Μια βραδιά στον Κίσσαβο

[Στέφανος Σοφολόγης]

Το τηλέφωνο χτύπησε το μεσημέρι της Πέμπτης. Ήταν ο Γιώργος (gbirsianis).

-Στέφανε, ν' ανεβούμε απόψε για την παρατήρηση που λέγαμε; Οι προβλέψεις για τον καιρό είναι καλές.

-Βλέπω λίγα σύννεφα. Για τον άνεμο ξέρουμε τίποτα; Όπως κι αν είναι ας ανεβούμε.

 

Αργά το απόγευμα ανηφορίσαμε τον Κίσαβο για τη Σπηλιά. Πρώτη στάση σε υψόμετρο 600 μέτρα μέσα σε ένα μικρό ξέφωτο/αυλή εκκλησίας, ξεκομμένης από τον ορεινό δρόμο. Προστατευμένη από το βόρειο άνεμο θα ήταν εναλλακτική λύση αν βρίσκαμε άνεμο πιο πάνω.

Βρήκαμε άνεμο πιο πάνω. Ένα μικρό πλάτωμα στα 1000 μέτρα, ακριβώς πάνω από το χωριό, με θαυμάσιο ορίζοντα και ουρανό δεν θα μας έκανε τη χάρη να μας φιλοξενήσει. Ο αέρας ήταν ενοχλητικός. Νύχτωσε.

-Ας κατεβούμε στην εκκλησία.

 

Μαζί μας είχαμε ένα Maksutov 5” κι ένα νευτώνειο 10”. Στήσαμε και σταματήσαμε να κάνουμε θόρυβο. Το ηχητικό τοπίο που αποκαλύφθηκε το κουβαλάμε και σήμερα μαζί μας. Μέσα στη σιγαλιά της νύχτας και τη νηνεμία, ξεχώριζε ένα αηδόνι και το ποταμάκι που πέρναγε βιαστικό λίγο πιο κάτω μέσα στη μικρή χαράδρα. Κι άλλα ακόμη αηδόνια πιο μακριά. Πόσο καιρό είχα ν’ ακούσω αηδόνια! Δεν βιαζόμουν καθόλου να στρέψω το τηλεσκόπιο στον ουρανό για να ευχαριστήσω και την όραση. Η ακοή και μόνο έφτανε για να αγαλλιάζει η ψυχή μας.

 

-Δες πόσο λαμπρός φαίνεται ο Δίας!

-Ναι, η νύχτα είναι διάφανη. Πάμε για γαλαξίες; Δες εδώ τον Μ82, φαίνεται δομή στο κέντρο του.

Ακολούθησαν κι άλλοι. Στάση διαρκείας στον Μ51 και το συνοδό του. Σαφή σχήματα και σπείρες που ξεχώριζαν ελαφρά αλλά θεαματικά. Ένα μικρό θαύμα μέσα στο οπτικό πεδίο. Την άλλη μέρα ο Γιώργος θα μου τηλεφωνούσε για να μου πει ότι τον είχε μέσα στο κεφάλι του συνέχεια κι ότι ήταν καλύτερος από τη φωτογραφία που έχει κρεμασμένη.

-Ώρα για σφαιρωτά σμήνη!

Μ13 (ασφαλώς), Μ92, Μ3, Μ5. Κι άλλα…

Μετά στην Κόμη της Βερενίκης. Πλοήγηση χωρίς χάρτη κι όλο κάποια ομάδα αμυδρών γαλαξιών περνούσε από το οπτικό πεδίο. Μικρά νησιά στον ωκεανό του ουρανού. Και δεν θέλαμε να φύγουμε. Να μην αφήσουμε τ’ αηδόνια, ούτε το ποταμάκι, μήτε τους γαλαξίες της Βερενίκης.

 

Μισή ώρα από τη Λάρισα ο μικρός παράδεισος θα ’ναι καταφύγιο για τις νυχτερινές αποδράσεις του καλοκαιριού. Αλλά ο Κίσσαβος είναι γεμάτος από τέτοιους μικρούς παραδείσους.

