce%b5%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-roger-penrose/

 

 

 

 

Roger Penrose: Ένας Αυτοκράτορας στην Αθήνα :cheesy:

O Roger Penrose (Νόμπελ Φυσικής 2020) βρέθηκε στην Αθήνα πριν από 26 χρόνια, με αφορμή την έκδοση στην χώρα μας του βιβλίου του «Ο νέος Αυτοκράτορας (;)» από τις εκδόσεις Γκοβόστη. Τότε έδωσε συνέντευξη στον Γιώργο Ευαγγελόπουλο τόσο για το βιβλίο του, όσο και για τις απόψεις του για την επιστήμη και τις προοπτικές της.

H συνέντευξη με τίτλο «Ένας αυτοκράτορας στην Αθήνα» δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου 1994 του ανεπανάληπτου περιοδικού QUANTUM:

https://physicsgg.files.wordpress.com/2020/10/roger-penrose_ce88cebdceb1cf82-ceb1cf85cf84cebfcebacf81ceaccf84cebfcf81ceb1cf82-cf83cf84ceb7cebd-ce91ceb8ceaecebdceb1.pdf

penrose1.thumb.png.632c13c43ffa39af800bcf72e429ae96.png

roger-penrose-1024x1024-1.thumb.jpg.40c7d7cca45c1e2e21655e52626e1ae1.jpg

Ο πλανήτης μας ειναι το λίκνο της ανθρωπότητας.Αλλα κανείς δεν περνάει ολη του τη ζωή στο λίκνο.

Κονσταντίν Εντουάρντοβιτς Τσιολκόφσκι.

Σύνδεσμος για σχόλιο
Κοινή χρήση σε άλλους ιστότοπους

Βραβείο Νόμπελ Χημείας 2020 :cheesy:

To βραβείο Νομπέλ 2020 στην Χημεία απονέμεται στις: Emmanuelle Charpentier και Jennifer A. Doudna «για την ανάπτυξη μιας μεθόδου επεξεργασίας γονιδιώματος»

Ανακάλυψαν ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία της τεχνολογίας γονιδίων. Το γενετικό ψαλίδι CRISPR / Cas9. Χρησιμοποιώντας το οι ερευνητές μπορούν να αλλάξουν το DNA των ζώων, των φυτών και των μικροοργανισμών με εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια. Αυτή η τεχνολογία είχε επαναστατικό αντίκτυπο στις βιοεπιστήμες. Συμβάλλει σε νέες θεραπείες για τον καρκίνο. Επίσης, μπορεί να συμβάλλει και στην θεραπεία των κληρονομικών ασθενειών. Το γενετικό αυτό εργαλείο, δεν έχει φέρει επανάσταση μόνο στη βασική επιστήμη, αλλά έχει επίσης ως αποτέλεσμα καινοτόμες καλλιέργειες και θα οδηγήσει σε πρωτοποριακές νέες ιατρικές θεραπείες.

H Γαλλίδα Σαρπεντιέ και η Αμερικανίδα Ντούντνα γίνονται η έκτη και η έβδομη γυναίκα που κερδίζουν Νόμπελ Χημείας, αποκτώντας τις θέσεις τους δίπλα στη Μαρί Κιουρί, που το κέρδισε το 1911, και τη Φράνσις Άρνολντ, που το κέρδισε το 2018.

Προκειμένου να διαπιστώσουν τα μυστικά της ζωής, οι επιστήμονες πρέπει να είναι σε θέση να τροποποιούν/ επεξεργάζονται γονίδια. Αυτό κάποτε ήταν πολύ χρονοβόρο και δύσκολο- ωστόσο χάρη στο CRISPR/Cas9 είναι πλέον δυνατό να μεταβληθεί ο κώδικας της ζωής ενός οργανισμού μέσα σε μερικές εβδομάδες.

«Υπάρχει τεράστια δύναμη σε αυτό το γενετικό εργαλείο, που μας επηρεάζει όλους. Δεν έφερε μόνο επανάσταση στη βασική επιστήμη, μα επίσης οδήγησε σε καινοτόμες καλλιέργειες και θα οδηγήσει σε πρωτοποριακές νέες ιατρικές θεραπείες» είπε ο Κλάες Γκούσταφσον, πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ για τη Χημεία.

Η Εμανουέλ Σαρπεντιέ γεννήθηκε το 1968 στη Γαλλία και είναι διευθύντρια της Μονάδας Max Planck για τις Επιστήμες Παθογόνων, στο Βερολίνο. Η Ντούντνα γεννήθηκε το 1964 στις ΗΠΑ και είναι καθηγήτρια στο University of California, Berkeley, και ερευνήτρια στο Howard Hughes Medical Institute.

Η ανακάλυψη αυτού του «γενετικού ψαλιδιού» ήταν απρόσμενη: Όταν η Σαρπεντιέ μελετούσε τον Streprococcus pyogenes, ένα από τα πλέον επιβλαβή βακτήρια για την ανθρωπότητα, ανακάλυψε ένα προηγουμένως άγνωστο μόριο, το tracrRNA. Η δουλειά της έδειξε ότι το tracrRNA είναι μέρος του αρχαίου ανοσοποιητικού συστήματος των βακτηρίων, CRISPR/Cas, που «αφοπλίζει» τους ιούς κόβοντας το DNA τους.

Η Σαρπεντιέ δημοσιοποίησε την ανακάλυψή της το 2011. Την ίδια χρονιά άρχισε συνεργασία με τη Τζένιφερ Ντούντνα, βιοχημικό με μεγάλες γνώσεις και εμπειρία πάνω στο RNA. Μαζί κατάφεραν να δημιουργήσουν το «γενετικό ψαλίδι» σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα και να απλοποιήσουν τα μοριακά συστατικά έτσι ώστε να είναι ευκολότερη η χρήση τους. Μετά, σε ένα ιστορικό πείραμα, επαναπρογραμμάτισαν το «γενετικό ψαλίδι»: Στη φυσική του μορφή, το «ψαλίδι» αναγνωρίζει το DNA από τους ιούς, μα οι δύο ερευνήτριες απέδειξαν πως μπορούσε να ελεγχθεί έτσι ώστε ν ακόψει οποιοδήποτε μόριο DNA σε προκαθορισμένο σημείο. Όπου το DNA κόβεται, είναι ευκολότερο να ξαναγραφτεί ο «κώδικας της ζωής».

