Ένα αστρικό βρεφοκομείο στο κέντρο του Γαλαξία

[nansy]

Ένα αστρικό βρεφοκομείο στο κέντρο του Γαλαξία

 

 

Το αστρικό σμήνος Arches βρίσκεται στην καρδιά του Γαλαξία μας, πολύ κοντά στη μαύρη τρύπα Sgr A, με μάζα αρκετά εκατομμύρια φορές εκείνης του Ήλιου. Το μεγάλο τηλεσκόπιο VLT του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO) φωτογράφισε το σμήνος με απίστευτη λεπτομέρεια, αναδεικνύοντας χαρακτηριστικά που μέχρι τώρα ήταν άγνωστα στους αστρονόμους. Η αξία των νέων παρατηρήσεων έγκειται στην χρησιμοποίηση της τεχνικής adaptive optics, με την οποία διορθώνεται σε μέγιστο βαθμό η θολότητα των εικόνων που οφείλεται στη γήινη ατμόσφαιρα. Έτσι, οι επίγειες παρατηρήσεις γίνονται εφάμιλλες των παρατηρήσεων των διαστημικών τηλεσκοπίων. Μια άλλη δυσκολία στην παρατήρηση του Arches είναι οι τεράστιες ποσότητες σκόνης που βρίσκονται συγκεντρωμένες στις κεντρικές περιοχές του Γαλαξία μας, εμποδίζοντας τη διέλευση του φωτός από το σμήνος, ιδιαίτερα του υπεριώδους και του ορατού φάσματος. Οι πρόσφατες παρατηρήσεις του VLT έγιναν στο κοντινό υπέρυθρο, τα μεγαλύτερα μήκη κύματος του οποίου μπορούν να διαπεράσουν τη σκόνη και να φτάσουν μέχρι τα γήινα τηλεσκόπια.

 

Το αστρικό σμήνος Arches βρίσκεται σε απόσταση 25.000 ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Τοξότη. Περιέχει περί τα 1.000 βαριά άστρα, το καθένα μάζας έως και 10 φορές εκείνης του Ήλιου και ηλικίας μόλις 2,5 εκατομμυρίων ετών – πρόκειται δηλαδή για ένα πραγματικό αστρικό βρεφοκομείο. Γι’ αυτό, μας προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να μελετήσουμε τις συνθήκες δημιουργίας βαρέων άστρων σε τόσο άστατες συνθήκες όπως εκείνες που επικρατούν στο κέντρο του Γαλαξία μας: ισχυρές δυνάμεις προς όλες τις κατευθύνσεις εξασκούνται από τα χιλιάδες γειτονικά άστρα, το υπέρθερμο αέριο και φυσικά τη μαύρη τρύπα. Στο Σύμπαν γενικά, οι επιστήμονες διαπιστώνουν μια αξιοσημείωτη σταθερότητα στο λόγο βαρέων προς ελαφρά άστρα κάθε σμήνους – με τα πρώτα να είναι σπανιότερα. Για πολλά χρόνια, οι αστρονόμοι πίστευαν ότι το Arches αποτελεί εξαίρεση, λόγω των ειδικών συνθηκών που επικρατούν στο κέντρο του Γαλαξία, οι νέες παρατηρήσεις όμως απέδειξαν ότι η ίδια ακριβώς σχέση ισχύει και εκεί.

 

Ένα ασυνήθιστο χαρακτηριστικό του αστρικού σμήνους Arches είναι ότι βρέθηκε 10 φορές βαρύτερο από άλλα παρόμοια σμήνη νέων άστρων που βρίσκονται διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία του Γαλαξία μας. Το σμήνος έχει διάμετρο 3 έτη φωτός, κι αυτό σημαίνει ότι τα 1.000 και πλέον άστρα του συνωστίζονται σε μια περιοχή όγκου μόλις ενός κυβικού έτους φωτός. Αυτό κάνει το Arches το πυκνότερο νεαρό αστρικό σμήνος που γνωρίζουμε σήμερα, αφού η αστρική συγκέντρωση εκεί είναι έως και 1.000.000 φορές μεγαλύτερη απ’ ό,τι στη γειτονιά του Ήλιου μας!

 

 

http://www.scienceillustrated.gr/index.php?op=Magazine&todo=showarticle&aid=2956