Κι είμαστε λέω τυχεροί που ζούμε κάτω απ’ τον ουρανό και πάνω στη Γη που ξημερώνει και νυχτώνει…

[nickthegreek13_7]

Στέφανε μας ταξίδεψες μαζί σου και σε ευχαριστούμε πολύ για αυτό

[gbirsianis]

Πληροφορούμαι ότι πολύ καλά σημεία για αστρονομική παρατήρηση κρύβει και το άλλο όμορφο και κοντινό στη Λάρισα βουνό, ο θρυλικός Όλυμπος.

 

Προτείνω λοιπόν μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα να το επισκεφθούμε και να επαναλάβουμε την υπέροχη αστρονομική εκδρομή μας.

Στέφανε θα πρότεινα Τρίτη ή Τετάρτη, εάν βέβαια ο καιρός το επιτρέπει.

 

Επίσης θα ήθελα να καλέσω όλους τους φίλους του έναστρου ουρανού που ζούνε στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, μέλη του astrovox ή απλοί επισκέπτες του, να έρθουν μαζί μας, να γνωριστούμε, να μοιραστούμε τις εμπειρίες μας και να ταξιδέψουμε μαζί στα μονοπάτια του ουρανού για να ανακαλύψουμε τα πολύτιμα στολίδια που κρύβει.

 

Φιλικά Γιώργος

[gbirsianis]

…αγαπητοί φίλοι συγχωρήστε μου τη δευτερολογία. Θα ήθελα όμως να επανέλθω στην ωραία περιγραφή της βραδιάς στον Κίσσαβο από το Στέφανο.

Εν μέσω του κελαρύσματος λοιπόν του νερού και της μελωδίας του αηδονιού άκουσα το Στέφανο να με καλεί να δω τους Μ81 & Μ82.

Κοίταξα μέσα από τον προσοφθάλμιο και τους είδα να στέκουν εκεί ο ένας απέναντι από τον άλλο μέσα στο ίδιο οπτικό πεδίο.

Η εικόνα τους ήταν πανέμορφη. Αποφάσισα να τους εντοπίσω με το δικό μου τηλεσκόπιο (mak 127 mm), μιας και μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχα ασχοληθεί ποτέ μαζί τους.

-Πάρε τη διαγώνιο της “κατσαρόλας” της Μ.Άρκτου, αυτή που είναι κάθετη στη “χειρολαβή” προέκτεινέ τη περίπου όσο το μήκος της προς τα δυτικά και με μια μικρή κλίση προς τα βόρεια θα τους βρεις.

Ακολούθησα τις οδηγίες για αρκετή ώρα αλλά τίποτα. Η προσπάθεια αποδείχτηκε κουραστική, χρονοβόρα και…αναποτελεσματική.

-Δε βάζεις ένα χεράκι;

Η παρέμβαση του πιο έμπειρου ήταν καταλυτική.

Έσκυψα στον προσοφθάλμιό μου και να… στεκόταν εκεί!!

Τότε ήταν που ακούστηκε μέσα μου η φωνή του Σύμπαντος να μου λέει “βρες τους μόνος σου”.

Χωρίς δεύτερη σκέψη έστρεψα το τηλεσκόπιο αλλού και αμέσως επανήλθα στην αναζήτησή τους. Πάλι τα ίδια. Πέρασε ξανά αρκετή ώρα προσπάθειας χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Ώσπου καθώς σάρωνα την περιοχή πέρασαν μέσα από το οπτικό μου πεδίο δύο γκρίζα συννεφάκια. Το ένα στενόμακρο και το άλλο πιο κυκλικό, μικρότερο και πιο φωτεινό. Γύρισα πίσω μέχρι που τους είδα να στέκουν στα άκρα του οπτικού μου πεδίου, ο ένας απέναντι από τον άλλο.

Έμεινα να τους παρατηρώ αρκετή ώρα μέχρι να τους χορτάσω, μέχρι να συνειδητοποιήσω ότι εκείνη τη στιγμή έφτανε στο μάτι μου φως δισεκατομμυρίων άστρων, που είχε αναχωρήσει από την πηγή του εκατομμύρια χρόνια πριν για να φτάσει εκείνη τη βραδιά στον πλανήτη Γη και στο εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα στον Κίσσαβο.

