Νόμπελ Φυσικής-Χημειας 2024

[Δροσος Γεωργιος]

Πιθανοί υποψήφιοι για το Νόμπελ Φυσικής 2024.

Τα βραβεία Νόμπελ Φυσικής ανά τομέα, μέχρι σήμερα (scientificamerican.com)

https://www.scientificamerican.com/article/hidden-patterns-show-nobel-prize-science-trends/

Η βρετανοαμερικανική εταιρεία αναλύσεων Clarivate δημοσίευσε την ετήσια λίστα με τους πιθανούς υποψήφιους για βραβείο Νόμπελ. Όσον αφορά το Νόμπελ Φυσικής πιθανολογεί μία από τις παρακάτω τρεις υποψηφιότητες:

1. Rafi Bistritzer, Pablo Jarillo-Herrero, και Allan H. MacDonald
Για τις πρωτοποριακές θεωρητικές και πειραματικές συνεισφορές τους στη φυσική του συνεστραμμένου γραφενίου διπλής στιβάδας υπό μαγική γωνία και των σχετικών κβαντικών συσκευών moiré

2. David Deutsch, Peter W. Shor
Για τις επαναστατικές συνεισφορές στους κβαντικούς αλγόριθμους που άνοιξαν το δρόμο για τους κβαντικούς υπολογιστές

3. Christoph Gerber
Για την εφεύρεση και εφαρμογή του μικροσκοπίου ατομικής δύναμης

Η Clarivate έχει προβλέψει με επιτυχία περισσότερους από 70 βραβευθέντες με Νόμπελ τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αναλύοντας κυρίως τις αναφορές των δημοσιεύσεών τους (αν και αυτή η ανάλυση πολλές φορές δεν καταφέρνει να προβλέψει το έτος που θα βραβευθούν). Εντοπίζονται οι ερευνητές που έχουν δημοσιεύσει εργασίες, οι οποίες διαθέτουν πάνω από 2.000 αναφορές, κάτι που συνέβη με τους περισσότερους βραβευμένους με Νόμπελ επιστήμονες. Η ανάλυση της Clarivate εξετάζει επίσης αν οι συγγραφείς αυτών των δημοσιεύσεων έχουν κάνει πρωτοποριακές ανακαλύψεις και έχουν ήδη κερδίσει αξιόλογα βραβεία.

πηγή: https://clarivate.com/news/clarivate-reveals-citation-laureates-2024/

Το επεξεργάστηκε Οκτώβριος 8, 2024 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2024.

(νεώτερη ενημέρωση)
Το βραβείο Νόμπελ 2024 στην Φυσική απονεμήθηκε στους John J. Hopfield
(Princeton University, NJ, Η.Π.Α) και Geoffrey E. Hinton (University of Toronto, Canada) «για θεμελιώδεις ανακαλύψεις και εφευρέσεις που επιτρέπουν την μηχανική μάθηση με τεχνητά νευρωνικά δίκτυα»

Το Νόμπελ Φυσικής 2024 μοιράζονται οι John Hopfield και Geoffrey Hinton για την ανάπτυξη μεθόδων και τεχνικών που έθεσαν τα θεμέλια στην επαναστατική εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης

Εκπαίδευσαν τεχνητά νευρωνικά δίκτυα χρησιμοποιώντας τη φυσική

Οι δύο βραβευθέντες με Νόμπελ Φυσικής χρησιμοποίησαν εργαλεία από τη φυσική για να αναπτύξουν μεθόδους που αποτελούν το θεμέλιο της σημερινής πανίσχυρης μηχανικής μάθησης. Ο John Hopfield δημιούργησε μια μνήμη συσχέτισης που μπορεί να αποθηκεύσει και να ανασυνθέσει εικόνες και άλλους τύπους μοτίβων σε δεδομένα. Ο Geoffrey Hinton επινόησε μια μέθοδο που μπορεί αυτόνομα να βρει ιδιότητες σε δεδομένα και έτσι να εκτελέσει εργασίες όπως ο εντοπισμός συγκεκριμένων στοιχείων σε εικόνες.Όταν μιλάμε για τεχνητή νοημοσύνη, εννοούμε συχνά τη μηχανική μάθηση χρησιμοποιώντας τεχνητά νευρωνικά δίκτυα. Αυτή η τεχνολογία ήταν αρχικά εμπνευσμένη από τη δομή του εγκεφάλου. Σε ένα τεχνητό νευρωνικό δίκτυο, οι νευρώνες του εγκεφάλου αντιπροσωπεύονται από κόμβους που έχουν διαφορετικές τιμές. Αυτοί οι κόμβοι επηρεάζουν ο ένας τον άλλον μέσω συνδέσεων που μπορούν να παρομοιαστούν με συνάψεις και οι οποίες μπορούν να γίνουν ισχυρότερες ή πιο αδύναμες. Το δίκτυο εκπαιδεύεται, για παράδειγμα, να αναπτύσσει ισχυρότερες συνδέσεις μεταξύ κόμβων ταυτόχρονα με τις υψηλές τιμές. Οι Hopfield και Hinton έχουν πραγματοποιήσει σημαντική έρευνα με τεχνητά νευρωνικά δίκτυα από τη δεκαετία του 1980 και μετά.Ο John Hopfield εφηύρε ένα δίκτυο που χρησιμοποιεί μια μέθοδο αποθήκευσης και αναδημιουργίας μοτίβων. Μπορούμε να φανταστούμε τους κόμβους ως pixel. Το δίκτυο Hopfield χρησιμοποιεί τη φυσική που περιγράφει τα χαρακτηριστικά ενός υλικού που οφείλονται στα σπιν των ατόμων του – μια ιδιότητα που κάνει κάθε άτομο να συμπεριφέρεται σαν ένας μικροσκοπικός μαγνήτης. Το δίκτυο στο σύνολό του περιγράφεται με τρόπο ισοδύναμο με την ενέργεια του φυσικού συστήματος σπιν και εκπαιδεύεται με την εύρεση τιμών για τις συνδέσεις μεταξύ των κόμβων, έτσι ώστε οι αποθηκευμένες εικόνες να έχουν χαμηλή ενέργεια. Όταν το δίκτυο Hopfield τροφοδοτείται με μια παραμορφωμένη ή ημιτελή εικόνα, λειτουργεί μεθοδικά μέσω των κόμβων και ενημερώνει τις τιμές τους έτσι ώστε η ενέργεια του δικτύου να πέφτει. Το δίκτυο έτσι λειτουργεί σταδιακά για να βρει την αποθηκευμένη εικόνα που μοιάζει περισσότερο με την ατελή με την οποία τροφοδοτήθηκε.Ο Geoffrey Hinton χρησιμοποίησε το δίκτυο Hopfield ως τη βάση για ένα νέο δίκτυο που χρησιμοποιεί μια διαφορετική μέθοδο: την μηχανή Boltzmann. Αυτή μπορεί να μάθει να αναγνωρίζει χαρακτηριστικά στοιχεία σε έναν δεδομένο τύπο δεδομένων. Ο Hinton χρησιμοποίησε εργαλεία από τη στατιστική φυσική και την επιστήμη των συστημάτων. Η μηχανή εκπαιδεύεται τροφοδοτώντας την παραδείγματα που είναι πολύ πιθανό να προκύψουν κατά την διάρκεια της λειτουργίας της. Η μηχανή Boltzmann μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ταξινόμηση εικόνων ή την δημιουργία νέων παραδειγμάτων μοτίβων στο οποίο εκπαιδεύτηκε. Ο Hinton με τον τρόπο αυτό συνέβαλλε στην έναρξη της τωρινής εκρηκτικής ανάπτυξης της μηχανικής μάθησης.Επειδή οι ΦΥΣΙΚΟΙ, με τα εργαλεία που τους προσφέρει η ΦΥΣΙΚΗ, έχουν συμβάλλει ΚΑΙ στην ανάπτυξη της μηχανικής μάθησης, έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς η Φυσική, ως ερευνητικός τομέας, επωφελείται επίσης από τα τεχνητά νευρωνικά δίκτυα. Η μηχανική μάθηση χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια σε τομείς που ίσως γνωρίζουμε από προηγούμενα βραβεία Νόμπελ Φυσικής. Αυτά περιλαμβάνουν την χρήση της μηχανικής μάθησης για την εξέταση και επεξεργασία των τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων που ήταν απαραίτητα για την ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs. Άλλες εφαρμογές περιλαμβάνουν τη μείωση του θορύβου στις μετρήσεις της βαρυτικών κυμάτων που προκαλούν οι συγχωνεύσεις μαύρων τρυπών ή στην αναζήτηση εξωπλανητών.Τα τελευταία χρόνια, αυτή η τεχνολογία χρησιμοποιείται επίσης για τον υπολογισμό και την πρόβλεψη των ιδιοτήτων των μορίων και των υλικών – όπως ο υπολογισμός της δομής των πρωτεϊνικών μορίων, που καθορίζει την λειτουργία τους ή στο να βρεθούν ποιές νέες μορφές ενός υλικού μπορούν να έχουν τις βέλτιστες ιδιότητες στην χρήση τους για πιο αποδοτικά ηλιακά πάνελ.

διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ: https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2024/press-release/

Παρακολουθείστε την ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ Φυσικής 2024

 

 

Δείτε ΕΔΩ όλα τα βραβεία Νόμπελ Φυσικής από το 1901 έως το 2023.

https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-nobel-prizes-in-physics/all/

[Δροσος Γεωργιος]

Τζέφρι Χίντον: Έθεσε θεμέλια στην τεχνητή νοημοσύνη κέρδισε το φετινό Νόμπελ Φυσικής αλλά δηλώνει μετανιωμένος και φοβισμένος.

Έκανε πρωτοποριακές έρευνες για τη μηχανική μάθηση και τα νευρωνικά δίκτυα.

Το μεσημέρι της Τρίτης ανακοινώθηκε τα φετινό βραβείο Νόμπελ Φυσικής που απονεμήθηκε στον Τζον Χόπφιλντ του Πανεπιστημίου του Πρίνστον και τον Τζέφρι Χίντον του Πανεπιστημίου του Τορόντο που είναι από τους αποκαλούμενους «νονούς» της τεχνητής νοημοσύνης με τους δύο επιστήμονες να θεωρούνται θεμελιωτές στον τομέα της μηχανικής μάθησης και των νευρωνικών δικτύων.Η βράβευση του 76χρονου Τζέφρι Χίντον έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όχι μόνο για το επιστημονικό του έργο αλλά και γιατί πέρυσι παραιτήθηκε από τη θέση αντιπροέδρου σε τμήμα μηχανικών της Google δηλώνοντας φοβισμένος από την εξέλιξη της τεχνολογίας που ο ίδιος συνέβαλε στη δημιουργία και ανάπτυξη της τις τελευταίες δεκαετίες.Οι έρευνες του Χίντον στον τομέα της άνοιξαν το δρόμο για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης όπως το ChatGPT. O Χίντον παραιτούμενος από την Google δήλωσε μετανιωμένος για την δουλειά του στην τεχνητή νοημοσύνη όλα αυτά τα χρόνια υποστηρίζοντας ότι ορισμένοι από τους κινδύνους που διακρίνει στα περίφημα chatobots τεχνητής νοημοσύνης είναι «αρκετά τρομακτικοί»«Αυτή τη στιγμή τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι πιο έξυπνα από εμάς, όσο μπορώ να πω. Αλλά νομίζω ότι σύντομα μπορεί να γίνουν. Αυτή τη στιγμή, αυτό που βλέπουμε είναι συστήματα όπως το ChatGPT 4 να επισκιάζουν ένα άνθρωπο στο βαθμό των γενικών γνώσεων και τον επισκιάζουν κατά πολύ. Στην ικανότητα συλλογισμού τα συστήματα αυτά δεν είναι τόσο καλά ακόμη αλλά δεδομένου του ρυθμού προόδου, αναμένουμε ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν αρκετά γρήγορα. Επομένως, πρέπει να ανησυχούμε για αυτό» είχε αναφέρει όταν παραιτήθηκε ο ο Βρετανο-Καναδός γνωσιακός ψυχολόγος και επιστήμονας υπολογιστών.Σε συνέντευξη του στους New York Times o Χίντον είχε κάνει λόγο για  κακόβουλους που θα μπορούσαν να προσπαθούσαν να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη για να γίνουν «άσχημα πράγματα».Όταν του ζητήθηκε από το BBC να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτό, απάντησε: «Αυτό είναι απλώς ένα είδος χειρότερου σεναρίου, ένα είδος εφιαλτικού σεναρίου. Μπορείτε να φανταστείτε, για παράδειγμα, κάποιος με κακές προθέσεις (όπως ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν) να αποφασίσει να δώσει στα ρομπότ τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τους δικούς τους επιμέρους στόχους. Αυτό μπορεί τελικά να δημιουργήσει υποστόχους όπως το ρομπότ να σκεφτεί ότι ‘πρέπει να αποκτήσω περισσότερη δύναμη’. Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το είδος της νοημοσύνης που αναπτύσσουμε είναι πολύ διαφορετικό από τη νοημοσύνη που έχουμε. Είμαστε βιολογικά συστήματα και αυτά είναι ψηφιακά συστήματα. Και η μεγάλη διαφορά είναι ότι με τα ψηφιακά συστήματα, έχετε πολλά αντίγραφα του ίδιου συνόλου βαρών, του ίδιου μοντέλου του κόσμου. Και όλα αυτά τα αντίγραφα μπορούν να μάθουν χωριστά, αλλά να μοιράζονται τη γνώση τους αμέσως. Έτσι είναι σαν να είχες 10.000 άτομα και όποτε ένα άτομο μάθαινε κάτι, όλοι το γνώριζαν αυτόματα. Και έτσι αυτά τα chatbots μπορούν να γνωρίζουν πολύ περισσότερα από οποιοδήποτε άτομο» ανέφερε ο Χίντον.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1789805/tzefri-chinton-ethese-themelia-stin-techniti-noimosyni-kerdise-to-fetino-nompel-fysikis-alla-dilonei-metaniomenos-kai-fovismenos/

