Αστρονόμοι, αστροφυσικοί και κοσμολόγοι!

[stemi]

Μιλάμε για θεωρίες, νόμους, αρχές, μοντέλα χωρίς συνήθως να γνωρίζουμε τους επιστήμονες που τα διατύπωσαν. Φυσικά οι θεωρίες είναι αυτές που έχουν ουσία αλλά καλό είναι πότε πότε να γνωρίζουμε και τους επιστήμονες που κρύβονται πίσω από αυτές! Ο πολύς κόσμος γνωρίζει τον Αϊνστάιν και ίσως και τον Hawking (τον 2ο ίσως και λόγω της αναπηρίας του).

Ας αναφέρουμε λοιπόν μερικούς εδώ (ας είναι κάθε μέρα από έναν) και ας μιλήσουμε για το έργο τους.

[stemi]

Ας ξεκινήσουμε ίσως από τον μεγαλύτερο αστρονόμο του 20ου αιώνα που πιθανόν να είναι και ο πιο γνωστός στο ευρύ κοινό μετά από αυτούς που ανέφερα παραπάνω ίσως και λόγω του τηλεσκοπίου που έχει πάρει το όνομά του. Αναφέρομαι στον Edwin Hubble (1889 – 1953).

Το 1923 έδωσε τέλος στη μεγάλη διαμάχη που μαίνονταν τότε και αφορούσε στο κατά πόσο τα «νεφελώματα» που παρατηρούνταν τότε περιέχονταν μέσα στον μοναδικό στο σύμπαν Γαλαξία μας ή ήταν γαλαξίες έξω από αυτόν. Χρησιμοποιώντας λοιπό το τότε μεγαλύτερο τηλεσκόπιο στον κόσμο (2,5 m) στο όρος Ουίλσον, και παρατηρώντας έναν Κηφείδη στον «νεφέλωμα» της Ανδρομέδας συμπέρανε ότι ήταν έξω από το γαλαξία μας και απείχε 900.000 έτη φωτός (λαθεμένα) και άρα αποτελούσε ξεχωριστό γαλαξία.

Το 1929 έδειξε ότι οι γαλαξίες γενικά απομακρύνονται από το δικό μας (δηλαδή ότι το σύμπαν διαστέλλεται) με ταχύτητα ανάλογη με την απόσταση του. Δηλαδή ένας γαλαξίας που απέχει διπλάσια απόσταση από έναν άλλο κινείται με τη διπλάσια ταχύτητα.. Αυτό είναι γενικά γνωστό ως νόμος του Hubble και εκφράζεται:

u= Ho x d όπου Ho η σταθερά Hubble με τιμή 558 km/sec/Mpc.

Δύο συνέπειες:

1) Μπορούμε να εξάγουμε την ταχύτητα οποιουδήποτε γαλαξία απλώς μετρώντας την απόσταση του ή αντίστροφα.

2) Το σύμπαν ξεκίνησε από ένα πυκνό σημείο όπου οι γαλαξίες ήταν πολύ κοντά ο ένας με τον άλλον. Αυτή η συνέπεια έκανε και πολλού επιστήμονες τότε να υποστηρίξουν το μοντέλο του Big Bang (ανάμεσα τους και ο Αϊνστάιν) που μέχρι τότε δεν είχε πολλού υποστηριχτές!

 

Ο Hubble γενικά δεν σχολίαζε τις συνέπειες των μετρήσεων του απλά τις ανέφερε χωρίς να διατυπώνει κανένα είδος εικασίας. Ήταν πολύ γνωστός στην εποχή του, κάτι σαν αστέρας. Παρόλη τη συνεισφορά του δεν τιμήθηκε με νόμπελ αρχικά γιατί οι αστρονόμοι δεν μετείχαν σε κάποια από τις κατηγορίες. Αργότερα η επιτροπή ετοιμαζόταν να αλλάξει τους κανόνες απονομής και να του δώσει το βραβείο για τη συνεισφορά του αλλά τους πρόλαβε ο θάνατος του …

[maxplanck]

Ο Laplace???

[stemi]

Ο Laplace???

