Πλανήτης Γη.

Έβερεστ : Επιστήμονες εγκατέστησαν μετεωρολογικό σταθμό στο ψηλότερο σημείο του κόσμου.

Το 2019, μια ομάδα από τολμηρούς επιστήμονες και Σέρπα (οδηγοί και αχθοφόροι του Νεπάλ), συνεργάστηκαν στην αποκαλούμενη «ζώνη του θανάτου» και εγκατέστησαν μετεωρολογικό σταθμό στο ψηλότερο σημείο στον κόσμο, σκαρφαλώνοντας στα 8.430 μέτρα στο Έβερεστ.

Ωστόσο, παραλίγο να μην ολοκληρωθεί ποτέ το εγχείρημα.

Σύμφωνα με τον Guardian, έχοντας κολλήσει πίσω από ένα γκρουπ ορειβατών που κατευθύνονταν στην κορυφή του Έβερεστ, η ομάδα εκστρατείας των National Geographic και Rolex κρύωναν υπερβολικά όταν έφτασαν στην τοποθεσία όπου έπρεπε να εγκατασταθεί ο σταθμός.

Ανατροπή των δεδομένων

«Περπατάγαμε μπρος-πίσω, προσπαθώντας να αποφύγουμε τα κρυοπαγήματα καθώς οι θερμοκρασίες των ανέμων κυμαίνονταν κοντά στους -30 βαθμούς με αποτέλεσμα οι μπαταρίες που λειτουργούσαν τα τρυπάνια να παγώσουν» δήλωσε ο Τομ Μάθιους από το Πανεπιστήμιο του Λόφμπορο.

Ευτυχώς, το μέλος της ομάδας των Σέρπα, Φου Τάσι, είχε αρκετή θερμότητα στο σώμα του και μπόρεσε να ζεστάνει τις μπαταρίες, δίνοντας μας έτσι τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν το τρυπάνι και να εγκαταστήσουν τον μετεωρολογικό σταθμό.

Εκτός από την ασφάλεια που παρέχει στους ορειβάτες, τα δεδομένα από τον μετεωρολογικό σταθμό επιτρέπουν στους επιστήμονες, όχι μόνο να παρακολουθούν απευθείας τη ροή των ανέμων, αλλά και το πώς αλλάζει το κλίμα των Ιμαλαΐων.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, οι προκαταρκτικές μετρήσεις που δημοσιεύθηκαν στο Δελτίο της Αμερικανικής Μετεωρολογικής Εταιρείας έχουν ήδη ανατρέψει τα δεδομένα, υποδεικνύοντας ότι παρά τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στην κορυφή του Έβερεστ, εντούτοις είναι δυνατό οι πάγοι να λιώσουν.

https://www.tovima.gr/2020/12/13/science/everest-epistimones-egkatestisan-meteorologiko-stathmo-sto-psilotero-simeio-tou-kosmou/

Ο 26χρονος Έλληνας που βραβεύει ο ΟΗΕ για το περιβάλλον.

Στους επτά «Νέους Πρωταθλητές της Γης» (Young Champions of the Earth) που βραβεύει ετησίως ο ΟΗΕ για τις καινοτόμες περιβαλλοντικές δράσεις, συγκαταλέγεται ο 26χρονος Λευτέρης Αραπάκης. Το εν λόγω βραβείο δίδεται από τον ΟΗΕ στο πλαίσιο του προγράμματός του για το Περιβάλλον (UNEP).

O 26χρονος Έλληνας, ο μοναδικός Ευρωπαίος που βραβεύεται, τιμήθηκε από τον ΟΗΕ για τη νεοφυή επαγγελματική σχολή αλιείας ΕΝΑΛΕΙΑ, η οποία εκπαιδεύει, ενισχύει και παρέχει κίνητρο στην τοπική αλιευτική κοινότητα να συλλέξει τα πλαστικά από τη θάλασσα, επιτρέποντας έτσι στα αποθέματα ψαριών και στο οικοσύστημα να ανακάμψουν.

Σήμερα η ΕΝΑΛΕΙΑ δραστηριοποιείται πλέον σε 12 ελληνικά λιμάνια και στο Ρίμινι της Ιταλίας, σε συνεργασία με 700 ψαράδες σε 145 σκάφη στην Ελλάδα και την Ιταλία προσφέροντας χρηματική αποζημίωση για τα πλαστικά που επιστρέφουν στην ακτή. Η συλλογή των πλαστικών απορριμμάτων υπολογίζεται στους 12 τόνους μηνιαίως.

Ο Λευτέρης Αραπάκης προέρχεται από οικογένεια ψαράδων. Για πέντε γενιές η οικογένεια του δραστηριοποιείται στα πλούσια νερά της Νοτίου Ελλάδος, αλιεύοντας βακαλάο και μπαρμπούνια. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η υπεραλίευση και η ρύπανση, ειδικότερα από τα πλαστικά, έχουν πλήξει την ελληνική αλιεία, με αποτέλεσμα τη μείωση των αλιευμάτων σε ποσοστό που ανέρχεται στο 34% τα τελευταία 50 έτη.

Παράλληλα, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Λευτέρης παρατήρησε ότι πολλά αλιευτικά σκάφη στην πόλη του, τον Πειραιά, επέστρεφαν με δίχτυα γεμάτα από πλαστικά αντί για ψάρια. Εν συνεχεία, τα πλαστικά αυτά πετάγονταν εκ νέου στη θάλασσα.

«Γινόμουν όλο και πιο ανήσυχος για τη μείωση των ιχθυαποθεμάτων και την αύξηση των πλαστικών», σημειώνει ο Λευτέρης. Η κατάσταση αυτή, τον ώθησε να ιδρύσει την πρώτη επαγγελματική σχολή αλιείας ΕΝΑΛΕΙΑ το 2016 με διπλό στόχο. Πρώτον να διδάξει τους αλιείς πώς να εξασκήσουν το επάγγελμά τους με έναν πιο οικολογικό τρόπο και δεύτερον να τους συμπεριλάβει στην προσπάθεια να καθαριστεί η Μεσόγειος από τα πλαστικά μέσω της πρωτοβουλίας Mediterranean Cleanup. Από την αρχή της δράσης, η ΕΝΑΛΕΙΑ έχει απομακρύνει περισσότερους από 80 τόνους πλαστικών από τη θάλασσα.

Τα πεταμένα πλαστικά μίας χρήσης έχουν μεγάλες περιβαλλοντικές και κοινωνικοικονομικές συνέπειες συμπεριλαμβανομένης της ανθρώπινης υγείας, ανέφερε ο Γκαϊτάνο Λεόνε, ειδικός στη μόλυνση των πλαστικών.

Η εμπνευσμένη δουλειά του Λευτέρη Αραπάκη με την ΕΝΑΛΕΙΑ καταδεικνύει τη σπουδαιότητα των ατομικών και τοπικών πρωτοβουλιών που οδηγούνται από το πάθος και τις κοινές προτεραιότητες για τη συμπλήρωση των δράσεων που λαμβάνονται σε περιφερειακό επίπεδο, επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση του ΟΗΕ. Επιπλέον, σημειώνεται: Σχεδόν 13 εκατ. τόνοι πλαστικών πετάγονται στους ωκεανούς κάθε μέρα, ισότιμο του να ξεφορτώνει ένα φορτηγό σκουπίδια κάθε λεπτό. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2050 θα υπάρχουν περισσότερα πλαστικά στη θάλασσα απ’ ό,τι ψάρια.

Αρχικά, ο Λευτέρης Αραπάκης και η ομάδα του αποθήκευαν το πλαστικό σε μονάδες ανακύκλωσης στο λιμάνι. Η αύξηση ωστόσο του όγκου τούς ενθάρρυνε να δημιουργήσουν μια πρωτοποριακή συνέργεια με την Healthy Seas, οργάνωση που εδρεύει στην Ολλανδία και ανακυκλώνει τα δίχτυα που βγαίνουν από τη θάλασσα, με χαλιά, κάλτσες, μάσκες και άλλα χρηστικά προϊόντα. Επιπρόσθετα, η ΕΝΑΛΕΙΑ μετατρέπει τα πλαστικά PET που συλλέγονται από τη θάλασσα (πλαστικά μπουκάλια κυρίως) σε προϊόντα ρουχισμού, μέσω εταιρείας μόδας στη Μαδρίτη.

Ο Λευτέρης, κάτοχος πτυχίου Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστήμιου Αθήνας, λέει ότι η ρύπανση από τα πλαστικά στις αλιευτικές περιοχές του Αργοσαρωνικού Κόλπου έχει μειωθεί κατά πολύ. Οι ψαράδες σώζουν τις θάλασσες από τα πλαστικά, προσθέτει.

Ωστόσο, η εξάπλωση της πανδημίας COVID-19 «χτύπησε» και την ΕΝΑΛΕΙΑ κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown στην Ελλάδα. Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο πολλά από τα συμβόλαια χορηγιών ακυρώθηκαν, ωστόσο η ΕΝΑΛΕΙΑ προσαρμόστηκε στην πανδημία και κατάφερε να αυξήσει το πλαστικό που συλλέγεται από τη θάλασσα, επισημαίνει.

Μόλις η πανδημία περάσει, μάλιστα σχεδιάζει να διευρύνει το έργο της ΕΝΑΛΕΙΑ και σε άλλες αλιευτικές χώρες.

Οι εφτά βραβευθέντες, όλοι κάτω των 30 ετών και από διαφορετικές περιοχές του κόσμου, επελέγησαν από διεθνή επιτροπή ειδικών ύστερα από ανταγωνιστική δημόσια διαδικασία, στην τελική φάση της οποίας ήταν 35 ανθυποψήφιοι, σημειώνει στην ανακοίνωσή του ο ΟΗΕ.

Το βραβείο προσφέρει κεφάλαιο εκκίνησης και μέντορινγκ στους πρωταθλητές προκειμένου να υποστηρίξουν την πρωτοβουλία τους.

Σε όλο τον κόσμο οι νέοι δείχνουν τον δρόμο ζητώντας ουσιαστικές και επείγουσες λύσεις στην τριπλή κρίση της κλιματικής αλλαγής, της απώλειας της βιοποικιλότητας και της μόλυνσης, τονίζει η εκτελεστική διευθύντρια του UNEP Ίνγκερ Άντερσεν.

Εκτός από τον Λευτέρη Αραπάκη βραβεύτηκαν επίσης οι:

Niria Alicia Garcia από τις ΗΠΑ

Xiaoyuan Ren από την Κίνα

Vidyut Mohan από την Ινδία

Nzambi Matee από την Κένυα

Max Hidalgo Quinto από το Περού

Fatemah Alzelzela από το Κουβέιτ

Δημήτρης Μάνωλης

https://www.tovima.gr/2020/12/15/science/o-26xronos-ellinas-pou-vraveyei-o-oie-gia-to-perivallon/

O ρόλος της τύχης στην κατοικησιμότητα της Γης είναι υπερβολικά μεγάλος

Έρευνα του University of Southampton παρέχει νέα στοιχεία ως προς το πώς ο πλανήτης μας κατάφερε να παραμείνει κατοικήσιμος για δισεκατομμύρια χρόνια- καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως, σχεδόν σίγουρα αυτό οφείλεται, εν μέρει τουλάχιστον, στην τύχη.

Η σχετική έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στο Communications Earth and Environment, περιελάμβανε τη διεξαγωγή της πρώτης προσομοίωσης κλιματικής εξέλιξης σε χιλιάδες τυχαίως παραγόμενους πλανήτες [Toby Tyrrell, «Chance played a role in determining whether Earth stayed habitable»].

https://www.nature.com/articles/s43247-020-00057-8

Γεωλογικά δεδομένα δείχνουν ότι το κλίμα της Γης έχει παραμείνει συνεχόμενα κατοικήσιμο για πάνω από τρία δισεκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο η ισορροπία του ήταν και είναι ιδιαίτερα επισφαλής, με υπαρκτό το ενδεχομενο ταχείας επιδείνωσης σε πολύ χαμηλές ή πολύ υψηλές θερμοκρασίες.

Ο καθηγητής Τόμπι Ταιρέλ εξηγεί σχετικά: «Ένα συνεχόμενα σταθερό και κατοικήσιμο κλίμα στη Γη είναι πολύ περίεργο. Οι γείτονές μας, ο Άρης και η Αφροδίτη, δεν έχουν κατοικήσιμες θερμοκρασίες, αν και κάποτε ο Άρης είχε. Η Γη όχι απλά έχει μια κατοικήσιμη θερμοκρασία σήμερα, μα την έχει κρατήσει συνεχόμενα για περίπου 3-4 δισ. χρόνια- ένα ασυνήθιστα μεγάλο διάστημα γεωλογικού χρόνου».

Είναι πολλά τα γεγονότα που μπορούν να απειλήσουν τη συνεχιζόμενη σταθερότητα ενός πλανήτη: Πτώσεις αστεροειδών, ηλιακές εκλάμψεις και μεγάλης κλίμακας γεωλογικά γεγονότα, όπως εκρήξεις υπερ-ηφαιστείων. Ένας αστεροειδής που έπεσε στη Γη πριν από 66 εκατ. χρόνια προκάλεσε την εξαφάνιση άνω του 75% των ειδών, φέρνοντας το τέλος των δεινοσαύρων και πολλών άλλων ειδών.

Προηγούμενα μοντέλα ως προς την κατοικησιμότητα της Γης περιελάμβαναν μοντέλα ως προς έναν πλανήτη: Τη Γη. Ωστόσο, εμπνεόμενος από τις ανακαλύψεις εξωπλανητών που δείχνουν ότι υπάρχουν δισεκατομμύρια πλανήτες σαν τη Γη στον γαλαξία μας και μόνο, ο Ταϊρέλ ασχολήθηκε με ένα διαφορετικό ερώτημα: Τι ήταν αυτό που έκανε τη Γη να παραμείνει κατοικήσιμη για τόσο πολύ;

Για να βρει απαντήσεις, ο επιστήμονας χρησιμοποίησε δυνατότητες υπερυπολογιστή για προσομοιώσεις που εξέταζαν πώς 100.000 τυχαία διαφορετικοί πλανήτες ανταποκρίνονταν σε τυχαία γεγονότα που επηρέαζαν το κλίμα σε διάστημα τριών δισ. ετών- μέχρι που έφταναν σε ένα σημείο όπου έχαναν την κατοικησιμότητά τους. Ο κάθε πλανήτης προσομοιώθηκε 100 φορές, με διαφορετικά τυχαία γεγονότα κάθε φορά.

Έχοντας συγκεντρώσει μεγάλο όγκο δεδομένων, μετά εξέτασε κατά πόσον η «επιμονή» της κατοικησιμότητας περιοριζόταν σε μόλις λίγους πλανήτες, που ήταν πάντα ικανοί να υποστηρίζουν ζωή για 3 δισ. χρόνια, ή αν απλωνόταν σε πολλούς διαφορετικούς πλανήτες, ο καθένας εκ των οποίων παρέμενε μόνο κάποιες φορές κατοικήσιμος σε αυτή την περίοδο.

Τα αποτελέσματα ήταν σαφή: Οι περισσότεροι από τους πλανήτες που παρέμεναν κατοικήσιμοι (ικανοί να υποστηρίξουν ζωή) στην περίοδο των τριών δισ. ετών είχαν μόνο μια πιθανότητα, όχι βεβαιότητα, να παραμένουν έτσι. Σε πολλές περιπτώσεις υπήρχαν πλανήτες που συνήθως αποτύγχαναν στις προσομοιώσεις και παρέμεναν μόνο περιστασιακά κατοικήσιμοι. Από έναν συνολικό πληθυσμό 100.000 πλανητών, το 9% (8.700) ήταν επιτυχείς τουλάχιστον μία φορά- από αυτούς, σχεδόν όλοι (8.000) ήταν επιτυχείς λιγότερες από 50 στις 100 φορές και πολλοί (4.500) λιγότερες από 10 φορές στις 100.

Η έρευνα αυτή υποδεικνύει πως η τύχη αποτελεί πολύ μεγάλο παράγοντα ως προς το αν οι πλανήτες, όπως η Γη, μπορούν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν ζωή σε διάστημα δισεκατομμυρίων ετών. Ο καθηγητής Ταϊρέλ καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: «Μπορούμε τώρα να καταλάβουμε ότι η Γη παρέμεινε κατάλληλη για ζωή για τόσο πολύ καιρό εξαιτίας, τουλάχιστον εν μέρει, της τύχης. Για παράδειγμα, αν ένας λίγο μεγαλύτερος αστεροειδής είχε χτυπήσει τη Γη, ή το είχε κάνει σε κάποια άλλη περίοδο, η Γη μπορεί να είχε χάσει εντελώς την κατοικησιμότητά της. Για να το θέσουμε αλλιώς, αν ένας νοήμων παρατηρητής ήταν παρών στην πρώιμη Γη καθώς η ζωή εξελισσόταν αρχικά, και ήταν σε θέση να υπολογίσει τις πιθανότητες ο πλανήτης να παραμείνει κατοικήσιμος για τα επόμενα δισεκατομμύρια χρόνια, οι υπολογισμοί του μπορεί να είχαν δείξει πολύ χαμηλές πιθανότητες».

