Άρθρο για την διάβαση.

[Ikaromenipos]

Αγαπητοί φίλοι,

 

Μόλις σε 15 ημέρες από σήμερα, καιρού επιτρέποντος, θα δεξιωθούμε ενός σπάνιου ουράνιου θαύματος.

Ο πλανήτης Αφροδίτη, θα βρεθεί ανάμεσα στον Ήλιο και την Γη όπως το συνηθίζει άλλωστε κάθε 19 μήνες. Θα βρεθεί στην θέση που ονομάζεται Κατωτέρα Σύνοδος. Αυτήν την φορά όμως συμβαίνει κάτι πολύ ιδιαίτερο. Η Αφροδίτη θα περάσει μπροστά από τον Ήλιο παρουσιάζοντας τον σκοτεινό της δίσκο σε προβολή μπροστά από την Ηλιακή ατμόσφαιρα, θα έχουμε όπως ονομάζεται μία Διάβαση.

Οι Διαβάσεις της Αφροδίτης στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό της απόστασης Γης - Ηλίου βάσει του υπολογισμού της Ηλιακής παράλλαξης αν και ακόμη και την τελευταία φορά που υπήρξε ανάλογο φαινόμενο, 1882, ήδη είχαν αναπτυχθεί άλλες πιο ακριβείς μέθοδοι και τώρα πια (η μέθοδος) εξυπηρετεί μόνο εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Η αρχή της νέας χιλιετίας στάθηκε ιδιαίτερα γενναιόδωρη για την γενιά μας ιδιαίτερα όσον αφορά τις διαβάσεις των εσωτερικών πλανητών (Ερμής, Αφροδίτη) καθώς μόλις πριν από έναν χρόνο (7/5/03) είχαμε την διάβαση του Ερμή, ορατή καθ όλη την διάρκεια της από την Ελλάδα.

Η διάβαση της Αφροδίτης όμως αποκτά ιδιαίτερη σημασία διότι αντίθετα με τον Ερμή, διαθέτει μία υπέρπυκνη ατμόσφαιρα. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον ερευνητικών αποστολών από άλλες χώρες, που δεν θα έχουν πρόσβαση στο φαινόμενο και η μετάβασή τους σε περιοχές όπως η Ελλάδα, δείχνει την σπουδαιότητα αυτής της περίπτωσης.

Είναι η πρώτη φορά που αυτό το σπάνιο φαινόμενο θα μελετηθεί από τόσο μεγάλο αριθμό ιδιωτών (ερασιτέχνες αστρονόμοι) με ψηφιακά μέσα (μηχανές ψηφιακής απεικόνισης - CCD, Web Camera). Λόγω της ευαισθησίας τους, υπάρχει η δυνατότητα καταγραφής φαινομένων τα οποία δεν έχουν καταγραφεί "φωτογραφικά" ποτέ στο παρελθόν. Ένα τέτοιο φαινόμενο αφορά την καταγραφή του φαινομένου του Aureole (Δακτύλιος φωτός ο οποίος εμφανίζεται κατά την διάρκεια των αρχικών και τελικών σταδίων της Διάβασης - Είσοδος, Έξοδος) γύρω από τον δίσκο λόγω της διάθλασης του Ηλιακού φωτός στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης.

Σαφώς και οι πληροφορίες που διατρέχουν το δίκτυο είναι ανάλογες με την σπουδαιότητα του φαινομένου. Ανθολογώντας και αξιολογώντας αυτές τις αναφορές, σχημάτισα την εντύπωση πως έχουν ειπωθεί σχεδόν τα πάντα αν και είναι σίγουρο ότι η πλήρης εικόνα δημιουργείται από την συνθετική επιλογή ενός μεγάλου αριθμού αναφορών.

Έτσι, μπήκα στην περιπέτεια να συνθέσω μία αναφορά για το φαινόμενο με κριτήριο τις ανάγκες του Έλληνα ερασιτέχνη αστρονόμου. Η "περιπέτεια" αποδείχτηκε άκρως ενδιαφέρουσα καθώς χρειάστηκε να γίνει επιλογή και σύνθεση, μέσα από έναν "ωκεανό" στοιχείων, σύμφωνα με το πιο πάνω κριτήριο. Το κυριότερο όμως ήταν ότι ήθελα να υπάρχει μία ανάλογη αναφορά στην Ελληνική γλώσσα και παράλληλα τα παραδείγματα απεικόνισης να προέρχονται από την εργασία καταξιωμένων, για την ποιότητα της εργασίας τους, Ελλήνων ερασιτεχνών αστρονόμων, ανεξάρτητα από το σημείο προέλευσης τους, όπως ο Δημήτριος Κολοβός ή ο Αριστείδης Βούλγαρης (Αντιπρόεδρος του Ομίλου Φίλων της Αστρονομίας, Θεσσαλονίκης).

Το αποτέλεσμα αυτής της έρευνας, αν και συνοπτικό, οδήγησε στην γραφή τεσσάρων άρθρων (σπονδυλωτά) τα οποία θα μπορούσαν να διαβαστούν είτε αυτόνομα (θεματικά) είτε συνολικά ως αναφορά των παρατηρούμενων φαινομένων και των τεχνικών παρατήρησης - οπτικής, φωτογραφικής και ψηφιακής απεικόνισης.

Πώς μπορούμε να προσδιορίσουμε (με ακρίβεια) το πρώτο σημείο επαφής του δίσκου της Αφροδίτης στον Ηλιακό δίσκο ανάλογα με τον τύπο του τηλεσκοπίου που χρησιμοποιούμε;

Ποία είναι τα συναρπαστικά φαινόμενα που μας προσφέρει η διάβαση;

Ποίες είναι οι τεχνικές παρατήρησης και καταγραφής των παρατηρούμενων;

Πώς οι ερασιτέχνες αστρονόμοι μέσα από τις καταγραφές τους έχουν την δυνατότητα να προσφέρουν σε επιστημονικά ερωτήματα αιχμής;

 

Ελπίζω, ότι αυτά τα ερωτήματα, αν όχι απαντήθηκαν εντελώς, παρουσιάστηκαν με επαρκή τρόπο για τους ερασιτέχνες αστρονόμους της πατρίδας μας.

Μπορείτε να βρείτε αυτήν την παρουσίαση στον δεσμό:

 

http://www.hellas-astro.gr/article.php?id=236&topic=planet&subtopic=venus

 

Ελπίζω ότι με αυτόν τον τρόπο, συνέβαλα στην όλη προσπάθεια της παρατήρησης ενός από τα σπανιότερα και ταυτόχρονα ομορφότερα ουράνια φαινόμενα.

Εύχομαι, ανέφελους ουρανούς για την 8η Ιουνίου και θα είμαι διαθέσιμος, σε οποιονδήποτε, για την διευκρίνηση κάθε θέματος που αφορά την διάβαση της Αφροδίτης.

 

Ιάκωβος Ν. Στέλλας