Εστιαστής

[peaceful]

Καλημέρα πάλι θα θέσω ερώτηση "κρίσεως".

 

Προσπαθώντας να εστιάσω, ιδιαιτέρως όταν παρατηρώ σε μεγάλες μεγεθύνσεις, πολλές φορές λίγο πριν την εστίαση συμβαίνει μια ενοχλητική αναπήδηση του εστιαστή πράγμα που δυσκολεύει την διαδικασία της εστίασης . Υπάρχει τρόπος να κάνω τον εστιαστή ποιο σταθερό; Έχω δοκιμάσει να σφίξω τις βίδες του αλλά τότε γίνεται πολύ σφιχτός.

Επίσης συνέχεια διαβάζω για εστιαστές τύπου Crayford, τι διαφορά έχουν αυτοί από τους απλούς εστιαστές ;

[rama]

Φίλε peaceful,

αν εννοείς οτι κάνοντας εστίαση το είδωλο μετακινείται (κάτι που είναι εμφανές με πολύ μεγάλη μεγέθυνση) τότε μάλλον αναφέρεσαι στο λεγόμενο image shift, και υποθέτω οτι έχεις τηλεσκόπιο schmidt-cassegrain. Αυτά τα τηλεσκόπια εστιάζουν με την μετακίνηση του πρωτεύοντος καθρέφτη ενώ ο προσοφθάλμιος φακός παραμένει σταθερός, με αποτέλεσμα να υπάρχουν μικρά προβλήματα λόγω ανοχών στην εφαρμογή του καθρέφτη γύρω από την σπείρα του σωλήνα (buffle) πάνω στον οποίο στηρίζεται και κινείται.

Κάτι που μπορείς να κάνεις είναι να γυρίσεις 2-3 φορές τον εστιαστή σε όλη την διαδρομή και προς τις δύο κατευθύνσεις ώστε να μετακινηθεί ο καθρέφτης εντελώς μπροστά και πίσω, για να στρωθεί πιό ομοιόμορφα το ειδικό γράσσο που υπάρχει (προσοχή μην το ζορίσεις στο τέρμα!).

Μην περιμένεις θαύματα, καθώς οι ανοχές είναι μεγάλες αλλά πιστεύω οτι θα δείς μικρή βελτίωση όπως είχα δεί κι εγώ σε ένα τηλεσκοπιο που είχα παλιότερα.

Οι εστιαστές Crayford μετακινούν τον προσοφθάλμιο με την χρήση οδοντωτής ή ελικοειδούς επιφάνειας, με αποτέλεσμα να υπάρχει σταθερή και αξονική κίνηση χωρίς μικροαλλαγές στην ευθυγράμιση των οπτικών. Αυτό το σύστημα υπάρχει πχ στα φτηνά διοπτρικά τηλεσκόπια (!), αλλά και στα σύγχρονα schmidt-cass και σε όλα τα τηλεσκόπια όπου υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρικής εστίασης και συνεργασίας με προγράμματα αστροφωτογράφισης.

[Στέφανος Σοφολόγης]

Φίλε peaceful,

 

καλύτερα να μας αναφέρεις και τι τηλεσκόπιο έχεις.

Το πρόβλημα που περιγράφεις είναι πράγματι πολύ κοινό και ενοχλητικό στα schmidt-cassegrain. Επειδή όμως αναφέρεις τις βίδες του εστιαστή, σκέφτομαι ότι μάλλον δεν είναι S-C αλλά νευτώνιο ή διοπτρικό και έχει έναν από τους συνήθεις εστιαστές.

 

Ό,τι τηλεσκόπιο κι άν έχεις, η απόλυτη λύση είναι ένας εστιαστής τύπου crayford, o οποίος, (ας μου επιτρέψει τη διόρθωση ο φίλος Άγγελος), δε χρησιμοποεί καθόλου οδοντωτές ή ελικοειδείς επιφάνειες και αυτό ακριβώς είναι το πλεονέκτημά του. Η κίνηση μεταδίδεται στον κινητό σωλήνα του εστιαστή μέσω της τριβής από τον άξονα που στρέφουμε με το χέρι (ή μοτέρ). Ταυτόχρονα, ο άξονας πιέζει τον σωλήνα του εστιαστή πάνω σε τέσσερις μεταλλικές ροδίτσες ακριβείας (απέναντι από τον άξονα), αποκλείοντας απολύτως οποιαδήποτε κίνηση άλλη από αυτή της εστίασης.

 

Νά ένα σχετικό σχέδιο:

http://home.att.net/~dale.keller/atm/cassegrains/sapp/sappfoc2.gif

 

και μια φωτογραφία ενός home-made crayford όπου φαίνεται καθαρά η λογική λειτουργίας:

http://home.alltel.net/microsys/crayford2.jpg

 

Πρίν μερικές εβδομάδες αντικατέστησα τον απλό εστιαστή (1.25" τύπου Vixen, λειτουργούσε θαυμάσια) του νευτώνιου τηλεσκοπίου μου με εστιαστή crayford 2" της Baader και η ευαισθησία και ακρίβεια της εστίασης αυξήθηκε πολύ. Φυσικά δεν υπάρχει κανένα απολύτως «παίξιμο», και χωρίς να χρειάζεται σφίξιμο του εστιαστή. Ο ίδιος κυκλοφορεί και από άλλες εταιρίες. Οι τιμές ενός τέτοιου εστιαστή είναι από 150€ περίπου έως ...άστο. Συχνά συνοδεύονται από ηλεκτρικό έλεγχο αλλά αυτός δεν χρειάζεται γιά απλές εφαρμογές. Είναι απαραίτητος μόνο σε κάποια είδη φωτογραφίας και χρήσιμος στις πολύ μεγάλες μεγεθύνσεις (>300) όταν η βάση του τηλεσκοπίου δεν είναι πολύ σταθερή και το άγγιγμα του εστιαστή ταλαντώνει σημαντικά το τηλεσκόπιο.

 

Ένα μειονέκτημα των crayford είναι το περιορισμένο εύρος κίνησης (3-5cm). Αυτό σημαίνει προσεκτική επιλογή της θέσης τοποθέτησης και πιθανώς χρήση extension tube αν πρέπει να καλύπτεται και η φωτογράφιση κύριας εστίας (prime focus).

 

Φιλικά, Στέφανος

[peaceful]

Φίλοι Άγγελε και Στέφανε σας ευχαριστώ για τις πληροφορίες.

Στέφανε όντως έχεις δίκιο το τηλεσκόπιο μου είναι κατοπτρικό (C8N-GT) και ο εστιαστής απλός ruck and pinion δεν ξέρω αν το λέω και το γράφω σωστά. Υποθέτω ότι μελλοντικά θα πρέπει να προμηθευτώ κάποιον τύπου Crayford αν θέλω να λύσω το πρόβλημα τον αναπηδήσεων. Αυτός της Baader πόσο κοστίζει;

 

 

Και κάτι άσχετο με τα προηγούμενα.

Υποτίθεται ότι η θεωρητική διαχωριστική ικανότητα ενός 8-ιντσου είναι περίπου 0.7 δεύτερα το ζήτημα είναι ότι προπαθώ να διαχωρίσω για παράδειγμα τον Algieba ή τον κάστορα (4 δεύτερα) και μάλιστα σε υψηλές μεγεθύνσεις και δεν μπορώ να πω ότι ο διαχωρισμός είναι σαφής, ενώ διαβάζω στο nightwatch και το monthly sky gide ότι αρκεί ένα 3-ιντσο ή 4-ιντσο για να κάνει τους παραπάνω διαχωρισμούς.

Να υποθέσω ότι αυτό έχει να κάνει με το ζήτημα της ευθυγράμμισης , υποτίθεται ότι έχω κάνει με το εξάρτημα της celestron, ή μπορεί να έχει να κάνει με το κακό seeing ;

[Στέφανος Σοφολόγης]

Φίλε Peaceful,

 

o εστιαστής crayford 2" της Baader κοστίζει περίπου 200 €. Σε παρόμοια τιμή διατίθεται ένας σχεδόν όμοιος από την Orion Optics και λίγο φθηνότερα ένας από τη William Optics (αλλά στην Αμερική).