Από το 2012, που οι δύο επιστήμονες ανακάλυψαν το CRISPR/Cas9, η χρήση του έχει εξαπλωθεί, καθώς αξιοποιείται σε πολλούς διαφορετικούς τομείς επιστημονικής έρευνας, φέρνοντας μια νέα εποχή στις βιοεπιστήμες.

διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ:

«Genetic scissors: a tool for rewriting the code of life»

 

Ολοκληρωθηκε σήμερα η απονομή των αμιγώς επιστημονικών Νόμπελ με το βραβείο Χημείας 2020. Έως σήμερα έχουν απονεμηθεί 111 Νόμπελ Χημείας, αρχής γενομένης από το 1901. Οκτώ χρονιές δεν έχει δοθεί το βραβείο, κυρίως λόγω των δύο παγκοσμίων πολέμων.

Από τα 111 βραβεία έως τώρα, τα 63 έχουν δοθεί σε έναν επιστήμονα, τα 23 έχουν μοιραστεί δύο ερευνητές, ενώ τα υπόλοιπα 25 έχουν μοιραστεί σε τρεις. Συνολικά το εν λόγω Νόμπελ έχουν πάρει 183 επιστήμονες, εκ των οποίων ένας, ο Φρέντερικ Σάνγκερ, είναι ο μοναδικός που το έχει πάρει δύο φορές (το 1958 και το 1980).

Ο νεότερος Νομπελίστας Χημείας ήταν 35 ετών (ο Φρεντερίκ Ζολιό το 1935, μαζί με τη γυναίκα του Ιρέν Ζολιό-Κιουρί) και ο γηραιότερος 97 ετών (ο Τζον Γκούντιναφ το 2019, ο οποίος κατέχει και το ρεκόρ προχωρημένης ηλικίας για όλες τις κατηγορίες Νόμπελ). Το Νόμπελ Χημείας έχει δοθεί σε πέντε γυναίκες μέχρι σήμερα.

Η πιο πετυχημένη οικογένεια Νομπελιστών είναι οι Κιουρί. Όχι μόνο το ζεύγος Πιέρ και Μαρί μοιράστηκαν το Νόμπελ Φυσικής το 1903, αλλά η Μαρί Κιουρί πήρε μόνη της το Νόμπελ Χημείας το 1911. Η μεγαλύτερη κόρη τους Ιρέν Ζολιό-Κιουρί πήρε το Νόμπελ Χημείας το 1935, μαζί με τον σύζυγο της Φρεντερίκ Ζολιό, ενώ η μικρότερη κόρη Έβα Κιουρί πήρε το Νόμπελ Ειρήνης εκ μέρους της Unicef το 1965.

Παρακολουθείστε την ανακοίνωση για το βραβείο Νόμπελ Χημείας:

https://physicsgg.me/2020/10/07/%ce%b2%cf%81%ce%b1%ce%b2%ce%b5%ce%af%ce%bf-%ce%bd%cf%8c%ce%bc%cf%80%ce%b5%ce%bb-%cf%87%ce%b7%ce%bc%ce%b5%ce%af%ce%b1%cf%82-2020/

chemistry.thumb.png.b75f2ffdaaa68175d09c357d86570145.png

1602371668_1_2(1).thumb.jpg.edcf6ccc7bb8ec84de70cb3f62f454bb.jpg

DOC-20201007-8585434.jpg.f967c46f7443fe26f407334b8fcdbb3b.jpg

Ο πλανήτης μας ειναι το λίκνο της ανθρωπότητας.Αλλα κανείς δεν περνάει ολη του τη ζωή στο λίκνο.

Κονσταντίν Εντουάρντοβιτς Τσιολκόφσκι.

Σύνδεσμος για σχόλιο
Κοινή χρήση σε άλλους ιστότοπους

  • 2 εβδομάδες αργότερα...

Η αποκάλυψη ενός σκοτεινού μυστικού του Γαλαξία μας. :cheesy:

Στις 5 Οκτωβρίου του 2020 ο Reinhard Genzel και η Andrea Ghez τιμήθηκαν με το ήμισυ του βραβείου Νόμπελ Φυσικής “για την ανακάλυψη ενός υπερμεγέθους συμπαγούς αντικειμένου στο κέντρο του γαλαξία μας». Οι Genzel και Ghez έδειξαν ότι, αν και δεν μπορούμε να δούμε μια μαύρη τρύπα, είναι δυνατόν να αντιληφθούμε την ύπαρξή της και να προσδιορίσουμε τις ιδιότητές της παρατηρώντας πως η τερατώδης βαρύτητά της καθορίζει τις τροχιές των άστρων που κινούνται γύρω της.

Ο Reinhard Genzel και η Andrea Ghez διευθύνουν ερευνητικές ομάδες φυσικών οι οποίοι ερευνούν το κέντρο του Γαλαξία μας. Ο Γαλαξίας μας έχει σχήμα πεπλατυσμένου δίσκου με διάμετρο 100000 ετών φωτός και αποτελείται από αέρια, σκόνη και μερικές εκατοντάδες δισεκατομμύρια άστρα – ένα από αυτά τα άστρα είναι ο Ήλιος μας.Από το δικό μας οπτικό πεδίο στη Γη, τεράστια διαστρικά νέφη και σκόνη κρύβουν το μεγαλύτερο μέρος του ορατού φωτός που προέρχεται από το κέντρο του Γαλαξία μας. Τα υπέρυθρα τηλεσκόπια και η ραδιοαστρονομία επέτρεψαν τους αστρονόμους να δουν μέσα από τον δίσκο του γαλαξία τα άστρα που βρίσκονται στο κέντρο του. Παρατηρώντας τις τροχιές αυτών των άστρων οι Genzel και Ghez έχουν έχουν βρει πολύ ισχυρές αποδείξεις ότι στο κέντρο του Γαλαξία μας υπάρχει ένα αόρατο αντικείμενο με τεράστια μάζα. Η μόνη δυνατή ερμηνεία είναι ότι πρόκειται για μαύρη τρύπα.

