Explore Scientific 12" dobson Gen. II - σύντομη κριτική

Το καλοκαίρι έκλεισα 1,5 χρόνο στην Ισπανία χωρίς τηλεσκόπιο, αφού πριν φύγω αναγκάστηκα να πουλήσω το truss dob 12" της Skywatcher που είχα για 3 χρόνια (το πούλησα επειδή ήταν ασύμφορο να μεταφέρω τα 45 κιλά του και την τεράστια βάση του στην Ισπανία).

Τον Ιούλιο λοιπόν και με το βαλιτσάκι με τα προσοφθάλμια να με κοιτάει από καιρό με "μισό μάτι" κάθε πρωί που έφευγα για το γραφείο, αγόρασα το εν λόγω τηλεσκόπιο για να βγάλω το καλοκαίρι, μια και όπως έχω γράψει αλλού, έψαχνα για κάτι μεγαλύτερο.

Αναλυτικά για την απόδοση και τα επιμέρους του τηλεσκοπίου, σε διάφορα reviews στο youtube, ξεχωρίζω το κανάλι dacota starry nights (εξαιρετική online πηγή πληροφοριών για μερεμέτια και μετατροπές σε dobson και μη).

Παραθέτω λοιπόν εδώ τα βασικά από ό,τι συγκράτησα από την τρίμηνη συμβίωσή μου με το τηλεσκόπιο, κυρίως σε σχέση με το προηγούμενο SW:

- Aγορά με απευθείας επικοινωνία με bresser Ισπανίας, εξαιρετικό service και μεγάλη έκπτωση σε σχέση με την τιμή καταλόγου. €990 τελική τιμή μαζί με τα μεταφορικά από τη Γερμανία.

- Το τηλεσκόπιο έφτασε με ένα πολύ σοβαρό ποιοτικό ελάττωμα, η μια από τις 3 βάσεις πάνω στις οποίες βιδώνουν οι μακριές βίδες ρύθμισης του πρωτεύοντος είχε αποκολληθεί από το πλαίσιο (δεν πρόκειται για κόλληση με κόλλα αλλά για ηλεκτροκόλληση που δεν είχε πιάσει). Η Bresser σε 3 μέρες μου είχε στείλει δωρεάν ολόκληρο 2ο κουτί για τον πρωτεύον, μαζί με ό,τι είχε το αρχικό (και τους ανεμιστήρες δλδ).

Το Τηλεσκόπιο έρχεται με

- ερευνητή κουκίδας

- εστιαστή rack n pinion με μειωτήρα 1:10 για μικρορυθμιση και με δακτύλιο 2,5cm extension

- 2 ανεμιστήρες lateral "οριακού στρώματος" για την ψύξη του πρωτεύοντος

- βάρη εξισορρόπησης

Το τηλεσκόπιο δεν έχει

- προσοφθάλμια

- Φωτοχιτώνιο

- Μπαταρίες για τους ανεμιστήρες (θέλουν 12V και αν δεν συνδέσετε επαναφορτιζόμενη μπαταρία από RC μοντέλο, τότε θέλετε 8 μπαταρίες τύπου D - τις "μεγάλες")

Ποιότητα κατασκευής / φινίρισμα: το τηλεσκόπιο είναι σχεδόν όλο αλουμινένιο και βαμμένο με μια μαύρη βαφή η οποία φαίνεται ότι με το χρόνο και μικροχτυπήματα μπορεί να ξεφτίσει. Η κατασκευή του έχει πιο πολύ χειρωνακτική εργασία από του SW αφού πολλά κομμάτια είναι πριτσινωμένα με το χέρι ή ηλεκτροκολλημένα, ενώ το SW φαίνεται και είναι πιο βιομηχανικό και πιο "καλοφτιαγμένο". Πάντως θέμα σκουριάς το ES δε θα έχει ποτέ.