Δεδομένων αυτών των χαμηλών πιθανοτήτων, η έρευνα προβαίνει στην εικασία πως αλλού στο σύμπαν μπορεί να υπάρχουν πλανήτες σαν τη Γη που είχαν παρόμοιες αρχικές προοπτικές, μα, εξαιτίας τυχαίων γεγονότων, σε κάποια φάση έγιναν πολύ θερμοί ή πολύ ψυχροί και ως εκ τούτου έχασαν τη ζωή που βρισκόταν πάνω τους. Καθώς οι τεχνικές για τη διερεύνηση εξωπλανητών βελτιώνονται, και πλανήτες που θεωρούνται «δίδυμοι» της Γης ανακαλύπτονται και αναλύονται, φαίνεται πολύ πιθανό πως οι περισσότεροι θα διαπιστώνεται πως είναι ακατοίκητοι.

https://physicsgg.me/2020/12/15/o-%cf%81%cf%8c%ce%bb%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%84%cf%8d%cf%87%ce%b7%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%b9%ce%ba%ce%b7%cf%83%ce%b9%ce%bc%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1/

Αποστολή για τον παγωμένο γίγαντα.

Επιστημονική ομάδα, υπό την αιγίδα της Βρετανικής Υπηρεσίας Μελέτης της Ανταρκτικής, μεταβαίνει στον Νότιο Ατλαντικό για να μελετήσει το γιγάντιο παγόβουνο Α68a –το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί ποτέ–, καθώς πλησιάζει στις ακτές της βρετανικής υπερπόντιας κτήσης της Νότιας Γεωργίας, απειλώντας να εξοκείλει στα ανοικτά. Αν συμβεί αυτό, η εύθραυστη οικολογική ισορροπία της νήσου θα διαταραχθεί ριζικά, απειλώντας την επιβίωση της σπάνιας τοπικής πανίδας, καθώς πιγκουίνοι και φώκιες θα χάσουν την κύρια πηγή τροφή τους στην περίοδο αναπαραγωγής.

Οι ερευνητές θα προσεγγίσουν το παγόβουνο χάρη στο ωκεανογραφικό πλοίο «Τζέιμς Κουκ», ενώ τα σχέδιά τους αφορούν τη χρήση υποθαλάσσιων ρομποτικών οχημάτων και συσκευών μέτρησης για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του παγόβουνου. Τα μεγάλα παγόβουνα είναι ικανά να μεταβάλουν τη θερμοκρασία των υδάτων γύρω τους, εκλύοντας τεράστιες ποσότητες γλυκού νερού καθώς λιώνουν, όπως εξηγεί το βρετανικό δίκτυο του BBC. Κατά τη διάρκεια του «περίπλου» του προς τον Βορρά, το A68a έχασε μεγάλο μέρος του όγκου του για να απολέσει τον τίτλο του «μεγαλύτερου παγόβουνου στον κόσμο». Παρά ταύτα, η έκτασή του, που ξεπερνά αυτήν της Αρκαδίας, παραμένει εντυπωσιακή.

Η επιστημονική ομάδα, η οποία θα φθάσει στην περιοχή στα τέλη Ιανουαρίου, θα αξιοποιήσει δύο τηλεχειριζόμενα ρομποτικά υποβρύχια, που θα καταγράφουν τη μορφολογία του παγωμένου γίγαντα για τέσσερις μήνες. «Θα τοποθετήσουμε ένα από κάθε πλευρά του παγόβουνου. Θα καταγράφουν τη θερμοκρασία των θαλάσσιων υδάτων γύρω από το A68a, την περιεκτικότητα σε αλάτι και χλωροφύλλη, ενώ θα ελέγχουμε διαρκώς τη διαύγεια του νερού. Ο χειρισμός των υποβρυχίων θα γίνεται μάλιστα από την έδρα της υπηρεσίας στο Λονδίνο», λέει ο ωκεανολόγος δρ Πάουλ Αμπραχάμσεν.

Οι μετρήσεις χλωροφύλλης θα επιτρέψουν στους επιστήμονες να εκτιμήσουν την περιεκτικότητα φυτοπλαγκτόν στο νερό. Οι μικροοργανισμοί αυτοί βρίσκονται στην τελευταία θέση της διατροφικής αλυσίδας και αποτελούν την τροφή του γόνου γαρίδας, ο οποίος με τη σειρά του τρέφει όλους τους θαλάσσιους και αμφίβιους κυνηγούς της περιοχής. «Σε αντίθεση με τα τροπικά, όπου η διατροφική αλυσίδα διακρίνεται για την περιπλοκότητά της, στη Νότια Γεωργία το φυτοπλαγκτόν είναι η μόνη διατροφική βάση. Αυτό τρέφει τη γαρίδα, την οποία καταναλώνουν πιγκουίνοι, φώκιες και φάλαινες», λέει ο περιβαλλοντολόγος Τζερέιντ Τάρλινγκ.

Το παγόβουνο κινείται γρήγορα χάρη σε θαλάσσιο ρεύμα γνωστό ως Κυκλικό Πολικό Μέτωπο Νότιας Ανταρκτικής (SACCF). Το ρεύμα αυτό, που κατευθύνεται προς τον Βορρά, αλλάζει φορά μόλις φθάσει στα αβαθή της Νότιας Γεωργίας, για να μετατοπιστεί προς τα νοτιοανατολικά. Ελπίδες στους επιστήμονες προκαλούν οι καταγραφές των τελευταίων δύο ημερών, στις οποίες το παγόβουνο εμφανίζεται να έχει μετακινηθεί λίγο προς την κατεύθυνση αυτή. Το χειρότερο σενάριο θα ήταν το παγόβουνο να εξοκείλει στα ανοικτά της νήσου, επηρεάζοντας δυσμενώς την ποσότητα γόνου γαρίδας στην περιοχή και υποχρεώνοντας πιγκουίνους και φώκιες να κολυμπούν μεγάλες αποστάσεις για να εντοπίσουν την τροφή τους. Δυστυχώς, η τήξη του παγόβουνου είναι ιδιαίτερα αργή, καθώς το βύθισμά του, που φθάνει τα 200 μέτρα, σημαίνει ότι η βάση του A68a βρίσκεται στα ιδιαίτερα ψυχρά νερά του Νότιου Παγωμένου Ωκεανού.

https://www.kathimerini.gr/world/561197281/apostoli-gia-ton-pagomeno-giganta/

Μια τεράστια υπερήπειρος θα σχηματιστεί σε εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια από σήμερα.

Μια τεράστια υπερήπειρος θα σχηματιστεί σε εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια από σήμερα. Οι υπερήπειροι είναι γιγαντιαίες χερσαίες μάζες που αποτελούνται από πολλές ηπείρους και θα μπορούσαν να ξαναεμφανιστούν στη Γη, 200 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα. Το πού θα σχηματιστούν, μπορεί να επηρεάσει δραστικά το κλίμα του πλανήτη μας.

Οι επιστήμονες μοντελοποίησαν πρόσφατα αυτήν τη μελλοντική άποψη της Γης με μια υπερήπειρο και παρουσίασαν τα ευρήματά τους στις 8 Δεκεμβρίου, στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης (AGU), που φέτος πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά.

Οι ερευνητές εξέτασαν δύο σενάρια. Στο πρώτο, περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, σχεδόν όλες οι ήπειροι έχουν μετακινηθεί προς το Βόρειο Ημισφαίριο, με την Ανταρκτική να μένει μόνη της στο Νότιο Ημισφαίριο. Στο δεύτερο σενάριο, περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, μια υπερήπειρος έχει σχηματιστεί γύρω από τον Ισημερινό και εκτείνεται στα βόρεια και νότια ημισφαίρια.

Και στα δύο σενάρια οι ερευνητές υπολόγισαν τον αντίκτυπο στο παγκόσμιο κλίμα με βάση την τοπογραφία της υπερηπείρου. Έμειναν έκπληκτοι όταν διαπίστωσαν ότι όταν οι ήπειροι ενώθηκαν στο Βορρά και το έδαφος ήταν ορεινό, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες ήταν σημαντικά πιο χαμηλές από ό, τι στα άλλα μοντέλα. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα μπορούσε να σημαίνει μια περίοδο βαθιάς ψύξης, διάρκειας τουλάχιστον 100 εκατομμυρίων ετών.

Τα τελευταία 3 δισεκατομμύρια χρόνια περίπου, ο πλανήτης έχει βιώσει πολλές περιόδους όπου οι ήπειροι σχημάτισαν τεράστιες υπερηπείρους οι οποίες στη συνέχεια διαλύθηκαν, σύμφωνα με τον επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης, Michael Way, επιστήμονας στο Ινστιτούτο Διαστημικών Μελετών Goddard της NASA στη Νέα Υόρκη.

Η πιο πρόσφατη υπερήπειρος ήταν η Παγγαία, η οποία υπήρξε πριν από περίπου 300 εκατομμύρια έως 200 εκατομμύρια χρόνια και περιλάμβανε τη σημερινή Αφρική, Ευρώπη, Βόρεια Αμερική και Νότια Αμερική. Πριν από την Παγγαία είχε σηματιστεί η Ροδινία, (900 εκατομμύρια έως 700 εκατομμύρια χρόνια), και πριν από αυτή, η Νούνα, η οποία σχηματίστηκε πριν από 1,6 δισ. χρόνια και διαλύθηκε πριν από 1,4 δισ. χρόνια.

Πριν από δυο χρόνια, μια άλλη ομάδα επιστημόνων είχε μοντελοποιήσει τις υπερηπείρους του μακρινού μέλλοντος. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, σε 250 εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, η υπερήπειρος «Aurica» ​​θα συνενωθεί με ηπείρους που βρίσκονται γύρω από τον ισημερινό, ενώ η «Amasia» θα είναι κοντά στον Βόρειο Πόλο. Για τη νέα μελέτη, ο Way και η ομάδα του πήραν τις χερσαίες μάζες Aurica και Amasia και διαφορετικές τοπογραφίες και εισήγαγαν τα δεδομένα στο μοντέλο που ονομάζεται ROCKE-3D.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν διάφορες παραμέτρους για τους υπολογισμούς, με βάση τον τρόπο με τον οποίο η Γη αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα, 250 εκατομμύρια χρόνια από τώρα, η Γη θα περιστρέφεται λίγο πιο αργά από ό, τι σήμερα, κάτι που το μοντέλο έλαβε υπόψη, εξήγησε ο Way.

«Ο ρυθμός περιστροφής της Γης επιβραδύνεται με την πάροδο του χρόνου. Εάν ταξιδέψετε 250 εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, η διάρκεια της ημέρας θα έχει αυξηθεί κατά περίπου 30 λεπτά, οπότε το μοντέλο το υπολόγισε αυτό», δήλωσε ο Way. «Η ηλιακή φωτεινότητα θα αυξηθεί λίγο σε 250 εκατομμύρια χρόνια, επειδή ο ήλιος γίνεται σταδιακά πιο φωτεινός με την πάροδο του χρόνου».

Το πιο απροσδόκητο αποτέλεσμα στα δυο μοντέλα ήταν ότι οι παγκόσμιες θερμοκρασίες ήταν πιο χαμηλές κατά περίπου 4 βαθμούς Κελσίου στην ορεινή υπερήπειρο Amasia στο Βόρειο Ημισφαίριο. Αυτό οφείλεται κυρίως στην έντονη ανατροφοδότηση πάγου-αλμπέδο (λευκαύγεια), δηλαδή την ανακλαστικότητα της Γης – όσο περισσότερος πάγος υπάρχει, τόσο πιο ανακλαστική είναι η Γη. Το χιόνι και ο πάγος κάλυψαν μόνιμα τη βόρεια υπερήπειρο τους καλοκαιρινούς και χειμερινούς μήνες και για αυτό η θερμοκρασία είναι πιο χαμηλή από ό, τι στα άλλα σενάρια», δήλωσε ο Way.

Συγκριτικά, στο μοντέλο όπου η Amasia είναι λιγότερο ορεινή, μπορούσαν να σχηματιστούν λίμνες και εσωτερικές θάλασσες. Η ατμοσφαιρική θερμότητα μετατοπίστηκε βόρεια του ισημερινού, λιώνοντας το χιόνι και τον πάγο, ώστε η γη να μην παγώσει μόνιμα.

Σήμερα, τα ωκεάνεια ρεύματα μεταφέρουν θερμότητα σε πολύ βόρειες περιοχές, ταξιδεύοντας γύρω από τη Γροιλανδία και μέσω του Στενού Bering. Αλλά όταν σχηματίζεται μια υπερήπειρος και αυτές οι λεωφόροι κλείνουν, «τότε δεν μπορείτε να μεταφέρετε αυτή τη ζεστή θερμότητα του ωκεανού από τα χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, στα βόρεια», λέει ο Way.

Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τη ζωή στη Γη; Μαζί με τα τροπικά πεδινά, εξαφανίζεται και η απίστευτη βιοποικιλότητα. Ωστόσο, θα μπορούσαν να εμφανιστούν νέα είδη που θα προσαρμόζονταν για να επιβιώσουν σε εξαιρετικά κρύα περιβάλλοντα, όπως έκαναν κατά τις προηγούμενες εποχές των παγετώνων.

https://physicsgg.blogspot.com/2020/12/blog-post_75.html

Γιατί οι επιστήμονες θεωρούν πως το 2021 θα είναι πιο σύντομο– Τι άλλαξε στην περιστροφή της Γης.

Ο χρόνος κυλάει πλέον -ανεπαίσθητα- πιο γρήγορα, καθώς η Γη περιστρέφεται με μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι έκανε τα τελευταία 50 χρόνια. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα η φετινή χρονιά να είναι λίγο πιο μικρή σε διάρκεια. Το 2021, σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις, αναμένεται να είναι το μικρότερης διάρκειας έτος εδώ και αρκετές δεκαετίες.

Από την άλλη, ίσως χρειαστεί για πρώτη φορά οι επιστήμονες που είναι οι αρμόδιοι «φύλακες του χρόνου», να προσθέσουν στο άμεσο μέλλον ένα αρνητικό εμβόλιμο δευτερόλεπτο για να διασφαλίσουν ότι τα ατομικά ρολόγια θα παραμένουν απολύτως ακριβή στον υπολογισμό της Συντονισμένης Παγκόσμιας Ώρας (UTC).

Πόσο υπολογίζεται να είναι η μέση διάρκεια της ημέρας φέτος

Λόγω της ταχύτερης περιστροφής του πλανήτη μας πέριξ του άξονα του, η μέση διάρκεια της μέρας φέτος αναμένεται να είναι 0,05 χιλιοστά του δευτερολέπτου μικρότερη από τα 86.400 δευτερόλεπτα που απαρτίζουν ένα 24ωρο, σύμφωνα με το «Time and Date». Στην πορεία του έτους αυτό ισοδυναμεί με μια χρονική υστέρηση σχεδόν 19 χιλιοστών του δευτερολέπτου. Η τελευταία φορά που η μέση διάρκεια της μέρας ήταν μικρότερη των 86.400 δευτερολέπτων, ήταν το 1937.

Όταν η διάρκεια περιστροφής της Γης, που εξαρτάται από διάφορους παράγοντες (κίνηση πυρήνα πλανήτη, άνεμοι, ρεύματα ωκεανών, ατμοσφαιρική πίεση κ.α.), αποσυγχρονίζεται από τα ατομικά ρολόγια, τότε προκύπτει η ανάγκη να προστεθεί ή να αφαιρεθεί ένα εμβόλιμο δευτερόλεπτο, μία διαδικασία που ξεκίνησε το 1972 και από τότε έχει συμβεί σε 27 έτη (πάντα προσθήκη δευτερολέπτου και ποτέ αφαίρεση), δηλαδή περίπου κάθε δυόμισι χρόνια, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτου Προτύπων και Τεχνολογίας (NIST) των ΗΠΑ. Η τελευταία φορά που χρειάστηκε, ήταν το 2016.

Μέχρι πριν μερικά χρόνια, η τάση της Γης ήταν να επιβραδύνει το ρυθμό της περιστροφής της και η μέρα να είναι ελαφρώς μεγαλύτερη από 24 ώρες, οπότε προέκυπτε η ανάγκη για προσθήκη εμβόλιμων δευτερολέπτων. Όμως πιο πρόσφατα, από τα μέσα της δεκαετίας του 2020, η Γη επιταχύνει συνεχώς το ρυθμό της, άρα ίσως χρειαστεί το αντίθετο, δηλαδή να αφαιρεθεί ένα δευτερόλεπτο.

