Ελληνες και Ελληνίδες Επιστήμονες.(Πανεπιστήμια)

[Δροσος Γεωργιος]

Ελληνικό «σφουγγάρι» εξαφανίζει τις πετρελαιοκηλίδες.

Τη λύση του μέλλοντος ενάντια στη μόλυνση των θαλασσών φιλοδοξούν να δώσουν δύο Ελληνίδες ερευνήτριες στην Ιταλία.

Οι δύο ερευνήτριες, μέλη της ομάδας «Εξυπνων Υλικών» του Ιταλικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας στη Γένοβα, κ.κ. Αθανασία Αθανασίου και Δέσποινα Φραγκούλη με τον συνεργάτη τους, Χαβιέ Πιντό, ανέπτυξαν μία νέα, πατενταρισμένη ήδη, μέθοδο -ένα τεχνητό... «σφουγγάρι»- για την απορρόφηση πετρελαιοκηλίδων και άλλων ελαιωδών, τοξικών υλικών από την επιφάνεια της θάλασσας.

Πρόκειται για νέο, χαμηλού κόστους, πορώδες υλικό, κατασκευασμένο από πολυουρεθάνη, το οποίο μπορεί να διαχωρίσει σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα το πετρέλαιο από το νερό και, επομένως, να λειτουργήσει ως «μαγνήτης» προς τις ρυπαντικές ουσίες που ρίπτονται στη θάλασσα.

«Η ικανότητα αυτού του υλικού να απορροφά επιλεκτικά το πετρέλαιο είναι πολύ στενά συνυφασμένη, αφενός με τις διαστάσεις των πόρων της πολυουρεθάνης και αφετέρου με το ότι οι πόροι συνδέονται μεταξύ τους», αναφέρει στο «Εθνος» η επικεφαλής της ομάδας, Αθανασία Αθανασίου. «Ανακαλύψαμε, δε, ότι συνδεόμενοι πόροι, με μέση διάμετρο 500 μικρόμετρα (σ.σ.: εκατομμυριοστά του μέτρου) ο καθένας, επιτυγχάνουν τη βέλτιστη απορρόφηση πετρελαίου, δηλαδή 40 λίτρα πετρελαίου για κάθε λίτρο πολυουρεθάνης» συμπληρώνει.

Η ανακάλυψη του νέου υλικού εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ερευνητικό πρόγραμμα, σχετικά με τον καθαρισμό των ρυπασμένων υδάτων από πετρελαιοειδή, βαριά μέταλλα και τοξικές χρωστικές, ενώ η πορώδης πολυουρεθάνη ή άλλα πορώδη υλικά τροποποιούνται με την προσθήκη νανοϋλικών στην επιφάνειά τους (νανοτεχνολογία).

Το «σφουγγάρι» είναι χαμηλού κόστους και μπορεί να διαχωρίσει σε ελάχιστο χρόνο το νερό από το πετρέλαιο. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι παρόμοια υλικά μπορούν να αξιοποιηθούν για άλλες μορφές ρύπανσης

Αλληλεπιδρώντας με συγκεκριμένους ρύπους, τα υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για τον καθαρισμό ρύπων στο νερό, όπως οργανικές βαφές, φάρμακα, ιόντα βαρέων μετάλλων κ.ά. όσο και για την απομάκρυνση ή την ανίχνευση των διάφορων οργανικών και ανόργανων ρύπων από την ατμόσφαιρα ή από το έδαφος. Και όλα αυτά, με την αξιοποίηση φυσικών πόρων, όπως τα υπολείμματα του καφέ ή τσαγιού, τα οποία έχουν την ικανότητα να απορροφούν ιόντα βαρέων μετάλλων.

Εως σήμερα, οι μέθοδοι για τον καθαρισμό των πετρελαιοκηλίδων αφορούσαν τη χρήση χημικών ουσιών, οι οποίες δρούσαν στην επιφάνεια του νερού (επιφανειοδραστικές ουσίες) και μπορούσαν να διαλύσουν μια πετρελαιοκηλίδα, ώστε μετά να είναι ευκολότερη η καταστροφή της από μικροοργανισμούς.

Φιλικό για το οικοσύστημα

Ωστόσο, οι συνέπειες για όλο το οικοσύστημα αποδεικνύονται εξαιρετικά αρνητικές, με αποτέλεσμα τη σταδιακή εγκατάλειψή τους και την αντικατάστασή τους από απορροφητικά υλικά. «Μελετώντας τη δομή των πορωδών υλικών του πολυουρεθανίου διαπιστώσαμε ότι στη συγκεκριμένη δομή, η απορρόφηση του πετρελαίου μπορεί να τριπλασιαστεί. Επίσης, παρατηρήσαμε ότι η ανάκτηση του απορροφούμενου πετρελαίου από το πολυουρεθάνιο είναι πολύ πιο εύκολη και αποτελεσματική», υπογραμμίζει η κ. Αθανασίου.

Εξάλλου, ενδιαφέρον για το «σφουγγάρι» πολυουρεθάνης έχει ήδη εκδηλωθεί από εταιρείες εξόρυξης υδρογονανθράκων, εκ των οποίων μία ως χρηματοδότης. Στόχος τους αποτελεί ο καθαρισμός της θάλασσας σε όσο το δυνατόν συντομότερους χρόνους, μετά από μία διαρροή πετρελαίου, ενώ το τελικό υλικό προγραμματίζεται προς χρήση μέσα στα δύο προσεχή χρόνια. «Τα πορώδη υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν, επίσης, από βιοτεχνίες ή βιομηχανίες που στα απόβλητά τους περιλαμβάνεται και νερό ρυπασμένο από ελαιώδη υγρά, το οποίο, όμως, μπορεί -με τη μέθοδο του σφουγγαριού- να καθαριστεί και να χρησιμοποιηθεί εκ νέου στην παραγωγή ή για άλλους σκοπούς» προσθέτει.

Η εξαιρετικά δραστήρια ομάδα διαθέτει στο ενεργητικό της δέκα ακόμα διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε μία ευρεία γκάμα κατηγοριών, όπως σύνθετων νανοϋλικών, ανθεκτικών στην υγρασία ινωδών υλικών, βιοδιασπώμενων πλαστικών, αλλά και στην κατηγορία ιατρική-φάρμακα-καλλυντικά. Τα υλικά που έχουν αναπτυχθεί είναι τα ακόλουθα:

• Πορώδες υλικό με νανοσωματίδια στην επιφάνειά του για την επιλεκτική απορρόφηση ρύπων διαφορετικής προέλευσης και φύσης.

• Διαλύματα ακρυλικών πολυμερών ακτινοβολημένα με νανοσωματίδια διοξειδίου του τιτανίου για την παραγωγή παρμπρίζ αυτοκινήτων, γυαλιών όρασης κ.ά.

• Υδρόφοβα ινώδη υλικά, όπως χαρτί ή υφάσματα, για την κατασκευή ανθεκτικότερων στην υγρασία συσκευασιών, με μεγαλύτερο χρόνο ζωής και ικανότητα να βιοδιασπώνται.

• Συσκευασίες φαγητού, με ανακυκλωμένο χαρτί που φράζουν τη μεταφορά των ορυκτελαίων στην τροφή, που είναι ασφαλείς για την ανθρώπινη υγεία.

• Υδρόφοβο και βιοδιασπώμενο υλικό σιλικόνης με ενσωματωμένο άμυλο, το οποίο διαθέτει μηχανικές ιδιότητες και αντοχή στο νερό και την υγρασία.

• Βιοδιασπώμενο πλαστικό υλικό από απόβλητα φυτικής προέλευσης, τα οποία, λόγω προέλευσης, δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον.

• Βιοδιασπώμενα υλικά για την παραγωγή φαρμάκων ή άλλων ενεργών ουσιών ως επιθεμάτων πληγών ή ως καλλυντικών.

Στην φωτογραφία οι δύο ερευνήτριες, κ. Αθανασία Αθανασίου και Δέσποινα Φραγκούλη με τον συνεργάτη τους, Χαβιέ Πιντό.

http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/elliniko_sfouggari_eksafanizei_tis_petrelaiokilides-64352471/

[Maniot]

Ε. Στασινοπουλος

 

 

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Epaminondas_Stassinopoulos

[Δροσος Γεωργιος]

Έλληνας γιατρός πραγματοποίησε την πρώτη μεταμόσχευση τεχνητής καρδιάς.

Σπουδαίο ιατρικό επίτευγμα πέτυχε ο Κρητικός καρδιοχειρουργός Θεμιστοκλής Χαμογεωργάκης στο Baylor University Medical Center στο Ντάλας.

Η πρώτη τεχνητή καρδιά είναι γεγονός και δημιουργεί τεράστιες ελπίδες σε χιλιάδες ασθενείς που αναμένουν αγωνιωδώς το ιδανικό μόσχευμα για μεταμόσχευση αλλά και σε εκείνους που η μεταμόσχευση απέτυχε.

Η τεχνητή καρδιά είναι ένα φορητό μηχάνημα και τροφοδοτεί με αίμα όλο το σώμα, όταν και τα δύο μέρη της καρδιάς πάσχουν και ο ασθενής αδυνατεί να ζήσει μια φυσιολογική ζωή.

Ο κ.Χαμογεωργάκης που κατάγεται από το Ρέθυμνο, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στην Αμερική και με την ιατρική του ομάδα πραγματοποίησε την πρώτη επέμβαση μεταμόσχευσης τεχνητής καρδιάς στις 29 Φεβρουαρίου.

Εβδομάδες πριν την επέμβαση είχε αφαιρεθεί από τον 52χρονο ασθενή η φυσική του καρδιά που είχε σοβαρή βλάβη. Ο ασθενής δήλωσε ότι του δόθηκε μια δεύτερη ευκαιρία για ζωή. Είναι ήδη 25 χρόνια με τη σύζυγό του και θα είναι μαζί και τα επόμενα 25 χρόνια.

http://www.pronews.gr/portal/20160404/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%82-%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BC%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%82

[Δροσος Γεωργιος]

Το παιδί-φαινόμενο της ρομποτικής.

Στη βιομηχανική αίθουσα Μηχανουργείου μια ομάδα παιδιών με τους γονείς τους παρακολουθούν το ανθρωποειδές ρομπότ να κάνει κινήσεις και να συνομιλεί με τον χειριστή του.

Ο νεαρός μαθητής Δημήτρης Χατζής ήταν ένα από τα πρόσωπα που συγκέντρωσαν την προσοχή των επισκεπτών στο πλαίσιο του Athens Science Festival, το οποίο διοργανώθηκε στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων.

Σε ηλικία μόλις 16 ετών έχει κατασκευάσει ένα πρωτότυπο ρομπότ, το οποίο διαθέτει δεξιότητες ανάλογες του ανθρώπου και λειτουργεί με βάση το σύστημα που ανέπτυξε ο νεαρός δημιουργός του.

Oλα ξεκίνησαν με αφορμή μια ταινία όπου κυριαρχούσαν τα γιγάντια ρομπότ και μέσα σε λίγα χρόνια ο μαθητής -τότε- του Δημοτικού από την Καβάλα κατάφερε να γίνει μέλος μιας μικρής διεθνούς κοινότητας που αναπτύσσει προηγμένες εφαρμογές στη ρομποτική.

Είναι το πρόγραμμα «InMoov», που η κοινότητα μοιράζεται την κεντρική ιδέα αλλά ο καθένας δημιουργεί το δικό του ρομπότ με ειδικά χαρακτηριστικά.

«Είναι το πρώτο τρισδιάστατα εκτυπωμένο 3D ανθρωποειδές ρομπότ ανοικτού κώδικα στον κόσμο» λέει στο «Εθνος» ο Δημήτρης Χατζής, μαθητής της Α' Λυκείου στο ΓΕΛ Καβάλας.

«Η ιδέα ξεκίνησε από έναν Γάλλο σχεδιαστή και γλύπτη στο Παρίσι το 2014 και σταδιακά δημιουργήθηκε μια ομάδα, μια κοινότητα σε όλο τον κόσμο, συνολικά περίπου 200 άτομα, όπου μετέχω κι εγώ. Μπορούν να υπάρξουν λοιπόν πολλά τέτοια ρομπότ κλώνοι. Ο καθένας όμως βάζει τα δικά του στοιχεία, τις ιδέες του και καινοτομίες και δημιουργεί το δικό του ρομπότ. Ετσι τα ρομπότ αυτά δεν είναι ίδια μεταξύ τους. Εχουν την ίδια εμφάνιση, αν το δούμε εξωτερικά, αλλά στα ηλεκτρονικά και τον προγραμματισμό διαφέρουν.

Ο καθένας το συνθέτει μόνος του, τοποθετεί ό,τι ηλεκτρονικά συστήματα θέλει και έτσι έχω βάλει κι εγώ τα δικά μου» εξηγεί ο Δ. Χατζής αναφορικά με τη δημιουργία του «Troopy, όπως ονόμασε το δικό του ρομπότ. Το ύψος του είναι 1,85 μ. και αποτελείται από 28 servo κινητήρες, ηχεία, κάμερα κ.ά.

«Ξεκίνησα να ενδιαφέρομαι για τη ρομποτική όταν ακόμα ήμουν μαθητής στην Ε' τάξη του δημοτικού σχολείου, καθώς είχα επηρεαστεί από μια ταινία και αποφάσισα να ασχοληθώ. Σιγά σιγά άρχισα να κάνω πειραματάκια και κατάφερα να μάθω μόνος μου προγραμματισμό με τη βοήθεια του Ιντερνετ, αφού δεν είχα κανέναν να μου δείξει. Ολα τα βρήκα στο Ιντερνετ ενώ κάποια στιγμή διάβασα γι' αυτόν τον Γάλλο σχεδιαστή και ξεκίνησα», αφηγείται ο νεαρός δημιουργός του Troopy. Με εφόδιο έναν δικό του 3D εκτυπωτή, είχε τη δυνατότητα να φτιάχνει τα πλαστικά τμήματα και να συνθέτει σταδιακά το έργο του.

«Αρχισα να το φτιάχνω επειδή το όνειρό μου ήταν πάντα να κατασκευάσω ένα ανθρωποειδές ρομπότ. Είδα κάποια σχέδια στην αρχική τους μορφή, αλλά στη συνέχεια έχω κάνει πολλές αναβαθμίσεις. Κάποια στιγμή διαπίστωσα ότι αυτό μπορούσε να γίνει με τρισδιάστατη εκτύπωση και αυτός ήταν ο πιο οικονομικός τρόπος για μένα να το κατασκευάσω. Το ρομπότ αυτό λειτουργεί από τη μέση και πάνω και μπορεί να κάνει όλες τις κινήσεις του ανθρώπου. Μιμείται άψογα το ανθρώπινο σώμα και αποτελείται από 28 κινητήρες έτσι ώστε να έχει τη δυνατότητα να κάνει όλες αυτές τις κινήσεις.

Μπορείς να του μιλάς μέσω μικροφώνου και αυτό σου απαντά, ενώ η συνομιλία γίνεται βέβαια στα αγγλικά. Εχει τη δυνατότητα να ακούει, να βλέπει, μπορεί να πιάσει κάποιο αντικείμενο και εκτελεί κατευθείαν τις εντολές που του δίνεις. Δημιουργήθηκε περίπου μέσα σε έναν χρόνο και ακόμα βεβαίως το αναβαθμίζω» μας λέει ο Δ. Χατζής, ο οποίος στην προσπάθειά του έχει τη συμπαράσταση της οικογένειάς του.

Για την προσωπική του πορεία και τα μελλοντικά του σχέδια, τον επιστημονικό προσανατολισμό, τα πράγματα για τον Δημήτρη είναι σαφή. Ο 16χρονος μαθητής έχει ήδη εκπονήσει τα σχέδιά του για την επαγγελματική του εξέλιξη η οποία συνδέεται με τα ευφυή συστήματα, τη ρομποτική και τον αυτοματισμό.

«Σχεδιάζω να πάω στο εξωτερικό και να σπουδάσω μηχανικός. Αυτό είναι το όνειρό μου και θα προσπαθήσω να φτάσω όσο το δυνατόν πιο ψηλά» λέει, ενώ στην έκθεση του φεστιβάλ δεκάδες μαθητές σχολείων αλλά και οικογένειες σχημάτιζαν κύκλο γύρω από το ρομπότ και τον παρακολουθούσαν να παρουσιάζει τη λειτουργία του.

«Είναι μια ικανοποίηση. Αυτό ήθελα πάντα να κάνω και αυτό έκανα. Παράλληλα προσπαθώ να είμαι συνεπής στο σχολείο όσο είναι δυνατόν, αριστεύω κάθε χρόνο, αλλά τώρα πλέον δίνω περισσότερο βάρος στη ρομποτική, διότι είναι αυτό που μου αρέσει».

http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/to_paidi_fainomeno_tis_rompotikis-64359982/

[Δροσος Γεωργιος]

Ν.Μητσιάδης: Ο Έλληνας που αναζητά καινοτόμες θεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη.

Ο Νικόλας Μητσιάδης είναι βοηθός καθηγητής στο Τμήμα Ιατρικής και Μοριακής – Κυτταρικής Βιολογίας στο Baylor College of Medicine. Διευθύνει το δικό του εργαστήριο, Mitsiades Lab, το οποίο έχει ως σκοπό να ηγείται στη βελτίωση των ασθενών με ενδοκρινικούς καρκίνους και άλλες κακοήθειες μέσω πρωτοποριακών βιοϊατρικών επιστημονικών ανακαλύψεων και τη μετάφρασή τους στη φροντίδα των ασθενών.

Έλαβε επιχορήγηση δύο φορές από το Αντικαρκινικό Ίδρυμα Conquer για την πολλά υποσχόμενη έρευνα του για τον καρκίνο του προστάτη.

Οι δύο αυτές έρευνες του δημοσιεύθηκαν στο «Proceedings of the National Academy of Sciences» και στο «Cancer Research». Η πρώτη έρευνα είναι η πρώτη που έγινε ποτέ για τον μηχανισμό που εξηγεί την αντικαρκινική επίδραση της πρωτείνης POZ (SPOP) στον προστάτη του καρκίνου και θέτει τις βάσεις για την ανάπτυξη νέων θεραπειών για τον καρκίνο του προστάτη.

“Αυτή η ανακάλυψη ανοίγει τον ορίζοντα για νέες θεραπείες του καρκίνου του προστάτη. Φάρμακα που μπορούν να επαναφέρουν τις επιδράσεις της κανονικής λειτουργίας SPOP, μπορούν να αποτελέσουν νέες θεραπείες για άντρες σε προχωρημένο στάδιο ή μετάστατικό καρκίνο του προστάτη, οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται πια στις ήδη υπάρχουσες θεραπείες» συμπληρώνει ο κ. Μητσιάδης.

Η δεύτερη έρευνα αφορά τους μηχανισμούς που χρησιμοποιούν τα καρκινικά κύτταρα στον καρκίνο του προστάτη, για να επιβιώνουν ακόμα κι όταν τα επίπεδα τεστοστερόνης του σώματος έχουν μειωθεί λόγω των ενδοκρινικών θεραπειών.

Ο κ. Μητσιάδης και η ομάδα του προτείνουν πως η πιο πολλά υποσχόμενη προσέγγιση θα ήταν η εφαρμογή σε αρχικό στάδιο ενός συνδυασμού συστημικών ενδοκρινικών θεραπειών για να εμποδίσουν ταυτόχρονα όσο περισσότερους μηχανισμούς αντίστασης γίνεται, να καθυστερήσουν την κλινική ανάπτυξη και να αυξήσουν τα κλινικά οφέλη.

Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1995. Στη συνέχεια, εξειδικεύτηκε στην Αιματολογία και Ογκολογία.

Το 2009 έλαβε το Βραβείο Νέου Ερευνητή του Αντικαρκινικού Ιδρύματος Conquer για την έρευνα του “Phase II Trial of Exogenous Testosterone Plus Dutasteride for the Treatment of Castrate Metastatic Prostate Cancer”. Το 2011 λαμβάνει το Βραβείο Ανάπτυξης Καριέρας από το Αντικαρκινικό Ίδρυμα Conquer για την έρευνά του “Investigation of the Anti-Cancer Activity of Metformin and Statins in Prostate Cancer”.

“Τα δύο βραβεία με βοήθησαν να μπω στην πανεπιστημιακή κοινότητα και να ξεκινήσω ένα εργαστήριο με στόχο την βελτίωση της ζωής των ασθενών με ενδοκρινικούς καρκίνους μέσω βιοιατρικών επιστημονικών ανακαλύψεων και την μετάφραση αυτών των ανακαλύψεων στη φροντίδα των ασθενών» τονίζει ο κ. Μητσιάδης.

http://www.pronews.gr/portal/20160413/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CE%BD%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%83%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82-%CE%BF-%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%B7%CF%84%CE%AC-%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%84%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CF%82-%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85

[Δροσος Γεωργιος]

Markus I: Προσθετικό χέρι από Έλληνες φοιτητές που δεν απαιτεί χειρουργική επέμβαση.

Μόλις 250 ευρώ είναι το κόστος κατασκευής του Markus I- του προσθετικού μέλους που ανέπτυξαν ο Βασίλειος Χειλάς, τριτοετής φοιτητής στην Ιατρική Σχολή Αθηνών και ο Γεώργιος Φιλανδριανός, τριτοετής φοιτητής της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ.

Το Markus I παρουσιάστηκε στο Athens Science Festival, όπου είχε μεγάλη απήχηση, καθώς πρόκειται για ένα ιδιαίτερα επαναστατικό προσθετικό μέλος: Πέραν του χαμηλού του κόστους (σημειώνεται πως 250 ευρώ ήταν το κόστος κατασκευής του πρωτοτύπου), για τα δεδομένα των προσθετικών μελών, διαθέτει ιδιαίτερα υψηλές δυνατότητες, καθώς, όπως σημειώνουν οι δημιουργοί του, ελέγχεται αποκλειστικά με εγκεφαλικά κύματα και από την κίνηση των ματιών (χωρίς να απαιτείται κάποιου είδους χειρουργική επέμβαση), διαθέτει μεγάλη ενεργειακή αυτονομία και δεν απαιτεί πρόσθετη στήριξη από υπολογιστικό σύστημα.

Ακόμη, οι δημιουργοί του τονίζουν τη δυνατότητα custom προσαρμογής του τόσο σε μηχανικό, όσο και σε προγραμματιστικό επίπεδο, ενώ το λογισμικό είναι γραμμένο σε ανοικτό κώδικα (open source code), παρέχοντας ελεύθερη πρόσβαση στους ενδιαφερόμενους προγραμματιστές για τη βελτίωση του Markus I, το οποίο βρίσκεται σε Beta version.

Όπως εξήγησε στο naftemporiki.gr ο κ. Χειλάς, «ο έλεγχος γίνεται μέσω μιας ασύρματης στέκας. Το χέρι το κινείς ασύρματα, δεν έχουμε επέμβαση σε νεύρο. Η στέκα αυτή “διαβάζει” ένα άθροισμα εγκεφαλικών κυμάτων και το σήμα αυτό το στέλνει ασύρματα μέσω Bluetooth στο τεχνητό μέλος, στο χέρι. Όταν έχουμε επιλέξει να κάνουμε κάτι και συγκεντρωθούμε σε αυτό, η κίνηση θα γίνει ασύρματα, χωρίς παρέμβαση και καλώδια. Έχουμε φτιάξει μια κλίμακα των 100 με όριο το 55 (σαν να προσπαθείτε να πολλαπλασιάσετε το 17 x 9)- δηλαδή, αν κάποιος συγκεντρωθεί πάνω από το 55, τότε το χέρι θα εκτελέσει τη συγκεκριμένη λειτουργία που έχει επιλέξει».

Η ιδέα, όπως αναφέρει, προέκυψε από ένα σεμινάριο εμβιομηχανικής βιοϊατρικής.

«Εκεί καταλάβαμε ότι η διαδικασία προσθετικής ενός μέλους είναι πολύ επίπονη για τον χρήστη και πολύ κοστοβόρα. Και στην προσπάθεια να λύσουμε αυτά τα προβλήματα αναπτύξαμε το Markus I, καθώς οι τιμές που είχαμε δει για προσθετικά μέλη ήταν πάρα πολύ υψηλές: μπορούσαν να φτάνουν μέχρι 30.000 ευρώ για ένα δεξί χέρι, στην ουσία για ένα κομμάτι πλαστικό, το οποίο κάλυπτε την αισθητική σκοπιά του ζητήματος, δεν έλυνε κάποιο λειτουργικό πρόβλημα» αναφέρει ο κ. Χειλάς.

«Συνολικά μας πήρε 8 μήνες. Μέσα στους πρώτους 2 μήνες είχαμε αναπτύξει τα σχέδια, αλλά η όλη διαδικασία πήγε πίσω λόγω capital controls, επειδή κάποια εξαρτήματα τα πήραμε από το εξωτερικό. Η εργασία έγινε στα σπίτια μας, ήταν μια πρωτοβουλία εντελώς δική μας, το κάναμε στον ελεύθερο χρόνο στο σπίτι μας» συμπληρώνει.

Όσον αφορά στο πώς επετεύχθη τόσο χαμηλό κόστος, ο κ. Χειλάς υπογραμμίζει ότι σημαντικός παράγοντας είναι η 3D εκτύπωση, που μείωσε πολύ το κόστος, καθώς δεν χρειάστηκε καλούπι, βιομηχανική παραγωγή, κάποιου είδους εργοστάσιο γενικότερα.

«Το γεγονός ότι βγήκε φθηνό βασίζεται εν μέρει και στα ίδια τα σχέδια: τόσο τα ηλεκτρονικά όσο και τα μηχανικά κατασκευάστηκαν έχοντας το κόστος κατά νου. Το πρώτο μας μέλημα ήταν να είναι φθηνό».

Σχετικά με τις προοπτικές περαιτέρω εξέλιξης/ εμπορικής αξιοποίησης, ο κ. Χειλάς αναφέρει ότι στο Athens Science Festival δεν υπήρξαν κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις: «Απλά είχαμε μερικές συζητήσεις με ορισμένα άτομα του χώρου- ανταλλάξαμε κάποια email αλλά δεν είχαμε κάποια ουσιαστική πρόταση μέχρι τώρα».