 

Για τον Castor o διαχωρισμός είναι πράγματι δυνατός με τηλεσκόπιο 3". Ο Algieba ξεχωρίζει και με κιάλια (αστειεύομαι... διαχωρίζεται πάντως και με το μικρότερο τηλεσκόπιο και μεγέθυνση 60Χ-100Χ). Αν φταίει η ευθυγράμμιση ή το seeing θα το καταλάβεις παρατηρώντας διάφορες νύχτες. Αν δεν διαχωρίζονται ξεκάθαρα καμμία νύχτα τότε η ευθυγράμμιση είναι πολύ κακή. Ακόμα και με μέτριο seeing οι συγκεκριμένοι αστέρες πρέπει να εμφανίζουν ξεχωριστούς δίσκους του Airy με 8" τηλεσκόπιο - παρότι οι δακτύλιοι περίθλασης των αστέρων μπορεί να μπλέκονται καθώς «χορεύουν». Με καλό seeing είναι πολύ εύκολοι στόχοι στις 200Χ. Παρατήρησε μερικές νύχτες και τσέκαρε την ευθυγράμμιση κάθε νύχτα έχοντας στοχεύσει στό ύψος του αστέρα. (Αν το κάτοπτρο είναι πολύ χαλαρά στηριγμένο, μπορεί να χάνει τελείως την ευθυγράμμιση στοχεύοντας από τα χαμηλά στά ψηλά και αντίστροφα.)

 

Φιλικά, Στέφανος

[peaceful]

Οκ φίλε Στέφανε σε ευχαριστώ, μάλλον θα πρέπει να προσέξω περισσότερο την ευθυγράμισση του τηλεσκοπίου.

[rama]

Στέφανε, έχεις δίκιο για την περιγραφή του εστιαστή, φαίνετε οτι στην προσπάθειά μου να το απλοποιήσω το θέμα το παράκανα και δεν έκανα σωστή κατηγοριοποίηση.

Για κάποιο περίεργο λόγο παραμελείται η σημασία του collimation και του seeing στην επιτυχία του διαχωρισμού διπλών αστέρων και της απόλαυσης λεπτομέρειας σε πλανήτες.

Το collimation είναι κάτι που είναι στο χέρι του καθενός να το φροντίζει. Στην περίπτωση του seeing, προκύπτουν σημαντικές διαφορές από νύχτα σε νύχτα και από περιοχή σε περιοχή κι έτσι δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα.

Αν και είμαστε πατριωτάκια με τον peaceful, δεν έχω άποψη περί seeing για την συγκεκριμένη περιοχή παρατήρησής του, αλλά από φωτορύπανση δεν έχει κανένα πρόβλημα!

[peaceful]

Φίλε Άγγελε όντως η φωτορύπανση στην περιοχή μου είναι μικρή, αν εξαιρέσουμε κάποιες ενοχλητικές λάμπες φωτισμού,ιδίως μία την έχω άχτη ,μάλλον στα αξεσουάρ του ερασιτέχνη αστρονόμου θα πρέπει να προστεθεί και το αεροβόλο , πάντως από το χωριό διακρίνω την έντονη φωτορύπανση της Μυτιλήνης !Όσο για το seeing μάλλον υπάρχει αρκετή υγρασία που μετριάζει την ποιότητα του.

Μέχρι τώρα δεν έχω δοκιμάσει να κάνω παρατήρηση DSO σε τελείως σκοτεινή περιοχή πχ στο δάσος της Καλλονής, αυτό χρειάζεται παρέα ! Πραγματικά χαίρομαι που διαβάζω στο astrovox τις εξορμήσεις που διοργανώνετε και μάλιστα από ότι καταλαβαίνω πρέπει να κάνετε αρκετά χιλιόμετρα για να βρείτε σκοτεινούς ουρανούς, αντίθετα εδώ στο νησί μπορείς να βρείς πολύ ποιο εύκολα περιοχές απαλλαγμένες από την ενοχλητική φωτορύπανση αλλά δεν μπορείς να βρεις άτομα που να ασχολούνται με το χόμπυ . Σίγουρα κοντά σε έμπειρους παρατηρητές μαθαίνεις πολύ ποιο εύκολα κάποιες διαδικασίες.Αλλά και από το να δεις μέσα από διαφορετικά τηλεσκόπια μάλλον αποκτάς άποψη για το τι πρέπει να περιμένεις από το δικό σου.