Ο Γαλαξίας μας.

Ανακαλύφθηκε πανάρχαια σύγκρουση του γαλαξία μας με το «Λουκάνικο»

Ο γαλαξίας μας κι ένας μικρότερος γαλαξίας με το ευφάνταστο όνομα «Λουκάνικο» συγκρούσθηκαν μετωπικά πριν από οκτώ έως δέκα δισεκατομμύρια χρόνια. Από την κοσμική σύγκρουση, ένα συμβάν καθοριστικό στην προϊστορία του γαλαξία μας, ο τελευταίος πήρε το σημερινό σχήμα του, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αστρονόμων.

Ο νάνος γαλαξίας «Λουκάνικο» δεν επέζησε από το γεγονός, καθώς γρήγορα διαλύθηκε και τα απομεινάρια του βρίσκονται σήμερα διάσπαρτα ολόγυρα στο γαλαξία μας. Αλλά και ο δικός μας γαλαξίας φέρει τα ίχνη εκείνης της δραματικής σύγκρουσης τόσο στο κέντρο όσο και στην εξωτερική άλω του.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Βασίλι Μπελοκούροφ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και του Κέντρου Υπολογιστικής Αστροφυσικής του Ινστιτούτου Flatiron της Νέας Υόρκης, έκαναν σχετικές δημοσιεύσεις στα περιοδικά Monthly Notices της βρετανικής Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας και Astrophysical Journal Letters.

Οι νέες εκτιμήσεις βασίσθηκαν στη μελέτη των στοιχείων του δορυφόρου Gaia (Γαία) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), που καταγράφει με ακρίβεια τις τροχιές των άστρων, καθώς ταξιδεύουν μέσα στο γαλαξία μας. Με τους κατάλληλους μαθηματικούς υπολογισμούς, οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι μπορούν να βγάλουν βάσιμα συμπεράσματα για το μακρινό παρελθόν του γαλαξία μας.

Το σχήμα που έχουν οι σημερινές τροχιές των άστρων του νάνου γαλαξία, τα οποία σήμερα περιφέρονται πια μέσα στο δικό μας γαλαξία, προσέδωσαν στον πρώτο το παρατσούκλι «το Λουκάνικο της Γαίας». Αυτός ο νάνος γαλαξίας ήταν η τελευταία μεγάλη συγχώνευση άλλου γαλαξία με τον δικό μας.

Ο γαλαξίας μας συνεχίζει να συγκρούεται με άλλους γαλαξίας, όπως με τον μικροσκοπικό «Τοξότη», αλλά το «Λουκάνικο» ήταν πολύ πιο μεγάλος, με εκτιμώμενη συνολική μάζα (άστρων, αερίων και σκοτεινής ύλης) τουλάχιστον δέκα δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη του Ήλιου μας. Όταν έπεσε πάνω στο γαλαξία μας, ο τελευταίος έπεσε σε μια χαώδη κατάσταση και εκτιμάται ότι ο δίσκος του υπέστη ρωγμές και χρειάσθηκε να ανασυσταθεί στην πορεία.

Μεταξύ άλλων, οι αστρονόμοι βρήκαν ότι τουλάχιστον οκτώ μεγάλα σφαιρωτά αστρικά σμήνη του γαλαξία μας αποτελούν «κληρονομιά» από το «Λουκάνικο».

http://www.in.gr/2018/07/05/tech/anakalyfthike-panarxaia-sygkrousi-tou-galaksia-mas-loukaniko/

Το Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου θα συγκρουστεί με τον Γαλαξία μας σε 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια.

Ένας δορυφορικός γαλαξίας, το Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου, που «ζυγίζει» όσο 250 δισεκατομμύρια ήλιοι, έρχεται καταπάνω στο δικό μας γαλαξία και η σύγκρουση φαίνεται αναπόφευκτη σε περίπου 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια, νωρίτερα απ’ ό,τι πίστευαν έως τώρα οι αστρονόμοι, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις τους.

Μάλιστα, όπως δείχνουν οι προσομοιώσεις σε υπερυπολογιστές, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα (της τάξης του 1% ως 3%) μετά τη σύγκρουση αυτή το ηλιακό μας σύστημα να εκτοξευτεί στο διάστημα έξω από το γαλαξία μας – κάτι που θα σημάνει και το τέλος της όποιας ζωής υπάρχει έως τότε πάνω στη Γη, η οποία δε θα διαθέτει πια συνθήκες φιλόξενες για έμβιους οργανισμούς.

Η νέα μελέτη από αστροφυσικούς του Ινστιτούτου Υπολογιστικής Κοσμολογίας του βρετανικού Πανεπιστημίου του Ντάραμ, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Monthly Notices» της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας [The aftermath of the Great Collision between our Galaxy and the Large Magellanic Cloud], προβλέπει ότι η μελλοντική σύγκρουση δε θα επηρεάσει άμεσα το ηλιακό μας σύστημα, καθώς υπάρχει πολύς χώρος ανάμεσα στα άστρα του γαλαξία μας.

Όμως, θα πυροδοτήσει μια αλυσίδα γεγονότων, καθώς θα κάνει άνω-κάτω τις τροχιές και τις βαρυτικές επιδράσεις πολλών άστρων του γαλαξία μας, κάτι που τελικά μπορεί ακόμη και να εξοβελίσει στον εξωγαλαξιακό χώρο τον Ήλιο μας μαζί με τους πλανήτες του.

Παρά το μεγάλο μέγεθος του γαλαξία μας, η κεντρική μαύρη τρύπα του είναι μόλις το ένα δέκατο του μεγέθους που έχουν οι αντίστοιχες μαύρες τρύπες στην καρδιά άλλων γαλαξιών παρόμοιου μεγέθους. Οι επιστήμονες θεωρούν πιθανόν η σύγκρουση των δύο γαλαξιών να «ξυπνήσει» τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας, η οποία αφενός μπορεί να μεγαλώσει έως δέκα φορές, «καταπίνοντας» πλέον πολύ αυξημένες ποσότητες ύλης γύρω της, αφετέρου μπορεί να εκπέμψει πολύ ισχυρότερη και καταστροφική ακτινοβολία υψηλής ενέργειας.

Το Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου είναι ο φωτεινότερος γειτονικός γαλαξίας, ο οποίος πλησίασε τον δικό μας πριν από περίπου ενάμισι δισεκατομμύριο χρόνια και σήμερα απέχει γύρω στις 163.000 έτη φωτός. Οι νέοι υπολογισμοί για την πιο γρήγορη σύγκρουση οφείλονται στο ότι οι επιστήμονες εκτιμούν πλέον ότι διαθέτει διπλάσια σκοτεινή ύλη απ’ όση νόμιζαν έως τώρα, σύμφωνα με τις βρετανικές «Γκάρντιαν» και «Ιντιπέντεντ» και το «New Scientist».

«Μολονότι δύο δισεκατομμύρια χρόνια είναι ένα υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα για τους ανθρώπους, είναι πολύ σύντομος χρόνος σε κοσμική κλίμακα. Η καταστροφή του Μεγάλου Μαγγελανικού Νέφους, καθώς θα καταβροχθιστεί από το δικό μας γαλαξία, θα προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στο δικό μας γαλαξία, θα ξυπνήσει τη μαύρη τρύπα που ζει στο κέντρο του και θα μετατρέψει το γαλαξία μας σε ενεργό γαλαξιακό πυρήνα ή κβάζαρ» δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Μάριους Καούτουν.

«Όλος ο γαλαξίας μας θα ταρακουνηθεί και όλο το ηλιακό μας σύστημα μπορεί να πεταχτεί στο εξώτερο διάστημα. Αν αυτό συμβεί, δεν βλέπω πώς οι απόγονοί μας, αν υπάρχουν, θα μπορέσουν να το αντέξουν» ανέφερε ο Κάρλος Φρανκ, διευθυντής του Ινστιτούτου Υπολογιστικής Κοσμολογίας του Ντάραμ.

Ένας άλλος πολύ μεγαλύτερος γειτονικός γαλαξίας, η Ανδρομέδα, πενταπλάσια σε μέγεθος σε σχέση με το Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου, βρίσκεται επίσης σε πορεία σύγκρουσης με το γαλαξία μας, τον οποίον μπορεί να καταστρέψει τελείως, αλλά όχι νωρίτερα από τέσσερα έως πέντε δισεκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με τις έως τώρα εκτιμήσεις των αστρονομικών μοντέλων.

«Η σύγκρουση με την Ανδρομέδα θα είναι ένας πραγματικός Αρμαγεδδών. Αυτό θα είναι πραγματικά το τέλος του γαλαξία μας όπως τον ξέρουμε» είπε ο Φρανκ.

https://physicsgg.me/2019/01/04/%cf%84%ce%bf-%ce%bc%ce%ad%ce%b3%ce%b1-%ce%bd%ce%ad%cf%86%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%bc%ce%b1%ce%b3%ce%b3%ce%b5%ce%bb%ce%ac%ce%bd%ce%bf%cf%85-%ce%b8%ce%b1-%cf%83%cf%85%ce%b3%ce%ba%cf%81%ce%bf/

Σε... φυσιολογικά επίπεδα το βάρος του γαλαξία μας.

Ασφαλώς δεν μπορούμε να βάλουμε τον γαλαξία μας σε μια ζυγαριά, αλλά οι επιστήμονες έκαναν μια νέα βελτιωμένη εκτίμηση για τη μάζα του και υπολόγισαν ότι αντιστοιχεί στη μάζα περίπου ενάμισι τρισεκατομμυρίων ήλιων.

Η νέα αυτή εκτίμηση τοποθετεί τον γαλαξία μας μάλλον κάπου στη μέση της κοσμικής κλίμακας, όσον αφορά τις μάζες των γαλαξιών. Οι πιο ελαφριοί ζυγίζουν περίπου ένα δισεκατομμύριο ηλιακές μάζες, ενώ οι πιο βαριοί 30 τρισεκατομμύρια ηλιακές μάζες ή 30.000 φορές περισσότερο σε σχέση με τους ελαφρύτερους.

Η μάζα του γαλαξία μας θεωρείται φυσιολογική για ένα γαλαξία της δικής του φωτεινότητας.

Παρόλο που η μάζα του γαλαξία μας είναι μια από τις πιο σημαντικές μετρήσεις, μετά από δεκαετίες σχετικών προσπαθειών οι έως τώρα εκτιμήσεις των επιστημόνων εμφάνιζαν εξίσου σημαντικές διαφορές, από 500 εκατομμύρια ως τρία τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου. Η μεγάλη αυτή απόκλιση οφείλεται κυρίως στις διαφορετικές μεθόδους εκτίμησης της σκοτεινής ύλης στο γαλαξία μας, η οποία αποτελεί περίπου το 90% της συνολικής μάζας του.

Μόνο ένα μικρό ποσοστό της μάζας του γαλαξία μας αποτελείται από την ορατή κοινή ύλη, που είναι κατανεμημένη στα περίπου 200 δισεκατομμύρια άστρα του, μεταξύ των οποίων και ο Ήλιος μας, ενώ μόνο η τεράστια κεντρική μαύρα του γαλαξία μας ζυγίζει περίπου τέσσερα εκατομμύρια ηλιακές μάζες. Το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του γαλαξία μας είναι με τη μορφή της μυστηριώδους και αόρατης σκοτεινής ύλης.

«Δεν μπορούμε να ανιχνεύσουμε άμεσα τη σκοτεινή ύλη και αυτό οδηγεί στην τωρινή αβεβαιότητα για τη μάζα του γαλαξία μας, καθώς δεν μπορούμε να μετρήσουμε αυτό που δεν μπορούμε να δούμε», δήλωσε η Λόρα Γουάτκινς του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO).

Αυτή τη φορά όμως, συνδυάζοντας παρατηρήσεις από τα δορυφορικά τηλεσκόπια Hubble της NASA και Gaia της ESA και χρησιμοποιώντας μια νέα μέθοδο έμμεσης εκτίμησης, οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι κατέληξαν σε μια πιο αξιόπιστη εκτίμηση. Όπως ανέφερε η διεθνής επιστημονική ομάδα, με επικεφαλής τη Γουάτκινς, η οποία θα κάνει τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής Astrophysical Journal, ο γαλαξίας μας «ζυγίζει» περίπου 1,5 τρισεκατομμύρια ηλιακές μάζες μέσα σε μια ακτίνα 129.000 ετών φωτός από το γαλαξιακό κέντρο.

http://www.kathimerini.gr/1013666/article/epikairothta/episthmh/se-fysiologika-epipeda-to-varos-toy-gala3ia-mas

Έλληνες επιστήμονες έκαναν την πρώτη μέτρηση του μαγνητικού πεδίου του γαλαξία μας.

Για πρώτη φορά δύο Έλληνες επιστήμονες, σε συνεργασία με έναν Αυστραλό συνάδελφό τους, μέτρησαν την ένταση ενός τμήματος του μαγνητικού πεδίου του γαλαξία μας μέσω «τομογραφίας», δημιουργώντας ένα τρισδιάστατο μαγνητικό χάρτη για ένα μικρό κομμάτι του γαλαξία.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ελληνικής καταγωγής δρα 'Αρη Τρίτση της Σχολής Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου και με τη συνεργασία της αναπληρώτριας καθηγήτριας Βασιλικής Παυλίδου του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «Astrophysical Journal», διαπίστωσαν πως η ένταση του μαγνητικού πεδίου του γαλαξία μας είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι θεωρείτο έως τώρα.

