DOBSON 10' ή S-C?

[jimmy]

Για σας παιδιά,

Ασχολούμε ερασιτεχνικά με την αστρονομία 3 χρονια περίπου και εχουν περασει απο τα χέρια μου λίγα τηλεσκόπια κυρίως τυπου ΕΤΧ και DOBSONIAN αλλά ακόμα δεν εχω αποκτίσει δικό μου.Σκεφτομαι λοιπόν να πάρω ένα DOBSON 10' ή να κανω οικονομίες για ενα 8-ιντσο S-C.Καμία πρόταση ή συμβουλή?

[Στέφανος Σοφολόγης]

Φίλε Jimmy,

 

καλωσόρισες στο forum. Οι επιλογές στην ελληνική αγορά είναι λίγο-πολύ γνωστές κι από πρόσφατες συζητήσεις. Αν σε ενδιαφέρει πολύ η οπτική ποιότητα (σημαντικότατη για λεπτομερή παρατήρηση Σελήνης, πλανητών) ίσως πρέπει να στραφείς στις πιό ποιοτικές επιλογές όπως τα Orion Optics. Ένα dobsonian 8" ή 10" από τη γκάμα της εταιρίας είναι μια άριστη αρχή. Αργότερα μπορείς να το τοποθετήσεις σε μια ισημερινή στήριξη και να απογειώσεις πραγματικά τις παρατηρήσεις σου. Για παρατήρηση νεφελωμάτων, γαλαξιών κτλ. πολύ καλή απόδοση θα έχεις και με λίγο φθηνότερα τηλεσκόπια όπως τα dobsonian της Celestron, SkyWatcher κλπ.

 

Ένα S-C δεν φτάνει συνήθως την οπτική ποιότητα ενός καλού νευτώνιου, γιατί έχει μεγαλύτερη παρεμπόδιση από το δευτερεύων κάτοπτρο (secondary obstraction) και περισσότερα δύσκολα στην κατασκευή οπτικά στοιχεία που το καθένα εισάγει τα σφάλματά του. Είναι όμως πιό βολικό στην αστροφωτογράφηση, και αρκετά μέλη του Astrovox χρησιμοποιούν τέτοια τηλεσκόπια με ωραιότατα αποτελέσματα.

 

Όπως συχνά λέμε, το καλύτερο τηλεσκόπιο είναι αυτό που θα χρησιμοποιείς συχνότερα. Διάλεξε ένα που θα μπορείς να μεταφέρεις και να μεταχειρίζεσαι εύκολα. Για παράδειγμα, ένα νευτώνιο 8" f/6 ή 10" f/4.8 χωράει στο πίσω κάθισμα ενός αυτοκινήτου, ενώ ένα 8" f/8 ή 10" f/6 δεν χωράει.

 

Με τα χρήματα που διαθέτεις μήν προσπαθήσεις να πάρεις τα πάντα. Διάθεσέ τα για να πάρεις τον καλύτερο δυνατό οπτικό σωλήνα στην καλύτερη δυνατή στήριξη. Άφησε για αργότερα την ποικιλία προσοφθαλμίων και αξεσουάρ. Έτσι θα κάνεις σωστότερες επιλογές και θα καταλήξεις με πολύ καλύτερο σύστημα. Επίσης, αν πάρεις ισημερινή στήριξη, δώσε μεγάλη προσοχή στο θέμα του τρίποδα.

 

Φιλικά, Στέφανος

[giorgosgr]

Γεια χαρα!

Στις σωστες παρατηρησεις του Στεφανου θελω να προσθεσω οτι αν δεν σε ενδιαφερει η αστροφωτογραφηση δεν υπαρχει λογος να αποκτησεις καν ισημερινο τηλεσκοπιο...με λιγοτερα χρηματα απο οσα θα δωσεις για ενα 8" SC μπορεις να αγορασεις ακομα και 12" dobsonian.Το μονο που πρεπει να προσεξεις οπως σωστα επεσημανε ο Στεφανος ειναι το να χωραει στο αυτοκινητο σου

Προσωπικα εγω ακομα και αναμεσα σε ενα 8" SC και 8" ισημερινο νευτωνιο θα προτιμουσα το νευτωνιο.

