Μάτι της κλεοπάτρας NGC1535, πλανητικό νεφέλωμα στον Ηριδανό

[astrovox]

Ένα από τα δύο αντικείμενα που με εντυπωσίασαν περισσότερο στη χτεσινή εξόρμηση του συλλόγου ήταν το πλανητικό νεφέλωμα NGC 1535 γνωστό και ως "Μάτι της Κλεοπάτρας". Το νεφέλωμα βρίσκεται στον αστερισμό του Ηριδανού και αν το δει κανείς την ώρα της μεσουράνησης φτάνει σε ύψος τις 40 μοίρες.

 

Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό πλανητικό νεφέλωμα, με μεγάλη επιφανειακή λαμπρότητα. Στον προσοφθάλμιο φαίνεται ολοστρόγγυλο και αρχικά λευκό αλλά φέρνει σε μπλε με πιο επίμονη παρατήρηση. Σηκώνει αρκετά μεγάλη μεγέθυνση εύκολα καθώς είναι λαμπρό. Τώρα που το παρατήρησα μπορώ να πω ότι παίρνει μια θέση στα αγαπημένα μου πλανητικά. Το παρατήρησα με 12άρι αλλά κρίνοντας από τη φωτεινότητά του πρέπει να είναι εύκολο ακόμα και σε μικρά τηλεσκόπια. Κεντρικό άστρο δεν παρατηρήθηκε αν και υπάρχει.

 

Προτείνω όσοι δεν το έχουν δει να το εντάξουν οπωσδήποτε στο χειμερινό πρόγραμμα παρατήρησης!

 

Το νεφέλωμα όπως φαίνεται σε φωτογραφίες.

 

Η θέση του NGC 1535 στον Ηριδανό

[giannis60]

Επιτέλους! Μετά από δύο μήνες κατόρθωσα και χθες 29-1-2014 πήγα στο Σούνιο για αστροπαρατήρηση.

Ήταν μία υπέροχη βραδιά με πολύ καλή διαύγεια και σχεδόν μηδενική στίλβη. Όσο για το μάτι της Κλεοπάτρας εγκρίνω και επαυξάνω. Είναι ένα πολύ όμορφο πλανητικό στον Ηριδανό που θυμίζει το πλανητικό κλόουν στους Διδύμους. Επίσης είναι πολύ εύκολο στον εντοπισμό του.

Πως θα το βρήτε. Το πλανητικό αυτό απέχει μια ώρα δυτικά από τον Rigel. Λίγο πιο βόρια και δυτικά από τον Rigel αμέσως διακρίνουμε το β (3 μεγ.) του Ηριδανού. Από εκεί και πέρα μπορούμε να παρακολουθήσουμε το πώς εκτείνεται ο Ηριδανός. 15 περίπου μοίρες δυτικά και νότια του β εντοπίζουμε το γ (3,2). Το δείχνει ο χάρτης παρά πάνω. 1,5 μοίρα ανατολικά από το γ υπάρχει ένα άστρο έκτου περίπου μεγέθους, το οποίο από το Σούνιο δεν φαίνεται με το μάτι (μέχρι 5 και κάτι ψιλά μπορεί να δει κάποιος), αλλά φαίνεται με το ερευνιτή. Είναι κίτρινο έχει την ίδια απόκλιση με το πλανητικό, το δε πλανητικό βρίσκεται 2,5 μοίρες ανατολικά. Έχω ένα προσοφθάλμιο 15mm της SW που μου δίνει 1 μοίρα οπτικό πεδίο και προχώρησα 2,5 διαμέτρους. Παρ' ότι η μεγέθυνση ήταν μόνο 66Χ το Μάτι τις Κλεοπάτρας αμέσως έγινε αντιληπτό.

Από εδώ και πέρα για να το ευχαριστηθεί κάποιος πρέπει σιγά σιγά να αρχίζει ολοένα να αυξάνει την μεγέθυνση.

