Κοσμική έκρηξη γίνεται το πιο μακρινό και αρχαίο φαινόμενο σ

[Polykarpos]

Ο βίαιος θάνατος ενός γερασμένου άστρου στις εσχατιές του Σύμπαντος είναι το πιο μακρινό και αρχαίο φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα στο Σύμπαν, ανακοίνωσαν οι αστρονόμοι που το ανίχνευσαν. Η λάμψη της έκρηξης χρειάστηκε πάνω από 13 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει μέχρι τη Γη.

 

Το φαινόμενο που ανιχνεύθηκε αυτόματα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Swift της NASA ήταν μια έκλαμψη ακτίνων γ, ένας πίδακας ακτινοβολίας πιο λαμπρός από ολόκληρους γαλαξίες.

 

Οι εκλάμψεις ακτίνων γ, τα πιο βίαια φαινόμενα του Σύμπαντος, εκμπέμπονται από γιγάντια αλλά γερασμένα άστρα που καταρρέουν κάτω από το ίδιο τους το βάρος και μετατρέπονται σε μαύρες τρύπες ή άστρα νετρονίων.

 

Η έκλαμψη GRB 090423 έγινε αντιληπτή στις 23 Απριλίου και συνέβη πριν από 13,1 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν το Σύμπαν είχε ηλικία μόλις 630 εκατομμύρια χρόνια.

 

Η μελέτη τέτοιων μακρινών φαινομένων βοηθά τους κοσμολόγους να κατανοήσουν την εξέλιξη του Σύμπαντος:

 

Τα σημερινά θεωρητικά μοντέλα προβλέπουν ότι τα πρώτα άστρα εμφανίστηκαν αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Επομένως, το άστρο που προκάλεσε την έκλαμψη GRB 090423 πρέπει να ανήκε στις πρώτες γενιές άστρων που γεννήθηκαν και πέθαναν στο νεαρό Σύμπαν, αναφέρουν δύο ερευνητικές ομάδες στο βρετανικό περιοδικό Nature.

 

Όπως αναφέρει ο δικτυακός τόπος του περιοδικού, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν επίγεια τηλεσκόπια στη Χαβάη, τη Χιλή και τα Κανάρια Νησιά για να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της λάμψης για αρκετές ώρες μετά την εμφάνισή της.

 

Η απόσταση της έκλαμψης υπολογίστηκε με βάση την ερυθρή μετατόπιση, ένα είδος «τεντώματος» της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας λόγω της διαστολής του Σύμπαντος, σύμφωνα με το φαινόμενο Ντόπλερ: όσο περισσότερο χρόνο χρειάζεται το φως ενός αντικειμένου να φτάσει μέχρι τη Γη, τόσο περισσότερο το χρώμα του μετατοπίζεται προς το κόκκινο.

 

Η ερυθρή μετατόπιση του GRB 090423 μετρήθηκε στο 8,2, που σημαίνει ότι η λάμψη εκπέμφθηκε όταν το Σύμπαν ήταν πάνω από εννέα φορές μικρότερο από ό,τι σήμερα.

 

Μέχρι τώρα, το ρεκόρ απόστασης και ηλικίας κατείχε ένας γαλαξίας που εντοπίστηκε το 2006 και έχει ηλικία 12,8 δισ. χρόνια.

 

Newsroom ΔΟΛ

http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=1068980&lngDtrID=252

[dimkasta]

 

Οι εκλάμψεις ακτίνων γ, τα πιο βίαια φαινόμενα του Σύμπαντος, εκμπέμπονται από γιγάντια αλλά γερασμένα άστρα που καταρρέουν κάτω από το ίδιο τους το βάρος και μετατρέπονται σε μαύρες τρύπες ή άστρα νετρονίων.

 

Όπως αναφέρει ο δικτυακός τόπος του περιοδικού, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν επίγεια τηλεσκόπια στη Χαβάη, τη Χιλή και τα Κανάρια Νησιά για να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της λάμψης για αρκετές ώρες μετά την εμφάνισή της.

 

Πολύ ενδιαφέρον το να παρατηρείται ένα τόσο εντυπωσιακό/βίαιο φαινόμενο σε τόσο μακρυνά/αρχαία άστρα.

 

Ειδικά εφ' όσον το να δούμε τον πίδακα από μια τόσο μακρυνή έκρηξη είναι πραγματικά δύσκολο και σπάνιο αφού πρέπει να μας "σημαδεύει" όπως εκτοξεύεται από τους πόλους του άστρου.

 

Για άλλη μια φορά όμως, το σπασμένο τηλέφωνο των δημοσιογράφων έκανε το ημι-θαύμα του "εμπλουτίζοντας" το θέμα...

 

Για να διευκρινήσουμε μερικά πράγματα λοιπόν, αυτές οι εκρήξεις είναι τόσο βίαιες που κρατούνε μόνο ελάχιστα δευτερόλεπτα. Αυτό ήτανε και το μεγαλύτερο πρόβλημα στην παρατήρησή τους αφού μέχρι να τα αντιληφθούμε είχανε πλέον σταματήσει να υπάρχουνε.

Γι αυτό στάλθηκε και το "Swift" ("Γρήγορο" σε ελεύθερη μετάφραση ) το οποίο ανιχνεύει τέτοιες εκρήξεις ταχύτατα, τις καταγράφει και στέλνει τα δεδομένα σε επιλεγμένα αστεροσκοπεία/κέντρα για ανάλυση.

 

Επίσης, αυτές οι εκρήξεις αυτές χωρίζονται σε 2 κατηγορίες ανάλογα με τη διάρκειά τους.

Αν θυμάμαι καλά οι πιο "μή σύντομες" (μέχρι 6 δευτερόλεπτα αν θυμάμαι καλά) έχουνε αποδοθεί σε κατάρευση άστρων όπως αναφέρει το άρθρο.

Η δεύτερη κατηγορία, οι πιο "σύντομες" δεν έχουνε αναλυθεί εκτενώς ακόμα, αλλά αν θυμάμαι καλά αποδίδονται κατά μια θεωρία σε σύγκρουση/κατάρρευση ζευγών άστρων.

 

Μάλιστα αρχικά η αστρονομική κοινότητα είχε εφησυχαστεί αφού η πιθανότητα για κατάρευση τέτοιου άστρου αρκετά κοντά για να μας απειλήσει ο πίδακας ακτινοβολίας ήτανε μηδαμινή.

Όμως με την παρατήρηση των "σύντομων" εκρήξεων η ανησυχία επανήλθε ως ένα βαθμό.

 

Ελπίζω να μην το κανα και γω χαλασμένο τηλέφωνο αφού τα παραπάνω τα είχα διαβάσει πριν αρκετό καιρό...

[ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΛΕΩΝ]

Οι τοσο μακρυνες σουπερνοβα μας στελνουν και μια.. ηχω της εκρηξης που μας ερχεται αργοτερα στο υπεριωδες,ορατο και υπερυθρο φως.Αυτη μας βοηθαει να μετρησουμε την διαρκεια και τη φωτεινοτητα της εκρηξης.

[Heal]

Καλησπέρα σας. Οι εκλάμψεις ακτίνων γ είναι από τα πιο ζεστά, κυριολεκτικά και μεταφορικά, θέματα της αστροφυσικής. Ας θυμηθούμε όμως ορισμένα πράγματα:

Οι εκλάμψεις ακτινων γ έχουν δύο στάδια ακτινοβολίας, το πρώτο είναι η κύρια εκπομπή (prompt emission) και το δεύτερο είναι η ύστερη εκπομπή (afterglow). Η κύρια εκπομπή είναι στις μαλακές ακτίνες γ, δηλαδή χαμηλής ενέργειας για τα δεδομένα των ακτίνων γ, και ενίοτε στις ακτίνες χ. Η ύστερη ακτινοβολία περνάει από όλο το φάσμα των συχνοτήτων και φτάνει ως τα ραδιοκύματα που σε μερικές περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί αρκετές βδομάδες μετά την έκλαμψη. Η κύρια ακτινοβολία παράγεται όταν ο πίδακας προσπαθεί να "τρυπήσει" το αστέρι και να βγει έξω, και καθώς η κεφαλή ου πίδακα κινείται μέσα στο αστέρι φρενάρει από το υλικό του ίδιου του αστεριού, αντίθετα το υλικό που έρχεται από το κέντρο της έκλαμψης, περνάει από τον χώρο που έχει ήδη καθαριστεί από υλικό ώσπου φτάνει στην κεφαλή του πίδακα και εκεί συγκρούεται. Αυτές οι συγκρούσεις είναι τα εσωτερικά κρουστικά κύματα που παράγουν την κύρια εκπομπή. Η ύστερη εκπομπή παράγεται όταν ο πίδακας επιβραδύνεται από το μεσοαστρικό υλικό σχηματίζοντας τα εξωτερικά κρουστικά κύματα.