[Στέφανος Σοφολόγης]

Να κάνω μια παρατήρηση εδώ (εκ πείρας): Η ισημερινή στήριξη (με μοτέρ) δε χρησιμεύει μόνο για τη φωτογράφηση. Είναι απαραίτητη στα μεγάλα τηλεσκόπια για την οπτική παρατήρηση με μεγεθύνσεις μεγαλύτερες από 200Χ περίπου. Με 8" ή 10" η παρατήρηση της Σελήνης και των πλανητών είναι δυνατή στις 300Χ πολύ συχνά, εκτός μέσα από την πόλη την εποχή που λειτουργούν οι κεντρικές θερμάνσεις και το seeing πάει περίπατο. Σε τέτοιες μεγεθύνσεις, αν δεν υπάρχει ισημερινή στήριξη με μοτέρ, ο παρατηρητής αναγκάζεται να διορθώνει τη σκόπευση χειροκίνητα κάθε 15-20 sec πράγμα πολύ ενοχλητικό, που στη ουσία δεν σ' αφήνει να παρατηρήσεις. Για το 10ιντσο είχα από την αρχή ισημερινή στήριξη αλλά χωρίς μοτέρ. Όταν μετά από ένα χρόνο έβαλα και τα μοτέρ, αισθάνθηκα ανόητος που δεν τα είχα πάρει από την αρχή. Η αποτελεσματικότητα της παρατήρησης δεν συγκρίνεται. Στα dobsonian (αν δεν έχουν ποιοτική βάση) τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα στις πραγματικά μεγάλες μεγεθύνσεις γιατί η παραμικρή χειροκίνητη διόρθωση σκόπευσης μπορεί να βγάλει το αντικείμενο εντελώς εκτός πεδίου. Αν μάλιστα συμβεί μετακίνηση και στους δύο άξονες, μάλλον πρέπει να ξαναγυρίσεις σε μικρότερη μεγέθυνση για να ξαναβρείς το αντικείμενό σου. Γι αυτό τα dobsonian χρειάζονται ευρυγώνιους προσοφθάλμιους στις μεγάλες μεγεθύνσεις (Nagler, Meade UWA) και finder με μεγάλη μεγέθυνση. Οι ευρυγώνιοι φακοί όμως: α) είναι πολύ ακριβοί και β) λόγω πολλών στοιχείων μειώνουν ελαφρά το κοντράστ που είναι απαραίτητο στις μεγάλες μεγεθύνσεις. Άρα αν μας ενδιαφέρει η λεπτομερής παρατήρηση του ηλιακού συστήματος επιστρέφουμε πάλι στη λύση ενός μεγάλου ισημερινού νευτώνιου με καλή στήριξη.

 

Στο φίλο Jimmy θα πρότεινα ίσως να αγοράσει ένα 10" dobsonian που να χωράει σε αυτοκίνητο (πχ το f/4.5 ή f/4.8 της Orion Optics που έχει και ποιοτική βάση) και αργότερα να σκεφτεί μια ισημερινή στήριξη σαν την EQ-6 της SkyWatcer/Synta ή την Great Polaris DX της Vixen. Αν το κόστος είναι απαγορευτικό, το αντίστοιχο 8" μπορεί αργότερα να στηριχθεί σε μια HEQ-5 ή στην απλή Great Polaris, πάντα όμως σε ισχυρό τρίποδο.

 

Φιλικά, Στέφανος

[hunter155]

Φίλε Στέφανε μήπως θα μπορούσες να μου πεις με λίγα λογια τι βλεπεις μα το 10'' orion optics σου[πλανήτες,γαλαξίες,νεφελώματα] ??

[Στέφανος Σοφολόγης]

Ευχαρίστως φίλε hunter155.

