Jump to content

Τα διπλά και τα πολλαπλά αστέρια


astrovox

Τα περισσότερα αστέρια που μπορούμε να δούμε στον ουρανό είναι στην πραγματικότητα δύο ή και περισσότερα αστέρια μαζί που εμφανίζονται σαν ένα δια γυμνού οφθαλμού. Πολλά από αυτά μπορεί κανείς να τα δει ως διακριτά αστέρια ακόμα και με κιάλια, ακόμα περισσότερα με ένα σύνηθες ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο ενώ όσο πιο καλός είναι ο εξοπλισμός μας τόσο πιο πολλά πολλαπλά αστέρια θα καταφέρουμε να ξεχωρίσουμε. Τα πολλαπλά αστέρια χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, στα δυαδικά και στα οπτικά. Τα δυαδικά είναι αυτά που αποτελούν πράγματι ένα σύστημα αστεριών όπου το ένα γυρίζει γύρω από το άλλο λόγω επίδρασης βαρύτητας. Αντίθετα, τα οπτικά ζευγάρια είναι αστέρια που μπορεί να απέχουν μεταξύ τους μεγάλες αποστάσεις αλλά που εμφανίζονται κοντά λόγω της γωνίας από την οποία τα βλέπουμε στη Γη. Τα πολλαπλά αστέρια είναι ένα αγαπημένος στόχος για πολλούς ερασιτέχνες και μπορεί να προσφέρουν πολύ όμορφο θέαμα. Τα πιο όμορφα είναι αυτά που περιέχουν αστέρια διαφορετικού χρώματος που δημιουργούν μία πολύ όμορφη αντίθεση μεταξύ τους. Χαρακτηριστικά τέτοια αστέρια είναι ο Αλμπιρέο και το ήτα Κασσιόπης.

Και αν στην αρχή θα στραφεί κανείς προς κάποια εύκολα και όμορφα ζευγάρια, δεν αργεί κανείς να πει ναι στην πρόκληση του να παρατηρεί και να ξεχωρίζει όλο και πιο δύσκολα ζευγάρια που θέτουν σε δοκιμασία την ποιότητα των οπτικών και την ικανότητα των ματιών μας. Δεν είναι λίγα τα διπλά αστέρια που απαιτούν μεγέθυνση ως και 600x για να φανούν ως ξεχωριστά αστέρια. Απαιτούνται όμως και καλές καιρικές συνθήκες αλλά και καλά οπτικά. Ωστόσο, είναι μύθος ότι τα τηλεσκόπια που καταφέρνουν να ξεχωρίσουν πολύ δύσκολα ζευγάρια είναι αναγκαστικά και καλά τηλεσκόπια καθώς κάτι τέτοιο έχει διαψευστεί αρκετές φορές. Στους αστρικούς χάρτες περιλαμβάνονται συνήθως όλα τα πολλαπλά αστέρια εντός των προδιαγραφών του χάρτη τα οποία και έχουν το δικό τους σύμβολο για να ξεχωρίζουν. Ένα σημαντικό στοιχείο που περιγράφει ένα διπλό αστέρι είναι η απόσταση που χωρίζει τα αστέρια μεταξύ τους η οποία και καθορίζει εν πολλοίς την δυσκολία να ξεχωρίσει κανείς τα αστέρια ως διακριτά. Η απόσταση αυτή αλλάζει περιοδικά ιδιαίτερα στα δυαδικά αστέρια καθώς το ένα γυρίζει γύρω από το άλλο και έτσι όταν μας δίνεται η απόστασή τους δίνεται μαζί και η εποχή στην οποία αναφέρεται π.χ. εποχή 1960 ή εποχή 2000. Μια άλλη παράμετρος που καθορίζει την δυσκολία τους είναι και η λαμπρότητά τους, συνήθως πιο εύκολα είναι τα συστήματα αστεριών με μέλη παραπλήσιας λαμπρότητας ενώ όσο η διαφορά λαμπρότητας μεγαλώνει τόσο μεγαλώνει και η δυσκολία να ξεχωριστούν.

