Irregular 1a Type Supernova

[angelos]

Ακολουθεί ένα ενδιαφέρον άρθρο (στα αγγλικά):

 

http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/5367540.stm

 

Φιλικά,

 

Angelos

[quendi]

Να και το ελληνικό άρθρο από το in.gr:

 

Ένας ασυνήθιστα λαμπερός υπερκαινοφανής αστέρας θέτει υπό αμφισβήτηση μια βασική παραδοχή που εφαρμόζουν οι αστροφυσικοί σε μια ποικιλία μετρήσεων για το Σύμπαν. Ο λευκός νάνος που δημιούργησε το σουπερνόβα είχε μάζα μεγαλύτερη από το θεωρητικό όριο.

 

Οι υπερκαινοφανείς αστέρες (σουπερνόβα) τύπου Ia συμβαίνουν όταν ένας λευκός νάνος -το κατάλοιπο ενός νεκρού άστρου- απορροφά υλικό από έναν γειτονικό αστέρι και τελικά καταστρέφεται σε μια θερμοπυρηνική έκρηξη που γίνεται ορατή ακόμα και από την άλλη άκρη του Σύμπαντος.

 

Οι επιστήμονες ήταν βέβαιοι μέχρι σήμερα ότι οι λευκοί νάνοι εκρήγνυνται όταν φτάσουν μια συγκεκριμένη κρίσιμη μάζα, ακριβώς 1,4 φορές τη μάζα του Ήλιου.

 

Τώρα, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τορόντο αναφέρουν στο περιοδικό Nature ότι εντόπισαν ένα σουπερνόβα Ia το οποίο προήλθε από έναν λευκό νάνο με μάζα μεγαλύτερη από το θεωρητικό όριο, 2,1 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου.

 

«Αυτό το όριο δεν θα έπρεπε να είναι δυνατό να ξεπεραστεί, όμως η φύση βρήκε τρόπο να το κάνει» σχολιάζει στο Reuters ο Αντι Χάουελ, επικεφαλής της ομάδας που ανακάλυψε τον υπερκαινοφανή SN 2003fg.

 

Δεδομένου ότι η μάζα σε αυτού του είδους τα σουπερνόβα είναι πάντα η ίδια, η ακτινοβολία της έκρηξης θεωρείται επίσης συγκεκριμένη και γνωστή. Έτσι, η λαμπρότητα του υπερκαινοφανή όπως φαίνεται από τη Γη χρησιμοποιείται στον υπολογισμό της απόστασής του.

 

Επιπλέον, όμως, το ανώτατο όριο μάζας για τα σουπερνόβα Ia είχε χρησιμοποιηθεί σε μετρήσεις της διαστολής του Σύμπαντος, γεγονός που καθιστά τις τελευταίες παρατηρήσεις ιδιαίτερα σημαντικές.

 

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι μετρήσεις του Σύμπαντος που βασίζονταν στην υπόθεση της μέγιστης μάζας πιθανότατα δεν θα χρειαστεί να αλλάξουν -ελπίζουν ότι το σουπερνόβα που εντόπισαν είναι εξαίρεση και όχι κανόνας.

 

Σε κάθε περίπτωση, τονίζουν οι ερευνητές, οι αστροφυσικοί θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί αν εφαρμόσουν και στο μέλλον την υπόθεση της μέγιστης μάζας.

 

Όσον αφορά το πώς ο συγκεκριμένος υπερκαινοφανής υπερέβη το όριο, οι επιστήμονες προχωρούν σε δύο εικασίες. Η πρώτη είναι ότι ο λευκός νάνος σχηματίστηκε από συνένωση δύο μικρότερων λευκών νάνων. Η δεύτερη είναι ότι ο λευκός νάνος μπόρεσε να αποκτήσει μεγαλύτερη μάζα πριν εκραγεί επειδή περιστρεφόταν εξαιρετικά γρήγορα.

[quendi]

Κάποια σημεία του άρθρου είναι πολύ ενδιαφέροντα για συζήτηση και έχω απορίες. Ευτυχώς υπάρχουν άτομα στο φορουμ που θα μπορούσαν να με διαφωτίσουν και ελπίζω ο Κώστας/Heal να συμμετάσχει, γιατί έχει ασχοληθεί με το συγκεκριμένο ζήτημα.

 

- Ως γνωστόν δεν έχει ποτέ εντοπιστεί λευκός νάνος που να ξεπερνά το όριο Chandrasekhar (1.44 Ηλιακές Μάζες). Πως προκύπτει όμως το όριο για καινοφανείς (υπερκαινοφανείς τύπου Ia)? Γιατί είναι ίδιο με το όριο Chandrasekhar?