Η ημέρα-ρεκόρ με την μικρότερη διάρκεια του 2020

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι 28 ταχύτερες (μικρότερες σε διάρκεια) μέρες μετά το 1960 όλες συνέβησαν το 2020. Το ρεκόρ μικρότερης διάρκειας μέρας κατέχει η 19η Ιουλίου 2020, όταν η Γη συμπλήρωσε μια περιστροφή σε 1,46 χιλιοστά του δευτερολέπτου λιγότερα από τα 86.400 δευτερόλεπτα.

Εξαιτίας της τάσης επιτάχυνσης της Γης, ίσως κάποια στιγμή θα απαιτηθεί ένα αρνητικό εμβόλιμο δευτερόλεπτο, με άλλα λόγια τα ρολόγια θα «πηδήξουν» ένα δευτερόλεπτο, ώστε να συντονισθούν με την περιστροφή του πλανήτη μας. Τα εμβόλιμα δευτερόλεπτα δεν έχουν πρακτική επίπτωση στην καθημερινή ζωή, αλλά είναι πολύ σημαντικά σε πεδία όπως η αστρονομία, η πλοήγηση, οι διαστημικές πτήσεις, τα υπολογιστικά δίκτυα κ.α.

«Είναι σίγουρα σωστό ότι η Γη περιστρέφεται ταχύτερα από οποιαδήποτε φορά τα τελευταία 50 χρόνια. Είναι αρκετά πιθανό ότι θα χρειαστεί ένα αρνητικό εμβόλιμο δευτερόλεπτο, αν η ταχύτητα περιστροφής της Γης αυξηθεί κι άλλο, αλλά είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πούμε κατά πόσο αυτό θα συμβεί», δήλωσε ο φυσικός Πίτερ Γουιμπερλέι του Εθνικού Εργαστηρίου Φυσικής της Βρετανίας στην «Τέλεγκραφ».

Την απόφαση για τα εμβόλιμα δευτερόλεπτα λαμβάνει η Διεθνής Υπηρεσία Περιστροφής της Γης και Συστημάτων Αναφοράς (IERS) που εδρεύει στο Παρίσι.

https://www.in.gr/2021/01/11/b-science/episthmes/giati-epistimones-theoroun-pos-2021-tha-einai-pio-syntomo-ti-allakse-stin-peristrofi-tis-gis/

Πολυανθεκτικά μικρόβια βρέθηκαν στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο της Σαντορίνης.

Ποιoς θα φανταζόταν ότι ένα αρχέγονο ακραίο περιβάλλον, όπως ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο, θα μπορούσε να αποτελεί όαση για μικρόβια με πολυανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά; Αυτό αποκαλύπτει έρευνα ομάδας από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και το Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ).

Η μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο Scientific Reports του εκδοτικού ομίλου Nature, έδειξε ότι το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπος, επτά χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Σαντορίνης, φιλοξενεί βακτήρια με γενετικούς μηχανισμούς ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά.

Την τελευταία δεκαετία η επιστημονική κοινότητα ανησυχεί για τη διασπορά των πολυανθεκτικών μικροβίων και των επικίνδυνων για την ανθρώπινη υγεία μολυσματικών ασθενειών. Η αύξηση έρχεται ως συνέπεια της αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών σκευασμάτων, με τα περιστατικά ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια να έχουν αυξηθεί ανησυχητικά. Σύμφωνα όμως με τα νέα ευρήματα, οι μηχανισμοί ανθεκτικότητας είναι πολύ παλαιότεροι από ό,τι είχαμε φανταστεί.

Εδώ και μια δεκαετία η ερευνητική ομάδα ερευνά τη μικροβιακή ζωή στα πιο ακραία οικοσυστήματα της θάλασσας και συγκεκριμένα στα περιβάλλοντα του ενεργού Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου. Χρησιμοποιώντας για δειγματοληψίες το υποβρύχιο τηλεκατευθυνόμενο όχημα (ROV) του πλοίου «Αιγαίο» του ΕΛΚΕΘΕ, απομόνωσε μια σειρά βακτηρίων από την ενεργή περιοχή του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπος, σε βάθη 430 και 495 μέτρων, καθώς και από την επιφάνεια της θαλάσσιας στήλης νερού. Κατόπιν προχώρησε σε ανάλυση του γονιδιωματικού περιεχομένου τους και, με τη χρήση ενός μεγάλου αριθμού εργαλείων βιοπληροφορικής, εντόπισε μια σειρά γενετικών στοιχείων που σχετίζονται με ανθεκτικότητα σε στρεσογόνους παράγοντες.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι μικροοργανισμοί διαθέτουν αρχαίους μηχανισμούς στο γονιδίωμά τους, που τους προσδίδουν ανθεκτικότητα σε μια σειρά περιβαλλοντικών στρεσογόνων παραγόντων, όπως υψηλών συγκεντρώσεων βαρέων μετάλλων και όξινων συνθηκών, συνθηκών που συναντώνται στον Κολούμπο. Οι γενετικοί αυτοί μηχανισμοί υπήρχαν πολύ πριν την ανακάλυψη και τη χρήση αντιβιοτικών από τους ανθρώπους.

Φαίνεται, σύμφωνα με τους ερευνητές, πως είναι οι ίδιοι μηχανισμοί που ενεργοποιούνται και προσδίδουν την ανθεκτικότητα απέναντι στα αντιβιοτικά. Τα βακτήρια που απομονώθηκαν από την ενεργή περιοχή του ηφαιστείου, διαθέτουν τα συγκεκριμένα γενετικά στοιχεία που τα μετατρέπουν σε πολυανθεκτικά απέναντι στα αντιβιοτικά.

Σύμφωνα με την υπεύθυνη της ερευνητικής ομάδας από το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας & Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) του ΕΛΚΕΘΕ δρα Παρασκευή Πολυμενάκου, «το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπος είναι πραγματικά ένας μικροβιακός παράδεισος που συνεχίζει να μας εκπλήσσει. Η έρευνα που πραγματοποιούμε τα τελευταία χρόνια, έχει αποκαλύψει μια εντυπωσιακή μικροβιακή ποικιλότητα από τις υψηλότερες σε παγκόσμια κλίμακα, με πληθώρα εφαρμογών στην βιοτεχνολογία. Οι μικροοργανισμοί που ζουν σε αυτές τις ακραίες συνθήκες, γνωστοί και ως ακρόφιλοι, αποτελούν τους πρώτους αντιπροσώπους της ζωής στη Γη και η μελέτη τους μας φέρνει πιο κοντά στα μεγάλα αναπάντητα ερωτήματα που σχετίζονται με την ύπαρξη μορφών ζωής αλλού στον πλανήτη. Φαίνεται όμως επίσης ότι οι μικροοργανισμοί που φιλοξενούνται στον Κολούμπο, διαθέτουν τους κατάλληλους αυτούς μηχανισμούς που θα μας βοηθήσουν και στην αποκάλυψη των μυστικών που κρύβονται πίσω από την πολυανθεκτικότητα των μικροοργανισμών. Η γνώση αυτή θα μας βοηθήσει στο σχεδιασμό και την εύρεση νέων τρόπων αντιμετώπισης αυτού του τεράστιου προβλήματος που απειλεί την ανθρώπινη υγεία».

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών δρ Παρασκευή Νομικού, η οποία συμμετέχει στην ερευνητική ομάδα και μελετάει το ηφαίστειο εντατικά από το 2006, δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων: «Ο ηφαιστειακός κώνος του Κολούμπου έχει διάμετρο βάσης τριών χιλιομέτρων και σχηματίζει ένα κρατήρα διαμέτρου 1.700 μέτρων, ο οποίος υψώνεται από βάθος 504 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η υποθαλάσσια αυτή καλδέρα βρίσκεται σε ένα έντονα γεω-δυναμικό περιβάλλον, πολύ κοντά στην καλδέρα του ηφαιστείου της Σαντορίνης.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η καλδέρα αυτή διαθέτει ένα πολύπλοκο υδροθερμικό σύστημα, με συνθήκες που ξεπερνούν κάθε ανθρώπινο όριο, με θερμοκρασίες που σε πολλές περιπτώσεις προσεγγίζουν τους 220 βαθμούς Κελσίου και με την ύπαρξη πολυάριθμων πολυμεταλλικών καμινάδων που εκλύουν αέρια πλούσια σε διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο, δημιουργώντας ένα όξινο υδάτινο περιβάλλον.

Πραγματοποιώντας εξερευνητικές αποστολές με ωκεανογραφικά πλοία και χρήση τηλεκατευθυνόμενων ρομποτικών οχημάτων τελευταίας τεχνολογίας, σε συνεργασία με κορυφαίες επιστημονικές ομάδες στον κόσμο στη μελέτη ηφαιστείων, όπως του αμερικανικού Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole και του ιταλικού INGV, συλλέγουμε και αναλύουμε υλικό από τα ακραία αυτά περιβάλλοντα και μελετάμε τους θαλάσσιους γεωκινδύνους, όπως σεισμούς, τσουνάμι, εκρήξεις και κατολισθήσεις. Το υποθαλάσσιο ηφαίστειο αποτελεί για μας ένα μοναδικό φυσικό εργαστήριο και πρέπει να παρακολουθείται σε τακτική βάση με εξειδικευμένα επιστημονικά μηχανήματα θαλάσσιας τεχνολογίας, γιατί ως ζωντανός οργανισμός «αναπνέει» δίπλα στη Σαντορίνη».

https://physicsgg.blogspot.com/2021/01/blog-post_14.html

Μετρώντας ελέφαντες από το διάστημα.

Σημαντικό νέο εργαλείο για την επιτήρηση ειδών άγριας ζωής που βρίσκονται σε κίνδυνο μπορούν να αποτελέσουν δορυφορικές εικόνες που υφίστανται επεξεργασία με τη βοήθεια αλγορίθμων υπολογιστή του University of Bath μπορούν να αποτελέσουν.

Αναλυτικότερα, επιστήμονες ήταν σε θέση για πρώτη φορά να χρησιμοποιήσουν κάμερες δορυφόρων σε συνδυασμό με deep learning για να μετρήσουν ζώα (ελέφαντες) σε πολύπλοκες, από γεωγραφικής άποψης, περιοχές, κάτι που αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα ως προς την παρακολούθηση πληθυσμών ζώων που βρίσκονται σε κίνδυνο. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης έρευνας ο δορυφόρος Worldview 3 χρησιμοποίησε εικόνες υψηλής ανάλυσης για να καταγράψει αφρικανικούς ελέφαντες που κινούνταν σε δάση και λιβάδια. Το αυτοματοποιημένο αυτό σύστημα μπορούσε να εντοπίσει τα ζώα με την ίδια ακρίβεια που το κάνουν και οι άνθρωποι.

Τον αλγόριθμο δημιούργησε η Dr. Όλγα Ισούποβα, επιστήμονας υπολογιστών στο University of Bath, στο πλαίσιο προγράμματος σε συνεργασία με το University of Oxford και το University of Twente στην Ολλανδία.

Η Ισούποβα είπε ότι η νέα αυτή τεχνική επιτρέπει τη «σάρωση» τεράστιων εκτάσεων μέσα σε λεπτά, παρέχοντας μια πολύτιμη εναλλακτική σε ανθρώπους παρατηρητές που μετρούν μεμονωμένα ζώα από αεροπλάνα. Καθώς κοιτά από τον ουρανό, ένας δορυφόρος μπορεί να συλλέγει εικόνες άνω των 5.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων κάθε λίγα λεπτά, εξαφανίζοντας το ενδεχόμενο διπλής καταμέτρησης. Όπου χρειάζεται (πχ όταν υπάρχουν σύννεφα) η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί την επόμενη ημέρα, στην επόμενη περιστροφή του δορυφόρου γύρω από τον πλανήτη.

Ο πληθυσμός των αφρικανικών ελεφάντων έχει σημειώσει μεγάλη πτώση τον τελευταίο αιώνα. Με περίπου 415.000 ελέφαντες στην άγρια φύση, πρόκειται για ένα είδος που βρίσκεται σε κίνδυνο. «Η ακριβής παρατήρηση είναι απαραίτητη εάν είναι σώσουμε το είδος» είπε η Ισούποβα. «Πρέπει να ξέρουμε πού είναι τα ζώα και πόσα είναι».

Η παρατήρηση από δορυφόρους εξαφανίζει τον κίνδυνο ενόχλησης των ζώων κατά τη συλλογή των δεδομένων και διασφαλίζει πως δεν κινδυνεύουν άνθρωποι. Επίσης, καθιστά ευκολότερη την παρατήρησή τους καθώς κινούνται από χώρα σε χώρα. Σημειώνεται πως δεν ήταν η πρώτη μελέτη στο πλαίσιο της οποίας χρησιμοποιούνται δορυφορικές εικόνες και αλγόριθμοι για την παρατήρηση ειδών, μα ήταν η πρώτη που παρακολούθησε με αξιοπιστία ζώα ενώ κινούνταν σε ένα ανομοιογενές τοπίο. Επίσης, οι αφρικανικοί ελέφαντες επελέγησαν για τους σκοπούς της έρευνας αυτής επειδή είναι το μεγαλύτερο ζώο που ζει στη Γη, και ως εκ τούτου το ευκολότερο στον εντοπισμό- ωστόσο η Ισούποβα ελπίζει πως θα είναι δυνατός σύντομα ο εντοπισμός και μικρότερων ειδών από το διάστημα.

https://physicsgg.blogspot.com/2021/01/blog-post_21.html

Ευρώπη και ΗΠΑ απομακρύνονται κάθε χρόνο κατά 4 εκατοστά – Η αιτία εντοπίζεται σε βάθος 600 χλμ

Αργά αλλά σταθερά μεγαλώνει το γεωγραφικό χάσμα που χωρίζει Ευρώπη και ΗΠΑ καθώς οι δύο ήπειροι απομακρύνονται εξαιτίας γεωλογικών μεταβολών. Οι τεκτονικές πλάκες, πάνω στις οποίες πατάνε η Βόρεια και η Νότια Αμερική, απομακρύνονται κατά τέσσερα εκατοστά κάθε χρόνο από τις πλάκες της Ευρώπης και της Αφρικής, καθώς ο Ατλαντικός Ωκεανός πλαταίνει ολοένα περισσότερο, σπρώχνοντας όλο και πιο μακριά τις ηπείρους στις δύο αντίπερα όχθες του, σύμφωνα με μία νέα βρετανική επιστημονική μελέτη, η οποία έχει μία εξήγηση γι’ αυτό το γεωλογικό φαινόμενο:

Τα θερμικά ρεύματα μεταφοράς από τα έγκατα του πλανήτη.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον σεισμολόγο δρα Matthew Agius του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», εκτιμούν ότι η συνεχής ανάδυση υλικών από τα βάθη της Γης ωθούν όλο και πιο μακριά την Αμερική από την Ευρώπη και την Αφρική.

Περίπου στο μέσον του βυθού του Ατλαντικού βρίσκεται η Μεσο-Ατλαντική Ράχη, η οποία «γεννά» νέες τεκτονικές πλάκες και αποτελεί τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε αυτές που κινούνται προς τα δυτικά και εκείνες που ωθούνται προς τα ανατολικά. Καθώς οι πλάκες απομακρύνονται μεταξύ τους, το κενό αναπληρώνεται από τα νέα πετρώματα που αναδύονται από τη ράχη. Η κινητήρια δύναμη πίσω από την απομάκρυνση των ατλαντικών πλακών ακόμη παραμένει μυστήριο.

Τώρα, για πρώτη φορά οι επιστήμονες εντόπισαν ενδείξεις για μία ανοδική κίνηση υλικών στον μανδύα -το ενδιάμεσο στρώμα μεταξύ φλοιού και πυρήνα του πλανήτη- από βάθη τουλάχιστον 600 χιλιομέτρων κάτω από τη Μεσο-Ατλαντική Ράχη. Αυτή η ανάδυση φαίνεται να σπρώχνει τις πλάκες από κάτω, προκαλώντας τη σταδιακή απομάκρυνσή τους. Μέχρι τώρα τέτοιες ανοδικές κινήσεις κάτω από τις υφαλορράχες θεωρείτο ότι ξεκινούσαν μόνο από πολύ μικρότερα βάθη περίπου 60 χιλιομέτρων.