Πιο κάτω θα βρείτε μια μικρή λίστα με μερικά από τα πιο γνωστά και όμορφα πολλαπλά αστέρια για να ξεκινήσετε. Περιλαμβάνει πολλαπλά αστέρια διαφόρων τύπων και διαφόρων δυσκολιών καθώς και από διάφορες εποχές του έτους. Παρέχονται σχήματα και βασική περιγραφή!

 

σ Ωρίωνα
sigma-ori.gif

Με ένα μικρό τηλεσκόπιο θα μπορέσετε να το δείτε ως ένα σύστημα τριών αστέρων με μεγέθη 3,8  6,5  και 7,2. Με ένα τηλεσκόπιο από 6 ίντσες και πάνω θα μπορείτε να δείτε και ένα τέταρτο αστέρι με μέγεθος 10. Στο ίδιο οπτικό πεδίο του προσοφθάλμιου καθώς παρατηρείτε, είναι πιθανό να δείτε και ένα δεύτερο σύστημα τριών αστεριών που μοιάζει πολύ με το σίγμα Ωρίωνα. Συνιστώμενη μεγέθυνση: πάνω από 100. Ο Ωρίωνας είναι ένας χειμωνιάτικος αστερισμός.


ι Καρκίνου
iota-cnc.gif

Το διπλό αυτό αστέρι είναι ιδιαίτερα όμορφο λόγω της αντίθεσης των χρωμάτων των δύο αστεριών από τα οποία αποτελείται. Πρόκειται για ένα αστέρι κίτρινο και μεγέθους 4,2 και για ένα αστέρι μπλε μεγέθους 6,6. Είναι ιδιαίτερα εύκολο να χωριστεί και θα το καταφέρετε ακόμα και με μεγέθυνση λίγο πάνω από το 50.


ζ Μεγάλης Αρκτου - Αλκόρ και Μιζάρ
zeta-uma.gif

Ενα πολύ εύκολο διπλό αστέρι και μάλιστα εύκολο να το βρει κανείς μιας και είναι ένα από τα λαμπρά αστέρια της Μεγάλης Αρκτου. Ο Μιζάρ είναι το λαμπρότερο από τα δύο με μέγεθος 2,4 ενώ ο Αλκόρ (ή Δοκιμή όπως ονομάζεται) είναι μεγέθους 4. Το διπλό αυτό αστέρι είναι το πρώτο που ανακαλύφθηκε και παρατηρήθηκε. Μπορείτε να το παρατηρήσετε όλον σχεδόν το χρόνο μιας και η Μεγάλη Αρκτος είναι αειφανής.


γ Παρθένου
gamma-vir.gif

Το διπλό αυτό αστέρι αποτελείται από δύο ίδια σχεδόν κίτρινα αστέρια μεγέθους 3,6 ενώ για να τα ξεχωρίσει κανείς χρειάζεται μεγέθυνση κάπου στο 150. Η απόσταση μεταξύ τους μειώνεται συνεχώς με αποτέλεσμα να γίνεται όλο και πιο δύσκολο να τα ξεχωρίσει κανείς. Πλέον, απαιτείται ένα 5ιντσο τηλεσκόπιο για να δει κανείς το αστέρι ως διπλό. Η Παρθένος είναι ορατή κυρίως το Φθινόπωρο.


β Σκορπιού - Graffias
beta-sco.gif


Ο βήτα Σκορπιού είναι ένα αστέρι με αρκετά μεγάλη ιστορία που έχει διεθνώς το όνομα Graffias. Δεν αποτελεί δύσκολο στόχο και θα το ξεχωρίσετε σχετικά εύκολα με μεγέθυνση γύρω στο 80. Αποτελείται από ένα λευκό αστέρι 3ου μεγέθους και ένα μπλε 5ου μεγέθους. Ο Σκορπιός είναι ένας αστερισμός που είναι ορατός κάθε καλοκαίρι χαμηλά στον νότιο ορίζοντα.


α Ηρακλή - Ρας Αλγέθι
alpha-her.gif

Ο Ρας Αλγέθι είναι κι αυτός ένας αστέρας που αξίζει να δείτε με τηλεσκόπιο. Η αντίθεση που δημιουργούν τα χρώματά του είναι πολύ όμορφη καθώς αποτελείται από ένα αστέρι κόκκινου χρώματος και 3ου μεγέθους και ένα αστέρι πρασινωπό 5ου μεγέθους. Χρησιμοποιείστε υψηλή μεγέθυνση για να απολαύσετε καλύτερα τα χρώματά του. Τον Ηρακλή θα τον βρείτε κάθε καλοκαίρι ψηλά στο ζενίθ του ουρανού.


