Αστρονομία VS Θρησκεία

[jupiter]

Πρόσφατα άκουσα την άποψη της θρησκείας για τη δημιουργία του κόσμου.Χαρακτηριστικά μου έδωσαν ένα βιβλιο ενός πολύ γνωστου αστροφυσικού-θεολόγου και διαπίστωσα πως ουσιαστικές διαφορές μεταξύ θρησκείας και αστροφυσικής για τη δημιουργία του κόσμου δεν υπάρχουν (ασχετα με το τι επικρατεί) ούτε συγκρόυονται πουθενα αυτοί οι κλάδοι αφού μελετουν διαφορετικά πράγματα.

 

(η θρησκεία αναζητά το ποιος και γιατί ενώ η αστρονομία το πότε και πώς)

 

Πραγματικά διάβασα και το κείμενο της γεννέσεως και διαπίστωσα πως οι ομοιότητες είναι αρκετές και σατανικές...

 

Η δική σας άποψη ποια είναι?Συγκρούονται κάπου αυτές οι δύο επιστήμες?

 

ή μήπως όχι???

[xmavidis]

Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η θρησκεία δεν είναι επιστήμη ενώ η αστροφυσική είναι.

 

Η επιστήμη ασχολείται με τους κοσμικούς κανόνες ενώ η θρησκεία με τον κοσμικό προορισμό. Δεν υπάρχει καμία απολύτως σύγκρουση. Εκτός κι αν από τη μια ή την άλλη πλευρά υπάρξει φαντατισμός (ας πούμε οι ευαγγελιστές στις ΗΠΑ -> Bush)

[giorgosgr]

Κατ αρχην κακως ανοιχτηκε το θεμα! Τετοια θεματα ευκολα εκτροχιαζονται.

Συζητησεις ευθεως πολιτικου και θρησκευτικου περιεχομενου καλο ειναι να μην γινονται.

Κατα δευτερον η επιστημη τραβαει το δρομο της και ερευνα ασχετως του τι λεει η καθε θρησκεια. Η εποχη που η θρησκεια κυριαρχουσε πανω στην επιστημη και στην ζωη του ανθρωπου εν γενει εχει ονομα λεγεται μεσαιωνας.

[eliasg2004]

Κατ' αρχάς να κάνω μια διόρθωση ενός λάθους που υποθέτω έγινε εκ παραδρομής : δεν πρόκειται για σύγκριση δύο επιστημών αλλά για σύγκριση μιας επιστήμης με ένα σύστημα πίστης και αντιλήψεων. Το κατά πόσον η θεολογία είναι επιστήμη έχει λυθεί από τον 14ο αιώνα . Κατά συνέπεια εκ προοιμίου δεν τίθεται θέμα σύγκρισης. Το ζήτημα του κατά πόσον υπάρχουν γνωστικές περιοχές που αλληλοκαλύπτονται, νομίζω είναι προσωπική υπόθεση του καθενός. Για μένα το ερώτημα δεν υπάρχει μια και δεν είμαι θρήσκος ούτε στο ελάχιστο.

Φιλικά,

Ηλίας.

[Νίκος Κατσαμάκας]

Ναι, είναι τόσο σατανικές οι ομοιότητες που το έργο του Κοπέρνοκου απαγορεύτηκε, το Γαλιλαίο πήγαν να τον κάψουν, τον Τζιορντάνο Μπρούνο τον έκαψαν, το Ντεκάρτ τον αφόρισαν και η επίσημη θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι πως δε συνέβη ποτέ. Σατανικές οι ομοιότητες, de dicto! H Εκκλησία ισχυρίζεται πως υπάρχουν οι καλικάντζαροι, και πως το μάτι πιάνει Επιστημονικότατα...

 

Χωρίς κοινή λογική ο καθένας μπορεί να βρεί ομοιότητες παντού.

[terring]

Και επίσης η εκκλησιά δεν δέχεται την πιθανή ύπαρξης ζωής και κάπου αλλού στο Σύμπαν. Αναρωτιέμαι γιατί

[Νίκος Κατσαμάκας]

"η επίσημη θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι πως δε συνέβη ποτέ"

 

Sorry! Εννοούσα πως η επίσημη θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι πως τα ταξίδια του προγράμματος Απόλλων δε συνέβησαν ποτέ.

[Tilemachos Athanasiadis]

Προτείνω το θέμα να σταματήσει εδώ (γι αυτό και δεν θα πω τη γνώμη μου στο θέμα) ή να κλειδωθει πρώτον γιατί ΘΑ εκτραπεί(όπως τόσα άλλα) και ΘΑ μετατραπεί σε ανούσιο καυγά!!!!!!!!!!!

και δεύτερον δεν προσσεγίζει το θέμα του forum.*

 

 

*παρόλα αυτά πιστεύω ότι τέτοιες συζητήσεις πρέπει να γίνονται αλλα δυστυχώς στο internet..η συζήτηση ξεφεύγει,χαλάει απο τη μια στιγμή στην άλλη.

[Νίκος Κατσαμάκας]

terring η Eκκλησιά δεν δέχεται την πιθανή ύπαρξης ζωής και κάπου αλλού στο σύμπαν γιατί θα έπρεπε να παραιτηθεί από τον ανθρωποκεντρισμό (επιστημονικά ορθότατος και αυτός).

 

Να σημειώσω και μια ανακρίβεια. Ταυτίζεται η θρησκεία με τον Χριστιανισμό. Άλλο θρησκεία και άλλο Χριστιανισμός. Οι κοσμογονίες άλλων θρησκειών είναι πολύ διαφορετικές. Οι αρχαίοι Έλληνες, πρωτού τους εκχριστιανίσουν με τη βία, έβρισκαν την εβραϊκή κοσμογονία γελοία.

 

Αν υπάρχει θρησκεία που να είναι κοντά στο πνεύμα της σύγχρονης φυσικής αυτή είναι ο ινδουισμός και το ταό. Αυτό λένε οι ίδιοι οι φυσικοί. Ακόμα κι εκεί, η ομοιότητα είναι περιστασιακή και μάλλον συμπτωματική.

[ourania]

Δεν πρόκειται να πω τι πιστεύω για όλα αυτά, αν και έχω σχηματίσει κάποια γνώμη για αυτό το τόσο μεγάλο ζήτημα. Παρόλα αυτά δε νομίζω ότι θα ήταν και τόσο κακό να ανταλλάξουμε απόψεις πάνω στο θέμα - αλλά δε θα επιμείνω

Επιπλέον θα ήθελα να σας πω το εξής:

Ο θεολόγος μας, μας είπε πρόσφατα ότι μετά τις γιορτές θα επισκεφτεί τη χώρα μας ένας πυρηνικός φυσικός της N.A.S.A και θα κάνει διαλέξεις με θέμα τη γένεση του κόσμου.

Δε γνωρίζω ακόμα τίποτα παραπάνω, αλλά ο καθηγητής θα με ενημερώσει αφού γυρίσουμε στα θρανία. Μια διάλεξη θα γίνει και στον Πειραιά (θα είμαι εκεί...)

Αν κάποιος γνωρίζει από τώρα κάτι για όλα αυτά (ή απλά τον ενδιαφέρει το θέμα) ας με ενημερώσει μέσω του FORUM ή με ΠΜ.

[iorant]

αστροφυσικού-θεολόγου

πως γινετε αυτο ? ειναι σαν να διαβαζω " αστυνομου - κλεφτη , λυκου - προβατου ", γινονταΙ ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ?

[George Makris]

Η εποχη που η θρησκεια κυριαρχουσε πανω στην επιστημη και στην ζωη του ανθρωπου εν γενει εχει ονομα λεγεται μεσαιωνας.

 

Οι αρχαίοι Έλληνες, πρωτού τους εκχριστιανίσουν με τη βία, έβρισκαν την εβραϊκή κοσμογονία γελοία. Αν υπάρχει θρησκεία που να είναι κοντά στο πνεύμα της σύγχρονης φυσικής αυτή είναι ο ινδουισμός και το ταό. Αυτό λένε οι ίδιοι οι φυσικοί. Ακόμα κι εκεί, η ομοιότητα είναι περιστασιακή και μάλλον συμπτωματική.