 

Πλανήτες: Φαίνονται και οι οκτώ (δεν μετράμε τη Γη), αλλά έχω δει μόνο τους έξι, γιατί δεν έχω προσπαθήσει καμμιά φορά για τον Ερμή και τον Πλούτωνα. Ο Πλούτωνας είναι σαφώς μέσα στα όρια του τηλεσκοπίου (αφού έχω δει αστέρες μέχρi μέγεθος 15,4 και ο Πλούτωνας έχει μέγεθος 13,9 περίπου δηλ. είναι φωτεινότερος).

Στον Κρόνο και τον Δία φαίνεται πλήθος λεπτομεριών: Στον Κρόνο βλέπω 2-3 ζώνες στον κυρίως πλανήτη (αλλά πολύ αμυδρά) και πολύ καλή λεπτομέρεια στους δακτυλίους: τις διαβαθμίσεις τόνων στον δακτύλιο Β, το χάσμα Cassini ως ζώνη και όχι απλή λεπτή γραμμή, ίσως μια υποψία του χάσματος Encke αλλά δεν είμαι σίγουρος, και πολύ άνετα τον σκοτεινό δακτύλιο C. Επίσης φαίνονται τουλάχιστον 5 δορυφόροι του πλανήτη. Στο Δία βλέπω αρκετές σκοτεινές ζώνες με λεπτομέρειες και ανωμαλίες, την Ερυθρά Κηλίδα (που δεν είναι καθόλου ερυθρά), τους 4 δορυφόρους και τις κυκλικές σκιές τους πάνω στον πλανήτη. Ο Δίας όμως έχει πολύ χαμηλό κοντράστ και μπορεί να συμβεί να μη βλέπει κανείς παρά μόνο δύο ζώνες σ' αυτόν.

 

Νεφελώματα, γαλαξίες, αστρικά σμήνη: Απαραίτητη προϋπόθεση για να αξιοποιηθεί το τηλεσκόπιο είναι η μεταφορά του σε σκοτεινό ουρανό. Αλλιώς δεν έχει νόημα να ταλαιπωρείται κανείς με τόσο μεγάλο τηλεσκόπιο. Εκεί λοιπόν φαίνονται πάρα πολλά νεφελώματα, χωρίς τα χρώματα και τις λεπτομέρειες των φωτογραφιών (κάποιο πρασινωπό χρώμα μόνο στο Μ42). Επίσης φαίνονται αναρίθμητοι γαλαξίες αλλά κάποιες λεπτομέρειες (πχ σπείρες) φαίνονται αμυδρά μόνο στους ελάχιστους φωτεινούς και μεγάλους. Τα αστρικά σμήνη είναι εντυπωσιακά: τα περισσότερα φωτεινά σφαιρωτά σμήνη αναλύονται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε ξεχωριστά αστέρια και είναι από τα πιό όμορφα και εντυπωσιακά θεάματα, όπως και τα ανοιχτά αστρικά σμήνη.

 

Θα πρέπει όμως να τονίσω το εξής: Αν και με ένα 10ιντσο τηλεσκόπιο φαίνεται εύκολα όλος ο κατάλογος Meessier (100+ αντικείμενα) και εκατοντάδες από τον NGC (New General Catalog), τα περισσότερα απ' αυτά είναι πολύ κοντά στα όρια της όρασης και φαίνονται (αμυδρά) μόνο αν ο ουρανός είναι πραγματικά σκοτεινός και διαυγής, και γνωρίζει κανείς πού και πως να κοιτάξει. Απαραίτητη η εξοικίωση με τους αστρονομικούς χάρτες και το starhopping, ακόμα κι αν το τηλεσκόπιο είναι Go-To (αυτόματη στόχευση αντικειμένων), γιατί τα αμυδρά αντικείμενα δεν είναι ορατά με την πρώτη στο οπτικό πεδίο. Σε περιοχές με φωτορύπανση (ακόμη και μέτρια), φαίνονται ελάχιστα αντικείμενα και καθόλου ικανοποιητικά.