 

Τι εννοείς; Αναφέρουμε κάποιους και μηλάμε για το έργο τους. Αν θες πες για τον Laplace! Κάνε λίγο όμως υπομονή να σχολιάσουμε για τον Hubble πρώτα. Πες αύριο για τον Laplace αν θες! Αν και θα ταν καλό να μην πηγαίνουμε πολύ μπροστά και πίσω και να σχολιάσουμε πρώτα του επιστήμονες του 20ου αι κα μετά πηγαίνουμε και προς τα πίσω ως τον Ερατοσθένη και τον Αρίσταρχο αν θέλετε!

[gbirsianis]

Εγώ θα πρότεινα να μιλήσουμε για τον Max Planck.

Τι θα έλεγε ο συμπολίτης Max να μας μιλήσει για τον παραπάνω επιστήμονα?

 

[stemi]

Ωραία αύριο μιλήστε για τον Planck!

[Γεώργιος Ταρσούδης]

Stemi φόρουμ είναι και δεν βάζει ένας τους κανόνες!!! Μιλάνε πολύ και λένε για να μαθαίνουμε και άλλοι!!! Το σήμερα το αύριο δεν πρέπει να λέγονται γιατί αν θες φιλοσοφία ο χρόνος δεν έχει σημασία είναι ανθρώπινο δημιούργημα!!!

Χαλαρά!!! και ο Hubble σημαντικός και ο Plank όλοι έβαλαν στο οικοδόμημα της επιστήμης.

 

Φιλικά Γιώργος

[stemi]

Ok, έχεις δίκιο.

[Γεώργιος Ταρσούδης]

Να σε καλά!!!

 

Φιλικά Γιώργος

[stemi]

Θα μιλήσω για τον George Gamow (1904 – 1968) Ουκρανο-αμερικάνος.

Τη δεκαετία του 1940 εργάστηκε πάνω στo Big Bang σε συνδυασμό με την πυρηνοσύνθεση – το σχηματισμό των ατομικών πυρήνων. Ο Gamow βρήκε ότι μπορούσε να υπολογίσει εύκολα τη θερμοκρασία και την πίεση του σύμπαντος σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή μετά τη δημιουργία του (θερμό και πυκνό) μέχρι σήμερα (ψυχρό και διασταλμένο). Μοντελοποίησε λοιπόν την πυρηνοσύνθεση μετά το Big Bang. Αρχικά η ύλη ήταν θρυμματισμένη στη πιο στοιχειώδη μορφή της, ξεχωριστά πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια (τα πιο θεμελιώδη σωματίδια που γνώριζαν εκείνη την εποχή) και μια ταραγμένη θάλασσα αδιαφανούς φωτός. Εξήγησε πως δημιουργήθηκαν οι αναλογίες H και He που παρατηρούμε σήμερα στο σύμπαν κατά την εποχή της μεγάλης έκρηξης.

Το 1948 με την βοήθεια του Alpher περιέγραψαν επακριβώς όλα τα στάδια μετά την Μεγάλη Έκρηξη και πρόβλεψαν την ύπαρξη της Κοσμικής Ακτινοβολίας Μικροκυμάτων σαν κατάλοιπο της εποχής της επανασυνδυασμού κατά την οποία (300,000 χρόνια περίπου μετά τo Big Bang, 3,000 βαθμούς Κ) οι πυρήνες ενώθηκαν με τα ηλεκτρόνια και τα ουδέτερα πλέον άτομα στο σύμπαν δεν σκέδαζαν πλέον το φως και ως συνέπεια αυτό κατέκλυσε το σύμπαν.

Οι ακτινοβολία υποβάθρου ανακαλύφθηκε το 1965 (από τους Arno Penzias, Robert Woodrow Wilson) και ήταν το ισχυρότερο αποδεικτικό στοιχείο ότι το σύμπαν ξεκίνησε με μία μεγάλη έκρηξη.

[jimmy]

Alpher...Bette...Gamow

[stemi]

Alpher...Bette...Gamow

 

Ναι ο Gamow ήταν γνωστός για τα αστεία και το χιούμορ του. Η εργασία έγινε από τους Alpher και Gamow αλλά ο Gamow θεώρησε (μιας και θα εκδιδόταν 1 Απριλίου) ότι θα ήταν καλό να βάλει τον Bette και να δώσει μια θεωρία έτσι A-B-Γ. Ο Bette ήταν πολύ γνωστός την εποχή εκείνη. Αυτό βέβαια αδικούσε τον Alpher που ήταν άγνωστος τότε και ενώ έκανε ίσως την πιο πολύ δουλειά δεν πήρε όση φήμη του άξιζε!