 

-Θα μπορούσε να πρόκειται για οριακούς αστέρες Ηλίου (Extreme He Stars) που ακόμα μελετούνται? Γνωρίζω ότι η ύπαρξη Ηλίου (και όχι Υδρογόνου) διαφοροποιεί κατά πολύ το φαινόμενο του nova. Γενικότερα ένα διπλό σύστημα λευκών νάνων?

 

Η πρώτη είναι ότι ο λευκός νάνος σχηματίστηκε από συνένωση δύο μικρότερων λευκών νάνων.

 

Αυτό μου φαίνεται λάθος του αρθρογράφου.

 

 

Η δεύτερη είναι ότι ο λευκός νάνος μπόρεσε να αποκτήσει μεγαλύτερη μάζα πριν εκραγεί επειδή περιστρεφόταν εξαιρετικά γρήγορα.

 

Είναι δυνατόν? θεωρητικά ή παρατηρησιακά προβλήματα?

[ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΛΕΩΝ]

Μηπως με τη συνενωση δυο λευκων νανων το οριο 1,4 ηλ.μαζες ξεπερνιεται μονομιας και οχι σταδιακα,οπως με την αποροφηση υλικου συνοδου απο τον νανο?

Αν το μυστικο ειναι η γρηγορη περιστροφη,τοτε γιατι αυτος ο νανος να περιστρεφεται πιο γρηγορα απο τους αλλους?

[Heal]

Το πρόβλημα είναι δύσκολο και ανοιχτό και κάθε άποψη πρέπει να αναφέρεται με επιφυλάξεις. Αυτό που είναι γεγονός είναι ότι ένας λευκός νάνος που περιστρέφεται μπορεί ξεπεράσει το όριο του Chandrasekhar (το οποίο ισχύει για εξιδανικευμένες καταστάσεις, στην πραγματικότητα θέλει τροποποιήση ανάλογα με την περίσταση).

 

Πως προκύπτει όμως το όριο για καινοφανείς (υπερκαινοφανείς τύπου Ia)? Γιατί είναι ίδιο με το όριο Chandrasekhar?

 

Οι supernova Ia σχηματίζονται όταν σε ένα λευκό νάνο άνθρακα-οξυγόνου προσαυξάνεται αέριο από ένα γειτονικό αστέρι, λίγο πριν φτάσει στο όριο Chandrasekhar (όπου θα άρχισε η κατάρρευση του σε αστέρι νετρονίων) τότε ξεκινά σύντηξη άνθρακα με τεράστια έκλυση ενέργεια και ίσως στη συνέχεια σύντηξη οξυγόνου. Η διαδικασία αυτή οδηγούν σε αυτή την βίαια έκρηξη. Δεδομένου λοιπόν ότι ο γεννήτορας είναι λευκός νάνος κοντά στο όριο Chandrasekhar, εκεί αναφέρεται το άρθρο οταν μιλά για όριο στη μάζα του supernova.

[Heal]

Επειδή έτυχε να βρεθώ σε μια συνάντηση με αντικείμενο ακριβώς τους supernova, οι ειδικοί ήταν πραγματικά μπλεγμένοι. Είναι γεγονός ακόμη και πριν την παρατήρηση αυτή δεν υπήρχε 100% κατανόηση του φαινομένου, αλλά τώρα τα πράγματα έγιναν χειρότερα.

 

Συζητήθηκε εκτενώς το θέμα και τελικά κατέληξαν ότι απλά δε ξέρει κανείς περί τίνος πρόκειται και θέλει ψάξιμο...

[dkef]

...τότε ξεκινά σύντηξη άνθρακα με τεράστια έκλυση ενέργεια και ίσως στη συνέχεια σύντηξη οξυγόνου.

 

Όσο πιο "βαριά" στοιχεία συντήσονται τόσο πιο πολύ ενέργεια εκλύεται;

[Heal]

Όσο πιο "βαριά" στοιχεία συντήσονται τόσο πιο πολύ ενέργεια εκλύεται;

 

Γενικά πρέπει κάθε αντίδραση να εξετάζεται ξεχωριστά και δύσκολα βγαίνουν γενικά συμπεράσματα. Επίσης αυτό που πρέπει να θυμάται κανείς είναι ότι η σύντηξη μπορεί να προχωρήσει μέχρι τον Σίδηρο (ή το Νικέλιο) που έχουν τους πιο σταθερούς πυρήνες.