Εστίαση στο κέντρο

Για περισσότερα από πενήντα χρόνια, οι φυσικοί υποπτεύονταν ότι στο κέντρο του γαλαξία μας μπορεί να υπάρχει μια μαύρη τρύπα. Αφότου τα κβάζαρ ανακαλύφθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960, οι φυσικοί υποστήριξαν ότι τεράστιες μαύρες τρύπες μπορεί να βρίσκονται μέσα στους περισσότερους μεγάλους γαλαξίες, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας γαλαξία.

Όμως κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει, προς το παρόν, πως σχηματίστηκαν οι γαλαξίες και οι τεράστιες μαύρες τρύπες τους, με μάζες από μερικά εκατομμύρια έως πολλά δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες. Πριν από εκατό χρόνια ο Αμερικανός αστρονόμος Harlow Shapley ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε το κέντρο του Γαλαξία, προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Τοξότη Α*.

Προς το τέλος της δεκαετίας του 1960, κατέστη σαφές ότι η ραδιοπηγή Τοξότης A * καταλαμβάνει το κέντρο του Γαλαξία, γύρω από το οποίο περιφέρονται όλα τα άστρα του Γαλαξία μας. Φτάσαμε στην δεκαετία του 1990 η εξέλιξη της τεχνολογίας και τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια επέτρεψαν την πιο συστηματική μελέτη του Τοξότη Α*.

Έτσι, ο Reinhard Genzel και η Andrea Ghez ξεκίνησαν ερευνητικά προγράμματα για να δουν μέσα από τα διαστρικά νέφη την καρδιά του Γαλαξία μας, ανέπτυξαν νέες τεχνικές και βελτίωσαν τις ήδη υπάρχουσες, εξασφαλίζοντας τις προϋποθέσεις για λεπτομερέστερη διερεύνηση της καρδιάς του Γαλαξία μας.

Ο Γερμανός αστρονόμος Reinhard Genzel και η ομάδα του αρχικά χρησιμοποίησαν το NTT, το Νέας Τεχνολογίας Τηλεσκόπιο που βρίσκεται στο βουνό La Silla στη Χιλή. Τελικά συνέχισαν τις παρατηρήσεις στο VLT, το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο στο όρος Paranal (επίσης στη Χιλή). Με τέσσερα γιγαντιαία τηλεσκόπια, δύο φορές το μέγεθος του NT, το VLT έχει τους μεγαλύτερους μονολιθικούς καθρέφτες στον κόσμο, ο καθένας με διάμετρο μεγαλύτερη από 8 μέτρα.

Στις ΗΠΑ, η Andrea Ghez και η ερευνητική της ομάδα χρησιμοποιούν το Παρατηρητήριο Keck, που βρίσκεται στη Χαβάη, στο όρος Mauna Kea. Οι καθρέφτες του τηλεσκοπίου έχουν διάμετρο περίπου 10 μέτρα και είναι σήμερα μεταξύ των μεγαλύτερων στον κόσμο. Κάθε καθρέφτης είναι σαν μια κηρήθρα, που αποτελείται από 36 εξαγωνικά τμήματα που μπορούν να ελέγχονται χωριστά, έτσι ώστε να εστιάζουν καλύτερα το φως των άστρων.

Τα άστρα δείχνουν τον δρόμο

Όμως στα μεγάλα τηλεσκόπια υπάρχουν όρια στην διακριτική τους ικανότητα, κι ένας λόγος γιαυτό είναι επειδή ζούμε στον πυθμένα μιας ατμοσφαιρικής «θάλασσας» με βάθος 100 χιλιόμετρα.

Μεγάλες φυσαλίδες αέρα πάνω από το τηλεσκόπιο οι οποίες είναι πιο θερμές ή ψυχρότερες από το περιβάλλον τους ενεργούν σαν φακοί που διασκεδάζουν τις ακτίνες φωτός που εισέρχονται στον καθρέπτη του τηλεσκοπίου. Αυτός είναι ο λόγος που τα άστρα τρεμοφέγγουν και οι εικόνες τους είναι θολές.

Η έλευση της προσαρμοστικής οπτικής ήταν κρίσιμη στην βελτίωση των παρατηρήσεων. Τα τηλεσκόπια εξοπλίστηκαν με έναν λεπτό επιπλέον καθρέφτη που αντισταθμίζει την διαταραχή εξαιτίας του αέρα και διορθώνει την παραμορφωμένη εικόνα.

Για σχεδόν τριάντα χρόνια, ο Reinhard Genzel και η Andrea Ghez παρακολουθούσαν τα άστρα τους στο μακρινό «αστρονομικό μπάχαλο» που επικρατεί στο κέντρο του γαλαξία μας. Συνεχίζουν να αναπτύσσουν και να βελτιώνουν την τεχνολογία, με πιο ευαίσθητους ψηφιακούς αισθητήρες φωτός και καλύτερα προσαρμοστικά οπτικά, ώστε η ανάλυση εικόνας να βελτιωθεί περισσότερο από χίλιες φορές. Τώρα είναι σε θέση να προσδιορίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις θέσεις των άστρων, παρακολουθώντας τα από νύχτα σε νύχτα.

Οι ερευνητές παρακολουθούν περίπου τριάντα άστρα, τα πιο φωτεινά στο κέντρο του Γαλαξία μας. Τα άστρα κινούνται γρήγορα μέσα σε μια ακτίνα ενός μήνα φωτός από το κέντρο, εκτελώντας έναν δραστήριο χορό σαν ένα σμήνος μελισσών. Τα άστρα που βρίσκονται έξω από αυτή την περιοχή ακολουθούν τις ελλειπτικές τους τροχιές με πιο ομαλό τρόπο.