Έως σήμερα, τα περισσότερα επιστημονικά μοντέλα που έκαναν εκτιμήσεις για την ένταση του γαλαξιακού μαγνητικού πεδίου σε διάφορα σημεία και αποστάσεις από τον Ήλιο, βασίζονταν σε παρατηρήσεις που δεν μπορούν να μετρήσουν το πεδίο αυτό σε τρεις διαστάσεις.

«Η εργασία μας ανοίγει το δρόμο για μελλοντικές ανακαλύψεις αναφορικά με την εξέλιξη του γαλαξία μας, το σχηματισμό των άστρων και των πλανητών και τα πρώιμα στάδια του σύμπαντος. Έχουμε τώρα πια τα μέσα να χαρτογραφήσουμε την ένταση του μαγνητικού πεδίου για όλες τις περιοχές του γαλαξία μας, πράγμα που θα μας επιτρέψει την καλύτερη κατανόηση της εξέλιξης του σύμπαντος», δήλωσε ο δρ. Τρίτσης.

Όπως είπε, «το επόμενο βήμα είναι να δημιουργήσουμε τον πρώτο πλήρως τρισδιάστατο χάρτη του μαγνητικού πεδίου του γαλαξία μας και να μελετήσουμε όλες τις άλλες αστροφυσικές διαδικασίες που εξαρτώνται από αυτό».

Η Β. Παυλίδου δήλωσε ότι η νέα μελέτη αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για να κατανοηθεί πώς η κοσμική ακτινοβολία πολύ υψηλής ενέργειας ταξιδεύει δια μέσου του γαλαξία μας. Οι κοσμικές αυτές ακτίνες είναι σωματίδια με πολύ μεγάλη ενέργεια, μερικές φορές πολύ μεγαλύτερη από αυτή που μπορούν να φθάσουν οι κατασκευασμένοι από τους ανθρώπους επιταχυντές.

«Κατανοώντας τη δομή και την ένταση του μαγνητικού πεδίου, μπορούμε να αυξήσουμε τις πιθανότητες μας να εντοπίσουμε την προέλευση αυτών των άκρως ενεργητικών σωματιδίων και να αναζητήσουμε μια νέα φυσική σε ακραίες ενέργειες», ανέφερε η κ. Παυλίδου.

Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Αυστραλιανό Συμβούλιο Ερευνών και έκανε χρήση υπερυπολογιστών στην Αυστραλία και στην Ευρώπη.

http://www.kathimerini.gr/1015386/article/epikairothta/episthmh/ellhnes-episthmones-ekanan-thn-prwth-metrhsh-toy-magnhtikoy-pedioy-toy-gala3ia-mas

Οι αστρονόμοι εξετάζουν προσεκτικά τον γαλαξία.

Οι αστρονόμοι έχουν κυκλοφορήσει μια νέα εικόνα που δείχνει μια μεγάλη περιοχή σχηματισμού αστεριών του εξωτερικού Γαλαξία. Είναι η πρώτη εικόνα υψηλής ραδιενέργειας των μοριακών νεφών στην περιοχή

Η περιοχή αυτή βρίσκεται πίσω από ένα κοντινό σύννεφο σκόνης και φυσικού αερίου ", δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Charles Kerton του Iowa State University." Το σύννεφο εμποδίζει το φως και έτσι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε υπέρυθρες ή ραδιοενισχυτικές παρατηρήσεις για να το μελετήσουμε ".

Η CTB 102, η απομακρυσμένη περιοχή του Γαλαξία μας, βρίσκεται περίπου 14.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Είναι μια περιοχή HII που περιέχει σύννεφα φορτισμένων ατόμων υδρογόνου. Επειδή είναι μακριά από τη Γη και λόγω των σωματιδίων σκόνης και αερίου στο μεταξύ, αυτή η περιοχή δεν έχει μελετηθεί καλά. "Η περιοχή έχει πολύ κακή χαρτογράφηση", δήλωσε ο Κέρτον. Η εικόνα από ένα ραδιοτηλεσκόπιο δείχνει μια τεράστια περιοχή σχηματισμού αστεριών στον εξωτερικό του Γαλαξία. Οι οβάλ αναγνωρίζουν τις κύριες υποδιαιρέσεις του μοριακού σύννεφου της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου του μικρότερου 1α, το οποίο είναι πολύ αποδοτικό στην παραγωγή αστεριων. Οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν ένα ραδιοτηλεσκόπιο στο παρατηρητήριο ραδιοαστρονομίας Taeduk της Νότιας Κορέας για τη λήψη παρατηρήσεων μονοξειδίου του άνθρακα υψηλής ανάλυσης για τα μοριακά σύννεφα στην απομακρυσμένη περιοχή του γαλαξία. "Αυτό μας λέει τη μάζα και τη δομή του υλικού στο διαστρικό μέσο εκεί", είπε ο Kerton. Οι αστρονόμοι συνέκριναν έπειτα τις παρατηρήσεις τους με τα υπάρχοντα δεδομένα από τον Ερευνητή Μετεωρολογικού Μετρητή Ευρείας Πεδίου και την Έρευνα Δύο Micron All Sky, η οποία τους επέτρεψε να ταξινομήσουν νεαρούς αστέρες που σχηματίστηκαν στην περιοχή. Ένα σημαντικό εύρημα αυτής της μελέτης είναι μια υποπεριοχή που είναι η περιοχή από νεαρά αναπτυσσόμενα αστέρια ενσωματωμένα στο μοριακό σύννεφο. Οι αστρονόμοι είχαν συνδυάσει δεδομένα ραδιοσυχνοτήτων που περιγράφουν τη φυσική δομή της περιοχής με τα δεδομένα υπερύθρων για τον προσδιορισμό του νεαρού αστρικού περιεχομένου. Διαπίστωσαν ότι η αποτελεσματικότητα σχηματισμού αστεριών του CTB 102 είναι περίπου 5-10%, η οποία είναι παρόμοια με άλλα ογκώδη μοριακά σύννεφα στον γαλαξία. Εντούτοις, η υποπεριφέρεια ενδιαφέροντος έχει απόδοση σχηματισμού αστεριών 17-37%, πολύ υψηλότερη από την αναμενόμενη για το μέγεθός της. Ο Κέρτον δήλωσε ότι χρειάζεται μια άλλη μελέτη για να απαντηθεί το ζήτημα της έντασης του σχηματισμού των αστεριών σε αυτή την περιοχή - ίσως είναι κάτι ιδιαίτερο διαστρικό υλικό στην εν λόγω υποπεριοχή, η οποία βρίσκεται δίπλα στη μαζική περιοχή HII. "Αυτή είναι η πρώτη μας ματιά σε όλα αυτά", είπε ο Kerton. "Τα παλαιότερα δεδομένα ήταν μερικές μόνο κουκίδες, λίγα pixels. Δεν μπορούσαμε να απομονώσουμε αυτή τη σχετικά μικρή περιοχή του γαλαξία." Ο Κέρτον πρόσθεσε ότι το ραδιοτηλεσκόπιο της Νότιας Κορέας είναι πολλά υποσχόμενο, καθώς υπάρχουν πολλοί δυνητικοί στόχοι. Τα ευρήματα των αστρονόμων παρουσιάζονται σε ένα έγγραφο που έγινε δεκτό για δημοσίευση από την Astrophysical Journal. Οι κύριοι συγγραφείς είναι ο Sung-ju Kang της Κορέας Αστρονομίας και Space Science Institute και ο Brandon Marshall του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα στο Kearney. Άλλοι συγγραφείς περιλαμβάνουν τον Youngsik Kim, τον Μίνιο Τσί και τον Μίγκου Κανγκ του Ινστιτούτου Αστρονομίας και Διαστήματος της Κορέας.

https://asgardia.space/en/news/Astronomers-Take-a-Close-Look-at-a-Far-Milky-Way-Subregion

Νεώτερα για την σύγκρουση του Γαλαξία μας με τον γαλαξία της Ανδρομέδας.

Ο Γαλαξίας μας και ο γαλαξίας της Ανδρομέδας (ή Μ31), είναι οι δυο μεγαλύτεροι γαλαξίες στην Τοπική Ομάδα Γαλαξιών. Οι δυο αυτοί γαλαξίες απέχουν μεταξύ τους 2,5 εκατομμύρια έτη φωτός. Ο τρίτος σε μέγεθος γαλαξίας στην Τοπική Ομάδα είναι ο Γαλαξίας του Τριγώνου (Μ33). Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των διαστημικών τηλεσκοπίων Hubble και Gaia και της συστοιχίας των ραδιοτηλεσκοπίων Very Long Baseline Array, ο γαλαξίας Μ33 είναι δορυφόρος του Μ31, όπως οι μικροί γαλαξίες Μέγα Νέφος και Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου περιφέρονται γύρω από τον Γαλαξία μας.Από τις αρχές του 1900, είναι γνωστό ότι ο M31 κινείται προς τον Γαλαξία μας. Η προηγμένη τεχνολογία βοήθησε τους αστρονόμους να προσδιορίσουν την ταχύτητα του M31 σε 400.000 km/h. Ωστόσο, μέχρι το 2012, η συνιστώσα της ταχύτητας του M31 προς τον Γαλαξία δεν ήταν γνωστή. Με άλλα λόγια, ήταν ασαφές αν ο Γαλαξίας μας και ο M31 θα συγκρουστούν ή όχι μεταξύ τους.

Το 2012, δημοσιεύθηκε μια μελέτη όπου προσδιορίστηκε με μεγαλύτερη ακρίβεια η κίνηση του M31, ως προς τον Γαλαξία μας. Με βάση τη μελέτη αυτή βρέθηκε ότι η πρώτη σύγκρουση του Γαλαξία μας με τον Μ31 θα πραγματοποιηθεί σε περίπου 4 δισεκατομμύρια έτη από τώρα και ότι απαιτούνται πολλαπλές συγκρούσεις μεταξύ 4 και 6 δισεκατομμυρίων ετών από σήμερα για να ολοκληρωθεί η πλήρης συγχώνευση των δυο γαλαξιών. Η μελέτη συμπέραινε επίσης ότι ο γαλαξίας Μ33 πιθανόν να συγκρουόταν αργότερα με το συσσωμάτωμα του Γαλαξία μας με τον γαλαξία της Ανδρομέδας (Μ31), χωρίς να αποκλείεται η πιθανότητα ο Μ33 να συγκρουστεί με τον Γαλαξία μας πριν την συγχώνευση του με τον Μ31.

Σε μια πρόσφατη εργασία (στην οποία χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Gaia) επαναπροσδιορίστηκαν οι ταχύτητες των γαλαξιών Μ31 και Μ33. Έτσι διαπιστώθηκε ότι ο Γαλαξίας μας θα συγκρουστεί με τον Μ31 σε 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Όμως συμπεριλαμβάνοντας την βαρυτική αλληλεπίδραση του Μεγάλου Νέφους του Μαγγελάνου και του Μ31 προκύπτει μια καθυστέρηση περίπου 1 δισεκατομμυρίων ετών, οπότε η πρώτη σύγκρουση του Γαλαξία μας με τον Μ31 θα γίνει σε 5,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Προς το παρόν οι αβεβαιότητες δεν επιτρέπουν την πρόβλεψη της μοίρας του Μ33.

https://physicsgg.me/2019/05/04/%ce%bd%ce%b5%cf%8e%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b1-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%83%cf%8d%ce%b3%ce%ba%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%be%ce%af%ce%b1/

Ο Γαλαξίας μας μοιάζει με καμπυλωμένο πατατάκι.

Αστρονόμοι χρησιμoποιώντας τους μεταβλητούς αστέρες Κηφείδες σχεδίασαν μια ακριβέστερη τρισδιάστατη απεικόνιση του Γαλαξία μας. Η λαμπρότητα των Κηφείδων μεταβάλλεται περιοδικά και οι αστρονόμοι τους χρησιμοποιούν για να υπολογίσουν αποστάσεις στο Σύμπαν και στον Γαλαξία μας.

Ο νέος τρισδιάστατος χάρτης του Γαλαξία που κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας πάνω από 2.400 Κηφείδες, δείχνει ότι ο δίσκος του Γαλαξία δεν είναι επίπεδος, αλλά στρεβλώνεται σε αποστάσεις μεγαλύτερες από 25.000 έτη φωτός από το κέντρο του Γαλαξιακού κέντρου.

Υπενθυμίζεται ότι η διάμετρος του Γαλαξία μας είναι 120.000 έτη φωτός και ότι το ηλιακό μας σύστημα βρίσκεται σε απόσταση 27.000 έτη φωτός από το κέντρο του.

Παρότι ο δίσκος του Γαλαξία μας συνήθως απεικονίζεται επίπεδος, παλαιότερες έρευνες έδειξαν ότι καμπυλώνεται στα άκρα του. Η νέα μελέτη [A three-dimensional map of the Milky Way using classical Cepheid variable stars]

https://science.sciencemag.org/content/365/6452/478

από αστρονόμους του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας δείχνει πως η καμπύλωση είναι ακόμη μεγαλύτερη.

https://physicsgg.me/2019/08/05/%ce%bf-%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%be%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%bc%ce%b1%cf%82-%ce%bc%ce%bf%ce%b9%ce%ac%ce%b6%ce%b5%ce%b9-%ce%bc%ce%b5-%ce%ba%ce%b1%ce%bc%cf%80%cf%85%ce%bb%cf%89%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%bf/

Η Gaia μελετά τις ρυθμίσεις των αστεριών στον Γαλαξία.