[stemi]

Alexander Friedman (1888-1925, Ουκρανός) και Georges Lemaitre (1894-1966, Βέλγος).

Και οι δύο ήταν οι πρώτοι που μίλησαν για την μεγάλη έκρηξη.

Συγκεκριμένα ο Friedman άρχισε με τη θεωρία της γενικής σχετικότητας χωρίς την κοσμολογική σταθερά. Το 1922 δημοσίευσε ένα άρθρο που περιέγραφε ένα εξελισσόμενο μοντέλο για το σύμπαν το οποίο «ενεργοποιήθηκε» με μια αρχική διαστολή που το βοηθούσε να αντιμετωπίσει την έλξη της βαρύτητας. Και υπέθεσε ότι ανάλογα με την πυκνότητα του σύμπαντος υπάρχουν 3 δυνατά σύμπαντα, το ανοιχτό, το κλειστό και το επίπεδο.

Ο Αϊνστάιν εναντιώθηκε στις απόψεις του άρθρου. Ο Friedman κινήθηκε παρασκηνιακά για να ανακαλέσει ο Αϊνστάιν. Το πέτυχε αλλά ο Αϊνστάιν δήλωσε πως μαθηματικά τα μοντέλα έστεκαν αλλά «δύσκολα μπορεί να τους αποδοθεί φυσική σπουδαιότητα». Ο Friedman συνέχισε να προωθεί τις ιδέες του αλλά πέθανε από τυφοειδή πυρετό με τη ρετσινιά της κατακραυγής από τον μεγαλύτερο επιστήμονα της εποχής, του Αϊνστάιν.

Ο Lemaitre ανακάλυψε εκ νέου τα μοντέλα ενός διαστελλόμενου σύμπαντος χωρίς να τα γνωρίζει ότι ο Friedman πέρασε από τα ίδια διανοητικά μονοπάτια. Συνεχίζοντας την λογική αλληλουχία, αν πάμε αρκετά προς τα πίσω, υπέθεσε ότι το σύμπαν θα πρέπει να ήταν συμπιεσμένο σε μια μικροσκοπική περιοχή, το αρχέγονο άτομο. Έδωσε γενικά μια λεπτομερή περιγραφή για το μοντέλο που πλέον ονομάζουμε Big Bang.

Όταν ο Lemaitre συνάντησε τον Αϊνστάιν σε ένα συνέδριο, ο Αϊνστάιν τον περιφρόνησε λέγοντας ότι είχε ήδη ακούσει αυτές τις ιδέες από τον Friedman και είπε: «Οι υπολογισμοί σας είναι σωστοί αλλά η φυσική σας είναι απεχθής». Ο Lemaitre αποφάσισε να μην προωθήσει άλλο τις ιδέες του.

Μετά τις ανακαλύψεις του Hubble, ο Lemaitre επανήλθε στο προσκήνιο, έγινε δημοφιλής και αντικείμενο λατρείας και όλα αυτά οφειλόταν εν μέρει και στην διπλή ιδιότητά του ως ιερέας και ως φυσικός.

[maxplanck]

Πολυ ωραία παρουσίαση Stemi!!!

Σφύζει απο συναίσθημα κι αυτό με συγκινεί.

Λυπάμαι που διέκοψα τη ρύμη του λογου σου αναφέροντας τον (... αλήτη τον) Laplace!!!

Οσον αφορά τον Μαχ Planck,δισταζω να αναφερθώ καθόσον μπορεί να θεωρηθώ... προκατειλημμένος!!!

[stemi]

Ευχαριστώ φίλε maxplanck .

Δεν διέκοψες καμιά ροή! Οι επιστήμονες είναι και αυτοί άνθρωποι και υπάρχουν και εκεί οι καλοί και οι ... αλήτες! Με διαφορετικά ίσως ποσοστά από ότι στους απλούς ανθρώπους! Ας προσπαθήσουμε να τους αναφέρουμε λοιπόν!

Άντε πες για τον Max Planck!

 

Υ.Γ. Μιας και λέμε για συναισθηματισμούς, o Friedman πέθανε καθώς ετοιμαζόταν να πάει να δει το νεογέννητο παιδί του. Το οποίο δεν είδε ποτέ!

