Tsunami και ο άξονας της Γης

[Στέφανος Σοφολόγης]

Αγαπητοί φίλοι,

Δεν βρίσκω κάτι που θα μπορούσε να ειπωθεί εδώ, σε λίγες ή πολλές γραμμές για την ασύληπτη τραγωδία στη νοτιοανατολική Ασία. Ελπίζω μόνο τα ανεπτυγμένα κράτη να δείξουν τον καλύτερό τους εαυτό στις αποστολές βοηθείας στις τωρινές κρίσιμες ώρες αλλά και αργότερα...

 

Από την πληθώρα των πληροφοριών για το γεγονός, εκείνο που δέν μπορώ να αντιληφθώ (με βάση τους νόμους της Φυσικής) είναι η αλλαγή του προσανατολισμού του άξονα της Γης. Με λίγα λόγια, πως είναι δυνατόν να αλλάξει ο προσανατολισμός του άξονα, αφού οι σεισμικές και θαλλάσιες δυνάμεις είναι ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ για το σύστημα {συμπαγής Γη - ρευστή επιφάνεια}; Βέβαια, δεν έχω καταλάβει ακόμη (ούτε βέβαια τα ΜΜΕ) αν υπονοείται κάποια μόνιμη αλλαγή ή ένα εντελώς παροδικό φαινόμενο ταλάντευσης που διήρκησε όσο η εκτόνωση των δυνάμεων. Το δεύτερο ακούγεται πιό λογικό, όμως μου φαίνεται κι αυτό ανεξήγητο αφού για τις υπό συζήτηση δυνάμεις, κάθε στιγμή και σε κάθε σημείο ασκείται δράση και αντίδραση, με αποτέλεσμα οι συνισταμένες δυνάμεις και ροπές να είναι μηδέν. Πού κάνω λάθος;

 

Όσο για την (απειροελάχιστη) αλλαγή της περιόδου περιστροφής του πλανήτη, είναι κατανοητή (άν μιλάμε για αύξηση της περιόδου) λόγω της μετατροπής τεράστιας ποσότητας κινητικής ενέργειας σε θερμότητα. Άλλωστε, και με τις συνηθισμένες παλίρροιες αυξάνεται συνεχώς η περίοδος περιστροφής της Γης, λόγω απώλειας ενέργειας σε τριβές. Επίσης, σύμφωνα με το παράδειγμα της περιστρεφόμενης χορεύτριας στον πάγο, μπορεί να δικαιολογηθεί είτε αύξηση, είτε μείωση της ταχύτητας περιστροφής αν αντίστοιχα καταβυθίστηκε ή ανυψώθηκε μόνιμα κάποια μάζα του φλοιού της Γης (αρχή διατήρησης της στροφορμής).

 

Όμως με τον άξονα τί γίνεται; Για να υπάρξει αλλαγή στον προσανατολισμό του, θα έπρεπε να ασκηθεί μια ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ δύναμη με μια συνιστώσα κάθετη στο επίπεδο του ισημερινού. Καμιά ιδέα κανείς;

• Φιλικά, Στέφανος

[Goedel]

Αγαπητέ Στέφανε

 

Αυτό που μεταβλήθηκε λόγω της τεράστιας μετακίνησης μάζας της τοπικής τεκτονικής πλάκας, ήταν ο τανυστής αδράνειας της Γης έχοντας ως αποτέλεσμα για να διατηρηθεί η στροφορμή μιας και μιλάμε για κλειστό σύστημα ,όπως πολύ σωστά παρατήρησες, να πρέπει να μεταβληθεί και η γωνιακή ταχύτητα της Γης . Αυτό που πρέπει να προσέξουμε εδω είναι ότι η στροφορμή σαν διάνυσμα είναι ίση με το γινόμενο του τανυστή αδράνειας και του ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΟΣ της γωνιακής ταχύτητας άρα όταν μεταβληθεί η κατανομή μάζας λόγω ματακίνησης θα πρέπει να μεταβληθεί το διάνυσμα της γωνιακής ταχύτητας δηλαδή τόσο το μέτρο του όσο και η διεύθυνση του στην περίπτωση που η μετακίνηση μάζας δεν έγινε συμμετρικά όπως ακριβώς έγινε στον πρόσφατο σεισμό. Αυτό το φαινόμενο παρατηρήται σχεδόν καθημερινά (ονομάζεται polar movement) και οφείλεται στην μετακίνηση των υγρών μαζών των ωκεανών λόγω των παλιρροιών καθώς επίσης και στην ανεπαισθητη αν και μετρήσημη μετατόπιση του στερεού φλοιού λόγω της έλξης της Σελήνης.

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η μετατόπιση του άξονα περιστροφής οφείλεται στην μεταβολή του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας και όχι της στροφορμής η οποία παραμένει σταθερή.