Το τηλεσκόπιο Gaia της ESA, το οποίο καταγράφει τον Γαλαξία μας για να δημιουργήσει τον 3D χάρτη του, συλλέγει πληροφορίες σχετικά με την ανάπτυξη, τη θέση και τη δυναμική του περίπου 1% αστέρες στον γαλαξία μας. Οι επιστήμονες ελπίζουν να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τα ακριβή και λεπτομερή δεδομένα της Gaia για τα επόμενα δέκα χρόνια για να κατανοήσουν καλύτερα τον σχηματισμό και τη συμπεριφορά των αστεριών στο γαλαξία μας. Ένας τέτοιος επιστήμονας είναι η Marina Kounkel του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον Ουάσινγκτον, επικεφαλής συγγραφέας πρόσφατης μελέτης με δεδομένα της Gaia από τον Απρίλιο 2018, με τίτλο «Ξεμπλοκάρισμα του Γαλαξία Ι: Τοπική Δομή και Ιστορία του Γαλαξία», που δημοσιεύτηκε στην Astronomical Journal. Η έρευνα επικεντρώνεται στο υπόβαθρο και σχηματισμό των αστεριών γύρω από το Ηλιακό μας Σύστημα.

Αρχικά, οι ερευνητές αναμένουν να βρουν αστέρια πολλών εκατομμυρίων ετών που χάνουν όλους τους δεσμούς με τα οικιακά τους σμήνη - ωστόσο, οι μισοί από αυτούς κολλάνε σε συμβολοσειρές με χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα στα σύννεφα των γεννήσεων τους, παραμένοντας έτσι πολλά δισεκατομμύρια χρόνια. Ο τρόπος με τον οποίο ο Γαλαξίας μας κρατά τις χορδές στα σπειροειδή χέρια καθορίζεται από το πόσο παλιά είναι τα αστέρια σε κάθε σειρά. στο χέρι που βρίσκεται πλησιέστερα στο SolarSystem μας, οι χορδές του νεώτερου - κάτω από 100 εκατομμυρίων ετών-αστέρια βρίσκονται ευθεία δεξιά. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι όταν οι παλαιότερες χορδές σχηματίστηκαν, ήταν κάθετες προς τα σπειροειδή όπλα του γαλαξία όπως ήταν τότε που είχαν μετεγκατασταθεί τα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια. Η Μαρίνα εξηγεί ότι, ενώ γνώριζαν τις αστικές ομάδες, Η Gaia τους αφήνει να δουν τον Γαλαξία πολύ λεπτομερώς, σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις ... να προσδιορίσουν τα αστέρια που σχηματίζονται μαζί, ψάχνουμε για αστέρια που κινούνται ομοίως, όπως όλα τα αστέρια που σχηματίστηκαν μέσα στο ίδιο σύννεφο ή σύμπλεγμα θα κινηθούσαν με παρόμοιο τρόπο ». Η εγγύτητα και ο προσανατολισμός των νεώτερων χορδών στις σημερινές σπειροειδείς βραχίονες του Γαλαξία μας δείχνει ότι οι παλαιότερες χορδές είναι ένα σημαντικό« απολιθωμένο αρχείο »της σπειροειδούς δομής του γαλαξία μας. Η φύση των σπειροειδών βραχιόνων εξακολουθεί να συζητείται, με την ετυμηγορία ότι είναι σταθερές ή δυναμικές δομές που δεν έχουν ακόμη διευθετηθεί. Η μελέτη αυτών των παλαιότερων χορδών θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε αν τα όπλα είναι κατά βάση στατικά ή αν κινούνται ή διαχέονται και επαναμορφώνονται κατά τη διάρκεια μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών - περίπου ο χρόνος που χρειάζεται ο ήλιος να τροχιά γύρω από το γαλαξιακό κέντρο a δύο φορές ", λέει ο συνάδελφος της Μαρίνας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον Ουάσιγκτον και ο συν-συγγραφέας της μελέτης, Kevin Covey.

https://asgardia.space/en/news/Gaia-Studies-String-Arrangements-of-Stars-in-the-Milky-Way

Εντυπωσιακή ανακάλυψη επιστημόνων στο κέντρο του γαλαξία.

Διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε μια από τις μεγαλύτερες έως σήμερα δομές που έχει παρατηρηθεί στον γαλαξία μας.

Πρόκειται για ένα ζεύγος συμμετρικών δίδυμων «μπαλονιών» που βρίσκονται πάνω και κάτω από το κέντρο του γαλαξία μας, μοιάζοντας από κοινού με μια κλεψύδρα.

Κάθε «φυσαλίδα», που εκπέμπει ραδιοκύματα, έχει ύψος εκατοντάδες έτη φωτός, πολύ μεγαλύτερο από οτιδήποτε άλλο έχει βρεθεί στην κεντρική περιοχή του γαλαξία μας, σε απόσταση περίπου 25.000 ετών φωτός από τη Γη.

Οι δύο δομές πιθανώς προέρχονται από κάποια βίαιη έκρηξη κοντά στην κεντρική μαύρη τρύπα του γαλαξία μας πριν αρκετά εκατομμύρια χρόνια, η οποία διαπέρασε το μεσοαστρικό χώρο προς αντίθετες κατευθύνσεις.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Ίαν Χέιγουντ του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», χρησιμοποίησαν για την ανακάλυψη το νέο ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT στη Νότια Αφρική.

«Το κέντρο του γαλαξία μας είναι ήσυχο, σχετικά με άλλους γαλαξίες που έχουν πολύ ενεργές κεντρικές μαύρες τρύπες. Ακόμη κι έτσι όμως, η κεντρική μαύρη τρύπα του γαλαξία μας μπορεί κατά καιρούς να γίνει ασυνήθιστα δραστήρια, καταβροχθίζοντας τεράστιες ποσότητες σκόνης και ύλης. Είναι πιθανό ότι ένα τέτοιο φρενιτιώδες 'γεύμα' πυροδότησε ισχυρές εκρήξεις που 'φούσκωσαν' αυτή τη δομή που έως τώρα δεν είχε γίνει αντιληπτή», δήλωσε ο Χέιγουντ.

Τα «μπαλόνια» είχαν παραμείνει αόρατα, καθώς κρύβονταν από τα πυκνά νέφη σκόνης και την εκτυφλωτική λάμψη των εκπομπών από το γαλαξιακό κέντρο. Όμως το MeerKAT, που κάνει παρατηρήσεις σε μήκη κύματος κοντά στα 23 εκατοστά, ήταν σε θέση για πρώτη φορά να «δει» τα ραδιοκύματα από τις δύο κρυμμένες δομές.

Η περιοχή γύρω από τη μαύρη τρύπα του γαλαξία μας κρύβει πολλά μυστήρια. Σε αυτά προστέθηκε τώρα άλλο ένα με τη νέα ανακάλυψη.

Τα δύο εν λόγω «ραδιο-μπαλόνια» φαίνεται να περικλείουν πάνω από 100 μυστηριώδη μεγάλης κλίμακας μαγνητικά «νήματα», που είχαν ανακαλυφθεί στη δεκαετία του 1980 ότι διατρέχουν την κεντρική περιοχή του γαλαξία.

Η προέλευση αυτών των «νημάτων», που έχουν μήκος δεκάδων ετών φωτός και πλάτος ενός έτους φωτός, παραμένει άγνωστη μέχρι σήμερα.

Οι επιστήμονες θεωρούν πιθανό πως η ίδια πηγή δημιούργησε τα μαγνητικά «νήματα» και τις «ραδιο-φυσαλίδες».

https://www.kathimerini.gr/1042172/article/epikairothta/episthmh/entypwsiakh-anakalyyh-episthmonwn-sto-kentro-toy-gala3ia

Κατακλυσμική έκρηξη στο κέντρο του γαλαξία μας συνέβη πριν από 3,5 εκατ. χρόνια.

Όχι πριν πολύ καιρό για τα αστρονομικά δεδομένα, το κέντρο του γαλαξία μας είχε εκραγεί και είχε εξαπολύσει τρομακτικές ακτίνες ενέργειας σε τεράστιες αποστάσεις, έως 200.000 ετών φωτός. Απτές ενδείξεις για ένα τέτοιο κατακλυσμικό συμβάν που συνέβη πριν περίπου 3,5 εκατομμύρια χρόνια και έγινε αισθητό πολύ πέρα από τα σύνορα του γαλαξία μας, ανακάλυψαν οι επιστήμονες.

Μια ομάδα Αυστραλών και Αμερικανών αστροφυσικών και αστρονόμων, με επικεφαλής τον καθηγητή Τζος Μπλαντ-Χόθορν του Κέντρου Αστροφυσικής ASTRO 3D της Αυστραλίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "The Astrophysical Journal", εκτιμούν ότι το φαινόμενο, γνωστό ως «έκλαμψη Seyfert", ξεκίνησε από μια περιοχή κοντά στην κεντρική υπερμεγέθη τρύπα του γαλαξία μας. Από εκεί, δύο τεράστιες κωνικού σχήματος εκρήξεις ενέργειας και ακτινοβολίας εξαπολύθηκαν και προς τους δύο πόλους του γαλαξία μας και τελικά πολύ πέρα από τα γαλαξιακά σύνορα στο βαθύ διάστημα

Ξεκινώντας από μια περιοχή με σχετικά μικρή διάμετρο, οι δέσμες ακτινοβολίας απέκτησαν ολοένα μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς έβγαιναν από τον γαλαξία μας. Ήταν τόσο ισχυρή η έκλαμψη, που άφησε τα ίχνη της στους κοντινούς νάνους γαλαξίες του Μεγάλου και του Μικρού Μαγγελανικού Νέφους σε απόσταση 200.000 ετών φωτός από το δικό μας γαλαξία, σύμφωνα με την ανάλυση στοιχείων από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Η έκλαμψη πιθανώς διήρκεσε επί 300.000 χρόνια, ένα σύντομο διάστημα για τα γαλαξιακά δεδομένα.

https://www.scoop.it/topic/physicists-and-physics/p/4111208225/2019/10/07/3-5

Αυτό σημαίνει ότι ο Γαλαξίας μας πέρασε την φάση του ενεργού γαλαξιακού πυρήνα (μία μορφή είναι το Seyfert, μία άλλη πιο γνωστή το Quasar). Οι γαλαξίες περνάνε αυτή τη φάση όταν η κεντρική μαύρη τρύπα συσσωρεύσει πολύ υλικό, που δεν μπορεί να απορροφήσει. Τότε αυτό σχηματίζει έναν δίσκο προσαύξησης με 2 πίδακες. Οι πίδακες συγκρούονται με την ύλη του γαλαξία, σχηματίζοντας συμπυκνώματα ύλης, αλλά οι πίδακες συνήθως φτάνουν έξω από τα όρια της ορατής μάζας του. Η λαμπρότητα στο γαλαξιακό κέντρο αυξάνεται σημαντικά.

Για να συμβεί αυτό πρέπει να υπήρξε κάποιο επεισόδιο συγχώνευσης νάνου γαλαξία με αρκετή μάζα, αλλά δεν έχουμε άλλες ενδείξεις να συνέβη κάτι τέτοιο τόσο πρόσφατα. Ούτε βρίσκεται ο Γαλαξίας μας κοντά σε μεσογαλαξιακή ύλη μεγάλης μάζας του γαλαξιακού σμήνους μας. Ακόμα, θα υπήρχαν σημάδια στις περιοχές του γαλαξία μας πάνω από τους 2 πόλους της κεντρικής μαύρης τρύπας, όπου εκτινάχτηκε το πολύ θερμό υλικό από τους πίδακες. Η αλληλεπίδραση των πιδάκων με το γαλαξιακό υλικό δημιουργεί έξαρση ακτινοβολίας Χ. Επίσης καταστέλλεται τοπικά η αστρογέννηση λόγω της ακτινοβολίας Χ και ενισχύεται έξω από τα συμπυκνώματα ύλης των πιδάκων, λόγω συμπύκνωσης των νεφελωμάτων από τα κρουστικά κύματα. Άρα θα έπρεπε να παρατηρούμε ελάττωση των νεαρών αστεριών αυτών των περιοχών και αύξηση γύρω από τις επίμαχες περιοχές.

Γενικά τα περισσότερα Quasar, Seyfert και οι άλλοι τύποι ενεργών γαλαξιακών πυρήνων (που έχουν ως βασική διαφορά τον προσανατολισμό τους προς εμάς, που οδηγεί σε φασματικές διαφορές) παρατηρούνται σε ερυθρολίσθηση Z= 1-2, δηλαδή το φως τους χρειάστηκε 8- 10 δις έτη να φτάσει σε εμάς. Αυτό σημαίνει ότι τότε ήταν η εποχή που αυτό το φαινόμενο παρουσίασε έξαρση στους γαλαξίες. Ο NGC 4395 στα 13 εκατομμύρια έτη φωτός απόσταση είναι το κοντινότερο Seyfert.

Πόσο παλιός είναι ο γαλαξια μας.

Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στις Μηνιαίες ανακοινώσεις της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας, μια ομάδα από 38 ερευνητές, με επικεφαλής τους επιστήμονες από το Κέντρο Αριστείας ARC της Αυστραλίας για όλες τις Αστικές Αστροφυσικές σε Τρεις Διαστάσεις (ASTRO-3D) χρησιμοποιούν δεδομένα από το τώρα απομακρυσμένο διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler. 2009 από τη NASA για την εκτίμηση της ηλικίας του γαλαξία μας.