Ένα άστρο, που ονομάζεται S2 ή S-O2, ολοκληρώνει μια τροχιά γύρω από το κέντρο του Γαλαξία σε λιγότερο από 16 χρόνια. Αυτό είναι ένα εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε να μπορέσουν οι αστρονόμοι να χαρτογραφήσουν ολόκληρη την τροχιά του. Συγκριτικά, ο Ήλιος μας, χρειάζεται περισσότερα από 200 εκατομμύρια χρόνια για να ολοκληρώσει μια πλήρη περιφορά γύρω από το κέντρο του Γαλαξία. Ας σημειωθεί ότι οι δεινόσαυροι εμφανίστηκαν στη Γη πριν από 230 εκατομμύρια χρόνια.

Tα άστρα κοντά στο κέντρο του Γαλαξία. Οι τροχιές των άστρων είναι οι πιο πειστικές ενδείξεις ότι μια τεράστια μαύρη τρύπα κρύβεται στον Τοξότη Α*. Αυτή η μαύρη τρύπα έχει μάζα περίπου 4 εκατομμύρια ηλιακές μάζες

Η αλληλουχία θεωρίας και παρατηρήσεων

Η συμφωνία μεταξύ των μετρήσεων των δύο ομάδων ήταν εξαιρετική και οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας πρέπει να είναι ισοδύναμη με περίπου 4 εκατομμύρια ηλιακές μάζες που καταλαμβάνει μια περιοχή όσο μέγεθος του ηλιακού μας συστήματος.

Σύντομα θα κοιτάξουμε απευθείας στην άβυσσο του Τοξότη A *. Όπως ακριβώς έγινε μόλις πριν από ένα χρόνο από το δίκτυο τηλεσκοπίων Event Horizon που απεικόνισε το περιβάλλον της επίσης τεράστιας μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία Messier 87 (M87), – σε απόσταση 55 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.

H μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας είναι μικρότερη – έχει μέγεθος όσο το ηλιακό μας σύστημα.

Ο μαύρος πυρήνας του M87 είναι γιγαντιαίος, πάνω από χίλιες φορές βαρύτερος από αυτόν του Τοξότη Α

Οι συγκρούσεις των μαύρων τρυπών που προκάλεσαν τα βαρυτικά κύματα που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα είχαν πάρα πολύ μικρότερες μάζες. Όπως οι μαύρες τρύπες, έτσι και τα βαρυτικά κύματα πριν ανιχνευθούν από το LIGO το 2015 (Βραβείο Νόμπελ Φυσικής, 2017) υπήρχαν μόνο ως θεωρητικοί υπολογισμοί της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Αυτό που δεν ξέρουμε

Ο Roger Penrose έδειξε ότι οι μαύρες τρύπες είναι άμεση συνέπεια της γενικής θεωρίας της σχετικότητας αλλά, στην απείρως ισχυρή βαρύτητα της μοναδικότητας (singularity), αυτή η θεωρία παύει να ισχύει. Η θεωρητική φυσική εδώ και πάρα πολλά χρόνια αγωνίζεται να διατυπώσει μια νέα θεωρία, την κβαντική βαρύτητα, η οποία συνδέει τους δύο πυλώνες της φυσικής, την θεωρία της σχετικότητας και την κβαντική μηχανική, οι οποίες συναντώνται στο ακραίο εσωτερικό των μαύρων οπών.

Ταυτόχρονα, οι παρατηρήσεις πλησιάζουν όλο και πιο κοντά τις μαύρες τρύπες. Η πρωτοποριακή έρευνα του Reinhard Genzel και της Andrea Ghez άνοιξε το δρόμο για νέους ελέγχους της γενικής θεωρίας της σχετικότητας και των αλλόκοτων προβλέψεών της. Πιθανότατα, αυτές οι μετρήσεις θα είναι επίσης σε θέση να αναδείξουν ενδείξεις για νέες θεωρητικές ιδέες.

Το σύμπαν έχει πολλά μυστικά και εκπλήξεις που πρέπει να ανακαλυφθούν, αφού η επιστήμη της Φυσικής μας απέδειξε ότι η πραγματικότητα ξεπερνά και την πιο τρελή ανθρώπινη φαντασία.

https://physicsgg.me/2020/10/16/%ce%b7-%ce%b1%cf%80%ce%bf%ce%ba%ce%ac%ce%bb%cf%85%cf%88%ce%b7-%ce%b5%ce%bd%cf%8c%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%bf%cf%8d-%ce%bc%cf%85%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%bf%cf%8d-%cf%84/

m87_black_hole_size_comparison_2x.thumb.png.70e67903261252ccee2710e8b2928bcf.png

cf84cebfcebecf8ccf84ceb7cf82ce91.thumb.png.9c9ddc25bb22cd78c366194ee65d1a39.png

adaptive-optics.thumb.png.5f222a1064be48b08d08b335816c8eb4.png

ceb3ceb1cebbceb1cebeceb9ceb1cf82.png.42ad9862591c6ce2ab72efda62eac23e.png

Ο πλανήτης μας ειναι το λίκνο της ανθρωπότητας.Αλλα κανείς δεν περνάει ολη του τη ζωή στο λίκνο.

Κονσταντίν Εντουάρντοβιτς Τσιολκόφσκι.

Σύνδεσμος για σχόλιο
Κοινή χρήση σε άλλους ιστότοπους

  • 1 μήνα αργότερα...