Τέλος η επιβράδυνση της περιστροφής και η ισοδύναμη αύξηση της περιόδου οφείλεται όπως παρατήρησες στην μετατροπή της περιστροφικής κινητικής ενέργειας σε θερμότητα.

 

φιλικά,

Αντώνης

[Στέφανος Σοφολόγης]

Αντώνη,

ευχαριστώ πολύ για την απάντηση σου. Ακόμη όμως προβληματίζομαι* για το polar movement ( *μόνο άν μιλάμε για μόνιμη μεταβολή), αφού ενώ είναι κατανοητό όταν έχει αιτία την έλξη της Σελήνης (εξωτερική δύναμη στο σύστημα), δεν προκύπτει άμεσα όταν η αιτία είναι οι τεκτονικές δυνάμεις, δηλ. εσωτερικές δυνάμεις. Νομίζω όμως ότι τελικά επρόκειτο για κάτι στιγμιαίο, το οποίο και εξηγείται με τον τρόπο που περιγράφεις, αφού οι κινήσεις δεν ήταν συμμετρικές ως προς το επίπεδο του ισημερινού.

 

Όσο για τη μεταβολή στη γωνιακή ταχύτητα, νομίζω τελικά ότι δεν οφείλεται στη μετατροπή κινητικής ενέργειας σε θερμική (όπως δηλ. συμβαίνει στις παλίρροιες), γιατί η ξαφνική κινητική ενέργεια των τεκτονικών μαζών και των κυμάτων (που τελικά έγινε θερμική), προήλθε από τη δυναμική ενέργεια που ήταν αποθηκευμένη λόγω συμπίεσης στις τεκτονικές πλάκες, και όχι από την υπάρχουσα περιστροφική κινητική ενέργεια. Είναι πιό άμεσο να την αποδώσουμε στην αλλαγή κατανομής της μάζας: ανύψωση ή καταβύθιση τεκτον. πλακών = απομάκρυνση ή πλησίασμα στον άξονα περιστροφής. Συνεπώς η αρχή διατήρησης της στροφορμής οδηγεί στην αντίστοιχη μεταβολή της γωνιακής ταχύτητας.

 

Ελπίζω να σταματήσει σύντομα η καταμέτρηση νέων νεκρών. Εκατόν είκοσι χιλιάδες πρίν λίγο σύμφωνα με την ΕΡΑ 1...

• Φιλικά, Στέφανος

[Goedel]

Αγαπητέ Στέφανε,

 

Το φαινόμενο του polar movement οφείλεται αποκλειστικά σε γεωφυσικούς παράγοντες και όχι στις ροπές που εξασκούν στη Γη ο Ήλιος και η Σελήνη. Όπως αναφέρεται στην βιβλιογραφεία οι δυνάμεις που το προκαλούν είναι εσωτερικές. Αυτή η κίνηση χαρακτηρίζεται από δυο συνιστώσες : ι) μια ελλειπτική με περίοδο ενος έτους και ιι) μια κυκλική με περίοδο 435 μέρες (Chandler period).

Για να γίνω πιο συγκεκριμένος όσον αφορά στις αιτίες του φαινομένου, θεωρούντε οι ακόλουθες :

α) Μεγάλες μετακινήσεις υγρών μαζών που οφείλονται στο εποχιακό λιώσιμο των πάγων.

β) Μεγάλες μετακινήσεις αέριων ατμοσφαιρικών μαζών που προκαλούν μεταβολή της ατμοσφαιρικής στροφορμής.

γ) Μετατόπιση μαζών λόγω σεισμών καθώς επίσης και αποθήκευση μεγάλων υδάτινων όγκων μετά την κατασκευή φραγμάτων.

Αυτέ οι μεταβολές προκαλούν της ετήσια κίνηση ενω κάποιες συνιστώσες κίνησης με μικρότερη περίοδο εικάζεται ότι προκαλούνται απο μετατοπίσεις μάγματος μέσα στη Γη.

 

Χρόνια πολλά σε όλους τους φίλους του ASTROVOX, για τον Νέο χρόνο

Αντώνης

[Στέφανος Σοφολόγης]

Χρόνια πολλά Αντώνη, χρόνια πολλά σε όλους! Εύχομαι η χρονιά που ξεκίνησε τόσο σκληρά για τη Νοτιοανατολική Ασία να μη φέρει άλλες φυσικές και «τεχνητές» καταστροφές. Πάντως η συνδρομή του καθένα μας μπορεί να είναι ουσιαστική για τις πληγείσες περιοχές. Αύριο Τρίτη η ΝΕΤ οργανώνει ολοήμερο μαραθώνιο βοήθειας γι' αυτές. Ας συμμετάσχουμε όλοι όσο μπορούμε. Οι εικόνες της τηλεόρασης και τα ρεπορτάζ δεν μπορούν να δείξουν το πραγματικό μέγεθος της τραγωδίας και της ανάγκης για βοήθεια...

• Καλή Χρονιά!

• Στέφανος