[Δροσος Γεωργιος]

Βραβείο Νόμπελ Χημείας 2024.
Το βραβείο Νόμπελ 2024 στη Χημεία απονεμήθηκε κατά το ήμισυ στον David Baker «για τoν υπολογιστικό σχεδιασμό πρωτεϊνών» και το άλλο μισό από κοινού στους Δημοσθένη Χασάμπη και John M. Jumper «για την πρόβλεψη της πρωτεϊνικής δομής.»

Οι Δημοσθένης Χασάμπης (Demis Hassabis) και John Jumper χρησιμοποίησαν με επιτυχία την τεχνητή νοημοσύνη για να προβλέψουν τη δομή σχεδόν όλων των γνωστών πρωτεϊνών. Ο David Baker κατόρθωσε να τιθασεύσει τα δομικά στοιχεία της ζωής και να δημιουργήσει εντελώς νέες πρωτεΐνες.

Το Νόμπελ Χημείας 2024 αφορά τις πρωτεΐνες, τα έξυπνα χημικά εργαλεία της ζωής. Ο David Baker πέτυχε το σχεδόν αδύνατο κατόρθωμα να δημιουργήσει εντελώς νέα είδη πρωτεϊνών. Ο Demis Hassabis και ο John Jumper ανέπτυξαν ένα μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης για να λύσουν ένα πρόβλημα 50 ετών: την πρόβλεψη των πολύπλοκων δομών των πρωτεϊνών.Οι πρωτεΐνες είναι μακρομόρια που προκύπτουν από την ένωση α-αμινοξέων. Τα α-αμινοξέα είναι οργανικές ενώσεις που διαθέτουν μία αμινομάδα (-ΝΗ2) και ένα καρβοξύλιο (-COOH) συνδεδεμένα στον ίδιο άνθρακα. Όλες οι πρωτεΐνες των οργανισμών σχηματίζονται από 20 αμινοξέα. Για να σχηματίσουν τις πρωτεΐνες, τα αμινοξέα συνδέονται με έναν ομοιοπολικό δεσμό που ονομάζεται πεπτιδικός δεσμός. Η περιγραφή των πρωτεϊνών γίνεται από τέσσερις δομές. Την πρωτοταγή δομή, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η αλληλουχία (η μονοδιάστατη δομή) των αμινοξέων στην αλυσίδα των πρωτεϊνών. Η δευτεροταγής δομή (α-έλικα ή β-πτυχωτή δομή) που περιγράφει τις διαμορφώσεις τμημάτων της αλυσίδας τους (ας την πούμε δισδιάστατη δομή). Η τριτοταγής δομή (τρισδιάστατη) χαρακτηρίζει τις αναδιπλώσεις της πεπτιδικής αλυσίδας στον χώρο. Και τέλος, η τεταρτοταγής δομή αναφέρεται σε πρωτεΐνες που αποτελούνται από δύο ή περισσότερες αλυσίδες και περιγράφει τον τρόπο που συν-πλέκονται μεταξύ τους.Η ποικιλομορφία της ζωής μαρτυρεί την εκπληκτική ικανότητα των πρωτεϊνών ως χημικών εργαλείων. Ελέγχουν και καθοδηγούν τις χημικές αντιδράσεις που αποτελούν τη βάση της ζωής. Οι πρωτεΐνες λειτουργούν επίσης ως δομικά στοιχεία διαφορετικών ιστών ορμόνες, αντισώματα κλπ.Μία από τις ανακαλύψεις που βραβεύθηκαν φέτος με το Νόμπελ Χημείας αφορά την κατασκευή εντυπωσιακών πρωτεϊνών. Η άλλη αφορά την εκπλήρωση ενός ονείρου 50 ετών: την πρόβλεψη των πρωτεϊνικών δομών από τις αλληλουχίες αμινοξέων τους. Και οι δύο αυτές ανακαλύψεις ανοίγουν τεράστιες δυνατότητες.Οι πρωτεΐνες αποτελούνται γενικά από 20 διαφορετικά αμινοξέα, τα οποία μπορούν να περιγραφούν ως δομικά στοιχεία της ζωής.
Το 2003, ο David Baker κατάφερε να τα χρησιμοποιήσει για να σχεδιάσει μια νέα πρωτεΐνη που δεν έμοιαζε με καμία άλλη γνωστή πρωτεΐνη. Έκτοτε, η ερευνητική του ομάδα έχει δημιουργήσει μία σειρά πρωτεϊνών, συμπεριλαμβανομένων και των πρωτεϊνών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φαρμακευτικά προϊόντα, εμβόλια, νανοϋλικά και μικροσκοπικοί αισθητήρες.
Το επίτευγμα των Χασάμπη – Jumper αφορά την πρόβλεψη των πρωτεϊνικών δομών. Στις πρωτεΐνες, τα αμινοξέα συνδέονται μεταξύ τους σε μακριές αλυσίδες που διπλώνουν για να δημιουργήσουν δισδιάστατες και τρισδιάστατες δομές, το σχήμα των οποίων είναι καθοριστικό για την λειτουργία της πρωτεΐνης. Από τη δεκαετία του 1970, οι ερευνητές προσπάθησαν να προβλέψουν τις πρωτεϊνικές δομές από αλληλουχίες αμινοξέων, αλλά αυτό ήταν εμφανώς δύσκολο. Ωστόσο, πριν από τέσσερα χρόνια, υπήρξε μια εκπληκτική ανακάλυψη.

To πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης AlphaFold v2 που προβλέπει την τρισδιάστατη δομή πρωτεϊνών με ατομική ακρίβεια. Ο κώδικας είναι διαθέσιμος για όποιον ενδιαφέρεται ΕΔΩ:

https://github.com/deepmind/alphafold

Το 2020 οι Demis Hassabis και John Jumper παρουσίασαν ένα μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης που ονομάζεται AlphaFold2. Με τη βοήθειά του, μπόρεσαν να προβλέψουν τη δομή σχεδόν και των 200 εκατομμυρίων πρωτεϊνών που έχουν εντοπίσει οι ερευνητές. Από την ανακάλυψή τους, το AlphaFold2 έχει χρησιμοποιηθεί από περισσότερα από δύο εκατομμύρια άτομα από 190 χώρες. Μεταξύ μιας από τις πολυάριθμες επιστημονικές εφαρμογές, οι ερευνητές μπορούν τώρα να κατανοήσουν καλύτερα την αντοχή στα αντιβιοτικά και να δημιουργήσουν εικόνες ενζύμων που μπορούν να αποσυνθέσουν το πλαστικό.Η ζωή δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς τις πρωτεΐνες. Το ότι μπορούμε τώρα να προβλέψουμε τις πρωτεϊνικές δομές και να σχεδιάσουμε τις δικές μας πρωτεΐνες αποτελεί τέράστιο όφελος για την ανθρωπότητα.

