Ηλιακές Κηλίδες και Ηλιακός άξονας

[pthomaidis]

Καλησπέρα

Παρατηρώντας καθημερινά τον ήλιο με κυάλια (MEADE του LIDL) και astrosolar filter της Baader, βλέπω τις ηλιακές κηλίδες να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται.

Από τον τρόπο κίνησης τους πάνω στην ηλιακή επιφάνεια και την διάταξη των ζευγών που εμφανίζονται, μου έχει δημιουργηθεί η εντύπωση, ότι ό άξονας περιστροφής του ήλιου παρουσιάζει κλίση περιπου 15-30 μοιρες με την κατακόρυφο στην Αθήνα.

Το ότι υπάρχει κλίση σε σχέση με το επίπεδο της εκλειπτικής, είναι γνωστό αλλά το να το διαπιστώνεις και να το ...βλέπεις είναι διαφορετικό.

Επίσης τα ζεύγη των κηλίδων, μου δημιουργείται η εντύπωση, ότι διατάσσονται σε παράλληλους προς τον ηλιακό ισημερινό κύκλους.

Περιμένω να μου επιβεβαιώσετε ή να μου καταρρίψετε τις εντυπώσεις αυτές.

Ευχαριστώ.

[aristarchus]

Παυλο,

 

Η περιστροφη των κηλιδων εχει να κανει με την αποκληση τους. Για παραδειγμα, ο ρυθμος κινησης των κηλιδων κοντα στον ισημερινο ειναι διαφορετικη (ταχυτερη) απο αυτους προς τους πολους.

 

Ηθελα να τονισω οτι ο ηλιος ειναι μια μαζα αεριου και αυτο εξηγει το φαινομενο της διαφορετικης περιστροφης του ηλιου και κηλιδων σε σχεση με την αποκληση απο τον ισημερινο.

[pthomaidis]

Αντώνη

αυτή την διαφορική ιδιοπεριστροφή του ήλιου την ξέρω. Εξάλλου εξαιτίας της παραμορφώνονται οι μαγνητικές δυναμικές γραμμές του ηλιακού μαγνητικού πεδίου με αποτέλεσμα την δημιουργία των κηλίδων. Εκείνο που δεν ξέρω είναι αν τα ζεύγη των κηλίδων, γιατί συνήθως ζεύγη δημιουργούνται, έχουν διάταξη παράλληλη προς τον ηλιακό ισημερινό. Από τις παρατηρήσεις μου τουλάχιστον, μου δημιουργείται μία τέτοια αίσθηση ή τέλος πάντων ψευδαίσθηση.

Όταν κοιτάμε τον ήλιο ασυναίσθητα τοποθετούμε τον βόρειο πόλο του πάνω, ενώ παρακολουθώντας τις κηλίδες, την κίνησή τους και τα ζεύγη, ο βόρειος πόλος του ήλιου φαίνεται να είναι μετατοπισμένος περίπου 30 μοίρες δεξιά. Και αυτό θέλω να επιβεβαιώσω.

[Στέφανος Σοφολόγης]

Παύλο,

 

στο θέμα αυτό εμπλέκονται αρκετές γωνίες και επίπεδα και χρειάζεται προσοχή, κυρίως επειδή η Γη περιστρέφεται και βρισκόμαστε σε ενδιάμεσο γεωγραφικό πλάτος.

 

Στην παρακάτω ανάλυση θα αγνοήσω για απλούστευση ότι ο άξονας περιστροφής του Ήλιου αποκλίνει κατά 7,25° από τον άξονα της τροχιάς της Γης (εκλειπτική).