Ωστόσο, ανεξαρτήτως του ποια θα είναι η εξέλιξη, τονίζει τη σημασία του εγχειρήματος, υπογραμμίζοντας την καινοτομία της όλης υπόθεσης: «Για τα δεδομένα της Ελλάδας είναι κάτι αρκετά πρωτοποριακό και γνωρίζουμε ότι μπορεί να μη βρει ανταπόκριση, αλλά είναι κάτι καινούριο: Έγινε στην Ελλάδα, από 20χρονους, και έγινε με 250 ευρώ, και μάλιστα χωρίς επεμβατική μέθοδο».

http://www.naftemporiki.gr/story/1096897/markus-i-prosthetiko-xeri-apo-ellines-foitites-pou-den-apaitei-xeirourgiki-epembasi

[Δροσος Γεωργιος]

Ασημίνα Αρβανιτάκη: Η κορυφαία Ελληνίδα φυσικός στον κόσμο

Η Ελληνίδα φυσικός Ασημίνα Αρβανιτάκη, η οποία θεωρείται μία από τις κορυφαίες στον κόσμο ανερχόμενες ερευνήτριες στο πεδίο της θεωρητικής Φυσικής, επιλέχθηκε να είναι η πρώτη κάτοχος της νέας έδρας «Αρίσταρχος» στο διάσημο Ινστιτούτο Perimeter στον Καναδά, το οποίο βρίσκεται στην αιχμή των αναζητήσεων στη Φυσική παγκοσμίως.

Η Αρβανιτάκη θα είναι η πρώτη γυναίκα που θα έχει ερευνητική έδρα (Stavros Niarchos Foundation Aristarchus) στο Perimeter, το οποίο ιδρύθηκε το 1999 και σήμερα θεωρείται το μεγαλύτερο και πιο προχωρημένο ερευνητικό κέντρο θεωρητικής φυσικής στον κόσμο.

Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος θα χρηματοδοτήσει με 4 εκατ. ευρώ την έρευνα της Αρβανιτάκη στο Perimeter, ενώ άλλα τόσα χρήματα θα διαθέσει στο ίδιο το καναδικό Ινστιτούτο, το οποίο αποτελεί πρότυπο συνεργασίας ιδιωτικού και δημόσιου τομέα (εκτός από ιδιωτικά κεφάλαια, ενισχύεται από τις κυβερνήσεις του Καναδά και του Οντάριο). Στόχος είναι αφενός να υποστηριχθεί η πρωτοποριακή έρευνα της Ελληνίδας φυσικού πάνω στη φύση του σύμπαντος και αφετέρου να ενισχυθούν οι δεσμοί του Ινστιτούτου με την Ελλάδα στο επίπεδο της έρευνας και της εκπαίδευσης-επιμόρφωσης νέων επιστημόνων.

«Η Ασημίνα είναι μια εξαιρετική και πολύ ασυνήθιστη φυσικός, οι ιδέες της οποίας ‘γεφυρώνουν' τη θεωρία και το πείραμα με νέους και δημιουργικούς τρόπους. Έχει ένα σπάνιο ταλέντο, που είναι σήμερα περισσότερο αναγκαίο από ποτέ, καθώς βρισκόμαστε στο κατώφλι επαναστατικών εξελίξεων. Χάρη στη νέα επένδυση από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η Ασημίνα θα έχει ευκαιρίες για σημαντικές ανακαλύψεις», δήλωσε ο διάσημος διευθυντής του Ινστιτούτου Perimeter, φυσικός Νιλ Τούροκ, σε εκδήλωση για την ανακοίνωση της συνεργασίας με το Ίδρυμα Σ. Νιάρχος, όπου παρευρέθηκε και η υπουργός Επιστήμης του Καναδά Κίρστι Ντάνκαν.

Η Αρβανιτάκη άρχισε τη συνεργασία της με το Perimeter το 2014, έχοντας προηγουμένως αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και έχοντας πάρει το διδακτορικό της από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ της Καλιφόρνια, όπου διεξήγαγε έρευνα στο Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής, σε συνεργασία με έναν άλλο διακεκριμένο Έλληνα, τον καθηγητή Σάββα Δημόπουλο. Η ίδια έχει περιγράψει το έργο της ως ευρύ και διεπιστημονικό, αναπτύσσοντας θεωρίες πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο στη Φυσική, ασχολούμενη με την υπερσυμμετρία, τη σκοτεινή ύλη, τις επιπλέον διαστάσεις κ.ά.

«Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος μάς έχει δώσει την ευκαιρία να ασχοληθούμε με ορισμένα από τα μεγάλα ερωτήματα της φυσικής και θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό για να βοηθήσουμε στο να βρεθούν οι απαντήσεις. Αυτή η δωρεά θα μας επιτρέψει να ενισχύσουμε τους δεσμούς της έρευνας και της εκπαίδευσης με την Ελλάδα, όπου υπάρχει μεγάλο αναξιοποίητο δυναμικό», δήλωσε η Αρβανιτάκη. «Το μόνο που μπορώ να πω, ως κάποια που κατάγεται από ένα μικρό χωριό της Ελλάδας, είναι ότι αυτό είναι κάτι που ποτέ δεν είχα ονειρευθεί. Αποτελεί επίσης τιμή για μένα να είμαι μέλος μιας ομάδας που προσπαθεί να βοηθήσει την Ελλάδα σ’ αυτή την εποχή της ανάγκης», πρόσθεσε.

Αντίθετα με τη φυσική υψηλών ενεργειών που απαιτεί μεγάλους επιταχυντές όπως του CERN, για να κάνει συγκρούσεις σωματιδίων, η έρευνα της Αρβανιτάκη εστιάζει στο λεγόμενο «σύνορο ακριβείας». Πρόκειται για πειράματα που αναζητούν μια νέα Φυσική μέσω κβαντικών μετρήσεων υψηλής ακριβείας, που αποκαλύπτουν οριακές αποκλίσεις και οι οποίες δεν απαιτούν μεγάλες ερευνητικές υποδομές, αλλά μπορούν να γίνουν στο εργαστήριο.

Χρησιμοποιώντας τεχνολογίες και μεθόδους από άλλα πεδία της Φυσικής, η Αρβανιτάκη σχεδιάζει τέτοια πρωτότυπα πειράματα, που θα μπορούσαν να ανοίξουν νέους δρόμους για την κατανόηση των μυστηρίων της ύλης και του σύμπαντος. Συνοπτικά, έχει χαρακτηρίσει το έργο της ως «σωματιδιακή φυσική χωρίς επιταχυντές».

«Ως Ίδρυμα αναγνωρίζουμε τη σημασία της βασικής έρευνας και την ανάγκη για τη στήριξή της. Επιπλέον το έργο της Ασημίνας είναι σημαντικό και με τρόπους που υπερβαίνουν την επιστήμη και την έρευνα. Ως νεαρή επιστήμονας, θα αποτελέσει μεγάλη πηγή έμπνευσης για τους νέους στην πατρίδα της, την Ελλάδα, οι οποίοι επιδιώκουν να εκπληρώσουν τα όνειρά τους εν μέσω της τρέχουσας κρίσης», δήλωσε η Εύα Πολυζωγοπούλου, συντονίστρια των δωρεών παιδείας του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

Η έδρα της Αρβανιτάκη φέρει το όνομα του Αρίσταρχου, του αρχαίου Έλληνα μαθηματικού και αστρονόμου, ο οποίος πρώτος πρότεινε το ηλιοκεντρικό μοντέλο του ηλιακού μας συστήματος.

http://www.pronews.gr/portal/20160503/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CE%B1%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%AF%CE%BD%CE%B1-%CE%B1%CF%81%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%84%CE%AC%CE%BA%CE%B7-%CE%B7-%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%B1-%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF-%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C

[Δροσος Γεωργιος]

Μεγάλη ευρωπαϊκή διάκριση για Ελληνίδα ερευνήτρια που «πολεμά» τον καρκίνο!

Η Ζωή Κούρνια, ερευνήτρια στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), όπου εργάζεται πάνω στον σχεδιασμό αντικαρκινικών φαρμάκων και στις υπολογιστικές προσομοιώσεις βιομορίων, θα τιμηθεί με το πρώτο ευρωπαϊκό βραβείο "PRACE Ada Lovelace", το οποίο βραβεύει γυναίκες επιστήμονες που αξιοποιούν τους υπερυπολογιστές στην έρευνά τους.

To PRACE-RI (Partnership for Advanced Computing in Europe) είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα τις Βρυξέλλες, ο οποίος αποτελείται από 20 χώρες, των οποίων οι οργανισμοί που τις αντιπροσωπεύουν (στην Ελλάδα το Εθνικό Δίκτυο Δικτύου Έρευνας και Τεχνολογίας-ΕΔΕΤ), δημιουργούν μια πανευρωπαϊκή υποδομή υπερ-υπολογιστών για την παροχή υπηρεσιών σε επιστημονικές εφαρμογές με πολύ υψηλές απαιτήσεις σε υπολογιστική ισχύ.

Το νέο βραβείο -που συνοδεύεται από το ποσό των 1.000 ευρώ- φέρει το όνομα της βρετανής μαθηματικού και μηχανικού 'Αντα Λάβλεϊς (1815-1852), κόρης του λόρδου Βύρωνα και θεωρούμενης πρώτης γυναίκας προγραμματίστριας στον κόσμο. Το βραβείο θα απονεμηθεί στην Πράγα, στο πλαίσιο της εκδήλωσης "PRACEdays 16", στις 10 έως 12 Μαΐου.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του PRACE, η δρ Κούρνια «επιλέχθηκε για τις εξέχουσες συνεισφορές και την επίδρασή της στις έρευνες με υπερυπολογιστές στην Ευρώπη, που είναι παγκοσμίου επιπέδου».

Η Κούρνια ειδικεύεται στην Υπολογιστική Χημεία, εστιάζοντας -με τη βοήθεια των υπερυπολογιστών- στον τρόπο που οι μεταλλαγμένες πρωτεΐνες προκαλούν την εμφάνιση του καρκίνου, ανοίγοντας έτσι νέες δυνατότητες για την ανάπτυξη αντικαρκινικών φαρμάκων. Έχει επίσης συμμετάσχει σε έρευνες σε άλλους τομείς, όπως η αξιοποίηση της νανοτεχνολογίας στη φαρμακευτική (σε συνεργασία με τη δρα Παρασκευή Γκέκα).

Όπως δήλωσε η Κούρνια, «η χρήση των υπερυπολογιστικών πόρων του PRACE και οι σύγχρονες πρόοδοι στον σχεδιασμό φαρμάκων μέσω υπολογιστών μάς επιτρέπουν να αναπτύξουμε φάρμακα ειδικά για μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη, συντομεύοντας έτσι τον χρόνο για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Πιστεύω πως η έρευνά μας αποτελεί ένα καλό παράδειγμα του πώς οι υπολογιστές βοηθάνε στην ανάπτυξη υποψηφίων φαρμάκων που θα μπορούσαν να σώσουν εκατομμύρια ζωές. Αποτελεί τιμή για μέσα η απονομή αυτού του υψηλού κύρους βραβείου και ελπίζω ότι θα εμπνεύσει άλλες γυναίκες ερευνήτριες σε αυτό το πεδίο».

Η Ζωή Κούρνια είναι απόφοιτος του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών (2001). Έλαβε το διδακτορικό της στην Υπολογιστική Βιοφυσικοχημεία από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης στη Γερμανία. Στη συνέχεια εργάστηκε ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στον τομέα του υπολογιστικού σχεδιασμού φαρμάκων στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των ΗΠΑ.

Εξ αρχής οι έρευνές της επικεντρώθηκαν στο σχεδιασμό και στην ανακάλυψη νέων αντικαρκινικών μορίων χρησιμοποιώντας υπολογιστικές τεχνικές. Το 2007-2008 υπήρξε πρόεδρος της Φαρμακευτικής και Βιοτεχνολογικής Εταιρείας του Γέιλ και το 2009 ανακηρύχθηκε λέκτορας του ίδιου πανεπιστημίου.

Για το έργο της βραβεύθηκε με τις υποτροφίες της Αμερικανικής Ένωσης κατά του Καρκίνου, της Αμερικανικής Ένωσης για τον Καρκίνο του Eγκεφάλου και του Εθνικού Αντικαρκινικού Κέντρου των ΗΠΑ, ενώ τιμήθηκε επίσης με τα βραβεία «Woman of Innovation 2009» (Γυναίκα της Καινοτομίας) του Τεχνολογικού Συμβουλίου του Κονέκτικατ και «Outstanding Junior Faculty Award 2014» της Αμερικανικής Εταιρείας Χημείας (ACS) των ΗΠΑ.

Από το 2009 είναι ερευνήτρια στο ΙΙΒΕΑΑ με δικό της εργαστήριο, όπου επικεντρώνει τις έρευνές της στην ανακάλυψη νέων υποψηφίων φαρμάκων κατά του καρκίνου, μελετώντας την αναστολή της μεταλλαγμένης πρωτεΐνης ΡΙ3Κα, της αλληλεπίδρασης των πρωτεϊνών Myc-Max και του συμπλέγματος πρωτεϊνών Arp2/3.

Διδάσκει επίσης στο Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Τεχνολογίες Πληροφορικής στην Ιατρική και στη Βιολογία» του Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

http://www.pronews.gr/portal/20160504/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B7-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%B1-%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CF%80%CE%BF%CF%85-%C2%AB%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%AC%C2%BB-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%BF

[Δροσος Γεωργιος]

Σαν σήμερα το 1883 γεννήθηκε ο Γεώργιος Παπανικολάου.

Έλληνας γιατρός και ερευνητής με παγκόσμια αναγνώριση. Είναι περισσότερο γνωστός για τη μέθοδο πρώιμης διάγνωσης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, που φέρει το όνομά του («Τεστ Παπανικολάου» ή «Τεστ Παπ») και έχει σώσει τη ζωή χιλιάδων γυναικών.

Ο Γεώργιος Παπανικολάου γεννήθηκε στις 13 Μαΐου του 1883 στην Κύμη Ευβοίας. Ήταν γιος του γιατρού και πολιτικού Νικόλαου Παπανικολάου, που διετέλεσε δήμαρχος Κύμης και βουλευτής Ευβοίας. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Κύμη, όπου και τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο και κατόπιν οι γονείς του τον έστειλαν στην Αθήνα για να ολοκληρώσει τις εγκύκλιες σπουδές του.

Το 1898, σε ηλικία 15 ετών, γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1904 με άριστα. Ανήσυχο πνεύμα, μελέτησε φιλοσοφία (Νίτσε, Σοπεγχάουερ), μυήθηκε στη μουσική και την ποίηση, έμαθε Γαλλικά και Γερμανικά, και γενικά απέκτησε μια πολύπλευρη μόρφωση και εσωτερική καλλιέργεια.

Το 1907 μετέβη στη Γερμανία για μετεκπαίδευση, παρά την επιθυμία του πατέρα του, που ήθελε να ασκήσει μαζί του την ιατρική στην Ελλάδα. Τρία χρόνια αργότερα ανακηρύχθηκε διδάκτωρ Φυσικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου με την εργασία «Περί των συνθηκών της διαφοροποιήσεως του φύλου των δαφνιδών». Αμέσως μετά επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου νυμφεύτηκε τη μυκονιάτισσα Μαρία-Ανδρομάχη Μαυρογένους, απόγονο της ηρωίδας του '21 Μαντούς Μαυρογένους και συμμετείχε ως γιατρός στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913.

Το 1913 μεταναστεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες και αρχικά ασχολείται με εξωιατρικές εργασίες μαζί με τη σύζυγό του για τα προς το ζην. Εκεί τον ανακαλύπτει ο διάσημος εκείνη την εποχή γενετιστής Τ. Μόργκαν, ο οποίος είχε χρησιμοποιήσει στο έργο του τα πορίσματα της διδακτορικής διατριβής του νεαρού Παπανικολάου και μεσολαβεί για την πρόσληψή του στο παθολογοανατομικό εργαστήριο του Νοσοκομείου της Νέας Υόρκης. Από εκεί βρέθηκε στο ανατομικό εργαστήριο του ονομαστού πανεπιστημίου Κορνέλ και επιδόθηκε απερίσπαστος στο ερευνητικό του έργο.

Το 1917 μελέτησε το κολπικό επίχρισμα των κατώτερων θηλαστικών και συσχέτισε τη μορφολογία του με τον ορμονικό κύκλο και τις ανάλογες μεταβολές στη μήτρα και τις ωοθήκες των ζώων. Στη συνέχεια πραγματοποίησε κλινικές και εργαστηριακές μελέτες για τη διαγνωστική αξία της εξέτασης των κυττάρων του κολπικού επιχρίσματος στον άνθρωπο, με πρώτο «πειραματόζωο» τη γυναίκα του. Η έρευνά του επεκτάθηκε αργότερα σε γυναίκες του «Women’s Hospital» της Νέας Υόρκης και αποτέλεσε τη βάση για τη θεμελίωση της μεθόδου του για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου.

Το 1928 έκανε την πρώτη του ανακοίνωση με τίτλο «Νέα διάγνωση του καρκίνου», η οποία αρχικά αντιμετώπισε τη δυσπιστία του ιατρικού κόσμου των ΗΠΑ. Ο ίδιος, όμως, ήταν απολύτως βέβαιος για την αξία της μεθόδου του για την κυτταρολογική διάγνωση του καρκίνου της μήτρας και συνέχισε με μεγαλύτερο ζήλο τις έρευνές του.

Στη μακρόχρονη επιστημονική του σταδιοδρομία ανήλθε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, με αποκορύφωμα τον τίτλο του καθηγητή της Κλινικής Ανατομικής (1947-1957). Το 1961 εγκαταστάθηκε στο Μαϊάμι, όπου ανέλαβε την οργάνωση του Καρκινολογικού Ινστιτούτου, το οποίο μετά τον θάνατό του στις 19 Φεβρουαρίου του 1962, μετονομάσθηκε σε Καρκινολογικό Ινστιτούτο «Γεώργιος Παπανικολάου».

Παρότι δεν τιμήθηκε με Νόμπελ, για το οποίο είχε προταθεί δύο φορές, του απονεμήθηκαν πολλά αμερικάνικα ιατρικά βραβεία και μεταθανατίως το Βραβείο του ΟΗΕ. Το 1932 έγινε το πρώτο επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1949 η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών τον ονόμασε επίτιμο διδάκτορα. Το 1954 εξέδωσε τον «Ατλαντα της Αποφολιδωτικής Κυτταρολογίας», που αποτελεί την ολοκλήρωση και την επισφράγιση του έργου του.

Σήμερα το «Τεστ Παπ» χρησιμοποιείται παγκοσμίως για τη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, επί της προκαρκινικής δυσπλασίας και άλλων κυτταρολογικών ασθενειών του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος.

http://www.pronews.gr/portal/20160513/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1-%CF%84%CE%BF-1883-%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%AE%CE%B8%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CE%BF-%CE%B3%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%AC%CE%BF%CF%85

[Δροσος Γεωργιος]

Παύλος Αλιβιζάτος: O Έλληνας καθηγητής που βράβευσε ο Ομπάμα.

Από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα βραβεύτηκε ο διακεκριμένος επιστήμονας Παύλος Αλιβιζάτος με καταγωγή από την Κεφαλονιά, στις 19 Μαΐου 2016.

Ο κ. Αλιβιζάτος είναι καθηγητής των Νανοεπιστημών και της Νανοτεχνολογίας στο Berkeley και πρώην διευθυντής του Berkeley National Laboratory Lawrence (Berkeley Lab).

Ελαβε το Εθνικό Μετάλλιο των Επιστημών (National Medal of Science), που είναι η υψηλότερη τιμή στις ΗΠΑ για τα επιτεύγματα στους τομείς της επιστημονικής έρευνας.

Ο Παύλος Αλιβιζάτος βρίσκεται ανάμεσα στους «πατέρες της νανοεπιστήμης», λόγω της πρωτοποριακής έρευνάς του στις τεχνητές νανοδομές.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ανάφερε στην ομιλία του για τον Έλληνα καθηγητή:

«Το Εθνικό Μετάλλιο των Επιστημών απονέμεται στον Παύλο Αλιβιζάτο από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και το Lawrence Berkeley National Lab. Για την θεμελιακή συνεισφορά του στον τομέα των νανοεπιστημών, για την ανάπτυξη των νανοκρυστάλλων ως δομικό στοιχείο των νανοτεχνολογιών, και για την ηγεσία του στην κοινότητα των νανοεπιστημών”.

Ο Κεφαλλονίτης καθηγητής είναι ο 15ος καθηγητής του Berkeley που λαμβάνει το Εθνικό Μετάλλιο των Επιστημών, το οποίο θεσπίστηκε από το Κογκρέσο το 1959 ως ένα Προεδρικό βραβείο.

Στην πεντάδα των κορυφαίων χημικών της περασμένης δεκαετίας

Ο Παύλος Αλιβιζάτος είναι διακεκριμένος καθηγητής των Νανοεπιστημών και της Νανοτεχνολογίας στο Berkeley και πρώην διευθυντής του Berkeley National Laboratory Lawrence (Berkeley Lab). Επίσης, διευθύνει το Ινστιτούτο Kavli Energy Nanosciences (ENSI), και κατέχει έδρες στα τμήματα της Επιστήμης Υλικών και Χημείας. Επιπλέον, είναι ένας από τους ιδρυτές δύο εξεχουσών εταιρειών νανοτεχνολογίας, των Nanosys και Quantum Dot Corp. Ήταν ένας από τους βασικούς διεκδικητές του Νόμπελ Χημείας για το 2013.

Ποιος είναι ο Παύλος Αλιβιζάτος

Γεννήθηκε το 1959 στο Σικάγο των ΗΠΑ, αλλά σε ηλικία 10 ετών έχασε τη μητέρα του και πέρασε τα εφηβικά του χρόνια στην Ελλάδα, στην οικογένεια ενός θείου του. Αποφοίτησε από ελληνικά σχολεία και μετά το λύκειο, επέστρεψε στις ΗΠΑ, όπου πήρε πτυχίο Χημείας από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο το 1981 και Διδακτορικό στη Φυσική Χημεία από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ το 1986.

Η αλματώδης πρόοδός του, τον οδήγησε στην πρώτη πεντάδα των 100 κορυφαίων χημικών της περασμένης δεκαετίας στη λίστα που έχει καταρτίσει η βιβλιομετρική εταιρεία Τόμσον-Ρόιτερς. Ειδικότητα του επιστήμονα κ. Αλιβιζάτου είναι οι νανοκρύσταλλοι, δηλαδή μικροί κρύσταλλοι διάφορων υλικών με διαστάσεις μερικά νανόμετρα, όπου ένα νανόμετρο, ισοδυναμεί με 1 δισεκατομμυριοστό του μέτρου. Οι νανοκρύσταλλοι έχουν πολλές και σημαντικές εφαρμογές στην τεχνολογία, οι σημαντικότερες ίσως από τις οποίες είναι η κατασκευή φωτοβολταϊκών στοιχείων χαμηλού κόστους και συσκευών τεχνητής φωτοσύνθεσης.

Το 2014 βραβεύθηκε με τον Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής από την Ελλάδα για τη συνεισφορά του στην Επιστήμη. Στην τελετή που έλαβε χώρα στην ελληνική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον, ο πρέσβης της Ελλάδας στις ΗΠΑ, Χρίστος Παναγόπουλος εξήρε την εργασία και τις διακρίσεις του ελληνοαμερικανού επιστήμονα, που έχει χαρακτηριστεί μάλιστα ως «ένας από τους πατέρες της Νανοεπιστήμης».

«Είναι τιμή μου να λαμβάνω αυτό το βραβείο από την γενέτειρά μου, Ελλάδα. Μορφώθηκα στην Ελλάδα και τα χρόνια που πέρασα εκεί, άλλαξαν τη ζωή μου για πάντα», χαρακτηριστικά ανέφερε ο καθηγητής Παύλος Αλιβιζάτος.

http://www.pronews.gr/portal/20160523/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CF%80%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%B2%CE%B9%CE%B6%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82-o-%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%B3%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%B2%CF%81%CE%AC%CE%B2%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B5-%CE%BF-%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%AC%CE%BC%CE%B1-%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C

 

 

 

 

Ελληνίδα ερευνήτρια αναπτύσσει νέα μέθοδο ανοσοθεραπείας του καρκίνου.

Ερευνητές από τη Σουηδία - με την καθοριστική συμβολή μιας Ελληνίδας- αναπτύσσουν μια νέα τεχνική ανοσοθεραπείας του καρκίνου.

Η μέθοδος βασίζεται στη δημιουργία αντισωμάτων που αναπρογραμματίζουν τα μακροφάγα κύτταρα στους όγκους, ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς να μπορεί να αναγνωρίσει καλύτερα και να εξοντώσει αποτελεσματικότερα τα καρκινικά κύτταρα.

Η νέα τεχνική μπορεί να οδηγήσει σε μια νέου τύπου θεραπεία και επίσης να προσφέρει ένα νέο σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο, ιδίως για τους καρκίνους του μαστού και του δέρματος (μελανώματος). Αντίθετα με άλλες μορφές αντικαρκινικής θεραπείας, η ανοσοθεραπεία δεν στοχεύει στον ίδιο τον όγκο, αλλά σε συγκεκριμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να ενισχύσει τον αμυντικό και καταστροφικό ρόλο τους.

Οι ερευνητές του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκόλμης, με επικεφαλής την 'Αννα-Μαρία Γεωργουδάκη και υπό την εποπτεία του καθηγητή Μίκαελ Κάρλσον του Τμήματος Μικροβιολογίας και Κυτταρικής Βιολογίας, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας "Cell Reports".

Τα έως τώρα πειράματα σε ζώα αφήνουν πολλές υποσχέσεις, ενώ ελπίζουμε μελλοντικά να ακολουθήσουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Συνήθως η αντικαρκινική ανοσοθεραπεία «δουλεύει» με τα Τ-λεμφοκύτταρα, όμως δεν πετυχαίνει πάντα την επιθυμητή ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού. Γι' αυτό, αυτή τη φορά οι ερευνητές έστρεψαν την προσοχή τους στα μακροφάγα, τα οποία συνήθως καταπολεμούν τις λοιμώξεις.

Μία κατηγορία μακροφάγων μέσα στους όγκους εμποδίζει τα Τ-λεμφοκύτταρα και άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος να επιτελέσουν τον προστατευτικό ρόλο τους. Καταφέρνοντας όμως να αναπρογραμματίσουν τα εν λόγω μακροφάγα χάρη σε ένα αντίσωμα, οι ερευνητές πέτυχαν να σταματήσουν την ανάπτυξη και την εξάπλωση των όγκων σε ποντίκια.

