Το κύπελο του Γαλαξία μας

[ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΛΕΩΝ]

Από το κέντρο του Γαλαξία μας εκτείνονται για μερικές εκατοντάδες έτη φωτός και κάθετα στο επίπεδο 2 δομές καυτού ιονισμένου αερίου (ανιχνεύονται στις ακτίνες Χ), οι <καμινάδες> (galactic chimneys). Αυτές βρίσκονται μέσα στις πολύ πιο εκτεταμένες φούσκες Φέρμι (ακτίνες γ). Το CO είναι το δεύτερο σε αναλογία μόριο στο σύμπαν, μετά το μοριακό Υδρογόνο, Με την παραδοχή μιας αναλογίας H2/CO η εκπομπή του μας βοηθάει στην ανίχνευση του μοριακού Υδρογόνου. 

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα <κύπελο> με στενή βάση και μεγάλο άνοιγμα από μοριακό αέριο να περιβάλλει την Νότια καμινάδα. Μέσα του διακρίνονται δομές αστάθειας Reyleight- Taylor [ου παραπέμπουν σε επίδραση κρουστικού μετώπου. Τέτοιες δομές παρατηρούμε και επίγεια, για παράδειγμα στο γάλα που πέφτει μέσα στον καφέ). Η αναλογία 12C/13C για την κεντρική περιοχή του Γαλαξία μας είναι κοντά στο 30, κάτι που συμφωνεί με τον Άνθρακα στο κύπελο. Στην γειτονιά του ήλιου αυτή η αναλογία είναι στο 60. Το ύψος του κυπέλου φτάνει τα 400 έτη φωτός. Κάτι παράξενο είναι ότι ενώ η ταχύτητα του αραιού καυτού αερίου στην καμινάδα (εκροή από το γαλαξιακό κέντρο) είναι 100 km/s, η ταχύτητα του αερίου στο κύπελο είναι σχεδόν μηδενική! Μάλλον το πυκνό γαλαξιακό κέντρο ασκεί έντονη βαρυτική επίδραση και δεν αφήνει το πυκνό μοριακό αέριο να διαφύγει. 

Ανάλογη δομή έχουμε παρατηρήσει μόνον σε γαλαξίες με μεγάλη αστρογέννηση στην κεντρική τους περιοχή ή σε ενεργούς γαλαξιακούς πυρήνες. Μάλλον πρόκειται για απομεινάρι μοριακού αερίου από επεισόδιο έντονης αστρογέννησης πριν από 30 εκατομμύρια έτη.