Το ES είναι πιο πολύ στημένο εξ αρχής για μετατροπή: μπορείς να ρυθμίσεις που θέλεις τον εστιαστή, όχι μόνο αριστερά - δεξιά, αλλά σε όποια πλευρά και να τον βάλεις, έχεις κι άλλη επιλογή να μπει παραλληλα με το azimuth ή και υπό γωνία (αν είσαι ψηλός ή κοντός πχ). Η θέση πάντως default είναι όπως τον έχει και το SW: αριστερα και με τον άξονα του προσοφθάλμιου παράλληλα με το Azimuth. Σε σχέση με το SW, το προσοφθάλμιο στο ES είναι λίγο πιο χαμηλά - ακόμα και στο ζενίθ σκύβεις λίγο). Γενικά και τα δύο χρειάζονται το κάθισμα τους.

Επίσης μπορείς να ρυθμίσεις το τηλεσκόπιο για "βαριά" ή "ελαφριά" προσοφθάλμια (+ λοιπά παρελκόμενα που προσθέτουν βάρος, όπως telrad, barlow), αλλάζοντας ελαφρά τη θέση των alt bearings (υπάρχουν 2 θέσεις που πιάνουν πάνω στο κουτί του πρωτεύοντος).

Άλλο πλεονέκτημα, το τηλεσκόπιο έρχεται με τα δικά του βάρη, τα οποία εκτός του ότι είναι 2, ρυθμίζονται κιόλας ως προς τη ροπή που δίνουν (όπως στις στηρίξεις τηλεσκοπίων με τρίποδο)

Εστιαστής: Kαμία σχέση με τον "μικυ μάους" εστιαστή crayford του SW, ο οποίος είναι ο φτηνότερος εστιαστής της αγοράς για dob και "τα παίζει" όταν φορτώσεις πολλά πράγματα επανω. Ο εστιαστής του ES, χωρίς να είναι κάτι το εξαιρετικό (μάλιστα είναι rack n pinion και όχι crayford), έχει ανώτερο φινίρισμα, έχει αξιοπρεπή κίνηση, 5 ολόκληρα εκατοστά διαδρομής, μειωτήρα 1:10 για μικρορυθμίσεις (που τέτοιο η SW δίνει από 16" και πάνω) και έρχεται και με δαχτυλίδι adaptor για 2.5εκ παραπάνω back focus.

Ερευνητής κουκίδας: ό,τι χειρότερο έχω δει. Πρακτικά αδύνατον να ρυθμιστεί σωστά, άφθονος τζόγος (είναι όλος από πλαστικό) και γενικά παντελώς άχρηστος. Ετοιμαστείτε να αγοράσετε after market (εγώ έβαλα έναν Raci 9X50 της Orion). Επίσης πρέπει να πάρετε και "shoe" βάση δλδ για τον ερευνητή αφού αυτή της ES κάνει μόνο για ES εξαρτήματα. Μην επιχειρήσετε να βγάλετε το τηλεσκόπιο για παρατήρηση με τον μαμά ερευνητή, είναι μάταιο.

Ανεμιστήρες: δεν χρειάστηκε ποτέ να τους βάλω μπροστά, αυτός όμως στον οποίο πούλησα το τηλεσκόπιο τον Νοέμβριο, μου είπε ότι κάνουν θόρυβο "σαν τρακτέρ".

Φορητότητα: ένα από τα πολύ δυνατά σημεία του τηλεσκοπίου: εκτός που είναι μαζεμένο σαν μέγεθος, είναι και ελαφρύ λόγω υλικών. Θυμαμαι όταν είχα το SW έπρεπε να κάνω ολόκληρη μανούρα για να το φορτώσω στο στέησον που είχα στην Ελλάδα. Στο Κια νίρο που έχω τώρα, ούτε κατά διάνοια να το χωρούσα χωρίς να λύσω τη βάση (και η μοριοσανίδα δεν είναι για βιδωνε - ξεβίδωνε γιατί αποσυντίθεται λίγο λίγο κάθε φορά που τη λύνεις). Με το ES όλα αυτα τα θέματα είναι παρελθόν. To τηλεσκόπιο είναι φτιαγμένο με τη φορητότητα σε πρώτη προτεραιότητα και χωράει και σε port baggage Υaris. Σε συνολικό βάρος δε, ES 32kg έναντι SW 45kg.