Τα ίδια μακροφάγα κύτταρα υπάρχουν στους όγκους των μαστών και του δέρματος των ανθρώπων, οπότε η νέα μέθοδος δημιουργεί ελπίδες για μια νέα θεραπεία, σε συνδυασμό με άλλες ανοσοθεραπείες.

Η 'Αννα-Μαρία Γεωργουδάκη αποφοίτησε το 2008 από το τμήμα Βιοιατρικής του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκχόλμης με μεταπτυχιακό στις ιατρικές επιστήμες. Επίσης έχει παρακολουθήσει 2 εξάμηνα σπουδών από το Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πήρε το διδακτορικό της στην αντικαρκινική ανοσοθεραπεία από το ινστιτούτο Καρολίνσκα το 2015, ενώ από τις αρχές του 2016 είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Ροκεφέλλερ.

http://www.pronews.gr/portal/20160523/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%B1-%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%80%CF%84%CF%8D%CF%83%CF%83%CE%B5%CE%B9-%CE%BD%CE%AD%CE%B1-%CE%BC%CE%AD%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF-%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%83%CE%BF%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C

[Δροσος Γεωργιος]

Το βραχιόλι που διαβάζει συναισθήματα.

Ενα έξυπνο βραχιόλι που αναγνωρίζει τα συναισθήματα του ανθρώπου που το φορά, καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, έφτιαξαν δύο νέοι Ελληνες επιστήμονες. Το βραχιόλι συλλέγει αυτομάτως βιοσήματα από το χέρι του χρήστη, ενώ αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης «διαβάζουν» τη συναισθηματική του κατάσταση.

Το Feel, όπως ονομάζεται η καινοτόμος συσκευή, συνδέεται μέσω ειδικής εφαρμογής με smart phones, με αποτέλεσμα ο χρήστης να λαμβάνει στο κινητό του τηλέφωνο συμβουλές ψυχικής ευεξίας και διαχείρισης των συναισθημάτων του ανάλογα με την κατάσταση που βιώνει εκείνη τη στιγμή: «Ακου ένα τραγούδι», «Πάρε πέντε βαθιές ανάσες», «Περπάτα για πέντε λεπτά», «Δες αυτό το video στο youtube», «Πήγαινε για τρέξιμο», «Τηλεφώνησε στο «x» πρόσωπο»...

Η ιδέα, που μοιάζει βγαλμένη από σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ανήκει στον Γιώργο Ελευθερίου και τον Χάρη Τσίρμπο, δύο αποφοίτους του ΕΜΠ με καταγωγή από τη Νάξο, που παρά τη νεαρή τους ηλικία ετοιμάζονται να κατακτήσουν τον κόσμο. Το Feel (www.myfeel.co) έχει γίνει δεκτό με ενθουσιασμό στην Αμερική, όπου ζει και εργάζεται ο Γιώργος Ελευθερίου, ενώ σχετικά αφιερώματα έχουν φιλοξενηθεί στο περιοδικό «Forbes» και στον ηλεκτρονικό Τύπο. Ηδη έχουν ξεκινήσει οι προπωλήσεις στην τιμή των 149 δολαρίων με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα, ενώ το προϊόν αναμένεται να κυκλοφορήσει μαζικά στην αγορά τον Φεβρουάριο του 2017 αντί 199 δολαρίων. Αρχικά στις αγορές της Βορείου Αμερικής και της Δυτικής Ευρώπης και στη συνέχεια στον υπόλοιπο κόσμο.

«Ολα ξεκίνησαν πριν από ενάμιση χρόνο όταν ο Χάρης ήρθε να με επισκεφθεί στη Νέα Υόρκη καθώς θα μιλούσε σε ένα συνέδριο στο Σικάγο. Εκείνη την περίοδο ήμουν ενθουσιασμένος με το καινούργιο μου fitbit, που έδειχνε πόσο είχα τρέξει, πόσο περπατούσα και του έλεγα για αστείο ότι αυτές οι wearable συσκευές που εξαπλώνονται με ραγδαίους ρυθμούς, ειδικά στην Αμερική, το μόνο που δεν μετρούν ακόμη είναι τα ανθρώπινα συναισθήματα. Εκπληκτος τον άκουσα να μου λέει ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό», εξηγεί μιλώντας στο «Εθνος» ο Γιώργος Ελευθερίου, ο οποίος πριν από πέντε χρόνια πήγε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Columbia University. Επειτα παρέμεινε στην Αμερική εργαζόμενος ως σύμβουλος επιχειρήσεων σε κορυφαίες εταιρείες, μεταξύ των οποίων η McKinsey και η Cisco. «Ο Χάρης είχε ασχοληθεί ήδη με τη Βιοϊατρική Τεχνολογία - αυτήν τη στιγμή είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Εργαστήριο Βιοϊατρικής του ΕΜΠ και έχει εργαστεί σε πληθώρα προγραμμάτων σε ερευνητικά ιδρύματα της Ελλάδας και της Αμερικής. Οπότε γνώριζε ότι είναι δυνατή η παρακολούθηση της αλλαγής των ανθρωπίνων συναισθημάτων μέσα από ειδικούς αλγορίθμους. Σήμερα όλο και περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από άγχος, στρες ή και θλίψη. Το βραχιόλι έχει τη δυνατότητα να καταλαβαίνει τα χαρακτηριστικά αυτών των συναισθημάτων και το πώς φτάνουμε να έχουμε αρνητικές συναισθηματικές συνήθειες.

Οι έρευνες στον τομέα της Ψυχολογίας έχουν καταλήξει στο ότι για να προσεγγίσουμε τη μακροχρόνια ευτυχία χρειαζόμαστε δύο στοιχεία: Πρώτον να δούμε τι είναι αυτό που ενεργοποιεί στον καθένα μας άγχος και θλίψη ή χαρά και ικανοποίηση και δεύτερον να δημιουργήσουμε καινούργιες συνήθειες με θετικό πρόσημο.

Το Myfeel καλύπτει και τα δύο αυτά πεδία. Δημιουργεί ένα συναισθηματικό ημερολόγιο ημέρας, ώστε ο χρήστης να καταλάβει στο τέλος της πώς αισθάνθηκε και τι ήταν αυτό που τον έκανε να νιώσει έτσι. Παράλληλα είναι ένας φορητός «σύμβουλος ζωής» αφού σε ζωντανό χρόνο παρέχει συμβουλές ψυχολογίας», προσθέτει.

Στόχος των ερευνητών για το μέλλον είναι να αναπτύξουν νέες τεχνολογίες που θα «διαβάζουν» τα ανθρώπινα συναισθήματα μέσω της φωνής, των εκφράσεων του προσώπου και της ανάλυσης του κειμένου. Το μέλλον είναι πιο κοντά από όσο ίσως πιστεύαμε...

Τι μετρά η συσκευή Feel

Οι ενσωματωμένοι αισθητήρες στο Feel καταγράφουν μια σειρά βιοσημάτων, μεταξύ των οποίων την θερμοκρασία του σώματος, τους παλμούς της καρδιάς, την εφίδρωση, ενώ στο παρασκήνιο αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης που αναπτύχθηκαν μετά από πολλές ώρες ακαδημαϊκής έρευνας, μερικές εκ των οποίων στο Πανεπιστήμιο ΜΙΤ, αναγνωρίζουν τα συναισθήματα και επικοινωνούν μέσω κινητού τηλεφώνου με τον χρήστη. «Σε ακραίες περιπτώσεις η ειδοποίηση γίνεται από το ίδιο το βραχιόλι. Αν για παράδειγμα ο χρήστης οδηγεί και ξαφνικά γίνεται πολύ θυμωμένος, μια δόνηση του επισημαίνει να καλμάρει γιατί βρίσκεται σε κίνδυνο», εξηγεί ο Γιώργος Ελευθερίου.

Οι συμβουλές που παρέχονται είναι απολύτως προωποποιημένες. «Για παράδειγμα, όταν παρατηρούμε ότι κάποιος ακούγοντας ένα συγκεκριμένο τραγούδι στο Spotify νιώθει καλά, και το διαπιστώνουμε αρκετές φορές, τη στιγμή που θα βρεθεί πιεσμένος το σύστημα θα του δώσει συμβουλή: «Ακου το συγκεκριμένο τραγούδι» ή «πάρε πέντε βαθιές ανάσες». Αν, όμως, οι αλγόριθμοι εντοπίσουν ότι οι πέντε ανάσες δεν είχαν θετική επίδραση πάνω του, τότε την επόμενη φορά θα του προτείνει κάτι διαφορετικό».

Με τον τρόπο αυτόν ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει το προσωπικό του πλάνο ψυχικής ευεξίας, να βάζει στόχους για τη μείωση του στρες, τη διαχείριση του θυμού ή απλώς για να γίνει πιο χαρούμενος. Μπορεί να ελέγχει την πρόοδο ή την οπισθοχώρηση που σημειώνει, ενώ το βραχιόλι τον επιβραβεύει με πόντους κάθε φορά που ακολουθεί τη συμβουλή με επιτυχές αποτέλεσμα.

Η ομάδα Sentio Solutions αποτελείται από δέκα ερευνητές στην Ελλάδα και την Αμερική, με εξειδίκευση στο Marketing, τη Βιοϊατρική και την Ψυχολογία. Μέχρι σήμερα έχουν δημιουργήσει μια κοινότητα 6.000 ανθρώπων οι οποίοι ενημερώνονται για τις εξελίξεις του Feel μέσω ενημερωτικών δελτίων ή από τη σελίδα του στο Facebook

https://www.facebook.com/FeeLwristband/

Η ιδέα για το πρωτοποριακό Feel ανήκει στον Χάρη Τσίρμπο (αριστερά) και τον Γιώργο Ελευθερίου .

http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/to_braxioli_pou_diabazei_synaisthimata-64385372/

[Δροσος Γεωργιος]

Το ελληνικό «μυαλό» της Τesla που σχεδιάζει τα αυτοκίνητα του μέλλοντος.

Είναι ένας από τους «εγκεφάλους» της Tesla Motors, της νούμερο ένα εταιρείας στην ηλεκτροκίνητη αυτοκίνηση που καταφέρνει πάντα να γίνεται πρώτο θέμα με τις καινοτομίες και τα φιλόδοξα πρότζεκτ που ανακοινώνει.

Ο επικεφαλής Ερευνας και Σχεδιασμού των ρηξικέλευθων ηλεκτρικών κινητήρων της Tesla, Κωνσταντίνος Λάσκαρης, ο οποίος έχει μεγαλώσει και σπουδάσει στην Αθήνα μίλησε στο «Εθνος της Κυριακής» για το πώς είναι για έναν Ελληνα επιστήμονα να εργάζεται σε έναν κολοσσό της Σίλικον Βάλεϊ και, μάλιστα, δίπλα σε έναν επιχειρηματία όπως ο Ελον Μασκ αλλά και για το μέλλον του αυτοκινήτου στην Ευρώπη.

«Οταν κάποιος βρεθεί μπροστά στις εγκαταστάσεις στο Φρίμοντ στην Καλιφόρνια, όπου εκατοντάδες ρομπότ κατασκευάζουν αυτοκίνητα σε μια τελείως αυτοματοποιημένη, υπερσύγχρονη γραμμή παραγωγής ή κάνει μία βόλτα στο Giga factory στη Νεβάδα δεν μπορεί παρά να μείνει εντυπωσιασμένος και να συνειδητοποιήσει το κολοσσιαίο εγχείρημα της Tesla», μας περιέγραψε ο κ. Λάσκαρης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι όραμα της εταιρείας είναι «να ανατρέψει τα στερεότυπα και να απεξαρτητοποιήσει την ανθρωπότητα από τα ορυκτά καύσιμα».

«Αισθάνομαι δέος μπροστά του»

Μάλιστα για εκείνον είναι ιδιαίτερη εμπειρία το να εργάζεται δίπλα στον Μασκ, τον εκκεντρικό δισεκατομμυριούχο που είναι πρωτοπόρος σε μια σειρά από κλάδους, από το αυτοκίνητο και την Ενέργεια μέχρι τη διαστημική τεχνολογία: «Οσες φορές έχω παρουσιάσει τη δουλειά μου σε αυτόν, πάντα αισθάνομαι ένα δέος μπροστά στο πόσο μπορεί να επηρεάσει τον κόσμο και πόσο σημαντικά πράγματα έχει καταφέρει», αναφέρει ο κ. Λάσκαρης. Σε ηλικία μόλις 38 ετών ο Ελληνας μηχανικός είναι «υπεύθυνος για την επιλογή τεχνολογιών των κινητήρων για τα υπάρχοντα και τα μελλοντικά αυτοκίνητα της Tesla», όπως μας είπε. «Η ομάδα μου σχεδιάζει εξειδικευμένα εργαλεία προσομοίωσης λειτουργίας ηλεκτρικών κινητήρων, τα οποία εν συνεχεία χρησιμοποιούμε προκειμένου να βελτιστοποιούμε τη γεωμετρία και να πετύχουμε όσο το δυνατόν πλεονεκτικότερα χαρακτηριστικά. Η τεχνολογία των κινητήρων ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τις επιδόσεις πρωταθλητή και γενικότερα για το DNA των Tesla», εξήγησε ο κ. Λάσκαρης.

Η εξέχουσα θέση που κατέχει στην εταιρεία δεν ήρθε τυχαία. «Πολλά χρόνια πριν ξεκινήσω να εργάζομαι στην Tesla, προέβλεπα ότι θα έρθει η μέρα όπου δεν θα μπορεί τίποτα να συναγωνιστεί την κίνηση με ηλεκτρική ενέργεια και έβλεπα τις δυνατότητες της τεχνολογίας πριν ακόμα γίνουν αυτονόητες. Γι' αυτό κατεύθυνα το διδακτορικό μου σε αυτόν τον τομέα και απέκτησα αυτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα».

Ο Ελληνας μηχανικός σπούδασε ηλεκτρολόγος μηχανικός στο ΕΜΠ, έκανε μεταπτυχιακό στο Imperial College του Λονδίνου και επέστρεψε στο ΕΜΠ για το διδακτορικό του. «Παράλληλα με το ακαδημαϊκό προαπαιτούμενο κομμάτι, μετέτρεψα το Smart μου σε ηλεκτροκίνητο, χρησιμοποιώντας δικό μου κινητήρα που σχεδίασα και κατασκεύασα, συμμετείχα σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα σχεδιασμού ηλεκτρικών κινητήρων και ξεκίνησα την ομάδα Προμηθέας, η οποία κατέρριψε το πανελλήνιο ρεκόρ, σε διεθνή διαγωνισμό εξοικονόμησης ενέργειας, κατά οκτώ φορές», ανέφερε ο Λάσκαρης.

«Οταν βρέθηκα να συζητάω με την Tesla για συνεργασία, ήμουν πλέον πανέτοιμος και στεκόμουν πολύ καλά απέναντι στον ανταγωνισμό. Ετσι λοιπόν τον Δεκέμβρη του 2011, αφού υποστήριξα τη διατριβή μου ήρθα στο Palo Alto και πέρασα τρεις γύρους συνεντεύξεων. Δεν θα ξεχάσω την τελευταία μέρα της συνέντευξης όπου μου είπαν ''πήγαινε πίσω στην Ελλάδα και πακετάρισε τα πράγματά σου, διότι ξεκινάς να δουλεύεις για εμάς''». «Η Σίλικον Βάλεϊ είναι το όνειρο κάθε επιστήμονα», είπε στο «Εθνος» ο κ. Λάσκαρης, περιγράφοντας ότι «ο αέρας εδώ γεμίζει τα πνευμόνια με φιλοδοξίες και όνειρα. Τίποτα δεν είναι τρελό, τίποτα δεν είναι απίθανο». Βέβαια, όπως μας είπε, «το μέρος είναι άκρως ανταγωνιστικό», ενώ δεν είναι εφικτό να έχει κανείς μια ισορροπημένη ζωή.

«Η προσωπική ζωή είναι πιο μοναχική. Οι Ελληνες είμαστε πιο δραστήριοι κοινωνικά και σε αυτό το μέρος η αφοσίωση των ανθρώπων στην καριέρα τους αλλά και σε υλικούς στόχους δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια επένδυσης στον ανθρώπινο τομέα. Ετσι εύκολα μπορεί κάποιος να πέσει στην παγίδα όπου η ευτυχία του περιορίζεται σε επαγγελματικές επιτυχίες και σε αξεσουάρ, χάνοντας την ουσία», εξομολογήθηκε ο αρχιμηχανικός της Tesla, που ζει στο Σαν Φρανσίσκο με την Ελληνίδα σύζυγό του και τον 6χρονο γιο τους. Εχοντας περάσει το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής του στην Ελλάδα ο αρχιμηχανικός της Tesla έχει ισχυρούς δεσμούς με την πατρίδα του και έρχεται δύο φορές τον χρόνο, συνήθως τα Χριστούγεννα και το καλοκαίρι.

«Είμαι αισιόδοξος για την Ελλάδα»

«Ακόμα και έχοντας μεγάλη αναγνώριση από την εταιρεία που δουλεύω, δεν παύω να είμαι στην άλλη άκρη της γης, το οποίο με κάνει και νιώθω μετανάστης με όλη την έννοια και με όλα τα δύσκολα που συνεπάγεται αυτό», μας εξομολογήθηκε και ανέφερε ότι θα ήθελε πολύ να εργαστεί ξανά στη χώρα. «Θα ήθελα να επιστρέψω κάποια στιγμή στην Ελλάδα, να δουλέψω και εννοώ να δουλέψω ως ακόμα νέος και δραστήριος και όχι ως συνταξιούχος. Είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, και με κάποιο τρόπο έχω πλάσει στο μυαλό μου ότι θα γίνει. Ομως εδώ και αρκετό καιρό η Ελλάδα έχει επανειλημμένα πρωταγωνιστικό ρόλο σε δυσάρεστες ειδήσεις στον διεθνή Τύπο, το οποίο δεν βοηθά να ευδοκιμήσουν τέτοιου είδους ιδέες που χρειάζονται τη στήριξη ξένων κεφαλαίων. Ελπίζω ότι σύντομα θα σταθεροποιηθεί η κατάσταση από κάθε άποψη και τότε θα το σκεφτώ πολύ σοβαρά να επηρεάσω όσο πιο θετικά μπορώ την Ελλάδα με την τέχνη μου».

Πάντως ο κ. Λάσκαρης, ο οποίος έχει εργαστεί προηγουμένως και στη Siemens, θεωρεί ότι η Ευρώπη βρίσκεται αρκετά πίσω στον κλάδο του ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Αυτό το αποδίδει στο ότι υπάρχουν «πολλές παραδοσιακές αυτοκινητοβιομηχανίες οι οποίες έχουν χτίσει τεχνολογία μηχανών εσωτερικής καύσης την οποία και πουλούν. Δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος βιασύνης από μέρους τους, σε μια μετάβαση κατά την οποία θα έχαναν το ανταγωνιστικό τεχνολογικό πλεονέκτημά τους». Εκτιμά ότι «είναι θέμα χρόνου πλέον μέχρι να μεταβούμε στην εποχή των αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων» και ότι «στα επόμενα χρόνια θα δούμε σημαντική διείσδυση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην αγορά, στην καθημερινότητά μας, στη ζωή μας».

Οσο για την κούρσα αυτόνομων αυτοκινήτων (driverless cars), στην οποία έχουν αποδυθεί μια σειρά από αυτοκινητοβιομηχανίες και εταιρείες τεχνολογίας της Σίλικον Βάλεϊ, ο Ελληνας μηχανικός εκτίμησε ότι θα αλλάξει «όχι μόνο τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη μετακίνηση, αλλά πρακτικά και τον τρόπο που ζούμε, για πάντα». «Φυσικά θέλω να ελπίζω ότι το αυτοκίνητο δεν θα εγκαταλειφθεί ως προέκταση του ανθρώπινου σώματος, με την έννοια ότι προσφέρει συγκινήσεις όπως η επιτάχυνση, που χάνουν τη σημασία τους σε ένα driverless car. Ακόμα και αν εφευρίσκαμε την τηλεμεταφορά υπάρχουν άνθρωποι που θα ήθελαν να οδηγούν, πέρα από τους προφανείς λόγους μετακίνησης», τόνισε χαρακτηριστικά.

Το στοίχημα του Μodel 3

Αυτήν την περίοδο ο ίδιος και η ομάδα του εργάζονται «πυρετωδώς για το Model 3, το πιο προσιτό μοντέλο της εταιρείας, ένα αυτοκίνητο μεγάλης παραγωγής, πολύ μεγαλύτερης από αυτής του Model S & X, το οποίο εισάγει μεγάλες προκλήσεις» και που, όπως εκτιμά, «αναμένεται να διαμορφώσει σημαντικά την εικόνα του αυτοκινήτου του μέλλοντος».

http://www.ethnos.gr/diethni/arthro/to_elliniko_myalo_tis_tesla_pou_sxediazei_ta_autokinita_tou_mellontos-64387397/

[Δροσος Γεωργιος]

Γιάννης Παυλίδης, ο Έλληνας επιστήμονας που φτιάχνει το «μαύρο κουτί» για τα αυτοκίνητα.

Είτε κανείς οδηγεί, είτε καθαρίζει φρούτα με το μαχαίρι, είτε χειρουργεί, ακόμη κι αν είναι αφηρημένος, ένας αυτόματος μηχανισμός κάνει τα χέρια του να λειτουργούν από μόνα τους, χαρίζοντάς τους τη δεξιότητα ενός αυτόματου πιλότου.

Όμως ο μηχανισμός αυτός ενίοτε αποτυγχάνει και τότε γίνεται το μοιραίο λάθος, λέει σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ) ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Χιούστον στο Τέξας Γιάννης Παυλίδης, διευθυντής του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Φυσιολογίας (CPL), το οποίο ο ίδιος ίδρυσε το 2002.

Ο Έλληνας επιστήμονας της διασποράς είναι διεθνώς αναγνωρισμένος, ειδικός στην μελέτη των φυσιο-ψυχολογικών λειτουργιών του ανθρώπου και ιδίως των ανθρωπίνων συμπεριφορών σε κρίσιμες στιγμές. Ο ίδιος αναζητά τρόπους για να περιορίσει το -πιθανώς μοιραίο- ανθρώπινο λάθος την ώρα οδήγησης, πιλοταρίσματος, χειρουργικής επέμβασης κλπ.

Ο κ.Παυλίδης αναφέρει ότι τα περισσότερα αυτοκινητιστικά και αεροπορικά δυστυχήματα οφείλονται σε ανθρώπινο λάθος, ενώ ουκ ολίγα είναι και τα περιστατικά χειρουργικών λαθών. Ένα σοβαρό πρόβλημα που έχει καταδείξει η έρευνά του, είναι η δυσαρμονία ανάμεσα στο ανθρώπινο συμπαθητικό σύστημα και στις ανάγκες του τεχνικού πολιτισμού μας. Αυτό, όπως λέει, συχνά προκαλεί -ιδίως σε συνθήκες στρες- ενστικτώδεις και άγαρμπες κινήσεις χωρίς δεύτερη σκέψη, οι οποίες μπορεί να ήσαν κάποτε σωτήριες για τους προγόνους μας στη σαβάνα, αλλά σήμερα πια είναι ακατάλληλες για τον χειρισμό πολύπλοκων μηχανών, όπου απαιτούνται λεπτές και προσεκτικά επιλεγμένες κινήσεις.

Όπως αναφέρει, τελικά όλα -άνθρωποι και μηχανήματα- μπορούν να κάνουν το λάθος, ενώ τονίζει ότι «παρά την αυξανόμενη αυτοματοποίηση, η δεξιότητα παίζει καθοριστικό ρόλο στις ζωές όλων μας, ειδικά στις πιο κρίσιμες στιγμές». Επισημαίνει ότι τα σύγχρονα συστήματα αυτοματισμών αναλαμβάνουν να πετάξουν αεροπλάνα και να οδηγήσουν αυτόνομα αυτοκίνητα, όμως η συνέπεια είναι ότι οι πιλότοι και οι οδηγοί σταδιακά ξεχνάνε να πιλοτάρουν ή να οδηγούν. Και αυτό μπορεί να αποβεί ολέθριο, αν κάποια στιγμή κάτι δεν πάει καλά στο αυτόματο σύστημα.

Ο Γ.Παυλίδης αποφοίτησε το 1987 από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, έκανε μεταπτυχιακά στη ρομποτική στο Imperial College του Λονδίνου και στην επιστήμη των υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα των ΗΠΑ, από όπου πήρε το διδακτορικό του το 1996.

Έκτοτε η διεπιστημονική έρευνά του, που έχει προβληθεί σε πολλά επιστημονικά περιοδικά και στον ξένο Τύπο, εστιάσθηκε στο μεταίχμιο της τεχνολογίας και της φυσιολογίας/ψυχολογίας. Ο ίδιος μελετά με πρωτοποριακές ηλεκτρονικές μεθόδους την ανθρώπινη συμπεριφορά, καθώς επίσης την αλληλεπίδραση ανθρώπων-μηχανών. Έχει χρηματοδοτηθεί με πάνω από 9 εκατομμύρια δολάρια από δημόσια ερευνητικά κονδύλια των ΗΠΑ, καθώς και σε συνεργασία με φορείς όπως η Κλινική Mayo και η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Τέξας.

Μεταξύ άλλων, ο Παυλίδης και οι συνεργάτες του έχουν αναπτύξει εφαρμογές για τη μέτρηση της ρύπανσης (μέσω κινητού τηλεφώνου), του στρες, του ψεύδους, της υπνικής άπνοιας στη διάρκεια του ύπνου κ.α. Η τελευταία επιστημονική δημοσίευσή του στο έγκριτο περιοδικό "Scientific Reports" -που προξένησε αίσθηση διεθνώς και υπήρξε η αφορμή γι' αυτή τη συνέντευξη- έγινε σε οδηγούς και έδειξε ότι κάθε οδηγός διαθέτει μια «έκτη αίσθηση», που του παρέχει μια σχετική προστασία στο δρόμο (όχι παντού και πάντα βεβαίως...).