Νόμπελ Φυσικής 2020: Οι διαλέξεις των βραβευθέντων φυσικών. :cheesy:

Yπενθυμίζεται ότι με τo βραβείο Νομπέλ 2020 στην Φυσική βραβεύθηκαν οι: Roger Penrose, (University of Oxford, UK) “για την ανακάλυψη ότι ο σχηματισμός των μαύρων τρυπών είναι μια ισχυρή πρόβλεψη της γενικής θεωρίας της σχετικότητας” ,Reinhard Genzel (Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics, Garching, Germany and University of California, Berkeley, USA) και Andrea Ghez (University of California, Los Angeles, USA), “για την ανακάλυψη ενός υπερμεγέθους συμπαγούς αντικειμένου στο κέντρο του γαλαξία μας».

https://physicsgg.me/2020/12/14/%ce%bd%cf%8c%ce%bc%cf%80%ce%b5%ce%bb-%cf%86%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-2020-%ce%bf%ce%b9-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%bb%ce%ad%ce%be%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b2%cf%81%ce%b1%ce%b2/

nobelphys2020.thumb.png.e7be0c9536035bb6ae9f398dff577e7d.png

Ο πλανήτης μας ειναι το λίκνο της ανθρωπότητας.Αλλα κανείς δεν περνάει ολη του τη ζωή στο λίκνο.

Κονσταντίν Εντουάρντοβιτς Τσιολκόφσκι.

Σύνδεσμος για σχόλιο
Κοινή χρήση σε άλλους ιστότοπους

  • 5 μήνες αργότερα...

Το Θεώρημα Χωροχρονικών Ανωμαλιών του Roger Penrose. :cheesy:

To βραβείο Νόμπελ Φυσικής για το 2020 απονεμήθηκε στον Βρετανό Roger Penrose. Ο Penrose γεννήθηκε το 1931 και μέχρι το 1999 που συνταξιοδοτήθηκε κατείχε την θέση του Rouse Ball Professor of Mathematics στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, σήμερα είναι ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής για το θεώρημα των χωροχρονικών ανωμαλιών (Spacetime Singularity Theorem). Το Θεώρημα αυτό αν εφαρμοστεί στην περίπτωση αστέρων ή γαλαξιών οδηγεί στην απόδειξη της ύπαρξης μελανών οπών (μαύρες τρύπες) ενώ μια παραλλαγή αυτού αν εφαρμοστεί στην περίπτωση ολόκληρου του Σύμπαντος οδηγεί στην Θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης στην Κοσμολογία (Theory of Big-Bang). H εργασία του Penrose θεωρείται η δεύτερη σημαντικότερη εργασία στην Κοσμολογία μετά την Γενική θεωρία Σχετικότητας του Einstein το 1915.

[Το άρθρο αυτό περιέχει αποσπάσματα από συνομιλίες του συγγραφέα με τον Penrose κατά τη διάρκεια που ο συγγραφέας ήταν στην Οξφόρδη ως διδακτορικός φοιτητής αλλά αργότερα και ως μέλος ΔΕΠ του εν λόγω Πανεπιστημίου αλλά και αποσπάσματα από συνεντεύξεις του Penrose].

O Βρετανός μαθηματικός φυσικός Roger Penrose με μια στιγμιαία έμπνευση ανέτρεψε την καθιερωμένη άποψη για το σύμπαν.

Μια ψυχρή μέρα του Σεπτεμβρίου το 1964, ο Roger Penrose δέχτηκε μια επίσκεψη από έναν παλιό φίλο: Ο Βρετανός κοσμολόγος Ivor Robinson επισκέφθηκε την Αγγλία από το Ντάλας του Τέξας, όπου ζούσε και εργαζόταν.

Καθώς περπατούσαν κοντά στο γραφείο του Penrose στην Οξφόρδη σταμάτησαν για λίγο στο δρόμο, περιμένοντας το φανάρι για να διασχίσουν μια διασταύρωση. Η στιγμιαία στάση στον περίπατό τους συνέπεσε με μια χαλάρωση στη συνομιλία και έπεσαν στη σιωπή καθώς διέσχισαν το δρόμο.

Εκείνη τη στιγμή, το μυαλό της Penrose παρασύρθηκε. Ταξίδεψε 2,5 δισεκατομμύρια έτη φωτός μέσω του κενού του διαστήματος προς την νευρική μάζα ενός περιστρεφόμενου κβάζαρ. Φαντάστηκε πώς η βαρυτική κατάρρευση επικράτησε, τραβώντας έναν ολόκληρο γαλαξία βαθύτερα και πιο κοντά στο κέντρο. Σαν μια αθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ που τραβά τα χέρια της κοντά στο σώμα της, η μάζα θα περιστρέφεται όλο και πιο γρήγορα καθώς συρρικνώνεται.

Αυτό το σύντομο εγκεφαλικό τρεμόπαιγμα οδήγησε σε μια συγκλονιστική ανακάλυψη – κάτι που 56 χρόνια αργότερα θα του χάριζε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής.

Όπως πολλοί θεωρητικοί φυσικοί που εργάζονται για να δοκιμάσουν, να εξερευνήσουν και να επεκτείνουν τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν – ο Penrose είχε περάσει τις αρχές της δεκαετίας του 1960 μελετώντας μια παράξενη, αλλά ιδιαίτερα μπερδεμένη αντίφαση γνωστή ως «το πρόβλημα της ανωμαλίας» (The Singularity Problem).

Ο Αϊνστάιν δημοσίευσε τη Γενική Θεωρία Σχετικότητας το 1915, φέρνοντας επανάσταση στην κατανόηση του χώρου, του χρόνου, της βαρύτητας, της ύλης και της ενέργειας. Μέχρι τη δεκαετία του 1950, η θεωρία του Αϊνστάιν ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη, αλλά πολλές από τις προβλέψεις του θεωρούνταν ακόμη απίθανες και αβάσιμες. Οι εξισώσεις του έδειχναν, για παράδειγμα, ότι θεωρητικά ήταν δυνατόν η βαρυτική κατάρρευση να αναγκάσει αρκετή ποσότητα ύλης να συρρικνωθεί σε μια αρκετά μικρή περιοχή που θα γινόταν απείρως πυκνή, σχηματίζοντας μια «ανωμαλία» (singularity) από την οποία ούτε καν το φως θα μπορούσε να διαφύγει. Αυτά έγιναν γνωστά ως μαύρες τρύπες.