[stemi]

Fred Hoyle (1915-2001, Βρετανός). Ο Hoyle υπήρξε ένας αστρονόμος που πέτυχε πολλά αλλά είπε και μεγάλες ανακρίβειες!

Ο Hoyle μαζί με τους Bondi και Gold το 1946 επινόησαν το μοντέλο της σταθεράς κατάστασης για το σύμπαν. Επρόκειτο για την ιδέα ότι το σύμπαν αντιστάθμιζε τη διαστολή του με τη δημιουργία νέας ύλης στις αυξανόμενες κενές περιοχές ανάμεσα στους απομακρυσμένους γαλαξίες, έτσι ώστε η συνολική πυκνότητα του σύμπαντος να διατηρείτε σταθερή. Ήταν συμβατό με την ευρεία πίστη της εποχής ότι το σύμπαν ήταν αμετάβλητο, σταθερό και αιώνιο. Το μοντέλο ήταν σε άμεση αντιπαράθεση με το μοντέλο της μεγάλης έκρηξης και για πολλά χρόνια οι επιστήμονες ήταν χωρισμένοι στο τι πίστευαν. Τελικά η διαμάχη έληξε με την ανακάλυψη των ραδιογαλαξιών, των κβάζαρς και τέλος της κοσμικής ακτινοβολίας μικροκυμάτων. Παρόλα αυτά ο Hoyle πίστευε στο μοντέλο του μέχρι το θάνατο του, διαφοροποιώντας το λίγο αργότερα στο μοντέλο της ημι-σταθεράς κατάστασης.

Παρότι πολέμιος της θεωρίας της μεγάλης έκρηξης είναι αυτός που εφηύρε τον όρο “Big Bang”. Ο όρος προέκυψε καθώς υποστήριζε το μοντέλο του έναντι του τότε ως γνωστού μοντέλου του «δυναμικά εξελισσόμενου σύμπαντος» και περιπαικτικά το ανέφερε ως Big Bang!

Η μεγάλη συνεισφορά του Hoyle όμως ήταν ότι κατάφερε να εξηγήσει τη διαδικασία της πυρηνοσύνθεσης και της δημιουργίας των βαρέων στοιχείων μέσα στα άστρα. Συγκεκριμένα, υπολόγισε όλες τις μεταβολές θερμοκρασίας και πίεσης σε διαφορετικούς αστέρες, καθώς οι τελευταίοι πλησιάζουν στο τέλος της ζωής τους. Μελέτησε τις πυρηνικές αντιδράσεις σε κάθε στάδιο της ζωής ενός άστρου και έδειξε τον τρόπο με τον οποίο οι διάφοροι συνδυασμοί ακραίων θερμοκρασιών και πιέσεων μπορούν να οδηγήσουν σε ένα ολόκληρο εύρος ατομικών πυρήνων μεσαίου και μεγάλου βάρους. Έδειξε ότι οι σουπερνόβα επιτρέπουν την πραγματοποίηση σπάνιων πυρηνικών αντιδράσεων, κατά τις οποίες σχηματίζονται οι βαρύτεροι πυρήνες.

Ο Hoyle έλυσε με επιτυχία το πρόβλημα των 5 νουκλεονίων. Υπήρχε πρόβλημα στην εξήγηση της μετατροπής του He σε C. Δεν υπήρχε βιόσιμη πυρηνική διαδρομή για μια τέτοια διαδρομή. Ο Hoyle υπέθεσε την ύπαρξη διεγερμένου C-12 (η μόνη περίπτωση που εφαρμόσθηκε η ανθρωπική αρχή). Το 1953 έπεισε τον Fowler, μετά από επίμονες προσπάθειες να αναζητήσει την προβλεπόμενη κατάσταση του C-12. O Fowler την βρήκε (και πήρε nobel για αυτό ενώ ο Hoyle δεν πείρε ποτέ).