Τότε ήταν που μου φάνηκε πιο γλυκό το κελάρυσμα του νερού και το κελάηδημα του αηδονιού. Τότε ήταν που για μια ακόμη φορά διαπίστωσα πόσο όμορφο και πόσο μαγικό είναι το Σύμπαν.

 

ΥΓ Δεν θα αναφερθώ καθόλου στον Μ51 διότι …τα λόγια είναι τελείως περιττά!!

 

Φιλικά Γιώργος

[xXx]

Εκπληκτικός τρόπος έκφρασης που με ταξίδεψε στο δικό σας ταξίδι!Μέσα από μια τέτοια αφήγηση μπορώ να φανταστώ τη μοναδικότητα αυτής της εξόρμησης και πραγματικά στην πρώτη ευκαιρία θα φροντήσω να κάνω μια εξόρμηση σε ένα ύσηχο μέρος μακρυά απ΄την ενοχλητική φοτορύπανση της πόλης σαν κι αυτό!!

 

 

Φιλικά Άρης

[PapGeo]

Είδατε παιδιά, πόσο δεμένοι νιώθουμε με την φύση, όταν βγαίνουμε για παρατήρηση? Χαλάλι τα ξενύχτια! …

 

Τώρα που μίλησα για νύχτα, τι τυχεροί που ήμαστε! Σκεφτείτε να ανήκαμε σε διπλό ή πολλαπλό ηλιακό σύστημα… Δεν θα νύχτωνε ποτέ! Πιθανόν να μην είχαμε ιδέα για το τι υπάρχει εκεί έξω!

 

Keep Walking

 

Γιώργος

[CarlSagan]

Επισης, η διαδρομη μεσα απο χαρτες και διαφορα πεδια στο finder, μεχρι να βρουμε το αντικειμενο ειναι συναρπαστικη. Σχηματιζεις διαφορα σχηματα και αστρερισμους μεσα στο πεδιο για να αναγνωριζεις το μονοπατι μεχρι .... νατο ξαφνικα μπροστα σου αυτο που ψαχνεις....

[gbirsianis]

Επισης, η διαδρομη μεσα απο χαρτες και διαφορα πεδια στο finder, μεχρι να βρουμε το αντικειμενο ειναι συναρπαστικη. Σχηματιζεις διαφορα σχηματα και αστρερισμους μεσα στο πεδιο για να αναγνωριζεις το μονοπατι μεχρι .... νατο ξαφνικα μπροστα σου αυτο που ψαχνεις....

 

Αυτό ακριβώς είναι που σε κρατάει "δεμένο" με το τηλεσκόπιο και δεν το βάζεις κάτω παρά τις πρόσκαιρες αποτυχίες και αντιξοότητες.

Είναι η προσμονή της επιτυχίας, η βεβαιότητα ότι σε λίγο θα ξεπροβάλει η κοσμική εικονα στο οπτικό σου πεδίο και θα σε κάνει να νοιώσεις σαν πραγματικός πολίτης του Σύμπαντος.

 

Φιλικά Γιώργος

[Στέφανος Σοφολόγης]

Ιστορική βραδιά για τη Λάρισα: Για πρώτη φορά χθές, μια μικρή ομάδα βγήκε από τα φώτα της πόλης, ανέβηκε στον Κίσσαβο και παρατήρησε με μεγάλο ενθουσιασμό το νυχτερινό ουρανό. Επτά άτομα (οι δύο γυναίκες), χάρηκαν μαζί αστρικά σμήνη, γαλαξίες και πλανήτες και επέστρεψαν με μεγάλη όρεξη για συνέχεια... Μας την εύχομαι ολόψυχα! Η ομορφιά όταν μοιράζεται γίνεται διπλή..

 

Φιλικά, Στέφανος

[gbirsianis]

Και η απόδειξη για τα λεγόμενα του Στέφανου φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία.

Από αριστερά διακρίνονται οι Χουϊνάβας Γιάννης, Λιακόπουλος Αντώνης, Μπίσκας Παναγιώτης, Γουργιώτη Βίλμα, Μπισκα Τζένη και φυσικά ο Στέφανος Σοφολόγης.