Ακολουθεί η συνέντευξη:

Τι μελετάτε στο Εργαστήριο Υπολογιστικής Φυσιολογίας (CPL);

Στο CPL αναπτύσσουμε μεθόδους μέτρησης φυσιολογικών λειτουργιών, που μπορούν να εναρμονιστούν με την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Το κίνητρο για τέτοιες μεθόδους είναι η επιθυμία μας να μελετήσουμε ανεμπόδιστα την φυσιολογική βάση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, όπως διαμορφώνεται στο φυσικό της περιβάλλον. Εστιάζουμε κυρίως στην λειτουργία του συμπαθητικού συστήματος και τον ρόλο που παίζει στον τρόπο που ο άνθρωπος αντιμετωπίζει κρίσιμες καταστάσεις.

Το Εργαστήριο είναι γνωστό για τις θερμοφυσιολογικές μεθόδους μέτρησης στο πρόσωπο που έχει αναπτύξει και οι οποίες γίνονται από απόσταση, χωρίς άγγιγμα. Η πρώτη από αυτές τις μεθόδους μετρούσε την αιμάτωση στους περιοφθαλμικούς μυς και χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία στην ανίχνευση ψεύδους. Η σχετική δημοσίευση έγινε στο περιοδικό «Nature» το 2002 και πήρε παγκόσμια δημοσιότητα.

Αργότερα, αναπτύξαμε μια μέθοδο μέτρησης του ιδρώτα στην περιρινική επιφάνεια, καταδεικνύοντας ότι τα επίπεδα εφίδρωσης σε αυτήν την περιοχή συνδέονται με τα επίπεδα στρες. Η τεχνική χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία στο να αναδείξει τον τρόπο που οι χειρουργοί αποκτούν επιδεξιότητα. Πιο πρόσφατα, η ίδια τεχνική έφερε στην επιφάνεια τους μηχανισμούς που ενεργοποιούνται, όταν αποσπάται η προσοχή των οδηγών. Και οι δυο σχετικές εργασίες δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Scientific Reports», το 2012 και 2016 αντίστοιχα, και ειδικά η δεύτερη έλαβε πρωτοφανή δημοσιότητα.

Γιατί δίνετε έμφαση στην μελέτη των δεξιοτήτων χειρουργών, πιλότων, οδηγών κ.α. και τι νέο φέρνει η έρευνά σας σε αυτό το πεδίο;

Η δεξιότητα είναι η επιτομή των ανθρωπίνων χαρακτηριστικών. Κατα πάσα πιθανότητα έπαιξε τεράστιο ρόλο στην ανάπτυξη της ανθρώπινης νοημοσύνης στη διάρκεια της εξελικτικής πορείας του είδους μας. Σήμερα, παρά την αυξανόμενη αυτοματοποίηση, η δεξιότητα παίζει καθοριστικό ρόλο στις ζωές όλων μας, ειδικά στις πιο κρίσιμες στιγμές. Σχετικά παραδείγματα περιλαμβάνουν την επίδοση των χειρουργών σε κρίσιμες επεμβάσεις, τις επιδόσεις των πιλότων όταν τα αυτόματα συστήματα αποτυγχάνουν, και τις αντιδράσεις των οδηγών σε επικίνδυνες καταστάσεις. Πολλοί από εμάς θα βρεθούμε αντιμέτωποι, άμεσα η έμμεσα, τουλάχιστον με ένα από αυτά στη ζωή μας.

Ποτέ άλλοτε δεν είχαμε τη δυνατότητα να μελετήσουμε με συνεχείς μετρήσεις τη φυσιο-ψυχολογία του ανθρώπου, σε συνάρτηση με τον χώρο όπου επιχειρεί, για να καταλάβουμε τι συμβαίνει σε βάθος. Μόνο αν καταλάβουμε τι γίνεται σε βάθος, θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε τρόπους ικανούς να διορθώσουν τα προβλήματα. Και προβλήματα υπάρχουν πολλά: ποικίλουν από τα αυτοκινητιστικά και αεροπορικά δυστυχήματα, τα περισσότερα των οποίων οφείλονται σε ανθρώπινο λάθος, έως περιστατικά χειρουργικών λαθών για τα οποία σπάνια ακούμε, γιατί προς το παρόν δεν υπάρχει τρόπος στοιχειοθέτησης τους.

Ένα σοβαρό πρόβλημα που έχει καταδείξει η έρευνά μας, είναι η δυσαρμονία ανάμεσα στον τρόπο που λειτουργεί το συμπαθητικό σύστημα και στις ανάγκες που καλείται να εξυπηρετεί στο πλαίσιο του αναπτυγμένου τεχνικού πολιτισμού μας. Το σύνδρομο «μάχης ή φυγής» ("fight or flight") προκαλεί ενστικτώδεις, γρήγορες και άγαρμπες κινήσεις χωρίς δεύτερη σκέψη, οι οποίες μπορεί να είναι σωτήριες στη σαβάνα, αλλά είναι το αντίθετο από αυτό που χρειάζεται στον χειρισμό πολύπλοκων μηχανών, όπου απαιτούνται λεπτές και προσεκτικά επιλεγμένες κινήσεις.

Η βιολογία μας είναι εντελώς αποκομμένη από τον ξέφρενο ρυθμό του πολιτισμού μας. Η έρευνα μου, λοιπόν, σκοπεύει να αναδείξει πλήρως αυτό το πρόβλημα και να αναπτύξει μεθόδους αντιμετώπισης του.

Σε ποιες ιατρικές εφαρμογές εστιάζεσθε;

Η δουλειά μου είναι εστιασμένη σε ανθρώπινες συμπεριφορές σε κρίσιμες στιγμές και όχι στην παθολογία. Κάποιες από τις μεθόδους που αναπτύξαμε όμως, έχουν βρει ιατρικές εφαρμογές. Η πιο γνωστή είναι η μέτρηση της αναπνοής από απόσταση, χρησιμοποιώντας θερμοφυσιολογική απεικόνιση της περι-ρινικής περιοχής. Η σχετική δημοσίευση έγινε στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό "Sleep" και ήταν ένα από τα πιο προβεβλημένα ερευνητικά έργα που χρηματοδότησε το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ το 2009.

Υπάρχει πράγματι ένα είδος έκτης αίσθησης που προστατεύει τους οδηγούς και κατά πόσο κάτι ανάλογο συμβαίνει και σε άλλες δραστηριότητες; Όταν οι φυσικοί πόροι του οδηγού, δηλαδή τα μάτια του και τα χέρια του, δεν είναι αποσπασμένα από την οδήγηση, αλλά ο νους του είναι, τότε δείξαμε ότι υπάρχει ένα είδος αυτόματου πιλότου μέσα του, που βοηθάει να διατηρεί την ευθεία πορεία του. Η προστασία που προσφέρει αυτός ο μηχανισμός όμως, είναι σχετική.

Ο οδηγός έχει ήδη αρχίσει ενστικτωδώς να κάνει έντονες, σπασμωδικές κινήσεις στο τιμόνι χάρη στο σύνδρομο "fight or flight". Το μόνο που κάνει ο αυτόματος μηχανισμός, είναι να διορθώνει άμεσα οποιαδήποτε σπασμωδική κίνηση προς τα αριστερά με μια ισοδύναμη κίνηση προς τα δεξιά και αντιστροφα. Αν καθώς συμβαίνει αυτό, ο οδηγός αποσπάσει και φυσικά την προσοχή του, π.χ. κοιτάξει για κάποια στιγμή προς τα πλάγια, τότε το έντονο "τρέμουλο" της στιγμής θα μείνει αδιόρθωτο, οδηγώντας σε γρήγορη έξοδο από τη λωρίδα, με πιθανώς καταστροφικά αποτελέσματα.

Πολλοί αναγνώστες -είμαι σίγουρος- θα έχουν την εμπειρία να καθαρίζουν φρούτα η λαχανικά, χωρίς να έχουν το νου τους σε αυτό που κάνουν. Τα χέρια σε αυτήν την περίπτωση φαίνεται να "λειτουργούν από μόνα τους". Είναι μάλλον ο ίδιος μηχανισμός και φαίνεται να δουλεύει πολύ καλά σε δεξιοτεχνικά καθήκοντα ρουτίνας, ενόσω ο μηχανισμός ανατροφοδότησης-αυτοδιόρθωσης ματιού-χεριού (eye-hand feedback loop) παραμένει ενεργός.

Τι είναι το σύστημα "stressalyzer" που αναπτύσσετε για τα οχήματα; Θα είναι ό,τι και το μαύρο κουτί στα αεροπλάνα. Ένα απο τα σήματα που θα καταγράφει, θα είναι η κατάσταση του συμπαθητικού συστήματος του οδηγού. Χωρίς αυτήν την πληροφορία δεν έχουμε ιδέα για το τι πραγματικά προκαλεί πολλά ατυχήματα.

Μετά την τωρινή φάση δοκιμών-πειραματισμών, πότε προβλέπετε να πουληθούν τα πρώτα αυτόνομα οχήματα, που θα κυκλοφορούν μόνα τους στο δρόμο; Θα είναι αναγκαία η παρουσία του ανθρώπου οδηγού για καλό και για κακό; Είναι δύσκολο να προβλέψει κάποιος την ακριβή ημερομηνία. Η τεχνολογία για αυτόνομα αυτοκίνητα ,κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες (π.χ. μοναχικοί αυτοκινητόδρομοι), είναι ήδη εδώ. Το πρόβλημα είναι τι γίνεται σε δύσκολες κυκλοφοριακές συνθήκες, όπως μέσα σε μητροπολιτικά κέντρα. Σταδιακά, πάντως, θα λυθούν τα τεχνικά προβλήματα και εκεί. Παρόλα αυτά, η πλήρης εφαρμογή των αυτόνομων αυτοκινήτων μπορεί να καθυστερήσει πιο πολύ από την τεχνολογία, για λόγους που άπτονται νομικών ζητημάτων και ζητημάτων υποδομής.

Υπάρχει ένα οξύμωρο με την παρουσία του ανθρώπου στα αυτόματα αυτοκίνητα. Υποτίθεται ότι θα είναι εκεί για να αναλάβει να σώσει την κατάσταση, αν τα πράγματα πάνε στραβά. Το πρόβλημα είναι ότι, σε συνθήκες προηγμένου αυτοματισμού, ο άνθρωπος δεν θα έχει πια ιδέα από οδήγηση σε εύκολες συνθήκες, πόσο μάλλον σε δύσκολες συνθήκες, που θα βγάζουν "εκτός μάχης" τον αυτόματο μηχανισμό.

Είναι το ίδιο πρόβλημα που έχουν οι πιλότοι της νέας γενιάς - βασικά δεν ξέρουν να πετάνε. Τα περισσότερα ατυχήματα τα τελευταία χρόνια γίνονται, όταν ο αυτόματος πιλότος τα βρίσκει σκούρα και μεταφέρεται ο έλεγχος στον πιλότο, ο οποίος, αν είναι της καινούργιας γενιάς, κάτω από το βάρος της απειρίας και του συνδρόμου «fight or flight», κάνει τις λάθος ενέργειες, όπως στην πτήση της Air France που συνετρίβη στον Ατλαντικό το 2009. Αν όμως είναι της παλιάς σχολής, τότε κάνει θαύματα, όπως ο πιλότος στον ποταμό Χάντσον επίσης το 2009.

Τα ρομποτικά αυτοκίνητα δεν θα είναι αφηρημένα, αλλά ούτε θα έχουν έκτη αίσθηση. Θα είναι τελικά πιο ασφαλείς οι δρόμοι του μέλλοντος;

Πιστεύω ότι γενικά θα υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια. Παρόλα αυτά, σχεδόν τίποτε δεν λειτουργεί πάντα καλά. Όπως δείξαμε στο τελευταίο άρθρο, και ο άνθρωπος έχει τους δικούς του αυτόματους μηχανισμούς, που ενίοτε επίσης αποτυχαίνουν. Το ερώτημα είναι τι γίνεται τότε; Σε αυτό το ερώτημα για τα αυτόματα αυτοκίνητα δεν έχει δοθεί ακόμη ρεαλιστική απάντηση.

Συνεργάζεστε με Έλληνες ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον ή στην Ελλάδα;

Έχω μακροχρόνια και στενή συνεργασία με τον δρα Παναγιώτη Τσιαμυρτζή, αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ήταν ο κυριότερος συνεργάτης μου σε αυτήν την τελευταία δουλειά και αυτός που έκανε την ενδελεχή ανάλυση των δεδομένων. Επίσης συνεργάζομαι με την σύζυγο μου δρα Σεμεντεφέρη εδώ στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον.

Νοσταλγείτε την Ελλάδα; Θα επιστρέφατε σε αυτήν ποτέ για να διεξάγετε έρευνα;

Ναι, νοσταλγώ την Ελλάδα και την αγαπώ πολύ. Είμαι σε ένα σημείο στην καριέρα μου όμως που είναι δύσκολο να μετακινηθώ είτε προς στην Ελλάδα είτε και εντός Αμερικής, ανεξάρτητα από τις επικρατούσες συνθήκες.

http://www.pronews.gr/portal/20160610/genika/epistimes/27120/giannis-petridis-o-ellinas-epistimonas-poy-ftiahnei-mayro-koyti-gia

[Δροσος Γεωργιος]

Το μέλλον μας είναι στα χέρια τους.

Η Μαρία Ανδριά, η Μαρία Μπαϊκούση, η Ιωάννα Τζουλάκη, ο Βασίλης Αλεξανδράκης, ο Παναγιώτης Δάλλας, ο Γιώργος Κατσοπρινάκης, ο Βασίλειος Μουλιανίτης, ο Αθανάσιος Παπακυριακού και ο Κοσμάς Τσακμακίδης είναι νέοι αλλά έχουν ήδη διαγράψει μια λαμπρή επιστημονική πορεία. Από τις έρευνές τους σε εγχώρια ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια θα προκύψει το αύριό μας.

 

Μπαταρίες μεγάλης διάρκειας

Μαρία Μπαϊκούση

Η δρ Μαρία Μπαϊκούση είναι μόλις 36 ετών αλλά έχει ήδη κάνει μια επιτυχή διαδρομή, επαγγελματική και προσωπική. Με σπουδές στα πανεπιστήμια Πάτρας και Ιωαννίνων, όπου εκπόνησε και τη διδακτορική διατριβή της στο Τμήμα Μηχανικών Επιστήμης των Υλικών, η μητέρα ενός παιδιού είναι χαρούμενη που δεν χρειάζεται να αφήσει τα πάτρια εδάφη προκειμένου να συνεχίσει την επαγγελματική πορεία της: «Προσωπικά, το ΕΛΙΔΕΚ μού προσέφερε τη δυνατότητα να εργαστώ στον τομέα που μου αρέσει, την έρευνα, μένοντας στην Ελλάδα και παρακάμπτοντας τα δεδομένα της εποχής που θέλουν τους νέους ερευνητές, λόγω αντικειμενικών δυσκολιών, να μεταναστεύουν στο εξωτερικό για να ακολουθήσουν την επιστήμη τους. Επιπλέον, μου δίνεται η ευκαιρία απόκτησης εμπειρίας, τόσο επιστημονικής όσο και διαχειριστικής, για τη συγκρότηση και καθοδήγηση μιας ερευνητικής ομάδας, πράγμα νέο για τα ελληνικά δεδομένα και σημαντικό βήμα εξέλιξης για έναν νέο ερευνητή. Βέβαια υπάρχουν κάποιες δυσλειτουργίες, οι οποίες ίσως αναμενόμενα ανακύπτουν σε ένα νέο εγχείρημα και ελπίζω να επιλυθούν μελλοντικά, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του πολλά υποσχόμενου νέου αυτού θεσμού».

Οσο για το έργο που πρόκειται να εκπονήσει, η δρ Μπαϊκούση εξήγησε του στόχους της: «Το έργο “Σύνθετες πορώδεις δομές άνθρακα-θείου για μπαταρίες λιθίου-θείου”, το οποίο υλοποιείται στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, και ειδικότερα στο εργαστήριο “Κεραμικών και Σύνθετων Υλικών” του Τμήματος Μηχανικών Επιστήμης των Υλικών, στοχεύει στην παραγωγή καινοτόμων νανοϋλικών άνθρακα για την εφαρμογή τους στις νέας γενιάς μπαταρίες λιθίου-θείου. Οι νέες αυτές επαναφορτιζόμενες μπαταρίες αποτελούν ένα πολλά υποσχόμενο σύστημα αποθήκευσης ενέργειας, καθώς δύνανται να αντικαταστήσουν στο μέλλον τις έως τώρα χρησιμοποιούμενες μπαταρίες ιόντων λιθίου και να καλύψουν πλήρως τις υψηλές ενεργειακές ανάγκες της σύγχρονης τεχνολογίας (ηλεκτρικά οχήματα, αεροσκάφη, φορητές συσκευές κ.τ.λ.) λόγω της πολύ υψηλότερης θεωρητικής ενεργειακής πυκνότητάς τους. Μέχρι σήμερα ωστόσο κρίσιμοι περιορισμοί που σχετίζονται με τη χαμηλή αγωγιμότητα του θείου και τις χημικές αντιδράσεις που λαμβάνουν μέρος κατά τη λειτουργία της μπαταρίας οδηγούν πρακτικά στη μειωμένη απόδοση και στη γρήγορη εξασθένισή τους, παρεμποδίζοντας την εμπορική χρήση τους. Η ενσωμάτωση του θείου σε νανοϋλικά άνθρακα φαίνεται να είναι μία από τις πιο υποσχόμενες στρατηγικές για την αντιμετώπιση των περιορισμών αυτών. Η παρούσα έρευνα πραγματεύεται τον σχεδιασμό και τη σύνθεση καινοτόμων υπερδομών άνθρακα, οι οποίες θα φιλοξενήσουν αποτελεσματικά την ενεργή ουσία, παρέχοντας μεγαλύτερη αντοχή στην μπαταρία ύστερα από επαναλαμβανόμενες φορτίσεις, ενισχύοντας έτσι τη λειτουργία και τους κύκλους ζωής της».

Με άλλα λόγια, αν κάποια μέρα φορτίζουμε την μπαταρία του κινητού μας μία φορά τον μήνα, ίσως αυτό να το χρωστούμε στη δρα Μπαϊκούση και στη δουλειά της. Οσο για την ίδια, δεν ξέρουμε πώς φορτίζει τις «μπαταρίες» της για να αντεπεξέρχεται στους πολλαπλούς ρόλους της: «Αναμφισβήτητα, ο συνδυασμός των ρόλων της ερευνήτριας, συζύγου και μητέρας δεν είναι κάτι εύκολο. Σε γενικές γραμμές επιτυγχάνεται με έγκαιρο προγραμματισμό των εργασιακών μου υποχρεώσεων και αφιέρωση ουσιαστικού χρόνου στην οικογένειά μου όταν είμαι στο σπίτι. Κάποιες μέρες που απαιτείται περισσότερος χρόνος για τη δουλειά, ή την οικογένεια αντίστοιχα, προσπαθούμε να τηρούμε τις ισορροπίες με συνεννόηση και συνεργασία. Η δυνατότητα που μου έδωσε το ΕΛΙΔΕΚ να συνεχίσω την έρευνα μένοντας στην Ελλάδα με την οικογένειά μου αντισταθμίζει τις όποιες δυσκολίες και με βοηθάει να αντεπεξέλθω στην καθημερινότητά μου».

 

Επίθεση στον καρκίνο

Αθανάσιος Παπακυριακού

Ο δρ Αθανάσιος Παπακυριακού είναι χημικός και από την αρχή της ερευνητικής του πορείας ασχολήθηκε με θέματα που αφορούν την υγεία. Το αντικείμενο των ερευνών του εστιάζεται στην ανακάλυψη ενώσεων που στοχεύουν στη ρύθμιση πρωτεϊνικών βιομορίων για τη θεραπεία του καρκίνου. Μέσα από μια μακρά ερευνητική πορεία σε πανεπιστήμια του εξωτερικού (Φλωρεντίας, Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας, Σαουθάμπτον της Βρετανίας) κατέχει τώρα τη θέση κύριου ερευνητή στο Ινστιτούτο Βιοεπιστημών και Εφαρμογών του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος». Μαζί με τη δρα Αναστασία Μπακάλη του εργαστηρίου Χημείας Πρωτεϊνών και σε συνεργασία με ομάδα κρυσταλλογραφίας πρωτεϊνών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης θα εκπονήσουν το πρόγραμμα με το «μελωδικό» όνομα «ARIA» (Atomic Resolution Insight into the Antigen processing machinery).

Για να αντιληφθούμε τους στόχους του προγράμματος, θα πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε ένα μέρος της λειτουργίας του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Οπως εξήγησε ο δρ Παπακυριακού, «Ενας από τους κύριους μηχανισμούς της άμυνας του ανθρώπου έναντι εξωγενών αλλά και ενδογενών επιθέσεων (κυττάρων μολυσμένων από ιούς ή με κακοήθεις μεταλλάξεις) βασίζεται στη συνεχή παρουσίαση μικρών πεπτιδικών τμημάτων που προέρχονται από τις πρωτεΐνες του. Τα αντιγονικά αυτά πεπτίδια των 8-10 αμινοξέων παρουσιάζονται στην επιφάνεια του κυττάρου από τα μόρια του συμπλέγματος μείζονος ιστοσυμβατότητας τάξης Ι, τα MHC-Ι. Εκεί εξετάζονται συνεχώς από τα Τ-λεμφοκύτταρα τα οποία και αποφασίζουν για τη “μοίρα” του κυττάρου – αν ένα Τ-λεμφοκύτταρο αναγνωρίσει επάνω στα MHC-I αντιγόνο από μολυσμένη ή μεταλλαγμένη πρωτεΐνη, τότε εξαπολύει τοξικές ενώσεις και το κύτταρο καταστρέφεται. Τα κύτταρά μας λοιπόν παρουσιάζουν συνεχώς μια “εικόνα” της κατάστασής τους στα Τ-λεμφοκύτταρα μέσω συμπλόκων των MHC-I με αντιγονικά πεπτίδια. Είναι κατανοητό πλέον ότι εξίσου σημαντικό ρόλο στη διεργασία αυτή παίζουν δύο ένζυμα, οι αμινοπεπτιδάσες του ενδοπλασματικού δικτύου ERAP1 και ERAP2, τα οποία ρυθμίζουν το μέγεθος των παραγόμενων πεπτιδίων ώστε να είναι κατάλληλα για παρουσίαση στην επιφάνεια».

Στόχος του προγράμματος «ARIA» είναι η αποσαφήνιση δύο βασικών ερωτημάτων στον μηχανισμό παραγωγής αντιγονικών πεπτιδίων μέσα στο ενδοπλασματικό δίκτυο, και πιο συγκεκριμένα: α) εάν τα δύο ένζυμα ERAP1 και ERAP2 λειτουργούν ως σύμπλοκο και ποια είναι η επίδραση του διμερισμού τους στην αντιγονοπαρουσίαση, και β) κατά πόσον είναι δυνατή η δράση του ενζύμου ERAP1 σε εκτεταμένα αντιγονικά πεπτιδίων ενώ αυτά είναι συνδεδεμένα επάνω στα MHC-I. Για τον σκοπό αυτόν θα γίνει συνδυαστική χρήση δομικών και λειτουργικών μελετών των μορίων που εμπλέκονται στους κομβικούς αυτούς μηχανισμούς της προσαρμοστικής ανοσίας με σύγχρονες υπολογιστικές και βιοφυσικές μεθόδους.

Τα παραπάνω ερωτήματα είναι πρωταρχικής σημασίας, καθώς η διαδικασία λαμβάνει χώρα και στον καρκίνο. Η ερευνητική αιχμή του δόρατος στην καταπολέμηση της νόσου τα τελευταία χρόνια είναι η ανοσοθεραπεία, η οποία στοχεύει στο να ενισχύσει το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα με τρόπο ώστε αυτό το ίδιο να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα. Με άλλα λόγια, απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα όπως αυτά που έθεσαν ο δρ Παπακυριακού και η δρ Μπακάλη θα μας εξασφαλίσουν τη γνώση που απαιτείται για να καθοδηγήσουμε την παρουσίαση των αντιγόνων εκείνων που εξασφαλίζουν την αποτελεσματική επίθεση του ανοσοποιητικού μας εναντίον του καρκίνου.

Περιττό να πούμε ότι τόσο ο ίδιος ο δρ Παπακυριακού όσο και η συνεργάτιδά του είναι ενθουσιασμένοι που θα εκπονήσουν αυτό το ελπιδοφόρο ερευνητικό πρόγραμμα επί ελληνικού εδάφους. Οπως μας είπαν χαρακτηριστικά: «Τα προγράμματα ΕΛΙΔΕΚ έχουν επιδείξει μια πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα συνέπεια στην προκήρυξη ερευνητικών προγραμμάτων αριστείας, κάτι που θα πρέπει να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια. Ειδικά τα προγράμματα ενίσχυσης μεταδιδακτόρων ερευνητών/-τριών θα συμβάλουν σημαντικά στην αναστροφή του φαινομένου της μετανάστευσης επιστημόνων στο εξωτερικό και θα συνεισφέρουν ουσιαστικά στη μετάβαση των μεταδιδακτόρων σε ανεξάρτητους επικεφαλής ερευνητικών ομάδων».

 

Στόχος: το πιο ευαίσθητο πολωσίμετρο

Γιώργος Κατσοπρινάκης

Ο δρ Γιώργος Κατσοπρινάκης αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιστήμονα που δεν μπήκε ποτέ στον πειρασμό να φύγει για μεγάλο διάστημα στο εξωτερικό προκειμένου να ασχοληθεί με αυτό που αγαπούσε. Ισως επειδή στην Κρήτη, και ειδικότερα στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου και στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ), μπορούσε να διεξαγάγει την έρευνα που ήθελε και να διαπρέπει, όπως αποδεικνύουν οι δημοσιεύσεις του σε επιστημονικά περιοδικά υψηλού κύρους.