 

 

Οι ανακρίβειες:

• « Η πιθανότητα δημιουργίας ζωής από άψυχη ύλη είναι 1 προς έναν αριθμό με 40.000 μηδενικά … Αρκετά μεγάλη για να θάψει τη θεωρία του Δαρβίνου και ολόκληρη τη θεωρία της εξέλιξης»

• Για την θεωρία της εξέλιξης είπε: «Φαντασθείτε έναν τυφώνα που σαρώνει μια μάντρα με άχρηστα υλικά. Μόλις απομακρυνθεί, αφήνει πίσω του ένα ολοκαίνουριο αεριωθούμενο Boeing 747 το οποίο, βεβαίως έχει φτιαχτεί και συναρμολογηθεί με τυχαίο τρόπο από τα άχρηστα υλικά της μάντρας».

• Πίστευε ότι πολλές αρρώστιες, όπως γρίπη και βουβωνική χολέρα, προέρχονται από το διάστημα πέφτοντας σαν σπόροι, και υπέθεσε ότι ο άνθρωπος έχει αναπτύξει μύτες με τα ρουθούνια προς τα κάτω για να αποτρέψει τις κοσμικές παθογένειες να μπαίνουν μέσα!

[Heal]

Η "προσαύξηση Bondi" ή πως από ένα λάθος ξεκινάει μια σημαντική ανακάλυψη!

 

Με αφορμή την πολύ ωραία βιογραφία του Hoyle και την αναφορά στον Bondi από τον φίλο stemi θα αναφέρω μια ενδιαφέρουσα ιστορία για τα περίεργα μονοπάτια που ακολουθεί η πρόοδος της επιστήμης:

 

Κάπου στη δεκαετεία του '40 είχε προκύψει ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα αναφορικά με την ύπαρξη των ερυθρών γιγάντων. Συγκεκριμένα δεν υπήρχε το καθιερωμένο μοντέλο για την εξέλιξη των αστεριών. Δηλαδή δεν γνωρίζαμε πως τα αστέρια από την κύρια ακολουθία, μετά την κατανάλωση του πυρηνικών καυσίμων, διαστέλλονται και γίγονται ερυθροί γίγαντες. Οι Bondi και Ηoyle θέλοντας να μελετήσουν αυτό το ζήτημα εξέτασαν πως αν ένα τυπικό αστέρι σαν τον ήλιο περάσει μέσα από ένα νέφος αερίου θα απορροφήσει αέριο το οποίο θα δημιουργήσει μια εκτεταμένη ζώνη ενώ στο κέντρο θα καίει το αστέρι λαμβάνοντας τη θέση του πυρήνα, ο πυρήνας και το εκτεταμένο αυτό σύννεφο αερίου θα έδιναν εξωτερικά την εικόνα του ερυθρού γίγαντα, ενός αστεριού πολύ λαμπρού, όχι ιδιαίτερα θερμού και με μάζα περίπου στα ίδια επίπεδα με τον ήλιο. Το μοντέλο αυτό, αν και ολότελα λανθασμένο ως προς το τι πραγματικά συμβαίνει στους ερυθρούς γίγαντες, περιείχε ένα μέρος με μια πολύ ακριβή και αναλυτική μελέτη για το πως γίνεται η διαδικασία της προσαύξησης, δηλαδή πως το αρχικό αστέρι θα τραβήξει αέριο από μια γειτονική περιοχή, με τι ρυθμό θα γίνει αυτό και πως εξαρτάται από την κίνηση του αστεριού ως προς το νέφος. Η θεωρία αυτή για τους ερυθρούς γίγαντες ξεχάστηκε αλλά αυτό το κομμάτι έμεινε!

 

Και να το γιατί:

Η διαδικασία αυτή είναι θεμελιώδης για φαινόμενα που δεν φαντάζονταν την εποχή εκείνη οι επιστήμονες πως μπορεί να συμβαίνουν στο σύμπαν. Τέτοια φαινόμενα είναι η απορρόφηση αερίου από ένα γειτονικό προς ένα λευκό νέο με αποτέλεσμα τις διαδιακασίες nova και supernova, η δημιουργία δίσκων προσαύξησης γύρω από μαύρες τρύπες (οι μαύρες τρύπες την εποχή εκείνη δεν ήταν παρά ένας απειρισμός στις παράξενες εξισώσεις του Αινστάιν και ένα ξεχασμένο κομμάτι από τα τέλη του 18ου αιώνα από αστρονόμο Μίτσελ) και αστέρες νετρονίων, αλλά και η λεπτομερής διαδικασία της δημιουργίας των πλανητών που συμβαίνει στα πρωτοπλανητικά συστήματα, η συνολική του συνεισφορά δε στο χώρο της μηχανικής των ρευστών κυρίως μάλιστα των αστροφυσικών ρευστών, που στην ουσία σχετίζεται με τα φαινόμενα που βλέπουμε στα νεφελώματα είναι μεγαλειώδης.