Στήσιμο: To SW κερδίζει με άνεση, γιατί ουσιαστικά το έχεις σε 2 κομμάτια, καβαλάς τον ΟΤΑ πάνω στη βάση, αναπτύσσεις τα trusses και είσαι έτοιμος για collimation. To ES θέλει ένα δεκάλεπτο γιατί είναι όλα λυμένα σε 2 κουτιά, στα trusses και στο δαχτυλίδι του δευτερεύοντος.

Collimation: για όσους έχουν λίγη εμπειρία θεωρώ ότι αυτό δεν είναι σοβαρό θέμα, αλλά στο ES colliμάρεις τον πρωτεύοντα από πάνω με ένα ραβδί (με πλαστικό γύρω γύρω για να μην γρατζουνίσεις κατά λάθος τον καθρέφτη) που πιάνει πάνω σε 3 αλλενόβιδες που πάνε πάνω-κάτω τον πρωτεύοντα. Οπότε κολιμάρεις σε όρθια στάση με το μάτι δίπλα στο laser collimator και όχι σκύψε - σήκω - τσέκαρε - ξανασκύψε - ξανασήκω κλπ. Τέλος να πούμε ότι το ES έρχεται από το εργοστάσιο με "bobs knobs" για τον δευτερεύοντα που και αυτό είναι ένα plus.

Κίνηση: άλλο ένα σημείο (και είναι από τα βασικότερα) που το ES υπερτερεί του SW, λόγω αρχιτεκτονικής. Τα μεγάλα alt bearings, όχι μόνο κάνουν ασύγκριτα καλύτερη την κίνηση σε σχέση με το SW, αλλά ακόμα και με τη μετατροπή που κάναμε όλοι στα SW, το ES υπερτερεί γιατί το τηλεσκόπιο μπορεί να ισορροπήσει σε διάφορες γωνίες παρατήρησης χωρίς φρένα αν έχουμε λογικό βάρος στον εστιαστή και χωρίς να υπάρχει πρόβλημα στατικής τριβής όταν το κουνάμε, λόγω των τεφλόν και της φορμάικας. Εδώ βέβαια να πω την αμαρτία μου: τα κύρια προσοφθάλμιά μου είναι τα πιο βαριά της αγοράς και αν και εφάμιλλα σε απόδοση με ethos και ανώτερα από τα nagler, ΔΕΝ κάνουν για μικρά dobs αν δεν έχετε goto. Οτιδήποτε και να κάνετε (είτε σε SW ή σε ES), όσο και να σφίξετε τα φρένα, το τηλεσκόπιο θα κινηθεί έστω και λίγο όταν θα αφαιρεθούν - φορτωθούν 2,5 κιλά βάρους στον εστιαστή. Οπότε λάβετέ το σοβαρά υπόψη στις αγορές σας.

Συνολικά: το τηλεσκόπιο είναι μια πολύ τίμια πρόταση, καλοφτιαγμένο χωρίς περιττά στοιχεία και με εξαίρεση τον ερευνητή, έτοιμο για ξεκούραστη και ευχάριστη παρατήρηση χωρίς καμία μετατροπή. Σε σχέση με το SW, υπολογίστε +κόστος για ερευνητή και αφαιρέστε κόστος για βάρη, bobs knobs, ανεμιστήρες, μετατροπή κίνησης στο alt. Στις 12" είναι ότι καλύτερο κυκλοφορεί μέχρι τα χρήματα που κάνει το SW. Και είναι λογικό, αφού η σχεδίασή του είναι κατά πολύ νεώτερη του SW και έχουν εξαλειφθεί και όλα τα προβλήματα νεότητας της 1ης έκδοσης που κυκλοφόρησε (τώρα πωλείται μόνο το generation II).

YΓ αν θεωρούν σωστό οι moderators ας μεταφέρουν το νήμα στη σχετική ενότητα γιατί δεν έχω πρόσβαση. Δεν είναι βέβαια και καμιά ενδελεχής ανάλυση αλλά όπως νομίζετε.

Φιλικά

Κώστας