Η διαφυγή νεφών από το γαλαξιακό κέντρο

Εδώ και καιρό οι αστρονόμοι ανακάλυψαν τις φούσκες του Fermi (με το ομώνυμο διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων γ). Πρόκειται για 2 φούσκες ύλης που εκτείνονται κάτω και πάνω από το γαλαξιακό επίπεδο και για 30000 έτη φωτός, στο κέντρο του Γαλαξία. Εκπέμπουν στις ακτίνες γ, ως απομεινάρια έντονης δραστηριότητας στην κεντρική γαλαξιακή περιοχή. Υπάρχουν 3 σενάρια δημιουργίας τους, μια σύντομη φάση ενεργού γαλαξιακού πυρήνα (AGN), έντονη αστρογέννηση, ή κρουστικά μέτωπα μέσω ισχυρών εκρήξεων σουπερνόβα. Και τα 3 σενάρια δικαιολογούν την βίαιη εκτόξευση ύλης από την περιοχή της κεντρικής μαύρης τρύπας. Η κινηματική των φουσκών μπορεί να μας πληροφορήσει ποιο σενάριο είναι το επικρατέστερο. Το (καυτό) αέριο στις φούσκες είναι πολύ αραιό ώστε να εκτιμηθεί μέσω της ακτινοβολίας γ η ένταση και η κατεύθυνσή του με ακρίβεια.

Με μια άλλη σειρά μετρήσεων στα ραδιοκύματα (γραμμή του μοριακού υδρογόνου στα 21 εκατοστά) ανιχνεύτηκαν 106 νέφη ατομικού αερίου, μεγέθους από μερικές δεκάδες ως 100 έτη φωτός, μέσα σε αυτές τις φούσκες. Το μοριακό υδρογόνο χρησιμεύει ως ανιχνευτής της κίνησης αυτών των νεφών (αν και νέφη καυτού ατομικού υδρογόνου, περιέχουν και ελάχιστο ψυχρό μοριακό υδρογόνο). Μετρήθηκε ότι αυτά τα νέφη απομακρύνονται με ταχύτητα ως 400 km/s από το γαλαξιακό κέντρο. Δεν περιστρέφονται γύρω από τον Γαλαξία, όπως κάνουν τα συνηθισμένα νεφελώματα της μεσοαστρικής ύλης. Επίσης παρουσιάζουν μεγάλη διασπορά ταχυτήτων. Αυτά τα νέφη φαίνεται να είναι απομεινάρια έντονης αστρογέννησης στην κεντρική περιοχή του Γαλαξία ως ακτίνα 300 ετών φωτός από το γαλαξιακό κέντρο, και απομακρύνθηκαν από το γαλαξιακό κέντρο (μέσω ισχυρών αστρικών ανέμων) τα τελευταία 8 εκατομμύρια έτη. Όμως αυτό το σενάριο περιλαμβάνει την παραδοχή ότι υπήρξε μια συνεχή ομαλή εκροή υλικού από το γαλαξιακό κέντρο, κάτι που είναι απίθανο, και επίσης δεν εξηγεί την διατήρηση της συνοχής των ταχύτατων νεφών ως σήμερα, σε ένα περιβάλλον ακραίων παλιρροϊκών δυνάμεων.