Σούπερ νόβα-υπερκαινοφανείς.

ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΜΠΙΓΚ ΜΠΑΝΓΚ

Οι αστρονόμοι εντόπισαν την πιο μακρινή στο χώρο και το χρόνο έκρηξη σούπερ νόβα που έχουν ποτέ ανακαλύψει στο σύμπαν.

Το επίτευγμα τους κάνει αισιόδοξους ότι μια ημέρα θα καταφέρουν να «δουν» το θάνατο των πρώτων άστρων που δημιουργήθηκαν μετά τη «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ) και τα οποία «έσπειραν» τα πιο βαριά στοιχεία έως τις κοσμικές εσχατιές, καθιστώντας έτσι εφικτή τη δημιουργία των γαλαξιών, των πλανητών και τελικά της ζωής.

Συνδυάζοντας εικόνες από το τηλεσκόπιο Καναδά - Γαλλίας - Χαβάης, που βρίσκεται στο όρος Μάουνα Κέα της τελευταίας, οι επιστήμονες ανακάλυψαν δύο σούπερ - νόβα, μία που συνέβη πριν από 10,4 δισεκατομμύρια χρόνια και άλλη μία πριν από περίπου 12,1 δισεκατομμύρια χρόνια. Έως τώρα η πιο μακρινή και παλαιότερη σούπερ - νόβα που είχε γίνει αντιληπτή, είχε συμβεί πριν από 10,8 δισ. χρόνια.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αστρονόμο Τζεφ Κουκ του Κέντρου Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας Σουίνμπερν, κοντά στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», σύμφωνα με το «Science» και το «New Scientist». Οι μελλοντικές έρευνες σε τόσο απομακρυσμένες και ισχυρές εκρήξεις μπορεί να ρίξουν περισσότερο φως στην εξέλιξη του πρώιμου σύμπαντος.

Οι πιο ισχυρές θερμοπυρηνικές εκρήξεις σούπερ - νόβα, όπως αυτές που μόλις ανακάλυψαν οι αστρονόμοι, είναι τόσο ισχυρές που για ένα διάστημα ξεπερνούν σε φωτεινότητα κάθε άλλο άστρο στους γαλαξίες τους. Την τελευταία δεκαετία, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει αυτή τη νέα κατηγορία «σούπερ-υπέρλαμπρων» σούπερ-νόβα, έως 100 φορές πιο φωτεινών από τις υπόλοιπες.

Πρόκειται για πολύ σπάνια γεγονότα, τα οποία παράγουν τρομακτικές ποσότητες ενέργειας και συνεπώς έχουν δυνητικά μεγάλη καταστροφική ισχύ. Μία και μόνο τέτοια έκρηξη θα μπορούσε να σπείρει τον θάνατο σε ένα μεγάλο μέρος του μητρικού γαλαξία, αν αυτός είναι σχετικά μικρός, ή να τον «γονιμοποιήσει» με πολύτιμα χημικά στοιχεία, αν είναι αρκετά μεγάλος.

Η προέλευση αυτών των υπέρλαμπρων σούπερ νόβα παραμένει μυστηριώδης. Μια πιθανή αιτία είναι η έκρηξη τεράστιων άστρων με μάζα 100 έως 250 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου μας, τα οποία είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά που σήμερα παρατηρούν οι αστρονόμοι, αλλά πιστεύεται ότι ήσαν πολύ πιο κοινά στο πρώιμο σύμπαν (η ηλικία του οποίου σήμερα υπολογίζεται στα 13,7 δισ. χρόνια περίπου).

Καλό είναι να γράφουμε και τις πηγλες, όπως αυτή εδώ

http://www.newsbomb.gr/episthmh/story/248689/entopistike-i-pio-makrini-ekrixi-soyper-nova-sto-sympan

Καταπληκτική φωτογραφία του σουπερνόβα W44

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή εικόνα ενός σουπερνόβα. Το W44 βρίσκεται σε απόσταση 10 χιλιάδων ετών φωτός στον αστερισμό του Αετού και τα διαστημικά παρατηρητήρια Herschel και XMM Newton της ESA τράβηξαν πολλές φωτογραφίες από το σουπερνόβα. Η εικόνα που έδωσε στη δημοσιότητα η ESA αποτελεί σύνθεση αυτών των εικόνων.

Σε αυτή διακρίνεται ένα βυσσινί σφαιρικό νέφος κοσμικής ύλης που δεν είναι τίποτε άλλο από τα απομεινάρια της αστρικής έκρηξης. Η κοσμική ύλη συνεχίζει να κινείται με δύναμη και ταχύτητα στο Διάστημα. Αυτή η «τελευταία ανάσα» του W44 έχει διάμετρο 100 έτη φωτός.

Το οποίο κείμενο μάλλον είναι από μια πηγή όπως αυτή.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=484182

Θα αρχίσω να παίζω και εγώ τον moderator, φαίνεται πως έχει πλάκα και προσδίδει κύρος.

Λοιπόν, προτείνω στα μέλη να χρησιμοποιούν μιαν υπηρεσία που ονομάζεται Google https://www.google.gr/ προκειμένου να αναζητούν τις πηγές και να λένε πότε- πότε ευχαριστώ σε εκείνους που κοπιάζουν για να μας ενημερώνουν.

Σωστο!!! φίλε βολιωτης.

Πολύ σωστά.Αλλά άνθρωποι είμαστε και ξεχνιόμαστε.

Αλλά είναι κρίμα να ξεχνάμε τον σχετικό όρο χρήσης.

Χαιρετισμούς!!

Η πιο μακρινή έκρηξη σουπερνόβα.

Αμερικανοί ερευνητές ανακάλυψαν, με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», την πιο μακρινή στον χώρο και τον χρόνο έκρηξη σούπερ-νόβα τύπου Ια που έχει ποτέ παρατηρηθεί στο σύμπαν.

Βρίσκεται σε απόσταση περίπου δέκα δισεκατομμυρίων ετών φωτός και είναι δυνατό να μελετηθεί καλύτερα από κάθε άλλη μακρινή παρόμοια αστρική έκρηξη, πράγμα πολύτιμο για τους αστροφυσικούς.

Η σούπερ-νόβα, με την ονομασία SN SCP-0401 (έχει και το παρατσούκλι «Μίνγκους» από τον ομώνυμο μουσικό της τζαζ!) εντοπίστηκε από τους επιστήμονες του Προγράμματος Κοσμολογίας Σούπερ-νόβα του Εθνικού Εργαστηρίου Λόρενς Μπέρκλεϊ, όπου επικεφαλής είναι ο νομπελίστας καθηγητής αστροφυσικής του πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ Σαρλ Περλμούτερ.

Η ανακάλυψη -που ανακοινώθηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρίας- θα βοηθήσει στην καλύτερη «μέτρηση» της κοσμικής ιστορίας και της διαχρονικής εξέλιξης της σκοτεινής ενέργειας, της μυστηριώδους δύναμης που επιταχύνει τη διαστολή του σύμπαντος (όπως ανακάλυψε ο Περλμούτερ το 1998 και γι' αυτό βραβεύτηκε το 2011).

Ένα ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, είναι πώς και γιατί η σκοτεινή ενέργεια φαίνεται να επηρεάζει την επέκταση του σύμπαντος διαφορετικά σε διαφορετικές περιοχές του. «Με τη SN SCP-0041, έχουμε το πρώτο παράδειγμα μιας καλά μετρήσιμης σούπερ-νόβα, τόσο μακριά που μπορεί να αξιοποιηθεί για την μελέτη της ιστορίας επέκτασης του σύμπαντος εδώ και σχεδόν 10 δισ. χρόνια», δήλωσε ο ερευνητής Ντέηβιντ Ρούμπιν.