Τα νέα στοιχεία προέκυψαν με τη βοήθεια δύο ερευνητικών πλοίων (RV Langseth και RRV Discovery) που εγκατέστησαν 39 σεισμογράφους στα βάθη του Ατλαντικού, καταφέρνοντας έτσι την πρώτη μεγάλης κλίμακας και υψηλής ανάλυσης απεικόνιση του μανδύα κάτω από τη Μεσο-Ατλαντική Ράχη, σε βάθη 410 έως 660 χιλιομέτρων κάτω από τον βυθό. Ανιχνεύθηκε, έτσι, μία απρόσμενη, αργή κίνηση υλικών από τα βάθη του μανδύα, κάτι που δεν είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν οπουδήποτε στη Γη.

«Υπάρχει μία διευρυνόμενη απόσταση ανάμεσα στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, που δεν οφείλεται σε πολιτικές ή φιλοσοφικές διαφορές, αλλά στα θερμικά ρεύματα του μανδύα (φαινόμενο της συναγωγής)», δήλωσε ο ερευνητής δρ Νικ Χάρμον.

«Η νέα έρευνα είναι εντυπωσιακή και έρχεται να αμφισβητήσει τις καθιερωμένες θεωρίες ότι οι μεσο-ωκεάνιες ράχες παίζουν παθητικό ρόλο στην τεκτονική των πλακών. Αντίθετα, φαίνεται πως στις πλάκες σε μέρη όπως η Μεσο-Ατλαντική Ράχη υπάρχουν δυνάμεις που παίζουν σημαντικό ρόλο στην απομάκρυνση των πρόσφατα δημιουργημένων πλακών», ανέφερε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Μάικ Κένταλ.

https://www.tanea.gr/2021/01/28/science-technology/eyropi-kai-ipa-apomakrynontai-kathe-xrono-kata-4-ekatosta-i-aitia-entopizetai-se-vathos-600-xlm/

Παράξενα πλάσματα ανακαλύφθηκαν τυχαία κάτω από τους θαλάσσιους πάγους της Ανταρκτικής.

Βαθιά κάτω από τις παγονησίδες της Ανταρκτικής υπάρχει περισσότερη ζωή από ό,τι ανέμεναν οι επιστήμονες, οι οποίοι ανακάλυψαν τυχαία την ύπαρξη περίεργων και άγνωστων έως τώρα στατικών ζώων, παρόμοιων με τους σπόγγους, να βρίσκονται προσκολλημένα στα βράχια του βυθού.

Η ανακάλυψη έγινε στη διάρκεια μιας εξερεύνησης, όταν -για άλλο λόγο- οι επιστήμονες τρύπησαν τους πάγους σε βάθος 900 μέτρων στη νοτιοανατολική Θάλασσα Γουέντελ. Σε απόλυτο σκοτάδι και σε θερμοκρασίες μείον 2,2 βαθμών Κελσίου, πολύ λίγα ζώα έχουν ποτέ βρεθεί.

Οι ερευνητές από τέσσερις χώρες (Βρετανία, Αυστραλία. Ν.Ζηλανδία, ΗΠΑ) έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Frontiers in Marine Science". Ο επικεφαλής επιστήμων δρ Χάου Γκρίφιθς της Βρετανικής Ανταρκτικής Αποστολής δήλωσε ότι «η ανακάλυψη είναι ένα από αυτά τα τυχαία περιστατικά που ωθούν τις ιδέες μας σε διαφορετική κατεύθυνση και μας δείχνουν ότι η θαλάσσια ζωή στην Ανταρκτική είναι απίστευτα ιδιαίτερη και εντυπωσιακά προσαρμοσμένη σε ένα παγωμένο κόσμο».

«Η ανακάλυψη μας εγείρει πολλά περισσότερα ερωτήματα από όσα απαντά, όπως πώς βρέθηκαν εκεί κάτω. Τι τρώνε, πόσο καιρό βρίσκονται εκεί και πόσο συχνή είναι η ύπαρξη τους στο βυθό. Είναι άραγε τα ίδια είδη που βλέπουμε έξω από τις παγονησίδες ή ένα νέο είδος; Και τι θα συμβεί σε αυτές τις κοινότητες αν η παγονησίδα καταρρεύσει;», πρόσθεσε.

Οι επιπλέοντες πάγοι πέριξ της Ανταρκτικής αποτελούν το μεγαλύτερο ανεξερεύνητο οικοσύστημα στο Νότιο Ωκεανό. Καλύπτουν μια έκταση άνω του ενάμισι εκατομμυρίου τετραγωνικών χιλιομέτρων, όμως μόνο μια περιοχή όσο ένα γήπεδο του τένις έχει μελετηθεί μέχρι σήμερα μέσω οκτώ παγοτρήσεων που έχουν γίνεi. Προηγούμενες μελέτες είχαν βρει κάτω από τις ανταρκτικές παγονησίδες μερικά μικρά ψάρια, σκουλήκια, μέδουσες και κριλ.

Μέχρι στιγμής οι επιστήμονες έχουν μόνο βιντεοσκοπήσει τα παράξενα πλάσματα που ανακάλυψαν και δεν έχουν ακόμη τα κατάλληλα μέσα για να συλλέξουν δείγματα των οργανισμών αυτών, κάτι καθόλου εύκολο σε τέτοιο βάθος στη συγκεκριμένη περιοχή. «Για να απαντήσουμε τα ερωτήματα μας, πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να φθάσουμε κοντά σε αυτά τα ζώα και στο περιβάλλον τους, που βρίσκεται κάτω από 900 μέτρα πάγου, 260 χιλιόμετρα μακριά από τα πλοία όπου βρίσκονται τα εργαστήρια μας. Αυτό σημαίνει ότι, ως πολικοί επιστήμονες, θα πρέπει να βρούμε νέους και καινοτόμους τρόπους», δήλωσε ο Γκρίφιθς.

https://physicsgg.blogspot.com/2021/02/blog-post_46.html

Η αντιστροφή των πόλων της Γης πριν 42.000 χρόνια πυροδότησε οικολογικές αλλαγές.

Πριν περίπου 42.000 χρόνια οι μαγνητικοί πόλοι του πλανήτη μας αναποδογύρισαν (ο βόρειος έγινε νότιος και αντίστροφα), γεγονός που -σε συνδυασμό με μια ταυτόχρονη πτώση της δραστηριότητας του Ήλιου- είχε ως συνέπεια να προκληθούν σοβαρές περιβαλλοντικές και κλιματικές αλλαγές, καταστροφικά επεισόδια για διάφορα είδη μεγάλων ζώων, ενώ είναι πιθανό ότι οδήγησε και στο τέλος των Νεάντερταλ. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας διεθνούς επιστημονικής μελέτης, η οποία αναμένεται να προκαλέσει επιστημονική διαμάχη, καθώς εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τις εξελικτικές επιπτώσεις από τις κατά καιρούς γεωμαγνητικές αναστροφές.

Οι 33 ερευνητές από διάφορες χώρες, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», βάσισαν τις εκτιμήσεις τους σε μια νέα πιο ακριβή μέθοδο υπολογισμού του ραδιενεργού άνθρακα στην ατμόσφαιρα, μέσω ανάλυσης της ποσότητας ραδιενεργού άνθρακα-14 στους διαδοχικούς δακτυλίους των μεγαλύτερων νεοζηλανδικών δέντρων «καουρί» ηλικίας άνω των 42.000 ετών. Η μεταβολή του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, όπως αποτυπώνεται στα δέντρα, σχετίζεται με την αύξηση της κοσμικής ακτινοβολίας που φτάνει στη Γη, άρα αποκαλύπτει κατά πόσο λειτουργούσε σωστά η γεωμαγνητική ασπίδα του πλανήτη μας. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες συσχέτισαν αυτά τα στοιχεία με άλλα δεδομένα από όλη τη Γη (λίμνες, πυρήνες πάγου κ.α.), που δείχνουν ότι την ίδια περίοδο είχε συμβεί μια σειρά σημαντικών αλλαγών στο περιβάλλον.

«Πριν τη νέα μελέτη, ξέραμε ότι πολλά πράγματα συνέβαιναν στον κόσμο πριν 42.000 χρόνια, αλλά δεν γνωρίζαμε ακριβώς πώς. Για πρώτη φορά, καταφέραμε να χρονολογήσουμε με ακρίβεια τι συνέβη, όταν για τελευταία φορά τα μαγνητικά πεδία της Γης αντιστράφηκαν», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Κρις Τέρνεϊ του αυστραλιανού Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας.

Η σφαίρα του γήινου μαγνητικού πεδίου -που παράγεται από την κίνηση του καυτού λιωμένου σιδήρου στον πυρήνα της Γης- λειτουργεί ως προστατευτική ασπίδα έναντι της κοσμικής ακτινοβολίας (σωματίδια υψηλής ενέργειας από το διάστημα), αλλά είναι επιρρεπές σε χαοτικές μεταβολές που, μεταξύ άλλων, ωθούν τους μαγνητικούς πόλους να μετακινούνται. Όταν οι μαγνητικοί πολλοί αλλάζουν αμοιβαία θέση -κάτι που έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν- η προστασία του γήινου μαγνητικού πεδίου εξασθενεί δραματικά.

Στο γεωλογικό «αρχείο» του πλανήτη μας υπάρχουν πολλά ίχνη από τις περιοδικές αντιστροφές των μαγνητικών πόλων κάθε περίπου 200.000 έως 300.000 χρόνια. Κάθε αναστροφή γίνεται σταδιακά και μπορεί να διαρκέσει εκατοντάδες έως χιλιάδες χρόνια. Η πιο πρόσφατη αναστροφή των πόλων διάρκειας το πολύ 1.000 ετών -η λεγόμενη «Laschamps»- έγινε πριν 41.000 έως 42.000 χρόνια, αλλά δεν είχε καταστεί έως τώρα δυνατό να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για το πόσο είχε επηρεάσει το περιβάλλον της Γης.

Η νέα έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όταν, κατά την εξέλιξη της γεωμαγνητικής αντιστροφής, το γήινο μαγνητικό πεδίο είχε εξασθενήσει σημαντικά, πέφτοντας μόνο στο 6% του σημερινού επιπέδου του, είχαν πυροδοτηθεί σημαντικές αλλαγές στη συγκέντρωση και κυκλοφορία του ατμοσφαιρικού όζοντος. Αυτό, με τη σειρά του, προκάλεσε μια αλυσίδα κλιματικών και περιβαλλοντικών αλλαγών (αύξηση υπεριώδους ακτινοβολίας, ακραίες καιρικές συνθήκες, πολύ συχνοί κεραυνοί, επέκταση πάγων και ξηρασίας, «πολικό» σέλας πάνω από τον Ισημερινό κ.α.), που είχαν επιπτώσεις στα οικοσυστήματα και στα έμβια όντα, όπως η εξαφάνιση μεγάλων θηλαστικών.

Οι ερευνητές θεωρούν πιθανό ότι ακόμη και η άνθηση της τέχνης των σπηλαίων εκείνη την εποχή οφείλεται στο ότι οι πρόγονοι μας Homo sapiens κατέφυγαν σε αυτά για να προστατευθούν από τις δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες. Αυτές πιθανώς οδήγησαν και σε εντεινόμενο ανταγωνισμό με τα «ξαδέρφια» μας, τους Νεάντερταλ, με τελικό αποτέλεσμα την εξαφάνιση των τελευταίων μετά από μερικές χιλιάδες χρόνια.

Άλλοι πάντως επιστήμονες, όπως ο παγετωνολόγος δρ Άντερς Σβένσον του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, εμφανίστηκαν πιο επιφυλακτικοί ότι πράγματι συνέβησαν δραματικές αλλαγές στο κλίμα και στο περιβάλλον πριν 42.000 χρόνια, καθώς δεν βλέπουν τόσο πειστικά στοιχεία στο «αρχείο» της Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας, χωρίς όμως να αποκλείουν την πιθανότητα. Από την άλλη, ο παλαιοανθρωπολόγος Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου δήλωσε ότι είναι εύλογη η συσχέτιση της εξασθένησης του γεωμαγνητικού πεδίου με μια μεγαλύτερη χρήση των σπηλαίων, αλλά όχι με τις σπηλαιογραφίες, οι οποίες είναι πολύ παλαιότερες σε μέρη του κόσμου όπως η Ινδονησία. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο αρχαιολόγος Τόμας Χάιαμ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο οποίος δήλωσε ότι «το συμπέρασμα (σ.σ. της νέας μελέτης) είναι παρατραβηγμένο».

Οι επιστήμονες δεν μπορούν να προβλέψουν πότε θα αναστραφούν ξανά οι πόλοι. Κατά τα τελευταία 170 χρόνια της σύγχρονης εποχής, ο βόρειος μαγνητικός πόλος έχει επιταχύνει την κίνηση του με ρυθμό ενός χιλιομέτρου ετησίως και το μαγνητικό πεδίο της Γης έχει εξασθενήσει κατά περίπου 9%. Οι επιστήμονες θεωρούν πιθανό ότι αυτό υποδηλώνει πως βρίσκεται σε αργή εξέλιξη μια νέα αναστροφή των μαγνητικών πόλων. Εκτιμούν ότι κάτι τέτοιο στην εποχή μας θα προκαλούσε σχεδόν σίγουρα μεγάλα προβλήματα στις σύγχρονες ηλεκτρονικές και δορυφορικές τεχνολογίες, με ό,τι αυτό θα συνεπάγεται για την καθημερινή ζωή.

https://physicsgg.blogspot.com/2021/02/42000.html

Το αρχαιότερο DNA στον κόσμο

Μία διεθνής ομάδα επιστημόνων -μεταξύ των οποίων ένας ελληνικής καταγωγής ερευνητής της διασποράς- απομόνωσε και «διάβασε» το DNA από απομεινάρια δύο μαμούθ ηλικίας ενός έως 1,2 εκατομμυρίου ετών, που βρέθηκαν στη βορειοανατολική Σιβηρία. Πρόκειται για το αρχαιότερο DNA στον κόσμο, το οποίο, μεταξύ άλλων, ρίχνει φως στην εξέλιξη των πρώτων μαμούθ που είχαν εξαπλωθεί στη Βόρεια Αμερική. Το προηγούμενο ρεκόρ ανάκτησης DNA ήταν από ένα άλογο που είχε ζήσει προ 560.000 έως 780.000 ετών.

Οι 22 ερευνητές από εννέα χώρες, με επικεφαλής τον καθηγητή Εξελικτικής Φενετικής Λόβε Ντάλεν του Κέντρου Παλαιογενετικής του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», ανέλυσαν τα γονιδιώματα τριών αρχαίων μαμούθ, χρησιμοποιώντας γενετικό υλικό που βρέθηκε στα δόντια τους, τα οποία ήταν θαμμένα επί 0,7 έως 1,2 εκατομμύρια χρόνια στο μόνιμα παγωμένο έδαφος της Σιβηρίας. Στη μελέτη συμμετείχε και ο ελληνικής καταγωγής ερευνητής Γεώργιος Ξενικουδάκης του Ινστιτούτου Βιοχημείας και Βιολογίας του γερμανικού Πανεπιστημίου του Πότσνταμ.

Είναι η πρώτη φορά που εξάγεται και αλληλουχίζεται DNA από τόσο αρχαία δείγματα, κάτι καθόλου εύκολο, καθώς ελάχιστες ποσότητες γενετικού υλικού είχαν απομείνει και το DNA είχε διασπαστεί πια σε πολύ μικρά τμήματα μετά από τόσο καιρό. «Αυτό το DNA είναι απίστευτα παλαιό. Τα δείγματα είναι χίλιες φορές παλαιότερα από τα απομεινάρια των Βίκινγκς, είναι παλαιότερα ακόμη και από την εμφάνιση των ανθρώπων και των Νεάντερταλ», δήλωσε ο Ντάλεν.

Η χρονολόγηση των δειγμάτων έγινε τόσο με βάση γεωλογικά δεδομένα όσο και με τη μέθοδο του μοριακού ρολογιού. Από τα τρία δείγματα, το νεότερο με την ονομασία Τσουκότσια είχε ηλικία περίπου 700.000 ετών και τα άλλα δύο άνω του ενός εκατομμυρίου ετών. Το αρχαιότερο -περίπου 1,2 εκατ. ετών- ανήκε σε ένα άγνωστο έως τώρα είδος μαμούθ, που ονομάστηκε Κρέστοβκα (από την περιοχή όπου βρέθηκε) και το οποίο εκτιμάται ότι αποκόπηκε από τα άλλα σιβηρικά μαμούθ πριν τουλάχιστον δύο εκατομμύρια χρόνια.

