Καλλιστώ.

[Δροσος Γεωργιος]

Το γεμάτο κρατήρες φεγγάρι του Δία, η Καλλιστώ.

Το σημαδεμένο αντικείμενο που απεικονίζεται εδώ είναι η Καλλιστώ, το δεύτερο μεγαλύτερο φεγγάρι του Δία. Αυτή η εικόνα λήφθηκε τον Μάιο 2001 από το διαστημικό σκάφος Galileo της NASA, το οποίο μελέτησε τον Δία και τα φεγγάρια του από το 1995 μέχρι το 2003.

Παρόμοια στην εμφάνιση με μια μπάλα του γκολφ, η Καλλιστώ καλύπτεται σχεδόν ομοιόμορφα με κοιλότητες και κρατήρες σε όλη την επιφάνειά της, στοιχεία αμείλικτων συγκρούσεων. Στην πραγματικότητα, η Καλλιστώ το αντικείμενο με τους περισσότερους κρατήρες στο Ηλιακό Σύστημα.

Το φεγγάρι αποτελείται από ίσα μέρη βράχου και πάγου - τα φωτεινότερα τμήματα της επιφάνειας της Καλλιστούς πιστεύεται ότι είναι κυρίως νερό με πάγο, ενώ οι πιο σκούρες κηλίδες είναι περιοχές με υψηλή διάβρωση και βραχώδες υλικό φτωχό σε πάγο.

Η Καλλιστώ έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με τον πλανήτη Ερμή, αλλά με μόνο το ένα τρίτο περίπου της μάζας του. Είναι ο εξώτατος από τους τέσσερεις μεγάλους δορυφόρους του Γαλιλαίου του Δία, μια ομάδα που αποτελείται από την Ιώ, την Ευρώπη, τον Γανυμήδη και την Καλλιστώ.

Η τροχιά της είναι σχετικά μακριά από τον Δία σε σύγκριση με αυτές των άλλων δορυφόρων: βρίσκεται 1,880.000 χιλιόμετρα από τον πλανήτη, περίπου 26 φορές την ακτίνα του ίδιου του πλανήτη. Αν και αυτό από μόνο του δεν είναι ασυνήθιστο – η τροχιά της Σελήνης μας είναι περίπου 60 φορές η ακτίνα της Γης - το σημαντικό γεγονός είναι η απομόνωση της Καλλιστούς από τα γειτονικά φεγγάρια. Ο πλησιέστερος γείτονας της Καλλιστούς είναι ο Γανυμήδης, ο οποίος περιστρέφεται στα 800.000 χιλιόμετρα πιο κοντά στον Δία.

Η απομόνωση αυτή σημαίνει ότι η Καλλιστώ δεν αντιμετώπισε σημαντικές παλιρροιακές δυνάμεις από τον Δία, που θα έσχιζαν την δομή της. Επίσης, δεν δείχνει κανένα σημάδι γεωλογικών διεργασιών, όπως ηφαιστειακή δραστηριότητα ή τεκτονικές πλάκες, σημάδια που βλέπουμε καθαρά σε φεγγάρια που εμπλέκονται σε βίαιες κοσμικές πάλες με τον Δία, όπως η Ιώ, η Ευρώπη και ο Γανυμήδης. Η Καλλιστώ παραμένει σχετικά ανέπαφη και είναι ένας μάρτυρας του πρώιμου Ηλιακού Συστήματος: η επιφάνεια της είναι το παλαιότερο έδαφος, σε πραγματικά αρχαία τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια.

Αυτή η εικόνα είναι η μόνη ολοκληρωμένη εικόνα με όλα τα χρώματα, της Καλλιστούς που έχει ληφθεί από το Galileo. Το διαστημικό σκάφος μας έδωσε μια πληθώρα πληροφοριών σχετικά με σύστημα του Δία: ενώ έστειλε τον πρώτο διαστημικό βολιστήρα στην ατμόσφαιρα του Δία, και μετρώντας τη σύνθεση και τη δυναμική του Δία, και παρατηρώντας την ηφαιστειακή δραστηριότητα της Ιώ, απέστειλε πίσω τα σχετικά δεδομένα υποστηρίζοντας την ιδέα ενός υγρού ωκεανού στην Ευρώπη, και διερεύνησε τις ιδιότητες του Γανυμήδη και το θέμα της εικόνας αυτής, την Καλλιστώ. Κατάφερε επίσης να παρατηρήσουμε το διάσημο κομήτη Shoemaker-Levy 9 που συγκρούστηκε με τον Δία το 1994.

Το σύστημα του Δία θα δεχθεί επίσκεψη και πάλι στο όχι πολύ μακρινό μέλλον. Το 2016, το διαστημικό σκάφος Juno της NASA θα φτάσει στο Δία και θα αρχίσει να στέλνει πίσω τις εικόνες των πόλων του πλανήτη. Αργότερα, το Juice - JUpiter ICy moons Explorer - της ESA, που έχει προγραμματιστεί για εκτόξευση το 2022, θα ξεναγηθεί στο σύστημα με στόχο να φέρει σημαντική πρόοδο στη γνώση μας για τον γιγάντιο γεμάτο αέριο πλανήτη και τις γειτονιές του, κυρίως τα ενδιαφέροντα φεγγάρια Γανυμήδη, Ευρώπη και Καλλιστώ.

http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/To_gemhato_kratheres_phegghari_toy_Dhia_e_Kallistho

Το επεξεργάστηκε Ιανουάριος 10, 2024 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Καλλιστώ.