Που μπορεί να φτάσει; Η καλύτερη θέαση που είχα εγώ χθες ήταν στις 333Χ με 8ιντσο. Δεν έχω πιο μεγάλη. Και αυτή την πέτυχα με 6mm προσοφθάλμιο + 2X Barlow. Εδώ παρατηρώ ότι αν διαιρέσω τις 333Χ διά 200mm που είναι η διάμετρος του κατόπτρου του τηλεσκοπίου μου, βρίσκω 1,665.

Άν τώρα εσείς πολλαπλασιάσετε το 1,665 με την διάμετρο του δικού σας τηλεσκοπίου και βάλετε το κατάλληλο προσοφθάλμιο ώστε να πετύχετε σε μεγένθινση τον αριθμό που προέκυψε από τον παραπάνω πολλαπλασιασμό, το πλανητικό θα έχει την ίδια εμβαδική φωτεινότητα με αυτή που παρατήρησα εγώ χθες στις 333Χ. Πχ σε ένα 150mm θα είναι 150Χ1,665=250Χ και σε ένα 12ιντσο

300Χ1,665=500Χ !!! Και η εμβαδική φωτεινότητα του συγκεκριμένου αντικειμένου είναι αρκετά υψηλή ακόμα και στο συντελεστή 1,665Χ διάμετρο τηλεσκοπίου.

Ένα πρόβλημα το οποίο είχα ήταν το εξής. Το στόχευα χθες περί 8 η ώρα το βράδυ και αυτό μόλις είχε διαβεί τον μεσημβρινό. Ενώ λοιπόν είχε πάρα πολύ καλή θέση για παρατήρηση το τηλεσκόπιο μου δεν είχε ισορροπίσει θερμικά, με αποτέλεσμα να μην πάρω τα μέγιστα από την ποιότητα της εικόνας που θα μπορούσα να έχω. Ήταν μία όψιμη παρατήρηση. Όμως σίγουρα θα ανανεώσω το ραντεβού το φθινόπωρο, ώστε να το πετύχω στο ίδιο σημείο του ουρανού μεσάνυκτα.

 

Μετά από το Μάτι της Κλεοπάτρας ο δεύτερος στόχος ήταν επίσης και αυτός πλανητικό. Το IC418. Αυτό βρίσκεται ακριβώς κάτω από τον Ωρίωνα. Ανάμεσα στον Ωρίωνα και τον λαγό. Μάλιστα με το κ και το β (Rigel) δημιουργεί ένα ισόπλευρο περίπου τρίγωνο. Χθες το εντόπισα ως εξής. Το IC418 και το Μάτι της Κλεοπάτρας έχουν την ίδια απόκλιση. Τρία λεπτά της μοίρας διαφέρουν μόνο. Επομένος έκλεψα και αφού αποχαιρετιστήρια καδράρισα με τον 15 χιλιοστά προσοφθάλμιο το Μάτι της Κλεοπάτρας, εν συνεχεία συμβουλεύτηκα το δίσκο θέσης της ΟΑ και μετακόμισα το τηλεσκόπιο 1 ώρα και 13 λεπτά ανατολικά. Εκεί με περίμενε μία έκπληξη. Αυτό το πλανητικό έχει διάμετρο 12 δευτερόλεπτα της μοίρας. Είναι δηλαδή το 1/5 του προηγούμενου. Οι 66Χ είναι πολύ μικρή μεγέθυνση για να γίνει αντιληπτό μέσα στο αστρικό βασίλειο. Εκτός αυτού ο φακός που χρησιμοποίησα καλά αστρικά είδωλα έχει μόνο κοντά στο κέντρο με αποτέλεσμα να γεμίσει ο ουρανός <<πλανητικά>> νεφελώματα. Έβαλα έναν 12 χιλιοστά και ανέβηκα στα 83Χ αλλά είχα και πολύ καλύτερα αστρικά είδωλα. Με το που έκανα την αλλαγή αμέσως το αναγνώρισα. Μέσα στο αστρικό βασίλειο υπήρχε και ένα από τα φεγγάρια του Δία. Αυξάνοντας την μεγένθινση το μικρό πλανητικό αποδεικνύεται και αυτό πρωταθλητής της φωτεινότητας. Αυτό που παρατήρησα ήταν ο κεντρικός αστέρας και τον δίσκο φωτός να διευρύνεται. Δεν είδα παραπάνω λεπτομέριες όπως στο προηγούμενο, στο οποίο εκτός από τον κεντρικό αστέρα από τις 250Χ και επάνω μου έδειξε μία δομή η οποία μου θύμιζε το νεφέλωμα κλόουν στους διδύμους.