Αλλά μέσα σε μια τέτοια ανωμαλία, οι γνωστοί νόμοι της φυσικής – συμπεριλαμβανομένης της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν που το προέβλεπε – δεν θα ισχύουν πλέον.

Οι ανωμαλίες ήταν συναρπαστικές για τους μαθηματικούς σχετικιστές για αυτόν ακριβώς τον λόγο. Οι περισσότεροι φυσικοί, ωστόσο, συμφωνούσαν ότι το Σύμπαν μας ήταν πολύ ομαλό για να περιέχει πραγματικά τέτοιες περιοχές. Και ακόμη και αν υπήρχαν ανωμαλίες, δεν θα υπήρχε τρόπος να τις παρατηρήσουμε.

«Υπήρχε τεράστιος σκεπτικισμός για μεγάλο χρονικό διάστημα», λέει ο Penrose. “Οι άνθρωποι περίμεναν να υπάρξει αναπήδηση: ότι ένα αντικείμενο θα καταρρεύσει και θα στροβιλιστεί με κάποιο περίπλοκο τρόπο και θα ξαναβγεί από την ανωμαλία.”

Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, παρατηρήσεις από το αναδυόμενο πεδίο της ραδιοαστρονομίας έθεσαν αυτές τις ιδέες σε αμφισβήτηση. Οι ραδιοαστρονόμοι ανίχνευσαν νέα κοσμικά αντικείμενα που φαινόταν να είναι πολύ φωτεινά, πολύ μακρινά και πολύ μικρά. Τα ονόμασαν αρχικά “οιονεί αστρικά αντικείμενα” (quasi-stellar objects) – αργότερα το όνομά τους συντομεύτηκε σε “κβάζαρ” – αυτά τα αντικείμενα φάνηκαν να παρουσιάζουν υπερβολική ενέργεια σε πολύ μικρό χώρο. Ενώ φαινόταν αδύνατο, κάθε νέα παρατήρηση έδειχνε προς την ιδέα ότι τα κβάζαρ ήταν αρχαίοι γαλαξίες κατά τη διαδικασία της κατάρρευσης σε ανωμαλίες.

Οι επιστήμονες αναγκάστηκαν να αναρωτηθούν αν οι ανωμαλίες δεν ήταν τόσο απίθανες όσο νόμιζαν όλοι. Ήταν αυτή η πρόβλεψη της σχετικότητας κάτι περισσότερο από μια μαθηματική πτήση της φαντασίας;

Στο Ώστιν, το Πρίνστον και τη Μόσχα, στο Κέιμπριτζ και την Οξφόρδη, στη Νότια Αφρική, τη Νέα Ζηλανδία, την Ινδία και αλλού, κοσμολόγοι, αστρονόμοι και μαθηματικοί προσπάθησαν να βρουν μια οριστική θεωρία που θα μπορούσε να εξηγήσει τη φύση των κβάζαρ.

Οι περισσότεροι επιστήμονες προσέγγισαν την πρόκληση προσπαθώντας να εντοπίσουν εξαιρετικά εξειδικευμένες συνθήκες υπό τις οποίες μπορεί να σχηματιστεί μια ανωμαλία.

Ο Penrose υιοθέτησε μια διαφορετική προσέγγιση. Το φυσικό του ένστικτο ήταν πάντα η αναζήτηση γενικών λύσεων, βασικών αρχών και βασικών μαθηματικών δομών. Άλλωστε το διδακτορικό του στο Κέιμπριτζ ήταν στην Αλγεβρική Γεωμετρία. Πέρασε πολλές ώρες δουλεύοντας σε έναν μεγάλο πίνακα κιμωλίας καλυμμένο με καμπύλες και διαγράμματα δικής του επινόησης (αργότερα τα διαγράμματα αυτά ονομάστηκαν Penrose diagrams προς τιμή του και περιγράφουν την βαρυτική κατάρρευση).

Το 1963, μια ομάδα Ρώσων θεωρητικών φυσικών και μαθηματικών με επικεφαλής τον Isaac Khalatnikov δημοσίευσε ένα άρθρο που επιβεβαίωσε αυτό που οι περισσότεροι επιστήμονες εξακολουθούσαν να πιστεύουν – οι ανωμαλίες δεν ήταν μέρος του φυσικού μας Σύμπαντος. Στο Σύμπαν, είπαν, τα καταρρέοντα σύννεφα σκόνης ή τα αστέρια πράγματι θα επεκταθούν ξανά πολύ πριν φτάσουν στο σημείο της ανωμαλίας. Έπρεπε να υπάρξει κάποια άλλη εξήγηση για τα κβάζαρ.

Ο Penrose ήταν πολύ δύσπιστος.

«Είχα την έντονη αίσθηση ότι με τις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν, ήταν απίθανο να είχαν καταλήξει σε ένα σταθερό συμπέρασμα σχετικά με αυτό », λέει. “Μου φάνηκε ότι το πρόβλημα έπρεπε να εξεταστεί με έναν πιο γενικό τρόπο από ό, τι έκαναν, κάτι που ήταν κάπως περιορισμένο.”

Ωστόσο, ενώ απέρριψε τα επιχειρήματά τους, δεν μπορούσε ακόμη να αναπτύξει μια γενική λύση για το πρόβλημα της ανωμαλίας. Αυτό ήταν μέχρι την επίσκεψη του Ρόμπινσον. Αν και ο Ρόμπινσον μελετούσε επίσης το πρόβλημα των ανωμαλιών, δεν το συζήτησαν κατά τη διάρκεια της συνομιλίας τους εκείνη την φθινοπωρινή μέρα του 1964.

Ωστόσο, κατά τη σύντομη ησυχία αυτής της μοιραίας διέλευσης του δρόμου, ο Penrose συνειδητοποίησε ότι οι Ρώσοι έκαναν λάθος.

Όλη αυτή η ενέργεια, η κίνηση και η μάζα που συρρικνώνονται μαζί θα δημιουργήσουν μια θερμότητα τόσο έντονη που η ακτινοβολία θα εκραγεί σε κάθε μήκος κύματος προς κάθε κατεύθυνση. Όσο μικρότερο και γρηγορότερο γινόταν το κβάζαρ, τόσο περισσότερο θα λάμπει.