«Αυτό αποτέλεσε απόλυτη έκπληξη για εμάς. Όλες οι προηγούμενες μελέτες έδειχναν ότι υπήρχε μόνο ένας τύπος μαμούθ στη Σιβηρία εκείνη την εποχή, το λεγόμενο μαμούθ της στέπας. Όμως, οι αναλύσεις μας δείχνουν ότι υπήρχαν δύο διαφορετικοί τύποι από γενετική άποψη, που πιθανώς, χωρίς να είμαστε απόλυτα βέβαιοι, αποτελούσαν δύο διαφορετικά είδη», ανέφερε ο ερευνητής Τομ βαν ντερ Βαλκ.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτά τα νεοανακαλυφθέντα μαμούθ Κρέστοβκα είναι που αποίκισαν τη Βόρεια Αμερική πριν τουλάχιστον ενάμισι εκατομμύριο χρόνια. Το λεγόμενο κολομβιανό μαμούθ, που ζούσε στη Β. Αμερική κατά την τελευταία εποχή των πάγων, αποτελούσε υβρίδιο ανάμεσα στο Κρέστοβκα και στο τριχωτό μαμούθ και εμφανίστηκε πριν περίπου 420.000 χρόνια. Το δεύτερο αρχαίο μαμούθ, ηλικίας τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου ετών, από το οποίο απομονώθηκε DNA, ονομάστηκε Αντίτσα και φαίνεται να υπήρξε πρόγονος του τριχωτού μαμούθ.

«Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα, πλέον, είναι πόσο πίσω στο παρελθόν μπορούμε να πάμε. Δεν έχουμε φθάσει ακόμη το όριο. Μία βάσιμη εκτίμηση είναι ότι μπορούμε να απομονώσουμε DNA ηλικίας δύο εκατομμυρίων ετών, ίσως και έως 2,6 εκατ. ετών», σημείωσε ο καθηγητής Μοριακής Αρχαιολογίας Άντερς Γκέδερστρεμ του σουηδικού Κέντρου Παλαιογενετικής.

Άλλα βίντεο και φωτογραφίες υπάρχουν στη διεύθυνση:

https://stockholmuniversity.box.com/s/8sgjusq3sb87e5k4qbb8ocwoqqr4d94o

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:

https//dx.doi.org/10.1038/s41586-021-03224-9

https://physicsgg.blogspot.com/2021/02/dna.html

Οι πρώτοι οργανισμοί «ανέπνευσαν» οξυγόνο στη Γη πριν 3,1 δισ. χρόνια.

Οι πρώτοι οργανισμοί που «ανέπνευσαν» οξυγόνο, εμφανίστηκαν περίπου πριν 3,1 δισεκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με νέες επιστημονικές εκτιμήσεις. Η νέα ισραηλινή γενετική ανάλυση πολλών διαφορετικών οικογενειών μικροοργανισμών κατέληξε στο μάλλον απροσδόκητο συμπέρασμα ότι η χρήση οξυγόνου από τους έμβιους μικροσκοπικούς οργανισμούς είχε ξεκινήσει σχεδόν 600 εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα από το λεγόμενο «Μεγάλο Οξυγονωτικό Συμβάν», που γέμισε την ατμόσφαιρα της Γης με αέριο οξυγόνο πριν περίπου 2,4 δισεκατομμύρια χρόνια.

Οι Ισραηλινοί ερευνητές, με επικεφαλής τον βιοχημικό Νταν Ταουφίκ του Ινστιτούτου Επιστημών Weizmann, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα οικολογίας και εξέλιξης «Nature Ecology & Evolution», σύμφωνα με το «Science», ανέλυσαν τα γονιδιώματα 130 οικογενειών προκαρυωτικών οργανισμών, που είναι σήμερα απόγονοι των αρχαιότερων μικροβίων, βακτηρίων και άλλων μικροοργανισμών στον πλανήτη μας.

Δημιουργήθηκε έτσι ένα εξελικτικό «οικογενειακό δέντρο» με τη χρήση γονιδίων από περίπου 700 ένζυμα, τα οποία είτε χρησιμοποιούν οξυγόνο, είτε το παράγουν. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του «μοριακού ρολογιού», έκαναν εκτιμήσεις για το πότε καθένα από αυτά τα ένζυμα εξελίχθηκε. Από τις 130 οικογένειες μικροοργανισμών, για τις 36 κατέστη εφικτό να γίνει χρονολόγηση με σχετικά υψηλό βαθμό ακρίβειας, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Όπως δήλωσε ο δρ Ταουφίκ, «είδαμε κάτι αρκετά εντυπωσιακό: μια ξεκάθαρη ανάδυση μικροβίων που χρησιμοποιούσαν οξυγόνο πριν 3 έως 3,1 εκατομμύρια χρόνια». Οι 22 από τις 36 οικογένειες μικροοργανισμών φαίνεται να εμφανίστηκαν ακριβώς εκείνη την εποχή, οι 12 αργότερα, ενώ μόνο δύο νωρίτερα.

Η εμφάνιση πρωτεϊνών (ενζύμων) που κάνουν χρήση οξυγόνου, σηματοδότησε ένα κομβικό στάδιο για την εμφάνιση των αερόβιων μικροβίων, μια μετάβαση από έναν προηγούμενο κατά βάση αναερόβιο κόσμο. Οι επιστήμονες γενικά συμφωνούν ότι η ατμόσφαιρα και οι ωκεανοί της αρχέγονης Γης στερούνταν αέριου οξυγόνου. Υπάρχουν πάντως κάποιες ενδείξεις ότι σχετικά σύντομα υπήρξε κάποια ποσότητα οξυγόνου, καθώς τα κυανοβακτήρια -οι πρώιμοι φωτοσυνθετικοί μικροοργανισμοί- πιθανώς πριν 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια είχαν αρχίσει να απελευθερώνουν οξυγόνο ως υποπροϊόν, αλλά δεν το χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι. Η χρήση του οξυγόνου για «αναπνοή» άργησε μερικές ακόμη εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.

Η νέα ισραηλινή μελέτη εκτιμά -με βάση την αναδρομική γενετική ανάλυση- ότι περίπου πριν 3,1 δισεκατομμύρια χρόνια εμφανίστηκαν μικροοργανισμοί που άρχισαν να «αναπνέουν» το οξυγόνο και να το αξιοποιούν για μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας. Πιθανώς η ικανότητα αναπνοής/χρήσης του οξυγόνου εξελίχτηκε αργά, αρχικά σε μικρούς θύλακες, και σταδιακά εξαπλώθηκε στον πλανήτη στη διάρκεια των επόμενων εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών.

Μετά και το «Μεγάλο Οξυγονωτικό Συμβάν» που ακολούθησε, το περιβάλλον του πλανήτη μας άρχισε να μεταμορφώνεται δραματικά και η ζωή γνώρισε μια πραγματική «έκρηξη» χάρη στο οξυγόνο. Υπήρξε έτσι η εξέλιξη των πολυκύτταρων οργανισμών και τελικά των ζώων και των ανθρώπων.

Άλλοι πάντως επιστήμονες, όπως ο εξελικτικός βιολόγος Πάτρικ Σιχ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, εμφανίστηκαν πιο επιφυλακτικοί, επειδή η μέθοδος του «μοριακού ρολογιού», στην οποία βασίστηκε η γενετική ανάλυση και χρονολόγηση, είναι ακόμη μια εξελισσόμενη επιστήμη και συνεπώς τα συμπεράσματά της έχουν ένα βαθμό αμφιβολίας.

https://physicsgg.blogspot.com/2021/02/31.html

Πότε η Γη θα μείνει χωρίς οξυγόνο και γιατί.

Μέσα σε περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια, η πλούσια σε οξυγόνο ατμόσφαιρα της Γης θα επιστρέψει σε μια χαμηλή σε οξυγόνο και πλούσια σε μεθάνιο σύνθεση, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience.

Η ανακάλυψη αυτή υποδεικνύει πως το οξυγόνο της ατμόσφαιρας δεν είναι μόνιμο σε κατοικήσιμους κόσμους, κάτι που δείχνει πράγματα ως προς την αναζήτηση ζωής σε άλλους πλανήτες σαν τη Γη.

Μία ένδειξη πιθανής ζωής σε έναν πλανήτη είναι ο εντοπισμός μιας πλούσιας σε οξυγόνο ατμόσφαιρας, καθώς δείχνει την ύπαρξη φυτών και φωτοσύνθεσης. Η παρούσα ατμόσφαιρα της Γης, εξαιρετικά πλούσια σε οξυγόνο, αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της βιόσφαιράς της- ωστόσο η διάρκεια ζωής των βασιζόμενων σε οξυγόνο βιοϋπογραφών στην ατμόσφαιρα της Γης είναι αβέβαιη, ειδικά για το μακρινό μέλλον.

Για τους σκοπούς της νέας μελέτης, επιστήμονες του Georgia Tech και του Πανεπιστημίου του Τόχο μελέτησαν τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα του ατμοσφαιρικού οξυγόνου της Γης. Ειδικότερα, οι Καζούμι Οζάκι και Κρίστοφερ Ράινχαρντ έφτιαξαν μοντέλα των συστημάτων της Γης, περιλαμβανομένων των κλιματικών, βιολογικών και γεωλογικών διαδικασιών για την εξέταση της χρονικής κλίμακας των ατμοσφαιρικών συνθηκών στη Γη. Όπως διαπίστωσαν, η πλούσια σε οξυγόνο ατμόσφαιρα της Γης θα συνεχίσει να υφίσταται πιθανότατα για άλλο ένα δισεκατομμύριο χρόνια πριν μια ταχεία απο-οξυγόνωση την πάει πίσω στα δεδομένα της πρώιμης Γης, πριν το αποκαλούμενο «Great Oxidation Event» (Μεγάλο Γεγονός Οξείδωσης) περίπου 2,5 δισ. χρόνια στο παρελθόν.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο εντοπισμός του ατμοσφαιρικού οξυγόνου στη Γη θα μπορούσε να είναι δυνατός «μόλις» για το 20%-30% της «ζωής» του πλανήτη μας. Εάν αυτό ισχύει και για άλλους πλανήτες, σημειώνουν, τότε χρειάζονται επιπρόσθετες βιοϋπογραφές στην αναζήτηση για εξωγήινη ζωή.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του New Atlas, εκτιμάται πως σε περίπου 1,1 δισ. χρόνια από σήμερα τα επίπεδα οξυγόνου θα πέσουν περίπου στο 1% των σημερινών. Ο βασικός λόγος της απο-οξυγόνωσης αυτής, σύμφωνα με τα μοντέλα, είναι ο Ήλιος: Καθώς γηράσκει, το άστρο μας (το οποίο, παρεμπιπτόντως, εκτιμάται πως σε περίπου πέντε δισεκατομμύρια χρόνια θα έχει διασταλεί σε βαθμό που θα «καταπιεί» τη Γη) γίνεται φωτεινότερο και θερμότερο, κάτι που αυξάνει τη θερμοκρασία στην επιφάνεια και διασπά το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Οι παράγοντες αυτοί θα σκοτώσουν τη χλωρίδα του πλανήτη μας, στερώντας τον από την κύρια πηγή οξυγόνου. Εν τέλει, η ατμόσφαιρα θα φτάσει να θυμίζει αυτήν του μακρινού παρελθόντος, πριν από περίπου 2,5 δισ. χρόνια, όταν μικρόβια και αργότερα φυτά άρχισαν να παράγουν οξυγόνο σε μεγάλες ποσότητες, κάτι που άνοιξε τον δρόμο για την εμφάνιση πολυκυτταρικής ζωής.

https://physicsgg.me/2021/03/03/%cf%80%cf%8c%cf%84%ce%b5-%ce%b7-%ce%b3%ce%b7-%ce%b8%ce%b1-%ce%bc%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b5%ce%b9-%cf%87%cf%89%cf%81%ce%af%cf%82-%ce%bf%ce%be%cf%85%ce%b3%cf%8c%ce%bd%ce%bf-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b3%ce%b9/

Ο πρώτος υποθαλάσσιος γεωμορφολογικός χάρτης της Σαντορίνης...από άλλο πλανήτη.

Ένα πρωτοποριακό για την Ελλάδα χάρτη δημιούργησε μια αμερικανο-ελληνική επιστημονική ομάδα, η πρωτοτυπία του οποίου βρίσκεται στο ότι εφαρμόστηκε η μεθοδολογία της πλανητικής γεωλογίας για τη δημιουργία υποθαλάσσιων γεωμορφολογικών χαρτών για τη Σαντορίνη και τη γύρω περιοχή του Αιγαίου.

Εφαρμόζοντας σε υποθαλάσσια δεδομένα της Ελλάδας γεωλογικές μεθόδους χαρτογράφησης που προορίζονται για άλλους πλανήτες, οι ερευνητές δημιούργησαν για πρώτη φορά στη χώρα μας ένα συνδυαστικό γεωμορφολογικό χάρτη, κλίμακας 1:100.000, του χερσαίου και θαλάσσιου ανάγλυφου για το ηφαιστειακό σύμπλεγμα Χριστιανών-Σαντορίνης-Κολούμπου.

Επικεφαλής των ερευνητών, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό χαρτογραφίας «Journal of Maps», ήταν η Αλεξάντρα Χαφ της Σχολής Εξερεύνησης της Γης και του Διαστήματος του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνας, ενώ από ελληνικής πλευράς η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παρασκευή Νομικού του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Νομικού, «αυτός ο χάρτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση των εκτιμήσεων επικινδυνότητας στη Σαντορίνη, η οποία αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό της Ελλάδας και παράλληλα χαρακτηρίζεται ως περιοχή με αυξημένο ηφαιστειακό και σεισμικό κίνδυνο. Παρουσιάζουμε αυτή τη μεθοδολογία ως εργαλείο για τη δημιουργία ομοιόμορφων γεωμορφολογικών χαρτών, οι οποίοι θα βοηθήσουν περαιτέρω στην αξιολόγηση των θαλάσσιων γεωκινδύνων».

Οι γεωλογικοί χάρτες είναι θεμελιώδεις για την εκτίμηση των φυσικών κινδύνων, αλλά η ανάπτυξή τους για υποθαλάσσιες περιοχές είναι δύσκολη λόγω της έλλειψης φυσικής πρόσβασης στην περιοχή της μελέτης. Οι υποθαλάσσιοι γεωμορφολογικοί χάρτες χρησιμοποιούνται για να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το γεωλογικό καθεστώς, αλλά και χωρικές πληροφορίες όσον αφορά τις γεωμορφές, τις σχετικές γεω-επικινδυνότητες και τη διαχείρισή τους. Τέτοιου είδους χάρτες δημιουργούνται από δεδομένα τηλεπισκόπησης, όπως τα ψηφιακά υψομετρικά μοντέλα (DEM), τα οποία όμως παρουσιάζουν περιορισμούς και φραγμούς στην υποθαλάσσια χαρτογράφηση.

Οι νέες μέθοδοι πλανητικής γεωλογίας, σύμφωνα με τους ερευνητές, «ικανοποιούν την ανάγκη για μια ομοιόμορφη διαδικασία, η οποία θα θεραπεύει τις προκλήσεις στην υποθαλάσσια γεωμορφολογική χαρτογράφηση. Η υιοθέτηση της διαδικασίας και των λύσεων που περιγράφονται στην παρούσα μελέτη από την επιστημονική κοινότητα, θα επέτρεπε μια σειρά από ομοιόμορφους χάρτες, μια κοινή μεθοδολογία σύνταξης δεδομένων από Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) και μια καθορισμένη αποτύπωση της υποθαλάσσιας γεωμορφολογίας. Αυτό θα διασφαλίσει την ακεραιότητα των δεδομένων των υποθαλάσσιων γεωμορφολογικών χαρτών, θα ενισχύσει τη μελλοντική επιστημονική έρευνα και θα βελτιώσει τόσο τον εντοπισμό, όσο και την ερμηνεία των θαλάσσιων γεωκινδύνων».

Επιπλέον, η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται στην παραγωγή πλανητικών γεωλογικών χαρτών, μπορεί να αξιοποιηθεί ως εργαλείο για την ανάπτυξη μιας σειράς χαρτών, που θα είναι συγκρίσιμοι ανεξάρτητα από το εκάστοτε προσωπικό επεξεργασίας τους, τη μορφοποίηση των δεδομένων, τις τοποθεσίες ή τις κλίμακες.

«Οι υποθαλάσσιοι γεωμορφολογικοί χάρτες που παράγονται από την πλανητική μεθοδολογία», σύμφωνα με την κ. Νομικού, «θα αυξήσουν τη βιωσιμότητα του εντοπισμού και της αξιολόγησης των θαλάσσιων γεωκινδύνων, σε περιοχές όπου μέχρι σήμερα έχουν γίνει ελάχιστες ως και καθόλου σεισμικές έρευνες και δειγματοληψίες. Η νέα μέθοδος μπορεί επίσης να μειώσει το κόστος των προτεινόμενων ερευνητικών αποστολών».