 

Φιλικά Γιώργος

[Στέφανος Σοφολόγης]

Από τα ευτράπελα των παρατηρήσεων στο Κίσσαβο:

 

Το στενό, χωμάτινο δρομάκι που οδηγεί στο χαμηλότερο σημείο πατρατήρησης αποκαλύπτει το χώρο την τελευταία στιγμή. Ενώ λοιπόν χθές τη νύχτα είχαμε καταλάβει το χώρο με τα τηλεσκόπια και έξι αυτοκίνητα σε παράταξη, μιά εύθυμη παρέα καταφτάνει ανυποψίαστη με ένα άλλο αυτοκίνητο (ανοιχτά παράθυρα και γέλια) για να δει ξαφνικά μπροστά της ...εμάς σε πλήρη ανάπτυξη!

Δεν το σκεφτήκανε καθόλου. Ούτε καν στροφή και πίσω. Κατευθείαν όπισθεν και ...καπνός! Μας πιάσαν τέτοια γέλια! Ποιός ξέρει τη φήμες θα κυκλοφρούν σήμερα στη Σπηλιά... (πού να είχαμε και κανένα green lazer αναμένο εκείνη τη στιγμή!)

Όπως είπε κάποιος από την παρέα μας, «πρέπει να έφαγαν μεγάλη φρίκη!» Παιδιά, μας συγχωρείτε, δεν το θέλαμε!

 

Φιλικά, Στέφανος

_________________

"Με το λύχνο του άστρου στους ουρανούς εβγήκα

Στο αγιάζι των λειμώνων, στη μόνη ακτή του κόσμου..." - Οδ. Ελύτης

[Στέφανος Σοφολόγης]

Η δημοσίευση αστείων περιστατικών από της παρατηρήσεις μας συνεχίζεται στην ξεχωριστή θεματική συζήτηση που ζητήσατε. Το γέλιο ομορφαίνει τις παρατηρήσεις!

http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=3331

 

Φιλικά, Στέφανος

[gbirsianis]

Παρασκευή 2-6-06

Tρίτη βραδιά στον Κίσσαβο και η δεύτερη στο εκκλησάκι του Αγ. Παντελεήμονα.

Από το απόγευμα ο καιρός ήταν υπέροχος, ενώ ένας μέτριας έντασης άνεμος καθάρισε την ατμόσφαιρα από την υγρασία προσδίδοντάς της ιδιαίτερη διαύγεια. Μια διαύγεια που έκανε το φως να φτάνει στη Γη ανεμπόδιστο και να εκτοξεύει την αισιοδοξία στα ύψη για την ποιότητα της επικείμενης παρατήρησης.

Γύρω στις 22:00 φτάσαμε στο σημείο παρατήρησης. Στήσαμε τα τηλεσκόπια υπό το χλωμό, αλλά καθόλου ασθενές φως της Σελήνης. Μια μόλις ημέρα πριν τη συμπλήρωση του πρώτου της τετάρτου φώτιζε τον ουρανό κάνοντας εξαιρετικά δύσκολη την παρατήρηση των αμυδρών τουλάχιστον άστρων. Για γαλαξίες, αστρικά σμήνη και νεφελώματα τα πράγματα ήταν ακόμη πιο δύσκολα. Την κατάσταση εξισορροπούσε κάπως η διαυγής ατμόσφαιρα και η μεγάλη μας διάθεση για παρατήρηση.

Παρατηρώντας την πορεία της Σελήνης προς τη δύση της, η οποία παρουσίαζε μια ιδιαίτερα όμορφη εικόνα παρέα με το Βασιλίσκο (α Λέοντα) ξεκίνησε μια υπέροχη αστροβραδιά. Το γαλαζωπό φως του Βασιλίσκου αντιστέκονταν σθεναρά στο φως της Σελήνης σε αντίθεση με τα υπόλοιπα αμυδρά άστρα του Λέοντα και των άλλων γειτονικών αστερισμών.