Τι αφορούσε αυτή η έρευνα; Τα ενδιαφέροντα του δρος Γιώργου Κατσοπρινάκη εστιάζονται στον τομέα της ατομικής και μοριακής φυσικής, και ειδικότερα στη φασματοσκοπία και στην πολωσιμετρία με χρήση οπτικών κοιλοτήτων με σκοπό τις μετρήσεις χειρομορφίας. Μπερδευτήκατε; Για να αντιληφθούμε τα παραπάνω, πρέπει πρώτα να αντιληφθούμε την έννοια της χειρομορφίας: «Ενα μόριο ή ιόν είναι χειρόμορφο όταν δεν μπορεί, γεωμετρικά, να ταυτιστεί με το κατοπτρικό του είδωλο, όπως τα χέρια μας (η “χειρ” είναι η ετυμολογική βάση της λέξης “χειρομορφία” εξάλλου). Αυτή η ασυμμετρία ανιχνεύεται σαν οπτική ενεργότητα, δηλαδή σαν περιστροφή της πόλωσης του φωτός που διέρχεται από δείγμα τέτοιου χειρόμορφου υλικού, με τα δύο εναντιομερή (κατοπτρικά είδωλα) να προκαλούν αντίθετες στροφές πόλωσης, χαρακτηριστικό που αποτελεί το εργαλείο αναγνώρισης και διαχωρισμού τους. Η χειρομορφία είναι σημαντική διότι, ενόσω τα χειρόμορφα εναντιομερή έχουν τα ίδια φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά, εν τούτοις το βιολογικό τους αποτύπωμα ενδέχεται να είναι εντελώς διαφορετικό, με το ένα εναντιομερές να είναι ευεργετικό για τον οργανισμό και το άλλο τοξικό, με τυπικό παράδειγμα το σκάνδαλο της θαλιδομίδης στα τέλη της δεκαετίας του ’50, όπου ο μη διαχωρισμός των εναντιομερών σε ένα φαρμακευτικό σκεύασμα ευρείας χρήσης οδήγησε σε χιλιάδες περιπτώσεις γεννήσεων παιδιών με υψηλή δυσμορφία στα άκρα και μεγάλη θνησιμότητα» εξήγησε ο δρ Κατσοπρινάκης.

Η χειρομορφία χαρακτηρίζει σημαντικά φαινόμενα στην ατομική φυσική, τη χημεία, τη βιολογία. Ως εκ τούτου η μέτρησή της είναι ζωτικής σημασίας σε ένα πλήθος τομέων, από τη θεμελιώδη έρευνα στη βιολογία, στη χημεία, στη φυσική και στην ιατρική, ως τη φαρμακοβιομηχανία ή τη βιομηχανία τροφίμων. Ωστόσο, η οπτική περιστροφή λόγω χειρομορφίας είναι πολύ ασθενής (μικρότερη του χιλιοστού της μοίρας σε τυπικά αραιά δείγματα) και αυτό αποτελεί τον ανασταλτικό παράγοντα για την αξιοποίηση της ανίχνευσης χειρομορφίας. Αυτό το πρόβλημα ήρθε να λύσει η δουλειά του δρος Κατσοπρινάκη και των συνεργατών του: «Πρόσφατα η ερευνητική μας ομάδα επέδειξε μια καινοτόμο τεχνική οπτικής πολωσιμετρίας βασισμένη σε οπτικές κοιλότητες, σε διατάξεις δηλαδή οι οποίες παγιδεύουν το φως σε μια κλειστή τροχιά, αναγκάζοντάς το να αλληλεπιδράσει εκατοντάδες ή και χιλιάδες φορές με το χειρόμορφο δείγμα, ενισχύοντας έτσι την ασθενή οπτική περιστροφή του και άρα το αντίστοιχο μετρούμενο σήμα».

Η τεχνική αυτή εμφανίζει τεράστια συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα υπάρχοντα πολωσίμετρα, καθώς δεν περιορίζεται μόνο στην ενίσχυση του σήματος, αλλά χάρη στον ευέλικτο σχεδιασμό του συστήματος επιτρέπει τη μέτρηση της χειρομορφίας οποιουδήποτε ασθενώς απορροφώντος δείγματος, από άτομα ή οργανικά μόρια σε αέρια ή υγρή μορφή μέχρι μονοστρώσεις χειρόμορφων δομών σε επιφάνειες, και άλλα. Σκοπός του προγράμματος το οποίο χρηματοδοτείται από το ΕΛΙΔΕΚ είναι η πειραματική διάταξη να φθάσει σε τέτοια επίπεδα ευαισθησίας ώστε να καταστούν δυνατές «οι πλέον ευαίσθητες – και δύσκολες – μετρήσεις χειρομορφίας, αυτές λόγω παραβίασης της συμμετρίας ομοτιμίας σε ατομικά συστήματα, μια εφαρμογή που αποτελεί έλεγχο του καθιερωμένου μοντέλου σωματιδιακής φυσικής. Αυτό αυτομάτως θα σημαίνει ότι το σύστημά μας θα είναι ήδη κατά πολλές τάξεις μεγέθους πιο ευαίσθητο από τα πλέον ευαίσθητα σημερινά πολωσίμετρα» εξήγησε ο δρ Κατσοπρινάκης.

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι η χρηματοδότηση μέσω του ΕΛΙΔΕΚ αποτελεί σημαντικό εργαλείο για να μπορέσουν ερευνητές όπως ο δρ Κατσοπρινάκης να συνεχίσουν το πρωτοποριακό έργο τους. Ο ίδιος όμως μεταξύ σοβαρού και αστείου δεν παρέλειψε να σημειώσει: «Ενα αναπάντεχο πλεονέκτημα της σημαντικής και διαχρονικής έλλειψης χρηματοδότησης της έρευνας στην Ελλάδα υπήρξε η σφαιρική, αν και μη τυπική, εκπαίδευση που έχουμε λάβει όσοι ερευνητές δραστηριοποιούμαστε εντός των συνόρων όσον αφορά την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και τον επαναπροσδιορισμό του εξοπλισμού μας, τον “κανιβαλισμό” του καμιά φορά, και την εξάντληση των δυνατοτήτων του, καθώς και τις επιπλέον γνώσεις που de facto έχουμε οδηγηθεί να αποκτήσουμε, όπως, για παράδειγμα στην περίπτωσή μου, γνώσεις αναλογικών και ψηφιακών κυκλωμάτων, χειροποίητες λύσεις αυτοματοποίησης εργαστηρίου ή εξ ολοκλήρου κατασκευήςπρωτότυπων διατάξεων, ακόμα και γνώσεις ξυλουργικής και μηχανολογίας και άλλα πολλά». Τόνισε επίσης ότι μεγάλο πρόβλημα ανέκαθεν της ερευνητικής δραστηριότητας ήταν και παραμένουν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες, οι οποίες έχουν μάλλον επιταθεί τα χρόνια της κρίσης με την πολυνομία και τις διαρκείς αλλαγές σε εργασιακά και ασφαλιστικά θέματα. Θέματα που προφανώς χρήζουν βελτίωσης.

 

Διδάσκοντας δασκάλους

Μαρία Ανδριά

Η δρ Μαρία Ανδριά είναι γλωσσολόγος με ειδίκευση στην εφαρμοσμένη γλωσσολογία, την κατάκτηση ξένων γλωσσών και τη διδακτική ξένης γλώσσας. Προτού επιστρέψει στην Ελλάδα και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) εργαζόταν ως καθηγήτρια και ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης. Εχει διατελέσει επίσης υπεύθυνη και καθηγήτρια στο Τμήμα Ελληνικών για Ενηλίκους της Ελληνικής Κοινότητας Καταλωνίας στη Βαρκελώνη, όπου δίδασκε νέα ελληνικά σε ισπανόφωνους και καταλανόφωνους μαθητές. Ετσι είναι πολύ καλά εξοπλισμένη για να αναλάβει το έργο του ΕΛΙΔΕΚ που στοχεύει στην ανάπτυξη εργαλείων τα οποία θα βοηθήσουν τους διδάσκοντες να βοηθήσουν στη συνέχεια τους μη έλληνες μαθητές τους να κατανοήσουν τη γλώσσα μας.

«Σκοπός του ερευνητικού προγράμματος είναι να μελετήσει τον τρόπο εκμάθησης και διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας σε διαφορετικά περιβάλλοντα μάθησης (Δεύτερο, εντός Ελλάδας, και Ξένο, εκτός Ελλάδας) και να εντοπίσει καλές πρακτικές διδασκαλίας που θα μπορούσαν να διευκολύνουν τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε καθένα από αυτά τα περιβάλλοντα» μας είπε η δρ Ανδριά.

Περιττό να πούμε ότι οι εν λόγω καλές πρακτικές διδασκαλίας προχωρούν πέρα από την εκμάθηση της γλώσσας αυτής καθαυτής και έχουν να κάνουν με την ένταξη των μη Ελλήνων (είτε πρόκειται για προσφυγόπουλα είτε για φοιτητές είτε για στελέχη εταιρειών) στην ελληνική κοινωνία: «Δεδομένης της αυξανόμενης ανάγκης για την εκμάθηση της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας/ξένης γλώσσας (όπως για παράδειγμα με την πρόσφατη άφιξη μεγάλου αριθμού προσφύγων στη χώρα μας), αφενός η εξέταση του τρόπου με τον οποίο μπορεί να διδαχθεί η ελληνική γλώσσα με πιο αποτελεσματικό τρόπο σε διαφορετικές ομάδες μαθητών και αφετέρου η επικέντρωση στην κατάλληλη εκπαίδευση και πιστοποίηση των διδασκόντων είναι θέματα μεγάλης σημασίας για την κοινωνία μας. Τα αποτελέσματα του ερευνητικού μας έργου θα μας επιτρέψουν να εμβαθύνουμε στα φαινόμενα που αποτελούν τη βάση της εκμάθησης γλωσσών και να μπορέσουμε να συνεισφέρουμε στον τομέα της εκμάθησης δεύτερης γλώσσας, προσφέροντας ευρήματα από μια γλώσσα που δεν έχει μελετηθεί αρκετά ως τώρα υπό αυτό το πρίσμα. Πιο συγκεκριμένα, ο απώτερος σκοπός του έργου είναι να προτείνει ουσιαστικές πρακτικές εφαρμογές για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας/ξένης γλώσσας με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας και της αποδοτικότητας της διδακτικής πράξης. Επιπλέον, οι εν λόγω καλές διδακτικές πρακτικές που θα προσδιοριστούν θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα πολύτιμο εργαλείο για την κατάρτιση και πιστοποίηση των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό».

Η εμπειρία της δρος Ανδριά στην Ισπανία είναι πολύτιμη για αυτό που έρχεται να κάνει στη χώρα μας. Είναι όμως ένα καλό βήμα για τη σταδιοδρομία της; «Θεώρησα ότι η χρηματοδότηση ερευνητικών έργων του ΕΛΙΔΕΚ είναι μια πολύ σημαντική ευκαιρία για μένα να μάθω και να εξελιχθώ ως ερευνήτρια. Επιθυμία και όνειρο κάθε νέου ερευνητή είναι να δουλέψει σε ένα θέμα που να έχει επιλέξει ο ίδιος και που να ανταποκρίνεται απόλυτα στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα και στο αντικείμενό του. Να δημιουργήσει τη δική του ερευνητική ομάδα, να επιλέξει δηλαδή τους συνεργάτες με τους οποίους θα εργαστεί πάνω σε έναν κοινό στόχο. Το ΕΛΙΔΕΚ μάς έδωσε αυτό ακριβώς. Αισθάνθηκα ότι μας δίνεται μια θέση, αυτή του επιστημονικού υπευθύνου ενός έργου, με ευθύνη, μια θέση που μας επιτρέπει να πάρουμε πρωτοβουλία, να εξελίξουμε τη δημιουργικότητά μας. Αυτό είναι κάτι μοναδικό για τα ελληνικά – και όχι μόνο – δεδομένα, το να δίνεται δηλαδή χώρος και φωνή σε νέους ανθρώπους. Είναι μια κίνηση που δείχνει, θα έλεγα, έμπρακτα εμπιστοσύνη στη νέα γενιά ερευνητών.

 

Αναζητώντας την τάξη στο κενό

Κοσμάς Τσακμακίδης

Ποιοι είναι οι νόμοι που διέπουν το κενό; Τι γίνεται όταν αφαιρέσουμε την ύλη και οι μόνες συνιστώσες που υπάρχουν είναι ο χώρος και ο χρόνος; Και τι συμβαίνει με το φως σε νανο-διαστάσεις, μεγέθη δηλαδή κατά 10.000 φορές μικρότερα από τη διάμετρο μιας ανθρώπινης τρίχας;

Αν κοπιάζετε ακόμη να αντιληφθείτε το νόημα των παραπάνω ερωτημάτων, δεν αποτελείτε εξαίρεση. Είναι δύσκολο για εμάς τους κοινούς θνητούς να μπούμε στον κόσμο όπου κινούνται οι επιστήμονες που εργάζονται στο πεδίο της νανοφωτονικής. Σε αυτό το πεδίο λάμπει εδώ και χρόνια ο εκ Κομοτηνής ορμώμενος Κοσμάς Τσακμακίδης ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ πέτυχε να φρενάρει το φως! Ναι, κατά τη διάρκεια της διδακτορικής διατριβής του στο Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ στην Αγγλία, ο 39χρονος σήμερα Κοσμάς Τσακμακίδης πέτυχε να δημιουργήσει μια φωτοπαγίδα και να σταματήσει το φως (θυμίζουμε ότι το φως κινείται με τη μεγαλύτερη ταχύτητα στο Σύμπαν, περί τα 300 εκατομμύρια μέτρα ανά δευτερόλεπτο στο κενό ή αλλιώς περί τα 20 ταξίδια αλέ-ρετούρ από τη Γη στη Σελήνη ανά δευτερόλεπτο). Και μάλιστα, χρησιμοποιώντας ένα μεταϋλικό και «παίζοντας» με τις διαστάσεις του πέτυχε η φωτοπαγίδα να λειτουργεί ευρυζωνικά, για όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου και σε θερμοκρασία δωματίου!

Τα παραπάνω έλαβαν χώρα το 2007 και από τότε ο Κοσμάς Τσακμακίδης συνέχισε την ερευνητική δραστηριότητά του μέσω του Imperial College του Λονδίνου και του Πανεπιστημίου Berkeley στην Καλιφόρνια, προτού αποφασίσει να επιστρέψει στην Ελλάδα και ειδικότερα στο Τμήμα Φυσικής της Σχολής Θετικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Οι τυχεροί φοιτητές που θα τον έχουν δάσκαλό τους στα προπτυχιακά μαθήματα (φυσικής στερεάς κατάστασης) θα έχουν ίσως την ευκαιρία να μυηθούν και στις κβαντικές διαταραχές του κενού, το πεδίο στο οποίο εστιάζει τώρα το ερευνητικό ενδιαφέρον του.

Μα τι διαταραχές; Το κενό δεν είναι κενό; «Στα μεγέθη για τα οποία συζητούμε, το κενό είναι μια δυναμική κατάσταση εκτός ισορροπίας στην οποία συμβαίνουν πολλά πράγματα. Παραδείγματος χάριν, μπορεί να δημιουργηθεί ένα σωματίδιο το οποίο στη συνέχεια να αλληλοεξουδετερωθεί από το αντισωματίδιό του» εξήγησε ο κ. Τσακμακίδης. Και απαντώντας στο ερώτημα τι είναι αυτό που αναζητεί πρόσθεσε: «Αναζητούμε το πώς είναι δυνατόν από το “μηδέν” να διεγερθεί μια αλληλουχία γεγονότων ώστε τελικά να προκύψει μακροσκοπική οργάνωση και τάξη. Πώς, δηλαδή, από το “κβαντικό τίποτα” προκύπτουν μορφές αυτοοργάνωσης. Γνωρίζουμε ήδη, από τη δουλειά μας που μόλις δημοσιεύτηκε στο Science Advances, ότι μία προϋπόθεση για να συμβεί αυτοοργάνωση υπό αυτές τις συνθήκες είναι να υπάρξει θετική ανάδραση. Κάτι τέτοιο επιτρέπει παραδείγματος χάριν το ένα φωτόνιο (το στοιχειώδες σωματίδιο του φωτός) να γίνει δύο, τα δύο τέσσερα, τα τέσσερα οκτώ κ.ο.κ., και τελικά να δημιουργηθούν μη τυχαίες μακροσκοπικές μορφές και σχήματα».

Προφανώς τα ερωτήματα που θέτει ο κ. Τσακμακίδης είναι θεμελιώδη. Υπάρχουν άραγε πρακτικές εφαρμογές; «Τα παραπάνω ερωτήματα είναι πράγματι θεμελιώδη, μιας και αφορούν την εξέλιξη πολύπλοκων συστημάτων, από τον ανθρώπινο εγκέφαλο μέχρι τη μακροσκοπική δομή του Σύμπαντος. Ωστόσο, κατά καλή τύχη, στην προκειμένη περίπτωση υπάρχει και μια ευρεία γκάμα πρακτικών εφαρμογών: τα ευρήματά μας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον για τη δημιουργία κβαντικών ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι οποίοι θα λειτουργούν με μεμονωμένα φωτόνια (αντί για ηλεκτρόνια στα οποία στηρίζονται οι σημερινοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές), αλλά επίσης και στη δημιουργία αποδοτικότερων φωτοβολταϊκών συστημάτων αλλά και νανοσκοπικών λέιζερ».

Πρακτικές εφαρμογές ή μη, η παρουσία ενός επιστήμονα τέτοιου μεγέθους λαμπρύνει αναμφίβολα το Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ. Αλλά και ο ίδιος ο κ. Τσακμακίδης είναι περήφανος για το Πανεπιστήμιο που τον δέχθηκε στη θέση του καθηγητή μόλις πριν από λίγο καιρό: «Το ΕΚΠΑ είναι ένα ιστορικό πανεπιστήμιο με μεγάλη παράδοση, και οι φοιτητές μας είναι παιδιά με λαμπρό μυαλό και όρεξη για μάθηση. Στο Τμήμα Φυσικής, παρά τις όποιες ελλείψεις και τη σχετικά μικρή χρηματοδότηση σε σχέση με αντίστοιχα πανεπιστήμια του εξωτερικού, αγωνιζόμαστε για να δημιουργήσουμε την επόμενη γενιά άριστων επιστημόνων και εργαζόμαστε σκληρά για να πετύχουμε και αυτόν τον στόχο».

 

Μεταμορφώνοντας τα ρομπότ

Βασίλειος Μουλιανίτης

Ο δρ Βασίλειος Χ. Μουλιανίτης ανήκει στην κατηγορία των επιστημόνων που διέπρεψαν παραμένοντας εντός των συνόρων. Μηχανολόγος μηχανικός και στη συνέχεια διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πατρών, υπηρετεί από εφέτος ως επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου με γνωστικό αντικείμενο τη «Σχεδίαση Μηχανοτρονικών Προϊόντων και Συστημάτων».

Τι πραγματεύεται αυτό το πεδίο; «Η μηχανοτρονική (mechatronics) ορίζεται ως η συνεργατική ολοκλήρωση της επιστήμης της μηχανολογίας, ηλεκτρονικής/ηλεκτρολογίας με την πληροφορική στον σχεδιασμό και την κατασκευή προϊόντων και διαδικασιών. Παραδείγματα τέτοιων συστημάτων είναι τα ρομπότ, οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, τα αυτοκίνητα» εξήγησε ο δρ Μουλιανίτης και πρόσθεσε ότι η μηχανοτρονική προσέγγιση είναι απαραίτητη στον σχεδιασμό μεταμορφικών ρομποτικών βραχιόνων, που αποτελεί τον στόχο του προγράμματος το οποίο χρηματοδοτείται από το ΕΛΙΔΕΚ και το οποίο θα εκτελεστεί με επιστημονικό υπεύθυνο τον ίδιο και σε συνεργασία με τον δρα Χαράλαμπο Βάλσαμο και τον υποψήφιο διδάκτορα κ. Νίκο Στραβοπόδη.

Τι είναι όμως τα μεταμορφικά ρομπότ; «Πρόκειται για ρομπότ τα οποία αποτελούνται από τρία κύρια συστατικά στοιχεία: τις ενεργές αρθρώσεις, τις ψευδοαρθρώσεις και παθητικά στοιχεία. Η καινοτομία σε αυτή την κλάση των ρομπότ έγκειται στην προσαρμογή της ανατομίας τους (μορφής) μέσω των ψευδοαρθρώσεων με σκοπό την εκτέλεση της ανατιθέμενης εργασίας με υψηλή επίδοση».

Και ποια μπορεί να είναι η ανατιθέμενη εργασία στην προκειμένη περίπτωση;

«Το πρόγραμμα εστιάζει στην εφαρμογή των ρομποτικών βραχιόνων στην ιατρική και πιο συγκεκριμένα στην αποκατάσταση / φυσικοθεραπεία. Εν τούτοις, λαμβάνοντας υπόψη τα πολλαπλά οφέλη της ικανότητας μεταμόρφωσης του βραχίονα η αξιοποίησή του είναι δυνατή και σε άλλα πεδία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η βιομηχανία και ειδικά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις όπου η επένδυση σε τυπικά βιομηχανικά ρομπότ είναι ασύμφορη ή/και αδύνατη».

Σε ποιο σημείο βρίσκεται τώρα η ανάπτυξη αυτών των ρομποτικών βραχιόνων; «Ο δρ Χαράλαμπος Βάλσαμος τοποθέτησε κατά την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής του τις βάσεις για τον σχεδιασμό και τις βασικές αρχές λειτουργίας τέτοιων συστημάτων. Το πρόγραμμα τώρα έχει τρεις επιμέρους στόχους: πρώτον, την ανάπτυξη ενός εργαστηριακού πρωτοτύπου ενός αυτο-μεταμορφώσιμου ρομποτικού βραχίονα, με σκοπό τη γρήγορη και αυτόνομη αλλαγή της ανατομίας, δεύτερον, την ανάπτυξη των απαραίτητων εργαλείων και μεθόδων για τον σχεδιασμό, τη δόμηση, τον έλεγχο και τη μεταμόρφωσή του και τρίτον την ανάπτυξη του συστήματος ελέγχου του βραχίονα, αλλά και των στρατηγικών αυτο-μεταμόρφωσής του».

Οπως προκύπτει από τα παραπάνω, χάρη στο ΕΛΙΔΕΚ ο δρ Μουλιανίτης θα μπορέσει να έχει στο εργαστήριό του δύο άξιους συνεργάτες, οι οποίοι ίσως και να έπαιρναν τον δρόμο για την αλλοδαπή. Τον ρωτήσαμε αν εκτιμά ότι το ΕΛΙΔΕΚ θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα για τους έλληνες ερευνητές που θέλουν να κάνουν έρευνα αιχμής στη χώρα μας. «Στην παρούσα φάση, οι δράσεις του ΕΛΙΔΕΚ προσφέρουν στο ερευνητικό προσωπικό της χώρας την προοπτική να συνεχίσουν την έρευνά τους εντός συνόρων. Το ΕΛΙΔΕΚ πρέπει να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος μιας πολιτικής που θα στραφεί προς την υποστήριξη της έρευνας, μειώνοντας τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και συγχρόνως αυξάνοντας την ευελιξία της διαχείρισης των έργων που χρηματοδοτεί, με σκοπό την απελευθέρωση των ερευνητών στο κύριο αντικείμενό τους, που είναι η έρευνα και η καινοτομία».

 

Σύγχρονος αλχημιστής

Παναγιώτης Δάλλας

Κάθε φορά που ένα ηφαίστειο εκρήγνυται, κάθε φορά που μια πυρκαγιά θεριεύει, ο αέρας γεμίζει με διοξείδιο του άνθρακα και ένα πλήθος από τοξικούς ρύπους. Οπως εξάλλου γεμίζει από την καθημερινή ανθρώπινη δραστηριότητα (βιομηχανική παραγωγή, μηχανές αυτοκινήτων, καλοριφέρ). Τι ωραία που θα ήταν να είχαμε έναν τρόπο να απομακρύνουμε τις τοξικές ρυπογόνες ουσίες και να μετατρέπουμε το διοξείδιο του άνθρακα σε χρήσιμες ενώσεις! Ή να το αποθηκεύουμε έτσι ώστε να αξιοποιείται διαφορετικά. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα παρουσιάζουν τεράστιο ενδιαφέρον η αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και η περαιτέρω χρήση του στην πετρελαϊκή βιομηχανία («enhanced oil recovery» μέθοδοι για την άντληση πετρελαίου υπό μεγάλες πιέσεις και θερμοκρασίες).

Σε αυτόν τον διπλό στόχο αποσκοπεί και το ερευνητικό πρόγραμμα που θα εκπονήσει ο δρ Παναγιώτης Δάλλας στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», όπου εργάστηκε και για τη διδακτορική διατριβή του. Σήμερα, ο δρ Δάλλας είναι επίσης ακαδημαϊκός επισκέπτης στην Οξφόρδη, ενώ η ερευνητική διαδρομή του τον ταξίδεψε στις ΗΠΑ (Πανεπιστήμιο Κορνέλ στο Ιθακα) και στην Τσεχία (Ερευνητικό Κέντρο για τα Νανοϋλικά). Ο τίτλος του έργου είναι «Δισδιάστατοι ημιαγωγοί με πλασμονικά νανοϋλικά ως φωτοκαταλύτες και φθορίζοντα υποστρώματα» και, όπως εξήγησε ο έλληνας ερευνητής, «Το έργο αφορά την ανάπτυξη διαφόρων σύνθετων υλικών βασισμένων σε δισδιάστατους ημιαγωγούς ως φωτοκαταλύτες για την αναγωγή διοξειδίου του άνθρακα και την απομάκρυνση τοξικών ρύπων αλλά και άλλων για τη χρήση τους σε αισθητήρες για την ανίχνευση μορίων. Ενας τρόπος για την αύξηση της απόδοσης των φωτοκαταλυτών και των φθοριζόντων υλικών είναι η γειτνίαση με νανοσωματίδια χρυσού. Λόγω του υψηλού κόστους (των νανοσωματιδίων χρυσού), σκοπεύω να αναπτύξω εναλλακτικές νανοδομές χαμηλότερου κόστους που θα έχουν παρόμοια επίδραση»

Τα δισδιάστατα υλικά, τα οποία ήρθαν στο φως της επικαιρότητας με την ανακάλυψη και μελέτη του γραφενίου, αποτελούν την ερευνητική αιχμή του δόρατος στη σύνθεση νανοδομών με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Για το πρόγραμμά του ο δρ Δάλλας θα κληθεί να συνθέσει δισδιάστατους πολυμερείς και ανθρακικούς ημιαγωγούς, οι οποίοι θα ενωθούν με πλασμονικά νανοσωματίδια, τα οποία θα λειτουργούν ως ενισχυτές. «Oι πλασμονικοί ενισχυτές θα είναι ανισοτροπικά νανοσωματίδια χρυσού ή τα αντίστοιχα κράματα με διάφορα σχήματα και μεγέθη, ως εκ τούτου με διαφορετικό συντονισμό επιφανειακών ηλεκτρονίων. Σκοπός μας είναι να αναπτύξουμε πολυμερείς ή ανθρακικές δισδιάστατες νανοδομές διακοσμημένες με νανοσωματίδια χρυσού (πλασμονικούς ενισχυτές) σε πρώτη φάση και εναλλακτικών του χρυσού υλικών σε δεύτερη. Οπως είναι γνωστό από την αρχαιότητα, ο χρυσός έχει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες οπτικές ιδιότητες και σήμερα έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την απόδοση των φωτοκαταλυτών και των φθοριζόντων υλικών. Το ηλεκτρικό πεδίο διά μέσου του συντονισμού των επιφανειακών ηλεκτρονίων στους πλασμονικούς ενισχυτές θα οδηγήσει σε αύξηση της κβαντικής απόδοσης φθοριζόντων υλικών, οδηγώντας σε εφαρμογές ως αισθητήρες».