 

Στις «εθνικές» ή «φυσικές» θρησκείες ο κόσμος, η φύση θεωρούνται αιώνια και οι θεοί είναι εντός του κόσμου και ταυτίζονται με τον κόσμο ο οποίος θεοποιείται.

 

Και όμως δεν είναι ο μεσαίωνας η εποχή κυριαρχίας της θρησκείας πάνω στην επιστήμη, αλλά ο παγανισμός. Δείτε τι συνέβαινε στη Αθήνα ακόμα και ΕΠΙ ΧΡΥΣΟΥ ΑΙΩΝΟΣ:

 

1ο

«Ο Αναξαγόρας μηνύθηκε για ασέβεια επειδή διακήρυσσε ότι ο ήλιος είναι μια διάπυρη μεταλλική μάζα, και καταδικάστηκε σε πρόστιμο 35 ταλάντων και εξορία. Κατά άλλους καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο» Διογένης Λαέρτιος «Φιλοσόφων βίοι II, 7

 

Ακόμα και σήμερα οι νεοπαγανιστές θεωρούν τον Αναξαγόρα ασεβή!!! Δείτε το άρθρο «Αναξαγόρας, μια παλιά και ξεχασμένη ιστορία...» ( http://www.hellenicreligion.gr/doc/anaxagorasekati.htm ) όπου υπάρχει το εξής: «Στις φιλοσοφικες του αποψεις ηταν ασεβης ως προς τους Θεους.»

 

Ανάλογη τύχη διώξεων είχαν κι άλλοι πολλοί επιφανείς όπως ο Αρίσταρχος ο Σάμιος που τάχα χάλαγε την ηρεμία των Θεών επειδή κινείται η Γη !!! Κατηγορία του Κλεάνθη : «ως κινων την του κόσμου εστίαν και ταράσσων την των Ολυμπίων (θεών) ηρεμίαν…». Τόση ανοησία ήταν αδιανόητη ακόμα και για τους ανόητους διώκτες του Γαλιλαίου

 

2ο

«Εξαιτίας της δήλωσης του Πρωταγόρα στο βιβλίο του Περί θεών ότι δεν ξέρει αν υπάρχουν θεοί, οι Αθηναίοι τον έδιωξαν από την πόλη και ΕΚΑΨΑΝ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ στην Αγορά, αφού πρώτα έβγαλαν κήρυκα και ΤΑ ΜΑΖΕΨΑΝ ΕΝΑ-ΕΝΑ από όσους είχαν αντίτυπα». Διογένη Λαέρτιος «Φιλοσόφων βίοι, IX 52

 

3ο

«Ο Διοπείθης έφερε ψήφισμα να καταγγέλονται όσοι θεωρούν ότι οι θεοί δεν υπάρχουν και όσοι διδάσκουν σχετικά με τα ουράνια σώματα» Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι, Περικλής, 32, 1 (το αγγλικό κείμενο http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus:text:1999.01.0182:text=Per.:chapter=32:section=1 υπάρχει και το πρωτότυπο ελληνικό)

 

Αντίθετα για τους Χριστιανούς (αλλά και όλες τις Βιβλικές θρησκείες) ο Θεός είναι εκτός κόσμου και δημιουργός του κόσμου. Θεωρείται ο κόσμος αλλά και ο χρόνος ότι έχει αρχή. Επίσης ο κόσμος παύει να θεωρείται θεϊκός κι αυτό είναι για τους έχοντες νου τεράστια φιλοσοφική και επιστημονική πρόοδος γιατί αποδεσμεύει οριστικά την επιστήμη από την θεολογία.

 

Οι Παγανιστές (αρχαίοι και σύγχρονοι), δεν διανοούνται ένα σύμπαν με αρχή. Κατά την εσφαλμένη τους κοσμοαντίληψη είναι αιώνιο. Αντιθέτως η Χριστιανική πίστη δεν διανοείται ένα σύμπαν άναρχο.

 

Το αν η σημερινή επιστήμη διδάσκει ακόμα ότι ο κόσμος είναι αιώνιος το ξέρουμε καλά

 

H Εκκλησία ισχυρίζεται πως υπάρχουν οι καλικάντζαροι

 

Παρακαλώ να μην λέγονται ανακρίβειες, δεν είναι τίμιο.

 

terring η Eκκλησιά δεν δέχεται την πιθανή ύπαρξης ζωής και κάπου αλλού στο σύμπαν γιατί θα έπρεπε να παραιτηθεί από τον ανθρωποκεντρισμό (επιστημονικά ορθότατος και αυτός)

 

Παρακαλώ να μην λέγονται ανακρίβειες, δεν είναι τίμιο.

Η εκκλήσία ΔΕΝ γνωρίζει για την ύπαρξη υλικής ζωής αλλού στο σύμπαν, ούτε έχει διατυπώσει τέτοια θέση. Η Εκκλησία όπως ξέρουμε δέχεται την ύπαρξη και άλλων ασώματων λογικών όντων (Αγγέλων) χωρίς να έχει πρόβλημα ανθρωποκεντρισμού.

Πολλά κείμενα της Εκκλησίας (και όχι μόνο) απλά υιοθετούν την τότε επιστημονική άποψη περί γεωκεντρισμού και ανθρωποκεντρισμού. Αυτό δεν είναι θεολογικό θέμα καν.

[tomhel]

Θα ηθελα και εγω να τοποθετηθώ στο θεμα , και ελπίζω να μην παρεξηγηθω…..

Καταρχάς οσο αφορά για την εκκλησία και ιδιαίτερα την επίσημη , δεν μου καίγετε καρφί για το τι πιστεύει , τι δέχεται και τι ισχυρίζεται..

Ανέκαθεν και από αρχής ιδρύσεως της , το μονο που τους ενδιέφερε-ενδιαφέρει είναι το μαγαζί να πάει καλά…και ως προς αυτό διακηρύσσει μόνο τα καλά και συμφέροντα….

Ο πνευματικός μου ( που είναι ένας πραγματικα πνευματικος και διαβασμένος άνθρωπος ) , απλά αποφεύγει να απαντήσει σε τέτοιου είδους ερώτησεις και προτιμά να δίνει συμβουλές και να βοήθα τους ανθρώπους να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι στην δια-βιου τους πορεία..

‘ Όταν θα έρθει η ωρα , σε όλους μας θα αποκαλυφθούν τα ουράνια μυστικά ‘ συνηθίζει να λέει…

Τώρα οσο αφορά για το θεμα του τοπικ , θα ήθελα να πω μια σκέψη που με βασανίζει χρόνια τώρα….

Μήπως ο Θεός , ο Ουράνιος Πατέρας , ο Παντογνώστης και τέλος πάντων όλα αυτά που τον καθορίζουν σε όλες απανταχού τις θρησκείες , βρίσκετε στο μεσοδιάστημα μεταξύ του Hommo Erectus και Ηommo Sapiens….??

Mήπως τελικά , η έμφυτη αγάπη , περιέργεια , αναζήτηση μας για τα αστερία και τον νυχτερινό ουρανό , δεν είναι μόνο αισθήματα αλλά κάτι πιο βαθύ…??

[Nikrom]

Αν μου επιτρέπετε να κάνω κι εγώ κάποιες επισημάνσεις στα όσα λέχθηκαν.

 

Πράγματι, η (αληθής) πίστη και η επιστήμη δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν, καθώς η πίστη ασχολείται με το Άκτιστο, ενώ η επιστήμη με το κτιστό. Επειδή όμως σε μερικά θέματα οι δύο αυτοί τομείς γνώσεων τέμνονται, υπάρχουν σημεία στα οποία η μία επηρεάζει την άλλη.

