Σουπερνόβα καταγράφηκε για πρώτη φορά σε πραγματικό χρόνο!!!

[terring]

Λονδίνο

 

Ο βίαιος θάνατος ενός γηρασμένου άστρου καταγράφηκε για πρώτη φορά σε πραγματικό χρόνο χάρη στο εξειδικευμένο διαστημικό τηλεσκόπιο Swift της NASA, το οποίο ανίχνευσε ένα ισχυρό σήμα που σηματοδοτούσε την έναρξη του φαινομένου.

 

Οι εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα) εκδηλώνονται όταν ένα γιγάντιο άστρο εξαντλεί τα καύσιμά του και καταρρέει κάτω από την ίδια του τη βαρύτητα, ενώ ταυτόχρονα το ωστικό κύμα της έκρηξης εκτινάσσει στο διάστημα διάπυρο υλικό.

 

Στις 18 Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους, το διαστημικό τηλεσκόπιο Swift ανίχνευσε μια «έκλαμψη ακτίνων γάμμα» (GRB) σε έναν γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 440 εκατ. ετών φωτός, προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Κριού.

 

Όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, τα δεδομένα του Swift μεταδόθηκαν αμέσως στους υπευθύνους άλλων διαστημικών και επίγειων οργάνων, οι οποίοι συνδύασαν τις παρατηρήσεις για να υφάνουν την ιστορία που εξελίχθηκε τις επόμενες 17 ημέρες,

 

Οι GRB, ίσως τα ισχυρότερα συμβάντα στο Σύμπαν, πιστεύεται εδώ και καιρό ότι συνδέονται με τις εκρήξεις υπερκαινοφανών: Καθώς το άστρο πεθαίνει, δέσμες ακτίνων γάμμα εκπέμπονται από τους πόλους του σαν πίδακες και διασχίζουν ολόκληρο το ορατό Σύμπαν.

 

Η συγκεκριμένη έκλαμψη ήταν ένα είδος GRB χαμηλής ενέργειας που διαρκεί ασυνήθιστα πολύ χρόνο -40 λεπτά αντί για λίγα δευτερόλεπτα- και ονομάζεται αναλαμπή ακτίνων Χ.

 

Οι τελευταίες παρατηρήσεις επιβεβαιώνουν ότι οι αναλαμπές αυτές εμφανίζονται λίγο πριν από τα ίδια τα σουπερνόβα.

 

Ξαφνικά, καθώς η αναλαμπή εξασθένιζε, το γηρασμένο άστρο κατέρρευσε και, στη διάρκεια της επόμενης ημέρας, το ωστικό κύμα της έκρηξης δημιούργησε μια ισχυρή λάμψη σε όλο το εύρος του φάσματος.

 

Ενώ ο πυρήνας του άστρου συρρικνώθηκε, τα εξωτερικά στρώματα του άστρου εκτινάχθηκαν στο διάστημα. Δημιούργησαν έτσι τη χαρακτηριστική εικόνα του σουπερνόβα, το οποίο εντοπίστηκε δύο ημέρες μετά την GRB με παρατηρήσεις στο ορατό τμήμα του φάσματος. Ο υπερκαινοφανής ταξινομήθηκε ως SN2006aj.

 

«Συνήθως αυτά τα συμβάντα δεν ανιχνεύονται παρά μόνο αφού το σουπερνόβα έχει αυξηθεί σημαντικά σε φωτεινότητα στα οπτικά μήκη κύματος, πολλές ημέρες μετά την αρχική έκρηξη» αναφέρει ο Βρετανός Κιθ Μέισον, συγγραφέας μίας από τις τέσσερις ανεξάρτητες μελέτες που δημοσιεύονται στο περιοδικό Νature.

 

«Όμως σε αυτή την περίπτωση μπορέσαμε να μελετήσουμε το εντυπωσιακό συμβάν σε όλo του το μεγαλείο από την πρώτη στιγμή» συνεχίζει.

 

Οι αστρονόμοι πιστεύουν γενικά ότι οι εκλάμψεις ακτίνων γάμμα σηματοδοτούν τη μετατροπή ενός τεράσιου, γηρασμένου άστρου σε μαύρη τρύπα. Με βάση τις τελευταίες παρατηρήσεις, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η ασθενέστερη αναλαμπή ακτίνων Χ σημαίνει ότι από το σουπερνόβα σχηματίστηκε τελικά άστρο νετρονίων, ένα μικρό, σκοτεινό και υπέρπυκνο σώμα που περιστρέφεται με μεγάλη ταχύτητα.

 

news.in.gr