Επιπλέον, πρόσθεσε, «ο νέος γεωμορφολογικός χάρτης της περιοχής θα αποτελέσει τη βάση για μελλοντικές επιστημονικές προτάσεις γεωφυσικών αποστολών και, παράλληλα, θα είναι ένα εργαλείο προσέγγισης για την εκπαίδευση του κοινού σχετικά με την αόρατη δραστηριότητα των υποθαλάσσιων ηφαιστείων και ρηγμάτων. Σχεδιάζουμε να εφαρμόσουμε αυτόν τον χάρτη σε εκτιμήσεις φυσικού κινδύνου για τη Σαντορίνη, συμπεριλαμβανομένης της ταξινόμησης των κινδύνων με βάση την απόσταση από ηφαιστειακά κέντρα και επίκεντρα σεισμών».

https://physicsgg.blogspot.com/2021/03/blog-post_95.html

«Λύθηκε» το μυστήριο ύπαρξής μας; - Κομήτης προκάλεσε την «έκρηξη ζωής» στη Γη.

Αδιαμφισβήτητα, ένα ερώτημα το οποίο παραμένει μέχρι και σήμερα άλυτο, είναι το πως ξεκίνησε η ζωή στη Γη.

​Ομάδα αστρολόγων βρίσκεται κοντά στην απάντηση του μεγάλου αναπάντητου ερωτήματος, καθώς ανακάλυψαν ότι η ζωή, ή έστω τα «υλικά» που τη συνθέτουν, βρίσκονται στις «ουρές» των κομητών, οι οποίοι διατρέχουν όλο το Σύμπαν, μεταφέροντας -προφανώς» τα πολύτιμα υλικά τους σε μία πλειάδα κόσμων ο καθένας.

Οι αστρολόγοι μελέτησαν τον Κομήτη Καταλίνα, ο οποίος πέρασε από τη «γειτονιά» μας το 2015. Όπως διαπιστώθηκε, η παγωμένη ουρά του κομήτη ήταν πλούσια σε άνθρακα, το στοιχείο στο οποίο βασίζεται κάθε ζωντανός οργανισμός στον πλανήτη μας. Με βάση τα στοιχεία που συγκέντρωσαν οι επιστήμονες, είναι πολύ πιθανό ο άνθρακας να μεταφέρθηκε από τις παγωμένες ουρές των κομητών στη Γη, με συνέπεια την «έκρηξη ζωής» που ακολούθησε.

Η μελέτη του κομήτη Καταλίνα

Η επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου της Μινεσότα μελέτησε τον Κομήτη Καταλίνα από το 2016, ώστε να διαπιστώσει αν και κατά πόσο ήταν πιθανό οι ποσότητες άνθρακα που κουβαλά στην ουρά του, ήταν δυνατόν να «έπεσαν» στη Γη, πριν από δισ. χρόνια. Τα στοιχεία όχι απλώς επιβεβαίωσαν τη μελέτη τους, αλλά ήταν τόσo «στέρεα», που δεν δίστασαν να τη δώσουν στη δημοσιότητα.

«Οι πλανήτες άνθρακα φαίνεται πως διέθεταν μία μεγάλη πηγή υλικών, προκειμένου να δημιουργήσουν τη ζωή όπως τη γνωρίζουμε στον πλανήτη μας», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας Τσαρλς Γουντγουόρντ.

Το 2016, ο κομήτης Καταλίνα κατέφτασε στο ηλιακό μας σύστημα από το Νεφέλωμα Oort, το οποίο θεωρείται ως την περιοχή γέννησης των κομητών. Οι επιστήμονες μελέτησαν το ουράνιο σώμα για αρκετό διάστημα, πριν αυτό διασχίσει το ηλιακό μας σύστημα και συνεχίσει το διαγαλαξικό του ταξίδι.

Μέσω τηλεσκοπίου, παρατήρησαν ότι τα υλικά από την παγωμένη ουρά του και ιδιαίτερα ο άνθρακας, διανέμονται στους κόσμους που διέρχεται. Το διάστημα που η Γη ήταν «εύφορη» και «έτοιμη» να δημιουργήσει ζωή, το πέρασμα ενός κομήτη σε σχετικά κοντινή απόσταση, είναι πολύ πιθανό να έδωσε το έναυσμα για την «έκρηξη» ζωής που ακολούθησε στον πλανήτη μας.

Κομήτες σαν τον Καταλίνα, διασχίζουν το διάστημα από αρχαιοτάτων χρόνων. Τα στοιχεία που συγκέντρωσαν οι επιστήμονες ανοίγουν τον δρόμο προκειμένου να αποδειχθεί πώς δημιουργήθηκε η ζωή στη Γη, πώς εξελίχθηκε και πώς -ενδεχομένως- ξεκίνησε η ζωή ακόμη και στον Άρη, τον οποίο ο άνθρωπός ερευνά αυτήν την περίοδο.

Οι παρατηρήσεις έδειξαν ότι ο κομήτης Καταλίνα είναι πλούσιος σε άνθρακα, γεγονός που υποδηλώνει ότι σχηματίστηκε στις εξωτερικές περιοχές του αρχέγονου συστήματος.

Ενώ ο άνθρακας είναι βασικό συστατικό της ζωής, δεν μπορεί να επιβιώσει με την πάροδο του χρόνου σε έναν πολύ ζεστό κόσμο.

Η πρώιμη Γη και άλλοι χερσαίοι πλανήτες του εσωτερικού ηλιακού συστήματος, όπως ο Άρης και η Αφροδίτη ήταν τόσο καυτοί κατά τη διάρκεια του σχηματισμού τους, που στοιχεία όπως ο άνθρακας χάθηκαν ή εξαντλήθηκαν.

Η... παρέμβαση του Δία

Στον αντίποδα, οι ψυχρότεροι γίγαντες αερίου, όπως ο Δίας και ο Ποσειδώνας, θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τον άνθρακα, ενώ το μέγεθος του Δία θα μπορούσε να έχει μπλοκάρει βαρυτικά τον άνθρακα.

Το μεγάλο μυστήριο, λοιπόν, ήταν το πώς η Γη και οι άλλοι βραχώδεις πλανήτες, διατήρησαν τον άνθρακα που διέθεταν στα αρχικά τους υλικά;

Σύμφωνα με τους ερευνητές, μία μικρή αλλαγή στην τροχιά του Δία επέτρεψε σε μικρούς, πρώιμους κομήτες να «μεταφέρουν» άνθρακα σε πλανήτες όπως η Γη και ο Άρης.

Η πλούσια σε άνθρακα σύνθεση του κομήτη Καταλίνα εξηγεί πώς οι πλανήτες που σχηματίστηκαν στις καυτές, φτωχές σε άνθρακα περιοχές του πρώιμου ηλιακού συστήματος εξελίχθηκαν σε πλανήτες με το βασικό στοιχείο που υποστηρίζει τη ζωή, ανέφεραν στη μελέτη τους οι επιστήμονες.

«Όλοι οι βραχώδεις κόσμοι υπόκεινται σε επιπτώσεις από κομήτες και άλλα μικρά σώματα, τα οποία μεταφέρουν άνθρακα και άλλα στοιχεία», πρόσθεσε ο Woodward.

«Πλησιάζουμε στην κατανόηση για το πώς ακριβώς αυτές οι επιπτώσεις στους πρώιμους πλανήτες μπορεί να ενεργοποιούν τη διαδικασία της ζωής», προσθέτει ο ίδιος, τονίζοντας ότι η μεγάλη έρευνα συνεχίζεται και ότι θα συγκεντρωθούν στοιχεία από πολλά ακόμα ουράνια αντικείμενα.

https://www.pronews.gr/epistimes/diastima/968926_lythike-mystirio-yparxis-mas-komitis-prokalese-tin-ekrixi-zois-sti-gi-foto

Η Γη ήταν πιθανώς ένας υδάτινος κόσμος πριν 3,5 δισεκ. χρόνια.

Η ξηρά ήταν μάλλον σπάνιο πράγμα πριν τρία έως τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια στη Γη και οι ωκεανοί του πλανήτη μας είχαν σχεδόν διπλάσιο νερό από ό,τι σήμερα, αρκετό για να είναι βυθισμένες όλες οι σημερινές ήπειροι σε ύψος μεγαλύτερο και από την κορυφή του Έβερεστ, σύμφωνα με την εκτίμηση μιας νέας αμερικανικής επιστημονικής μελέτης.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι στην πορεία του χρόνου τα επίπεδα των θαλασσών και ωκεανών έχουν ανεβοκατέβει ανάλογα με τις επικρατούσες στον πλανήτη θερμοκρασίες, όμως θεωρούσαν ότι η συνολική επιφάνεια των υδάτων είχε λίγο-πολύ παραμείνει σταθερή. Η νέα μελέτη αμφισβητεί αυτή την εκτίμηση, καθώς θεωρεί πιθανή την ύπαρξη μιας Γης που ήταν ένας υδάτινος κόσμος κάποτε.

Το νέο μοντέλο των ερευνητών, που βασίστηκε και σε εργαστηριακά πειράματα, με επικεφαλής τον Τζούντζιε Ντονγκ του Τμήματος Γεωεπιστημών και Πλανητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «AGU Advances»της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης, σύμφωνα με το «Science».

Και άλλες επιστημονικές ομάδες σταδιακά εμφανίζουν νέα στοιχεία που συνηγορούν υπέρ μιας Γης που κάποτε είχε πολύ περισσότερο νερό σε έκταση και όγκο. Η ύπαρξη μεγαλύτερων ωκεανών μάλλον περιπλέκει τα σενάρια για το πώς ξεκίνησε και εξελίχθηκε η ζωή στον πλανήτη μας.

https://physicsgg.blogspot.com/2021/03/35.html

Πώς αστραπές και κεραυνοί συνέβαλαν στην εμφάνιση της ζωής στη Γη.

Οι αστραπές ήταν το ίδιο σημαντικές με τους μετεωρίτες ως προς τη δημιουργία των ιδανικών συνθηκών για την εμφάνιση της ζωής στη Γη, σύμφωνα με γεωλόγους.

Ορυκτά που κατέφθασαν στη Γη με μετεωρίτες πριν από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια θεωρούνται ως βασικά συστατικά για την ανάπτυξη της ζωής στον πλανήτη μας. Επιστήμονες θεωρούν πως μικρές ποσότητες αυτών των ορυκτών κατέφθασαν στην πρώιμη Γη μέσω δισεκατομμυρίων αστραπών (για την ακρίβεια, κεραυνών)- ωστόσο ερευνητές του University of Leeds διαπίστωσαν ότι οι αστραπές ήταν το ίδιο σημαντικές με τους μετεωρίτες ως προς αυτή την απαραίτητη λειτουργία, και ως εκ τούτου την εμφάνιση της ζωής.

Όπως λένε, αυτό δείχνει ότι η ζωή θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε πλανήτες σαν τη Γη μέσω του ίδιου μηχανισμού ανά πάσα στιγμή εάν οι ατμοσφαιρικές συνθήκες είναι σωστές.

Της έρευνας ηγήθηκε ο Μπέντζαμιν Χες, στο πλαίσιο των προπτυχιακών σπουδών του. Ο ίδιος και οι μέντορές του μελετούσαν ένα πολύ μεγάλο και ανέγγιχτο δείγμα φουλγουρίτη (fulgurite), ένα είδος βράχου που δημιουργείται όταν πέφτει κεραυνός. Το δείγμα σχηματίστηκε το 2016, όταν έπεσε κεραυνός στο Γκλεν Έλιν του Ιλινόι (ΗΠΑ) το 2016 και δόθηκε στο τμήμα γεωλογίας του Wheaton College.

Οι ερευνητές του Leeds αρχικά ενδιαφέρονταν για το πώς σχηματιζόταν ο φουλγουρίτης, αλλά τους έκανε μεγάλη εντύπωση όταν ανακάλυψαν στο δείγμα μια μεγάλη ποσότητα ενός ασυνήθιστου φωσφορούχου ορυκτού (schreibersite). Ο φωσφόρος είναι απαραίτητος για τη ζωή και παίζει σημαντικό ρόλο σε όλες τις διαδικασίες της, από την κίνηση στην ανάπτυξη και στην αναπαραγωγή. Ο φωσφόρος που ήταν παρών στην επιφάνεια της πρώιμης Γης περιεχόταν σε ορυκτά που δεν μπορούν να διαλυθούν σε νερό- μα το schreibersite μπορεί.

O Χες, πλέον διδακτορικός στο Yale University, είπε πως «πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι η ζωή στη Γη εμφανίστηκε σε ρηχά ύδατα...τα περισσότερα μοντέλα σχετικά με το πώς μπορεί να σχηματίστηκε η ζωή στην επιφάνεια της Γης επικαλούνται μετεωρίτες με μικροποσότητες schreibersite. Η δουλειά μας βρίσκει μια σχετικά μεγάλη ποσότητα schreiversite στον φουλγουρίτη που μελετήθηκε. Κεραυνοί πέφτουν συχνά στη Γη, υποδεικνύοντας ότι ο φωσφόρος που χρειάζεται για την προέλευση της ζωής στην επιφάνεια της Γης δεν βασίζεται αποκλειστικά στις πτώσεις μετεωριτών. Ίσως ακόμα πιο σημαντικό, αυτό σημαίνει επίσης ότι ο σχηματισμός της ζωής σε άλλους πλανήτες σαν τη Γη παραμένει πιθανός, ακόμα και αφού οι πτώσεις μετεωριτών γίνουν σπάνιες».

Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι τα φωσφορούχα ορυκτά που δημιουργήθηκαν από πλήγματα κεραυνών ξεπερνούν αυτά που προέκυψαν από μετεωρίτες όταν η Γη ήταν περίπου 3,5 δισ. ετών- που είναι η ηλικία των αρχαιότερων μικρο-απολιθωμάτων. Αυτό καθιστά τους κεραυνούς και τις αστραπές σημαντικά ως προς την εμφάνιση της ζωής στον πλανήτη. Επιπρόσθετα, είναι πολύ λιγότερο καταστροφικά από τις πτώσεις μετεωριτών, κάτι που σημαίνει ότι ήταν λιγότερο πιθανό να εμποδίσουν τις ντελικάτες εξελικτικές διαδρομές για την ανάπτυξη της ζωής.

https://www.naftemporiki.gr/story/1703332/pos-astrapes-kai-keraunoi-sunebalan-stin-emfanisi-tis-zois-sti-gi

Κατέκτησε τους πόλους, ταξίδεψε στο Διάστημα, τώρα καταδύθηκε στο βαθύτερο σημείο της Γης.

Ο προγραμματιστής βιντεοπαιχνιδιών Ρίτσαρντ Γκάριοτ είναι ο πρώτος άνθρωπος στον κόσμο που εξερεύνησε τον Βόρειο Πόλο, τον Νότιο Πόλο, ταξίδεψε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και καταδύθηκε στο βαθύτερο σημείο των ωκεανών.

Η Τάφρος των Μαριανών «έχει βάθος σχεδόν 11.000 μέτρα –πιο πολύ από το ύψος του Έβερεστ κατά τουλάχιστον δύο χιλιάδες μέτρα» είπε στο Reuters ο εξερευνητής λίγες ημέρες μετά την επιστροφή του.

Το ενισχυμένο βαθυσκάφος του Γκάριοτ, με την ονομασία Limiting Factor, χρειάστηκε περίπου τέσσερις ώρες για να φτάσει στον πάτο του Ειρηνικού, ανατολικά των Φιλιππίνων, όπου συνέλεξε δείγματα νερού, πετρωμάτων και ζωντανών οργανισμών.

Η αποστολή πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την αμερικανική Εθνική Ένωση για τη Διδασκαλία των Αγγλικών, και ο Γκάριοτ πέρασε τον χρόνο της καθόδου διαβάζοντας ποιήματα που του έστειλαν παιδιά.

Το 2008, ο περιπετειώδης Γκάριοτ έγινε ο πρώτος γιος αστροναύτη που ταξίδεψε στο Διάστημα, ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του, Όουεν Γκάριοτ.

Δεν ήταν αστροναύτης της NASA, πλήρωσε όμως 30 εκατομμύρια δολάρια για μια τουριστική θέση στο ρωσικό σκάφος Soyuz που μεταφέρει πληρώματα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, όπου παρέμεινε για περίπου μια εβδομάδα.

Το 1998, ο Γκάριοτ ταξίδεψε στον Νότιο Πόλο και το 2018 επισκέφθηκε τον Βόρειο, ένα πολύ πιο δύσκολο εγχείρημα δεδομένου ότι στον παγωμένο βορρά δεν υπήρχε ξηρά να πατήσει.