Οι περισσότερες σούπερ-νόβα ξεκινούν ως άστρα των οποίων καταρρέει ο πυρήνας, όμως μια σούπερ-νόβα τύπου Ια αρχίζει ως λευκός νάνος που απορροφά μάζα από ένα άλλο γειτονικό άστρο-συνοδό. Όταν το άστρο-νάνος φθάσει σε μια κρίσιμη μάζα, εκρήγνυται σε μια τιτάνια θερμοπυρηνική έκρηξη. Το φως από τις εκρήξεις αυτού του είδους, καθώς ταξιδεύει έως τη Γη, θεωρείται από τους αστρονόμους ιδανικό σημείο αναφοράς για τη μέτρηση των κοσμικών αποστάσεων, καθώς και για τον υπολογισμό του πόσο έχει επεκταθεί (διασταλεί) το σύμπαν από τότε που έγινε η συγκεκριμένη έκρηξη.

http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_10/01/2013_477670

Καρέ καρέ η εξέλιξη ενός σουπερνόβα.

To 1901 οι αστρονόμοι εντόπισαν μια πολύ ισχυρή αστρική έκρηξη.

Ο υπερκαινοφανής αστέρας (σουπερνόβα) GK Persei ή Nova Persei 1901 βρίσκεται σε απόσταση 1.300 ετών φωτός από τη Γη και προς έκπληξη των επιστημόνων συνεχίζει ακόμη να «μεγαλώνει».

Ομάδα ειδικών με επικεφαλής τον Μιγκέλ Σανταντέρ του Εθνικού Αστεροσκοπείου της Ισπανίας συγκέντρωσαν εικόνες και δεδομένα του σουπερνόβα από διάφορα τηλεσκόπια και με βάση τα όσα γνώριζαν για αυτό δημιούργησαν έναν τρισδιάστατο χάρτη της έκρηξης και της εξέλιξής της μέσα στον χρόνο. H έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

Οπως αναφέρουν οι ερευνητές το «ωστικό κύμα» της έκρηξης συνεχίζει να... διογκώνεται.

Η ταχύτητα της διαστολής του σουπερνόβα υπολογίστηκε ότι είναι περίπου 1.000 χλμ/δευτ.

Το βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα καταγράφει την πορεία του στον χρόνο. Καθώς διαστέλλεται ο GK Persei μοιάζει με ένα κοσμικό πυροτέχημα.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=494927

Ο επιθανάτιος ρόγχος των άστρων.

Μια πολύ σημαντική παρατήρηση έκανε διεθνής ομάδα ερευνητών. Είδαν την τελευταία «δράση» ενός άστρου λίγο πριν μετατραπεί σε υπερκαινοφανή αστέρα.

Οι ερευνητές είδαν το άστρο να εκτοξεύει μεγάλες ποσότητες ενέργειας και ύλης 40 ημέρες προτού εκραγεί.

Επρόκειτο, όπως λένε, για μια «προ-έκρηξη» που εκδηλώθηκε στο άστρο πριν από εκείνη που το κατέστρεψε. Η ανακάλυψη αναμένεται να προσφέρει νέα στοιχεία για τις εκρήξεις σουπερνόβα, το πιο βίαιο κοσμικό φαινόμενο.

Βασικό εργαλείο των αστρονόμων για την παρατήρηση της διαστολής του Σύμπαντος αλλά και την αποκάλυψη απομακρυσμένων και χαμηλής φωτεινότητας γαλαξιών είναι οι εκρήξεις σουπερνόβα. Ομως ακόμη δεν έχουν καταφέρει να κατανοήσουν πλήρως τις διεργασίες και τα στάδια που οδηγούν στην έκρηξη. Μέχρι σήμερα είναι ελάχιστες οι φορές που οι επιστήμονες κατάφεραν να έχουν εικόνα ενός άστρου λίγο πριν αυτοκαταστραφεί.

Την ερευνητική ομάδα αποτελούν επιστήμονες από μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια και από επιστημονικά ιδρύματα και οργανισμούς του Ισραήλ. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα όργανα παρατήρησης του προγράμματος PTF στο Αστεροσκοπείο Palomar στη Καλιφόρνια. Το πρόγραμμα αυτό παρατηρεί κάθε βράδυ για πολλές εβδομάδες ή μήνες την ίδια περιοχή του ουρανού. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχει δυνατότητα καταγραφής της εξέλιξης κάποιων κοσμικών φαινομένων.

Οι ερευνητές εντόπισαν μια περίεργη έκρηξη από το σημείο όπου βρίσκεται ο υπερκαινοφανής αστέρας SN 2010mc. Αυτό το σουπερνόβα βρίσκεται σε απόσταση 500 εκατομμυρίων ετών από τη Γη και ανήκει στην κατηγορία Τύπου ΙΙ.

Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν άστρα με υλικά πολλαπλάσια του Ήλιου τα οποία στο τέλος της ζωής τους δεν μπορούν να δημιουργήσουν αρκετή ενέργεια για να αντισταθούν στη βαρυτική κατάρρευση των εξωτερικών τους υλικών. Η βαρυτική κατάρρευση προκαλεί τελικά και την έκρηξη που τα καταστρέφει.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτή η προ-έκρηξη στο SN 2010mc σημειώθηκε 40 μέρες πριν την καταστροφή του άστρου και με αυτήν εκτοξεύθηκε στο Διάστημα μεγάλο μέρος της μάζας που του είχε απομείνει. Προσομοιώσεις που είχαν γίνει στο παρελθόν είχαν υποδείξει την εκδήλωση τέτοιων προ-εκρήξεων αλλά ήταν πολύ δύσκολο να γίνει απευθείας παρατήρηση τους.

«Αυτό που προκαλεί μεγάλη εντύπωση είναι το εξαιρετικά σύντομο διάστημα μεταξύ της προ-έκρηξης και της έκρηξης σουπερνόβα αν λάβουμε υπόψη τη διάρκεια ζωής ενός άστρου. Η ανακάλυψη μας στο SN 2010mc σημαίνει ότι μπορούμε να προβλέψουμε την ημερομηνία του θανάτου ενός άστρου, γεγονός που θα μας επιτρέψει να παρατηρήσουμε το φαινόμενο όταν συμβεί» αναφέρει ο Μάνσι Κάσλιβαλ, του Ινστιτούτου Carnegie που είναι μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Η έρευνα δημοσιεύεται

http://www.nature.com/nature/journal/v494/n7435/full/nature11877.html

στην επιθεώρηση «Nature».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=497070

Μυστηριώδες υπέρλαμπρο σουπερνόβα

Δεν ανήκει σε κάποιον γνωστό τύπο υπερκαινοφανούς αστέρα.

Μασαχουσέτη

Πριν από δύο χρόνια εντοπίστηκε στα βάθη του Σύμπαντος ένας υπερκαινοφανής αστέρας. Πρόκειται για ένα εξαιρετικής λαμπρότητας σουπερνόβα η ύπαρξη του οποίου καλύπτεται από μυστήριο.

