12/04/2013 - Γαλαξιακά σμήνη στο στόχο!

[planetman]

Γεια σε όλους ξανά, μου είχαν λείψει οι περιγραφές βαθέως ουρανού, γι' αυτό πάμε λοιπόν...

 

Παρασκευή βράδυ 12 Απριλίου 2013 βρέθηκα σε σκοτεινό ουρανό στη νότια Κρήτη, αυτή τη φορά είχα άγριες διαθέσεις, σμήνη γαλαξιών! Τί καλύτερο από την εποχή των γαλαξιώ, την άνοιξη; Φτάνω λοιπόν στις 10 παρά το βράδυ, στήνω το 16άρι και η υγρασία κάνει αισθητή την παρουσία της. 1ος στόχος το πολύ ζόρικο σμήνος Abell 568 στους διδύμους, είχα σαν βοήθεια τον κατάλογο "Observing the abell galaxy clusters" από το www.faintfuzzies.com. Φτάνω στο πεδίο και εκεί δίπλα καταρχήν βρίσκω τον NGC 2333 στα 13,3v mag. Όσον αφορά το σμήνος, κατάφερα να διακρίνω 2 γαλαξίες στο κέντρο του, δεν ξέρω ποιοί είναι, δεν τους αναφέρει ούτε ο κατάλογος αυτός ούτε και η Uranometria. Επόμενο σμήνος το Agell 671 στον καρκίνο. Με βάση τον κατάλογο είδα 4 γαλαξίες, IC 2380, IC 2378, CGCG 149-27 και MAC 0828+3024B. Νομίζω πως βιάστηκα λιγάκι εδώ, θα μπορούσα να δω κι' άλλους.

 

Abell 1016 στο Λέοντα. Εδώ από τον κατάλογο κατάφερα να διακρίνω τους 5 πιο φωτεινούς γαλαξίες, IC 612, IC 615, CGCG 65-34, CGCG 65-32 και τον IC 613 στα 14,4v mag που είναι o πιο φωτεινός και ο μόνος που έχει η Uranometria. Επόμενο το Abell 1142 στον Λέοντα. Τους 5 πιο φωτεινούς είδα κι εδώ, NGC 3492 στα 13.2v mag, IC 664 στα 13.1v mag, IC 663, IC 666 και UGC 6093 στα 14v mag.

 