Πριν από την κατάδυση στην αρχαιολογία του χώρου, ας κάνουμε την ανατομία του γαλαξία μας καθαρή. Ο Γαλαξίας είναι ένας τυπικός σπειροειδής γαλαξίας και παρουσιάζει δίσκους που αποτελούνται από δύο κινηματικά και χημικά διαφορετικούς πληθυσμούς. Ο στενότερος από τους δύο δίσκους (ο λεπτός δίσκος) περιέχει σκόνη και φυσικό αέριο καθώς και αστέρια, ενώ ο ευρύτερος «παχύς δίσκος» είναι απολύτως αστρικός. Ο παχύ δίσκος διαθέτει περίπου το 20% του συνολικού αριθμού των αστεριών στον γαλαξία μας και πιστεύεται ότι είναι παλαιότερος από τον λεπτό.

Για να μάθετε την ηλικία του παλαιότερου δίσκου, η ομάδα χρησιμοποίησε ένα εργαλείο που ονομάζεται αστεροσεστολογία. Η μέθοδος επιτρέπει τον εντοπισμό των εσωτερικών δομών των αστεριών, μετρώντας τις ταλαντώσεις τους από τα αστραπή.

Τέτοιες καταστροφές δημιουργούν ηχητικά κύματα μέσα στα αστέρια. Οι ερευνητές δεν μπορούσαν, φυσικά, να ακούσουν τα τραγούδια των αστεριών, αλλά θα μπορούσαν να τα δουν! Οι δονήσεις μέσα στα κοσμικά αντικείμενα προκαλούν μικροσκοπικές αλλαγές φωτεινότητας. Η μείωση του φωτισμού μπορεί να ληφθεί από ένα τέτοιο ευαίσθητο τηλεσκόπιο όπως ο Kepler. Με βάση τα δεδομένα του οργάνου, οι επιστήμονες ήταν σε θέση να εκτιμήσουν την ηλικία των αστεριών. Ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Dr Sanjib Sharma από το ASTRO 3D και το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ της Αυστραλίας χρησιμοποιεί μια κομψή αναλογία για να εξηγήσει το εξελιγμένο εργαλείο που η ομάδα του χρησιμοποίησε για να μελετήσει τη δομή και την εξέλιξη της Γαλαξίας: «Οι συχνότητες που παράγονται [ εσωτερικές ιδιότητες, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας τους. Είναι λίγο σαν να αναγνωρίζουμε ένα βιολί ως Stradivarius ακούγοντας τον ήχο που κάνει. "Όπως είναι το κομψό εργαλείο, οι επιστήμονες έχουν αντιμετωπίσει ένα σημαντικό πρόβλημα αφού υπολογίσουν την ηλικία των αστεριών για πρώτη φορά το 2016. Η ηλικία του παχύ δίσκου που ελήφθη χρησιμοποιώντας τις παρατηρήσεις του Kepler ήταν διαφορετική από την ηλικία που πρότειναν τα μοντέλα του Galactic. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Kepler, ο παχύ δίσκος διαθέτει νεότερα αστέρια από τα μοντέλα που υποδεικνύουν. Το 2013, το τηλεσκόπιο Kepler παρουσίασε «κλινικό θάνατο» εξαιτίας μιας σοβαρής δυσλειτουργίας που δεν θα άφηνε το τηλεσκόπιο να παραμείνει στο σημείο αυτό χωρίς να παρασύρεται από την πορεία. Αλλά το όργανο επανήλθε στη ζωή από τους μηχανικούς της NASA, οι οποίοι κατάφεραν να σταθεροποιήσουν το διαστημικό σκάφος ώστε να συνεχίσει να κάνει την επιστήμη με μειωμένη χωρητικότητα. Ο Κέπλερ έλαβε τότε μια νέα αποστολή, γνωστή ως K2. Τα δεδομένα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της αποστολής Κ2 ήταν κρίσιμα για τη νέα αυτή μελέτη. Αποδεικνύεται ότι τα προηγούμενα γαλαξιακά μοντέλα υποθέτουν ότι ο παχύς δίσκος είχε πληθυσμό από πάρα πολλά άστρα χαμηλής μάζας και χαμηλής μεταλλότητας σε σύγκριση με την παρατηρούμενη μάζα

Ωστόσο, τα δεδομένα K2 αποκάλυψαν ότι η χημική σύνθεση που ενσωματώθηκε στα μοντέλα ήταν λανθασμένη, γεγονός που επηρέασε την πρόβλεψη των ηλικιών των αστεριών. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, οι επιστήμονες μπόρεσαν να φέρουν τα στοιχεία του Kepler σε πλήρη ευθυγράμμιση με αυτά που προέβλεπαν τα γαλαξιακά μοντέλα: «Με τις αναθεωρημένες μεταλλικές ιδιότητες των δίσκων, για πρώτη φορά, η θεωρητικά προβλεπόμενη κατανομή των σεισμικών μαζών δείχνει άριστη συμφωνία με την παρατηρούμενη κατανομή μάζες », διαβάζει το χαρτί.Και εδώ πηγαίνει η απάντηση: ο δίσκος είναι περίπου 10 δισεκατομμύρια ετών!

https://asgardia.space/en/news/How-Old-Is-Milky-Way-We-Finally-Have-Our-Answer

Για να βοηθήσω λίγο την αποκρυπτογράφηση της google μετάφρασης αυτού του πολύ ενδιαφέρον άρθρου, η μέθοδος μέτρησης της αστρικής ταλάντωσης, συνέπεια της συναγωγής στα αστέρια μικρής μάζας στην κύρια ακολουθία, ονομάζεται αστεροσεισμολογία. Όπως τα σεισμικά κύματα μας δίνουν πληροφορίες για το εσωτερικό της Γης μας, έτσι η αστεροσεισμολογία είναι ο μόνος τρόπος να δούμε μέσα στα αστέρια! Τα αστέρια αποτελούνται από ύλη σε μορφή πλάσματος, έτσι δεν μπορούμε να δούμε τι υπάρχει κάτω από την επιφάνειά τους, ούτε καν στον ήλιο μας. Η μελέτη του ήλιου μας επέτρεψε να αναπτύξουμε πολύ καλά μοντέλα εκτίμησης της αστρικής ηλικίας με την χρήση της αστεροσεισμολογίας.

Ο παχύς δίσκος δεν παρουσιάζει αστρογέννηση, λόγω έλλειψης αερίου. Περιέχει παλαιά αστέρια (άρα μικρής μάζας) με σχετικά χαμηλή μεταλλικότητα. Οι συνθήκες σε αυτόν (μεταλλικότητα, αστρική πυκνότητα) είναι κάτι ανάμεσα σε αυτές στον λεπτό δίσκο και στην γαλαξιακή άλω.

Ουσιαστικά η ύλη (αέριο, νάνοι γαλαξίες) που συσσωρεύεται στον γαλαξία μας εμπλουτίζει τον λεπτό δίσκο. Καταρρέει μέσω της άλως και του παχύ δίσκου στον σχετικά πυκνό λεπτό δίσκο. Αν αυτή η ύλη είναι σημαντικής μάζας, σχηματίζεται μια ράβδος γύρω από την γαλαξιακή κοιλιά, και αν είναι υπερβολικά μεγάλης μάζας, ο γαλαξιακός δίσκος καταρρέει στην κοιλιά και σχηματίζεται ένας ελλειπτικός γαλαξίας.

Το επικρατέστερο σενάριο γαλαξιακής εξέλιξης λέει ότι ο λεπτός δίσκος διαχωρίστηκε από τον παχύ στην διάρκεια του χρόνου. Η εποχή πριν από 10 δις έτη ήταν σημαντική για την γαλαξιακή εξέλιξη, τότε συνέβησαν πολλές συγχωνεύσεις γαλαξιών (κορύφωση αστρογέννησης), άρα δεν είναι τυχαία εποχή για τον διαχωρισμό των δίσκων σε έναν γαλαξία.

Η μάζα του γαλαξία μας είναι 890 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο.

Ο γαλαξίας μας έχει μάζα περίπου 890 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας, σύμφωνα με νέα πιο ακριβή επιστημονική εκτίμηση. Ο αριθμός αυτός ισοδυναμεί με 296 τετράκις εκατομμύρια φορές τη μάζα της Γης.

Η μέτρηση της μάζας του γαλαξία μας παρουσιάζει δυσκολίες, επειδή ζούμε μέσα του. Καθώς δεν υπάρχει τρόπος να βάλουμε τους γαλαξίες μας σε… ζυγαριά, το «ζύγισμα» γίνεται με βάση τις κινήσεις των άστρων στο εσωτερικό ενός γαλαξία, οι οποίες αποκαλύπτουν με ποιο τρόπο η βαρύτητά του τα επηρεάζει.

Όμως ενώ αυτό είναι ευκολότερο για έναν άλλο γαλαξία, όπως η Ανδρομέδα, στην περίπτωση του δικού μας γαλαξία το μεγαλύτερο μέρος του είναι κρυμμένο από εμάς στη Γη. Τα κοντινά άστρα και τα νέφη σκόνης κρύβουν τα πιο μακρινά άστρα από τη θέα μας

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αστροφυσικό Φάμπιο Λόκο του Imperial College του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική προδημοσίευση στο arXiv, υπολόγισαν ότι το 93% της συνολικής μάζας του γαλαξία μας (όσο περίπου 830 δισεκατομμύρια ήλιοι) είναι σκοτεινή ύλη.

https://physicsgg.me/2019/12/23/%ce%bf-%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%be%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%bc%ce%b1%cf%82-%ce%ad%cf%87%ce%b5%ce%b9-%ce%bc%ce%ac%ce%b6%ce%b1-%cf%8c%cf%83%ce%bf-890-%ce%b4%ce%b9%cf%83%ce%b5%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%bf/

Μυστηριώδες κύμα από «εκκολαπτήρια» άστρων ανακαλύφθηκε στο γαλαξία μας.

Μια άγνωστη έως τώρα τεράστια δομή στο γαλαξία μας, η οποία έχει μορφή κύματος και αποτελείται από πολλά διασυνδεμένα «εκκολαπτήρια» άστρων, ανακάλυψαν Αμερικανοί και άλλοι αστρονόμοι.

Η «μονολιθική» δομή, πιθανώς η μεγαλύτερη στο γαλαξία μας, έχει μήκος 9.000 ετών φωτός (σχεδόν το ένα δέκατο της διαμέτρου του γαλαξία μας) και πλάτος 400 ετών, ενώ περιλαμβάνει γύρω στα 800 εκατομμύρια άστρα.

Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 500 ετών φωτός από τον Ήλιο μας και ονομάσθηκε Κύμα Ράντκλιφ προς τιμή του Ινστιτούτου Radcliffe του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, επιστήμονες του οποίου έκαναν πρώτοι την ανακάλυψη.

Σχετική ανακοίνωση έγινε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στη Χαβάη, καθώς και δημοσίευση στο περιοδικό «Nature». Η ανακάλυψη βασίστηκε στις παρατηρήσεις του ευρωπαϊκού διαστημικού τηλεσκοπίου Gaia, που είχε εκτοξευθεί το 2013 και επέτρεψε να δημιουργηθεί ένας νέος τρισδιάστατος χάρτης του γαλαξία μας.

Όλα τα άστρα στο σύμπαν -και ο Ήλιος μας- σχηματίζονται όταν νέφη αερίων και σκόνης υφίστανται βαρυτική κατάρρευση. Οι περιοχές όπου γίνεται μαζική γέννηση άστρων, αποτελούν ένα είδος εκκολαπτηρίου. Το Κύμα Ράντκλιφ συνενώνει πολλές τέτοιες περιοχές.

«Αυτό που παρατηρήσαμε, είναι η μεγαλύτερη συνεκτική δομή αερίων που γνωρίζουμε στο γαλαξία μας, οργανωμένη όχι ως δακτύλιος αλλά σαν ένα τεράστιο κυματοειδές νήμα. Ο Ήλιος μας απέχει μόνο 500 έτη φωτός από το Κύμα, το οποίο βρίσκεται ακριβώς μπροστά στα μάτια μας όλο αυτόν τον καιρό, αλλά δεν μπορούσαμε να το δούμε έως τώρα. Ακόμη δεν ξέρουμε τι προκαλεί αυτό το σχήμα του», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής αστροφυσικής Ζοάο Άλβες του Πανεπιστημίου της Βιέννης και του Ινστιτούτου Ράντκλιφ των ΗΠΑ.

«Κανένας αστρονόμος δεν περίμενε ότι ζούμε δίπλα σε μια γιγάντια κυματοειδή δομή αερίων, η οποία συνιστά τον τοπικό βραχίονα του γαλαξία μας. Σοκαριστήκαμε τελείως, όταν συνειδητοποιήσαμε για πρώτη φορά πόσο μακρύ και ευθύ είναι το Κύμα Ράντκλιφ», πρόσθεσε η καθηγήτρια αστρονομίας Αλίσα Γκούντμαν του Χάρβαρντ.