 

Για παράδειγμα, ο εγκωβισμός της επιστήμης σε αρχαίες παγανιστικές δοξασίες περί δήθεν αιώνιου σύμπαντος, και το δόγμα του Διαφωτισμού που ήθελε το σύμπαν χωρίς Δημιουργό, ταλαιπώρησαν και καθυστέρησαν την επιστήμη, που ήθελε να βγάλει σώνει και καλά το σύμπαν αδημιούργητο. Ενώ ο Χριστιανισμός εξ αρχής επέμενε για ένα σύμπαν με αρχή, δημιουργημένο από μια Πρώτη Αρχή που ονομάζουμε Θεό.

 

Το θέμα είναι ότι τελικά ο Χριστιανισμός είναι αυτός που δικαιώθηκε, όπως φαίνεται στο εξής άρθρο: http://www.oodegr.com/oode/theos/theos4.htm

 

Και βεβαίως ο Χριστιανισμός αποδέχεται μη γήινα όντα, μόνο που δεν δεσμεύεται από το θέμα της ύλης. Και πώς θα δεσμευόταν άλλωστε, όταν έχει αποδειχθεί ότι η ύλη είναι μόνο το 4% του σύμπαντος; Γι' αυτό ο Χριστιανισμός, χωρίς να έχει δογματίσει για υλικά όντα αλλού στο σύμπαν, έχει δογματίσει για την ύπαρξη πνευματικών όντων, που ανάλογα με την ηθική τους ποιότητα τα ονομάζουμε είτε αγγέλους είτε δαίμονες. Φυσικά αφού δεν είναι γήινοι, είναι... εξωγήινοι!

 

Είδα επίσης εδώ πιο πάνω να συγχέεται η νοοτροπία του Παπισμού με τον Χριστιανισμό. Αυτό όμως είναι επίσης λάθος, καθώς ο Παπισμός είναι δημιούργημα των Φράγκων του 10ου αιώνα, και δημιούργησε μια νέα νοοτροπία, (αιρετική θα λέγαμε) στη Χριστιανική πίστη, που ως τότε η πίστη και η επιστήμη σε αυτήν λειτουργούσαν αρμονικά, και έτσι συνέχισαν στην Ορθόδοξη Ανατολή. Άρα οι καταστάσεις της Δύσης, δεν μπορούν να ονομασθούν "Χριστιανικές".

 

Τέλος, όσον αφορά τη λέξη "Μεσαίωνας", που όλοι μας χρησιμοποιούμε, αλλά λίγοι γνωρίζουν τι σημαίνει, να πω ότι η λέξη: "αιών" για τους αρχαίους, δεν είχε μόνο τη σημερινή έννοια των 100 ετών, αλλά κυρίως σήμαινε το διάστημα 1000 ετών. Και μετρώντας από την εποχή του Μεσοποτάμιου Αδάμ (5.500 π.Χ.), χώριζαν τον κόσμο σε 1000ετίες, ή "αιώνες" χιλίων ετών. Για παράδειγμα η πρώτη χιλιετία ήταν από το 5.500 π.Χ. ως το 4.500 π.Χ. και το μέσο της κάθε χιλιετίας, εκεί δηλαδή που μηδένιζαν οι αριθμοί, λεγόταν "μεσαίωνας". Ο Χριστός λοιπόν, γεννημένος κατά το μηδένισμα του ημερολογίου, (κοντά στο 0 της χρονολογίας), γεννήθηκε σε Μεσαίωνα. Ομοίως, το 1000 μ.Χ., επειδή βρίκεται στο μέσο της Εβδόμης χιλιετίας από Αδάμ, λέγεται "Μεσαίωνας". Κατά τον ίδιο τρόπο, εμείς που βρισκόμαστε κοντά στο 2000 μ.Χ., (μέσα του 8ου αιώνα), ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΣΕ ΜΕΣΑΙΩΝΑ. Αυτό πληροφοριακά μια και θίχτηκε.

 

Επειδή είμαι νέος εδώ, να πω ότι η Αστρονομία είναι χόμπυ μου από τότε που πήγαινα στο Δημοτικό, προ τριάντα περίπου ετών. Ελπίζω να βρίσκω κάπου - κάπου το χρόνο να γράφω κάτι.

[giorgosgr]

Sorry! Εννοούσα πως η επίσημη θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι πως τα ταξίδια του προγράμματος Απόλλων δε συνέβησαν ποτέ.

!!!!

Πρωτη φορα το ακουω αυτο αλλα νομιζω πως δεν ειναι ετσι.

[Polykarpos]

Για τον George Makri και τον Nikrom θα έλεγα να δουν τον Carl Sagan στο Cosmos για να καταλάβουν πόσο μακρυά πήγαν την ανθρώπινη σκέψη οι "παγανιστές" - πολύ υποτιμιτικός όρος αλήθεια - Δημόκριτος, Αναξίμανδρος και λοιποί πρόγονοί μας που μίλησαν για πολλούς κόσμους με ζωή και για την εξέλιξη της ζωής στη Γή από το πιο απλό στο πιο σύνθετο. Όσο για το πόσο στήριξε ο Μονοθεϊσμός την γνώση ας πάρουν το παράδειγμα της βιβλιοθήκης της Αλεξανδρείας.

Για το πόσο συμπορεύεται με την λογική και επιστήμη φτάνει να πούμε ότι υποστηρίζου, οι μονοθεϊστικές θρησκείες, ότι κατέχουν την -απόλυτη- Αλήθεια η οποία τους αποκαλήφθηκε.

Δεν θέλω να οξύνω τα πνεύματα και δεν θα αναφέρω τις θέσεις της επίσιμης εκκλησίας έναντι των φιλοσόφων (για να μη πω γενικά των Ελλήνων τους οποίους είχαν συνδέσει με την έννοια ειδωλολάτρης).

 

Στο αρχικό ερώτημα περί τομής πίστης και επιστήμης θα παραθέσω μόνο τούτο.

 

Οι μαθηματικές επιστήμες στην περίοδο της Τουρκοκρατίας (1453-1830)

 

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, εκτός των άλλων σοβαρών και οδυνηρών συνεπειών που είχε για τον ελληνισμό, σήμανε και την αναστολή της αρκετά αξιόλογης μαθηματικής δραστηριότητας που σημειώθηκε κατά ύστερους βυζαντινούς χρόνους. Την οριστική κατάρρευση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ακολούθησε η μακραίωνη περίοδος της Οθωμανικής κυριαρχίας, κατά την οποία ο υπόδουλος πλέον ελληνισμός βρέθηκε σε ολότελα νέες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Αυτές οι νέες συνθήκες αποτέλεσαν σοβαρούς ανασταλτικούς παράγοντες για την καλλιέργεια των γραμμάτων, για την δημιουργία πνευματικού κλίματος που να ευνοεί τη μάθηση και την ανάπτυξη των επιστημών.

 

Τα μαθηματικά, όπως είναι επόμενο, δεν θα μπορούσαν να μείνουν ανεπηρέαστα από τη νέα δυσμενέστερη κατάσταση στην οποία βρέθηκε ο ελληνισμός. Ειδικά κατά τους δύο πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας, δεν μπορεί να γίνει λόγος για μαθηματική δραστηριότητα, πολύ περισσότερο δε για ανάπτυξη των μαθηματικών, από τη στιγμή που δεν υπήρχε καν συστηματική και οργανωμένη εκπαίδευση. Τα μαθηματικά σ’ αυτήν την κρίσιμη περίοδο των δύο πρώτων αιώνων της Τουρκοκρατίας ποτέ δεν ξεπέρασαν το στοιχειώδες επίπεδο. Στα λιγοστά ελληνικά σχολεία εκείνης της περιόδου, η ύλη της διδασκόμενης Αριθμητικής περιελάμβανε τις τέσσερις βασικές πράξεις της αριθμητικής με ακέραιους και κλασματικούς αριθμούς, την απλή και τη σύνθετη μέθοδο των τριών και τις μετατροπές μονάδων βάρους, μήκους, όγκου ή νομισμάτων. Το ίδιο στοιχειώδης ήταν και η ύλη της Γεωμετρίας, που περιοριζόταν σε απλά πρακτικά προβλήματα υπολογισμού μηκών και υψών.