Η Καλλιστώ (αγγλικά: Callisto) ή Δίας IV είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Δία και ο τρίτος μεγαλύτερος στο Ηλιακό σύστημα. Ανακαλύφθηκε από τον Γαλιλαίο στις 7 Ιανουαρίου 1610, αν και ο Μάγερ Σίμων ισχυρίσθηκε ότι αυτός πρωτοείδε πρώτος και τους τέσσερις δορυφόρους ενώ ο Γαλιλαίος το βράδυ της 7ης Ιανουαρίου, με την ιδίας του κατασκευής διόπτρα, παρατήρησε τρεις μόνο από τους τέσσερις μεγάλους δορυφόρους του Δία.

Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία η Καλλιστώ ήταν νύμφη της Αρκαδίας την οποία ερωτεύτηκε ο Δίας. Η Ήρα για να την τιμωρήσει τη μεταμόρφωσε σε αρκούδα και παραλίγο να σκοτωνόταν από την Άρτεμη ή τον ίδιο της τον γιο, τον Αρκάδα, στο κυνήγι. Ο Δίας τότε την λυπήθηκε και την τοποθέτησε στον έναστρο ουρανό εκεί που τώρα είναι ο αστερισμός της Μεγάλης Άρκτου.

Η Καλλιστώ είναι πέμπτου μεγέθους (5,7) και μπορεί να παρατηρηθεί με κιάλια, ως ο τέταρτος κατά σειρά λαμπρότητας μεταξύ των τεσσάρων δορυφόρων του Γαλιλαίου (Γανυμήδης, Ιώ, Ευρώπη και Καλλιστώ). Ο δορυφόρος αυτός φέρει διακριτικό σύμβολο ΙV επειδή στην αρχή όταν ανακαλύφθηκε πίστευαν ότι ήταν ο τέταρτος σε απόσταση. Κινείται σε απόσταση από τον Δία 1.882.700 χιλιομέτρων και σε επίπεδο που σχηματίζει γωνία 2° 43΄ με το επίπεδο του ισημερινού του Δία. Η πραγματική του διάμετρος ανέρχεται σε 4.821 χλμ. και κινείται γύρω από τον Δία σε γήινο χρόνο 16 ημερών, 16 ωρών, 32΄ και 8,6΄΄ της ώρας. Είναι ο λιγότερο ανακλαστικός από τους δορυφόρους του Δία αν και διαθέτει μεγάλες ποσότητες παγωμένου νερού.

Ο φλοιός αποτελείται από ένα στρώμα πάγου, ο μανδύας πιθανόν από νερό σε υγρή κατάσταση και ο πυρήνας, ο οποίος αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του σώματος, αποτελείται από πάγο ανακατεμένο με βράχους.Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα γνώσεις μας η Καλλιστώ φέρει λεπτότατη και αραιότατη ατμόσφαιρα από διοξείδιο του άνθρακα σε πολύ μεγάλο ποσοστό, ενώ η επιφάνειά της καλύπτεται από πάγο και κρατήρες. Αποτελείται από έναν βραχώδη πυρήνα που είναι περιτριγυρισμένος από έναν παγωμένο μανδύα νερού. Η επιφάνειά της καλύπτεται από σκοτεινά πετρώματα, αν και η Καλλιστώ είναι στην πραγματικότητα μισή βράχια και μισή πάγος. Όπου κι αν χτυπήσει κάποιος μετεωρίτης ξεπετάγεται νερό, για να παγώσει αμέσως μετά πάνω στην επιφάνεια.