 

Στο παρακάτω link περιγράφεται λεπτομερώς τι μπορεί να δει κανείς με τα διάφορα μεγέθη τηλεσκοπίων:

http://www.astronomics.com/main/category.asp/catalog_name/Astronomics/category_name/V1X41SU50GJB8NX88JQB360067/Page/1

Γενικότερα το site έχει πολύ καλές πληροφορίες για τη σωστή επιλογή τηλεσκοπίου:

http://www.astronomics.com/main/category.asp/catalog_name/Astronomics/category_name/How%20to%20pick%20a%20telescope/Page/1

 

Καλή επιλογή, Στέφανος

[jimmy]

Φιλε Στέφανε,

σε ευχαριστώ πολυ για τις συμβουλές σου αλλα παρέλειψα να αναφέρω πως στο μέλλον θέλω να ασχοληθώ με την αστροφωτογραφία. Έμαθα σήμερα πως το 11'Celestron S-C είναι στα 3000 ευρώ ποσό που οριακά διαθέτω οπότε αναρωτιέμαι αν αξίζει να το αγοράσω με στήριξη advanced series και στη συνέχεια να πάρω κάποια άλλη στήριξη για αστροφωτογραφία. Αξίζει να το αγοράσω;11' πιστεύω πως είναι υπέρ αρκετές για παρατήρηση αλλά και για αστροφωτογραφία

[The Guardian]

Κάτι ψιλοάσχετο...

Ποιά (χρωματιστά?) φίλτρα βοηθάνε στην παρατήρηση πλανητών και κυρίως του δία και του κρόνου?

[The Guardian]

Ά, ξέχασα! και στη σελήνη

[Στέφανος Σοφολόγης]

Με αφορμή την απορία φίλου για το όριο μεγέθους αστέρα 15,4 που ανέφερα παραπάνω, θεωρώ ότι ήταν παράληψή μου να αναφέρω τα εξής:

 

Η σχέση που δίνει το θεωρητικό όριο μεγέθους για παρατήρηση αστέρων με ένα τηλεσκόπιο διαμέτρου D εκατοστών είναι:

m=6.5 + 5logD (η πιό συντηρητική και σίγουρη για κανονικές συνθήκες), ή

m=7.5 + 5logD (η πιό ρεαλιστική για ιδανικές συνθήκες, δηλ. εξαιρετική διαύγεια ουρανού και εμπειρία παρατήρησης ταυτόχρονα με χρήση averted vision).

Στις σχέσεις αυτές ο πρώτος όρος είναι το αμυδρότερο ορατό μέγεθος με γυμνό μάτι, και ο δεύτερος όρος είναι η προσαύξηση από τη σύγκριση της διαμέτρου του τηλεσκοπίου με τη διάμετρο της διεσταλμένης κόρης του ματιού στο σκοτάδι (7mm).

Για τηλεσκόπιο 10" το D είναι 25cm οπότε η δεύτερη σχέση δίνει m=14.5

Συνεπώς, το 15.4 φαίνεται «τραβηγμένο». Να όμως πως δικαιολογείται:

Για να βρω το πραγματικό μου όριο με το 10ιντσο, χρησιμοποίησα μια φωτογραφία του σφαιρωτού αστρικού σμήνους Μ3 που δίνεται στη σελίδα 33 του βιβλίου "The Messier Objects" του Stephen James O'Meara. Πάνω σ΄αυτή αναγράφεται το μέγεθος 40 περίπου αστεριών στην περιφέρεια του σμήνους, από μέγεθος 9.9 μέχρι 16.0, με σκοπό ακριβώς την εύρεση του ορίου παρατήρησης. Σ' αυτό το σκοπό αφιερώνονται οι σελίδες 29-35 του βιβλίου. Για να παρατηρήσω λοιπόν το Μ3, ανέβηκα μια νύχτα με εξαιρετική διαύγεια σε υψόμετρο 1.000m περίπου (Σπηλιά Κισσάβου) για να μειώσω την απορρόφηση φωτός από την κατώτερη πυκνή ατμόσφαιρα. Αφού προσαρμόστηκα στο σκοτάδι (1 ώρα+) ξεκίνησα να εντοπίζω ένα-ένα τα πιό αμυδρά αστέρια του σμήνους για τα οποία δίνονταν το μέγεθος, έχοντας φυσικά στα χέρια μου τη φωτογραφία και ένα κόκκινο φακό. Μέχρι το μέγεθος 14,5 περίπου τα πράγματα ήταν εύκολα. Από εκεί και μετά χρειαζόταν οπωσδήποτε averted vision (κοίταγμα ελαφρώς δίπλα από κάθε αστέρι) και έφτασα με σιγουριά σε δυό αστέρια μεγέθους 15,1 και 15,2 και κάποιες στιγμές κατάφερνα να δώ ένα αστέρι μεγέθους 15,4. Αδύνατον όμως να δώ τα αστέρια μεγέθους 15,5 και 15,7.