 

Το χαμηλό επίπεδο των μαθηματικών γνώσεων των πρώτων αιώνων της Τουρκοκρατίας, φαίνεται και από τα βιβλία μαθηματικών που τυπώθηκαν αυτήν την περίοδο. Το πρώτο βιβλίο μαθηματικών που τυπώθηκε ποτέ στην ελληνική γλώσσα είναι το «Σύνταγμα ευσύνοπτον εις τας τέσσαρας μαθηματικάς επιστήμας, Αριθμητικήν, Μουσικήν, Γεωμετρία και Αστρονομία» (1532) του βυζαντινού λόγιου Μιχαήλ Ψελλού. Το βιβλίο περιέχει μια σύνοψη των παραδοσιακών μαθηματικών γνώσεων της εποχής του Ψελλού (αρχές 11ου αι.), που κυκλοφορούσε χειρόγραφο επί 500 περίπου χρόνια.

 

Το δεύτερο ελληνικό μαθηματικό βιβλίο είναι το πασίγνωστο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας «Βιβλίον πρόχειρον τοις πάσι περιέχον την τε πρακτικήν πρακτικήν Αριθμητικήν, ή μάλλον ειπείν την Λογαριαστικήν» (1568) του Μανουήλ Γλυζώνιου. Πρόκειται για ένα απλοϊκό βιβλίο πρακτικής αριθμητική, το οποίο όμως αποτέλεσε τη μεγαλύτερη εκδοτική επιτυχία ολόκληρης της περιόδου της Τουρκοκρατίας, με πληθώρα επανεκδόσεων ως τον 19ο αιώνα.

 

Το τρίτο και τελευταίο μαθηματικό βιβλίο αυτής της περιόδου είναι η «Λογιστική» (1600) του μοναχού Βαρλαάμ του Καλαβρού. Κι αυτό το βιβλίο πραγματεύεται την πρακτική αριθμητική, ενώ πρέπει να σημειώσουμε ότι πρόκειται για βιβλίο που γράφτηκε στα μέσα του 14ου αι.. Ο συγγραφέας του Βαρλαάμ ο Καλαβρός δεν είναι άλλος από το μεγάλο αντίπαλο του Γρηγορίου Παλαμά κατά τις Ησυχαστικές Έριδες (1342-1349) της Θεσσαλονίκης.

 

Τα ελληνικά μαθηματικά αρχίζουν να ξεπερνούν το στοιχειώδες επίπεδο μόνο κατά τον 18ο αιώνα. Τότε αρχίζει μια μεγάλη προσπάθεια των Ελλήνων λογίων να εναρμονιστούν με τις σύγχρονες εξελίξεις του κλάδου στην Ευρώπη. Η απόσταση βέβαια που χωρίζει τα ελληνικά μαθηματικά από τα σύγχρονα ευρωπαϊκά μαθηματικά είναι τεράστια. Χάρη όμως στις προσπάθειες των Ελλήνων λογίων και διδασκάλων αυτής της περιόδου, μέσα σε διάστημα ενός μόλις αιώνα, η απόσταση μειώθηκε, για να φτάσουμε στις πρώτες δεκαετίες του 19ου αι. τέτοιο σημείο, ώστε τα ελληνικά μαθηματικά να παρακολουθούν από κοντά τη σύγχρονη ευρωπαϊκή μαθηματική εξέλιξη.

 

Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε τη σημαντική διαφορά που υπάρχει στην αντίληψη που έχουμε εμείς σήμερα για τα μαθηματικά, σε αντίθεση με εκείνη των λογίων του 18ου αι. για τους λόγιους του 18ου αι., τα μαθηματικά και οι υπόλοιποι κλάδοι των θετικών επιστημών δεν εθεωρούντο αυτόνομοι και ξεχωριστοί επιστημονικοί κλάδοι, αλλά αναπόσπαστα μέρη της φιλοσοφίας. Υπήρχε δηλαδή μια ενοποιημένη αντίληψη των επιμέρους κλάδων των θετικών επιστημών, και μ’ αυτήν την έννοια, όλες οι θετικές επιστήμες εθεωρούντο στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους. Γράφει σχετικά ο Κυριάκος Γεωργιάδης: «Αι επιστήμαι είναι τοσούτον συνδεδεμέναι προς αλλήλας, ώστε χωρίς μιας η άλλη μένει ακατανόητος.» Τυπικό παράδειγμα αυτής της ενιαιοποιημένης αντίληψης των επιστημονικών κλάδων είναι η «Οδός Μαθηματικής» (1749) του Μεθόδιου Ανθρακίτη. Στην ύλη του σημαντικότατου αυτού τρίτομου επιστημονικού συγγράμματος, εκτός των μαθηματικών, περιλαμβάνεται φυσική, αστρονομία, γεωγραφία και οπτική.

 

Στη σκέψη όμως των Ελλήνων λογίων, πάντοτε τα μαθηματικά κατείχαν την κεντρική θέση μεταξύ όλων των θετικών επιστημών. «Τούτων γαρ άνευ», έλεγε ο Ευγένιος Βούλγαρης. Ενώ ο Νικηφόρος Θεοτόκης υποστήριζε πως «η προς την Φιλοσοφίαν άγουσα οδός γίνεται ημίν ευθυτέρα και ραδία εάν τοις μαθηματικοίς στοιχείοις προγεγυμνασμένοι ώμεν.» Σ’ αυτήν την περίοδο μπορούμε να κάνουμε λόγο για «μαθηματικοποίηση» των θετικών επιστημών. Αυτό ακριβώς υπαινίσσεται και ο Ιώσηπος Μοισιόδαξ, υποστηρίζοντας ότι «είναι το λοιπόν η Μαθηματική επιστήμη άκρως χρήσιμος ουχί μόνον τω απαρτισμώ του νοός, αλλά και πάση επιστήμη φυσική απλώς (...) Πάσα θεωρία φυσική είτα χρειάζεται την αντίληψιν αυτής απαραιτήτως. Η Υδραυλική, η Υδροστατική, η Μηχανική, η Οπτική, η Αστρονομία, η Γεωγραφία, άλλαι πολλαί τας οποίας αποσιωπώ, πάσαι δεικνύονται δια της Μαθηματικής.»

 

Ως παράδειγμα μαθηματικοποίησης της φυσικής μπορούμε να αναφέρουμε το σπουδαίο σύγγραμα του Νικηφόρου Θεοτόκη, τα «Στοιχεία Φυσικής εκ νεωτέρων συνερανισθέντα» (1766). Το αξιοσημείωτο για τα μαθηματικά είναι ότι σ’ αυτό το βιβλίο, παρόλο που πρόκειται για σύγγραμμα φυσικής, έχουμε τη χρήση εννοιών του Απειροστικού Λογισμού για πρώτη φορά στην έντυπη νεοελληνική βιβλιογραφία. Δικαιολογημένα ο Κων. Κούμας χαρακτήρισε τη Φυσική του Θεοτόκη «εφαρμοσμένη μαθηματική», αφού για τη μελέτη και την κατανόησή της απαιτείται άριστη γνώση μαθηματικών και μάλιστα υψηλού επιπέδου.

 

Ο 18ος αι., ειδικά το τελευταίο τέταρτο του αιώνα αυτού και οι δύο πρώτες δεκαετίες του 19ου αι., είναι η περίοδος της κορύφωσης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, δηλαδή της πνευματικής κίνησης των Ελλήνων διανοούμενων που είχε ως κεντρικό εκπαιδευτικό στόχο την αναβάθμιση της ελληνικής παιδείας.

 

Στις αρχές του 18ου αι. ο στόχος της αναβάθμισης της ελληνικής παιδείας συνδυάστηκε με μια αντίληψη που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται μεταξύ των Ελλήνων λογίων περί του δεσμού των νεότερων Ελλήνων με τους αρχαίους προγόνους τους. Η αντίληψη ξεκίνησε ως γενικότερο ενδιαφέρον για το αρχαιοελληνικό παρελθόν και σύντομα εξελίχθηκε σε αίτημα για την αναβίωση του αρχαιοελληνικού πνεύματος.