Έψαχνε στο μυαλό του για το σημείο που προέβλεπαν οι Ρώσοι, ότι αυτό το σύννεφο που συρρικνωνόταν, θα εκραγεί ξανά. Δεν υπήρχε τέτοιο σημείο. Στο μάτι του μυαλού, ο Penrose επιτέλους είδε πώς η κατάρρευση θα συνεχιζόταν ανεμπόδιστη. Έξω από το πυκνωτικό κέντρο, το αντικείμενο θα λάμπει με περισσότερο φως από όλα τα αστέρια στον γαλαξία μας. Και βαθιά μέσα, το φως θα κάμπτεται σε δραματικές γωνίες, τυλίγοντας σφιχτά τον ίδιο τον χώρο και τον χρόνο μέχρι να συγκλίνει κάθε κατεύθυνση.

Θα έρθει ένα σημείο χωρίς επιστροφή. Το φως, ο χώρος και ο χρόνος θα έρθουν σε πλήρη στάση. Μια μαύρη τρύπα.

Εκείνη τη στιγμή, ο Penrose ήξερε ότι η δημιουργία μιας ανωμαλίας δεν απαιτούσε ειδικές συνθήκες. Στο Σύμπαν μας, οι ανωμαλίες δεν ήταν αδύνατες. Ήταν αναπόφευκτες.

Πίσω στην άλλη πλευρά του δρόμου, συνέχισε τη συνομιλία του με τον Ρόμπινσον και αμέσως ξέχασε τι σκέφτηκε. Αποχαιρετήθηκαν και ο Penrose επέστρεψε στα σύννεφα κιμωλίας και τις στοίβες χαρτιού στο γραφείο του.

Το υπόλοιπο του απογεύματος κύλισε ομαλά με τον Penrose να βρίσκεται σε μια υπερβολικά καλή διάθεση. Δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί. Άρχισε να αναθεωρεί την ημέρα του, διερευνώντας τι μπορεί να τροφοδοτεί αυτή την ευφορία του.

Το μυαλό του επέστρεψε σε εκείνη τη στιγμή της σιωπής διασχίζοντας το δρόμο. Και όλα επέστρεψαν πίσω. Είχε λύσει το πρόβλημα των ανωμαλιών.

Άρχισε να γράφει εξισώσεις, έκανε δοκιμές, επεξεργασία, αναδιάταξη λύσεων. Το επιχείρημα ήταν ακόμα ακατέργαστο, αλλά όλα λειτούργησαν. Μια βαρυτική κατάρρευση απαιτούσε μόνο μερικές πολύ γενικές, εύκολες στο να ικανοποιηθούν ενεργειακές συνθήκες, για να επιτελεστεί καταρρεύσει σε άπειρη πυκνότητα. Ο Penrose γνώριζε εκείνη τη στιγμή ότι έπρεπε να υπάρχουν δισεκατομμύρια ανωμαλίες στο Σύμπαν.

Ήταν μια ιδέα που θα ανέτρεπε την κατανόησή μας για το Σύμπαν και θα διαμόρφωνε αυτό που γνωρίζουμε σήμερα γι ‘αυτό.

Μέσα σε δύο μήνες, ο Penrose είχε αρχίσει να δίνει διαλέξεις για το θεώρημά του. Στα μέσα Δεκεμβρίου, υπέβαλε μια εργασία στο ακαδημαϊκό περιοδικό Physical Review Letters, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 18 Ιανουαρίου 1965 – μόλις τέσσερις μήνες αφότου διέσχισε το δρόμο με τον Ivor Robinson.

Η υποδοχή του άρθρου από την διεθνή επιστημονική κοινότητα δεν ήταν ακριβώς αυτό που ήλπιζε. Το θεώρημα χωροχρονικών ανωμαλιών του Penrose συζητήθηκε και αμφισβητήθηκε εντονότατα.

Η διαμάχη ξεκίνησε στο Διεθνές Συνέδριο Γενικής Σχετικότητας και Βαρύτητας στο Λονδίνο αργότερα εκείνο το έτος.

«Το κλίμα δεν ήταν καθόλου φιλικό. Οι Ρώσοι ήταν αρκετά ενοχλημένοι και οι άνθρωποι δίσταζαν να παραδεχτούν ότι είχαν κάνει λάθος », λέει ο Penrose. Το συνέδριο τελείωσε με το θέμα αν ο Penrose είχε δίκαιο ή άδικο ανοικτό και σε εκκρεμότητα.

Όμως λίγο αργότερα, προέκυψε ότι το ρωσικό άρθρο είχε λάθη στους υπολογισμούς του – τα μαθηματικά ήταν ατελή, τα συμπεράσματά τους δεν ήταν πλέον αποδεκτά.

Υπήρξε ένα σφάλμα στον τρόπο που το έκαναν», λέει ο Penrose.

Μέχρι τα τέλη του 1965, το θεώρημα Penrose Singularity αποκτούσε αποδοχή σε όλο τον κόσμο. Η μοναδική του λάμψη διορατικότητας έγινε κινητήρια δύναμη στην κοσμολογία. Είχε τρομακτικές επιπτώσεις στην κοσμολογία γενικότερα, πέρα από το να εξηγήσει τι ήταν ένα κβάζαρ – είχε αποκαλύψει μια μεγάλη αλήθεια για την υποκείμενη πραγματικότητα του Σύμπαντός μας. Οποιαδήποτε κοσμολογικά μοντέλα του σύμπαντος εμφανίστηκαν από τότε και μετά έπρεπε να συμπεριλαμβάνουν τις ανωμαλίες, πράγμα που σήμαινε τη συμπερίληψη της επιστήμης που υπερβαίνει τη σχετικότητα.

Οι ανωμαλίες άρχισαν επίσης να εισχωρούν στη δημόσια συνείδηση, χάρη εν μέρει στο ότι έγιναν γνωστές ως «μαύρες τρύπες», ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά δημόσια από την αμερικανική επιστημονική δημοσιογράφο Ann Ewing.