 

Τώρα ποιο είναι το ηθικό δίδαγμα από αυτή την ιστορία; Αφενός η κριτική στάση της επιστήμης απέναντι στις αυθεντείες κάθε εποχής, επιπλέον είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι μια αυθεντία της αστρονομίας δεν είναι αυθεντεία κατ' ανάγκη αυθεντεία στην βιολογία (για το προηγούμενο παράδειγμα) ή οπουδήποτε αλλού. Επιπλέον η πορεία της επιστήμης δεν είναι γραμμική, έχει πολλές λάθος κινήσεις και πισωγυρίσματα.

 

• Για την θεωρία της εξέλιξης είπε: «Φαντασθείτε έναν τυφώνα που σαρώνει μια μάντρα με άχρηστα υλικά. Μόλις απομακρυνθεί, αφήνει πίσω του ένα ολοκαίνουριο αεριωθούμενο Boeing 747 το οποίο, βεβαίως έχει φτιαχτεί και συναρμολογηθεί με τυχαίο τρόπο από τα άχρηστα υλικά της μάντρας».

 

Τώρα για αυτό το τελευταίο δεν είμαι σίγουρος αν είναι ανακρίβεια, ποιος ξέρει αν σε ένα τεράστιο, ή μάλλον άπειρο σύμπαν, μετά από δέκα δισεκατομμύρια αποτυχημένων τυχαίων πειραμάτων, το εξαιρετικά απίθανο, αλλά όχι αδύνατο, δεν γίνεται πραγματικότητα...

[stemi]

Ας βάλουμε και καμιά φωτογραφία!

Hubble

[stemi]

Και οι υπόλοιποι!

[maxplanck]

"Ουκ ήλθον καταλυσαι τον Νόμο αλλά συμπληρώσαι αυτόν"

Θα μπορουσε κάλλιστα να αποτελέσει την εισαγωγή , τον πρόλογο αν θέλετε στη παρουσίαση της θεωρίας των κβάντων απο τον Max Planck.

Tα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε επιστήμονα - ερευνητή γίνονται ευκολα αντιληπτα αν εστιάσουμε τη προσοχή μας σε εκφρασεις κλειδιά ικανες απο μόνες τους να περιγραψουν ανάγλυφα το σκεπτικό που τους διακατείχε καθώς και την γωνία υπο την οποία επιχείρησαν την όλη προσέγγιση.

MaxPlanck 1)"Μια επιστημονική θεωρία επιβάλλεται και κυριαρχεί όχι γιατί πειθονται οι αντίπαλοί της και ξαφνικά βλέπουν το... φως(!) αλλά γιατί αποχωρουν δια της φυσικής οδού του θανατου και μια νέα γενιά μεγαλώνει,γαλουχημένη απο την θεωρία αυτή!!!"

MaxPlanck 2)"Η υπαρξη και παραδοχή ενός φυσικού νόμου τωρα δεν αποτελεί εχέγγυο οτι θα συνεχίσει να υπάρχει υπο την παρούσα μορφή και στο μέλλον!!!"

Το μεγαλείο ενος επιστήμονα δεν εγκειται μονο στο τί έχει πεί αλλά εξίσου και στην ετοιμότητά του να αναθεωρήσει οποιαδήποτε στιγμη μερος ή και το σύνολο του έργου μιας ολόκληρης ζωής.

Κύρίες και κύριοι

ο Μax Planck, πατέρας της κβαντομηχανικής και μέντορας των ταπεινών!!!

[Tilemachos Athanasiadis]

Και ο δάσκαλος..

 

Ο πατέρας της σχετικότητος.....

 

Αλβέρτος Αινστάιν

[stemi]

Ας αναφέρουμε μερικούς με λίγο μικρότερο έργο (φυσικά όλοι τους ήταν … υπέροχοι!)