Το σουπερνόβα

Ο PS1-10afx βρίσκεται στην ασύλληπτη απόσταση των 9 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς και οι ερευνητές τον μελετούν όλο αυτό διάστημα προσπαθώντας να αποκαλύψουν την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά του. Μέχρι πριν λίγο καιρό οι ειδικοί πίστευαν ότι ανήκει στην κατηγορία των σουπερνόβα τύπου 1a και ότι απλά είναι ένα ιδιαίτερο μέλος τους μιας και είναι 10-20 φορές πιο λαμπρός από τους υπερκαινοφανείς αστέρες 1a.

Το μυστήριο

Επιστήμονες του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian που μελετούν το άστρο PS1-10afx υποστηρίζουν ότι δεν βρίσκουν κανένα στοιχείο που να εξηγεί την αυξημένη λαμπρότητα του. Οπως αναφέρουν, προσπάθησαν να εντοπίσουν κάποιες πιθανές κοσμικές πηγές που ίσως λειτούργησαν ενισχυτικά στη φωτεινότητα του PS1-10afx. Μια συνήθης πηγή αύξησης της φωτεινότητας ενός διαστημικού σώματος για κάποιον μακρινό παρατηρητή (όπως εμείς στην προκειμένη περίπτωση) είναι το φως γαλαξιακών σμηνών που «μπλέκεται» με εκείνο του αντικειμένου-στόχου ενισχύοντας έτσι τη λαμπρότητά του.

Οι ερευνητές δεν κατάφεραν να βρουν ούτε γαλαξιακά σμήνη ούτε κάποια άλλη πιθανή πηγή ενίσχυσης της λαμπρότητας του PS1-10afx. Ετσι, όπως αναφέρουν, το συγκεκριμένο σουπερνόβα δεν φαίνεται να ανήκει ούτε στην κατηγορία 1a ούτε σε κάποια άλλη κατηγορία υπερκαινοφανών αστέρων. Τονίζουν ότι πρέπει η επιστημονική κοινότητα να ασχοληθεί επισταμένα με το PS1-10afx για να αποκαλυφθεί η πηγή του μυστηρίου αφού έτσι μπορεί να μάθουμε νέα άγνωστα στοιχεία για τους υπερκαινοφανείς αστέρες. Η μελέτη δημοσιεύεται στο διαδικτυακό αρχείο επιστημονικών προδημοσιεύσεων «arxiv.org»

Τα σπάνια 1a

Τα σουπερνόβα τύπου 1a, είναι η σπανιότερη κατηγορία υπερκαινοφανών αστέρων. Προκύπτουν όταν η μάζα ενός συρρικνωμένου και παγωμένου λευκού νάνου αυξάνεται σε κρίσιμο σημείο. Οι αστροφυσικοί δεν γνωρίζουν πώς ακριβώς συντελείται αυτό το φαινόμενο, θεωρούν όμως ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει με δυο τρόπους: είτε ο λευκός νάνος αυξάνει τη μάζα του αργά, απορροφώντας αέρια από έναν κοντινό του κόκκινο γίγαντα, είτε την αυξάνει γρήγορα, διαλύοντας έναν μικρότερο λευκό νάνο που βρίσκεται σε κοντινή τροχιά.

http://www.axortagos.gr/mistiriodes-iperlampro-soupernova.html

NASA: Τα απομεινάρια ενός σούπερ-νόβα.

Μία εντυπωσιακή απεικόνιση ενός σούπερ νόβα, έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Η εικόνα αποτελεί συνδυασμό στοιχείων που συγκεντρώθηκαν με τη χρήση ακτινών Χ και υπέρυθρων και «φωτίζει» την έκρηξη ενός άστρου που ανακάλυψε πρώτος ο Κέπλερ, το 1604. Η σύνθεση της εικόνας αποκαλύπτει τη συγκέντρωση σιδήρου μόνο στη μία πλευρά του κέντρου του σούπερ-νόβα. Κυρίως, όμως, συνθέτει μία από τις πιο εντυπωσιακές και απόκοσμες εικόνες που χαρίζει το Σύμπαν.

http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_19/03/2013_488610

Σουπερνόβα Iax: ένα νέο είδος αστρικής έκρηξης

Ένα τρίτο είδος σχετικά πιο αδύναμης έκρηξης υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα), που έρχεται να προστεθεί στα δύο που είναι ήδη γνωστά και έχουν μεγαλύτερη ισχύ ανακάλυψαν οι αστρονόμοι.

Παλιά και νέα είδη

Το πρώτο είδος (Ia) προκύπτει από την πλήρη διάλυση ενός «λευκού νάνου», δηλαδή του υπολλείματος του πυρήνα άστρου που έχει πεθάνει. Το δεύτερο είδος (Ib και Ιc) λαμβάνει χώρα όταν καταρρέει βαρυτικά ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου με μάζα δέκα έως εκατό φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου μας. Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι μια από τις πιο ισχυρές και λαμπερές εκρήξεις στο σύμπαν.

Τώρα, οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ένα είδος αστρικής έκρηξης, επίσης λόγω διάλυσης ενός «λευκού νάνου», η οποία έως τώρα θεωρείτο μια ασυνήθιστη υποπερίπτωση του πρώτου είδους (Ia), στην πραγματικότητα συνιστά ένα τελείως διαφορετικό είδος σούπερ-νόβα (που πήρε πλέον την ονομασία Iax). Αυτές οι μίνι-εκρήξεις απελευθερώνουν σημαντικά μικρότερη ποσότητα ενέργειας, το 1% έως 50% της εκλυόμενης ενέργειας από μια έκρηξη τύπου Ia.

Λόγω του μικρότερου μεγέθους της έκρηξης, υπάρχουν ενδείξεις ότι σε αρκετές περιπτώσεις ένα τμήμα του άστρου κατορθώνει να επιβιώσει. Όπως και με τις μεγαλύτερης ισχύος εκρήξεις τύπου Ia, τα φάσματα των σούπερ-νόβα Iax δεν περιέχουν καθόλου ίχνη υδρογόνου.

Ο μηχανισμός

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον αστρονόμο Ράιαν Φόλεϊ του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ – Σμιθσόνιαν εκτιμούν ότι οι περισσότερες εκρήξεις του νέου τύπου Iax προέρχονται από διπλά συστήματα άστρων (δύο άστρα σε αμοιβαία βαρυτική έλξη και σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο).

Το ένα άστρο-λευκός νάνος, που έχει μεγάλη πυκνότητα και είναι πλούσιο σε άνθρακα και οξυγόνο, «κλέβει» ήλιο από το άλλο άστρο (που είναι πλούσιο σε αυτό το χημικό στοιχείο, καθώς έχει πια «κάψει» το υδρογόνο του), ώσπου το πρώτο άστρο να έχει συσσωρεύσει τόσο μεγάλη μάζα, ώστε τελικά να εκραγεί. Οι ερευνητές θα κάνουν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal» (Type Iax Supernovae: A New Class of Stellar Explosion)

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι έχουν ανακαλύψει έως τώρα πολύ λίγες τέτοιου είδους αχνές εκρήξεις σούπερ-νόβα (γύρω στις 25 και μόνο σε πιο νέους γαλαξίες) όχι γιατί είναι σπάνιες, αλλά απλούστατα επειδή δεν είναι ιδιαίτερα λαμπερές. Εκτιμούν ότι για κάθε 100 εκρήξεις του πρώτου είδους (Ιa), συμβαίνουν περίπου 31 εκρήξεις σούπερ-νόβα του τρίτου είδους (Iax).

Η παρατήρηση

Το μελλοντικό μεγάλο τηλεσκόπιο Large Synoptic Survey Telecope στη Χιλή αναμένεται να εντοπίσει περίπου ένα εκατομμύριο εκρήξεις υπερκαινοφανών άστρων στη διάρκεια της λειτουργίας του και από αυτές πάνω από 10.000 θα μπορούσαν να είναι σούπερ-νόβα του τρίτου τύπου (Iax), δηλαδή περίπου όσες εκρήξεις πρώτου τύπου (Ia) έχουν συνολικά ανακαλύψει μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι. Μάλιστα, όπως είπε ο Ράιαν Φόλεϊ, δεν αποκλείεται τέτοιες εκρήξεις τρίτου τύπου να γίνονται κατά καιρούς και πολύ κοντά στη Γη, αλλά να μην έχουν ακόμα παρατηρηθεί.

http://physicsgg.me/2013/03/27/%CF%83%CE%BF%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%BD%CF%8C%CE%B2%CE%B1-iax-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%BD%CE%AD%CE%BF-%CE%B5%CE%AF%CE%B4%CE%BF%CF%82-%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%AD%CE%BA/

SN Wilson: τo πιο μακρινό σουπερνόβα

Ανακαλύφθηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble

Πριν από πολύ καιρό, σε έναν γαλαξία μακρινό, πολύ μακρινό, ένα άστρο εξερράγη απελευθερώνοντας τόση ενέργεια ώστε να λάμψει όσο δισεκατομμύρια ήλιοι σαν τον δικό μας. Το φως που εκπέμφθηκε έφτασε στη Γη μετά από 10 δισεκατομμύρια χρόνια και ανιχνεύθηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Πρόκειται για το πιο μακρινό, και ως εκ τούτου το πιο αρχέγονο σουπερνόβα που ανακαλύφθηκε μέχρι σήμερα. Αλλά πέρα από το γεγονός αυτό το συγκεκριμένο σουπερνόβα ανήκει στην ειδική κλάση των αστρικών εκρήξεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δείκτες διαγαλαξιακών αποστάσεων.

Χρησιμοποιώντας απομακρυσμένα σουπερνόβα σαν κι αυτό ως “πρότυπα κεριά” για την μέτρηση αποστάσεων στο σύμπαν, επιβεβαιώνεται ότι ο ρυθμός διαστολής του σύμπαντος είναι επιταχυνόμενος. Οι αστρονόμοι αποδίδουν την επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος στην σκοτεινή ενέργεια.

Το σουπερνόβα που ονομάζεται UDS10Wil ή SN Wilson (από τον αμερικανό πρόεδρο Woodrow Wilson), ανήκει στην ειδική κατηγορία των σουπερνόβα τύπου Ia και ανακαλύφθηκε από την ομάδα του Adam Riess του ινστιτούτου του διαστημικού τηλεσκοπίου στη Βαλτιμόρη. O Riess βραβεύθηκε το 2011 με το Νόμπελ Φυσικής για την μελέτη απομακρυσμένων supernova τυπου Ια.

http://physicsgg.me/2013/04/04/sn-wilson-%CF%84o-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CF%81%CE%B9%CE%BD%CF%8C-%CF%83%CE%BF%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%BD%CF%8C%CE%B2%CE%B1/

Οι “ραδιοφωνικές εκπομπές” του σουπερνόβα SN1987Α.

Διεθνής ομάδα επιστημόνων έδωσε στη δημοσιότητα μια ασυνήθιστη και ταυτόχρονα εντυπωσιακή εικόνα ενός υπερκαινοφανούς αστέρα.

Η εικόνα αποκαλύπτει με λεπτομέρεια τις ραδιοφωνικές εκπομπές σε μήκη κύματος της τάξης του χιλιοστού από το σουπερνόβα 1987Α που παρατηρήθηκε για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο του 1987 στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου.

Οι νέες παρατηρήσεις αναμένεται να επιτρέψουν στους επιστήμονες να μελετήσουν τον πυρήνα του νεκρού πλέον άστρου και να αποκαλύψουν στοιχεία για το παρελθόν του.

Οι παρατηρήσεις έγιναν από τους ερευνητές του Διεθνούς Κέντρου Έρευνας Ραδιοαστρονομίας (International Centre for Radio Astronomy Research – ICRAR) που χρησιμοποίησαν το ραδιοτηλεσκόπιο ATCA στην Αυστραλία.

http://www.icrar.org/news/news_items/media-releases/supernova-remnant-1987a-continues-to-reveal-its-secrets

Οι ερευνητές κατάφεραν να αποτυπώσουν εικόνες από τις ισχυρές ραδιοεκπομπές που παράγονται από τα υπολείμματα του 1987Α. Οι ειδικοί περιγράφουν τις εικόνες αυτές ως ένα κοσμικό ουράνιο τόξο.

«Τα υπολείμματα των σουπερνόβα αστέρων λειτουργούν σαν φυσικοί επιταχυντές σωματιδίων, οι ραδιοεκπομπές που παρατηρήσαμε προέρχονται από ηλεκτρόνια που στροβιλίζονται σε μαγνητικές ζώνες εκπέμποντας φωτόνια σε κάθε περιστροφή που κάνουν. Οσο μεγαλύτερη είναι η ανάλυση των εικόνων τόσο περισσότερα μπορούμε να μάθουμε για τη δομή του υπερκαινοφανούς αστέρα. Μέχρι στιγμής όχι μόνο καταφέραμε να αναλύσουμε τη μορφολογία του 1987Α αλλά και να βρούμε δεδομένα που θα μας βοηθήσουν να δούμε τι συνέβη στο παρελθόν του» αναφέρει ο Lister Staveley-Smithαναπληρωτής διευθυντής του ICRAR. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

http://physicsgg.me/2013/04/04/%ce%bf%ce%b9-%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ad%cf%82-%ce%b5%ce%ba%cf%80%ce%bf%ce%bc%cf%80%ce%ad%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%ce%bf%cf%85%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%bd/

Μυστηριώδεις πανίσχυρες εκρήξεις ακτίνων Γάμμα.

Μια άγνωστη μέχρι σήμερα μορφή εκρήξεων ακτίνων Γάμμα εντόπισαν οι αστρονόμοι, η οποία εκλύει τεράστια ενέργεια και μπορεί να διαρκέσει ολόκληρες ώρες, αντίθετα με τις έως τώρα γνωστές εκρήξεις ακτίνων Γάμμα, που συνήθως δεν κρατάνε πάνω από μερικά δευτερόλεπτα. Οι επιστήμονες κάνουν την εικασία ότι οι ακτινοβολίες αυτές προέρχονται από το θάνατο γιγάντιων άστρων.

Για πρώτη φορά στις 25 Δεκεμβρίου 2010 οι επιστήμονες είχαν παρατηρήσει μια τέτοια παράξενη τεράστια έκρηξη που διήρκεσε δύο ώρες και την ονόμασαν «έκρηξη των Χριστουγέννων».

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Βρετανό αστρονόμο Άντριου Λέβαν του πανεπιστημίου του Γουόργουικ, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση σε συνέδριο στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το Space.com, έκαναν τις παρατηρήσεις τους με το τηλεσκόπιο «Τζέμινι» στη Χαβάη, με το οποίο υπολόγισαν ότι η έκλαμψη διαρκείας των ακτίνων Γάμμα προήλθε φαπό απόσταση επτά δισεκατομμυρίων ετών φωτός, δηλαδή περίπου στα μισά του παρατηρήσιμου σύμπαντος.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η πηγή αυτής της αινιγματικής έκρηξης είναι ένα σούπερ-γιγάντιο άστρο με μάζα όσο 1.000 Ήλιοι (ένα από τα μεγαλύτερα και λαμπρότερα στο σύμπαν) και με πιθανή ακτίνα 1,6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, μια πραγματικά…αστρονομική απόσταση.

Όταν ένα τέτοιο άστρο εκρήγνυται δημιουργώντας μια τεράστια σούπερ-νόβα (υπερκαινοφανής αστέρας), τότε η έκρηξη μπορεί να συνοδεύεται από πολύωρη εκπομπή ακτίνων-γ, που αποτελεί την ακτινοβολία φωτός με την μεγαλύτερη ενέργεια στο σύμπαν.

Μέχρι τώρα, οι αστρονόμοι είχαν συχνά παρατηρήσει εκρήξεις ακτίνων Γάμμα από σούπερνόβα, οι οποίες συνήθως διαρκούσαν έως δύο δευτερόλεπτα ή σπανιότερα για μερικά λεπτά. Τα τηλεσκόπια Swift, Φερμι παρατηρούν κατά μέσο όρο μια τέτοια έκρηξη κάθε ημέρα στο σύμπαν. Το φαινόμενο συμβαίνει όταν ένα άστρο καταρρέει βαρυτικά και δημιουργεί μια μαύρη τρύπα στη θέση του, η οποία, με τη σειρά της, καθώς «καταβροχθίζει» την γύρω ύλη, επιταχύνει ένα μέρος από αυτά τα σωματίδια, που διαφεύγουν με σχεδόν την ταχύτητα του φωτός και έτσι δημιουργούν στιγμιαίους «πίδακες» ακτινοβολίας-γ.

Όταν όμως το άστρο έχει τεράστια μάζα, η έκλυση των ακτίνων Γάμμα φαίνεται πως μπορεί να κρατήσει πολύ περισσότερο. Έτσι, τώρα πλέον γίνονται αντιληπτές εκρήξεις ακτίνων γάμμα που κρατάνε επί ολόκληρες ώρες.

«Αυτά τα φαινόμενα είναι ανάμεσα στις μεγαλύτερες εκρήξεις στη φύση, όμως μόλις τώρα αρχίζουμε να τις βρίσκουμε. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι το σύμπαν ένα πολύ πιο βίαιο και ετερόκλητο μέρος από ό,τι είχαμε φανταστεί», δήλωσε ο Άντριου Λέβαν.

Στο ίδιο αστρονομικό συνέδριο στις ΗΠΑ, άλλη μία επιστημονική ομάδα, με επικεφαλής τον Μπρους Ζαντρ του Γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS), παρουσίασε στοιχεία για παρόμοιες εκρήξεις διαρκείας ακτίνων Γάμμα, με πιθανή προέλευση το θάνατο υπερ - γιγάντιων άστρων. Οι ερευνητές, που έκαναν και τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astropgysical Journal», παρατήρησαν το Δεκέμβριο του 2011 μια έκρηξη ακτίνων Γάμμα που διήρκεσε επτά ολόκληρες ώρες και ήταν η μεγαλύτερη που έχει ποτέ καταγραφεί.

http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_17/04/2013_494249

Nέο πορτρέτο του σουπερνόβα που φώτισε τον ουρανό το 1006 μ.Χ.

Την 1η Μαΐου του 1006 μ.Χ, ένα αντικείμενο πιο φωτεινό από την Αφροδίτη έμεινε ορατό για εβδομάδες στον ουρανό και καταγράφηκε από αστρονόμους στην Ευρώπη, την Κίνα, την Ιαπωνία και τον αραβικό κόσμο. Μια χιλιετία μετά, διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων Χ απεικονίζει με μοναδική λεπτομέρεια ό,τι απέμεινε από το ιστορικό σουπερνόβα.

H εντυπωσιακή νέα εικόνα προέρχεται από διαστημικό παρατηρητήριο Chandra της NASA, το οποίο μελέτησε για οκτώ μέρες το αντικείμενο SN 1006, το υπόλειμμα ενός σουπερνόβα (ή υπερκαινοφανούς αστέρα) Τύπου Ιa.

Τα σουπερνόβα αυτής της κατηγορίας εμφανίζονται όταν ένας λευκός νάνος -ένα νεκρό αλλά εξαιρετικά πυκνό άστρο- απορροφά μεγάλες ποσότητες μάζας από ένα συνοδό άστρο, οπότε εκρήγνυται. Εναλλακτικά, τα σουπερνόβα Ιa προέρχονται από δύο λευκούς νάνους που συγχωνεύονται και αμέσως εκρήγνυνται.

Στο λεπτομερές νέο πορτρέτο του SΝ 1006, τεράστιες ποσότητες υλικού που εκτινάχθηκαν κατά την έκρηξη διακρίνονται να εξαπλώνονται στο Διάστημα με ταχύτητες που φτάνουν τα 17 εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα.

Το κόκκινο, πράσινο και μπλε χρώμα αντιστοιχούν σε ακτίνες Χ χαμηλής, μέσης και υψηλής ενέργειας αντίστοιχα

Τα σουπερνόβα Τύπου Ιa είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τους αστρονόμους. Τα επίπεδα της ακτινοβολίας που εκπέμπουν αυτά τα αντικείμενα είναι προβλέψιμα και σταθερά, κάτι που σημαίνει ότι η φωτεινότητα του σουπερνόβα όπως το βλέπουμε από τη Γη εξαρτάται κυρίως από την απόστασή του.

Και το χαρακτηριστικό αυτό επιτρέπει στους αστρονόμους να χρησιμοποιούν τα σουπερνόβα Ia σαν ένα είδος μεζούρας για τον υπολογισμό αποστάσεων στο Σύμπαν.

Οι παρατηρήσεις του Chandra στο υπόλειμμα του σουπερνόβα SN 1006 ίσως βοηθήσουν τώρα τους αστροφυσικούς να κατανοήσουν καλύτερα τους μηχανισμούς των υπερκαινοφανών αστέρων Ia.

Εξετάζοντας την αναλογία διαφόρων στοιχείων, όπως το οξυγόνο, το πυρίτιο και το μαγνήσιο, οι ερευνητές ίσως μπορέσουν να συμπεράνουν πώς έμοιαζε το άστρο πριν εκραγεί και πώς ακριβώς εκδηλώθηκε η έκρηξη.

Η μελέτη παρουσιάστηκε από διεθνή ερευνητική ομάδα σε συνέδριο Αστροφυσικής Υψηλής Ενέργειας που πραγματοποίησε στην Καλιφόρνια η Αμερικανική Εταιρεία Αστρονομίας.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231244883

Εντοπίστηκε δομικό υλικό του Ηλιακού Συστήματος.

Πρόκειται για σκόνη που πιθανώς προέρχεται από το σουπερνόβα Κασσιόπεια Α.

Μια ενδιαφέρουσα ανακάλυψη έκαναν ερευνητές στις ΗΠΑ. Εντόπισαν κοσμική σκόνη η οποία είναι πιθανό να προέρχεται από την πηγή από την οποία προέκυψαν τα δομικά υλικά της δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος.

Μελετώντας δείγματα ύλης που έχει φτάσει στη Γη με μετεωρίτες, ερευνητές του Κέντρου Διαστημικών Επιστημών McDonell ανακάλυψαν κόκκους διοξειδίου του πυριτίου. Η θαλάσσια άμμος αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του πυριτίου η κρυσταλλική μορφή του οποίου είναι ο χαλαζίας.

Η μελέτη κοσμικής σκόνης που έχει φτάσει στη Γη με μετεωρίτες αποτελεί ερευνητικό εργαλείο για τους ειδικούς. Η μελέτη αυτής της σκόνης αποκαλύπτει στοιχεία για άστρα που έχουν σβήσει πολύ πριν τη γέννηση του ηλιακού μας συστήματος. Στοιχεία που δεν είναι δυνατόν να αναδειχθούν με τα υπάρχοντα τεχνικά μέσα - είτε με τηλεσκόπια είτε με προσομοιώσεις.

Οι κόκκοι που ανακάλυψαν οι ερευνητές φαίνεται ότι προέρχονται από μια έκρηξη υπερκαινοφανούς αστέρα. Σε άρθρο τους που θα δημοσιευθεί στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters» οι επιστήμονες πιθανολογούν ότι οι κόκκοι αυτοί προέρχονται από το σουπερνόβα Κασσιόπεια Α.

Το συγκεκριμένο σουπερνόβα πιστεύεται ότι εμπλούτισε τα νεφελώματα αερίων και σκόνης που υπήρχαν στη διαστημική μας γειτονιά με τα συστατικά εκείνα που ήταν απαραίτητα για να ξεκινήσει η διεργασία της γέννησης αρχικά του Ηλιου και στη συνέχεια των πλανητών.

Βίντεο:

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=509553

Πανίσχυρη και υπέρλαμπρη έκρηξη ακτίνων γ

Οι αστρονόμοι σε όλο τον κόσμο έμειναν κυριολεκτικά έκθαμβοι από μια πανίσχυρη και υπέρλαμπρη έκρηξη ακτίνωνγάμα, η οποία αποτελεί, κατά πάσα πιθανότητα, προϊόν του εκρηκτικού θανάτου κάποιου μεγάλου άστρου. Η έκρηξη, που διήρκεσε επί πολλές ώρες, δημιούργησε πλέον ένα νέο αστρονομικό ρεκόρ ισχύος και διάρκειας για τέτοιου είδους φαινόμενα.

Η έκρηξη (Gamma-Ray Burst ή εν συντομία GRB) προήλθε από ένα μακρινό γαλαξία σε απόσταση περίπου 3,6 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα. Είχε ενέργεια τουλάχιστον 94 δισεκατομμυρίων ηλεκτρονιοβόλτ (GeV) ή περίπου 35 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από την ενέργεια του ορατού φωτός. Το φαινόμενο έγινε αρχικά αντιληπτό από τα διαστημικά τηλεσκόπια Fermi και Swift της NASA.

«Περιμέναμε πολύ καιρό για μια έκρηξη ακτινών- γάμα τόσο σοκαριστικά φωτεινή. Η έκρηξη διήρκεσε τόσο πολύ, που ένας αριθμός- ρεκόρ επίγειων τηλεσκοπίων μπόρεσαν να την παρατηρήσουν, καθώς ήδη βρίσκονταν σε εξέλιξη οι παρατηρήσεις από το διάστημα», δήλωσε η Τζούλι ΜακΈνερι από το Διαστημικό Κέντρο Goddard της NASA, σύμφωνα με το Space.com.

Η έκρηξη έγινε αισθητή σε διάφορα μήκη κύματος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος (οπτικό, υπέρυθρο, ραδιοκύματα) από τα αντίστοιχα τηλεσκόπια.

Οι εκρήξεις ακτινών- γάμα θεωρούνται τα πιο φωτεινά και εκρηκτικά φαινόμενα στο σύμπαν. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τις περισσότερες φορές προκαλούνται, όταν τεράστια άστρα εξαντλούν τα πυρηνικά «καύσιμά» τους και πλέον καταρρέουν υπό το βάρος τους, με συνέπεια να μετατρέπονται σε μαύρες τρύπες και, παράλληλα, να εκτινάσσουν πίδακες ύλης στο διάστημα, σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός.

Αυτοί οι πίδακες ενέργειας αλληλεπιδρούν με τα αέρια που έχει προηγουμένως εκτοξεύσει στον περιβάλλοντα χώρο το καταρρέον άστρο και τα φωτίζουν έντονα. Αν η έκρηξη είναι σχετικά κοντά στη Γη, οι αστρονόμοι συνήθως ανακαλύπτουν κάποια έκρηξη υπερκαινοφανούς αστέρα (σούπερ- νόβα) σε εκείνη την περιοχή, περίπου μία εβδομάδα μετά την έκρηξη. Αυτό θα κάνουν τώρα και με τη νέα έκρηξη-ρεκόρ, κάτι που ελπίζουν να έχουν πετύχει έως τα μέσα Μαΐου.

http://physicsgg.me/2013/05/07/%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CF%83%CF%87%CF%85%CF%81%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%85%CF%80%CE%AD%CF%81%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%B7-%CE%AD%CE%BA%CF%81%CE%B7%CE%BE%CE%B7-%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%AF/

Ενα σουπερνόβα τo εντόπισε και φωτογράφισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble σε μακρινό γαλαξία.

Μια ακόμη εντυπωσιακή αλλά και επιστημονικά σημαντική εικόνα κατέγραψε ο φακός του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Το τηλεσκόπιο έστρεψε το «βλέμμα» του στον σπειροειδή γαλαξία NGC 6984 που βρίσκεται σε απόσταση 180 εκ. ετών φωτός από εμάς. Ενα άστρο του γαλαξία αυτοκαταστράφηκε και το Hubble εντόπισε και φωτογράφισε το σουπερνόβα που έλαβε την κωδική ονομασία SN 2013ek . Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα την καταπληκτική εικόνα.

Στην φωτογραφία η φωτεινή κουκίδα λίγο επάνω και δεξιά από το κέντρο του γαλαξία NGC 6984 δεν είναι ένα λαμπρό άστρο αλλά ένα σουπερνόβα.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=539427

Τεράστια έκρηξη ακτίνων γάμμα.

Μία «τερατώδης» -όπως την αποκάλεσαν οι αστρονόμοι- έκρηξη ακτίνων γάμμα, που συνέβη σε ένα μακρινό γαλαξία σε απόσταση 3,7 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, όταν το σύμπαν είχε ηλικία 9,9 δισεκατομμυρίων ετών, είναι η ισχυρότερη, φωτεινότερη και μεγαλύτερης διάρκειας που έχει ποτέ παρατηρηθεί από τη Γη. Αν είχε συμβεί πιο κοντά, ο πλανήτης και η ζωή πάνω σε αυτόν θα είχαν «ψηθεί».

Η μόνη πιο ισχυρή έκρηξη που ξέρουν -ή μπορούν να φανταστούν- οι επιστήμονες, είναι η ίδια η Μεγάλη Έκρηξη που δημιούργησε το σύμπαν. Οι εκρήξεις ακτίνων γάμμα λαμβάνουν χώρα, όπως πιστεύουν οι αστροφυσικοί, όταν ένα τεράστιο άστρο πεθαίνει καταρρέοντας βαρυτικά σε μια νέα μαύρη τρύπα, δημιουργώντας ένα σούπερ-νόβα και εκτοξεύοντας παράλληλα στις εσχατιές του διαστήματος πανίσχυρους «πίδακες» ακτινοβολίας πολύ υψηλής ενέργειας, η οποία ταξιδεύει στο σύμπαν με την ταχύτητα του φωτός.