O Δημοσθένης (Ντέμης) Χασάμπης
Στην Ελλάδα και την Κύπρο όλα τα φώτα θα πέσουν προφανώς στον ελληνοκυπριακής καταγωγής Ντέμη Χασάμπη, που μετά τον Χριστόφορο Πισσαρίδη, -το 2010 βραβεύθηκε με το Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών-, είναι ο δεύτερος ελληνοκύπριος που βραβεύεται με Νόμπελ.
Σύμφωνα με την wikipedia, o Ντέμης Χασάμπης είναι Βρετανός ερευνητής τεχνητής νοημοσύνης, νευροεπιστήμονας, σχεδιαστής ηλεκτρονικών παιχνιδιών, επιχειρηματίας και κορυφαίος παίκτης του σκάκι και του γκο σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι ευρύτερα γνωστός ως ένας από τους ιδρυτές της εταιρείας DeepMind, η οποία μετέπειτα αγοράστηκε από την Google όπου πλέον ο Χασάμπης εργάζεται. Για το έργο του έχει τιμηθεί έως τώρα με πλήθος βραβεύσεων.
Ο πατέρας του Χασάμπη είναι κυπριακής καταγωγής, ενώ η μητέρα του κινεζικής καταγωγής με προέλευση από την Σιγκαπούρη. Μεγάλωσε στην περιοχή του Ηστ Φίντσλεϋ στο βόρειο Λονδίνο.
Ήδη από την παιδική ηλικία ήταν εξαιρετικός σκακιστής, και κατείχε τον βαθμό του μαιτρ στην ηλικία των 13 ετών με βαθμολογία 2300, και παράλληλα υπήρξε ο αρχηγός πολλών αποστολών της εθνικής παίδων Αγγλίας στο σκάκι.
Ολοκλήρωσε το σχολείο στην ηλικία των 16 ετών, και σύντομα έπειτα εργάστηκε ως προγραμματιστής παιχνιδιών στην εταιρεία Bullfrog Productions, στα παιχνίδια Syndicate και Theme Park. Κατόπιν απέκτησε το πτυχίο του στην επιστήμη υπολογιστών από το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ με διάκριση, και για την επόμενη δεκαετία συνέχισε να εργάζεται ως προγραμματιστής ηλεκτρονικών παιχνιδιών, αρχικά στην εταιρεία Lionhead Studios στο παιχνίδι Black & White, και από το 1998 και έπειτα στην εταιρεία Elixir Studios την οποία ίδρυσε ο ίδιος. Το 2009 συνέχισε τις σπουδές του για διδακτορικό δίπλωμα στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο Λονδίνου στην γνωσιακή νευροεπιστήμη, με θέμα έρευνας τους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να προκύψουν από τις διαδικασίες του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Μετά την απόκτηση του διδακτορικού του, συνέχισε την έρευνα σχετικά με την νευροεπιστήμη και τεχνητή νοημοσύνη ως επισκέπτης ακαδημαϊκός στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασσαχουσέτης και στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Μια από τις πλέον σημαντικές δημοσιεύσεις που έκανε κατά το διάστημα αυτό, ήταν η μελέτη στην οποία έδειξε πως οι ασθενείς με βλάβη στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, κάτι που προκαλεί αμνησία, δεν έχουν την δυνατότητα να φανταστούν τον εαυτό τους σε νέες εμπειρίες, κάτι που συνέδεσε την δημιουργική διαδικασία της φαντασίας με την αναδημιουργική διαδικασία της επαναφοράς της επεισοδιακής μνήμης. Βάσει της μελέτης αυτής, καθώς και της συνέχισης της σε σχέση με την λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού, ο Χασάμπης ανέπτυξε ένα νέο θεωρητικό μοντέλο της επεισοδιακής μνήμης ταυτοποιώντας την κατασκευή σκηνικών – παραγωγή και διατήρηση στην μνήμη μια σύνθετης και συμπαγούς κατάσταστης – ως κεντρική διαδικασία η οποία βρίσκεται πίσω και από την μνήμη και από την φαντασία. Το έργο του αυτό, έλαβε ευρεία κάλυψη από τα διεθνή ΜΜΕ και κατατάχθηκε ως μια από τις 10 πιο σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις από το περιοδικό Science.
Το 2010, ο Χασάμπης μαζί με τους Σέιν Λεγκ και τον Μουσταφά Σουλεϊμάν συνίδρυσε την εταιρεία DeepMind στο Λονδίνο. Το αντικείμενο της DeepMind ήταν η επίλυση της νοημοσύνης και κατόπιν η χρήση της νοημοσύνης για να επιλύσει ότιδηποτε άλλο. Για τον σκοπό αυτό, η εταιρεία χρησιμοποιεί γνώσεις από τα πεδία της νευροεπιστήμης και της μηχανικής μάθησης μαζί με τις τελευταίες εξελίξεις στην υπολογιστή ισχύ, για την κατασκευή εξαιρετικά ισχυρών αλγορίθμων γενικού σκοπού οι οποίοι θα οδηγήσουν στην δημιουργία τεχνητής γενικής νοημοσύνης.
Ο Χασάμπης προβλέπει πως η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι μια από τις πλέον ωφέλιμες τεχνολογίες που έχουν υπάρξει ποτέ για την ανθρωπότητα, ωστόσο παραμένουν σημαντικά ηθικά ζητήματα.

διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ: https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2024/press-release/

Παρακολουθείστε την ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ Χημείας 2024:

 

Δείτε ΕΔΩ όλα τα βραβεία Νόμπελ Χημείας από το 1901 έως το 2023

https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-nobel-prizes-in-chemistry/all/

[Δροσος Γεωργιος]

Τζέφρι Χίντον: Εγκατέλειψε την Φυσική στο πρώτο έτος, αλλά βραβεύθηκε με Νόμπελ Φυσικής.