Παρά τη δυσκολία του εγχειρήματος, ο δρ Δάλλας είναι αισιόδοξος ότι το πρόγραμμά του μπορεί να αποδώσει εξίσου καλά επί ελληνικού εδάφους όσο θα απέδιδε και στο εξωτερικό: «Γνωρίζω συναδέλφους (ή μη) οι οποίοι έχουν πετύχει περισσότερα στην Ελλάδα από ό,τι στο εξωτερικό, ενώ για άλλους ισχύει ακριβώς το αντίστροφο. Η επιτυχία είναι κάτι που εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και δεν μπορεί να προβλεφθεί. Ας κάνουμε όλοι το καλύτερο δυνατόν».

 

Πολεμώντας την υπέρταση

Ιωάννα Τζουλάκη

Η δρ Ιωάννα Τζουλάκη διέγραψε μια μακρά πορεία στην αλλοδαπή, τόσο εκπαιδευτική (Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Ιmperial College του Λονδίνου) όσο και επαγγελματική: εργάστηκε ως επίκουρη καθηγήτρια στη σχολή δημόσιας υγείας του Ιmperial College προτού επιστρέψει στην Ελλάδα και στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Κεντρικός άξονας των ερευνητικών δραστηριοτήτων της για την τελευταία δεκαετία υπήρξε η αρτηριακή πίεση, ίσως ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Ηδη η έρευνα της δρος Τζουλάκη και των συνεργατών της έχει συμβάλει στο να αναδειχθούν η σημασία και η σχέση του τρόπου ζωής με τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Γνωρίζουμε πλέον σήμερα ότι η φυσική άσκηση, η περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ, η μεσογειακή διατροφή, η μειωμένη κατανάλωση αλατιού και φυσικά η αποχή από το κάπνισμα παίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Ομως τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης καθορίζονται και από γενετικούς παράγοντες. Και εδώ υπεισέρχεται το έργο της ελληνίδας ερευνήτριας: «Τα τελευταία χρόνια κάναμε μεγάλες έρευνες που σκοπό έχουν να μελετήσουν το γενετικό υπόβαθρο της υπέρτασης ή και άλλων παραγόντων κινδύνου. Ανακαλύψαμε έναν πολύ μεγάλο αριθμό γονιδίων που σχετίζονται με την αρτηριακή πίεση. Η πληροφορία αυτή είναι πολύ σημαντική. Πρώτον, μπορεί να εξηγήσει καλύτερα τον μηχανισμό, τα βιολογικά μονοπάτια που οδηγούν στη νόσο. Δεύτερον, μπορεί να φανερώσει καινούργιους θεραπευτικούς παράγοντες. Τέλος, μπορεί να συμβάλει στην ιατρική ακριβείας. Δηλαδή, τα ευρήματα γενετικής προδιάθεσης μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να προβλέψουν ποια άτομα είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν υψηλή αρτηριακή πίεση και έτσι να λάβουν προληπτική θεραπεία. Πάντως, η όποια γενετική προδιάθεση δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως καθοριστική και αμετάβλητη. Αντίθετα, οι μελέτες μας έχουν δείξει πως άτομα υψηλού γενετικού κινδύνου μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον παραπάνω κίνδυνο ανάλογα με τον τρόπο ζωής που ακολουθούν».

Με δεδομένη την εκπαιδευτική και ερευνητική εμπειρία της στην αλλοδαπή ζητήσαμε από τη δρα Τζουλάκη να συγκρίνει τις δυνατότητες των ελληνικών πανεπιστημίων σε σχέση με τα ξένα στα οποία έχει εργαστεί: «Πιστεύω στις δυνατότητες των ελληνικών πανεπιστημίων. Προφανώς και εκεί, καθώς αποτελούν και αυτά κομμάτι της κοινωνίας μας, μπορεί κανείς να συναντήσει το καλύτερο και το χειρότερο, όπως άλλωστε συμβαίνει παντού, ακόμη και στα ξένα πανεπιστήμια. Αναμφίβολα όμως το καλύτερο μπορεί να βρει ευκολότερα διεξόδους και να αναδειχθεί σε μερικά ξένα πανεπιστήμια, όπου η θεσμική οργάνωση είναι υψηλότερη. Το ελληνικό πανεπιστήμιο χρειάζεται βελτίωση σε θεσμικά ζητήματα αλλά και να αναπτύξει μια σταθερή αντίστοιχη κουλτούρα που να προάγει τις δομές αριστείας. Για παράδειγμα, ενώ υπάρχει αξιολόγηση, δεν γίνεται πάντα χρήση των αποτελεσμάτων της. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το ελληνικό πανεπιστήμιο δεν υστερεί σε επιστημονικό δυναμικό όσο κάποιες φορές παρουσιάζεται, και η καθολική αποδόμησή του είναι λανθασμένη και άδικη».

Οσο για το ΕΛΙΔΕΚ, η άποψή της είναι σαφής: «Ο θεσμός του ΕΛΙΔΕΚ μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά τόσο τους νέους ερευνητές να κάνουν έρευνα αιχμής στην Ελλάδα όσο και τους ερευνητές που εργάζονται στο εξωτερικό να χτίσουν την ερευνητική τους δραστηριότητα στη χώρα μας. Θέλω να πιστεύω ότι οι πρώτες δυσκολίες και καθυστερήσεις στην εκτέλεση κάποιων προγραμμάτων θα εξομαλυνθούν. Είναι σημαντικό ο θεσμός αυτός να έχει διάρκεια και να εδραιωθεί στην ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα ως μια ανεξάρτητη και αδιάβλητη διαδικασία με μοναδικό κριτήριο την επιστημονική ποιότητα».

 

Μαγνητικές διαδρομές

Βασίλης Αλεξανδράκης

Η κλιματική αλλαγή έχει επιφέρει αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη, πράγμα που, μεταξύ άλλων, σημαίνει αύξηση της ανάγκης για κλιματισμό. Αλλά η σημερινή τεχνολογία ψύξης βασίζεται στην επαναλαμβανόμενη συμπίεση και αποσυμπίεση αερίων, κατά κύριο λόγο υδροφθορανθράκων (hydrofluorocarbons), oι οποίοι συμβάλλουν σημαντικά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Είναι δε εξαιρετικά ενεργοβόρος: έχει υπολογιστεί ότι η ενέργεια που καταναλώνεται για τη λειτουργία των κλιματιστικών μονάδων προβλέπεται σύντομα να φτάσει γύρω στις 10 τρισεκατομμύρια κιλοβατώρες, ποσό ίσο με τη μισή παγκόσμια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σήμερα.

Μια εναλλακτική τεχνολογία για την αντικατάσταση των υπαρχόντων συστημάτων ψύξεως μηχανικής συμπίεσης αερίων είναι η μαγνητοθερμική ψύξη, η οποία δεν χρησιμοποιεί αέρια αλλά στερεά υλικά ως ψυκτικό μέσο, με αποτέλεσμα να μην εκλύονται διοξείδιο του άνθρακα και άλλα επιβλαβή αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Μόνο που προς το παρόν αυτή η τεχνολογία δεν είναι όσο αποδοτική θα έπρεπε. Στόχος του προγράμματος του δρος Βασίλη Αλεξανδράκη, το οποίο θα εκπονηθεί στο Ινστιτούτο Νανοτεχνολογίας και Νανοεπιστήμης του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», είναι η βελτίωση της απόδοσης της μαγνητοθερμικής ψύξης.

Με σπουδές και ερευνητική δραστηριότητα που τον ταξίδεψαν από την Ελλάδα στη Γερμανία (Ruhr-University Bochum) και στην Ισπανία (University of the Basque Country, Bilbao), ο δρ Αλεξανδράκης είναι ειδικός στα φαινόμενα μαγνητικής υστέρησης, στους μηχανισμούς αντιστροφής της μαγνήτισης καθώς και στις μαγνητικές αλληλεπιδράσεις σε λεπτά υμένια και σε νανοσωματίδια. Είναι ακριβώς το φαινόμενο της υστέρησης που μειώνει την αποδοτικότητα της μαγνητοθερμικής ψύξης. Τι είναι αυτό; «Ενα μαγνητοθερμικό υλικό ξεκινάει από κάποιες αρχικές τιμές της θερμοκρασίας και του μαγνητικού πεδίου, οι οποίες στην ουσία καθορίζουν και την αρχική τιμή της εντροπίας και της μαγνήτισης του συστήματος, και ύστερα από διαδοχικές μεταβολές της θερμοκρασίας ή του μαγνητικού πεδίου επιστρέφει πάλι στις αρχικές συνθήκες. Αυτή η κυκλική διαδικασία γίνεται με μη αντιστρεπτό τρόπο, με άλλα λόγια το σύστημα μετά την αποκατάσταση των αρχικών τιμών της θερμοκρασίας και του πεδίου εμφανίζει κάποια υστέρηση σε σχέση με την αρχική τιμή της εντροπίας και της μαγνήτισης. Η υστέρηση αυτή απαιτεί την κατανάλωση επιπλέον ενέργειας προκειμένου το σύστημα να επιστρέψει στην αρχική του κατάσταση καθιστώντας τη μαγνητοθερμική ψύξη λιγότερο αποδοτική» εξήγησε ο δρ Αλεξανδράκης, ο οποίος είδε την ύπαρξη του ΕΛΙΔΕΚ ως μια «πραγματικά καλή επαγγελματική ευκαιρία και όχι απλώς αφορμή για να επιστρέψω στην Ελλάδα. Η συγκεκριμένη προκήρυξη έδινε την ευκαιρία στους αιτούντες να οριστούν ως επιστημονικοί υπεύθυνοι των ερευνητικών έργων, επιτρέποντάς τους να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να λάβουν οι ίδιοι τις καθοριστικές αποφάσεις που απαιτούνται για την υλοποίηση των έργων. Να προσθέσω και κάτι το οποίο με εξέπληξε ευχάριστα και αφορά το είδος της εργασιακής σχέσης με τον φορέα υποδοχής. Η προσωπική μου εμπειρία ως εργαζομένου παλαιότερα στην Ελλάδα, είτε για ευρωπαϊκά είτε για εθνικά ερευνητικά προγράμματα, είναι ότι η μόνη δυνατή σύμβαση εργασίας ήταν η σύμβαση έργου (γνωστή ως μπλοκάκι παροχής υπηρεσιών) και όχι μισθωτής εργασίας. Αυτό εξανάγκαζε τους ερευνητές να υποβάλλουν δηλώσεις ΦΠΑ και να επωμίζονται το αντίστοιχο κόστος, καθώς δεν ήταν πάντοτε

[Δροσος Γεωργιος]

Έλληνας νευροεπιστήμονας στοχεύει στην κίνηση με την σκέψη.

Ο Μιχάλης Νικολέλης είναι καθηγητής Νευροβιολογίας του Πανεπιστημίου Ντιουκ των Ηνωμένων Πολιτειών και επικεφαλής της πρωτοποριακής έρευνας «Walk Again».

Ο ελληνικής καταγωγής καθηγητής, ο οποίος γεννήθηκε στο Σάο Πάολο, υποστηρίζει ότι η έρευνα, που ξεκίνησε πριν από 10 χρόνια, θα οδηγήσει στην κατασκευή εξωσκελετών, οι οποίοι θα ελέγχονται από τις εγκεφαλικές λειτουργίες των χρηστών και θα τους επιτρέπουν να κινούνται με τη δύναμη της σκέψης. Το πείραμα ηλεκτρονικής μεταβίβασης σκέψεων σε πιθήκους στέφθηκε με επιτυχία.

Στο Walk Again συμμετέχουν Αμερικανοί, Ελβετοί και Βραζιλιάνοι επιστήμονες. Η τεχνολογία για την κατασκευή των μηχανικών εξωσκελετών υπάρχει, ωστόσο το τελευταίο κομμάτι του παζλ είναι το πρόγραμμα που θα επιτρέπει στον ασθενή να δίνει την εντολή κίνησης.

«Οι ασθενείς θα μπορούν να χρησιμοποιούν τον εγκέφαλό τους για να ελέγχουν την κίνησή τους, ενώ θα λαμβάνουν και αισθητήρια ερεθίσματα από τα χέρια και τα πόδια τους», δήλωσε ο Δρ. Νικολέλης.

Θα εμφυτεύονται στον εγκέφαλο του ασθενούς ηλεκτρόδια, τα οποία θα μεταδίδουν ασύρματα πληροφορίες από το τσιπ στον εγκέφαλο του ασθενούς στον ειδικό εξωσκελετό-ρομπότ, που θα του επιτρέπει να βαδίζει και να κινείται.

Ο Δρ. Νικολέλης σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο και συνέχισε στο Hahnemann Πανεπιστήμιο. Είναι συνιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής της Edmond and Lily Safra International Institute for Neuroscience of Natal με έδρα την Βραζιλία.

Στην καριέρα του αριθμεί δεκάδες διακρίσεις και βραβεύσεις. Το 2010 του απενεμήθη το Βραβείο Καινοτομίας του NIH για την έρευνα του και τον Ιανουάριο του 2011, ανακηρύχθηκε από τον Πάπα Βενέδικτο 16ο ως τατκτικό μέλος της Ακαδημίας Επιστημών Βατικανού.

Μαζί με την ομάδα του δημιούργησαν τον εξωσκελετό, που επέτρεψε σε ένα τετραπληγικό παιδί να κάνει το εναρκτήριο λάκτισμα στην Έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2014, που έλαβε χώρα στην Βραζιλία.

http://www.pronews.gr/portal/20160614/genika/epistimes/27120/ellinas-neyroepistimonas-stoheyei-stin-kinisi-me-tin-skepsi

[Δροσος Γεωργιος]

Ο Έλληνας καθηγητής Χημικής Μηχανικής στο Μ.Ι.Τ.

Ο Γεώργιος Στεφανόπουλος είναι καθηγητής Χημικής Μηχανικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (MIT) των Ηνωμένων Πολιτειών.

Γεννήθηκε την 1 Ιουνίου το 1947 στην Καλαμάτα. Ο αδερφός του Γρηγόρης Στεφανόπουλος είναι επίσης διακεκριμένος καθηγητής στο ίδιο Πανεπιστήμιο.

Ο Στεφανόπουλος έλαβε το πτυχίο του Χημικού Μηχανικού από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το 1970, το μεταπτυχιακό του στην Εφαρμοσμένη Μηχανική από το Πανεπιστήμιο McMaster το 1971 και το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα το 1974.

Προτού ενταχθεί στο δυναμικό του MIT ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Αθήνα. Από το 2000 έως και το 2005 διετέλεσε σε διάφορες θέσεις στη Mitsubishi Chemical Corporation, συμπεριλαμβανομένου εκείνης του Τεχνικού Διευθυντή από το 2000 έως το 2002.

Ο Στεφανόπουλος έχει συγγράψει και επιμεληθεί περισσότερα από 10 βιβλία, μονογραφίες και συλλογές, ενώ το βιβλίο του σχετικά με το χημικό έλεγχο της διαδικασίας είναι διαθέσιμο στα αγγλικά, τα ελληνικά, και τα κινέζικα.

Έχει υπάρξει: Πρόεδρος σε Πρόγραμμα πολλών συστημάτων και συναντήσεις ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων του IFAC Symposium on Fault Diagnosis and Supervision, του IFAC Symposium on Intelligent Systems and Process Engineering και του IFAC Symposium on Dynamics and Control of Process Systems, Εκπρόσωπος του Διοικητικού Συμβουλίου του American Automatic Control Council και Διευθυντής, Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος Πληροφορικής και Τεχνολογίας Συστημάτων στο AIChE.

Επίσης, έχει διατελέσει ως σύμβουλος και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Οργανισμού Βιομηχανικής Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.

Επίσης, έχει τιμηθεί με πληθώρα βραβείων και διακρίσεων για το έργο του στον τομέα της έρευνας και της διδασκαλίας. Μερικά από τα βραβεία που έχει λάβει είναι τα εξής: το Camille and Henry Dreyfus Teacher and Scholar Award, το Curtis W. McGraw Research Award από το American Society for Engineering Education, το βραβείο AIChE Allan Βραβείο Π Colburn για τον τρόπο που διδάσκει, το AIChE William H. Walker για την συνεισφορά του στη βιβλιογραφία της Χημικής Μηχανικής.

Ο Έλληνας καθηγητής είναι μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Μηχανικών.

http://www.pronews.gr/portal/20160617/genika/epistimes/27120/o-ellinas-kathigitis-himikis-mihanikis-sto-mit

[Δροσος Γεωργιος]

Έλληνας επιστήμονας που κρατά το κλειδί της παχυσαρκίας.

Ο Αντώνης Τηγάνης είναι καθηγητής και Αναπληρωτής Προϊστάμενος Έρευνας του Τμήματος Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Monash. Είναι υπεύθυνος του Εργαστηρίου Τηγάνης, το οποίο είναι ένα εργαστήριο Μοριακής σηματοδότησης και ανθρωπίνων νοσημάτων.

Στόχος του είναι η αποκάλυψη των «μονοπατιών» που σχετίζονται με τις ανθρώπινες ασθένειες όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και οι διαταραχές του μεταβολισμού.

Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης. To 1999 με επιχορήγηση από το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας Υγείας και Ιατρικής της Αυστραλίας δημιούργησε ένα εργαστήριο, που επικεντρωνόταν στη ρύθμιση και λειτουργία της πρωτεϊνικής φωσφατάσης τυροσίνης (ΡΤΡ).

Το 2000 ίδρυσε ένα ανεξάρτητο εργαστήριο με το όνομα του, Tiganis Laboratory, στο Τμήμα Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Monash. Είναι επίσης Αναπληρωτής Προϊστάμενος (Έρευνας) του Τμήματος Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας και κύριος ερευνητής του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας Υγείας και Ιατρικής της Αυστραλίας. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι η κατανόηση των δικτύων μοριακής σηματοδότησης στις ανθρώπινες ασθένειες και επικεντρώνεται στους ρόλους των προτείνων στον μεταβολισμό, στον καρκίνο και στην προσαρμοστική ανοσία.

Ο Τηγάνης και η ομάδα του ερευνούν τη σύνδεση μεταξύ δύο ορμονών, που σύμφωνα με τον ίδιο έχουν δώσει στους επιστήμονες νέες ιδέες για το πώς ο εγκέφαλος ρυθμίζει το σωματικό λίπος.

Η διαδικασία που αναπτύχθηκε από τον ομογενή επιστήμονα σχετίζεται με τη λεπτίνη, μια ορμόνη που παράγεται από το λίπος που ενεργεί για να καταστείλει την πείνα και την ινσουλίνη, η οποία παράγεται από το πάγκρεας σε συνάρτηση με τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα μετά από ένα γεύμα. Και οι δύο ορμόνες μεταφέρουν στον εγκέφαλο το ποσό της ενέργειας που αποθηκεύεται στο σώμα και πόσο περισσότερο είναι πιθανό να αποθηκευθεί ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης. Μόλις τα επίπεδα ενέργειας ληφθούν από τον εγκέφαλο, το σώμα μετατρέπει το λευκό αποθηκευμένο λίπος σε καφέ λίπος (ενεργειακές καύσεις).

Ο Τηγάνης έχει δει αποτελέσματα σε μελέτες πάνω σε ποντίκια, που υποδεικνύουν πως αυτή η διαδικασία είναι η αιτία αύξησης του βάρους και της παχυσαρκίας.

http://www.pronews.gr/portal/20160621/genika/epistimes/27120/o-ellinas-epistimonas-poy-krata-kleidi-tis-pahysarkias

[Δροσος Γεωργιος]

Ο Έλληνας που στόχος του είναι να φέρει την επανάσταση στα διαστημικά ταξίδια.

Ο Θεόδωρος Μουρατίδης σπουδάζει αεροδιαστημική μηχανολογία και φυσική στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (Massachusetts Institute of Technology (MIT)) των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ξεκίνησε τις σπουδές του το 2011 στο Πανεπιστήμιο Μονάς (Monash University) στη Μελβούρνη της Αυστραλίας και έπειτα από δύο χρόνια κατάφερε να κάνει μεταγραφή σε ένα από τα γνωστότερα πανεπιστήμια της Αμερικής το Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (ΜΙΤ).

Ο Μουρατίδης είναι ένας στους συνολικά είκοσι φοιτητές από ολόκληρο τον κόσμο και ο μοναδικός από την Αυστραλία που κατάφερε να κάνει μεταγραφή στο MIT. Στόχος του είναι να φέρει την επανάσταση στα διαστημικά ταξίδια, δημιουργώντας ένα νέο σύστημα διαστημικής προώθησης το οποίο θα είναι αποδοτικό, ασφαλές και βιώσιμο.

Αυτό θα είναι και το θέμα που θα ερευνήσει στο διδακτορικό του. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του ονειρεύεται να εργαστεί στον τομέα σχεδιασμού προώθησης διαστημοπλοίων. Η αγάπη του για το διάστημα και τα διαστημόπλοια ξεκίνησε από πολύ νωρίς, σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών.

“Ξεκίνησα να δημιουργώ διαστημόπλοια από Lego από όταν ήμουν τεσσάρων ετών”, ο ίδιος δήλωσε.

Ο Μουρατίδης είναι επίσης αθλητής της άρσης βαρών και κατατάσσεται στη δεκάδα των καλύτερων του αθλήματος της ηλικία του. Επίσης είναι και ο ιδρυτής της ιστοσελίδας Achieving Purpose, μέσω της ιστοσελίδας αυτής θέλει να εμπνεύσει, να βοηθήσει και να κινητοποιήσει τους ανθρώπους να κυνηγήσουν τα όνειρα τους και να πραγματοποιήσουν τους στόχους τους.

http://www.pronews.gr/portal/20160622/genika/epistimes/27120/o-ellinas-poy-stohos-toy-einai-na-ferei-tin-epanastasi-sta

[Δροσος Γεωργιος]

Ο Έλληνας επιστήμονας που χαρτογράφησε τον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Ο Δρ. Παξινός έχει καταξιωθεί διεθνώς για την προσφορά του στην Ιατρική και για τις μοναδικές παγκοσμίως χαρτογραφήσεις του εγκεφάλου. Είναι καθηγητής Ψυχολογίας και Ιατρικών Επιστημών στο Neuroscience Research Australia του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ.

Γεννήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου του 1944 στη Λεύκη Ιθάκης. Οι επιστημονικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν μακριά από την Ελλάδα. Συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Berkeley στην Καλιφόρνια και μεταπτυχιακά στο πανεπιστήμιο McGill στον Καναδά. Έπειτα πέρασε ένα μεταδιδακτορικό έτος στο Yale.

Από το 1973 εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Νew South Wales στο Sydney, όπου και διαμένει διατηρώντας όμως επαφή και με τα καλύτερα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα ανά τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Οι εργασίες του στη νευρολογία και νευροπαθητική, οδήγησαν στην καταπολέμηση του Πάρκινσον και του Αλτσχάϊμερ. Ο κ. Παξινός έως τώρα έχει φτιάξει δύο χάρτες του ανθρώπινου εγκεφάλου, έναν του στελέχους και έναν του υπόλοιπου εγκεφάλου. Οι έρευνες όμως συνεχίζονται, καθώς δεν έχουν γίνει οι βασικές μελέτες για τον φλοιό του εγκεφάλου.

Έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, με 9 κορυφαία διεθνή βραβεία: The Warner Brown Memorial Prize από το Πανεπιστήμιο Berkeley, 1968, το βραβείο Walter Burfitt το 1992, Βραβείο Αριστείας στην Επιστημονική Συγγραφή, Assoc Amer Publishers το 1999, το Ramaciotti Μετάλλιο Αριστείας στην Βιομετρική Έρευνα το 2001, The Alexander von Humbolt Foundation Prize το 2004.

Είναι ο συγγραφέας του «The rat brain in stereotaxic coordinates», (Ο Εγκέφαλος του Αρουραίου σε Στερεοταξικές ορίζουσες), το οποίο κατατάσσεται στην 10η θέση στον κατάλογο των πενήντα πιο δημοφιλών επιστημονικών συγγραμμάτων σε όλο τον κόσμο. Επίσης, έχει γράψει 38 βιβλία για τη δομή του ανθρώπινου εγκεφάλου αλλά και των ζώων.

Είναι πρόεδρος της Εταιρείας Νευροεπιστήμης της Αυστραλίας, μέλος της Αυστραλιανής Ακαδημίας Επιστημών (FAA), της Ακαδημίας Κοινωνικών Επιστημών της Αυστραλίας (FASSA) και του Εθνικού Συμβουλίου Υγείας και Ιατρικής Έρευνας (NHMRC) της Αυστραλίας.

Είναι επίσης, AO (Officer in the General Division of the Order of Australia for Service to Neuroscience), Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Επίτιμος Πρόεδρος στην Σχολή Ψυχολογίας του City Unity College Αθηνών και συντάκτης διεθνών επιστημονικών περιοδικών με κριτές.

http://www.pronews.gr/portal/20160623/genika/epistimes/27120/o-ellinas-epistimonas-poy-hartografise-ton-anthropino-egkefalo

[Δροσος Γεωργιος]

Το όραμα του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή.

Σαν σήμερα πεθαίνει ο μεγαλύτερος Έλληνας Μαθηματικός. Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή (Constantin Caratheacuteodory), θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς του 20ου αιώνα και μια σπουδαία προσωπικότητα με ευγένεια, σεμνότητα, μετριοφροσύνη, πραότητα, χιούμορ.

Γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1873 από Έλληνες γονείς και πέθανε στο Μόναχο, σνα σήμερα το 1950. Πήρε σπουδαία ανατροφή από τη γιαγιά του στις Βρυξέλλες. Το 1891 πήρε μέρος σε μαθηματικούς διαγωνισμούς που διεξάγονταν μεταξύ των μαθητών όλων των γυμνασίων του Βελγίου και πήρε και τις δύο φορές το πρώτο βραβείο, την δεύτερη μάλιστα πήρε μόνο αυτός βραβείο, διότι δεν έλυσε τις ασκήσεις κανείς άλλος.

Το 1891 μετά από εξετάσεις γράφτηκε στην στρατιωτική σχολή Ecole Militaire de Belgique στο τμήμα των μηχανικών και θεωρήθηκε ένας χαρισματικός και λαμπρός φοιτητής.

Το 1898 δέχεται μια σπουδαία θέση με μεγάλη προοπτική σε μεγάλα αρδευτικά έργα του Νείλου, όπως το φράγμα του Ασιούτ και του Ασουάν. Ωστόσο ένα βράδυ, ενώ μελετά τα αγαπημένα του Μαθηματικά, προσπαθεί να λύσει κάποια απορία που του δημιουργήθηκε. Την επόμενη έπρεπε να κάνει κάποιες μετρήσεις στην πυραμίδα του Χέοπος.

Όμως το μυαλό του ήταν στην αναζήτηση της λύσεως του προβλήματος. Τότε συνειδητοποιεί οριστικά την μεγάλη γοητεία που ασκούν πάνω του τα μαθηματικά. Έτσι παίρνει τη μεγάλη απόφαση να εγκαταλείψει το επάγγελμα του μηχανικού και τη σπουδαία εργασία.

Παίρνει λοιπόν τη μεγάλη απόφαση να σπουδάσει μαθηματικά και το 1902 φεύγει στη Γερμανία για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν. Μετά την αποφοίτησή του, ολοκλήρωσε τη διατριβή του σε διάστημα 9 μηνών. Το 1905 έγινε λέκτορας στο Γκέτινγκεν, ενώ ήταν ακόμα στο 9ο εξάμηνο σπουδών του.

Το 1908 ζήτησε από την Ελληνική κυβέρνηση να εργαστεί στο Πανεπιστήμιο ή τη Στρατιωτική Ακαδημία «Ευελπίδων». Δυστυχώς, η μόνη προσφορά ήταν να εργαστεί ως δάσκαλος σε ένα επαρχιακό σχολείο.

Έφυγε απογοητευμένος από την Ελλάδα και επέστρεψε στην Γερμανία όπου έγινε τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ανόβερο και 2 χρόνια αργότερα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Breslaou. Το 1911 η Ελληνική κυβέρνηση τον καλεί να συμμετάσχει ως μέλος στην επιλεγμένη επιτροπή του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, θέση την οποία αποδέχεται.

Το 1913 προτείνει να δημιουργηθεί το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Η ιδέα του είναι αποδεκτή, αλλά το 1914, ο1ος Παγκόσμιος Πόλεμος τον έκανε να αναβάλλει τα σχέδιά του. Τα επόμενα χρόνια ζει και εργάζεται στη Γερμανία.

Κατά την περίοδο του πολέμου βοηθά πολλούς επιστήμονες, κυρίως Εβραίους να δραπετεύσουν στην Αμερική.

Το Πανεπιστήμιο της Σμύρνης

Το 1919 η ελληνική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο αποφάσισε να ιδρύσει ένα πανεπιστήμιο στη Σμύρνη. Ο Καραθεοδωρή, που θα του γίνει πρόταση να το οργανώσει, δέχεται χωρίς δεύτερη σκέψη, αφήνοντας πίσω του μια λαμπρή καριέρα.

Το Πανεπιστήμιο θα περιελάμβανε τις σχολές:

Γεωπονικής και Φυσικών επιστημών

Ανατολικών γλωσσών και πολιτισμού

Σχολή δημοσίων υπαλλήλων

Εμπορική

Χωροσταθμών και εργοδηγών

Μουσουλμανικό ιεροδιδασκαλείο

Ινστιτούτο υγιεινής

Δημόσια βιβλιοθήκη.Πρώτη φροντίδα του ήταν να συγκεντρώσει μια σειρά από καθηγητές για να ξεκινήσει την ίδρυση του Πανεπιστημίου:

ο Γεώργιος Ιωακείμογλου καθηγητής Πανεπιστημίου Βερολίνου για την έδρα της Μικροβιολογίας.

ο επί 12ετία υπάλληλος της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Βερολίνου δρ. J.Ausserer (ο οποίος ήξερε και Τούρκικα).

ο Φρίξος Θεοδωρίδης διπλωματούχος του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης για την έδρα της Φυσικής.

ο Π.Κυρόπουλος για πολλά χρόνια βοηθός του σπουδαιότερου φυσικοχημικού της εποχής Α.Tamann για την έδρα της Χημείας.

ο Θεολόγος Κεσίσογλου από την Καισάρεια με σπουδές στο Βέλγιο και είχε οργανώσει γεωργικές σχολές στην Κίνα, Κολομβία και Ουραγουάη με αξιόλογο συγγραφικό έργο, για την έδρα Αγρονομικής Επιστήμης.

ο Ε.Πάσκεβιτς για μηχανουργός για την οργάνωση εργαστηρίων.

ο Νικόλαος Κριτικός, που τότε υπηρετούσε στην μεραρχία Κυδωνιών, για γραμματέας του Πανεπιστημίου.

η Κ.Γιωτούλα στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Πανεπιστημίου.

Θέλοντας να δημιουργήσει μια μεγάλη και λειτουργική βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου, αγοράστηκε ένας μεγάλος αριθμός επιστημονικών βιβλίων, τα οποία εστάλησαν στη Σμύρνη, μέσα σε 36 μεγάλα κουτιά από χαρτόνι. Το νέο πανεπιστήμιο ονομάζεται «Το Φως της Ανατολής».

Όραμα του Καραθεοδωρή ήταν να δημιουργήσει μια σοβαρή σχολή Φυσικής και Μαθηματικών, καθώς και Τεχνικά και Γεωργικά τμήματα. Πιστεύοντας στην ιδέα της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, Τουρκίας και Ελλάδας, είχε την πρόθεση να δημιουργήσει μια ανατολίτικη Σχολή Γλωσσών όπου θα διδάσκονταν τουρκικά, αραβικά, περσικά και εβραϊκά.

Δυστυχώς τα θλιβερά γεγονότα του 1922, απέτρεψαν κάθε προσπάθεια και όραμα. Ευτυχώς τα πολύτιμα βιβλία και το επιστημονικό υλικό μεταφέρθηκαν με ασφάλεια στην Αθήνα και το κλειδί του Πανεπιστημίου δόθηκε συμβολικά στο Νικόλαο Πλαστήρα.

Ο Καραθεοδωρή εγκατέλειψε την προσπάθεια στη Σμύρνη τελευταίος με κίνδυνο να πέσει στα χέρια των Τούρκων.

Όλα τα βιβλία και άλλα έντυπα του Πανεπιστημίου της Σμύρνης φυλάσσονται στο Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το επιστημονικό έργο του Καραθεοδωρή είναι εντυπωσιακό. Οι μαθηματικές του αποδείξεις χαρακτηρίζονται από «κομψότητα και απλότητα», αλλά και αυστηρότητα που δίνει απόλυτη ασφάλεια στα συμπεράσματα που προκύπτουν. Με την συμβολή του στον Λογισμό των Μεταβολών βοήθησε στην ανάπτυξη της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας προκαλώντας τον θαυμασμό του ίδιου του Αϊνστάιν:

«Αν θέλετε να μπείτε στον κόπο να μου εξηγήσετε ακόμα και τους κανονικούς μετασχηματισμούς θα βρείτε έναν ευγνώμονα και ευσυνείδητο ακροατή. Αν όμως λύσετε και το πρόβλημα των κλειστών γραμμών του χρόνου, θα σταθώ μπροστά σας με σταυρωμένα χέρια. Πίσω από αυτό υπάρχει κρυμμένο κάτι που είναι αντάξιο του ιδρώτα των καλυτέρων.»

— Επιστολή του Αϊνστάιν προς τον Καραθεοδωρή, 1916.

http://www.pronews.gr/portal/20160709/genika/epistimes/27120/orama-toy-konstantinoy-karatheodori-foto-vid

[Δροσος Γεωργιος]

Ο απίθανος 17χρονος Τρικαλινός.

Εισιτήριο για την… κορυφή η εφεύρεση του 17χρονου Τρικαλινού Ευάγγελου Καραθάνου. Έφηβος προγραμματιστής, εφευρέτης και ιδρυτής της Προτασιολογίας

Στα 17 του έχει ήδη προτάσεις ξένων πανεπιστημίων για να φοιτήσει σε αυτά. Ο Τρικαλινός Ευάγγελος Καραθάνος, απόφοιτος του Τρίτου Ενιαίου Λυκείου Τρικάλων "Οδυσσέας Ελύτης", ασχολείται... μόλις με τα παρακάτω: Ψηφιακές πλατφόρμες, εφαρμογές στα κινητά, έξυπνες ιδέες και πρωτότυπες προτάσεις γι’ αυτούς που αναζητούν επιχειρηματική διέξοδο.

Τι έχει κάνει μέχρι τώρα; Είναι ιδρυτής του Stegme (stegme.com), μιας ψηφιακής πλατφόρμας που δίνει στο περιεχόμενο σου μια στιγμή για να "λάμψει", δημιουργός του Tsuz, μιας εφαρμογής που βοηθάει πολίτες που πάσχουν από το λεγόμενο σύνδρομο του Decision Fatigue (σύνδρομο αναποφάσιστων) αλλά και ιδρυτής της Προτασιολογίας (protasiology.com), ένα κίνημα που αποσκοπεί στη λύση των προβλημάτων μέσω λεπτομερών και πρακτικών προτάσεων. Αυτό όμως που ξεχώρισε τον Βαγγέλη είναι η ανακάλυψη του geabit. Για το geabit, αλλά και για τα όνειρά του, μίλησε στον "Ενεργό Πολίτη".

Όπως εξηγεί στον Ενεργό Πολίτη: "Το geabit είναι μια συσκευή που καταγράφει και αναμεταδίδει τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν στην καλλιέργεια ενός αγρότη. Πιο συγκεκριμένα, καταγράφει την θερμοκρασία, την υγρασία αέρα και χώματος, την ηλιοφάνεια, τη βροχή, το χιόνι, το χαλάζι και την ταχύτητα του αέρα. Όλες αυτές οι πληροφορίες στέλνονται στον server (διακομιστής) έτσι ώστε να είναι προσβάσιμες μέσω internet από υπολογιστή ή κινητό. Από εκεί και πέρα, η τεχνητή νοημοσύνη που έχει αναπτυχθεί, αναλύει τα δεδομένα έτσι ώστε να πάρει ο παραγωγός το μέγιστο από τις πληροφορίες που συλλέγονται".

Η χρησιμότητα του για τους αγρότες:

"Αρχικά, ο αγρότης θα ξέρει τι συμβαίνει στην καλλιέργεια του σε πραγματικό χρόνο οποιαδήποτε στιγμή μέσω κινητού ή μέσω υπολογιστή. Κατά αυτό τον τρόπο θα είναι «συνδεδεμένος» στην καλλιέργεια του χωρίς να χρειάζεται να είναι εκεί. Επιπλέον, η τεχνητή του νοημοσύνη μπορεί να προσφέρει ένα εξειδικευμένο και εμπεριστατωμένο δελτίο καιρού, καθώς και βάση αυτού να συμβουλεύει τον αγρότη πότε πρέπει να ποτίσει και να ψεκάσει με φυτοφάρμακα. Σε περίπτωση που αντιληφθεί καπνό ή φωτιά μπορεί να ειδοποιήσει την πυροσβεστική για να προλάβει τα χειρότερα. Επιπρόσθετα, μπορεί να συμβουλεύσει τον αγρότη στο πότισμα, σχετικά με το πόσο νερό χρειάζονται τα φυτά, σε πραγματικό χρόνο. Όταν το 70% του πόσιμου νερού παγκοσμίως πηγαίνει στην άρδευση, πέρα από την καταστροφή που μπορεί να προκαλέσει το υπερβολικό πότισμα στα φυτά, μπορεί να δημιουργήσει σημαντικό πρόβλημα και στον πλανήτη μας. Επίσης, ίσως και το σημαντικότερο, είναι οτι η τεχνητή του νοημοσύνη μπορεί με τα στοιχεία που έχει συλλέξει, από την καλλιέργεια αλλά και από τον ίδιο τον αγρότη, μπορεί να προβλέπει ασθένειες έτσι ώστε ο αγρότης να λάβει τα μέτρα του. Υπολογίζεται οτι κάθε χρόνο χάνονται παγκοσμίως 60 δισεκατομμύρια δολάρια σε σοδειά λόγω ασθενειών, πράγμα το οποίο μας δίνει την εικόνα της σημαντικότητας και της αναγκαιότητας αυτής της συσκευής. Τέλος, το geabit δεν είναι χρήσιμο μόνο για τους αγρότες, αλλά θα είναι αρκετά σημαντικό για την επιστήμη καθώς θα καταγράψει δεδομένα σε πολύ μεγάλο βαθμό που θα προάγουν την έρευνα σε πολλούς τομείς και που θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε ακόμα καλύτερα τα φυτά".

Πώς συνέλαβε όμως την ιδέα;

"Έβλεπα πολλούς αγρότες που ταλαιπωρούνταν να πηγαίνουν στην καλλιέργεια τους να ελέγξουν την κατάσταση καθώς και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν εκεί. Έτσι σκέφτηκα οτι θα μπορούσε υπάρξει μια συσκευή που θα άλλαζε για πάντα την παρακολούθηση της καλλιέργειας από τον αγρότη. Με τον καιρό, μιας και δεν ήθελα να είναι ένας απλός μετεωρολογικός σταθμός και αφού είδα τα πολύ μεγάλα προβλήματα που έχουν οι αγρότες, ανέπτυξα την τεχνητή νοημοσύνη, δημιουργώντας το πρώτο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης με τέτοιες δυνατότητες", λέει ο 17χρονος Τρικαλινός.

"Η κατασκευή της συσκευής ήταν κάτι σχετικά εύκολο για εμένα καθώς είχα αρκετές γνώσεις ηλεκτρολογίας και προγραμματισμού μιας και ασχολούμουν αρκετά χρόνια με την ρομποτική και τους αυτοματισμούς. Η κατασκευή σε ότι αφορά στο σχεδιασμό του εξωτερικού μέρους του geabit, έγινε σε πρόγραμμα τρισδιάστατης σχεδίασης και τα κομμάτια τυπώθηκαν σε τρισδιάστατο εκτυπωτή (3D printer) καθώς το σχολείο μου, το 3ο ΓΕΛ Τρικάλων, απέκτησε τον τελευταίο χρόνο ένα εργαστήριο 3D printing. Οφείλω εδώ να ευχαριστήσω όλους τους καθηγητές μου και ιδιαίτερα τον διευθυντή Ευάγγελο Αργυρόπουλο και τον καθηγητή μου Δημήτρη Λάσκο για την υποστήριξη και την βοήθεια τους", σχολιάζει.

Ερωτηθείς για το αν έχει ο ίδιος σχέση με τα χωράφια, απαντάει: "Δεν ασχολήθηκα, ούτε εγώ, ούτε η οικογένεια μου με την καλλιέργεια χωραφιών. Όμως η ενασχόληση με την γεωργία είναι στην καθημερινότητα μου καθώς ο παππούς μου, Βαγγέλης Παπαευθυμίου, που είναι γεωπόνος ίδρυσε την Λιούλιος-Παπαευθυμίου, που αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί πολύτιμο αρωγό τόσο στον γεωργικό κόσμο των Τρικάλων όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας. Το έμπειρο και επιστημονικά καταρτισμένο προσωπικό της συγκεκριμένης επιχείρισης με βοήθησε και μου έλυνε ό,τι απορία είχα".

Ο 17χρονος που έχει γίνει θετική είδηση στη χώρα μας, δηλώνει πως θέλει να φοιτήσει πλέον στην σχολή των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών, ενώ δεν αποκλείει και το ενδεχόμενο για σπουδές στο εξωτερικό. "Ήδη έχω αρκετές προτάσεις από πολύ μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού και το ενδεχόμενο να συνεχίσω εκεί τις σπουδές μου είναι ακόμα ανοικτό", δηλώνει στον Ενεργό Πολίτη.

Τα όνειρα του; "Να έχω καλές σπουδές, δίπλα σε φωτισμένους καθηγητές".

Εμείς, του ευχόμαστε κάθε επιτυχία!

https://www.youtube.com/watch?v=qbCABNnbRtk

http://www.pronews.gr/portal/20160712/genika/tehnologia/51/o-apithanos-17hronos-trikalinos-poy-mas-evale-ta-gyalia-me-tis

[Δροσος Γεωργιος]

Στους 25 φιναλίστ του Google Science Fair ο 18χρονος Αλ.Καραδήμος.

Στη λίστα των 25 περιφερειακών νικητών του διεθνούς διαγωνισμού επιστήμης της Google βρίσκεται ο Αλέξανδρος Καραδήμος, ο 18χρονος που σχεδίασε μια διαδικτυακή πλατφόρμα για το νοσοκομείο του μέλλοντος. Η Google έχει λάβει χιλιάδες συμμετοχές από παιδιά 13-18 ετών από 107 χώρες. Οι νικητές του 6ου Google Science Fair θα ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο 2016.

To eHosp του φοιτητή του Πανεπιστημίου της Πάτρας περιλαμβάνει ένα ρομποτικό μηχανισμό που όταν τελειοποιηθεί θα αναλαμβάνει τη διεξαγωγή χειρουργικών επεμβάσεων από απόσταση -κυρίως πλαστικής χειρουργικής- καθώς και έναν εκτυπωτή 3D κατάλληλο για εκτύπωση βιολογικού υλικού. Η έρευνα του Αλέξανδρου Καραδήμα και τα πρώτα αποτελέσματά της δημοσιεύεται στη διεύθυνση https://www.googlesciencefair.com/, το δικτυακό τόπο του έκτου διαγωνισμού Google Science.

Η διάκριση στους 25 περιφερειακούς νικητές φέρνει τον έλληνα υποψήφιο πιο κοντά στο βραβείο Community Impact Award, το οποίο θα απονεμηθεί στις 18 Ιουλίου 2016 σε πέντε εκκολαπτόμενους επιστήμονες, παρέχοντάς τους τα μέσα για να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους.

Στους 5 φιναλίστ για την Ευρώπη βρίσκεται ο 16χρονος Ίλια, ο οποίος έφτιαξε ένα καπέλο που ειδοποιεί τον άνθρωπο με προβλήματα όρασης ή ακόμα και τυφλό για τα εμπόδια γύρω του σε ακτίνα 3,5 μέτρων. Δεκαεπτά και 16 χρονών αντίστοιχα είναι ο Ταρίκ και ο Αμόρ από τη Βοσνία που διέκριναν ότι θα μπορούσαν να βρουν έναν οικονομικό τρόπο για να καθαρίσουν το μολυσμένο από μόλυβδο νερό, καλλιεργώντας λευκό σινάπι. To ίδιο πρόβλημα επιχειρεί να λύσει και ο 13χρονος Εσρά από την Τουρκία, ο οποίος θέλει να φτιάξει ένα φίλτρο από κελύφη μυδιών. Τα 15χρονια παιδιά Ιλάιδα και Έζγκε από την Τουρκία φιλοδοξούν να μειώσουν τον αριθμό των θυμάτων από τους σεισμούς -όπως αυτός που σκότωσε 600 ανθρώπους στη χώρα τους το 2011- και προτείνουν να γεμίσουν τους τσιμεντένιους τοίχους με αλουμινένια τενεκεδάκια, αυξάνοντας την απόσβεση των δονήσεων από 32 έως και 61%.

 

Ξέρατε ότι... To 2013, o 18χρονος Χαράλαμπος Ιωάννου αναρριχήθηκε στην λίστα των 15 φιναλίστ του διεθνούς διαγωνισμού επιστήμης για παιδιά 13-18 ετών που διοργανώνει η Google. Είχε φτιάξει ένα εξωσκελετικό γάντι με αφορμή την επιθυμία του να... βοηθήσει την γιαγιά του να πιάνει και να μπορεί να χειρίζεται το τηλεκοντρόλ.

http://tech.in.gr/news/article/?aid=1500089959

 

 

Διεθνής διάκριση Ελληνα φοιτητή για τον σχεδιασμό πρωτοποριακής καρέκλας.

Ο φοιτητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης, Δημήτρης Σεργεντάκης, βραβεύτηκε με το πρώτο βραβείο (gold) στην κατηγορία Home Interior Products και με εύφημο μνεία (horonable mention) στην κατηγορία Interior Furniture των International Design Awards που έλαβε χώρα στο Λος Άντζελες για το σχεδιασμό της καρέκλας «Origami Chaise Longue». Οι κριτές επέλεξαν μεταξύ 1000 συμμετοχών από αρχιτέκτονες και σχεδιαστές από 52 χώρες. Αυτή τη στιγμή, η καρέκλα εκτίθεται στο ΚΑΜ, στην έκθεση «Asseyez-vous mr. Le Corbusier», που θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Αυγούστου.

Το συγκεκριμένο project εμπνεύστηκε από την αναδιπλούμενη τεχνική Origami. Μεγάλη πρόκληση αποτέλεσε ο σχεδιασμός καθώς και η κατασκευή της συγκεκριμένης Chaise Longue αφενός γιατί έπρεπε να είναι πολύ ελαφριά και αφετέρου γιατί έπρεπε να έχει την σταθερότητα και την αντοχή που χρειάζεται μια τέτοια κατασκευή. Κατά τις πρώτες προσεγγίσεις του συγκεκριμένου project οι κλίσεις, καθώς και οι απαραίτητες διαστάσεις ώστε να είναι άνετη και αναπαυτική συνετέλεσαν στην δημιουργική διαδικασία.

Στην συνέχεια αυτές οι ανάγκες οδήγησαν σε έναν πιο δυναμικό σχεδιασμό βασισμένο σε τρία κύρια τρίγωνα τα οποία έρχονται να παραλάβουν τις τρεις βασικές λειτουργικές ανάγκες της chaise longue όπως είναι το κάθισμα, η πλάτη και το υποπόδιο. Τέλος κι’ άλλα τρίγωνα σχεδιάζονται ώστε να καλύψουν τις περαιτέρω ανάγκες όπως τα πλαϊνά «μπράτσα» και τα πίσω «φτερά» στήριξης. Η κατασκευή έγινε με σύνθετα φύλλα αλουμινίου «etalbond» εξαιτίας της ιδιότητας του να δουλεύεται εύκολα όπως το χαρτί επιτυγχάνοντας τις αναδιπλώσεις καθώς και την σταθερότητα μιας κατασκευής όπως είναι οι κατασκευές origami.

http://www.kathimerini.gr/867353/article/epikairothta/ellada/die8nhs-diakrish-ellhna-foithth-gia-ton-sxediasmo-prwtoporiakhs-kareklas

[Δροσος Γεωργιος]

Χαράλαμπος Αναστασίου: Ένας από τους κορυφαίους φυσικούς σωματιδίων.

Ο Χαράλαμπος Αναστασίου είναι καθηγητής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Ζυρίχης ETH και θεωρείται ένας από τους κορυφαίους φυσικούς σωματιδίων. Η έρευνα του Αναστασίου επικεντρώνεται στη θεωρητική περιγραφή και στην ερμηνεία των πειραματικών δεδομένων από το κέντρο σωματιδιακής φυσικής CERN στη Γενεύη. Μέσα από την έρευνά του, έκανε πρωτοποριακές ανακαλύψεις σε σχέση με το μποζόνιο Higgs και τα χαρακτηριστικά αυτού του στοιχειώδους σωματιδίου.

Άρχισε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο Αθηνών το 1991. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό του το 2001 και μετά εργάστηκε σε μεγάλα ερευνητικά κέντρα όπως στο SLAC, αργότερα στο CERN και τέλος στο ETH.

Οι νέες του έρευνες ξεπερνούν τα όρια του καθιερωμένου μοντέλου της σωματιδιακής φυσικής επιτρέποντάς του να προσελκύσει έμπειρους μηχανικούς μοντέλων στη Ζυρίχη. Τα αποτελέσματα των ερευνών του, τον έχουν κάνει ευρέως γνωστό στον επιστημονικό και ερευνητικό χώρο.

Ο Αναστασίου είναι ένας από τους 277 επιστήμονες και ερευνητές που κατάφεραν να κερδίσουν την πολυπόθητη χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC) με το ερευνητικό έργο PertQCD στο ΕΤΗ. Αξίζει να σημειωθεί πως η συνολική χρηματοδότηση του ERC αγγίζει τα 647 εκατομμύρια ευρώ.

http://www.pronews.gr/portal/20160809/genika/epistimes/27120/haralampos-anastasioy-enas-apo-toys-koryfaioys-fysikoys-somatidion

[Δροσος Γεωργιος]

Ν.Χριστόφιλος: Ο Έλληνας μηχανικός πίσω από τους διαστημικούς και πυρηνικούς θριάμβους των ΗΠΑ.

Μια από τις πιο περίεργες, και πιθανότατα πιο επικίνδυνες, πυρηνικές δοκιμές έλαβε χώρα στα τέλη του 1958 και έφερε τη σφραγίδα ενός ελληνοαμερικανού μηχανολόγου μηχανικού που άρχισε να μελετά μόνος εγχειρίδια πυρηνικής φυσικής στη γερμανοκρατούμενη Ελλάδα! Ο Νικόλαος Χριστόφιλος γεννήθηκε στη Βοστώνη αλλά μεγάλωσε και σπούδασε στο πολυτεχνείο της Αθήνας, όπου και άρχισε να δραστηριοποιείται στους ανελκυστήρες. Αφού ίδρυσε τη δική του εταιρία εγκατάστασης και συντήρησης ασανσέρ, το έριξε μετά στη μελέτη, καθώς το πάθος του ήταν πάντα η φυσική.