Οι ακτίνες γάμμα είναι η μορφή του φωτός με την μεγαλύτερη ενέργεια στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα (τουλάχιστον 500.000 φορές ισχυρότερη από το ορατό φως).

Τα τηλεσκόπια παρατηρούν τέτοιες εκρήξεις ακτίνων γάμμα εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια, με ρυθμό πλέον περίπου μία ανά διήμερο. Όμως η συγκεκριμένη έκρηξη ξεχωρίζει με την ισχύ και τη λαμπρότητά της από οποιαδήποτε άλλη μέχρι σήμερα, καθώς ήταν πέντε φορές ισχυρότερη από την μέχρι σήμερα κάτοχο του ρεκόρ (είχε παρατηρηθεί το 1999).

Οι επιστήμονες, που μελέτησαν το εντυπωσιακό -και τρομακτικό- φαινόμενο, έκαναν τέσσερις ξεχωριστές δημοσιεύσεις στο περιοδικό Science, σύμφωνα με το BBC και το New Scientist. Όπως εκτιμούν, η έκρηξη (με ενέργεια που έφθασε τα 95 GeV και διάρκεια 20 ολόκληρες ώρες) προήλθε από ένα άστρο με μάζα 20 έως 30 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου και πολύ μεγαλύτερης πυκνότητας.

Η έκρηξη με την ονομασία GRB 130427A -που έγινε αντιληπτή φέτος τον Απρίλιο από τα διαστημικά τηλεσκόπια Swift και Fermi της NASA και έκτοτε ήταν αντικείμενο μελέτης- πιθανώς φάνηκε τόσο ισχυρή στη Γη λόγω της σχετικά «μικρής» απόστασης που συνέβη, καθώς οι προηγούμενες εκρήξεις γάμμα, οι οποίες εμφάνισαν μικρότερη ένταση και διάρκεια, είχαν γίνει σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις από τον πλανήτη μας.

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι είναι πολύ μικρή η πιθανότητα (μία στα δέκα εκατομμύρια) να συμβεί μια τέτοια πανίσχυση έκρηξη στο δικό μας γαλαξία, δηλαδή κοντά μας, πράγμα που μπορεί να είχε ολέθριες συνέπειες για την ανθρωπότητα. Ακόμα και τότε, όμως, θα έπρεπε η «ακτίνα θανάτου» από την έκρηξη συμπτωματικά να στοχεύει απευθείας τη Γη για να την «ψήσει».

Πάντως, ο καθηγητής αστρονομίας Πολ Ο’Μπράιαν του πανεπιστημίου του Λέστερ δήλωσε ότι «αυτές οι εκρήξεις μπορούν να συμβούν σε οποιοδήποτε γαλαξία οποιαδήποτε στιγμή. Δεν έχουμε κανένα τρόπο να τις προβλέψουμε». Όπως είπε, η πρόβλεψη είναι ότι «θα μπορούσε να συμβαίνει μια έκρηξη ακτίνων γάμμα αρκετά κοντά στη Γη για να μας βλάψει, κάθε 500 εκατ. χρόνια. Κάποια στιγμή στην ιστορία της Γης πιθανότατα ακτινοβοληθήκαμε από μία τέτοια έκρηξη και κάτι ανάλογο θα συμβεί ξανά κάποτε στο μέλλον. Όμως η πιθανότητα να συμβεί όσο ζούμε, είναι πολύ μικρή».

http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5056411/terastia-ekrhksh-aktinwn-gamma-paraligo-na-kapsei-th-neogennhth-gh/

Το «αντίστροφο» σουπερνόβα

Η έκρηξη δημιούργησε ωστικό κύμα που κινήθηκε προς το εσωτερικό του άστρου

Μασαχουσέτη

Πρόσφατα οι επιστήμονες εντόπισαν ένα παράξενο όσο και εντυπωσιακό φαινόμενο για το οποίο δεν έχουν βρει ακόμη απαντήσεις. Κοσμικά σώματα όπως μελανές οπές και άστρα για διαφόρους λόγους εκτοξεύουν στο Διάστημα ύλη με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Διαπιστώθηκε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις μέρος της ύλης αντί να κινηθεί προς τα έξω κινείται προς το εσωτερικό αυτών των σωμάτων και μάλιστα με μεγάλη ταχύτητα. Μια τέτοια περίπτωση είναι ένα το σουπερνόβα SN 1572. Η έκρηξη δημιούργησε ένα αντίστροφο ωστικό κύμα με την ύλη να επιστρέφει μέσα στο… κουφάρι του άστρου με ταχύτητα χίλιες φορές μεγαλύτερη από εκείνη του ήχου.

Αιώνια λάμψη

Το SN 1572 είναι επίσης γνωστό ως Β Κασσιόπη αλλά και «Tycho's Supernova» από το όνομα του Τύχο Μπράχε, του κορυφαίου Δανού αστρονόμου του 16ου αιώνα. Η λάμψη του σουπερνόβα ήταν πολύ έντονη και έγινε ορατή στη Γη και με γυμνό μάτι στις αρχές του 1572. Πολλοί ειδικοί της εποχής είδαν και παρατήρησαν τη λάμψη αλλά ήταν ο Μπράχε εκείνος που αναγνώρισε πρώτος την ταυτότητα της και έκανε σχετική δημοσίευση.

Τη μελέτη του φαινομένου στο SN 1572 έκανε ομάδα επιστημόνων του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard Smihtsonian. Οπως αναφέρουν η επιστροφή της ύλης μετά την έκρηξη στο αστρικό απομεινάρι το έκανε να εκπέμπει έντονη ακτινοβολία ακτίνων Χ. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το «αντίστροφο» ωστικό κύμα στις εκρήξεις σουπερνόβα δεν είναι ένα σπάνιο αλλά σύνηθες φαινόμενο.

«Δεν θα μπορούσαμε να μελετήσουμε αρχαία σουπερνόβα χωρίς την ύπαρξη αντίστροφων ωστικών κυμάτων που τα φωτίζουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα» αναφέρει ο Χιρόγια Γιαμαγκούτσι, του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard Smihtsonian, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal»

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=542884

Η καρδιά του σουπερνόβα 1987Α παράγει κοσμική ύλη.

Εντοπίστηκαν γιγάντιες ποσότητες κοσμικής σκόνης στο εσωτερικό ενός υπερκαινοφανούς αστέρα. Η ανακάλυψη δείχνει τον κρίσιμο ρόλο που παίζουν οι εκρήξεις σουπερνόβα στην εξέλιξη του Σύμπαντος.

Το φως του έφτασε στη Γη το 1987Α από το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος και οι επιστήμονες του έδωσαν το όνομα 1987Α. Πρόκειται για ένα από τους πιο ενδιαφέροντες, όπως αποδεικνύεται, υπερκαινοφανείς αστέρες που μελετούν οι επιστήμονες. Ομάδα ερευνητών στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι στο εσωτερικό του βρίσκονται τεράστιες ποσότητες κοσμικής σκόνης.

Οι επιστήμονες υποψιάζονταν ότι η έκρηξη σουπερνόβα παράγει κοσμική σκόνη.