Από μικρός είχε δείξει ταλέντο στον προγραμματισμό και κυκλοφόρησε το πρώτο βιντεοπαιχνίδι του το 1979, σε ηλικία 18 ετών.

Η μεγάλη επιτυχία ήρθε με τη σειρά βιντεοπαιχνιδιών Ultima που τον έκανε εκατομμυριούχο.

Ο αστροναύτης πατέρας του πέθανε το 2019, πριν προλάβει να δει τον γιο του να κατακτά το βαθύτερο σημείο της Γης.

Μόνο πέντε επανδρωμένα βαθυσκάφη έχουν καταδυθεί μέχρι σήμερα στην Τάφρο των Μαριανών –το πρώτο ήταν το θρυλικό υποβρύχιο Trieste το 1960.

https://www.in.gr/2021/03/19/b-science/episthmes/kataktise-tous-polous-taksidepse-sto-diastima-tora-katadythike-sto-vathytero-simeio-tis-gis/

Ερευνητές του Χάρβαρντ θέλουν να εμποδίσουν τις κλιματικές αλλαγές με… κιμωλίες.

Λύσεις στο πρόβλημα της υπερθέρμανσης της Γης που έχει διαφόρων ειδών αρνητικές επιπτώσεις στον πλανήτη προσπαθούν να βρουν οι επιστήμονες τις τελευταίες δεκαετίες. Στο τραπέζι έχουν πέσει πολλές προτάσεις και μέσα σε αυτή την διαδικασία αναπτύχθηκε ο τομέας της γεωμηχανικής.

Στο πλαίσιο της γεωμηχανικής έχουν διατυπωθεί πολλές ιδέες άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο… προωθημένες. Τεχνητά δάση, καθρέφτες στο Διάστημα, τεχνητά νέφη, διασπορά σιδήρου στη θάλασσα, τεχνητές εκρήξεις ηφαιστείων είναι ορισμένες από αυτές τις ιδέες.

Μετά τον αρχικό εντυπωσιασμό και τα σχέδια για το πώς θα μπορούσαν να υλοποιηθούν αυτές οι επιστημονικής φαντασίας προτάσεις πολλοί ειδικοί έσπευσαν να διατυπώσουν τις επιφυλάξεις τους για τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχουν αυτές οι μέθοδοι. Επιπτώσεις που θα υπερκερνούν τις όποιες ωφέλειες προσφέρουν.

Μια τέτοια ιδέα γεωμηχανικής αποφάσισαν να υλοποιήσουν επιστήμονες του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Θα ψεκάσουν την στρατόσφαιρα με σωματίδια ανθρακικού ασβεστίου για να διαπιστώσουν αν μπορούν να μπλοκάρουν τις ακτίνες του Ήλιου και να αντιστρέψουν τις συνθήκες που προκαλούν τις κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη. Η ερευνητική ομάδα ετοιμάζεται να στείλει στην στρατόσφαιρα ένα τεράστιο μπαλόνι που θα κουβαλά μέσα του 600 κιλά με το υλικό από το οποίο αποτελούνται οι κιμωλίες.

Το μπαλόνι σε ύψος άνω των 20 χλμ. θα απελευθερώσει τα σωματίδια και οι επιστήμονες θα παρατηρήσουν την αλληλεπίδραση τους με την ατμόσφαιρα. Οι ερευνητές θα περιμένουν να δουν αν το στρώμα των σωματιδίων που θα σχηματιστεί θα ανακλά το φως του Ήλιου. Αν αυτό πράγματι συμβεί τότε θεωρητικώς τουλάχιστο η μέθοδος αυτή θα μπορεί να λειτουργήσει και σε μεγαλύτερο αν όχι πλανητικό επίπεδο. Επιθυμητό αποτέλεσμα η μείωση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη και η εκκίνηση της αντιστροφής των κλιματικών αλλαγών.

Οι επενδυτές και οι αντιδράσεις

Το πείραμα έχει κόστος 20 εκατ. δολάρια τα οποία η ερευνητική ομάδα συγκέντρωσε από δωρεές ατόμων που βρήκαν ενδιαφέρουσα την ιδέα αυτή. Ένας από τους χρηματοδότες είναι ο συνιδρυτής της Microsoft Μπιλ Γκέιτς που εδώ και αρκετά χρόνια έχει αφοσιωθεί στο φιλανθρωπικό του έργο ενώ ασχολείται και με επενδύσεις σε φιλικές στο περιβάλλον τεχνολογίες.

Όπως συμβαίνει με όλες τις μεθόδους γεωμηχανικής έτσι και με αυτή στο άκουσμα της πολλοί ειδικοί διατύπωσαν τις αντιρρήσεις τους. Υποστηρίζουν ότι η συγκεκριμένη μέθοδος μπορεί απλά να… μασκαρέψει για λίγο το πρόβλημα και όχι να δώσει λύση. Αυτό γιατί η μέθοδος αυτή δεν έχει σε τίποτε να κάνει με την βασική πηγή του προβλήματος δηλαδή τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

Επιπλέον οι ειδικοί φοβούνται ότι αυτή ή κάποια άλλη μέθοδος γεωμηχανικής που τα αποτελέσματα των δοκιμών της θα είναι πετυχημένα θα οδηγήσουν σε χαλάρωση ή ακόμη και απόσυρση των μέτρων που λαμβάνονται στο πλαίσιο των συμφωνιών για την προστασία του κλίματος.

https://www.naftemporiki.gr/story/1706276/ereunites-tou-xarbarnt-theloun-na-empodisoun-tis-klimatikes-allages-me-kimolies

Υπολείμματα λάβας από την Πομπηία αποκαλύπτουν τις μεταβολές του μαγνητικού πεδίου της Γης.

Κομμάτια λάβας από την καταστροφή της Πομπηίας, αρχαιοελληνικά αγγεία από την Πάρο, ερείπια μεσαιωνικών φούρνων και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα, ακόμα και από την προϊστορική εποχή, οδηγούν τους επιστήμονες στην καταγραφή των μεταβολών του μαγνητικού πεδίου της Γης τα τελευταία 3.000 και πλέον χρόνια.

Και οι μεταβολές αυτές αποκαλύπτουν, σε μεγάλο βαθμό, τις κλιματικές αλλαγές που σημειώθηκαν ανά τους αιώνες στη Γη, αλλά δίνουν και πλήθος άλλων πληροφοριών στις επιστήμες της Γεωλογίας, της Αρχαιολογίας και της Γεωδυναμικής.

Σήμερα, ο ιδιαίτερος επιστημονικός κλάδος του Αρχαιομαγνητισμού, βασίζεται στην καταγραφή του μέσα από αρχαιολογικά υλικά, καθώς οι πληροφορίες για αναταράξεις του μαγνητικού πεδίου προέρχονται από διάφορες αποθέσεις, γιατί ο μαγνητικός προσανατολισμός τους είναι αρκετά εύκολο να διαπιστωθεί. Συγκεκριμένα, οι κρύσταλλοι από ορυκτά που περιέχουν σίδηρο όταν θερμαίνονται (στους 400 και 500 βαθμούς Κελσίου) και στη συνέχεια ψύχονται, διατηρούν τις «πληροφορίες» για το μαγνητικό πεδίο εκείνης της εποχής (παραμένουσα μαγνήτιση)

«Η χρήση της φωτιάς στην ανθρώπινη δραστηριότητα και η αφθονία αντικειμένων από ψημένο πηλό διαχρονικά επέτρεψαν μια νέα μέθοδο χρονολόγησης την αρχαιομαγνητική, μειωμένου κόστους, σημαντικής αποτελεσματικότητας ακόμα και όταν δεν μπορεί να δώσει χρονολόγηση υψηλής ακρίβειας» τόνισε η ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Δέσποινα Κοντοπούλου, στη διάρκεια διάλεξής της, με θέμα: «Το Μαγνητικό Πεδίο της Γης: Μια καταγραφή της μεταβολής του από την προϊστορία μέχρι σήμερα μέσα από αρχαιολογικά ευρήματα», προσθέτοντας ότι «η σύνδεση των χαρακτηριστικών του Γεωμαγνητικού Πεδίου, όπως αυτό καταγράφεται στους ψημένους πηλούς , με τις κλιματικές αλλαγές, ανοίγει νέα προοπτικές στο φλέγον αυτό θέμα , αν και υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο βελτιώσεων».

Η αναστροφή των πόλων διαρκεί αρκετές χιλιάδες χρόνια

Στο ερώτημα που τέθηκε, σχετικά με το ενδεχόμενο αναστροφής των πόλων της Γης και πιθανές επιπτώσεις, η κ. Κοντοπούλου εμφανίστηκε καθησυχαστική, υπογραμμίζοντας ότι το μαγνητικό πεδίο τα τελευταία 150 «αδυνατίζει», μειώνεται η έντασή του. «Όμως θεωρώ ότι δεν πηγαίνομε σε μια αναστροφή. Και να γίνει αυτό θα διαρκέσει αρκετές χιλιάδες χρόνια. Στη διάρκεια της ζωής μας, ακόμα και των εγγονών μας δεν πρόκειται να συμβεί και δεν πρέπει να μας απασχολεί»., είπε.

Όπως ανέφερε, πρόσφατες αρχαιομαγνητικές μελέτες για τα τελευταία 3.000 χρόνια, βασισμένες σε μεγάλα σύνολα δεδομένων από χώρες της Δ. Ευρώπης και τη Συρία (Μεσοποταμία), αποκάλυψαν την ύπαρξη απότομων «εκτινάξεων» του ΓΜΠ, με μέγιστες τιμές έντασης και οξείες μεταβολές της διεύθυνσης (Gallet et al., 2003).

Επισήμανε χαρακτηριστικά ότι σύμφωνα με όσο έγινα γνωστά από επιστημονικές μελέτες δεδομένων, συνολικά εμφανίζονται καθαρά 4 τέτοιες "ανωμαλίες" από κλιματικές αλλαγές. Δύο το στο 800 π.Χ. και το 200 μ. Χ. και δύο στο 800 μ.Χ. και 1.400 μ. Χ. «Οι κλιματικές αλλαγές εκτός από την εξάρτησή τους από την τροχιά της γης γύρο από τον ήλιο εμφανίζονται και σε μικρότερη κλίμακα δεκάδων ή εκατοντάδων χρόνων. Π.χ. 1550 μ.Χ., 1850 μ.Χ. (μικρή παγετώδης περίοδος) και 900 - 1300 μ.Χ. (θερμή περίοδος του Μεσαίωνα).

Αυτές συνδέονται με μεταβολές της ηλιακής δραστηριότητας (αριθμός ηλιακών κηλίδων και aurorae). Θεωρείται ότι το κλίμα ήταν ψυχρότερο σε περιόδους μικρότερης ύπαρξης κηλίδων και aurorae και το αντίστροφο. Παρά το ότι ο συσχετισμός είναι ακόμη υπό έρευνα, υπήρξε επιτυχής σε αρκετές περιπτώσεις», σημείωσε η ομότιμη καθηγήτρια.

Μετρήσεις του μαγνητικού πεδίου

Η διάλεξη πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια διαδικτυακής εκδήλωσης που συνδιοργανώθηκε από τo Αριστοτέλειο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Θεσσαλονίκης (ΑΜΦΙΘ), το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και το Διιδρυματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών.

Όπως αναφέρθηκε, απευθείας μετρήσεις του γήινου μαγνητικού πεδίου ξεκίνησαν προοδευτικά περί το 1.600 μ,Χ, από το Παρίσι, το Λονδίνο και αργότερα στη Ρώμη. Αυτό έθεσε τη βάση για τα σύγχρονα Γεωμαγνητικά Παρατηρητήρια (Geomagnetic Obsarvatories) όπου τα στοιχεία του ΓΜΠ καταγράφονται συνεχώς. Η σημαντική μεταβολή τους στη διάρκεια του χρόνου έγινε γρήγορα αντιληπτή και άρχισε να μελετάται συστηματικά.

Η στοιχειοθέτηση της ύπαρξης μαγνήτισης στα φυσικά αυτά πετρώματα δημιούργησε ένα νέο κλάδο της Γεωφυσικής, τον «Παλαιομαγνητισμό». Η ανάπτυξή του εκτινάχτηκε μετά τη δεκαετία του 1960 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα συμβάλλοντας αποφασιστικά στην επίλυση περίπλοκων γεωδυναμικών ζητημάτων.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στα τέλη του 1.800, ο Ιταλός G. Folaheraiter μέτρησε πειραματικά τη μαγνήτιση σε τούβλα ρωμαϊκής περιόδου και απέδειξε ότι αυτή είχε διατηρηθεί σταθερή στη διάρκεια 2.000 ετών (!).

Το 1942 με τη μέθοδο δειγματοληψίας σε αρχαιολογικά ευρήματα από ψημένο άργιλο (Emile et Odile Thellier) άρχισε να εφαρμόζεται η πρωτότυπη μέθοδος για του υπολογισμό της έντασης του ΓΜΠ χρησιμοποιώντας τούβλα του 1465 μ.Χ. Η μέθοδος αυτή, αυτόφια ή τροποποιημένη, εφαρμόζεται μέχρι σήμερα.

https://www.pronews.gr/epistimes/975133_ypoleimmata-lavas-apo-tin-pompiia-apokalyptoyn-tis-metavoles-toy-magnitikoy-pedioy

Πώς οι αρχαίες κοινωνίες προσαρμόστηκαν στις κλιματικές αλλαγές.

Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής γίνονται όλο και πιο ανησυχητικές γεγονός που εγείρει το ερώτημα για το πώς οι προηγούμενες κοινωνίες ανταποκρίθηκαν στις φυσικές -αν και λιγότερο σοβαρές- κλιματικές αλλαγές.

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ παρουσιάζει το έργο μίας διεθνούς ερευνητικής ομάδας, συμπεριλαμβανομένης και της Ελληνίδας δρ. Έλενας Ξοπλάκη από το Ινστιτούτο Γεωγραφίας και το Κέντρο Διεθνούς Ανάπτυξης και Περιβαλλοντικής Έρευνας στο Πανεπιστήμιο Justus Liebig Giessen στη Γερμανία, το οποίο μάλιστα δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Nature.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, στόχος του έργου είναι να βοηθήσει στον εντοπισμό περαιτέρω παραδειγμάτων ανθεκτικότητας στο παρελθόν και, συνεπώς, να υποστηρίξει τις προσπάθειες προσαρμογής στην τρέχουσα κλιματική αλλαγή, αλλά και να καταβάλει απολύτως απαραίτητες προσπάθειες για τη δραστική και γρήγορη μείωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Με βάση τη δημιουργία ενός πλαισίου για την έρευνα της ιστορίας του κλίματος και της κοινωνίας, η επιστημονική ομάδα επισημαίνει επίσης πέντε μονοπάτια/στρατηγικές που οι προ-σύγχρονοι πληθυσμοί χρησιμοποιούσαν για να προσαρμοστούν στην αλλαγή του κλίματος.

«Θέλαμε να μάθουμε γιατί τόσο μεγάλη έρευνα σε αυτόν τον τομέα επικεντρώνεται σε καταστροφές και πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε περισσότερη έρευνα σχετικά με τις στρατηγικές που επέτρεψαν σε προηγούμενους πληθυσμούς να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή», λέει ο Dagomar Degroot, αναπληρωτής καθηγητής περιβαλλοντικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Georgetown στην Ουάσιγκτον και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Με αυτό το πλαίσιο, βοηθάμε άλλους ερευνητές να βρουν διαφορετικές σχέσεις μεταξύ του κλίματος και της κοινωνίας, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε μια πιο ρεαλιστική κατανόηση του παρελθόντος, καθώς και σε έναν καλύτερο οδηγό για το μέλλον». Η μελέτη περιλαμβάνει ερευνητές από τους κλάδους της αρχαιολογίας, της γεωγραφίας, της ιστορίας και της παλαιοκλιματολογίας.

Χρησιμοποιώντας ένα σύγχρονο πλαίσιο, η ερευνητική ομάδα παρήγαγε περιπτωσιολογικές μελέτες κοινωνιών που μπόρεσαν να προσαρμοστούν σε δύο από τις πιο ευρέως μελετημένες περιόδους κλιματικής αλλαγής: τη Μικρή Παγετώδη Εποχή της Ύστερης Αρχαιότητας του 6ου αιώνα και τη Μικρή Παγετώδη Εποχή του 13ου έως 19ου αιώνα. «Αν και οι δύο περίοδοι προκάλεσαν δυσκολίες σε πολλές κοινότητες, οι μελέτες μας δείχνουν ότι οι πληθυσμοί μπόρεσαν να προσαρμοστούν με πέντε στρατηγικές», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η δρ. Ξοπλάκη. «Βρήκαν νέες κοινωνικοοικονομικές ευκαιρίες, βασίζονταν σε ισχυρά ενεργειακά συστήματα, δημιούργησαν νέους πόρους μέσω του εμπορίου, ανταποκρίθηκαν αποτελεσματικά σε ακραία φυσικά γεγονότα ή μετανάστευσαν σε νέα περιβάλλοντα».