Abell 1060 στην ύδρα το επόμενο σμήνος, ή αλλιώς Hydra I Cluster. Το σμήνος αυτό είναι στις -27 μοίρες! σκέφτομαι ευκαιρία να μείνω λιγάκι χαμηλά μπας και γλυτώσω το θάμπωμα από την υγρασία. Φτάνω στο πεδίο και μπαμ! Γαλαξίες άρχισαν να ξεπηδούν από παντού! Ανάμεσα σε 2 πολύ φωτεινά αστέρια κατευθείαν ορατοί οι NGC 3309, NGC 3308, NGC 3311, NGC 3312 μεγάλοι φωτεινοί και πολλοί άλλοι με πλάγια όραση σιγά σιγά να κάνουν την εμφάνισή τους. Ώπα σκέφτομαι, πρέπει να συμβουλευτώ την εκτύπωση και να τους ταυτοποιώ έναν προς έναν. Λίγο δίπλα λοιπόν NGC 3316, NGC 3314A, MCG -4-25-43, ο πιο δύσκολος ESO 501-49. Πιο πέρα ένα πολύ ωραίο ζευγαράκι MCG -5-25-22 και MCG -5-25-24 στα 13.5v mag περίπου ο καθένας. Λίγο πιο πέρα ένας ανώνυμος. Πιο πέρα επίσης ο ESO 501-65. Είμαστε ακόμη στην κεντρική περιοχή και λίγο βόρεια βρίσκουμε τους NGC 3315, IC 2597 και MCG -4-25-50 στα 14.2v mag. Αυτό το γαλαξιακό σμήνος ήταν πολύ φωτεινό και πλούσιο, έπρεπε να το ξεκοκαλίσω! Ακόμη στην κεντρική περιοχή και προς τα δυτικά ο MCG -4-25-37 στα 14.5v mag, NGC 3305 και κοντά του MAC 1036-2723B και έξι ακόμη ανώνυμοι. Η Uranometria ανεπαρκής για τέτοιους στόχους δυστυχώς. NGC 3307, ESO 501-27, MCG -4-25-23, -4-25-26 και MCG -4-25-25 ταυτοποιήθηκαν επίσης. Είχα απορροφηθεί τόσο πολύ από αυτό το σμήνος, κοίταξα το ρολόι, είχα ήδη ξοδέψει εδώ μία ολόκληρη ώρα, η υγρασία είχε μειωθεί και έπρεπε να μετακινήσω την καρέκλα γιατί ο στόχος έφευγε προς τη δύση! Η κεντρική περιοχή είχε τώρα τελειώσει, έπρεπε να ελέγξω και την περίμετρο για να ολοκληρώσω με αυτό το στόχο, ευτυχώς ο κατάλογος που είχα στα χέρια μου είχε λεπτομερή εκτύπωση όλου του σμήνους σε 5 σελίδες. Βορειοανατολικά βρίσκω τους ESO 501-56, 501-66, 501-68 και MCG -4-25-40 στα 13.5v mag περίπου ο καθένας. Βορειοδυτικά εντοπίζονται οι NGC 3285, NGC 3285A, MAC 1033-2727, ESO 501-10, ESO 501-13, ESO 501-25 και ESO 501-33 τον οποίο δεν συμπεριλαμβάνει η Uranometria. Είχα κουραστεί πολύ αλλά έπρεπε να τελειώσω με το σμήνος αυτό, ήθελα να δω πόσους γαλαξίες μπορώ να διακρίνω! Νοτιοανατολικά λοιπόν ο πολύ φωτεινός NGC 3336 στα 12.2v mag, κοντά του 2 ανώνυμοι και λίγο πιο πέρα ο MCG -5-25-37 και ο MCG -5-25-32 στα 13.5v mag περίπου ο καθένας. Επίσης ο ESO 437-15 και άλλος ένας ανώνυμος κοντά του. Νοτιοδυτικά και τέλος εντοπίζεται ο φωτεινός NGC 3285B, πιο νότια ο MCG -5-25-21 και ESO 437-9 στα 13,6v και 13,8v mag αντίστοιχα. Πιο νότια και τελειώνοντας βρίσκουμε τον MCG 5-25-18, ESO 437-4, ESO 436-44 και έναν τελευταίο ανώνυμο γαλαξία. Εννοείται πως πολλούς γαλαξίες που φαινόταν στην εκτύπωση δεν κατάφερα να τους διακρίνω, εδώ απλά αναφέρω όλες τις θετικές παρατηρήσεις σε συνδυασμό με ταυτοποίηση στην εκτύπωση και μετά σε χάρτη. Συνολικά εθεάθησαν 53 γαλαξίες σε αυτό το πολύ πλούσιο κι εντυπωσιακό σμήνος γαλαξιών από τους οποίους τους 18 δεν συμπεριλαμβάνει η Uranometria! Σήκωσα το κεφάλι ψηλά κι ένιωσα μία κόπωση. Είχαν περάσει 2 ολόκληρες ώρες κι εγώ ήμουν βυθισμένος σε έναν κόσμο ο οποίος απέχει 165 ολόκληρα εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, προσπαθώντας να ξεχωρίσω γαλαξίες από το υπόλοιπο φόντο του ουρανού.

 

Κάνω ένα διάλειμμα με Κρόνο, το χώρισμα Cassini εύκολα ορατό παρόλο που είναι γενικά χαμηλά και δεν φαινόταν στα καλύτερά του. Ξαναβγαίνουμε εκτός γαλαξία και πάμε στον M65 γαλαξία μέλος του γνωστού Leo Triplet. Είχα διαβάσει πως ένα supernova είχε εξερράγη πρόσφατα εκεί αλλά πολύ αμυδρό, ήταν γύρω στα 17.1v mag. Το προσπάθησα αλλά έμεινε αθέατο, πολύ αμυδρό.