Πολλές από τις περιοχές εκκόλαψης άστρων που βρέθηκαν να αποτελούν τμήμα του Κύματος Ράντκλιφ, έως τώρα θεωρούνταν λανθασμένα ότι ανήκαν σε μια άλλη δομή του γαλαξία μας, τη δακτυλιοειδή Ζώνη Γκουλντ πλάτους 3.000 ετών φωτός, η οποία είχε ανακαλυφθεί το 1879.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ηλιακό μας σύστημα πέρασε μέσα από το Κύμα Ράντκλιφ πριν 13 εκατομμύρια χρόνια, κάτι που θα ξανασυμβεί μετά από άλλα 13 εκατ. χρόνια.

https://www.kathimerini.gr/1059142/article/epikairothta/episthmh/mysthriwdes-kyma-apo-ekkolapthria-astrwn-anakalyf8hke-sto-gala3ia-mas

Νέες λεπτομέρειες για τον Milky Way

Το… ιπτάμενο τηλεσκόπιο της NASA «φωτογράφησε» το κέντρο του γαλαξία μας –του Milky Way- αποκαλύπτοντας πολλές λεπτομέρειες οι οποίες μέχρι σήμερα δεν ήταν γνωστές στους επιστήμονες. Το τηλεσκόπιο, του οποίου η λειτουργία ξεκίνησε το 2010, βρίσκεται ενσωματωμένο σε ένα αεροπλάνο της NASA και χρησιμοποιώντας την υπέρυθρη ακτινοβολία δημιουργεί αναπαραστάσεις τόσο του γαλαξία μας όσο και των νεφελωμάτων.

Το ιπτάμενο τηλεσκόπιο.

Όπως ανακοίνωσε η NASA πρόσφατα, το τηλεσκόπιο του αεροσκάφους «SOFIA» έδωσε στους αστρονόμους μία λεπτομερή εικόνα του κέντρου του γαλαξία μας ως προς την πυκνότητα αερίων και σκόνης τα οποία περιέχονται στο κέντρο του Γαλαξία, στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα για τη δημιουργία καινούριων πλανητών. Το συγκεκριμένο τηλεσκόπιο έχει τη δυνατότητα να ανιχνεύει κύματα τα οποία δεν είναι ανιχνεύσιμα από τα τηλεσκόπια τα οποία βρίσκονται στο έδαφος της Γης. Η υψηλής ανάλυσης εικόνα η οποία προέκυψε από τις παρατηρήσεις του τηλεσκοπίου επιτρέπει στους ερευνητές να μελετήσουν καλύτερα δύο περιοχές του γαλαξία μας, την «Arches Cluster», η οποία είναι η πιο πυκνή σε ύλη απαραίτητη για τη γέννηση νέων πλανητών, και την περιοχή «Quintuplet Cluster», η οποία περιέχει πλανήτες εκατομμύρια φορές φωτεινότερους από τον Ήλιο. «Μελετώντας τις συγκεκριμένες περιοχές είναι σα να προσπαθούμε να βάλουμε τα κομμάτια ενός παζλ στη σειρά», ανέφερε ο ερευνητής Τζέιμς Ραντόμσκι από το Κέντρο Ερευνών της NASA «Ames» σε σχετικές δηλώσεις του, προσθέτοντας ότι «τα δεδομένα τα οποία συνέλεξε το τηλεσκόπιο μας δίνουν μία πληρέστερη εικόνα για τη γέννηση των πλανητών».

Ψάχνοντας απαντήσεις

Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, τα καινούρια δεδομένα θα τους βοηθήσουν να κατανοήσουν για ποιον λόγο το κέντρο του γαλαξία διαθέτει περιοχές οι οποίες είναι πυκνότερες σε ύλη απαραίτητη για τη γέννηση νέων άστρων σε αντίθεση με άλλα μέρη του Γαλαξία, όπως τα άκρα του. Επιπλέον, τα εν λόγω δεδομένα είναι πολύτιμα ώστε να εξακριβωθεί η σύσταση του δακτυλίου ο οποίος βρίσκεται γύρω από τη μεγάλη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας και την τροφοδοτεί με ύλη.

https://www.tovima.gr/2020/02/04/science/nees-leptomereies-gia-ton-milky-way/

Ένας νέος χάρτης του Γαλαξία μας

Η εικόνα που έχουμε για τον Γαλαξία μας είναι «θολή». Αυτό οφείλεται στις τεράστιες ποσότητες σκόνης που περιέχει, οι οποίες απορροφούν το ορατό φως, στο μεγάλο του μέγεθος και προφανώς στο γεγονός ότι δεν μπορούμε να βγούμε εκτός του και να τον φωτογραφήσουμε, όπως έχουμε ήδη φωτογραφήσει με εκπληκτική λεπτομέρεια πολλούς άλλους γαλαξίες. Με δεδομένη αυτή την «θολή» εικόνα που έχουμε σχηματίσει για τον Γαλαξία μας, οι απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα που σχετίζονται με τον σχηματισμό του, την ακριβή δομή του, τον αριθμό των σπειρών που διαθέτει και την ακριβή θέση που καταλαμβάνει ο Ήλιος και το Ηλιακό μας σύστημα στο εσωτερικό του παραμένουν ασαφείς. Γι’ αυτό και η σύνθεση του λεπτομερέστερου έως τώρα χάρτη του Γαλαξία μας έχει ιδιαίτερη σημασία στην προσπάθεια να απαντηθούν αυτά, αλλά και πολλά άλλα ερωτήματα.

Πραγματικά, η τελευταία προσπάθεια χαρτογράφησης του Γαλαξία επέτρεψε στους αστρονόμους να συνθέσουν για πρώτη ίσως φορά ένα ακριβές «στιγμιότυπο» της δομής του. Αυτό οφείλεται σε αρκετά μεγάλα ερευνητικά προγράμματα που συνεχίζουν να υλοποιούνται με την βοήθεια ραδιοτηλεσκοπίων και οπτικών τηλεσκοπίων, όπως είναι οι συστοιχίες ραδιοτηλεσκοπίων VLBA στις ΗΠΑ και VERA στην Ιαπωνία. Η ανάλυση των νέων αυτών δεδομένων, που καλύπτουν το ένα τρίτο περίπου του Γαλαξία μας, επιβεβαιώνουν την ύπαρξη τεσσάρων μεγάλων σπειρών που τον «αγκαλιάζουν», καθώς και μίας κεντρικής ράβδου από άστρα, αέρια και σκόνη. Εκτός αυτού, με τα νέα δεδομένα υπολογίσθηκε ότι ο Ήλιος βρίσκεται σχεδόν ακριβώς πάνω στο επίπεδο του γαλαξιακού δίσκου, περίπου 26.600 έτη φωτός μακριά από τον γαλαξιακό πυρήνα. Η ανάλυση των δεδομένων καταδεικνύει ακόμη ότι ο Γαλαξίας μας περιστρέφεται με ταχύτητα που αγγίζει τα 236 km/s, ενώ ο χρόνος που χρειάζεται ο Ήλιος για μία πλήρη περιφορά γύρω από το γαλαξιακό κέντρο ισούται με 212 εκατ. χρόνια. Την τελευταία, δηλαδή, φορά που ο Ήλιος και το Ηλιακό μας σύστημα βρισκόταν σ’ αυτήν την περιοχή του Γαλαξία μας, στην Γη κυριαρχούσαν οι δεινόσαυροι.

Η περαιτέρω βελτίωση αυτής της τελευταίας εικόνας του Γαλαξία θα απαιτήσει πολλές περισσότερες παρατηρήσεις, αλλά και την νέα γενιά των γιγάντιων συστοιχιών ραδιοτηλεσκοπίων που ήδη σχεδιάζονται, όπως αυτές που θα κατασκευαστούν στην Αφρική (SKA) και στην Βόρειο Αμερική (NGVLA).

https://physicsgg.me/2020/04/13/%ce%ad%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%bd%ce%ad%ce%bf%cf%82-%cf%87%ce%ac%cf%81%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%be%ce%af%ce%b1-%ce%bc%ce%b1%cf%82/

Τι γνωρίζετε, άραγε για … τον Γαλαξία μας;

Όλα τ’ άστρα που βλέπουμε κάθε βράδυ στον ουρανό ανήκουν στη ξεχωριστή μεγάλη οικογένεια άστρων του δικού μας Γαλαξία. Και όλα αυτά δεν είναι παρά τα γειτονικά μας μόνον άστρα. Γιατί ο Γαλαξίας μας αποτελείται από δεκάδες δισεκατομμύρια ακόμη άστρα, που επειδή είναι πάρα πολύ μακριά από μας φαίνονται ότι σχηματίζουν μια γαλακτόχρωμη αμυδρά φωτισμένη λωρίδα που διασχίζει τον ουρανό από τη μιαν άκρη στην άλλη.

Ο Γαλαξίας των Λαών:

Δία μέσου των αιώνων αυτή η μεγάλη ασημένια ταινία του ουρανού κέντρισε τόσο τη φαντασία όσο και την περιέργεια του ανθρώπινου νου. Γι’ αυτό οι πρώτες εντυπώσεις για τον Γαλαξία μας, όπως φαίνεται από τη Γη, ήταν παράξενες και άλλαζαν από λαό σε λαό γιατί ήσαν επηρεασμένες από τα σπουδαιότερα στοιχεία του κάθε πολιτισμού. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ονομάσει την φωτεινή αυτή λωρίδα «Γαλαξία Οδό», ή «Κύκλο Γαλακτικό», ενώ οι Ρωμαίοι την ονόμαζαν «Βία Λάκτεα» δηλαδή δρόμο από γάλα. Άλλοι πάλι έλεγαν ότι επρόκειτο για τη ραφή που ενώνει τους ουρανούς μεταξύ τους, ενώ οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, μεθοδικοί αποθηκάριοι σταριού, τον είδαν σαν ένα μεγάλο κάμπο από στάρι σπαρμένο στον ουρανό από τη θεά τους Ίσιδα.

Η Γέφυρα του Χρόνου:

Μερικοί από τους αρχαίους Έλληνες προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν τον Γαλαξία σαν ένα φυσικό φαινόμενο και να το εξηγήσουν. Ο Αναξαγόρας ( 500-428 π.Χ.) και ο Δημόκριτος (5ος π.Χ. αιώνας) πλησίασαν πάρα πολύ κοντά στη πραγματικότητα, αν και οι ιδέες τους πολεμήθηκαν ιδιαίτερα από τον Αριστοτέλη ( π.Χ.), του οποίου η θεωρία, ότι δηλαδή επρόκειτο για ξερές αναθυμιάσεις από ελώδεις περιοχές της Γης, ήταν τελείως λανθασμένη. Το ότι ο πύρινος αυτός ποταμός ήταν πράγματι αστρικό φως παρέμεινε για εκατοντάδες χρόνια άγνωστο στους ανθρώπους.

Το Πορτρέτο του Γαλαξία:

Η θέση που έχουμε στο εσωτερικό του Γαλαξία προσδιορίζει και όλα όσα βλέπουμε από τη Γη μας στον νυχτερινό ουρανό. Όταν κοιτάζουμε προς το επίπεδο του Γαλαξιακού δίσκου μπορούμε να διακρίνουμε τη μεγάλη μάζα των νεφελωμάτων και των άστρων που τον αποτελούν. Όταν κοιτάζουμε προς τα πάνω ή προς τα κάτω του δίσκου, διακρίνουμε λίγα σχετικά άστρα. Η φωτεινή λοιπόν λωρίδα που φαίνεται στον ουρανό, η «Γαλαξία Οδός» των αρχαίων, δεν είναι τίποτε άλλο από το επίπεδο του δίσκου του Γαλαξία μας όπως αυτός φαίνεται από τη δική μας γήινη σκοπιά στο εσωτερικό του. Υπάρχουν όμως κι άλλες όψεις του Γαλαξία μας, που φαίνεται να παρουσιάζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον.

Η Πολιτεία των Άστρων:

Σήμερα έχουμε διαπιστώσει ότι η αστρική μας πολιτεία είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας του οποίου τα περισσότερα άστρα συγκεντρώνονται σ’ έναν γιγάντιο δίσκο. Παρ’ όλα αυτά οι σπείρες που τον περιβάλλουν είναι αρκετά πιο φωτεινές από ότι ο δίσκος του, γιατί φωτίζονται από λαμπερά νέα άστρα που γεννήθηκαν σχετικά πρόσφατα μέσα στα σύννεφα αερίων και σκόνης που είναι διασκορπισμένα στις σπείρες αυτές. Ο γαλαξιακός δίσκος αντίθετα περιβάλλεται από ένα σφαιρικό φωτοστέφανο που ονομάζεται «γαλαξιακή αλώς» και αποτελείται από ηλικιωμένα αμυδρά άστρα, με διάσπαρτα εδώ και εκεί αρχέγονα σφαιρωτά σμήνη.

Το Μέγεθος του Γαλαξία:

Αν βρισκόμασταν έξω από τον Γαλαξία μας θα βλέπαμε τον γαλαξιακό δίσκο που έχει διάμετρο 100.000 ετών φωτός. Αυτό σημαίνει ότι μια ακτίνα φωτός, τρέχοντας με ταχύτητα 300.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, χρειάζεται 100.000 χρόνια για να διασχίσει το Γαλαξία από την μια άκρη στην άλλη. Ο Ήλιος μας βρίσκεται στα δύο-τρίτα περίπου της απόστασης από το κέντρο προς τα άκρα του γαλαξιακού δίσκου, και ανάμεσα σε δύο από τους βραχίονές του. Όλα αυτά τα άστρα περιφέρονται γύρω από το γαλαξιακό κέντρο. Μαζί τους και ο Ήλιος μας που χρειάζεται 250 εκατομμύρια χρόνια για να συμπληρώσει μια πλήρη γαλακτο-κεντρική τροχιά.