Ένα παράδειγμα αυτής της ανθεκτικότητας μπορεί να βρεθεί στα τέλη της ρωμαϊκής εποχής στην ανατολική Μεσόγειο. Οι περιβαλλοντικές ανασυστάσεις που βασίζονται σε ιζήματα λιμνών, σπηλαιοαποθέματα και άλλα δεδομένα, που είναι έμμεσοι δείκτες του κλίματος (τα λεγόμενα proxy δεδομένα) δείχνουν αυξημένη βροχόπτωση το χειμώνα που ξεκινά τον πέμπτο αιώνα και συνεχίζεται στη Μικρή Παγετώδη Εποχή της Ύστερης Αρχαιότητας. Με δεδομένα γύρης και αρχαιολογικές έρευνες, οι ερευνητές μπόρεσαν να αποδείξουν ότι η καλλιέργεια σιτηρών και η βοσκή ζώων άνθισαν ως αποτέλεσμα της αυξημένης βροχόπτωσης.

Ως αποτέλεσμα, πολλοί οικισμοί αυξήθηκαν σε πυκνότητα και έκταση. Οι περιφερειακές οικονομικές πρακτικές επέτρεψαν την εύκολη ανταλλαγή αγαθών μεταξύ των κοινοτήτων και επέτρεψαν στους καταναλωτές να μοιράζονται τα οφέλη της αυξημένης γεωργικής παραγωγής. Εν τω μεταξύ, οι ελίτ των κοινωνιών επένδυαν στη γεωργία προσανατολισμένοι στην αγορά και χρηματοδότησαν την κατασκευή φραγμάτων και άλλων υποδομών που επέτρεψαν στους αγρότες να διαχειρίζονται το νερό πιο αποτελεσματικά.

«Αν και οι κλιματικές αλλαγές που αντιμετωπίζουν οι ιστορικές κοινωνίες ήταν λιγότερο σοβαρές από τις αλλαγές που αντιμετωπίζουμε σήμερα, αυτές οι μελέτες δείχνουν ότι οι κοινότητες και οι κοινωνίες ήταν συχνά σε θέση να προσαρμοστούν και να επιμείνουν σε καιρούς κλιματικής αλλαγής», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η δρ. Ξοπλάκη και προσθέτει ότι «σήμερα, φυσικά, χρειάζονται διαφορετικά και πολύ πιο φιλόδοξα μέτρα προσαρμογής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της άνευ προηγουμένου υπερθέρμανσης του πλανήτη».

Τέλος, σημαντικό εύρημα της μελέτης είναι ότι οι επιστήμονες της ιστορίας του κλίματος και της κοινωνίας κάνουν πιο πειστικές συνδέσεις μεταξύ του κλίματος και της ανθρώπινης ιστορίας όταν εργάζονται μαζί σε ομάδες ειδικών διαφόρων κλάδων. «Εργαζόμαστε μαζί σε αυτό το πλαίσιο στις κοινωνικές και φυσικές επιστήμες εδώ και αρκετά χρόνια», λέει η δρ. Ξοπλάκη, επισημαίνοντας ότι «αυτή η προσέγγιση, τόσο περιεκτική όσο είναι απαιτητική, παράγει πολύ σταθερά αποτελέσματα».

https://physicsgg.blogspot.com/2021/04/blog-post_51.html

Ακύρωση αμφιλεγόμενου πειράματος για μείωση των θερμοκρασιών στον πλανήτη.

Ακυρώθηκε μια δοκιμαστική πτήση με αερόστατο στον βορρά της Σουηδίας τον Ιούνιο από Ευρωπαίους και Αμερικανούς επιστήμονες, που θα γινόταν στο πλαίσιο ενός αμφιλεγόμενου πειράματος γεωμηχανικής για την τεχνητή ψύξη του πλανήτη.

Ομάδα ερευνητών του Χάρβαρντ σκόπευε να πετάξει ένα αερόστατο μεγάλου ύψους από την σουηδική πόλη Κιρούνα (σταθμός Esrange) για να διαπιστωθεί εάν θα ήταν δυνατόν να μεταφέρει μελλοντικό εξοπλισμό για την απελευθέρωση σωματιδίων που θα αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία στην ατμόσφαιρα της Γης. Το πρόγραμμα έχει ονομαστεί SCoPEx (Stratospheric Controlled Perturbation Experiment), και, σύμφωνα με το Phys Org, μιμείται τις επιπτώσεις των ηφαιστειακών εκρήξεων. Όπως λένε οι υποστηρικτές του προγράμματος, η τεχνολογία θα μπορούσε μελετηθεί ως μέσο αντιμετώπισης της αύξησης θερμοκρασίας παγκοσμίως. Ωστόσο το εγχείρημα αυτό, όπως και η ίδια η γεωμηχανική, έχει προκαλέσει προβληματισμούς για τους κινδύνους που συνεπάγονται τόσο φιλόδοξα πειράματα: Επικριτές εκφράζουν φόβους πως η εισαγωγή τέτοιων σωματιδίων στη στρατόσφαιρα θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά στο στρώμα του όζοντος και να διαταράξει οικοσυστήματα.

«Η επιστημονική κοινότητα είναι διχασμένη για τη γεωμηχανική» ανέφερε η Σουηδική Διαστημική Εταιρεία (SSC) που διαχειρίζεται τον σταθμό Esrange, σε ανακοίνωσή της, προσθέτοντας πως, μετά από συζητήσεις με ειδικούς, μετόχους και το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ αποφάσισε να μην πραγματοποιήσει την πτήση που είχε σχεδιαστεί για το καλοκαίρι.

Αναβολή της πτήσης ζήτησε και ειδική επιτροπή του Χάρβαρντ, προκειμένου να εξεταστούν οι επιπτώσεις για τους ιθαγενείς Σάμι της Σουηδίας και τη χώρα εν γένει. Σύμφωνα με την επιτροπή, θα πρέπει το θέμα αυτό να εξεταστεί στο ευρύτερο πλαίσιο της σουηδικής κοινωνίας πριν γίνουν έρευνες πάνω στο SCoPEx στη χώρα, και αυτό πιθανώς θα αναβάλει την εκτόξευση μέχρι το 2022.

.Σημειώνεται πως το συγκεκριμένο πείραμα είχε τραβήξει πάνω του το ενδιαφέρον διεθνών ΜΜΕ, σε μεγάλο βαθμό λόγω της συμμετοχής (μέσω χρηματοδότησης) του δισεκατομμυριούχου ιδρυτή της Microsoft, Μπιλ Γκέιτς, που αποτελεί έναν από τους αγαπημένους «στόχους» των συνωμοσιολόγων

https://www.naftemporiki.gr/story/1709665/akurosi-amfilegomenou-peiramatos-gia-meiosi-ton-thermokrasion-ston-planiti

Πώς η πρόσκρουση που εξόντωσε τους δεινόσαυρους γέννησε τον Αμαζόνιο.

O αστεροειδής ή κομήτης που έπεσε στην χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού οδήγησε στην εξαφάνιση τα δύο τρίτα των φυτών και των ζώων όλου του πλανήτη. Κι όμως, αυτό το δραματικό συμβάν φαίνεται ότι γέννησε το μεγαλύτερο τροπικό δάσος του κόσμου.

Πριν από την πρόσκρουση, τα δάση της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής κυριαρχούνταν από γυμνόσπερμα φυτά, αποκαλύπτει μελέτη που δημοσιεύεται στο Science.

Περίπου δέκα εκατομμύρια χρόνια μετά το καταστροφικό συμβάν, τα γυμνόσπερμα είχαν δώσει τη θέση τους σε αγγειόσπερμα και τα δάση της περιοχής είχαν ήδη πάρει τη μορφή της ζούγκλας που γνωρίζουμε σήμερα, αναφέρουν ερευνητές του Ινστιτούτου Τροπικής Έρευνας του ιδρύματος Smithsonian.

Γυμνόσπερμα είναι τα φυτά που δεν παράγουν πραγματικά άνθη, σε αντίθεση με τα λεγόμενα αγγειόσπερμα φυτά, τα οποία εμφανίστηκαν περίπου 60 εκατομμύρια χρόνια πριν το τέλος της εποχής των δεινοσαύρων.

Οι φτέρες ήταν σημαντικό μέρος της δασικής χλωρίδας πριν από το χτύπημα, έδειξε η μελέτη. Τα μεγαλύτερα δέντρα ήταν κωνοφόρα, μεταξύ άλλων συγγενείς της αροκάριας, τα οποία όμως είχαν μικρή πυκνότητα και άφηναν μεγάλα ξέφωτα ανάμεσά τους.

«Η ομάδα μας εξέτασε πάνω από 50.000 απολιθώματα γυρεόκοκκων και πάνω από 6.000 απολιθώματα φύλλων πριν και μετά την πρόσκρουση» λέει η δρ Μόνικα Καλβάλο, επικεφαλής της μελέτης.

H ανάλυση έδειξε ότι η πρόσκρουση στο Τσιξουλούμπ του σημερινού Μεξικού εξαφάνισε το 45% των διαφορετικών ειδών της χλωρίδας στην περιοχή που σήμερα ονομάζουμε Βενεζουέλα.

Χρειάστηκαν περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια για να ανακάμψει η φυτική βιοποικιλότητα της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, λένε οι ερευνητές.

Τη θέση των κωνωφόρων είχαν πάρει πυκνόφυτα αγγειόσπερμα δέντρα που άφηναν ελάχιστο φως να φτάσει στο επίπεδο του εδάφους, όπως εξάλλου συμβαίνει και σήμερα στα τροπικά υγρά δάση. Τα φυτά της οικογένειας του φασολιού, τα κυαμοειδή, ήταν ανύπαρκτα πριν από την πρόσκρουση, όμως μερικά εκατομμύρια χρόνια αργότερα είχαν γίνει η κυρίαρχη οικογένεια της περιοχής, όπως ισχύει σήμερα στα περισσότερα σύγχρονα υγρά τροπικά δάση.

Τα κυαμοειδή άλλαξαν ριζικά το δάσος και τον κύκλο του αζώτου, καθώς στις ρίζες τους φιλοξενούς βακτήρια που απορροφούν άζωτο από τον αέρα και τον μετατρέπουν σε ενώσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθεί από τα φυτά.

Δεδομένου ότι όλα τα φυτά διαπνέουν, δηλαδή απελεθερώνουν υδρατμούς, η νέα, πυκνή βλάστηση της περιοχής αύξησε και την υγρασία του αέρα. Σήμερα, το δάσος του Αμαζονίου παράγει αρκετό υδρατμό για να προκαλεί βροχές και να κάνει το κλίμα πολύ πιο υγρό από ό,τι θα ήταν αν δεν υπήρχε πυκνή βλάστηση.

Η δραστική αλλαγή της σύστασης του δάσους έφερε βέβαια μεγάλες αλλαγές και για τα ζώα, όπως μαρτυρούν οι μικροσκοπικές δαγκωματιές που παρατήρησαν οι ερευνητές στα απολιθώματα φύλλων.

«Πριν από την πρόσκρουση, διαφορετικά είδη φυτών έφεραν και διαφορετικά είδη βλαβών», καθώς κάθε έντομο ή άλλο ασπόνδυλο ειδικευόταν στην κατανάλωση συγκεκριμένων ειδών, εξηγεί η Καλβάλο. «Μετά την πρόσκρουση, βρήκαμε τα ίδια είδη βλαβών σε όλα τα φυτά», κάτι που σημαίνει ότι τα φυτοφάγα ζώα είχαν διευρύνει το διαιτολόγιό τους.

Το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει από τη μελέτη είναι ο μηχανισμός μέσω του οποίου η πρόσκρουση του Τσιξουλούμπ άλλαξε τόσο δραματικά το οικοσύστημα.

Οι ερευνητές προτείνουν τρεις θεωρίες που δείχνουν εξίσου πιθανές:

Μια πρώτη ιδέα είναι ότι οι ογκώδεις φυτοφάγοι δεινόσαυροι πατούσαν και βοσκούσαν τα φυτά και εμπόδιζαν έτσι την ανάπτυξη δασών, όπως κάνουν και σήμερα οι ελέφαντες της αφρικανικής σαβάνας.

Μια δεύτερη εξήγηση είναι ότι τα σύννεφα σκόνης που εκτινάχθηκαν στο αέρα κατά την πρόσκρουση εμπλούτισαν το έδαφος των τροπικών σε θρεπτικά συστατικά, ενθαρρύνοντας έτσι την εξάπλωση των ταχέως αναπτυσσόμενων αγγειόσπερμων φυτών.

Και μια τρίτη θεωρία θέλει την επιλεκτική εξαφάνιση των κωνοφόρων να άφησε ελεύθερο το πεδίο για την κυριαρχία των ανθοφόρων φυτών.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι οι τρεις θεωρίες δεν είναι αλληλοαποκλειόμενες και δεν αποκλείεται να έδρασαν από κοινού.

Όποια κι αν είναι η εξήγηση, το συμπέρασμα είναι ένα: χωρίς το καταστροφικό συμβάν που εξόντωσε τους δεινόσαυρος, ο Αμαζόνιος όπως τον γνωρίζουμε πιθανότατα δεν θα υπήρχε.

Στην φωτογραφία κωνοφόρα όπως οι αροκάριες κυριαρχούσαν στο τοπίο πριν από την καταστροφή

https://www.in.gr/2021/04/05/b-science/episthmes/pos-proskrousi-pou-eksontose-tous-deinosayrous-gennise-ton-amazonio/

Ένα «διαστημόπλοιο» στους ωκεανούς.

Ονομάζεται Earth 300 και σύμφωνα με τους κατασκευαστές του θα είναι έτοιμο να βάλει μπροστά τις μηχανές του το 2025. Πρόκειτα για ένα μοναδικό από κάθε άποψη σκάφος θα εξερευνά τις θάλασσες του πλανήτη σε τέσσερα χρόνια. Αν τελικά κάνει την εμφάνιση του θα πρόκειται για το μεγαλύτερο εξερευνητικό θαλάσσιο σκάφος που έχει υπάρξει μέχρι σήμερα.

Το Earth 300 θα έχει μήκος 330 μέτρα, θα μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερους από 400 επιβάτες. Σχεδιάζεται έτσι ώστε να μπορεί να μεταφέρει σε κάθε ταξίδι 160 επιστήμονες και 40 φοιτητές που θα έχουν στην διάθεση τους 22 εργαστήρια που θα είναι εγκατεστημένα στο σκάφος.

Τα εργαστήρια αυτά θα είναι εξοπλισμένα με προηγμένα συστήματα ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης. Μαζί τους θα βρίσκονται 60 VIP καλεσμένοι ενώ το πλήρωμα θα αποτελείται από 165 άτομα. Οι επιστήμονες θα ταξιδεύουν δωρεάν αλλά όποιος θέλει να παρακολουθήσει από κοντά μια αποστολή ως καλεσμένος θα πρέπει να καταβάλει ένα ποσό που εκτιμάται ότι θα είναι πέριξ των 3 εκατ. δολαρίων.

Το σκάφος προκαλεί εντύπωση και από τον φουτουριστικό του σχεδιασμό που το κάνει να μοιάζει βγαλμένο από τις σελίδες κάποιου κόμικ. Οι δημιουργοί του σκάφους κάνουν λόγο για μια «πόλη επιστήμης τοποθετημένη μέσα σε μια σφαίρα» αλλά και για ένα σκάφος «που θα λειτουργεί ως μια πλατφόρμα προηγμένης τεχνολογίας για την επιστήμη, την εξερεύνηση και την καινοτομία». Το Earth 300 ενσωματώνει φιλικές στο περιβάλλον τεχνολογίες. Θα κινείται με ένα νέο τύπο πυρηνικής ενέργειας που δεν παράγει ρύπους.

«Όταν κάποιος θα εισέρχεται στην σφαίρα στην οποία βρίσκεται η πόλη της επιστήμης θα νιώσει την έξαψη της ερευνητικής εργασίας που θα γίνεται εκεί. Θέλαμε οι επιστήμονες να βρουν εκεί έμπνευση ώστε να μετατραπούν σε αλχημιστές που θα βρουν λύσεις σε παγκόσμια προβλήματα» αναφέρει ο Σάλας Τζέφερσον, ιδρυτής της εταιρείας Iddes Yacht που κατασκευάζει το Earth 300.

https://www.naftemporiki.gr/story/1714180/ena-diastimoploio-stous-okeanous