 

Arthur Stanley Eddington (1882-1944, Άγγλος). Ο 1ος άνθρωπος που επαλήθευσε τη θεωρία της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν. Σε μια έκλειψη του Ηλίου το 1919 στο νησί Principe της Αφρικής μέτρησε την καμπύλωση του φωτός των άστρων που φαίνονταν δίπλα στον Ήλιο. Ο Αϊνστάιν προέβλεψε ότι το φως ενός αστέρα ο οποίος εμφανίζεται ακριβώς δίπλα στον Ήλιο θα έπρεπε να καμπυλωθεί κατά 1.74” του τόξου (0,0005ο ) διπλάσια από την απόσταση που προέβλεπε η θεωρία του Newton. Ο Eddington μέτρησε 1.61±0,3”.

 

Cecilia Payne-Gaposchkin (1900-1979, Αγγλία - ΗΠΑ). Στην εργασία της για το PhD της (1925) στην ουσία αποκωδικοποίησε το φάσμα των άστρων! Ίσως όπως λένε πολλοί η καλύτερη εργασία για PhD που γράφτηκε ποτέ στην αστρονομία! Μέχρι τότε οι επιστήμονες πίστευαν ότι το σύμπαν λίγο πολύ αποτελείτε από τα ίδια υλικά και στις ίδιες αναλογίες που βρίσκουμε στη Γη (πχ κυρίως Fe και Ο). Έδειξε ότι τα άστρα αποτελούνται κυρίως από H και He. Και από τότε άρχισε η αλυσίδα των ανακαλύψεων για το τι γίνεται μέσα στα άστρα … Το 1956 έγινε η πρώτη καθηγήτρια του Harvard.

Henrietta Leavitt (1868 – 1921, ΗΠΑ), ήταν σχεδόν κουφή αλλά είχε πολύ αναπτυγμένη όραση! Η Leavitt ανακάλυψε μια αυστηρή μαθηματική σχέση μεταξύ της πραγματικής φωτεινότητας ενός Κηφείδη και την περίοδο μεταβολής της φαινόμενης λαμπρότητας: όσο μεγαλύτερη η φωτεινότητα του Κηφείδη, τόσο μεγαλύτερη η περίοδος ανάμεσα στις κορυφές της λαμπρότητας. Μετά από αυτήν την ανακάλυψη το 1912 οι Κηφείδες μπορούσαν πλέον να χρησιμοποιηθούν ως κανόνας μέτρησης για το σύμπαν. Ήταν πλέον δυνατή η σύγκριση μεταξύ οποιωνδήποτε δύο Κηφείδων στον ουρανό και ο υπολογισμός των σχετικών αποστάσεων τους από τη Γη.

Κατά της καριέρα της ανακάλυψε 2400 μεταβλητούς αστέρες, περίπου τους μισούς από όσους ήταν γνωστοί την εποχή της!

Το 1924 ένας καθηγητής της Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών εντυπωσιάστηκε από το έργο της και άρχισε να προετοιμάζει τα απαραίτητα έγγραφα για την υποψηφιότητα της για ένα βραβείο Nobel αλλά μετά έμαθε ότι η Leavitt είχε ήδη πεθάνει από καρκίνο 3 χρόνια νωρίτερα, χωρίς να απολαύσει καμιά αναγνώριση!

 

Friedrich Georg Houtermans (1903-1966, Γερμανία). Ανέφερε (1929) μαζί με τον Atkinson ότι τα άστρα παράγουν ενέργεια λόγω πυρηνικής σύντηξης, μετατρέποντας το H σε He. Επηρεάστηκε πολύ από τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, λόγω κρατήσεων, ανακρίσεων και βασανιστηρίων και βρέθηκε στην «προνομιακή θέση να συλληφθεί και να ανακριθεί τόσο από την Γκεστάπο όσο και από την NKVD.

 

Hans Bethe (1906-2005, Γερμανο-αμερικάνος) Επικεφαλής του θεωρητικού τομέα του Λος Άλαμος, εστία του προγράμματος για την πυρηνική βόμβα. Ο Μπέτε αναγνώρισε δύο πυρηνικές διεργασίες προ της μετατροπή του Η σε He και οι οποίες ήταν εφικτές με δεδομένες τις θερμοκρασίες και τις πιέσεις που πίστευαν ότι επικρατούσαν τότε στον Ήλιο.

 

Walter Baade (1896-1960, ΗΠΑ). Το 1951 απέδειξε ότι οι ραδιοπηγές που ανιχνεύονταν στον ουρανό ήταν γαλαξίες και όχι αστέρες όπως πολλοί πίστευαν ως τότε.