 

Η συγκεκριμένη κλίση που αναφέρεις δεν μπορεί να είναι σταθερή στη διάρκεια της ημέρας αφού δεν βρισκόμαστε στον ισημερινό (ή καλύτερα στους πόλους). Για να γίνει πιό κατανοητό αυτό, σκέψου τη Σελήνη όταν είναι ενός τετάρτου (για ευκολία): ανατέλλει «μπρούμυτα» και δύει «ανάσκελα» - συγνώμη για τους όρους. Αν θεωρήσουμε λοιπόν οποιαδήποτε διάμετρό του δίσκου της συμπεριλαμβανομένης και της προβολής του άξονα περιστροφής της, αυτή περιστρέφεται σχεδόν 180° από την ανατολή μέχρι τη δύση. Ομοίως και για τον Ήλιο.

 

Συνεπώς, για ένα συμπέρασμα σαν αυτό που αναφέρεις, έχει νόημα να παρατηρούμε το Ήλιο μόνο συγκεκριμένη ώρα, καλύτερα το μεσημέρι δηλ. στο ζενίθ. Με την πρόοδο του έτους η γωνία στη οποία αναφέρθηκες πάλι θα αλλάξει. Αν θεωρήσουμε χονδρικά ότι ο άξονας περιστροφής του Ήλιου συμπίπτει με τον άξονα της τροχιάς της Γης (διαφέρουν όπως ανέφερα κατά 7,25°), δηλ άν ο άξονας περιστροφής του Ήλιου «φαίνεται» από τη Γη ως διάμετρος του δίσκου του, τότε:

 

επειδή ο άξονας περιστροφής της Γης έχει συγκεκριμένη κλίση 23,4° ώς προς τον άξονα της εκλειπτικής,

 

θα αντιλαμβανόμαστε αυτή τη γωνία το μεσημέρι των δύο ισημεριών σαν δεξιά ή αριστερή απόκλιση από την κατακόρυφο, θα μηδενίζεται όμως κατά το μεσημέρι των χειμερινών δύο ηλιοστασίων. Τα μεσημέρια των υπολοίπων ημερών του χρόνου, η απόκλιση από την κατακόρυφο θα είναι τμήμα αυτής της γωνίας. Οποιαδήποτε άλλη ώρα εκτός μεσημεριού, η απόκλιση του άξονα περιστροφής του Ήλιου (και προσεγγιστικά άξονα της εκλειπτικής) από την κατακόρυφο του τόπου ΔΕΝ αποτελεί ένδειξη της γωνίας του άξονα περιστροφής της Γης ώς προς την εκλειπτική.

 

Από τα παραπάνω νομίζω ότι το πρώτο (ή το μόνο!) που γίνεται κατανοητό είναι ότι η συζήτηση θεμάτων γεωμετρίας - και ιδίως σφαιρικής - δεν είναι εύκολη χωρίς τα σχήματα και τις εικόνες που προσφέρει ένα βιβλίο ή χωρίς ένα στερεό μοντέλο του ηλιακού συστήματος. Γι αυτό είναι αποτελεσματικότερη η προσωπική έρευνα και διάβασμα.

 

Φιλικά, Στέφανος

[pthomaidis]

Φίλε Στέφανε

συγγνώμη για την παράληψή μου να αναφέρω πως τις καθημερινές μου ηλιακές παρατηρήσεις τις κάνω απόγευμα λόγω χαμηλότερης θερμοκρασίας και εκμετάλευσης σκιών.

Όντως είναι πολύπλοκο το θέμα, αλλά πιστεύω ότι παρακολουθώντας τα ζεύγη των ηλιακών κηλίδων μπορούμε να έχουμε μια αίσθηση του άξονα περιστροφής του ήλιου την συγκεκριμένη στιγμή και στον συγκεκριμένο τόπο.

Σύμφωνα με τα όσα διάβασα οι κηλίδες εμφανίζονται χοντρικά πάνω σε παράλληλους προς τον ηλιακό ισημερινό κύκλους, και σε ηλιακά πλάτη μεταξύ 5 και 40 μοιρών. Αν η απόσταση μεταξύ των μελών του ζεύγους είναι αρκετή τότε μπορούμε να φανταστούμε τον ηλιακό μεσημβρινό που είναι περίπου κάθετος σε αυτήν, και να αισθητοποιήσουμε τον άξονα περιστροφής του ήλιου.