Τα Νεφελώματα:

Διάσπαρτα σε ολόκληρο τον Γαλαξία βρίσκονται ορισμένες συγκεντρώσεις αερίων και σκόνης που σχηματίζουν τα μεσογαλαξιακά μας νεφελώματα. Όλα τα άστρα γεννιούνται στο εσωτερικό παρόμοιων νεφελωμάτων και η ποσότητα των υλικών που περιέχει κάθε άστρο τη στιγμή της γέννησής του καθορίζει επακριβώς τον χρωματισμό του, την θερμοκρασία του και την τελική του μοίρα: την διάρκεια της ζωής του και τον τρόπο με τον οποίο τελικά θα πεθάνει.

Αστρικές Ομάδες:

Με τα σημερινά μας διαστημόπλοια θα χρειαζόμασταν 20.000 χρόνια για να φτάσουμε στο πλησιέστερο στον Ήλιο μας άστρο, που είναι το Άλφα Κενταύρου σε απόσταση 4,3 ετών φωτός από τη Γη μας. Αν βρισκόμασταν όμως εκεί θα βλέπαμε ότι το Άλφα Κενταύρου αποτελείται από τρία συνολικά άστρα το ένα κοντά στο άλλο. Υπάρχουν όμως και άστρα που ανήκουν σε ακόμη πιο μεγάλες ομάδες τα επονομαζόμενα αστρικά σμήνη. Τα αστρικά σμήνη βρίσκονται διάσπαρτα σε ολάκερο τον γαλαξιακό δίσκο.

Σφαιρωτά Σμήνη:

Πολύ πιο ηλικιωμένα, πολύ πιο μεγάλα και πολύ πιο θεαματικά είναι τα επονομαζόμενα σφαιρωτά σμήνη, που καθένα τους περιλαμβάνει πάνω από 100.000 άστρα. Τα σφαιρωτά σμήνη είναι τα αρχαιότερα ίσως αντικείμενα του Γαλαξία μας. Επειδή όμως περιλαμβάνουν τόσα πολλά άστρα, η βαρυτική τους δύναμη είναι αρκετά ισχυρή για να τα συγκρατεί μαζεμένα επί δισεκατομμύρια χρόνια.

Επιθανάτιες εκρήξεις:

Αν μπορούσαμε να επισκεφτούμε έναν πλανήτη που φωτίζονταν κάποτε από έναν τεράστιο ήλιο με 10 φορές πιο πολλά υλικά απ’ όσα έχει ο δικός μας θα βλέπαμε ότι στο τέλος της ζωής του ένα τέτοιο άστρο αλλάζει συνεχώς την κατάστάσή του και το μέγεθός του, μέχρις ότου μια τελική τεράστια έκρηξη το κάνει να διαλυθεί εκσφενδονίζοντας ολόγυρα τα αέρια που το αποτελούν. Τα λείψανα παρόμοιων πεθαμένων άστρων μοιάζουν με το νεφέλωμα «Καρκίνος» στον αστερισμό του Ταύρου.

Αστρικά Δαχτυλίδια:

Ένα άλλο νεφέλωμα που απέμεινε μετά το θάνατο ενός άστρου είναι και το «Νότιο Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα» στον νότιο αστερισμό των Ιστίων και σε απόσταση 2.000 ετών φωτός από τη Γη. Το νεφέλωμα αυτό είναι ένα πανέμορφο δείγμα ενός από τα δεκάδες ουράνια αντικείμενα που είναι γνωστά ως Πλανητικά Νεφελώματα. Είναι κι αυτό το λείψανο ενός πεθαμένου άστρου. Ο θάνατος του άστρου αυτού όμως ήταν λιγότερο βίαιος από την έκρηξη που δημιούργησε το Νεφέλωμα Καρκίνος. Οπότε και τα αέρια εκτοξεύτηκαν πιο ομαλά, σχηματίζοντας τα όμορφα δακτυλίδια των αερίων που απομακρύνονται ομοιόμορφα σχεδόν προς όλες τις κατευθύνσεις.

Η φωτογραφία λήφθηκε στις 21 Ιουλίου 2015 από τον φωτογράφο Σταύρο Χίο

https://physicsgg.me/2020/04/29/%cf%84%ce%b9-%ce%b3%ce%bd%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b6%ce%b5%cf%84%ce%b5-%ce%ac%cf%81%ce%b1%ce%b3%ce%b5-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%be%ce%af%ce%b1-%ce%bc/

Αστρικός χορός στην καρδιά του Γαλαξία επιβεβαιώνει τον Αϊνστάιν… ξανά!

Διεθνής ομάδα ερευνητών, που τα τελευταία χρόνια καταγράφει προσεκτικά την τροχιά ενός άστρου γύρω από την γιγάντια μαύρη τρύπα του Γαλαξία μας, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το άστρο αυτό κινείται ακριβώς όπως προβλέπει η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας (ΓΘΣ), που δημοσίευσε ο Αϊνστάιν το 1915. Τα σχετικά δεδομένα ελήφθησαν με την βοήθεια του τηλεσκοπίου VLT, που έχει εγκατασταθεί στην έρημο Ατακάμα της Χιλής από το Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο (ESO), ενώ η σχετική μελέτη δημοσιεύθηκε στις 16 Απριλίου στο επιστημονικό περιοδικό Astronomy & Astrophysics.

Ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, οι αστρονόμοι γνώριζαν ότι η ελλειπτική τροχιά του πλανήτη Ερμή γύρω από τον Ήλιο δεν είναι σταθερή, αλλά περιφέρεται γύρω του, διαγράφοντας ένα μοτίβο που θυμίζει κάπως τα πέταλα μίας μαργαρίτας.

Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως η μετάπτωση του περιηλίου του Ερμή.

Την εποχή εκείνη, οι περισσότεροι αστρονόμοι θεωρούσαν ότι η παράξενη αυτή τροχιά του Ερμή οφειλόταν στις συνδυασμένες βαρυτικές αλληλεπιδράσεις των υπόλοιπων πλανητών του Ηλιακού μας συστήματος. Ο Γάλλος μαθηματικός Urbain Le Verrier (1811–1877), όμως, γνωστότερος για την μαθηματική πρόβλεψη της ύπαρξης του πλανήτη που αργότερα ονομάστηκε Ποσειδώνας, απέδειξε ότι οι αλληλεπιδράσεις αυτές δεν αρκούσαν προκειμένου να δικαιολογήσουν το σύνολο της μετάπτωσης του Ερμή. Δύο ήταν οι πιθανές λύσεις της αναντιστοιχίας αυτής: είτε οι παρατηρούμενες τροχιακές διακυμάνσεις του Ερμή οφείλονταν στην βαρυτική έλξη ενός άγνωστου ως τότε ουράνιου σώματος, είτε οι γνώσεις μας για την βαρύτητα ήταν ελλιπείς.

Εντέλει, χρησιμοποιώντας την ΓΘΣ που είχε μόλις διατυπώσει, ο Αϊνστάιν απέδειξε το 1915 ότι η λύση του μυστηρίου δεν ήταν η βαρυτική επιρροή ενός άγνωστου πλανήτη, αλλά η ελλιπής κατανόηση της βαρύτητας στο πιο θεμελιώδες επίπεδο. Πραγματικά, ο πρώτος θρίαμβος της νέας αυτής θεωρίας του Αϊνστάιν για την βαρύτητα ήταν η εντυπωσιακής ακρίβειας θεωρητική πρόβλεψη αυτής ακριβώς της μετάπτωσης του περιηλίου του Ερμή, που η Νευτώνεια φυσική αδυνατούσε να ερμηνεύσει.

Εκατό και πλέον χρόνια αργότερα, το ίδιο αυτό φαινόμενο παρατηρήθηκε και στην καρδιά του Γαλαξία μας. Σ’ αυτή την περίπτωση όμως, η μετάπτωση δεν αφορούσε σε κάποιον μακρινό εξωπλανήτη που περιφέρεται γύρω από κάποιο άστρο, αλλά σε ένα άστρο που περιφέρεται γύρω από την κεντρική μαύρη τρύπα του Γαλαξία μας. Όπως δήλωσε σχετικά ο Reinhard Genzel, διευθυντής του Ινστιτούτου Εξωγήινης Φυσικής Max Planck (MPE) στην Γερμανία και αρχιτέκτονας του πολυετούς ερευνητικού προγράμματος που οδήγησε στο σπουδαίο αυτό αποτέλεσμα, «ανιχνεύσαμε το ίδιο ακριβώς φαινόμενο στην κίνηση ενός άστρου που περιφέρεται γύρω από την συμπαγή ραδιοπηγή Τοξότης Α* στο κέντρο του Γαλαξία μας. Το μεγάλο αυτό παρατηρησιακό επίτευγμα ενισχύει τις αποδείξεις ότι ο Τοξότης Α* είναι μία υπερμεγέθης μαύρη τρύπα με μάζα 4 εκατ. φορές μεγαλύτερη από αυτήν του Ήλιου».

Περίπου 26.000 έτη φωτός μακριά από τον Ήλιο, ο Τοξότης Α* και το πυκνό αστρικό σμήνος που τον περιβάλλει, παρέχουν στους αστρονόμους ένα μοναδικό εργαστήριο, με την βοήθεια του οποίου μπορούν να ελέγξουν συγκεκριμένες προβλέψεις της ΓΘΣ σε ένα εν πολλοίς ανεξερεύνητο, αλλά σίγουρα ακραίο περιβάλλον βαρύτητας. Πραγματικά, το άστρο του σμήνους με την κωδική ονομασία S2, που ολοκληρώνει μία τροχιά γύρω από την γιγάντια μαύρη τρύπα του Γαλαξία μας σε 16 χρόνια, έφτασε στο πλησιέστερο σημείο της τροχιάς του γύρω της (σε απόσταση μόλις 120 φορές μεγαλύτερη από την μέση απόσταση της Γης από τον Ήλιο) μόλις πέρυσι, κινούμενο με ταχύτητα που αγγίζει τα 8.000 km/s. Εάν η κλασική, Νευτώνεια θεώρηση της βαρύτητας ήταν σωστή, το S2 θα συνέχιζε να κινείται ακριβώς πάνω στην ίδια τροχιά που είχε μόλις ολοκληρώσει. Αυτό που παρατηρήθηκε, ωστόσο, ήταν διαφορετικό: το S2 συνέχισε να κινείται σε μία τροχιά ανεπαίσθητα μετατοπισμένη σε σχέση με την προηγούμενη, έτσι ώστε σε βάθος χρόνου να διαγράφει το χαρακτηριστικό μοτίβο της εικόνας που παραθέτουμε, όπως δηλαδή προβλέπει η ΓΘΣ. «Παρακολουθώντας την τροχιά του άστρου για περισσότερες από δυόμισι δεκαετίες, οι εκπληκτικής ακρίβειας μετρήσεις μας ανιχνεύουν πέραν πάσης αμφιβολίας την μετάπτωση της τροχιάς του S2 γύρω από τον Τοξότη*», λέει σχετικά ο Stefan Gillessen, ερευνητής του MPE και επικεφαλής της ανάλυσης των σχετικών δεδομένων.

Όπως, δηλαδή, συμβαίνει με την τροχιά του Ερμή γύρω από τον Ήλιο, η μετάπτωση του άστρου S2 μετατοπίζει ανεπαίσθητα την θέση του πλησιέστερου σημείου της τροχιάς του γύρω από την γιγάντια μαύρη τρύπα του Γαλαξία μας, έτσι ώστε η επόμενη τροχιά του να είναι ελάχιστα διαφορετική από την προηγούμενη κ.ο.κ., σχηματίζοντας το χαρακτηριστικό σχήμα της ροζέτας που έχουν οι μαργαρίτες. Οι τελευταίες αυτές μετρήσεις βρίσκονται σε εκπληκτική συμφωνία με την αντίστοιχη θεωρητική πρόβλεψη που γίνεται στο πλαίσιο της ΓΘΣ, ενώ το φαινόμενο αυτό που είναι γνωστό ως η μετάπτωση Schwarzschild, δεν είχε ποτέ έως τώρα παρατηρηθεί σε ένα άστρο που περιφέρεται γύρω από μία υπερμεγέθη μαύρη τρύπα.

Όπως, μάλιστα, υποστηρίζουν πολλοί αστροφυσικοί, με τα τηλεσκόπια νέας γενιάς που ήδη κατασκευάζονται, θα κατορθώσουν να παρακολουθήσουν την τροχιά και άλλων άστρων, τα οποία βρίσκονται σε ακόμη μικρότερες αποστάσεις από την κεντρική μαύρη τρύπα του Γαλαξία μας. Όπως εξηγεί και ο Andreas Eckart από το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας και ένας από τους επικεφαλής επιστήμονες της σχετικής έρευνας, «εάν είμαστε τυχεροί, μπορεί να εντοπίσουμε άστρα τα οποία θα βρίσκονται σε τόσο μικρές αποστάσεις από την γαλαξιακή μαύρη τρύπα, που θα “αισθάνονται” την περιστροφή της», γεγονός που θα τους επιτρέψει να μετρήσουν με ακρίβεια την ιδιοπεριστροφή και την μάζα της. «Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα τελείως διαφορετικό επίπεδο ελέγχου θεωρίας της σχετικότητας», καταλήγει ο Eckart.

Κομβικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή αναμένεται να διαδραματίσει το Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο της Ευρώπης E-ELT (European Extremely Large Telescope), το οποίο θα «βλέπει» στο οπτικό και στο εγγύς υπέρυθρο τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος και το οποίο θα έχει διάμετρο κύριου κατόπτρου 40 m. Με την έναρξη της λειτουργίας του, το E-ELT αναμένεται να συμβάλει, όσο κανένα άλλο οπτικό τηλεσκόπιο, στη διερεύνηση των μεγάλων αστροφυσικών και κοσμολογικών ερωτημάτων, που εξακολουθούν να παραμένουν αναπάντητα. Το πρώτο βήμα για την κατασκευή του νέου αυτού τηλεσκοπίου πραγματοποιήθηκε το 2014, με μία ελεγχόμενη έκρηξη στην κορυφή του όρους Armazones, στην έρημο Atacama της Χιλής, που ήταν απαραίτητη για την διαμόρφωση της ευρύτερης έκτασης, στην οποία θα εγκατασταθεί. Οι πρώτες παρατηρήσεις του, όμως, δεν αναμένονται νωρίτερα από το 2025.

https://www.scoop.it/topic/physicists-and-physics/p/4118642113/2020/05/26/-

Ηρακλής: ένας γαλαξίας θαμμένος βαθιά μέσα στον Γαλαξία μας.

Oι αστρονόμοι που μελετούν τα δεδομένα από το Apache Point Observatory Galactic Evolution Experience (APOGEE) του προγράμματος Sloan Digital Sky Surveys, ανακάλυψαν έναν «απολιθωμένο γαλαξία» κρυμμένο στα βάθη του Γαλαξία μας

https://en.wikipedia.org/wiki/Sloan_Digital_Sky_Survey

Αυτό το εύρημα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, και μπορεί να ενισχύσει τις γνώσεις μας για τον τρόπο με τον οποίο ο Γαλαξίας μας απέκτησε την μορφή που βλέπουμε σήμερα [Evidence from APOGEE for the presence of a major building block of the halo buried in the inner Galaxy].

https://arxiv.org/abs/2007.10374

Ο απολιθωμένος γαλαξίας, τον οποίο οι αστρονόμοι ονόμασαν Ηρακλή, συγκρούστηκε με τον Γαλαξία μας πριν από δέκα δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ο Γαλαξίας μας βρισκόταν στην βρεφική ηλικία.

Τα απομεινάρια του Ηρακλή αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο της σφαιρικής άλω του Γαλαξία μας. Αλλά αν τα άστρα και τα αέρια του Ηρακλή αποτελούν αυτό το μεγάλο ποσοστό στην γαλαξιακή άλω, γιατί δεν τον είχαμε παρατηρήσει μέχρι σήμερα; Η απάντηση βρίσκεται στη θέση που καταλαμβάνει βαθιά μέσα στο Γαλαξία μας.

Για να βρεθεί ένας απολιθωμένος γαλαξίας σαν αυτόν, έπρεπε να εξεταστούν η λεπτομερής χημική σύνθεση και οι κινήσεις δεκάδων χιλιάδων άστρων. Αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο να γίνει για άστρα στο κέντρο του Γαλαξία μας, διότι κρύβονται πίσω από τα αέρια της μεσοαστρικής σκόνης. Το APOGEE επιτρέπει τους αστρονόμους να «παρακάμψουν» αυτή τη σκόνη και να δουν βαθύτερα στην καρδιά του Γαλαξία μας.

Το καταφέρνει συλλέγοντας το υπέρυθρο φως των άστρων, αντί του ορατού φωτός που καλύπτεται από την σκόνη. Κατά τη διάρκεια δέκα ετών παρατήρησης κατέγραψαν τα φάσματα πάνω από μισό εκατομμύριο άστρα σε όλο τον Γαλαξία μας, συμπεριλαμβανομένου και του πυρήνα του που ήταν αδιαφανής στο ορατό φως.

Η μελέτη ενός τόσο μεγάλου αριθμού αριθμού άστρων για τον εντοπισμό ασυνήθιστων άστρων στην πυκνοκατοικημένη καρδιά του Γαλαξία, μοιάζει με το «ψάχνω βελόνα στ’ άχυρα».

Για να ξεχωρίσουν τα άστρα που ανήκουν στον γαλαξία Ηρακλή από τα άστρα του Γαλαξία μας, οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν τόσο τις χημικές συνθέσεις όσο και τις ταχύτητές τους, που μετρήθηκαν από το όργανο APOGEE.

Από τις δεκάδες χιλιάδες άστρα που εξετάστηκαν, μερικές εκατοντάδες είχαν εντελώς διαφορετικές χημικές συνθέσεις και ταχύτητες. Αυτά τα άστρα είναι τόσο διαφορετικά, και η μόνη εξήγηση γι’ αυτό είναι ότι προέρχονται από άλλον γαλαξία. Μελετώντας τα λεπτομερώς, μπορεί να εντοπιστεί η ακριβής θέση και το παρελθόν αυτού του απολιθωμένου γαλαξία.

Επειδή πολλοί γαλαξίες σχηματίζονται με την πάροδο του χρόνου μέσω συγχωνεύσεων με μικρότερους γαλαξίες, τα απομεινάρια παλαιότερων γαλαξιών εντοπίζονται συχνά στην εξωτερική άλω, ένα τεράστιο αλλά πολύ αραιό νέφος άστρων που περιβάλλει τον κύριο γαλαξία.

Τα άστρα που ανήκαν στον γαλαξία Ηρακλή αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο της μάζας ολόκληρης της άλω του Γαλαξία μας σήμερα – κάτι που σημαίνει ότι αυτή η πρόσφατα ανακαλυφθείσα αρχέγονη σύγκρουση πρέπει να ήταν ένα σημαντικό γεγονός στην ιστορία του. Κι αυτό υποδηλώνει ότι ο Γαλαξίας μας μπορεί να είναι μια σπάνια περίπτωση, καθώς οι περισσότεροι παρόμοιοι σπειροειδείς γαλαξίες είχαν πολύ πιο ήρεμες αρχέγονες ζωές.

Ως το κοσμικό μας σπίτι, ο Γαλαξίας μας είναι ήδη ξεχωριστός για μας, αλλά ο Ηακλής, αυτός ο αρχαίος γαλαξίας που είναι θαμμένος μέσα του, τον καθιστά ακόμη πιο ξεχωριστό.

https://physicsgg.me/2020/11/23/%ce%b7%cf%81%ce%b1%ce%ba%ce%bb%ce%ae%cf%82-%ce%ad%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%be%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%b8%ce%b1%ce%bc%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%bf%cf%82-%ce%b2%ce%b1%ce%b8%ce%b9%ce%ac/

Γιατί ο γαλαξίας ίσως είναι γεμάτος πλανήτες με ωκεανούς και ηπείρους σαν τη Γη.

Η Γη, η Αφροδίτη και ο Άρης δημιουργήθηκαν από μικρά σωματίδια σκόνης που περιείχαν πάγο και άνθρακα, σύμφωνα με νέα έρευνα του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης- κάτι που καθιστά υπαρκτό το ενδεχόμενο ο γαλαξίας μας να είναι γεμάτος με «υδάτινους» πλανήτες.

Οι αστρονόμοι μελετούν τον γαλαξία αναζητώντας ίχνη εξωγήινων πολιτισμών, ωστόσο για να έχει ένας πλανήτης ζωή (τουλάχιστον όπως τη γνωρίζουμε) θα πρέπει να έχει νερό σε υγρή μορφή. Οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο ήταν δύσκολο να υπολογιστούν, λόγω της εκτίμησης πως πλανήτες σαν τη Γη αποκτούν το νερό τους κατά τύχη, μέσω παγωμένων αστεροειδών.

Ερευνητές του GLOBE Institute στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης δημοσίευσαν μια έρευνα η οποία υποδεικνύει πως το νερό μπορεί να ήταν παρόν και κατά τον ίδιο τον σχηματισμό του πλανήτη. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, αυτό ισχύει τόσο για τη Γη όσο και για την Αφροδίτη και τον Άρη.

«Όλα μας τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι το νερό ήταν μέρος των δομικών στοιχείων της Γης, από την αρχή ακόμα. Και επειδή το μέριο του νερού είναι συχνό, υπάρχει λογική πιθανότητα να ισχύει για όλους τους πλανήτες στον γαλαξία μας. Ο αποφασιστικός παράγοντας για το αν υπάρχει νερό σε υγρή μορφή είναι η απόσταση του πλανήτη από το άστρο του» είπε ο καθηγητής Άντερς Γιόχανσεν, που ηγήθηκε της μελέτης η οποία δημοσιεύτηκε στο Science Advances.

Χρησιμοποιώντας ένα υπολογιστικό μοντέλο ο Γιόχανσεν και η ομάδα του υπολόγισαν πόσο γρήγορα σχηματίζονται οι πλανήτες και από ποια δομικά στοιχεία. Η μελέτη υποδεικνύει πως ήταν σωματίδια σκόνης χιλιοστών, από πάγο και άνθρακα- που είναι γνωστό ότι υπάρχουν γύρω από όλα τα νεαρά άστρα του γαλαξία- τα οποία πριν 4,5 δισ. χρόνια πριν συσσωρεύτηκαν, στον σχηματισμό αυτού που αργότερα θα γινόταν η Γη.

«Μέχρι το σημείο που η Γη είχε φτάσει στο 1% της παρούσας μάζας της, ο πλανήτης μας αναπτύχθηκε αιχμαλωτίζοντας μάζας από πετραδάκια γεμάτα με πάγο και άνθρακα. Η Γη μετά αναπτυσσόταν όλο και ταχύτερα, μέχρι που, μετά από 5 εκατ. χρόνια, έγινε μεγάλη όπως την ξέρουμε σήμερα. Στην πορεία η θερμοκρασία στην επιφάνεια αυξήθηκε απότομα, κάνοντας τον πάγο στα πετραδάκια να εξατμιστεί πέφτοντας προς την επιφάνεια, έτσι ώστε σήμερα μόνο 0,1% του πλανήτη αποτελείται από νερό, αν και το 70% της επιφάνειας της Γης καλύπτεται από νερό» είπε ο Γιόχανσεν, ο οποίος πριν από δέκα χρόνια είχε παρουσιάσει τη θεωρία την οποία εμφανίζεται να επιβεβαιώνει τώρα η νέα έρευνα. Η θεωρία αυτή (pebble accretion) είναι πως οι πλανήτες σχηματίζονται από πετραδάκια τα οποία συγκεντρώνονται/ συσσωρεύονται και ότι οι πλανήτες έτσι γίνονται όλο και πιο μεγάλοι.

Ο Γιόχανσεν εξηγεί πως το μόριο του νερού συναντάται παντού στον γαλαξία μας, και ότι η θεωρία ως εκ τούτου «ανοίγε» την πιθανότητα και άλλοι πλανήτες να σχηματίστηκαν όπως η Γη, ο Άρης και η Αφροδίτη. «Όλοι οι πλανήτες στον Γαλαξία μπορεί να σχηματίστηκαν από τα ίδια δομικά στοιχεία, κάτι που σημαίνει ότι οι πλανήτες με την ίδια ποσότητα νερού και άνθρακα όπως η Γη- και ως εκ τούτου πιθανά σημεία όπου μπορεί να υπάρχει ζωή- εμφανίζονται συχνά γύρω από άλλα άστρα στον γαλαξία μας, εφόσον η θερμοκρασία είναι σωστή» όπως είπε. Αν πλανήτες στον γαλαξία μας έχουν τα ίδια δομικά στοιχεία και τις ίδιες συνθήκες θερμοκρασίας με τη Γη, θα υπάρχουν επίσης καλές πιθανότητες να έχουν περίπου την ίδια ποσότητα νερού και ηπείρων με τον δικό μας- κάτι που συνεπάγεται καλές πιθανότητες για την εμφάνιση ζωής.

https://physicsgg.blogspot.com/2021/02/blog-post_29.html

«Κάτι» καταστρέφει το κοντινότερό μας αστρικό σύμπλεγμα.

Δεδομένα από τον δορυφόρο Gaia του ΕΟΔ έφεραν στο φως στοιχεία πως το κοντινότερο στον ήλιο μας αστρικό σύμπλεγμα διαταράσσεται από τη βαρυτική επιρροή μιας γιγαντιαίας μα αθέατης δομής στον γαλαξία μας.

Εάν ισχύει κάτι τέτοιο, αυτό θα παρείχε στοιχεία για έναν φερόμενο πληθυσμό «υπο-φωτοστεφάνων σκοτεινής ύλης» (dark matter sub-halos): Αυτά τα αόρατα νέφη σωματιδίων θεωρείται πως αποτελούν απομεινάρια από τον σχηματισμό του γαλαξία μας, και υπάρχουν ανά τον γαλαξία, δημιουργώντας μια αθέατη υποδομή η οποία ασκεί βαρυτική επιρροή σε οτιδήποτε πλησιάσει.

Η Τερέζα Τζεράμπκοβα και συνάδελφοί της από τον ΕΟΔ και το ESO (European Southern Observatory) έκαναν την ανακάλυψη αυτή ενώ μελετούσαν τον τρόπο με τον οποίο ένα κοντινό αστρικό σύμπλεγμα συγχωνεύεται με το γενικότερο «φόντο» των άστρων στον γαλαξία μας.

Η ομάδα επέλεξε ως στόχο τις Υάδες επειδή είναι το κοντινότερο στον ήλιο μας αστρικό σύμπλεγμα, σε απόσταση 153 ετών φωτός. Είναι ορατό τόσο από το βόρειο όσο και από το νότιο ημισφαίριο ως ένα «V» φωτεινών άστρων που σηματοδοτεί το «κεφάλι» του αστερισμού του Ταύρου. Πέρα από τα ευκόλως ορατά φωτεινά άστρα, τηλεσκόπια αποκαλύπτουν περίπου 100 πιο αχνά, σε μια σφαιρική περιοχή του διαστήματος, πλάτους περίπου 60 ετών φωτός.