Διόρθωσε (1952) την λαθεμένη απόσταση του Γαλαξία της Ανδρομέδας που είχε μετρήσει ο Hubble (κάτι που απογοήτευσε τον Hubble πολύ). Από 1 σε 2 εκατομμύρια έτη φωτός. Το λάθος ήταν ότι ο Hubble, μη γνωρίζοντας ότι υπάρχουν 2 είδη Κηφείδων, είχε κάνει λάθος συγκρίνοντας αμυδρούς τοπικούς Κηφείδες (Πληθυσμός ΙΙ) με τους σχετικά λαμπρούς Κηφείδες (Πληθυσμός Ι) της Ανδρομέδας. Ο διπλασιασμός της απόστασης της Ανδρομέδας σήμαινε διπλασιασμό όλων των αποστάσεων των υπόλοιπων γαλαξιών (οι υπολογισμένες ταχύτητες απομάκρυνσης των γαλαξιών παρέμειναν ίδιες καθώς είχαν προκύψει από την φασματοσκοπία). Αυτό είχε σημαντικό αντίκτυπο στο μοντέλο της Μεγάλης Έκρηξης γιατί τότε η ηλίκια του Σύμπαντος μπόρεσε να διορθωθεί στα 3.6 δισεκατομμύρια χρόνια κάτι που δεν ερχόταν σε αντίφαση με την ηλικία της Γης.

 

Allan Sandage (1926, ΗΠΑ). Μαθητής του Baade. Με την υπόδειξη του Baade ξαναϋπολόγισε την απόσταση της Ανδρομέδας και των άλλων γαλαξιών (1953). Υιοθέτησε μια νέα τεχνική μέτρησης, η οποία βασίζονταν στην εύλογη υπόθεση ότι ο πιο λαμπρός αστέρας της Ανδρομέδας ήταν εγγενώς τόσο λαμπρός όσο ο λαμπρότερος αστέρας οποιουδήποτε άλλου γαλαξία. Ο Sandage έστειλε τους γαλαξίες ακόμα πιο μακριά και η ηλικία του Σύμπαντος αυξήθηκε στα 5,5 δις έτη. Εγινε η κυρίαρχη μορφή στην μέτρηση αποστάσεων και χάρις χάρη στις παρατηρήσεις του έγινε τελικά σαφές πως το Σύμπαν έχει ηλικία μεταξύ 10 και 20 δις χρόνων.

 

Sir Martin Ryle (1918-1984, Αγγλία). Το 1946 συνέβαλλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη της τεχνικής της συμβολομετρίας. Μέχρι το 1961 έχει καταγράψει 5000 ραδιογαλαξίες και ανάλυσε την κατανομή τους. Μέσω μιας περίπλοκης στατιστικής συλλογιστικής συμπέρανε ότι οι ραδιογαλαξίες είχαν την τάση να εμφανίζονται συχνότερα σε μεγαλύτερες αποστάσεις, ακριβώς όπως προέβλεπε το μοντέλο της Μεγάλης Έκρηξης. Ο Ryle είχε πικραθεί όταν 10 χρόνια νωρίτερα ο Baade είχε αποδείξει ότι οι περισσότερες ραδιοπηγές ήταν γαλαξίες, γεγονός που σήμαινε ότι ο Ryle είχε άδικο ενώ ο Hoyle και Gold δίκιο. Ο Ryle πήρε την εκδίκηση του. Διοργάνωσε μια συνέντευξη τύπου στο Λονδίνο, προσκάλεσε και τον Hoyle χωρίς να τον προειδοποιήσει για το περιεχόμενο της ανακοίνωσης. Η συνέντευξη τύπου μετατράπηκε σε μια τελετουργική ταπείνωση του Hoyle!

 

Maarten Schmidt, (1929) (Ολλανδία-ΗΠΑ). Το 1963 ανακάλυψε τα κβάζαρς και έδειξε ότι βρίσκονται στις εσχατιές του Σύμπαντος. Και αυτό εξηγήθηκε από το μοντέλο της Μεγάλης Έκρηξης.

[stemi]

Μερικές φωτογραφίες

[gtgtstar_gazerltlt]

Μερικές φωτογραφίες και απο εμένα: