Ανακάλυψη του μεγαλύτερου - σε ηλικία - δίσκου σκόνης γύρο..

[csot]

Ανακάλυψη του μεγαλύτερου - σε ηλικία - δίσκου σκόνης γύρο από ένα σύστημα διπλών αστέρων.

 

Με μεγάλη έκπληξη επιστήμονες ανακάλυψαν έναν πρωτοπλανητικό δίσκο ηλικίας 25 εκατομμυρίων χρόνων γύρω από διπλό σύστημα ερυθρών νάνων Stephenson 34. Ο δίσκος αυτός αποτελεί τον μεγαλύτερο σε ηλικία πρωτοπλανητικό δίσκο γύρο από νεογέννητα αστέρια δεδομένου ότι αυτοί οι δίσκοι εξαφανίζονται μετά από λίγα (4-5) εκατομμύρια χρόνια αφού το υλικό τουs έχει χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πλανητών. Η ανακάλυψη έγινε με παρατηρήσεις στο υπέρυθρο, από το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA, του διπλού αστρικού συστήματος Stephenson 34 το οποίο βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου και σε απόσταση περίπου 350 έτη φωτός από τη Γη.

 

Από αυτές τις παρατηρήσεις φαίνεται ότι η εσωτερική άκρη του δίσκου απέχει 100 εκατομμύρια χιλιόμετρα από το κεντρικό σύστημα των διπλών αστέρων ενώ ο δίσκος εκτείνεται σε απόσταση ενός δισεκατομμυρίου χιλιομέτρων (βλέπε σχηματική αναπαράσταση Εικόνας 1). Οι επιστήμονες υπολογίζουν την ηλικία του δίσκου από την ηλικία του διπλού αστρικού συστήματος δεδομένου ότι τα κεντρικά αστέρια και ο δίσκος συνυπάρχουν για το ίδιο χρονικό διάστημα. Αυτό που τώρα ενδιαφέρει τους επιστήμονες (και που είναι θέμα έντονης αντιπαράθεσης) είναι για ποιο λόγο ο δίσκος αυτός δεν έχει δημιουργήσει ακόμα πλανήτες παρά το εξελιγμένο της ηλικίας του. Μια ομάδα επιστημόνων υποστηρίζει ότι αυτό το σύστημα δεν πρόκειται ποτέ να δημιουργήσει πλανήτες αφού μετά την ηλικία των 10 εκατομμυρίων χρόνων το σύστημα έχει ήδη αναπτυχθεί χωρίς καμία δυνατότητα περαιτέρω εξέλιξης. Μια άλλη ομάδα όμως υποστηρίζει πως το συγκεκριμένο σύστημα περιέχει ακόμα μεγάλες ποσότητες αερίου που είναι συστατικό απαραίτητο και ικανό για την δημιουργία μεγάλων πλανητών. Οι έρευνες θα συνεχιστούν με περισσότερες παρατηρήσεις τέτοιου είδους συστημάτων για τον πιθανό εντοπισμό μιας ομάδας πρωτοπλανητικών δίσκων σκόνης μεγάλης ηλικίας.

 

 

Κείμενο και φωτογραφία από το Δια-δικτυακό Αστρονομικό Περιοδικό "Κοσμικές Διαδρομές" του Ινστιτούτου Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

 

Σχηματική αναπαράσταση του πρωτοπλανητικού δίσκου γύρω από το διπλό σύστημα ερυθρών νάνων Stephenson 34. Καλλιτεχνική απόδοση από NASA