Σε συνεργασία με τον Stephen Hawking, o Penrose εφάρμοσε το θεώρημά του για το σύμπαν συνολικά για να υποστηρίξει με μαθηματικά τη λεγόμενη Θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang Theory). Οι ανωμαλίες έγιναν κεντρικό θέμα σε κάθε θεωρία σχετικά με τη φύση, την ιστορία και το μέλλον του Σύμπαντος.

Ο ίδιος ο Penrose συνέχισε να αναπτύσσει μια εναλλακτική λύση στη θεωρία του Big Bang γνωστή ως Conformal Cyclic Cosmology, τα στοιχεία για τα οποία θα μπορούσαν να προέλθουν από τα υπολείμματα σημάτων από αρχαίες μαύρες τρύπες.

Το 2013, η μηχανικός Η/Υ Katie Bouman ηγήθηκε μιας ομάδας ερευνητών που ανέπτυξαν έναν αλγόριθμο που ήλπιζαν ότι θα επιτρέψουν τη φωτογράφηση μαύρων τρυπών. Τον Απρίλιο του 2019, το τηλεσκόπιο Event Horizons χρησιμοποίησε αυτόν τον αλγόριθμο για τη λήψη των πρώτων εικόνων μιας μαύρης τρύπας, παρέχοντας δραματική οπτική επιβεβαίωση τόσο των αμφιλεγόμενων θεωριών του Einstein όσο και του Penrose.

Ο Penrose, σήμερα 89 ετών, ενώ χαίρεται που του απονεμήθηκε η υψηλότερη τιμητική διάκριση διεθνώς στη φυσική, το βραβείο Νόμπελ, υπάρχει κάτι άλλο που απασχολεί στο μυαλό του.

«Είναι παράξενο: Προσπαθώ να προσαρμοστώ. Είναι πολύ κολακευτικό και τεράστια τιμή και το εκτίμησα πολύ », μου λέει λίγες ώρες μετά τη λήψη των ειδήσεων. «Αλλά από την άλλη πλευρά, προσπαθώ να γράψω τρία διαφορετικά (επιστημονικά) άρθρα ταυτόχρονα, και αυτό το καθιστά δυσκολότερο από πριν.» Το τηλέφωνο, εξηγεί, δεν σταμάτησε να χτυπάει με ανθρώπους που τον συγχαίρουν και δημοσιογράφους που ζητούν συνεντεύξεις. Και όλη αυτή η φασαρία τον αποσπά από το να επικεντρώνεται στις τελευταίες του θεωρίες.

Ο Penrose γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε τη δύναμη της σιωπής και τη λάμψη της διορατικότητας που αυτή μπορεί να προσφέρει.

Ο Penrose τα τελευταία χρόνια αναπτύσσει μια θεωρία που την ονομάζει Twistor Geometry (Συστροφική Γεωμετρία). Είναι ένα μαθηματικό πλαίσιο για την ενοποίση όλων των φυσικών αλληλεπιδράσεων που στηρίζεται στην ύπαρξη μιας θεμελιώδους γεωμετρικής δομής που λέγεται Twistor Space (Συστροφικός Χώρος) και αποτελεί μια πολλαπλότητα μιγαδικής διάσταση 4 (οπότε είναι ομοιομορφική με μια πραγματική πολλαπλότητα διάστασης 8). Με κάποιες τεχνικές (twistor compactifications, συστροφικές συμπαγοποιήσεις) προκύπτει η μακροσκοπική (πραγματική) διάσταση του σύμπαντος που είναι 4.

O Penrose είναι και άριστος συγγραφέας «εκλαϊκευτικών» βιβλίων για την επιστήμη, ενδεικτικά αναφέρουμε The Emperor’s New Mind, The Road to Reality, etc και είναι φανατικός πολέμιος της λεγόμενης Strong AI (η υπόθεση ότι οι υπολογιστές κάποια στιγμή στο μέλλον θα μπορέσουν να σκέφτονται όπως οι άνθρωποι).

Η πρωτότυπη μορφή του θεωρήματος χωροχρονικών ανωμαλιών του Penrose (1965) είναι η παρακάτω:

Ιf the space-time contains a non-compact Cauchy hypersurface Σ and a closed future-trapped surface, and if the convergence condition

 

Rρνuρuν ≥ 0

 

holds for null uν, then there are future incomplete null geodesics.

https://physicsgg.me/2021/06/12/%cf%84%ce%bf-%ce%b8%ce%b5%cf%8e%cf%81%ce%b7%ce%bc%ce%b1-%cf%87%cf%89%cf%81%ce%bf%cf%87%cf%81%ce%bf%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8e%ce%bd-%ce%b1%ce%bd%cf%89%ce%bc%ce%b1%ce%bb%ce%b9%cf%8e%ce%bd-%cf%84%ce%bf/

roger_penrose-6nov2005.jpg.f9b2e87f8627d3009c25123a710a438c.jpg

Ο πλανήτης μας ειναι το λίκνο της ανθρωπότητας.Αλλα κανείς δεν περνάει ολη του τη ζωή στο λίκνο.

Κονσταντίν Εντουάρντοβιτς Τσιολκόφσκι.

Σύνδεσμος για σχόλιο
Κοινή χρήση σε άλλους ιστότοπους

Δημιουργήστε έναν λογαριασμό ή συνδεθείτε για να σχολιάσετε

Πρέπει να είσαι μέλος για να αφήσεις ένα σχόλιο

Δημιουργία λογαριασμού

Εγγραφείτε για έναν νέο λογαριασμό στην κοινότητά μας. Είναι εύκολο!.

Εγγραφή νέου λογαριασμού

Συνδεθείτε

Έχετε ήδη λογαριασμό? Συνδεθείτε εδώ.

Συνδεθείτε τώρα
×
×
  • Δημιουργία νέου...

Σημαντικές πληροφορίες

Όροι χρήσης