ε Λύρας
epsilon-lyr.gif

Ενα πολύ ενδιαφέρον αστέρι μιας και δεν ειναι απλά διπλό αλλά διπλά διπλό! Αποτελείται από δύο αστέρια το καθένα από τα οποία είναι πάλι διπλό. Το να το χωρίσετε σε δύο αστέρια είναι πολύ εύκολο και γίνεται ακόμα και με ελάχιστη μεγέθυνση. Για να χωρίσετε τώρα το κάθε ένα από αυτά σε άλλα δύο και έτσι να δείτε συνολικά τέσσερα αστέρια θα χρειαστείτε σταθερή ατμόσφαιρα και πιο υψηλή μεγέθυνση. Δοκιμάστε και δεν θα απογοητευτείτε, είναι ένα καλό τεστ για την όρασή σας και το τηλεσκόπιό σας! Η Λύρα είναι ορατή κυρίως το καλοκαίρι και το Φθινόπωρο.


β Κύκνου - Αλμπιρέο
beta-cyg.gif

Ενα πολύ διάσημο διπλό αστέρι! Είναι συνήθως το πρώτο διπλό αστέρι που παρατηρεί κανείς και όταν το δείτε θα καταλάβετε γιατί! Η αντίθεση των χρωμάτων των δύο αστεριών που το αποτελούν είναι υπέροχη. Ο πορτοκαλής αστέρας 3ου μεγέθους και ο μπλε αστέρας 5ου μεγέθους σχηματίζουν ένα εύκολα διακριτό αλλά πολύ όμορφο σύστημα αστέρων. Να το παρατηρήσετε οπωσδήποτε! Ο Κύκνος είναι ένας αστερισμός ορατός το καλοκαίρι και το φθινόπωρο.


γ Δελφινιού
gamma-del.gif

Αλλο ένα πολύ όμορφο διπλό αστέρι. Αποτελείται από ένα πορτοκαλί αστέρα 4ου μεγέθους και έναν μπλε 5ου μεγέθους. Το Δελφίνι είναι ένας αστερισμός που βρίσκεται κοντά στο θερινό τρίγωνο οπότε αναζητήστε το διπλό αυτό αστέρι το καλοκαίρι και το φθινόπωρο.


γ Ανδρομέδας - Αλμάκ
gamma-and.gif

Ο Αλμάκ είναι ένα όμορφο διπλό αστέρι με κύριο χαρακτηριστικό την σχετικά μεγάλη διαφορά στα μεγέθη των άστρων που το αποτελούν. Ο κύριος αστέρας είναι 2ου μεγέθους και ο δεύτερος είναι 5ου. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει λίγο τον χωρισμό του ζεύγους αλλά με σταθερή ατμόσφαιρα και υψηλή μεγέθυνση δεν είναι και τόσο δύσκολο. Η Ανδρομέδα είναι ένας αστερισμός που μεσουρανεί το Φθινόπωρο.


η Κασσιόπης
eta-cas.gif

Και αυτό το διπλό αστέρι έχει μια μεγάλη διαφορά στα μεγέθη των δύο μελών του με το κύριο αστέρι να έχει μέγεθος 3,6 και το δευερεύον να βρίσκεται στο 7,5. Ωστόσο, είναι ένα από τα πιο όμορφα αστέρια μιας και η αντίθεση χρωμάτων μεταξύ του κίτρινου αστεριού (το κύριο) και του κόκκινου (το δευερεύον) είναι από τις πιο έντονες. Η Κασσιόπη είναι αειφανής αστερισμός και το αστέρι αυτό μπορείτε να το δείτε όλον τον χρόνο.


Κριτικές πελατών

Προτεινόμενα σχόλια

δεν υπάρχουν σχόλια για εμφάνιση


×
×
  • Δημιουργία νέου...

Σημαντικές πληροφορίες

Όροι χρήσης