Ομως δεν ήταν βέβαιοι αν παράγονται πολύ μεγάλες ποσότητες ικανές για παράδειγμα, να γεμίσουν με κοσμική σκόνη το Σύμπαν όταν αυτό ήταν σε βρεφική ηλικία και να ξεκινήσει ο σχηματισμός γαλαξιών.

Μελετώντας δεδομένα από τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Chandra και τα ραδιοτηλεσκόπια του αστεροσκοπείου ALMA στη Χιλή οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο 1987Α αποτέλεσε ένα πραγματικό εργοστάσιο παραγωγής κοσμικής σκόνης μεγάλο μέρος της οποίας εξακολουθεί να βρίσκεται εγκλωβισμένο στο εσωτερικό του. Η ανακάλυψη έρχεται να στηρίξει τη θεωρία για τον κρίσιμο ρόλο των υπερκαινοφανών αστέρων στη λειτουργία και εξέλιξη του Σύμπαντος.

Οι ερευνητές έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρίας που γίνεται αυτές τις μέρες στην Ουάσινγκτον και θα δημοσιεύσουν τα ευρήματα τους στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=554615

Το (κοσμικό) χέρι του Θεού

Εντυπωσιακό φαινόμενο μετά την έκρηξη ενός άστρου

Χιούστον

Μια εικόνα από ένα εντυπωσιακό όσο και ενδιαφέρον κοσμικό φαινόμενο κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο NuSTAR. Το τηλεσκόπιο «στόχευσε» ένα νεφέλωμα που δημιουργήθηκε από την αυτοκαταστροφή ενός άστρου που βρισκόταν σε απόσταση 17 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Διαβήτη. Το νεφέλωμα έχει λάβει ένα σχήμα που θυμίζει ανθρώπινο χέρι για αυτό και οι επιστήμονες που είδαν την εικόνα του έδωσαν τον χαρακτηρισμό «Το χέρι του Θεού».

Η περιοχή του νεφελώματος που εμφανίζεται πιο φωτεινή από τις υπόλοιπες φιλοξενεί ένα άστρο νετρονίου. Τα άστρα νετρονίου που είναι πιο γνωστά με τον όρο «πάλσαρ» είναι σώματα υψηλής πυκνότητας και σχηματίζονται από άστρα τα οποία έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο της ζωής τους και καταρρέουν. Το συγκεκριμένο πάλσαρ προέκυψε φυσικά από την έκρηξη του άστρου και έχει λάβει την κωδική ονομασία PSR B1509-58.

Δείτε την εικόνα με διαφορετικό χρωματισμό που φαίνεται ακόμη πιο καθαρά το σχήμα και τα χαρακτηρισιτκά του

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=555670

Νέο σουπερνόβα στον γειτονικό γαλαξία M82

H θερμοπυρηνική έκρηξη ενός γερασμένου άστρου στις 21 Ιανουαρίου συνέβη τόσο κοντά στη Γη ώστε έγινε ορατή με ένα μικρό τηλεσκόπιο στο συννεφιασμένο Λονδίνο -και δεν αποκλείεται να γίνει τόσο λαμπρή ώστε να είναι ορατή με απλά κυάλια.

Το σουπερνόβα, το πιο κοντινό που έχει γίνει αντιληπτό από το 1987, βρίσκεται σε έναν γειτονικό γαλαξία σε απόσταση μόλις 11,4 εκατομμυρίων ετών.

Ο νέος υπερκαινοφανής εντοπίστηκε από τον Στιβ Φόσει, αστρονόμο του University College London, την ώρα που έδειχνε τον ουρανό στους φοιτητές του με ένα εκπαιδευτικό τηλεσκόπιο διαμέτρου 35 εκατοστών.

Η φωτεινή κουκκίδα που είδε στον γειτονικό γαλαξία M82, γνωστό και ως «γαλαξίας πούρο», τον έκανε να ενημερώσει συναδέλφους του στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech). Από εκεί ζητήθηκε η συνδρομή ενός τηλεσκοπίου των 3,5 μέτρων στο Νιου Μέξικο, το οποίο έδειξε ότι η φασματική υπογραφή της κουκκίδας ταιριάζει με την υπόθεση του σουπερνόβα.

Σε γενικές γραμμές, τα σουπερνόβα ή υπερκαινοφανείς αστέρες είναι εξαιρετικά φωτεινές εκρήξεις γερασμένων άστρων τα οποία έχουν εξαντλήσει τα καύσιμά τους και καταρρέουν κάτω από το ίδιο τους το βάρος. Η ακτινοβολία τους είναι τόσο ισχυρή ώστε επισκιάζει τον μητρικό γαλαξία του σουπερνόβα και ισοδυναμεί με την ενέργεια που εκπέμπει ένα άστρο σαν τον Ήλιο σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Το σουπενόβα του γαλαξία M82, το οποίο εκτιμάται ότι θα γίνεται όλο και λαμπρότερο τις επόμενες δύο εβδομάδες, ανήκει σε μια ιδιαίτερη κατηγορία που ονομάζονται υπερκαινοφανείς Τύπου 1α.

Τα σουπερνόβα αυτής της κατηγορίας πιστεύεται ότι δημιουργούνται όταν ένας λευκός νάνος (ένα είδος εξαντλημένου άστρου) απορροφήσει υλικό από ένα γειτονικό άστρο ή έναν άλλο λευκό νάνο. Η μάζα του έτσι αυξάνεται, φτάνει σε ένα κρίσιμο όριο και τελικά προκαλεί μια αλυσιδωτή θερμοπυρηνική αντίδραση που εκτοξεύει τα πάντα στο Διάστημα.

Τα σουπερνόβα Τύπου 1a έχουν κρίσιμη σημασία για τις μετρήσεις κοσμικών αποστάσεων επειδή έχουν πάντα την ίδια εγγενή φωτεινότητα. Οι αστρονόμοι μπορούν για παράδειγμα να υπολογίσουν την απόσταση ενός γαλαξία μετρώντας πόσο έχει εξασθενίσει το φως ενός σουπερνόβα μέσα σε αυτόν τον γαλαξία μέχρι να διανύσει την απόσταση μέχρι στιγμής.

Μάλιστα η ακριβής μέτρηση των διαγαλαξιακών αποστάσεων χάρη στα σουπερνόβα Τύπου 1α έπαιξε κρίσιμο λόγο στην ανακάλυψη της «σκοτεινής ενέργειας», μιας μυστηριώδους δύναμης που δρα αντίθετα από τη βαρύτητα και αναγκάζει το Σύμπαν να διαστέλλεται με ολοένα μεγαλύτερη ταχύτητα.

Σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το μηχανισμό γέννησης του σουπερνόβα, οι αστρονόμοι θα ανατρέξουν τώρα σε παλαιότερες φωτογραφίες του γαλαξία M82, στις οποίες θα αναζητήσουν την εικόνα του άστρου που εξερράγη.

Το πλησιέστερο σουπερνόβα που έχει καταγράψει η σύγχρονη αστρονομία εμφανίστηκε το 1987. Βρισκόταν μέσα στον δικό μας Γαλαξία σε απόσταση μόλις 170.000 ετών φωτός.

Η τελευταία ανακάλυψη δεν έχει δημοσιευτεί ακόμα στον επιστημονικό τύπο.

http://physicsgg.me/2014/01/23/%ce%bd%ce%ad%ce%bf-%cf%83%ce%bf%cf%85%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%bd%cf%8c%ce%b2%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b3%ce%b5%ce%b9%cf%84%ce%bf%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%be%ce%af/