 

Στα μαθηματικά αυτή η αντίληψη εκφράστηκε με δύο τρόπους: α) με την έκδοση πολλών κλασσικών αρχαιοελληνικών μαθηματικών κειμένων (έργα των Ευκλείδη, Αρχιμήδη, Διόφαντου κ.τ.λ.), και β) με τη συγγραφή ή τη μετάφραση σύγχρονων έργων, γραμμένων όμως στο πνεύμα της αρχαίας ελληνικής μαθηματικής παράδοσης.

 

Ως κύριους εκφραστές αυτής της αντίληψης στα μαθηματικά μπορούμε να αναφέρουμε τον Μεθόδιο Ανθρακίτη, τον Μπαλάνο Βασιλόπουλο, τον Κοσμά Βασιλόπουλο και από τους μεταγενέστερους τον Βενιαμίν Λέσβιο. Όλοι αυτοί, με την προσήλωσή τους στην αρχαία ελληνική μαθηματική παράδοση, έδειξαν μια σαφή προτίμηση προς τους παλαιότερους κλάδους των μαθηματικών (Αριθμητική, Γεωμετρία, Τριγωνομετρία, Αστρονομία) και μια ολοφάνερη αδιαφορία για τους νεότερους μαθηματικούς κλάδους (Άλγεβρα, Απειροστικό Λογισμό, Αναλυτική Γεωμετρία).

 

Το βιβλίο που εκφράζει πιο πιστά τους σκοπούς και τις επιδιώξεις αυτής της αντίληψης είναι η «Οδός Μαθηματικής» (1749) του Μεθόδιου Ανθρακίτη. Με την «Οδό Μαθηματικής» παρουσιάζονται στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, για πρώτη φορά μετά από πολλούς αιώνες, τα «Στοιχεία» του Ευκλείδη, καθώς και μερικά ακόμη σημαντικά έργα αρχαίων και νεότερων συγγραφέων (Πρόκλου Σφαίρα, Σφαιρικά του Θεοδοσίου κ.ά.).

 

Έργα που ακολουθούν το πνεύμα της «Οδού» είναι επίσης η «Μέθοδος Γεωμετρικώς Χωρούσα» (1756) του Μπαλάνου Βασιλόπουλου, μια προσπάθεια του συγγραφέα να επιλύσει το αρχαίο Δήλιο πρόβλημα, η «Έκθεσις ακριβεστάτη της Αριθμητικής» (1803) επίσης του Μπαλάνου Βασιλόπουλου και η «Έκθεσις συνοπτική Αριθμητικής Άλγεβρας και Χρονολογίας» (1796) του Κοσμά Βασιλόπουλου, γιου του Μπαλάνου. Επίσης στην ίδια αντίληψη εντάσσονται οι δύο μεταφράσεις του Ευγένιου Βούλγαρη: α) το «Μαθηματικών Στοιχείων αι πραγματίαι αι αρχοειδέσταται» (1787) του J. A. Segner, και β) το «Στοιχείων Γεωμετρίας» του Ottaviano Cametti, που μετέφρασε ο ιατροφιλόσοφος Δημήτριος Ραζής, αλλά και το αρκετά μεταγενέστερο γεωμετρικό σύγγραμμα του Βενιαμίν Λέσβιου «Γεωμετρίας Ευκλείδου Στοιχεία» (1820).

 

Η προσήλωση των Ελλήνων λογίων στα αρχαία ελληνικά μαθηματικά άρχισε να περιορίζεται στο δεύτερο μισό του 18ου αι., όταν οι λόγιοι της νεότερης γενιάς, σπουδαγμένοι οι περισσότεροι σε πανεπιστήμια της Κεντρικής Ευρώπης, άρχισαν να στρέφονται και προς την σύγχρονη ευρωπαϊκή επιστήμη και γνώση. Ένας από τους εκφραστές αυτής της νέας αντίληψης, ο Ιώσηπος Μοισιόδαξ, υποστήριξε ότι αν οι νεότεροι Έλληνες πράγματι εκτιμούσαν τους προγόνους τους, θα έπρεπε να μιμηθούν τους αρχαίους και να μάθουν από τους άλλους λαούς. «Η Ευρώπη την σήμερον», έλεγε ο Μοισιόδαξ «υπερβαίνει κατά την σοφίαν ως και την αρχαίαν Ελλάδα.» Ο Νικόλαος Ζερζούλης υποστήριζε ότι οι Ευρωπαίοι «έφθασαν εις ακριβεστέραν θεωρίαν υπέρ τους Έλληνας εν ταις επιστήμαις». Ενώ ο Δημήτριος Καταρτζής αναρωτιόταν «Πως μπορεί ένας σπουδαίος μας να μην θέλει να ξέρει τους Εγγλέζους, τους Φραντζέζους και Ολλαντέζους, γιατί έμαθε τ’ είταν οι Λακεδαιμόνιοι κ’ οι Αθηναίοι κ’ οι Τύριοι;»

 

Η επικρατούσα πλέον τάση στην ελληνική διανόηση είναι η μελέτη και γνώση των νέων επιτευγμάτων της ευρωπαϊκής επιστήμης. Αυτό εκδηλώθηκε στα μαθηματικά με δύο τρόπους: α) Με την εισαγωγή στην ελληνική μαθηματική βιβλιογραφία όλων των σύγχρονων τότε μαθηματικών κλάδων (Άλγεβρα, Απειροστικός Λογισμός, Αναλυτική Γεωμετρία, Κωνικές Τομές), και β) με τη διατύπωση ενός πιο απλοποιημένου και εκλαϊκευμένου μαθηματικού λόγου, με στόχο την διάδοση των σύγχρονων μαθηματικών γνώσεων στα πλατύτερα στρώματα του ελληνικού πληθυσμού.

 

Στην εισαγωγή των σύγχρονων μαθηματικών κλάδων πρωταγωνίστησαν λόγιοι όπως ο Κωνσταντίνος Κούμας, ο Σπυρίδων Ασάνη, ο Θεόφιλος Καΐρης και κυρίως ο Νικηφόρος Θεοτόκης. Με τα συγγράμματα του Θεοτόκη, κυρίως με τα «Στοιχεία Μαθηματικών εκ παλαιών και νέων συνερανισθέντα» (1799), εισήχθησαν στην ελληνική μαθηματική βιβλιογραφία σχεδόν όλοι οι νέοι κλάδοι των μαθηματικών. Η εισαγωγή της σύγχρονης Άλγεβρας γίνεται με τα «Στοιχεία Αριθμητικής και Άλγεβρας» (1797) του Γάλλου αββά Nicola de Lacaille, που μετέφρασαν ο Σπυρίδων Ασάνης και ο Ίωνας Σπαρμιώτης. Η εισαγωγή των Κωνικών Τομών γίνεται με το «Σύνοψις των Κωνικών Τομών» (1802) του Guido Grandi και με την «Των Κωνικών Τομών Αναλυτική Πραγματεία» (1803) του de Lacaille, που μετέφρασε και πάλι ο Ασάνης. Ενώ ο Απειροστικός Λογισμός εισάγεται αρχικά με τα Στοιχεία Μαθηματικών του Θεοτόκη, και στη συνέχεια με το πολύτομο σύγγραμμα του Κων/νου Κούμα «Σειράς Στοιχειώδους των Μαθηματικών και Φυσικών Πραγματειών» (1807) και τις δύο χειρόγραφες πραγματείες του Θεόφιλου Καΐρη: α) την «Ποσοτική Άλγεβρα» και β) την «Ποσοτική εις δύο μέρη: Α’ Άλγεβρα και Αναλυτική Γεωμετρία, Β’ Περί απειροστών είτε περί διαφορικού υπολογισμού».

 

Ως χαρακτηριστικότερες προσπάθειες διατύπωσης εκλαϊκευμένου μαθηματικού λόγου πρέπει να αναφέρουμε την «Σύνοψιν των Επιστημών δια τους πρωτοπείρους» (1819) του Κ. Κούμα, την «Αριθμητικήν εις χρήσιν των Ελληνικών Σχολείων» (1794) του Αθ. Ψαλίδα, καθώς και ένα πλήθος πρακτικών αριθμητικών και μαθηματικών εγχειριδίων για την διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών, που εκδόθηκαν αυτήν την περίοδο.