Η Καλλιστώ είναι το ουράνιο σώμα με την πιο έντονη παρουσία κρατήρων στο Ηλιακό σύστημα. Επειδή η επιφάνειά της έχει περισσότερους κρατήρες από τους υπόλοιπους δορυφόρους, συμπεραίνουμε ότι το έδαφός της πρέπει να είναι ένα από τα πιο αρχέγονα στο Ηλιακό σύστημα. Η επιφάνεια πρέπει να είναι πολύ παλιά όσο και τα υψίπεδα της Σελήνης, του Άρη και του Ερμή. Το πιο αξιοσημείωτο σημάδι πάνω της είναι ένας γιγάντιος κρατήρας που ονομάστηκε Βαλχάλλα με διάμετρο 2.750 χιλιομέτρων. Είναι μια ξέβαθη κοιλάδα μεγάλη όσο και η Αυστραλία που περιβάλλεται από πολλαπλούς δακτυλίους οι οποίοι σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια της πρόσκρουσης ενός αστεροειδούς πάνω στην επιφάνεια της. Ένας άλλος μεγάλος κρατήρας με δακτυλίους ονομάζεται Άσγκαρντ και έχει διάμετρο 1.200 χιλιομέτρων. Εκτός από τους δύο αυτούς τεράστιους κρατήρες της αξιοσημείωτη είναι η έλλειψη κρατήρων με διάμετρο πάνω από μερικές δεκάδες χιλιόμετρα. Το γεγονός αυτό ίσως να οφείλεται στην χαλάρωση και εξαφάνισή τους εξαιτίας της θερμικής ιστορίας της παγωμένης επιφάνειας του δορυφόρου. Οι μεγάλοι κρατήρες στην Καλλιστώ είναι πρώτου πληθυσμού, έχουν δηλαδή ηλικία τεσσάρων δισεκατομμυρίων ετών περίπου, ενώ οι μικρότεροι είναι πιο πρόσφατοι. Όλοι τους πάντως δημιουργήθηκαν από την πτώση αστεροειδών καθώς και κομητών υπό την επίδραση της βαρύτητας του Δία και του δορυφορικού του συστήματος. Οι φωτογραφίες που έστειλε η διαστημική συσκευή Γαλιλαίος μας έχουν δείξει ότι στην Καλλιστώ η πυκνότητα των κρατήρων είναι μικρότερη στο ημισφαίριο που δεν αντικρίζει τον Δία.

Την Καλλιστώ φωτογράφησαν ήδη από κοντά οι διαστημικές συσκευές Βόγιατζερ 1 τον Μάρτιο-Απρίλιο του 1979, ενώ αμέσως μετά η μελέτη συνεχίστηκε από τον Βόγιατζερ 2 τον Μάιο-Ιούλιο του ιδίου έτους. Η διαστημική συσκευή Γαλιλαίος την προσπέρασε αρκετές φορές στη διάρκεια του 1996 και 1997, με πιο κοντινή προσέγγιση τον Ιούνιο του 1997 σε απόσταση 416 χιλιομέτρων από την επιφάνειά της.

Το 2003 η ΝΑΣΑ πραγματοποίησε μια εννοιολογική μελέτη που ονομάστηκε Ανθρώπινη Εξερεύνηση Εξωτερικών Πλανητών (Human Outer Planets Exploration (HOPE)), σχετικά με το μέλλον της ανθρώπινης εξερεύνησης του εξωτερικού Ηλιακού συστήματος. Ο στόχος που επιλέχθηκε να εξεταστεί λεπτομερώς ήταν η Καλλιστώ.

Προτάθηκε ότι θα μπορεί να είναι δυνατή η οικοδόμηση μιας βάσης στην επιφάνεια της Καλλιστούς η οποία θα παράγει καύσιμα για περαιτέρω εξερεύνηση του Ηλιακού συστήματος. Τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας βάσης θα είναι η χαμηλή ακτινοβολία (λόγω της χαμηλής απόστασης του δορυφόρου από το Δία) και η γεωλογική σταθερότητα. Επιπλέον, θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξ αποστάσεως παρατήρηση της Ευρώπης ή θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για εκτόξευση μη επανδρωμένων αποστολών για κοντινά περάσματα από τον Δία ή για εξερεύνηση του εξωτερικού Ηλιακού συστήματος, χρησιμοποιώντας την βοήθεια της βαρύτητας μετά από την αναχώρηση από την Καλλιστώ.

Σε μια έκθεση το 2003, η ΝΑΣΑ ανακοίνωσε πως το 2040 θα μπορούσε να είναι εφικτή μια επανδρωμένη αποστολή στην Καλλιστώ.

Ανακαλύφθηκε από Γαλιλαίος Γαλιλέι, Μάγερ Σίμων

Ημερομηνία Ανακάλυψης 7 Ιανουαρίου 1610

Χαρακτηριστικά τροχιάς

Ημιάξονας τροχιάς 1.882.700 Km

Εκκεντρότητα 0,0074

Περίοδος περιφοράς 16,6890184 ημέρες

Κλίση 0,192° (προς τον Ισημερινό του Δία)

Είναι δορυφόρος του Δία

Φυσικά χαρακτηριστικά

Μέση Ακτίνα 2.410,3 ± 1,5 Km

Έκταση επιφάνειας 73.000.000 Km²

Όγκος 5,9 × 1010 Km³

Μάζα 1,075938 ± 0,000137 × 1023 kg

Μέση πυκνότητα 1,8344 ± 0,0034 g/cm3

Ισημερινή βαρύτητα επιφάνειας 1,235 m/s²

Ταχύτητα διαφυγής 2,440 km/s

Περίοδος περιστροφής Σύγχρονη

Κλίση άξονα μηδέν

Λευκαύγεια 0,22

Επιφανειακή θερμοκρασία 134 ± 11 K-139,15 -262,15 c

Φαινόμενο μέγεθος 5,65

Στην φωτογραφια Καλλιτεχνική απεικόνιση μιας βάσης στην Καλλιστώ.

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8E_(%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF%CF%82)

Το επεξεργάστηκε Ιανουάριος 10, 2024 ο Δροσος Γεωργιος