 

Στο βιβλίο διευκρινίζεται ότι για κάθε χίλια μέτρα υψόμετρο κερδίζει κανείς 0,5-1,0 μεγέθη πάνω από τη θεωρητική τιμή, και ότι ο συγγραφέας και ένας συμπαρατηρητής του κατάφεραν να δούν από κοινού μέχρι μέγεθος 15,1 με τηλεσκόπιο 7"!

 

Σε παλαιότερο άρθρο του περιοδικού "Astronomy" αναφέρεται ότι είναι πολύ συχνό να παρατηρούνται αστέρες αμυδρότεροι κατά 1 μέγεθος ή και παραπάνω από το θεωρητικό όριο, ανάλογα με το υψόμετρο και την ευαισθησία ματιού του κάθε παρατηρητή. (Οι έφηβοι βλέπουν 1-1,5 αμυδρότερα μεγέθη από έναν πχ. πενηντάχρονο).

 

Συνεπώς με τα παραπάνω ερμηνεύεται πλήρως η «ασυμφωνία» των θεωρητικών τιμών με τις παρατηρήσεις μου. Ελπίζω να βοήθησα.

 

Φιλικά, Στέφανος

[giorgosgr]

Στο βιβλίο διευκρινίζεται ότι για κάθε χίλια μέτρα υψόμετρο κερδίζει κανείς 0,5-1,0 μεγέθη πάνω από τη θεωρητική τιμή, και ότι ο συγγραφέας και ένας συμπαρατηρητής του κατάφεραν να δούν από κοινού μέχρι μέγεθος 15,1 με τηλεσκόπιο 7"!

Σωστο αλλα μεχρι ενα οριο..3000-3500 m απο και και πανω το μειωμενο οξυγονο αρχιζει να επηρεαζει αρνητικα την ικανοτητα να διακρινουμε αμυδρους αστερες.

Ο O'Meara στην Χαβαη για την οπτικη ανακτηση του κομητη Χαλευ ανεπνεε καθαρο οξυγονο!

Στους παρατηρητες μεταβλήτων αστερων υπαρχει η τεχνικη 2-3 βαθιες ανασες και μετα κραταμε την αναπνοη μας..για μια στιγμη μπορει να διακρινουμε ως και ενα μεγεθος παραπανω λογω της αυξημενης οξυγονωσης του εγκεφαλου.

 

Καλα να περνατε!

ΥΓ ο Πλουτωνας ειναι ορατος και με 8" ο γραφων τον εχει δει με C8 και 8" dobsonian απο τον σκοτεινο ουρανο του Παρνωνα.

[Flashy]

dobson of course

[jimmy]

Γιατι όμως?Για φωτογραφίες κανει?

[giorgosgr]

Οχι!Εκτος απο τις απλες μορφες της.

Αλλα και το 90% ισως οσων παρουν τηλεσκοπιο δεν προκειται να ασχοληθουν σοβαρα με αστροφωτογραφηση λογω κοστους, χρονου και επιπλεον γνωσεων που απαιτουνται.

Προσωπικα το τελευταιο ειδος τηλεσκοπιου που θα αγοραζα αν δεν ειχα κανενα τηλεσκοπιο θα ηταν SC.

 

Καλα να περνατε!