Παρόλα αυτά όμως κανένα φως δεν μπορούσε να νικήσει τη μαγευτική λάμψη των δύο γιγάντιων πλανητών, του Δία και του Κρόνου. Οι τέσσερις δορυφόροι του Δία στην ίδια ευθεία με τον πλανήτη και ανά δύο εκατέρωθέν του, δημιουργούσαν μια αίσθηση γεωμετρικής αρμονίας. Ο Κρόνος στην αντίθετη πλευρά του ουρανού, προς το μέρος της Δύσης, σχημάτιζε μια πολύ όμορφη εικόνα με το ανοικτό σμήνος Μ44 (Beehive) στον Καρκίνο, καθώς φαίνονταν στο ίδιο οπτικό πεδίο μέσα από τον προσοφθάλμιο των 40 mm.

Πάνω από το Λέοντα στεκόταν κρεμασμένη η Μεγάλη Άρκτος, κρύβοντας στα βάθη του ουρανού της το υπέροχο ζευγάρι γαλαξιών Μ81 και Μ82. Μετά την απολαυστική παρατήρηση των δύο αυτών γαλαξιών το τηλεσκόπιο στράφηκε στην άκρης της ουράς της Μεγάλης Άρκτου.

Σε μικρή απόσταση από εκεί και στον αστερισμό των Θηρευτικών Κυνών έκανε την εμφάνισή του ο επιβλητικός γαλαξίας Μ51 (Whirlpool) μαζί με το συνοδό του NGC 5195. Όμως η φωτορύπανση, εξαιτίας της Σελήνης, εμπόδιζε τη θέα των σπειρών επιτρέποντας ωστόσο το φως των πυρήνων τους να φτάσει στα μάτια μετά από ταξίδι περίπου 15 εκατομμυρίων ετών φωτός.

Καθώς η ώρα περνούσε και ο φυσικός μας δορυφόρος πλησίαζε στη δύση του ο ουρανός γινόταν ολοένα και πιο σκοτεινός. Ώσπου επιτέλους κρύφτηκε αρχικά πίσω από τα δέντρα και στη συνέχεια κάτω από τον ορίζοντα. Τώρα το σκηνικό ήταν τελείως διαφορετικό. Υπέροχα λαμπρά άστρα σα διαμάντια καρφωμένα σε μαύρο βελούδινο φόντο στόλιζαν το θόλο πάνω από τα κεφάλια μας.

Ένα άλλο φως όμως έκανε την εμφάνισή του από τον ανατολικό ορίζοντα. Ένα φως απόκοσμο, ένα φως μαγικό και μυστηριώδες. Προπομπός του ο Σκορπιός με το χαλκοκόκκινο χρώμα του Αντάρη να αναγγέλλει τη θριαμβευτική άφιξη του βασιλιά Γαλαξία, του δικού μας Γαλαξία. Ναι, το φως αυτό δεν ήταν άλλο από τη συνολική λάμψη των δισεκατομμυρίων άστρων που κατοικούν στο Γαλαξία μας. Μέσα σε λίγη ώρα και ενώ η Σελήνη αποτελούσε πλέον παρελθόν αποκαλύφθηκε το μεγαλείο του ουρανού, το μεγαλείο του Γαλαξία, του Σύμπαντος ολόκληρου.

Από το Σκορπιό μέχρι τον Κύκνο απλώνονταν μια ζώνη με αμέτρητα στολίδια, ένας ποταμός που μέσα του ρέει γαλήνια το γαλαξιακό φως, ένας δρόμος φωτεινός που οδηγεί το μυαλό και την ψυχή στα υπέροχα κοσμικά μονοπάτια της ανθρώπινης αναζήτησης.

Το Μ4 δυτικά του Αντάρη, σμήνος σφαιρωτό υπέροχο ο πρώτος σταθμός της γαλαξιακής μας διαδρομής. Πιο ανατολικά και ακριβώς πάνω από την “τσαγιέρα” του Τοξότη φαίνονταν με γυμνό μάτι τα νεφελώματα Μ8 και Μ20 (Lagoon και Trifid αντίστοιχα) σαν φωτεινές κηλίδες με ασαφές σχήμα που όμως μαγνητίζουν το βλέμμα. Όταν δε τα παρατηρείς μέσα από το τηλεσκόπιο αποκαλύπτεται η πραγματική τους ομορφιά.