 

Νεφέλωμα Κλόουν; Σιγά μην άφηνα την ευκαιρία χθες το βράδυ να πάει χαμένη μόνο και μόνο επειδή αυτό χρόνια τώρα το ξέρω. Αυτό διέρχεται τον ουράνιο μεσημβρινό 2 ώρες αργότερα από το προηγούμενο. Δεν χρειάζονται περιγραφές γι' αυτό. Απλώς έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα μέσα στην καρδιά του χειμώνα έχουμε τρία στην σειρά σπουδαία πλανητικά που απέχουν κατά μέσω όρο 1,5 ώρες από το βέλτιστο σημείο παρατήρησης. Το Μάτι της κλεοπάτρας, στην συνέχεια το IC418 και τέλος τον κλόουν στους διδύμους.

Μην αφήσετε λοιπόν αν σας δοθεί η ευκαιρία να πάει ανεκμετάλλευτη.

Χθες πέρασα 6 ώρες μετά από 2 μήνες απραξίας, κάτω από τον χειμωνιάτικο έναστρο ουρανό. Τι κι αν δεν είναι τέλειος από πλευράς φωτορύπανσης; Η Νύχτα όμως είχε τα κέφια της και εγώ σήμερα μετά από πολύ καιρό επιτέλους, ξανά αισθάνομαι Γιάννης.

[HOMO]

Χθες πέρασα 6 ώρες μετά από 2 μήνες απραξίας, κάτω από τον χειμωνιάτικο έναστρο ουρανό. Τι κι αν δεν είναι τέλειος από πλευράς φωτορύπανσης; Η Νύχτα όμως είχε τα κέφια της και εγώ σήμερα μετά από πολύ καιρό επιτέλους, ξανά αισθάνομαι Γιάννης.

 

giannis60 ένας ακόμη εθισμένος στην αστρόσκονη και στα φωτόνια μακρινών άστρων. Κυκλοφορεί σήμερα με ένα τεράστιο χαμόγελο!!

 

Γιάννη μπράβο ακριβώς έτσι είναι όπως τα λες. Η παρατήρηση μετά από καιρό έχει εμφανή σημάδια.

Έχω δει κι εγώ το Μάτι της Κλεοπάτρας . Είναι πολύ ωραίο . Το δοκίμασα και με φίλτρα O III - UHC. Νομίζω πώς με το UHC και με 150 X πήρα τη καλύτερη εικόνα.

[GLOUKOS]

ΗΟΜΟ, το μάτι της Κλεοπάτρας είναι από τα ελάχιστα λαμπρά πλανητικά που δεν έχω δει ακόμα και ντρέπομαι γι αυτό. Πιστεύεις το broadband της orion που έχω, να βοηθήσει? http://observing.skyhound.com/archives/dec/NGC_1535.html Συμφωνώ με τον Γιάννη, στην εικόνα τουλάχιστον μοιάζει πολύ με του Εσκιμώου! Η πλάκα όσον αφορά το νεφέλωμα κλόουν, είναι οτί πρώτα διακρίνεις τον κεντρικό αστέρα που δημιούργησε το νέφος και μετά αυτό!