Εκτός από την φυσική στο Clifton College του Bristol, εγκατέλειψε επίσης τις σπουδές στην ιστορία τέχνης και την φιλοσοφία, για να καταλήξει στην πειραματική ψυχολογία. Συνέχισε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου όπου εκπόνησε την διδακτορική του διατριβή στην τεχνητή νοημοσύνη. «Δεν είμαι φυσικός, αλλά τρέφω μεγάλο σεβασμό για τη φυσική», δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Independent, ο Geoffrey E. Hinton, που βραβεύθηκε με το Νόμπελ 2024 στην Φυσική. «Εγκατέλειψα τη φυσική μετά το πρώτο έτος στο πανεπιστήμιο γιατί με δυσκόλευαν τα περίπλοκα μαθηματικά. Έτσι, η βράβευση με Νόμπελ Φυσικής μου φάνηκε πολύ περίεργη, αλλά είμαι πολύ χαρούμενος που η επιτροπή Νόμπελ αναγνώρισε ότι έχει σημειωθεί τεράστια πρόοδος στον τομέα των τεχνητών νευρωνικών δικτύων».Ο John Hopfield, που θεωρείται ως ο «πατέρας» της Τεχνητής Νοημοσύνης έχοντας συνειδητοποιήσει ότι οι υπολογιστές μπορεί να γίνουν εξυπνότεροι από τον άνθρωπο, πριν από μερικούς μήνες παραιτήθηκε από την Goggle «για να μπορεί να μιλάει για τους κινδύνους από την Τεχνητή Νοημοσύνη χωρίς να πρέπει να σκεφτεται με ποιον τρόπο αυτό θα επηρεάσει την Google». 

Τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να καταλήξουν εκτός ελέγχου

Αμέσως μετά την ανακοίνωση των βραβείων από την σουηδική επιτροπή των βραβείων Νόμπελ στην απευθείας τηλεφωνική επικοινωνία με την επιτροπή, ο John Hopfield δήλωσε μεταξύ άλλων:
«Βρίσκομαι σε ένα φτηνό ξενοδοχείο στην Καλιφόρνια, χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο και όχι πολύ καλή τηλεφωνική επικοινωνία. Σχεδίαζα να κάνω μια μαγνητική τομογραφία σήμερα, αλλά υποθέτω ότι θα πρέπει να την ακυρώσω. Δεν είχα ιδέα ότι είχα προταθεί για το Νόμπελ Φυσικής. Είμαι εμβρόντητος.(…)
Σε ερώτηση σχετικά με τους κινδύνους από την Τεχνητή Νοημοσύνη, δήλωσε ότι τα πράγματα είναι μάλλον κάπως διαφορετικά σε σχέση με τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή. Με την κλιματική αλλαγή, γνωρίζουμε σε γενικές τι πρέπει να γίνει και πώς πρέπει να δράσουμε. Με την Τεχνητή Νοημοσύνη έχουμε να κάνουμε με κάτι όπου δεν μπορούμε να προβλέψουμε το τι πρόκειται να συμβεί και τι πρέπει να κάνουμε για να πάνε όλα καλά. Μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο και να κυριαρχήσει. Είναι πολύ σημαντικό αυτή τη στιγμή οι άνθρωποι να σκεφτούν πώς θα διατηρήσουν τον έλεγχο. Πρέπει να καταβάλουμε μεγάλη ερευνητική προσπάθεια προς αυτη κατεύθυνση. Νομίζω ότι ένα πράγμα που μπορούν να κάνουν οι κυβερνήσεις είναι να αναγκάσουν τις μεγάλες εταιρείες, όπως για παράδειγμα η OpenAI, να δαπανήσουν πολύ περισσότερους από τους πόρους τους στην έρευνα για την ασφάλεια.
Υπάρχει κάποια ομοιότητα με την επανάσταση της βιοτεχνολογίας και τους κινδύνους από την κλωνοποίηση. Δυστυχώς όμως, υπάρχουν πολλές περισσότερες πρακτικές εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης. Στην ερώτηση αν ανησυχεί για το γεγονός ότι ο κόσμος δεν σας παίρνει στα σοβαρά, απάντησε:
«Λοιπόν, υπάρχει μια ολόκληρη σχολή γλωσσολογίας που προέρχεται από τον Chomsky που πιστεύει ότι είναι εντελώς ανόητο να λέμε ότι αυτά τα πράγματα (η ΤΝ) κατανοούν και ότι δεν επεξεργάζονται τη γλώσσα με τον ίδιο τρόπο όπως εμείς. Νομίζω ότι αυτό είναι λάθος. Νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο πλέον πως τα νευρωνικά δίκτυα είναι πολύ καλύτερα στην επεξεργασία της γλώσσας από οτιδήποτε έχει παραχθεί ποτέ από τη σχολή γλωσσολογίας Τσόμσκι. Αλλά υπάρχει ακόμα πολλή συζήτηση σχετικά με αυτό, ιδιαίτερα μεταξύ των γλωσσολόγων.»Ο Hinton αρνήθηκε να λάβει χρηματοδότηση για την έρευνά του από τον αμερικανικό στρατό και μετακόμισε στον Καναδά για να συνεχίσει την έρευνά του. Τα τελευταία χρόνια, ο Geoffrey Hinton έχει εκφράσει ανησυχίες για τις επιπτώσεις των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης στην αγορά εργασίας. Το χρηματικό έπαθλο του βραβείου Νόμπελ, θα το δώσει σε φιλανθρωπικά ιδρύματα, όπως για παράδειγμα ένα γνωστό του ίδρυμα που παρέχει θέσεις εργασίας σε νέους ενήλικες με νευροδιαφορετικότητα.