 

Υπήρξαν βέβαια και βιβλία – πρωτότυπα και μεταφράσεις – ενταγμένα στο σύγχρονο ευρωπαϊκό πνεύμα, όπως τα «Στοιχεία Αριθμητικής και Αλγέβρης» (1800) του Ζήση Κάβρα, τα «Στοιχεία της Αριθμητικής και Αλγέβρας» (1084) του G. I. Metzburg, σε μετάφραση του ιατρού Μιχαήλ Χρισταρή, το σπουδαίο τετράτομο έργο του Στέφανου Δούγκα « Στοιχεία Αριθμητικής και Αλγέβρης» (1816), τα «Στοιχεία Αλγέβρας» (1818) του Δημ. Γοβδελά, καθώς και τα «Στοιχεία Γεωμετρίας» (1829) του A. M. Legendre, σε μετάφραση του Ιωάννη Καραντινού.

 

Παράλληλα με την έντονη εκδοτική δραστηριότητα αυτής της περιόδου στον τομέα των επιστημονικών βιβλίων (τέλη 18ου αι. – αρχές 19ου αι.), ο στόχος της αναβάθμισης της ελληνικής παιδείας επιχειρήθηκε να επιτευχθεί με έναν εξίσου σημαντικό και αποτελεσματικό τρόπο: την ίδρυση σχολείων. Τα σχολεία που ιδρύθηκαν αυτήν την περίοδο ονομάζονται νεωτερικά, και είναι τα σχολεία που διαπνέονται από τις νέες προοδευτικές ιδέες, που περιλαμβάνουν στο πρόγραμμά τους σύγχρονους κλάδους των θετικών επιστημών και εφαρμόζουν τις πιο σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους. Νεωτερικά σχολεία ιδρύθηκαν κυρίως στις ακμάζουσες οικονομικά πόλεις του ελληνικού χώρου, στη Σμύρνη (Φιλολογικό Γυμνάσιο Σμύρνης), στις Κυδωνιές (Ακαδημία των Κυδωνίων), στη Χίο (Γυμνάσιο Χίου), στο Πήλιο (Σχολή των Μηλιών) και στα Ιωάννινα (Καπλαναία Σχολή). Οι νέες ιδέες όμως ώθησαν και παραδοσιακές σχολές να αποβάλλουν το συντηρητικό τους χαρακτήρα και να μετατραπούν σε νεωτερικές, όπως για παράδειγμα οι Ηγεμονικές Ακαδημίες του Βουκουρεστίου και του Ιασίου.

 

Στα νεωτερικά σχολεία δίδαξαν οι πιο γνωστοί και μορφωμένοι Έλληνες διδάσκαλοι. Ο Βενιαμίν Λέσβιος και ο Θεόφιλος Καΐρης στις Κυδωνίες, ο Κων/νος Κούμας στο Φιλολογικό Γυμνάσιο Σμύρνης, ο Γρηγόριος Κωνσταντάς και ο Άνθιμος Γαζής στις Μηλιές, ο Αθανάσιος Ψαλίδας στην Καπλαναία Σχολή των Ιωανίννων, ο Κων/νος Βαρδαλάχος και ο Δημήτριος Γοβδελάς στην Ακαδημία Βουκουρεστίου, ο Δανιήλ Φιλλιπίδης και ο Στέφανος Δούγκας στην Ακαδημίας Ιασίου, ο Νεόφυτος Βάμβας στο Γυμνάσιο της Χίου και πολλοί άλλοι.

 

Το έργο που επιτελέστηκε στην ελληνική παιδεία κατά τον 18ο αι. και ως τις αρχές του 19ου αι. μόνο σαν θαύμα μπορεί να περιγραφεί. Μια αληθινή εκπαιδευτική και πολιτιστική κοσμογονία στην οποία τα μαθηματικά είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο.

 

Πρέπει να πούμε όμως ότι όλα αυτά τα θαυμαστά επιτεύγματα, ούτε απρόσκοπτα επιτεύχθηκαν ούτε χωρίς αντιδράσεις. Το πνευματικό κατεστημένο της εποχής αντέδρασε και μάλιστα σθεναρά στη διάδοση των νέων ιδεών.

 

Τα μαθηματικά αποτέλεσαν το κόκκινο πανί για το ελληνικό πνευματικό κατεστημένο, επειδή στη συνείδηση των Ελλήνων αυτής της περιόδου τα μαθηματικά εξέφραζαν την πρόοδο, τις νέες ιδέες. Μοιραία λοιπόν βρέθηκαν στο επίκεντρο της σφοδρής ιδεολογικής διαμάχης που ξέσπασε στις αρχές του 19ου αιώνα ανάμεσα στους υποστηρικτές και τους πολέμιους των νέων ιδεών. Το σύνολο σχεδόν των λογίων και των διδασκάλων τάχθηκαν υπέρ των νέων ιδεών υπέρ της διάδοσης των μαθηματικών και της νέας φιλοσοφίας. Πολλοί από αυτούς υπέστησαν ταλαιπωρίες, διώξεις και αφορισμούς, εξαιτίας αυτής της επιλογής τους να διδάσκουν μαθηματικά και νέα φιλοσοφία. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις διώξεων του Μεθόδιου Ανθρακίτη, του Ευγένιου Βούλγαρη, του Ιώσηπου Μοισιόδακα, του Κων/νου Κούμα, του Βενιαμίν Λέσβιου, του Στέφανου Δούγκα και φυσικά το δράμα του Θεόφιλου Καΐρη.

 

Για την ανάσχεση της διάδοσης των μαθηματικών, το κατεστημένο χρειάστηκε να φτάσει ως την έκδοση Πατριαρχικής Εγκυκλίου (Πατριαρχική Εγκύκλιος του 1819 «Περί της σημερινής καταστάσεως των κοινών του γένους μας Ελληνομουσείων»), και ακόμη την σύγκληση Πατριαρχικής Συνόδου με θέμα την «καθαίρεσιν των φιλοσοφικών μαθημάτων». Αξιοσημείωτο είναι ότι η σύγκλιση της συνόδου έγινε το Μάρτιο του 1821, λίγες μόνο μέρες πριν από την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης.

 

Κλείνοντας, αντί επιλόγου, παραθέτουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από αυτήν την πατριαρχική εγκύκλιο ενάντια στη διάδοση των μαθηματικών:

«τις ωφέλεια προσκολλώμενοι οι νέοι εις τας παραδόσεις αυτάς να μανθάνωσιν αριθμούς και αλγέβρας, και κύβους και κυβοκύβους και τρίγωνα και τριγωνοτετράγωνα και λογαρίθμους και συμβολικούς λογισμούς και τας προβαλλομένας ελλείψεις και άτομα και κενά και δίνας και δυνάμεις και έλξεις και βαρύτητας, του φωτός ιδιότητας και βόρεια σέλα και θετικά τινά και ακουστικά και μύρια τοιαύτα και άλλα τερατώδη, ώστε να μετρώσι την άμμον της θαλάσης και τας σταγόνας του υετού και να κινώσιν την γην, εάν αυτοίς δοθή πη στώσι κατά το του Αρχιμήδους, έπειτα εις τας ομιλίας των βάρβαροι, εις τας γραφάς των σόλοικοι, εις τας θρησκείας των ανίδεοι, εις τα ήθη παράφοροι και διεφθαρμένοι, εις τα πολιτεύματα επιβλαβείς και άσημοι πατριώται και ανάξιοι της προγονικής κλήσεως.»

[Polykarpos]

Όσο για τα λοιπά που αναφέρει ο George Makris, έχουν ανακρίβειες σε πολλά σημεία. Οι μη βιβλική - φυσική, εξελισσόμενη αρχαία ελληνική θρησκεία αποδέχεται και δίδασκε το αυτοδημιουργούμενο του κόσμου (Ησίοδος) - που ταιριάζει περισσότερο με τις σύγχρονές κοσμολογικές μελέτες - χωρίς την παρέμβαση των θεών. Οι θεοί εμφανίζονται και θέτουν την τάξη. Αν διαβάσετε την κοσμογονία κατά τον Ησίοδο θα εκπλαγείτε.