Σαρώνοντας τη γαλακτική οδό με το τηλεσκόπιο αργά – αργά και θαυμάζοντας το αμέτρητο πλήθος των άστρων ξαφνικά πέρασε μέσα από το οπτικό πεδίο ένα πολύ φωτεινό νέφος σε σχήμα λεπίδας. Δοκιμάζοντας μεγαλύτερες μεγεθύνσεις η ομορφιά του αποκαλύφθηκε ακόμα πιο επιβλητική. Σίγουρα ήταν κάποιο νεφέλωμα, όμως ποιο; Την απάντηση θα δώσει ο Στέφανος που εφοδιασμένος με τους κατάλληλους χάρτες αποφαίνεται στη στιγμή. Είναι το Μ16, το νεφέλωμα του Αετού (Eagle Nebula). Λίγο πιο βόρεια όμως μας περιμένει ένας άλλος Αετός αυτή τη φορά, ο αστερισμός του Αετού. Όμως πριν τον Αετό υπάρχει η Ασπίδα, που φιλοξενεί το υπέροχο ανοιχτό σμήνος Μ11. Διασχίζοντας τον Αετό φτάνουμε στο λαμπρότερο άστρο του τον Altair, ο οποίος κατέχει τη μια από τις τρεις κορυφές του θερινού τριγώνου. Στην καρδιά του τριγώνου συναντούμε τρεις μικρούς μεν αλλά υπέροχους αστερισμούς, το Δελφίνι, το Βέλος και την Αλεπού. Εδώ παρατηρούμε το πλανητικό νεφέλωμα Μ27, ενώ στο Βέλος το ανοιχτό σμήνος Μ71.

Στα δυτικά της Αλεπούς βρίσκεται η Λύρα. Παρατηρώντας τον αστερισμό αυτό, με το Βέγα στην άλλη γωνία του θερινού τριγώνου νοιώθεις να σε κατακλύζουν οι νότες της λύρας του Ορφέα. Ο ε Λύρας πιστός φρουρός του Βέγα αναλύεται σε ένα διπλό αστρικό σύστημα που το κάθε μέλος του είναι επίσης ένας ξεχωριστός διπλός αστέρας. Στην άλλη πλευρά της Λύρας μεταξύ του μεταβλητού β Λύρας και του γ Λύρας κρύβεται το πλανητικό νεφέλωμα Μ57 (Ring Nebula) που όπως δηλώνει και το όνομά του έχει το σχήμα δαχτυλιδιού. Ένα κοσμικό δαχτυλίδι, πραγματικό κόσμημα που μας το χάρισε το Σύμπαν σε ανάμνηση του άστρου που κάποτε έζησε και πέθανε εκεί.

Στο τέρμα της γαλαξιακής μας διαδρομής μας περίμενε ο Κύκνος με τον πανέμορφο διπλό Albireo να αναπαριστά το κεφάλι του και τον λαμπρό Deneb, την τρίτη κορυφή του θερινού τριγώνου, να αναπαριστά την ουρά του. Περιοχή πολύ πλούσια σε κάθε λογής άστρα άλλα και με πλήθος νεφελωμάτων και άλλων εξωτικών αντικειμένων.

Πριν βγούμε όμως από το δρόμο του Γαλαξία μας αξίζει να σημειωθεί ότι με γυμνό μάτι φαίνονταν, μεταξύ του Σκορπιού, του Τοξότη και του Οφιούχου, να διακόπτεται η συνέχειά του από σκοτεινά διαστήματα. Τα κενά αυτά δεν είναι άλλα από γαλαξιακή σκόνη που πίσω της κρύβει το κέντρο του Γαλαξία μας.

Εν τω μεταξύ ή ώρα είχε περάσει και πλησίαζε τις 03:00. Πριν μαζέψουμε τον εξοπλισμό ρίξαμε μια τελευταία ματιά στο Βόρειο Στέφανο, στο Βοώτη, στην Κόμη της Βερενίκης και στον Ηρακλή θαυμάζοντας για μια ακόμη φορά το υπέροχο σφαιρωτό σμήνος του τελευταίου, το Μ13.

 

Καλές Παρατηρήσεις σε όλους!!

 

Φιλικά Γιώργος