 

Επόμενο γαλαξιακό σμήνος το Abell 1185 στη μεγάλη άρκτο. Εδώ πέρα μου έκανε εντύπωση πως δεν έβλεπα αστέρια στο πεδίο του σμήνους. Έπρεπε να κάνω γαλαξιοάλματα ανάμεσα σε γαλαξίες αμυδρότερους από 13.5v mag, πολύ κουραστικό και μπορείς πολύ εύκολα να μπερδευτείς. NGC 3550, 3552, 3554 και 3558 οι πιο φωτεινοί, επίσης NGC 3561 και 3561A. Επίσης MAC 1110+2827, MAC 1110+2842A, MCG +5-27-1 και άλλοι 5 ανώνυμοι, σύνολο 14 γαλαξίες σε αυτό το σμήνος. Επόμενος στόχος ο NGC 3664 ο οποίος είναι ring στα 12,8v mag. Στη μία του μεριά έχει σαν μία φωτεινή ίσια γραμμή, ορατή με πλάγια όραση, χαμηλής επιφανειακής λαμπρότητας, ωραίος. Δίπλα του εθεάθησαν ο NGC 3664A στα 14,3v και CGCG 39-173 στα 14,6v mag. Ο UGC 6417 που είναι εκεί δίπλα σε κόψη ήταν άφαντος.

 

Το Palomar 5 για άλλη μια φορά βρέθηκε στο πεδίο του προσοφθαλμίου μου όπου σε μεγεθύνσεις από 60x-140x περίπου ήταν άφαντο για ακόμη μία φορά. Κάτι σαν να είδα, μία πολύ αμυδρή ανεπαίσθητη πιο φωτεινή περιοχή αλλά δεν είμαι σίγουρος. Hickson 68 στο προσοφθάλμιο λοιπόν ένα πολύ όμορφο φωτεινό γκρουπάκι από 5 γαλαξίες όλοι εύκολα ορατοί από 11.8-13.4v mag. Το επόμενο μέλος στον κατάλογος hickson, το νούμερο 69 είναι στο Βοώτη. Γύρω του εντόπισα αρχικά τους IC 4342, 4343, 4344, 4345, 4346 και 4349. Από τα μέλη του γκρουπ κατάφερα να διακρίνω τα 3 πιο φωτεινά, a, b και c, ο d αόρατος, στοιχεία δεν έχω γι' αυτούς. Το hickson 70 το επόμενο το οποίο αποτελείται από 7 μέλη από τα οποία το πιο φωτεινό είναι ο IC 4371 στα 14,2v mag. Κατάφερα με λίγη προσπάθεια να τους δω όλους. Οι πιο αμυδροί 2 είναι περίπου στα 16,4mag.

 

Ώρα για λίγη ξεκούραση και μερικά highlights πέρασαν από το προσοφθάλμιο που είχα καιρό να δω. Η ώρα είχε πάει 5 παρά και είχα κουραστεί αρκετά. Ευτυχώς η υγρασία που στην αρχή με είχε φοβίσει αργότερα υπέκυψε κι έτσι κατάφερα και έκανα μια χορταστική παρατήρηση. Ο απολογισμός της σημερινής βραδιάς είναι 103 ολόκληροι γαλαξίες και φορτώνουμε με χαμόγελο το αυτοκίνητο ώστε να πάρουμε το δρόμο της επιστροφής.

 

Καλές παρατηρήσεις σε όλους...

[Bi2L]

Συγχαρητήρια Μάνο για την πολύ ωραία περιγραφή σου αλλά και που μοιράζεσαι την παρατήρηση σου με εμάς!

Με τόσους Γαλαξίες αρχίζω να ζηλεύω Καλή συνέχεια!

[HOMO]

Επιτέλους ξάστεροι ουρανοί! Ωραίο το ταξίδι στις κοινότητες των γαλαξιών αυτών των τόσο κοινωνικών ουράνιων σωμάτων. Η ανθρώπινη λογική είναι αδύνατη να διαχειριστεί τον όγκο της πληροφορίας που δέχεται όταν κοιτάμε ένα σμήνος γαλαξιών. Πού να βλέπαμε και τη σκοτεινή ύλη αυτών των γαλαξιών???

Μάνο τι προσοφθάλμιους χρησιμοποίησες ?

[takis63]

Μπράβο ρε Μάνο. Πολύ καλοί στόχοι κι όμορφη περιγραφή.

 

Μου φαίνεται ότι περιμέναμε όλοι με το δάχτυλο στη σκανδάλη να καθαρίσει ο καιρός να πάρουμε τα βουνά.

 

Τα δικά μας από Πάρνωνα σε λίγο.

[planetman]

Ευχαριστώ κοπέλια. Τάκη, περιμένω. Θανάση, η συντριπτική πλειοψηφία των γαλαξιών εθεάθησαν με τους nagler 7mm κι 9mm