Οι δηλώσεις του John Hopfield, αμέσως μετά την ανακοίνωση των βραβείων:

 

πηγή: https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2024/hinton/interview/ – https://www.independent.co.uk/news/science/nobel-prize-university-of-toronto-british-nobel-prize-in-physics-google-b2626208.html

[Δροσος Γεωργιος]

Ντέμης Χασάμπης: Ποιος είναι ο επιστήμονας που μοιράζεται με 2 συναδέλφους του το Νόμπελ Χημείας.

O Χασάμπης είχε ψηφισθεί ως ένας από τους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο, στη σχετική λίστα του περιοδικού ΤΙΜΕ:

Ο 46χρονος Ντέμης Χασάμπης που βραβεύθηκε σήμερα με το Νόμπελ Χημείας είναι Βρετανός ερευνητής τεχνητής νοημοσύνης, νευροεπιστήμονας, σχεδιαστής ηλεκτρονικών παιχνιδιών, επιχειρηματίας.Είναι ευρύτερα γνωστός ως ένας από τους ιδρυτές της εταιρείας DeepMind, η οποία μετέπειτα αγοράστηκε από την Google όπου πλέον ο Χασάμπης εργάζεται. Για το έργο του έχει τιμηθεί έως τώρα με πλήθος βραβεύσεων. Ο πατέρας του είναι κυπριακής καταγωγής, ενώ η μητέρα του κινεζικής καταγωγής με προέλευση από την Σιγκαπούρη.O Χασάμπης είχε περιληφθεί τον φετινό Σεπτέμβρio, ως ένας από τους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο στα πεδία της Τεχνητής Νοημοσύνης, σε σχετική λίστα του περιοδικού ΤΙΜΕ.«Όταν ο Χασάμπης συνίδρυσε την DeepMind το 2010, είχε ένα 20ετές σχέδιο που θα κατέληγε τελικά στη δημιουργία της τεχνητής γενικής νοημοσύνης (AGI), ενός συστήματος AI που θα μπορεί πρακτικά να υλοποιήσει κάθε γνωσιακό έργο που μπορεί ένας άνθρωπος», σημείωνε το περιοδικό.«Πιστεύω ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι η πιο ωφέλιμη τεχνολογία που δημιουργήθηκε ποτέ, αλλά μόνο εάν την εφαρμόσουμε με τον σωστό τρόπο και τη δημιουργήσουμε με τον σωστό τρόπο», ανέφερε στις δηλώσεις του που φιλοξένησε το TIME στο αφιέρωμα εκείνο.Εξηγώντας τον τρόπο που τα μελλοντικά συστήματα μπορούν να αλλάξουν τις ανθρώπινες σχέσεις, ο Χασάμπης έλεγε: «Νομίζω ότι θα συμβούν πράγματα που μάλλον δεν μπορούμε να φανταστούμε σήμερα. Ελπίζουμε ότι αυτό θα είναι καλό, αλλά πρέπει να το παρακολουθούμε και να συζητάμε, ως κοινωνία, πώς θέλουμε να εξελιχθεί. Έχει πραγματικά σημασία πώς θα αναπτύξουμε αυτά τα συστήματα και για ποιο σκοπό τα χρησιμοποιούμε».

Σκάκι, Κέιμπριτζ και AI

Ήδη από την παιδική του ηλικία ήταν δεινός σκακιστής και απέκτησε τον βαθμό του μαιτρ στην ηλικία των 13 ετών. Ολοκλήρωσε το σχολείο στην ηλικία των 16 ετών και σύντομα έπειτα εργάστηκε ως προγραμματιστής παιχνιδιών στην εταιρεία Bullfrog Productions.Σπούδασε computer science στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και για περίπου δέκα χρόνια συνέχισε να εργάζεται ως προγραμματιστής ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Το 2009 συνέχισε τις σπουδές του για να λάβει διδακτορικό δίπλωμα στο UCL με αντικείμενο την γνωσιακή νευροεπιστήμη, και θέμα έρευνας τους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να προκύψουν από τις διαδικασίες του ανθρώπινου εγκεφάλου.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1790883/ntemis-chasampis-poios-einai-o-epistimonas-poy-moirazetai-me-2-synadelfoys-toy-to-nompel-chimeias/