Τι είναι ένα Τηλεσκόπιο; (αρθρο)

Τα τηλεσκόπια είναι τα όργανα που στο παρελθόν άνοιξαν το παράθυρο στο σύμπαν και στο μέλλον θα φέρουν νέα γνώση. Είναι τα εκπαιδευτικά εργαλεία που μπόρεσαν να προσδιορίσουν την ανθρώπινη ύπαρξη στο χώρο και στο χρόνο . Αναμφισβήτητα αποτελούν το «κλειδί» της επιστήμης για τα μυστικά του ουρανού. Μαζί με αυτά θα περιπλανηθούμε στο άγνωστο, με αυτά θα απογειωθούμε στο «πελώριο», με αυτά θα συμβάλλουμε στην έρευνα και πρόοδο της Αστρονομίας.

Το 1610 πρώτος ο Γαλιλαίος στρέφει το τηλεσκόπιο προς τον ουρανό. Βλέπει τον κόσμο κατά 20 φορές μεγαλύτερο και παρατηρεί τα όρη στη Σελήνη , τα φεγγάρια του πλανήτη Δία, το δακτυλίδι του Κρόνου. Μελετώντας τις διαφορετικές φάσεις που παρουσίαζε η Αφροδίτη, απορρίπτει μια για πάντα τη Γεωκεντρική αντίληψη του Σύμπαντος. Το τηλεσκόπιο ήταν το επιστημονικό όργανο που έμελλε να διευρύνει τους ορίζοντες και να μας μεταφέρει από το σκοτάδι του Μεσαίωνα στο φως της αλήθειας!

Η οπτική ισχύς ενός τηλεσκοπίου, εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την διάμετρο (aperture) του αντικειμενικού φακού (objective lens) ή του κατόπτρου (mirror). Ισχυρότερο λοιπόν είναι το τηλεσκόπιο που διαθέτει οπτικό σύστημα μεγαλύτερης διαμέτρου και όχι αυτό με τις πολλές μεγεθύνσεις. Με τηλεσκόπιο 50mm διακρίνουμε αστέρες μέχρι και δεκάτου μεγέθους ενώ με τηλεσκόπιο 75mm βλέπουμε άστρα 100 φορές αμυδρότερα απ' ότι με γυμνό οφθαλμό. Αρα για να μπορέσουμε να δούμε «βαθύτερα» στο σύμπαν και να διακρίνουμε αμυδρά αντικείμενα (νεφελώματα-γαλαξίες) πρέπει να χρησιμοποιούμε τηλεσκόπια μεγάλης διαμέτρου.

Πόσο μακριά βλέπει; Μέσα από ένα τηλεσκόπιο 4 ½ ιντσών (105mm) μπορούμε να διακρίνουμε αντικείμενα στον ουρανό πάνω από 50 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Το ένα έτος φωτός ισούται περίπου με δέκα τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Το φως λόγω της πεπερασμένης ταχύτητάς του, για να φτάσει από τους μακρινούς γαλαξίες στο τηλεσκόπιό μας χρειάζεται εκατομμύρια χρόνια! Συνεπώς όταν παρατηρούμε μακρινά αντικείμενα στην ουσία βλέπουμε το παρελθόν τους.