 

Δεν μας λένε πάντως οι σύγχρονοι απολογητές για το αν αποδέχονται την θεωρία της εξέλιξης, αν και από όσο έχω διαβάσει σε σχετικά εδάφια, εδώ στο astrovox, την άποψη του Makris, μάλλον είναι εμφανές ότι βλέπουν δάκτυλο του Κυρίου τους (ευφυές σχέδιο, δημιουργισμός) στην δημιουργία της ζωής.

 

Θα πρέπει να επικεντρώσω ότι ενώ το θέμα είναι επιστήμη vs θρησκεία έχουμε μια απρόκλητη φραστική επίθεση ενάντια στην αρχαία ελληνική θρησκεία και χαρακτηρισμούς για αυτούς που επέλεξαν να την ακολουθούν σήμερα με υποτιμιτικούς όρους όπως νεοπαγανιστές.

 

Το θέμα δεν είναι θρησκευτικό καθώς καθένας μπορεί να έχει προσωπική πεποίθηση της θρησκείας του(κατακτημένο και αυτό από τους επαίσχιντους διαφωτιστές). Το θέμα είναι καθαρά φιλοσοφικό στην αντίληψη του κόσμου και στην δυνατότητα να αναπτύσσεις ελεύθερα προσωπική άποψη επ'αυτού. Οι εποχές της κατήχησης και του αφορισμού της αντίθετης άποψης πέρασαν πια (ελπίζω), ευτυχώς.

[Polykarpos]

Για τα πιο πριν διαβάστε για την καταστροφή του μεγαλύτερου ναού της γνώσης μέχρι την εμφάνιση του internet, δηλ. την βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

Παρακαλώ να μην λέγονται ανακρίβειες, δεν είναι τίμιο.

Η εκκλήσία ΔΕΝ γνωρίζει για την ύπαρξη υλικής ζωής αλλού στο σύμπαν, ούτε έχει διατυπώσει τέτοια θέση. Η Εκκλησία όπως ξέρουμε δέχεται την ύπαρξη και άλλων ασώματων λογικών όντων (Αγγέλων) χωρίς να έχει πρόβλημα ανθρωποκεντρισμού.

 

Τι θα πει υλική μορφή ζωής και τι άϋλη;;;;;; Που ακριβώς στηρίζεται αυτή η άποψη;;;; Πως ορίζεται;;;;

[PORFIRIS]

Και δικη μου γνωμη ειναι το θεμα ξεφευγει απο τα ορια αυτου του forum και θα πρεπει να κλειδωθει...

[George Makris]

Η Βασιλική Βιβλιοθήκη (που ιδρύθηκε από τον διάδοχο του Μ. Αλεξάνδρου Πτολεμαίο Ι τον Σωτήρα) καταστράφηκε επί Ιουλίου Καίσαρα το 48 π.Χ. (όπως αναφέρουν οι: Σενέκας, Λουκιανός, Πλούταρχος, Αύλος Γέλλιος -αναφέρει κάψιμο 700 χιλιάδων βιβλίων -, Αμμιανός Μαρκελλίνος, δίνοντας επίσης αριθμό 700.000 καμένων βιβλίων). Ο Πλούταρχος γράφει: «Ο Καίσαρας διέταξε να πυρποληθούν τα νεώρια, αλλά η φωτιά κατέκαψε τις Μεγάλες Βιβλιοθήκες».

 

Ειπωθηκε ότι

"η επίσημη θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι πως δε συνέβη ποτέ"

Sorry! Εννοούσα πως η επίσημη θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι πως τα ταξίδια του προγράμματος Απόλλων δε συνέβησαν ποτέ.

 

Φτάσαμε στο σημείο να λέγονται τόσο πολλές ανακρίβειες;;;

Γιατί λειτουργεί τόσο καλά το "πίστευε και μη ερεύνα" στους κατηγόρους του Χριστιανισμού;;;

[Polykarpos]

Αν απέδιδες σωστά ή είχες μελετήσει προσωπικά και δεν παρέθετες αυτά που σου λένε να διαβάσεις θα ήξερες ότι στην πολιορκία της Αλεξάνδρειας πράγματι πήρε φωτιά η βιβλιοθήκη από ατύχημα και ότι οι Ρωμαίοι ήταν αυτοί που την επιδιόρθωσαν.

 

Μια και σου αρέσουν οι παραθέσεις: ( www.odal.gr )

 

"

Στην Αλεξάνδρεια, μετά από μεγάλες καταστροφές Ναών, βωμών και αγαλμάτων, οι ελάχιστοι Εθνικοί εξεγείρονται με επικεφαλής τον Νεοπλατωνικό φιλόσοφο Ολύμπιο και κλείνονται στο Ιερό του Θεού Σεράπιδος. Οι χριστιανοί, καθοδηγούμενοι υπό του επισκόπου Αλεξανδρείας Θεοφίλου και με επικεφαλής τους τον αιμοδιψή μοναχό Σενούθιο, ο οποίος επί χρόνια περιπολούσε σε όλη την Βόρειο Αφρική με τους συμμορίτες του και λήστευε τα σπίτια των Εθνικών σκοτώνοντας τους ιδιοκτήτες τους,, το καταλαμβάνουν με δόλο, το ισοπεδώνουν και πυρπολούν την ονομαστή Βιβλιοθήκη του που φιλοξενούσε τμήμα της θρυλικής συλλογής της Βιβλιοθήκης της Αλεξανδρείας. Τα ιερά σκεύη του Σεραπείου διαπομπεύονται στους δρόμους της Αλεξανδρείας. Ο Peter Brown («Ο Κόσμος Της Ύστερης Αρχαιότητος») γράφει χαρακτηριστικά, για την συγκεκριμένη περίοδο, τα εξής: «Οι Εθνικοί, κτυπημένοι από αυτό το ξαφνικό κύμα τρομοκρατίας, έβλεπαν να φθάνει το τέλος του κόσμου. Αν είμαστε ζωντανοί, έγραφε κάποιος, τότε η ίδια η ζωή έχει νεκρωθεί..»

"

----------------

Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας

Η βιβλιοθήκη είχε ιδρυθεί από τον στρατηγό του Αλεξάνδρου, Πτολεμαίο τον Σωτήρα (367-282π.χ.). Κάτω απο τον γιο του, τον Πτολεμαίο τον Φιλάδελφο, η βιβλιοθήκη έγινε το κέντρο της Ελληνιστικής κουλτούρας. Εκεί συγκεντρώνονταν χειρόγραφα απο παντού και αποτελούσε πόλο έλξης για διανοούμενους απ΄όλο τον κόσμο. Η κύρια βιβλιοθήκη ήταν το Βρουχείο και το Σεράπειο. Ο αριθμός των κυλίνδρων ήταν γύρω στο μισό εκατομμύριο. Ο 'Αουλος Γέλεος ισχυρίζεται ότι υπήρχαν 700000, ο Σενέκας 400000 και ο John Tzetztes θεωρεί 490000 στο Βρουχείο και 43000 στο Σεράπειο.

Οι χριστιανοί αρέσκονται να λένε ότι ο Πτολεμαίος ο VΙΙΙ έκαψε την πόλη πριν τη γέννηση του Χριστού καταστρέφοντας την βιβλιοθήκη. Είναι απλά ανοησίες. 'Ο,τι ζημιά και αν έκανε δεν ήταν εκτεταμένη και η βιβλιοθήκη παρέμεινε πόλος έλξης για εκατοντάδες χρόνια. Μπορεί αργότερα να μην είχε την αίγλη του 1ου αιώνα, αλλά το να ισχυριστεί κανείς ότι καταστράφηκε το 88 π.Χ. είναι μάλλον αλήθεια ... του Θεού. Κάποιοι ανεύθυνοι απολογητές παραπέμπουν σε μια πηγή που λέει ότι η βιβλιοθήκη δεν έφτασε ποτέ το μεγαλείο της, αλλά ανασυντάχθηκε και επιβίωσε για εκατοντάδες χρόνια, και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η μεγαλύτερη ζημιά έγινε πριν το Χριστό.

