Έλληνική συμβολή στη θεωρία για τους μεταβλητούς τύπου W-Uma

[vtsamis]

Στη σελίδα της AAVSO για τους εκλειπτικούς μεταβλητούς αστέρες τύπου W Ursae Majoris (contact binaries) http://www.aavso.org/vsots_wuma αναφέρεται πρωτότυπη ερευνητική εργασία του Κοσμά Γαζέα, δημοσιευμένη στο MNRAS το 2006 http://adsabs.harvard.edu/abs/2006MNRAS.370L..29G, η οποία δείχνει να προσδιορίζει για πρώτη φορά με πειστικά στοιχεία την κατεύθυνση της εξελικτικής πορείας των συστημάτων αυτών.

Υπάρχουν δύο κατηγορίες αστέρων W Uma, οι Α-τύπου και οι W-τύπου και μέχρι πρόσφατα δεν ήταν σαφές ποια είναι η πορεία της εξέλιξής τους. Ο Κοσμάς προτείνει την εξελικτική πορεία από τον τύπο Α στον τύπο W. Η υπόθεσή του βασίζεται σε μετρήσεις που έκανε σε περισσότερα από 100 τέτοια συστήματα και των δύο τύπων, και με βάση στοιχεία όχι μόνο για τις μάζες των αστέρων, αλλά - και κυρίως - τη μελέτη της στροφορμής των διπλών αυτών συστημάτων. Ο Κοσμάς βρήκε από τις παρατηρήσεις του ότι η συνολική στροφορμή (τό άθροισμα της τροχιακής/orbital και της ιδιοπεριστροφής/spin του κάθε αστέρα) τείνει στα συστήματα Α να είναι μεγαλύτερη απ' ότι στα συστήματα W, και επομένως η πιο πιθανή εξελικτική πορεία είναι προς μείωση της στροφορμής και όχι προς αύξηση.

Για την ιστορία, μέχρι πρότινος οι υπάρχουσες θεωρίες, πχ Hilditch 2006, πρότειναν την αντίθετη πορεία, πορεία από τον τύπο W στον τύπο A, καθώς επικεντρώνονταν στη μελέτη του κάθε αστέρα ξεχωριστά και λάμβαναν κυρίως υπόψη τους όχι τόσο τη στροφορμή, αλλά τις μάζες, το φασματικό τύπο και τη θέση του κάθε μεμονωμένου αστέρα στη ZAMS. (Zero Age Main Sequense, Κύρια Ακολουθία)

[Constantinos]

Πραγματικά, για όσους έτυχε να γνωρίσουν από κοντά τον Κοσμά, κάνοντας παρατήρηση, όπως ο γράφων, έχει κάθε λόγο να χαίρεται με τις εξελίξεις.

Δεν υπέπεσε στην αντίληψή μου η δημοσίευση, οπότε ευχαριστώ για την γνωστοποίηση.