Μπλε υπονανοι

[ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΛΕΩΝ]

Υπάρχει μια κατηγορία αστέρων, οι μπλε υπονανοι, που είναι αστέρια με μικρή μάζα και μέγεθος (από το 1/3 ως το 1/10 της ακτίνας του ηλίου), αλλα μεγάλη επιφανειακή θερμοκρασία (30000 Κ), που αποτελούνται κυρίως από ήλιο. Έχουν φασματικές γραμμές Ο, Β. Η λαμπρότητα τους είναι τάξεις μεγέθους μικρότερη από τα μεγάλα αστέρια κυρίας ακολουθίας Ο, Β. Έχουν απωλέσει το υδρογόνο τους και πάλλονται (μεταβλητοί).

Ο λογος είναι η αλληλεπίδραση με έναν συνοδό (συνήθως σε πολύ στενές τροχιές), που τα απογύμνωσε από τα εξωτερικα στρώματα υδρογόνου. Ο συνοδός είναι αστέρι μικρής μάζας η και μεγάλος πλανήτης! Δεν μπορούμε να δούμε το φάσμα του, κάτι που θα γινόταν αν είχε μάζα μεγαλύτερη της μισής ηλιακής. Η εξαίρεση είναι ο συνοδός να είναι ενας λευκος νάνος. Ουσιαστικά γεμίζουν ο λοβος Roche του ενός από τους δυο μικρούς σε μέγεθος άστρων, όταν αυτος εξελίσσεται σε κόκκινο γίγαντα. Τότε ο συνοδός (ίσως και οι ίδιοι οι πλανήτες του, αν είναι πολλαπλάσιας μάζας του Δια και σε κοντινή τροχιά) καταφέρνουν να αποσπάσουν τα εξωτερικα του στρώματα και να αφήσουν πισω τον πηρηνα ηλίου.

Οι μπλε υπονανοι μας εμφανίζονται (παρατηρησιακα) συνήθως σε 3 κατηγορίες.

Σε διπλά συστήματα με καφέ νάνο, οι γρήγορα περιστρεφόμενοι χωρίς συνοδό που απορρόφησαν τον συνοδό τους (ετσι απέκτησαν μεγαλύτερη στροφορμη) και αργα περιστρεφόμενοι χωρίς συνοδό, ο οποίος εξατμίστηκε στην διαδικασία (μεγάλος πλανήτης). Οι μπλε υπονανοι με συνοδό λ. νάνο έχουν πολύ μικρούς χρόνους τροχιάς και ίσως είναι προάγγελοι εκρήξεων σ. νόβα Ια. Κάποιοι μπλε υπονανοι είναι τα πιο γρήγορα αστέρια του γαλαξία μας, με αρκετή ταχύτητα ώστε να διαφύγουν του γαλαξία. Αυτοι ίσως προέρχονται από ασύμμετρη έκρηξη Ια του συνοδού τους.

[HOMO]

Λεωνίδα νομίζω πως είναι ένα καθαρά θεωρητικό μοντέλο αυτό και δεν έχει ανευρεθει κάτι τέτοιο. Μήπως ξέρεις τι τύπος μεταβλητού αστέρα είναι? ;Ισως να είναι RR Lyrae αστέρια με μάζα μικρότερη του ήλιου αλλά αρκετά θερμότερα φασματικού τύπου Α . Τα συναντάμε σε σφαιρωτά σμήνη εκεί που συναντάμε και την άλλη παράδοξη κατηγορία αστεριών τους Blue Stragglers ! Μα καλά τι γίνεται τελικά μέσα στα σφαιρωτά σμήνη .......περίεργες καταστάσεις!!

[ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΛΕΩΝ]

O αστρονομος που ηγειται της ερευνας αυτων των αστερων ειναι ο Stephan Geier. Δεν ειναι θεωρητικα μοντελα, αλλα παρατηρησημοι αστερες με αυτες τις ιδιοτητες, αποτελεσματα στενων διπλων συστηματων. Αν ψαξεις Stephan Geier blue subdwarfs θα βρεις αρκετες πληροφοριες.