 

Μεταξύ της γέννησης του Χριστού και του βανδαλισμού από τον Επίσκοπο Θεόφιλο το 391μ.Χ. η βιβλιοθήκη ήταν στα χέρια των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, αλλά η ζημιά δεν ήταν μεγάλη, επισκευάστηκε και ανασυντάχθηκε σε κάθε σημείο της. Ο μαθηματικός Διόφαντος κατέβαλε προσπάθειες να ανανεώσει την βιβλιοθήκη μέχρι που δέχτηκε ένα σημαντικό χτύπημα από τον Αυρηλιανό ο οποίος προσπάθησε να καταστείλει τον Φίρμιο.

 

Οι χριστιανοί ισχυρίζονται ότι το Σεράπειο, που παραδέχονται ότι κατέστρεψαν, ήταν μια μικρή βιβλιοθήκη του ναού και όχι η βασική ογκώδης βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Είναι σοφιστεία. Μετά την ζημιά του Αυρηλιανού, το Σεράπειο έγινε η κύρια βιβλιοθήκη. Αυτό δεν υποννοεί ότι υπήρχαν μόνο θρησκευτικά βιβλία, αν και ήταν σίγουρα μικρότερη σε μέγεθος απο ότι πριν. Το Βρουχείο ήταν σίγουρα τόσο άσχημα κατεστραμένο που δεν μπορούσε πλέον να εξυπηρετήσει σαν βιβλιοθήκη. Εκατοντάδες χιλιάδες χειρόγραφα θα μεταφέρθηκαν στο Σεράπειο το οποίο συνέχισε να αποτελεί πολύτιμη πηγή για τους Εθνικούς. Οι χριστιανοί ήξεραν τι έκαναν!

 

Στην Αλεξάνδρεια μετά απο μεγάλες καταστροφές ναών και αγαλμάτων, οι πιο δραστήριοι εξεγέρθησαν κάτω απο τον Νεοπλατωνικό φιλόσοφο Ολύμπιο και κλείστηκαν στο ιερό του Σεράπειου. Οι Χριστιανοί κάτω απο τον Θεόφιλο και με επικεφαλής τον αιμοδιψή μοναχό Σανούτιο ο οποίος περιόδευε σ΄όλη τη Β.Αφρική καταληστεύοντας και σκοτώνοντας εθνικούς, πυρπολούν τη βιβλιοθήκη που φιλοξενούσε το σωζώμενο μέρος της βιβλιοθήκης. Ο Ευνάπιος θα γράψει με πίκρα ότι "κατέστρεψαν" το Σεράπειο και νίκησαν μια μάχη χωρίς αντίπαλο. Τόσο γενναία πολεμούσαν έναντι των αγαλμάτων όπου όχι μόνο τα νικούσαν αλλα και τα έκλεβαν". Το ιδιο θα ισχυριστεί και ο Κορδάτος (τόμος 2, σελ 401) "χρειάστηκαν μέρες για χιλιάδες εργάτες να τον γκρεμίσουν, αφήνοντας γυμνό το κτίριο...μαζί όμως με το ναό πήγε χαμένη και η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας". Αηδιασμένος ο Gibbon (όπως παρατίθεται στον Canfora όπου σημειώνει πως η αποτέφρωση βιβλίων ήταν μέρος του εκχριστιανισμού) δηλώνει πως "εξαιτίας του βάρους και της στερεότητας των υλικών θα αφήσει με βαριά καρδιά τα θεμέλια στη θέση τους". Η πλούσια βιβλιοθήκη καταστράφηκε ώστε 20 χρόνια αργότερα η θέα των άδειων ραφιών-αναφορά στον Ορόσιο- γεννούσε θλίψη και περιφρόνηση.

 

Ο ισχυρισμός ότι η βιβλιοθήκη συνέχισε να ανθεί κάτω από τους χριστιανούς μέχρι τη μουσουλμανική κατάκτηση σύμφωνα με τον F L Kent, βιβλιοθηκάριο του American University of Beirut, και του Arundell Esdaile, του School of Librarianship at the University of London", στο άρθρο τους "βιβλιοθήκες" στην Εγκυκλοπαίδεια "Brittanica", "δύσκολα μπορεί να υποστηριχθεί ". Οι Χριστιανοί πολλές φορές αποδίδουν την κατηγορία για τη καταστροφή του Σεράπειου στον Χαλίφη Ομαρ, ο οποίος λέγεται ότι διέταξε την χρησιμοποίηση των βιβλίων σαν καύσιμο για το ζέσταμα του νερού στα λουτρά. Αυτή ιστορία καταγράφτηκε 300 χρόνια αργότερα απο τον Επίσκοπο Gregory Bar Hebræus, ο οποίος έγραψε για την μουσουλμανική εισβολή χωρίς πηγές αλλά μόνο με τη φαντασία του. (The Burning of the Library of Alexandria, Preston Chesser, History)!

 

Η μουσουλμανική εισβολή έγινε τριακόσια χρόνια μετά την χριστιανική επικράτηση, και 150 χρόνια αργότερα αφ΄ότου ο Θεοδόσιος διέταξε την καταστροφή των παγανιστικών ναών. Η New Columbia Encyclopedia, δεν κάνει καμιά αναφορά σε κάτι τέτοιο αλλά σημειώνει μόνο την καταστροφή του 391 και αυτή του Θεοδοσίου.

 

Η Βασιλική Βιβλιοθήκη (που ιδρύθηκε από τον διάδοχο του Μ. Αλεξάνδρου Πτολεμαίο Ι τον Σωτήρα) καταστράφηκε επί Ιουλίου Καίσαρα το 48 π.Χ. (όπως αναφέρουν οι: Σενέκας, Λουκιανός, Πλούταρχος, Αύλος Γέλλιος -αναφέρει κάψιμο 700 χιλιάδων βιβλίων -, Αμμιανός Μαρκελλίνος, δίνοντας επίσης αριθμό 700.000 καμένων βιβλίων). Ο Πλούταρχος γράφει: «Ο Καίσαρας διέταξε να πυρποληθούν τα νεώρια, αλλά η φωτιά κατέκαψε τις Μεγάλες Βιβλιοθήκες».

 

Ειπωθηκε ότι

"η επίσημη θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι πως δε συνέβη ποτέ"

Sorry! Εννοούσα πως η επίσημη θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι πως τα ταξίδια του προγράμματος Απόλλων δε συνέβησαν ποτέ.

 

Φτάσαμε στο σημείο να λέγονται τόσο πολλές ανακρίβειες;;;

Γιατί λειτουργεί τόσο καλά το "πίστευε και μη ερεύνα" στους κατηγόρους του Χριστιανισμού;;;

[Polykarpos]

Και για να κλείσω, άς σκεφτεί ο καθένας τους μεγάλους Φιλοσόφους, Καλλιτέχνες και Επιστήμονες που ανέδειξε το Βυζάντιο στην 1000χρονη πορεία του και τι έργο έχουν παράγει και σε ποιούς τομείς και μετά ας σκεφτεί πρόχειρα τα πρώτα ονόματα που του έρχονται στο μυαλό από την αρχαία Ελλάδα.

 

 

Όπερ έδει δείξε

[George Makris]

Σκόπιμα "συγχέεται" η καταστροφή του Σεράπιου σαν δήθεν καταστροφή της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδριας.

[astrovox]

Αγαπητοί φίλοι, όντως δε βλέπω προοπτικές ότι...

 

1. μπορούμε να μιλήσουμε για αστρονομία σε αυτό το θέμα

2. μπορούμε να αποφύγουμε τη σύγκρουση όταν η συζήτηση αφορά ένα τόσο ευαίσθητο θέμα με πλευρές με τόσο διαφορετικές απόψεις

 

Εξάλλου για πολλούς από εσάς οι θέσεις σας είναι γνωστές και μπορεί κανείς να τις βρει και σε παλιότερες δημοσιεύσεις. Ευχαριστώ για την κατανόηση,