Ένα αστρικό σύμπλεγμα χάνει άστρα από φυσικού του, επειδή καθώς αυτά κινούνται εντός του αλληλεπιδρούν βαρυτικά. Αυτή η συνεχής αλληλεπίδραση αλλάζει ελαφρά τις ταχύτητές τους, μετακινώντας κάποια στα άκρα του συμπλέγματος. Από εκεί, τα άστρα μπορούν να επηρεαστούν από τη βαρυτική έλξη του γαλαξία, σχηματίζοντας δύο μεγάλες ουρές. Οι ουρές αυτές είναι γνωστές ως «παλιρροιακές ροές» (tidal tails) και έχουν μελετηθεί πολύ σε γαλαξίες που συγκρούονται, μα κανείς δεν τις είχε δει από ένα κοντινό ανοιχτό αστρικό σύμπλεγμα, μέχρι πολύ πρόσφατα.

«Κλειδί» για τον εντοπισμό τους είναι ο εντοπισμός των άστρων που κινούνται με τρόπο παρόμοιο με το αστρικό σύμπλεγμα. Ο δορυφόρος Gaia το κάνει αυτό εύκολο επειδή μετρά με ακρίβεια την απόσταση και την κίνηση άνω του ενός δισ. άστρων στον γαλαξία μας.

Η Τερέζα Τζεράμπκοβα δημιούργησε ένα μοντέλο υπολογιστή που προσομοίωνε τις διάφορες αναταράξεις που μπορεί να υφίστανται τα άστρα που διαφεύγουν από το σύμπλεγμα κατά τα εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια τους στο διάστημα. Η σύγκριση της προσομοίωσης με τα υπάρχοντα πραγματικά δεδομένα αποκάλυψε την πραγματική έκταση των παλιρροιακών ουρών των Υάδων. Ωστόσο η μεγάλη έκπληξη ήταν πως η πίσω ουρά φάνηκε να είναι αγνοούμενα άστρα. Αυτό δείχνει πως λαμβάνει χώρα κάτι πιο «άγριο» από την «ήρεμη αποσύνθεση» του αστρικού συμπλέγματος.

Κάνοντας ξανά τις προσομοιώσεις, η Τζεράμπκοβα έδειξε πως τα δεδομένα μπορούσαν να αναπαραχθούν εάν αυτή η ουρά συγκρουόταν με ένα νέφος ύλης περίπου 10 εκατομμυρίων ηλιακών μαζών. «Πρέπει να υπήρξε μια κοντινή αλληλεπίδραση με αυτόν τον πραγματικά γιγαντιαίο όγκο, και οι Υάδες συνετρίβησαν» είπε.

Όσον αφορά στο τι μπορεί να είναι αυτό, η ερευνήτρια εκτιμά πως ίσως θα μπορούσε να είναι ένα «dark matter sub-halo»: Πρόκειται για όγκους σκοτεινής ύλης που θεωρείται πως συνέβαλαν στον σχηματισμό του γαλαξία κατά τον σχηματισμό του.

https://www.naftemporiki.gr/story/1706883/kati-katastrefei-to-kontinotero-mas-astriko-sumplegma

Εντοπίστηκε η πιο ασφαλής περιοχή του Γαλαξία.

Τι θα γινόταν αν η Γη γινόταν ένας τόπος αφιλόξενος για εμάς και την ζωή γενικότερα; Που θα μπορούσαμε να πάμε να ζήσουμε; Ιταλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι εντόπισαν την ασφαλέστερη περιοχή στον γαλαξία μας δίνοντας στην ανθρωπότητα μια πιθανή διέξοδο αν βέβαια έχουμε τα μέσα για να φτάσουμε εκεί.

Γνωρίζουμε ότι βίαια κοσμικά φαινόμενα όπως οι εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων (τα γνωστά σουπερνόβα), οι συγκρούσεις αστέρων νετρονίων και η δράση των μαύρων τρυπών παράγουν ασύλληπτης έντασης ακτινοβολία η οποία ταξιδεύει στο Σύμπαν με την ταχύτητα του φωτός και σαρώνει τα πάντα στο πέρασμα της.

Διάφορες μελέτες έχουν υποδείξει ως ένοχο τέτοιου είδους ακτινοβολία σε ορισμένα από τα αρκετά περιστατικά μαζικής εξαφάνισης της ζωής που υπήρξαν στον πλανήτη μας. Μάλιστα σε ένα τέτοιο περιστατικό που συνέβη πριν από περίπου τρία εκατ. έτη υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι την μαζική εξαφάνιση της ζωής προκάλεσε η «επίσκεψη» ακτινοβολίας που προερχόταν από μια έκρηξη σουπερνόβα σε απόσταση 300 εκατ. ετών φωτός από τον πλανήτη μας. Με απλά λόγια οι κίνδυνοι είναι μόνιμοι και μεγάλοι αφού ένα βίαιο κοσμικό φαινόμενο ακόμη και σε αυτές τις ασύλληπτες αποστάσεις μπορεί τελικά να αποδειχτεί μοιραίο για την ανθρωπότητα.

Ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Insubria υποστηρίζει ότι έψαξε σπιθαμή προς σπιθαμή ολόκληρο τον γαλαξία μας και εντόπισε την περιοχή που είναι η πιο ασφαλής τουλάχιστον όσον αφορά την πιθανότητα εμφάνισης τέτοιου είδους ακτινοβολία. Πρόκειται για μια περιοχή που ξεκινά 6,5 χιλιάδες έτη φωτός από το κέντρο του γαλαξία και εκτείνεται σε απόσταση περίπου 26 χιλιάδων ετών φωτός από το γαλαξιακό κέντρο.

Προκύπτει φυσικά το ερώτημα το πώς κατάφερε η Γη να είναι φιλική στην ζωή βρισκόμενη τόσο μακριά από το κέντρο του Γαλαξία. Η απάντηση που δίνουν οι ερευνητές είναι ότι την πρώτη περίοδο της ύπαρξης του γαλαξία μας το κέντρο του ήταν εξαιρετικά δραστήριο με ασταμάτητη παραγωγή νέων άστρων και έντονη κοσμική δραστηριότητα γεγονός που το καθιστούσε αφιλόξενο ενώ την ίδια στιγμή οι εξωτερικές του περιοχές όπως αυτή στην οποία βρισκόμαστε εμείς ήταν πιο… ήσυχες και άρα λιγότερο επικίνδυνες.

Στο πέρας των 13 δισ. ετών της ζωής του γαλαξία μας η κατάσταση άρχιζε να εξισορροπείται και το κέντρο του έχοντας εξαντλήσει την δυναμική του σταμάτησε την παραγωγή άστρων και έγινε μια ήσυχη και ασφαλής περιοχή. Το πώς θα φτάσουμε εκεί σε περίπτωση που κριθεί απαραίτητο είναι ίσως ένας από τους επόμενους στόχους που θα θέσει η επιστημονική κοινότητα.

https://www.naftemporiki.gr/story/1709334/entopistike-i-pio-asfalis-perioxi-tou-galaksia

Ανακαλύφθηκε η «μπαρουταποθήκη» του γαλαξία μας.

Εντοπίστηκε στον βραχίονα του Γαλαξία στον οποίο βρίσκεται και το ηλιακό μας σύστημα μια άγνωστη μέχρι σήμερα περιοχή η οποία είναι γεμάτη από τους σπάνιους αλλά και εντυπωσιακούς μπλε αστέρες. Σύμφωνα με τους ερευνητές που έκαναν την ανακάλυψη οι περισσότεροι αστέρες της περιοχής είναι έτοιμοι να εκραγούν.

Ο βραχίονας του Ωρίωνα είναι ένας από τους πιο μικρούς σπειροειδείς βραχίονες του Γαλαξία. Έχει πλάτος 3.500 ετών φωτός και μάκρος 10.000 ετών φωτός. Σε μια περιοχή ανάμεσα στον βραχίονα του Ωρίωνα και τον αστερισμό του Περσέα ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Ισπανικού Κέντρου Αστροβιολογίας (CAB) ανακάλυψαν την… φωλιά των μπλε αστέρων χρησιμοποιώντας το διαστημικό παρατηρητήριο GAIA του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.

Οι κυανοί γίγαντες που είναι ευρύτερα γνωστοί ως «μπλε αστέρες» είναι άστρα με φασματικό τύπο O ή B (πράγμα που καθιστά το φως που εκπέμπει συνολικά ψυχρό λευκό ως γαλανό) και τάξη λαμπρότητας που χαρακτηρίζει τους γίγαντες αστέρες. Η μεγάλη πίεση που ασκεί στο εσωτερικό τους η μεγάλη τους μάζα προκαλεί την ταχεία κατανάλωση των «καυσίμων» του με αποτέλεσμα τα άστρα αυτά να έχουν πολύ μικρή διάρκεια ζωής και μετατρέπονται συνήθως σε υπερκαινοφανείς αστέρες. Να καταστρέφονται δηλαδή σε εκρήξεις σουπερνόβα.

Οι ερευνητές κατάφεραν μετά από προσπάθειες πολλών μηνών να χαρτογραφήσουν την περιοχή και να γνωρίζουν έτσι την θέση των μπλε αστέρων γεγονός που προσφέρει νέα δεδομένα όχι μόνο για την συγκεκριμένη περιοχή αλλά και για την ιστορία και εξέλιξη του γαλαξία μας.

«Οι μπλε αστέρες είναι σπάνιοι, ο γαλαξίας μας περιέχει περί τα 400 δισ. άστρα και οι μπλε αστέρες είναι πιθανώς λιγότεροι από 200 χιλιάδες. Καθώς αυτά τα άστρα είναι υπεύθυνα για την δημιουργία πολλών από τα βαρέα στοιχεία του Σύμπαντος μπορούμε να θεωρούμε αυτά τα άστρα ως τους χημικούς τροφοδότες των γαλαξιών. Η ύπαρξη και ο θάνατος τέτοιων άστρων επέτρεψαν στον πλανήτη μας να έχει την απαραίτητη γεωχημεία ώστε να κάνει την εμφάνιση της η βιοχημεία. Όπου βρίσκουμε μπλε αστέρες βρίσκουμε τις πιο ενεργές και πιο ζωντανές περιοχές του γαλαξία» αναφέρει ο Μικελάντζελο Πανταλεόνι Γκονζάλεζ, εκ των επικεφαλής των ερευνητών που δημοσιεύουν την ανακάλυψη τους στην επιθεώρηση «Monthly Notices of Astronomical Society».

https://www.naftemporiki.gr/story/1712718/anakalufthike-i-mparoutapothiki-tou-galaksia-mas

Το περιδέραιο του Γαλαξία έλκει τους επιστήμονες.

Η NASA έδωσε στην δημοσιότητα την καλύτερη φωτογραφία που έχει καταγραφεί από ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και εντυπωσιακά νεφελώματα του γαλαξία μας. Το 2005 εντοπίστηκε σε απόσταση 15 χιλιάδων ετών φωτός στον αστερισμό του Βέλους ένα νεφέλωμα που κέντρισε το ενδιαφέρον των επιστημόνων και έκτοτε αποτελεί συχνό στόχο παρατηρήσεων.

Πριν από περίπου δέκα χιλιάδες έτη δύο γερασμένα γειτονικά άστρα παρόμοια με τον Ήλιο άρχισαν να μπλέκονται σε ένα κοσμικό βαλς. Το ένα από τα δύο άστρα άρχισε να διαστέλλεται με αποτέλεσμα να πλησιάσει πολύ κοντά στο γειτονικό του άστρο. Η απόσταση που χωρίζει τα δύο άστρα είναι μόλις μερικά εκατ. χιλιόμετρα για αυτό και στις εικόνες φαίνονται ως ένα άστρο.

Τα δύο άστρα δεν βρίσκονται σε διαδικασία συγχώνευσης αλλά η τροχιακή κίνηση του ενός γύρω από το άλλο είναι τόσο γρήγορη που ολοκληρώνεται σε μόλις 24 ώρες. Η γρήγορη περιστροφή του μεγαλύτερου άστρου έχει ως αποτέλεσμα να διαρρέεται από αυτό κοσμική ύλη η οποία δημιούργησε ένα εντυπωσιακό νεφέλωμα. Το κωδικό όνομα του νεφελώματος είναι PN G054.203.4 αλλά οι επιστήμονες το ονόμασαν «Νεφέλωμα Περιδέραιο» επειδή μοιάζει με ένα τεράστιο κοσμικό στεφάνι στολισμένο πολύ λαμπερά διαμάντια.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έκανε νέες παρατηρήσεις στο νεφέλωμα και κατέγραψε νέες εικόνες μια από τις οποίες δημοσίευσε η NASA. Πρόκειται για την πιο εντυπωσιακή εικόνα του νεφελώματος. Οι νέες παρατηρήσεις και εικόνες αναμένεται να βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τα φαινόμενα που εξελίσσονται στο δυαδικό σύστημα από το οποίο πηγάζει το νεφέλωμα και τι θα συμβεί εκεί στο κοντινό αλλά και απώτερο μέλλον.

https://www.naftemporiki.gr/story/1722060/to-perideraio-tou-galaksia-elkei-tous-epistimones