Διάβαζε όποιο εγχειρίδιο θεωρητικής φυσικής έπεφτε στα χέρια του, έργο καθόλου εύκολο στην Κατοχή, καθώς τα λιγοστά που έβρισκε ήταν γραμμένα στα γερμανικά. Παρά ταύτα, έκανε μια σπουδαία θεωρητική ανακάλυψη, την οποία δεν δημοσίευσε σε κάποια επιστημονική επιθεώρηση παρά φρόντισε να κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σε Ελλάδα και Αμερική.

Ο αυτοδίδακτος στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων είχε καταφέρει να συλλάβει την αρχή της λειτουργίας των επιταχυντών synchrotron για εστίαση της δέσμης! Όταν ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα παρουσίασε τα ίδια δεδομένα λίγο αργότερα, ο Έλληνας πήγε να ζητήσει τον λόγο.

Δεν του είχαν κλέψει φυσικά τη δουλειά, ήταν όμως διατεθειμένοι να του δώσουν δουλειά, μιας και αναγνώρισαν την επιστημονική ιδιοφυΐα του! Τον προσέλαβαν λοιπόν σε ένα από τα καλύτερα ερευνητικά εργαστήρια των ΗΠΑ και με βάση το «Φαινόμενο Χριστόφιλος», όπως το είπαν για να τον τιμήσουν, οι Αμερικανοί έκαναν ένα κολοσσιαίων διαστάσεων πείραμα για να ελέγξουν την ανατρεπτική θεωρία του σχετικά με την επίδραση του γήινου μαγνητικού πεδίου σε φορτισμένα σωματίδια στην ατμόσφαιρα.

Πάνω από τον Νότιο Ατλαντικό, στα νησιά Σαμόα, πραγματοποιήθηκαν πυρηνικές εκρήξεις που αχρήστευσαν για εβδομάδες όλες τις επικοινωνίες των τεχνητών δορυφόρων και το περίφημο πρόγραμμα Argus, η πρώτη ποτέ αντίστοιχη δοκιμασία, χαρακτηρίστηκε ως το εντυπωσιακότερο πείραμα που έγινε ποτέ στον πλανήτη!

Ο «τρελο-Έλληνας», όπως τον χαρακτήριζε ο Τύπος, ή «Ελληνική Φωτιά», όπως τον έλεγε η επιστημονική κοινότητα, συνέχισε την ανεπανάληπτη θεωρητική του εργασία και συνέδεσε το όνομά του με τους πρώιμους αμερικανικούς θριάμβους πάνω στη σύντηξη και τις διαστημικές περιπέτειες, αφήνοντας κληρονομιά παγκόσμιες σταθερές σήμερα σε όλους τους επιταχυντές.

Σαφώς μεγαλύτερος από τη σμπαραλιασμένη Ελλάδα της εποχής, ο Χριστόφιλος μεγαλούργησε στις ΗΠΑ, άφησε παρακαταθήκη στην επιστήμη δύο βασικές αρχές και μπήκε στα μεγάλα σαλόνια της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. Κι αν στη χώρα μας παραμένει εν πολλοίς άγνωστος, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού είναι ένα από τα ορόσημα της πρώιμης έρευνας αιχμής…

Πρώτα χρόνια

Ο Νικόλαος Χριστόφιλος γεννιέται στις 16 Δεκεμβρίου 1916 στη Βοστόνη από έλληνες μετανάστες, οι οποίοι δεν άντεξαν πολύ καιρό μακριά από την πατρίδα και επέστρεψαν στην Ελλάδα όταν ο μικρός ήταν εφτά ετών (1923). Ο Νίκος δείχνει από παιδί τη δίψα του για την επιστήμη.

Πιτσιρίκος ακόμα μαγεύτηκε από τη ραδιοφωνία και κατασκεύαζε αυτοσχέδιους πομπούς και δέκτες, όταν δεν επιδιόρθωνε τις συσκευές του σπιτικού του. Σε ηλικία 18 ετών γίνεται δεκτός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, απ’ όπου αποφοιτεί το 1938 με το πτυχίο του μηχανολόγου μηχανικού ανά χείρας.

Αφού έπιασε δουλειά σε τεχνική εταιρίας εγκατάστασης και συντήρησης ανελκυστήρων, ήρθε ο πόλεμος και η Κατοχή να του αλλάξει τον ρου της ζωής του. Κι αυτό γιατί οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής υποχρέωσαν την εταιρεία να εγκαταλείψει τους ανελκυστήρες και να στραφεί στη συντήρηση των φορτηγών τους, αφήνοντας τώρα στον νεαρό Χριστόφιλο άπλετο ελεύθερο χρόνο.

Ο παντοτινός εραστής της φυσικής στρέφεται έτσι στη μελέτη της θεωρητικής και πυρηνικής φυσικής, κυρίως από γερμανικά συγγράμματα, καθώς μόνο αυτά μπορούσε να βρει στην Αθήνα. Μετά τον πόλεμο, σύχναζε πια στη βιβλιοθήκη του USIS (United States Information Service), που είχε συνδρομή στο μόνο περιοδικό φυσικής που μπορούσε να βρει (το «Physical Review»).

Μέχρι το 1946, είχε θέσει ένα πρώτο γενικό περίγραμμα επιταχυντή σωματιδίων τύπου synchrotron (κυκλικός επιταχυντής όπου συνδυάζονται ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία για να επιταχύνουν φορτισμένα σωματίδια σε πολύ υψηλές ταχύτητες)! Δεν έκανε βέβαια καμία δημοσίευση, όπως θα όφειλε ενδεχομένως για να γίνει γνωστή η δουλειά του, αλλά αντιθέτως έσπευσε να κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τον επιταχυντή του τόσο στην Ελλάδα όσο και τις ΗΠΑ. Απέστειλε ωστόσο ένα αντίγραφο της πατέντας στο φημισμένο αμερικανικό πανεπιστήμιο Berkeley, όπου και πέρασε στα ψιλά…

Ο ελληνικός τσαμπουκάς που τα ξεκίνησε όλα

Την ώρα που γίνονταν αυτά σε επίπεδο χόμπι, ο Χριστόφιλος άνοιξε μεταπολεμικά τη δική του τεχνική εταιρεία ανελκυστήρων, αν και πλέον ήταν ξεκάθαρο ότι η εμπλοκή του με τη θεωρητική φυσική δεν ήταν περιστασιακή. Γιατί τώρα άρχισε να στήνει δικές του θεωρίες.

Ήταν το 1949 όταν ο μεγαλοφυής Έλληνας συνέλαβε τη θεωρία της Ισχυρής Εστίασης, ένα τολμηρό βήμα που απομακρυνόταν από την παραδεδομένη γνώση της εποχής! Και πάλι απέρριψε την ιδέα της δημοσίευσης, παρά τις συστάσεις των ελλήνων καθηγητών φυσικής που τους είχε παρουσιάσει τη σύλληψή του, προτιμώντας να κατοχυρώσει ξανά τις πρακτικές επιπτώσεις της θεωρίας του (έστειλε την αίτηση στις ΗΠΑ τον Μάρτιο του 1950).

Τα νέα αντίτυπα που ταχυδρόμησε και πάλι στο Berkeley πέρασαν από χέρι σε χέρι καθηγητή, χωρίς να τύχουν βέβαια ούτε αναγνώρισης ούτε και σοβαρής μελέτης. Ο Νίκος θεωρούσε πάντα τον εαυτό του «πρακτικό φυσικό», αν και η τεκμηρίωση της δουλειάς του δεν υπολειπόταν σε τίποτα από την αντίστοιχη των σπουδαγμένων συναδέλφων του.

Παρά ταύτα, το Γραφείο Ευρεσιτεχνιών των ΗΠΑ του απένειμε το σχετικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1956 (με αριθμό 2.736.799) για την Αρχή της Ισχυρής Εστίασης.

Παρά τις πολλά υποσχόμενες συνέπειες της νέας αυτής θεωρητικής δομής, η ανακάλυψή του πέρασε απαρατήρητη για τα επόμενα τρία χρόνια, όταν και διάβασε έκπληκτος ο Χριστόφιλος το 1952, σε άλλη μια επίσκεψή του στην Αμερική, ότι την Αρχή της Ισχυρής Εστίασης είχε (ξανα-)ανακαλύψει μια ομάδα τριών επιστημόνων!

Η καινοτόμα επιστημονική εργασία είχε εκδοθεί σε έγκριτη επιθεώρηση από τους E. Courant, H. Snyder και M.S. Livingston, χαιρετίστηκε ως το νέο μεγάλο πράγμα στη σωματιδιακή φυσική και ήταν έτοιμη να εφαρμοστεί στην κατασκευή των νέων επιταχυντών του Brookhaven, του Cornell και του ευρωπαϊκού CERN. Ο Χριστόφιλος δεν μπορούσε να πιστέψει στα μάτια του: η δική του δουλειά είχε αγνοηθεί απ’ όλους ενώ η δημοσίευση της πανομοιότυπης μελέτης των συναδέλφων του είχε τέτοιες κατακλυσμιαίες συνέπειες!

Είπε έτσι να πάει να διεκδικήσει την πατρότητα της θεωρητικής κατασκευής, καθώς δεν γνώριζε ότι η ομάδα είχε καταλήξει ανεξάρτητα στα ίδια αποτελέσματα (από εντελώς άλλη οδό δηλαδή). Όρμησε λοιπόν στο ερευνητικό εργαστήριο του Brookhaven για να τα ψάλει στον διευθυντή του! Εκείνος αναγνώρισε την πρώιμη συνεισφορά του Χριστόφιλου στη θεωρία, ο Έλληνας κατάλαβε ότι δεν είχαν κλέψει τη δουλειά του και όλα τακτοποιήθηκαν όταν το ίδρυμα του υποσχέθηκε να περιληφθεί το όνομά του στη δημοσίευση.

Δεν τον άφησαν όμως να φύγει, καθώς ένας αυτοδίδακτος φυσικός από την άλλη άκρη του κόσμου που είχε συλλάβει μια ανατρεπτική αρχή, αντίθετη σε όσα πίστευαν μέχρι τότε οι θεωρητικοί φυσικοί, ήταν σωστό λαυράκι! Του πρόσφεραν αμέσως μια θέση στο Brookhaven, την οποία αποδέχτηκε ο έλληνας μηχανικός και έπιασε αμέσως δουλειά στην κατασκευή του νέου επιταχυντή.

Το εργαστήριο έπρεπε μάλιστα να πείσει την Αρχή Ατομικής Ενέργειας των ΗΠΑ για την ασφάλεια της ιδέας του «τρελο-Έλληνα» (όπως τον αποκάλεσε το περιοδικό «Life» σε σχετικό αφιέρωμα), ώστε να την εφαρμόσει στη συσκευή. Με τον ανορθόδοξο και επεισοδιακό αυτό τρόπο έγινε μέσα σε μια μέρα ο Χριστόφιλος από μηχανικός ανελκυστήρων ερευνητής σε ένα από τα σημαντικότερα ερευνητικά κέντρα του τότε κόσμου…

Ο επιστήμονας πρώτης γραμμής που είπανε «Ελληνική Φωτιά»

Ο Nick Christofilos, όπως θα γινόταν τελικά γνωστός στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ήταν μια πολύπλευρη προσωπικότητα και ένας άνθρωπος ευδιάθετος και κοινωνικότατος. Αγαπούσε ιδιαίτερα να συζητά τις ιδέες του, να τις εξηγεί, ακόμα και να τσακώνεται γι’ αυτές, καθώς η φυσική ήταν κυριολεκτικά όλη του η ζωή. Αφού έστησε τον νέο επιταχυντή που κόμισε νέες γνώσεις στην επιστήμη, επικεντρώθηκε αργότερα στο έργο της ζωής του, το Astron.

Όπως εξηγούσε, το Astron είναι στα ελληνικά το αστέρι, ένα όνομα απόλυτα κατάλληλο για τον θερμοπυρηνικό αντιδραστήρα που ήθελε να φτιάξει, έχοντας πια στο στόχαστρο τη σύντηξη. Καθώς όμως όλη η πυρηνική έρευνα της εποχής ήταν απόρρητη και διαβαθμισμένη, ο Χριστόφιλος αναγκάστηκε να μετακινηθεί το 1956 στο νεοσύστατο Livermore (το σημερινό Lawrence Livermore National Laboratory), όπου και παρέμεινε μέχρι το τέλος της σπουδαίας σταδιοδρομίας του. Μέχρι να εγκριθεί μάλιστα το πάσο του για το κέντρο, σημειώθηκαν πολλά κωμικοτραγικά επεισόδια.

Ο φυσικός ηγήθηκε της καινοτόμας προσπάθειας παραγωγής ηλεκτρισμού με τη χρήση θερμοπυρηνικών αντιδράσεων που θα λάμβαναν χώρα στο πλάσμα (μια κατάσταση ύλης που εμφανίζεται σε συνθήκες όπου επικρατούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες). Η θερμοπυρηνική ανάφλεξη που πέτυχε ο Χριστόφιλος και ο χειρισμός του μαγνητικού πεδίου θα κατέληγαν σε ένα νέο είδος επιταχυντή, που έφερε και πάλι τη σφραγίδα του.

Προβεβλημένος και διαπρεπής, δεν θα έπαιρνε πολύ στο Πεντάγωνο να τον επιστρατεύσει στα προγράμματα εθνικής ασφάλειας. Ο έλληνας επιστήμονας καταλάβαινε την ανάγκη της χώρας για αμυντικά συστήματα στον κολοφώνα του Ψυχρού Πολέμου και ήταν περήφανος για τη συνεισφορά του στην άμυνά της. Παρά ταύτα, η εργασία του σε οπλικά συστήματα παραμένει ακόμα και σήμερα διαβαθμισμένη, ξέρουμε πάντως ότι τουλάχιστον 200 εργασίες στον τομέα φέρουν το όνομά του.

Αν και για δύο σχέδια δεν υπάρχουν αμφιβολίες ότι ήταν δικά του:

το περιβόητο «Argus» και το «Sanguine», μια πρόταση για επικοινωνίες χαμηλών συχνοτήτων. Ήταν το 1957 όταν πρότεινε τη δημιουργία μιας τεχνητής ζώνης ηλεκτρονίων γύρω από τη Γη επεμβαίνοντας στη μαγνητόσφαιρα του πλανήτη μας και δημιουργώντας ένα «μαγνητικό κάτοπτρο».

Με τη βούλα της αμερικανικής κυβέρνησης και ερεθισμένος από την αυγή της διαστημικής εποχής (μαγεύτηκε όταν διάβασε τον Οκτώβριο του 1957 για την πετυχημένη εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου, του σοβιετικού Σπούτνικ), ο πάντα οραματιστής Χριστόφιλος σκέφτηκε πως η προσπάθεια μαγνητικής παγίδευσης ηλεκτρονίων θα μπορούσε να δοκιμαστεί ως διαστημικό πείραμα σε πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις απ’ όσο θα επέτρεπαν τα στενά όρια της Γης!

Πρότεινε λοιπόν την εκτόξευση ατομικής βόμβας, η οποία με την έκρηξή της θα απελευθέρωνε έναν τεράστιο αριθμό ηλεκτρονίων υψηλής ενέργειας, τα οποία ακολούθως θα παγιδεύονταν από το μαγνητικό πεδίο της Γης και θα σχημάτιζαν τεχνητές ζώνες γύρω από τη Γη. Κι αν τα ηλεκτρόνια, αντί να διασκορπιστούν ατάκτως στα πέρατα του Διαστήματος, συγκεντρώνονταν και κατευθύνονταν από το γεωμαγνητικό πεδίο, τότε θα μπορούσαν να βλάψουν δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τη Γη.

Το υπερφιλόδοξο πείραμα, το πρώτο σε τέτοιες διαστάσεις και ύψη, και με την ανεξάρτητη επιβεβαίωση της υπόθεσης του Χριστόφιλου από τον Τζέιμς βαν Άλεν (μέσω των φυσικών ηλεκτρομαγνητικών Ζωνών βαν Άλεν που περιβάλλουν τη Γη), εγκρίθηκε από τον πρόεδρο Αϊζενχάουερ στις 6 Μαρτίου 1958, καθώς μόνο εύκολο δεν ήταν να σταλεί ατομική βόμβα στο Διάστημα!

Το πείραμα στήθηκε σε χρόνο-ρεκόρ (λιγότερο από τέσσερις μήνες) και στις 26 Ιουλίου εκτοξεύτηκε ο Explorer-4, ο τρίτος δορυφόρος στην ιστορία των ΗΠΑ, ο οποίος θα παρακολουθούσε την εξέλιξη του πειράματος στο άγνωστο ακόμα Υπερπέραν. Την 1η Αυγούστου ένα πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού απέπλευσε από το Σαν Φρανσίσκο με τις βόμβες του πειράματος με προορισμό τον Νότιο Ατλαντικό.

Η επιλογή της απομακρυσμένης περιοχής, κάπου 1.800 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, έγινε τόσο για ευνόητους λόγους μυστικότητας και ασφάλειας όσο και εξαιτίας της ιδιαιτερότητα του γεωμαγνητικού πεδίου της περιοχής, που έδινε περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας στο πείραμα.

Στις 27 και 30 Αυγούστου και στις 6 Σεπτεμβρίου εκτοξεύτηκαν με άκρα μυστικότητα τρεις ατομικές βόμβες των 2 χιλιοτόνων, οι οποίες εξερράγησαν στα 200, 240 και 540 χιλιόμετρα αντίστοιχα. Τόσο οι μετρήσεις του Explorer-4 όσο και οι παρατηρήσεις από το έδαφος επιβεβαίωσαν τη θεωρία του Χριστόφιλου: δημιουργήθηκε πράγματι μια τεχνητή ζώνη σωματιδιακής ακτινοβολίας ανάμεσα στις δύο Ζώνες βαν Άλεν, η οποία διατηρήθηκε μάλιστα για περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί (δύο εβδομάδες).

Τα ηλεκτρόνια του Argus αχρήστευσαν τις δορυφορικές επικοινωνίες και δημιούργησαν Σέλας, το πρώτο ποτέ τεχνητώς παραγόμενο Σέλας στην ατμόσφαιρα. Ο κόσμος πληροφορήθηκε για το γεγονός την επόμενη χρονιά, ώστε να καταλαγιάσουν οι αντιδράσεις, μιας και κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τις συνέπειες της πυρηνικής ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα.

Η επιτυχία του Argus δικαίωσε τον «τρελο-Έλληνα» και οδήγησε αργότερα σε πειράματα μεγαλύτερης κλίμακας.

Τελευταία του ερευνητική δουλειά ήταν το «Sanguine», ένα πείραμα μετάδοσης συχνοτήτων εξαιρετικά χαμηλής συχνότητας για την επικοινωνία των υποβρυχίων.

Ο Χριστόφιλος είχε και πάλι δίκιο, λύνοντας στην πορεία όλα τα θεωρητικά και πρακτικά προβλήματα που ανέκυψαν και χαρίζοντας στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ έναν αποτελεσματικότερο τρόπο επικοινωνίας με τα υποβρύχια σε μεγάλα βάθη.

Ο έλληνας επιστήμονας χρησιμοποίησε το ίδιο το εσωτερικό της Γης ως αναμεταδότη, όταν όλοι του έλεγαν πως κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο! Ο αντίκτυπος της ιδέας του Χριστόφιλου δεν καταλάγιασε και στη δεκαετία του 1980, πατώντας πάνω στις αρχές του, ο Bernard Eastlund ξεκίνησε ένα πρόγραμμα που πήρε την ονομασία High Frequency Active Auroral Research Program, το διαβόητο σε όλους τους συνωμοσιολόγους HAARP!

Ο σπουδαίος επιστήμονας άφησε την τελευταία του πνοή στις 24 Σεπτεμβρίου 1972 χτυπημένος από καρδιακή προσβολή στο σπίτι του στην Καλιφόρνια. Όπως και κάθε άλλη μέρα, είχε ξημερώσει στο εργαστήριό του στο Livermore, καθώς ξεχνιόνταν με την έρευνα και δεν έλεγε να τελειώσει. Ακόμα και ο επιστάτης τον κατσάδιαζε που έμενε από τις 10:00 το πρωί μέχρι μετά τα μεσάνυχτα στο ανήλιαγο ινστιτούτο.

Ο Χριστόφιλος είχε τιμηθεί εκτεταμένα με επιστημονικές διακρίσεις και πολιτειακά μετάλλια, ενώ στην προσωπική του ζωή είχε δύο γάμους στο ενεργητικό του, οι οποίοι του χάρισαν και τους δυο γιους του. Η δεύτερη μεγάλη αγάπη του ήταν το πιάνο και ειδικά οι συμφωνίες του Μπετόβεν και όλοι παραδέχονταν ότι έπαιζε το όργανο όπως έκανε και τις έρευνές του, πάντα σε fortissimo!

Η ασυνήθιστη αυτή προσωπικότητα στον κόσμο της επιστημονικής έρευνας ήταν μια διάνοια μπροστά από την εποχή του, αναζητώντας συνεχώς καινοφανείς λύσεις σε καθιερωμένα προβλήματα. Όταν πέθανε, τον ήξεραν και τον σέβονταν όλοι και εκείνος απέδιδε πάντα τα οφειλόμενα σε όσους συνέβαλαν στη δική του δουλειά.

Και όπως ομολογούσαν εξάλλου και οι αμερικανοί συνάδελφοί του (όπως στους τόσους επικήδειους που γράφτηκαν γι’ αυτόν), η ελληνικότητά του (τιμή και καμάρι του) ήταν πάντα έκδηλη στις προσωπικές επαφές του: τεράστια αυτοπεποίθηση, παροιμιώδη ανυπομονησία και μια απίστευτη γενναιοδωρία προς όλους…

http://www.pronews.gr/portal/20160808/genika/epistimes/27120/nhristofilos-o-ellinas-piso-apo-toys-diastimikoys-kai-pyrinikoys

[Δροσος Γεωργιος]

Έλληνας επιστήμονας ρίχνει φως στην τεράστια ποικιλία των ιών στη Γη.

Ένας Έλληνας βιολόγος της διασποράς, ο οποίος εργάζεται στο Κοινό Ινστιτούτο Γονιδιώματος του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, ανακάλυψε και «χαρτογράφησε» ένα τεράστιο αριθμό άγνωστων έως τώρα ιών, που υπάρχουν στον πλανήτη μας και η πλειονότητα των οποίων «τρυπώνουν» στα βακτήρια και τα μολύνουν.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Νίκο Κυρπίδη, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", μελέτησαν όλες τις βάσεις γενετικών μικροβιακών δεδομένων ανά τον κόσμο και ανακάλυψαν πάνω από 125.000 πλήρη ή αποσπασματικά γονιδιώματα ιών, που περιέχουν συνολικά 2,79 εκατομμύρια πρωτεΐνες. Με τον τρόπο αυτό, πέτυχαν να πολλαπλασιάσουν τον αριθμό των γνωστών γονιδίων ιών, πράγμα που θα βοηθήσει σημαντικά τους επιστήμονες, ιδίως στο πεδίο της συνθετικής βιολογίας.

«Είναι η πρώτη φορά που κάποιος έψαξε συστηματικά σε όλα τα ενδιαιτήματα και σε τέτοιο μεγάλο εύρος δεδομένων, για να φέρει στο φως τόσους νέους ιούς. Εξερευνήσαμε γενετικά τους ιούς σε όλα τα οικοσυστήματα», δήλωσε ο κ. Κυρπίδης.

«Το 99% των οικογενειών ιών που ανακαλύφθηκαν, δεν σχετίζονται στενά με κανένα ιό που είχε ήδη ‘διαβαστεί΄το DNA του. Αυτό μας παρέχει ένα τεράστιο πλούτο νέων δεδομένων, τα οποία θα μελετηθούν πιο λεπτομερώς μέσα στα επόμενα χρόνια», επεσήμανε και πρόσθεσε: «Υπερδιπλασιάσαμε τον αριθμό των μικροβιακών οικογενειών που ‘φιλοξενούν' ιούς και δημιουργήσαμε τον πρώτο χάρτη παγκόσμιας κατανομής των ιών».

Ο αριθμός των μικροβίων στον πλανήτη μας είναι ασύλληπτος (υπολογίζεται στον αριθμό 1 ακολουθούμενο από 30 μηδενικά) και θεωρείται ότι ξεπερνά τα άστρα του γαλαξία μας. Τα περισσότερα παραμένουν άγνωστα και αναξιοποίητα. Το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ διαθέτει ένα πρόγραμμα που προσπαθεί να ρίξει φως σε αυτή τη μικροβιακή «σκοτεινή ύλη».

Ο αριθμός των ιών θεωρείται τουλάχιστον δύο τάξεις μεγέθους μεγαλύτερος από εκείνον των μικροβιακών κυττάρων (βακτηρίων κ.α.). Η κατάσταση περιπλέκεται, επειδή οι ιοί διεισδύουν στα μικρόβια και τα μολύνουν.

Μέχρι σήμερα έχει «διαβαστεί» το DNA (έχουν αλληλουχηθεί τα γονιδιώματα) μόνο 2.200 ιών και περίπου 50.000 βακτηρίων, δηλαδή ένα πολύ μικρό ποσοστό του συνόλου. Η νέα μελέτη -στην οποία συμμετείχε ένας ακόμη Έλληνας επιστήμονας, συνεργάτης του Ν.Κυρπίδη, ο Γιώργος Παυλόπουλος, επίσης ερευνητής του Κοινού Ινστιτούτου Γονιδιώματος του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ- θα βοηθήσει να μελετηθούν περισσότερα γονιδιώματα.

Ο Ν.Κυρπίδης σπούδασε Βιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1988) και πήρε το διδακτορικό του στη Μοριακή Βιολογία και Βιοτεχνολογία από το Πανεπιστήμιο Κρήτης (1996). Από το 2004 εργάζεται στο Joint Genome Institute του αμερικανικού Υπουργείου Ενέργειας στο Σαν Φρανσίσκο, ως ειδικός στη βιοπληροφορική και υπεύθυνος για την ανάπτυξη μιας πλατφόρμας συγκριτικής ανάλυσης των μικροβιακών γονιδιωμάτων.

Το 2010 έγινε επικεφαλής του Προγράμματος Μεταγονιδιωματικής και το 2011 του συνδυασμένου Προγράμματος Μικροβιακής Γονιδιωματικής και Μεταγονιδιωματικής. Έχει διάφορα βραβεία στο ενεργητικό του και από το 2014 είναι μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Μικροβιολογίας.

http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/ellinas_epistimonas_rixnei_fos_stin_terastia_poikilia_ton_ion_sti_gi-64455204/