Δροσος Γεωργιος

Εκτοξεύτηκε ο πρώτος ιδιωτικός επιστημονικός δορυφόρος (βίντεο) Θα μελετά εξωπλανήτες αλλά και τις επιπτώσεις αστρικών εκλάμψεων. Ο πρώτος ιδιωτικός δορυφόρος διαστημικής επιστήμης που προορίζεται να μελετήσει τον αντίκτυπο των εκλάμψεων από άστρα εκτοξεύτηκε στο Διάστημα και βρίσκεται πλέον σε τροχιά, ανακοίνωσε η εταιρεία πίσω από την αποστολή.Η Blue Skies Space, μια εταιρεία διαστημικών επιστημονικών δεδομένων με έδρα το Λονδίνο, ανέφερε ότι ο δορυφόρος, που έχει μέγεθος αντίστοιχο με αυτό ενός φούρνου μικροκυμάτων και ονομάζεται Mauve, είναι εξοπλισμένος με ένα μικροσκόπιο και θα παρατηρεί αστρικές εκλάμψεις και εξωπλανήτες. Η Blue Skies Space θα μοιράζεται τα δεδομένα που θα συλλέγει ο Mauve με ερευνητικά ιδρύματα που συμμετέχουν στην υπηρεσία συνδρομής της, συμπεριλαμβανομένων των πανεπιστημίων της Βοστώνης και της Κολούμπια.«Ο Mauve θα ανοίξει ένα νέο παράθυρο στη μελέτη της αστρικής δραστηριότητας η οποία μέχρι τώρα ήταν σε μεγάλο βαθμό κρυμμένη. Παρατηρώντας τα άστρα στο υπεριώδες φως σε μήκη κύματος που δεν μπορούν να μελετηθούν από τη Γη θα αποκτήσουμε βαθύτερη κατανόηση του πως συμπεριφέρονται τα άστρα και πως οι εκλάμψεις τους μπορεί να επηρεάζουν το περιβάλλον των εξωπλανητών που τα περιβάλλουν. Τα παραδοσιακά επίγεια τηλεσκόπια απλώς δεν μπορούν να συλλάβουν αυτές τις πληροφορίες, επομένως ένας δορυφόρος όπως ο Mauve είναι κρίσιμος για την πρόοδο της γνώσης μας. Το όραμά μας είναι να κάνουμε τα δεδομένα της διαστημικής επιστήμης όσο το δυνατόν πιο προσβάσιμα»δήλωσε η καθηγήτρια Τζιοβάννα Τινέτι, επικεφαλής επιστήμονας της Blue Skies Space. Ο εικονιζόμενος δορυφόρος Mauve θα μελετά αστρικά φαινόμενα και πλανήτες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2040317/ektoxeytike-o-protos-idiotikos-epistimonikos-doryforos-vinteo/

Το James Webb έκανε «υπερηχογράφημα» σε άστρα… έμβρυα. Το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο ρίχνει φως στους μηχανισμούς γέννησης των άστρων. Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb οι αστρονόμοι ανίχνευσαν απροσδόκητη υπεριώδη ακτινοβολία υψηλής ενέργειας γύρω από πέντε νεογέννητα άστρα, οι αποκαλούμενοι πρωτοαστέρες, στο μοριακό νέφος γέννησης άστρων του Οφιούχου. Η ανακάλυψη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγή των μοντέλων των αστρονόμων για τον σχηματισμό άστρων.Οι πρωτοαστέρες αντιπροσωπεύουν το αρχικό στάδιο της ζωής ενός άστρου μετά τον σχηματισμό του από την κατάρρευση πυκνών τμημάτων αερίου και σκόνης μέσα σε μοριακά νέφη. Παραμένουν περιβαλλόμενοι από τα υλικά από τα οποία σχηματίζονται και από τα οποία αντλούν μάζα. Αυτή η διαδικασία συλλογής μάζας συνεχίζεται μέχρι ο πρωτοαστέρας να γίνει αρκετά ογκώδης ώστε να αρχίσει η σύντηξη υδρογόνου σε ήλιο στον πυρήνα του, η διαδικασία που χαρακτηρίζει ένα «ενήλικο» άστρο κύριας ακολουθίας.«Θέλαμε να εξετάσουμε πιο προσεκτικά τους πρωτοαστέρες, νεαρά άστρα που εξακολουθούν να σχηματίζονται βαθιά μέσα στα μητρικά τους μοριακά νέφη. Καθώς οι πρωτοαστέρες συσσωρεύουν μάζα, εκτοξεύουν μέρος αυτής προς τα έξω με τη μορφή πιδάκων» αναφέρει ο Ιάσων Σκρέτας ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστρονομίας Μαξ Πλανκ.Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι για να κατανοήσουν αυτά τα ισχυρά εκροϊκά ρεύματα από νεογέννητα άστρα, οι επιστήμονες πρέπει να λάβουν υπόψη την υπεριώδη ακτινοβολία.«Αυτό είναι το πρώτο σοκ. Τα νεαρά άστρα δεν είναι ικανά να αποτελούν πηγή ακτινοβολίας· δεν μπορούν να την “παράγουν”. Άρα δεν θα έπρεπε να την περιμένουμε. Κι όμως δείξαμε ότι υπεριώδης ακτινοβολία εμφανίζεται κοντά στους πρωτοαστέρες. Από πού προέρχεται; Ποια είναι η πηγή της: εσωτερική ή εξωτερική; Αποφασίσαμε να το διερευνήσουμε» λέει η Αγκάτα Κάρσκα από το Center for Modern Inter-disciplinary Technologies του Πανεπιστημίου Κοπέρνικου στο Τορούν της Πολωνίας. Άστρα που κάνουν… νερά Για την έρευνα αυτή οι ερευνητές έστρεψαν το James Webb προς το μοριακό νέφος του Οφιούχου στον αστερισμό του Οφιούχου. Βρίσκεται περίπου 450 έτη φωτός από τη Γη και φιλοξενεί πολλά νεαρά, θερμά άστρα τύπου Β που εκπέμπουν ισχυρή υπεριώδη ακτινοβολία.Αυτό επέτρεψε στην ομάδα να κάνει λεπτομερείς παρατηρήσεις πέντε πρωτοαστέρων οι οποίοι βρίσκονται σε διαφορετικές αποστάσεις από αυτά τα ογκώδη άστρα. Ιδιαίτερα, οι επιστήμονες ενδιαφέρονταν για εκπομπές από μοριακό υδρογόνο.Το μοριακό υδρογόνο αποτελούμενο από δύο άτομα υδρογόνου είναι το πιο άφθονο μόριο στο Σύμπαν. Δεν μπορεί να παρατηρηθεί από επίγεια τηλεσκόπια λόγω της ατμόσφαιρας της Γης αλλά είναι δύσκολο να εντοπιστεί και από το Διάστημα επειδή η θερμοκρασία των μοριακών νεφών είναι πολύ χαμηλή ώστε να διεγείρει αυτά τα μόρια.Ωστόσο όταν οι εκροές από νεαρά άστρα χτυπούν τα γύρω μοριακά νέφη δημιουργούνται κρουστικά κύματα που θερμαίνουν την ύλη και κάνουν το μοριακό υδρογόνο να εκπέμπει χαρακτηριστικά ίχνη τα οποία μπορεί να εντοπίσει το James Webb με τα προηγμένα του όργανα. Οι πιθανές πηγές Οι παρατηρήσεις του τηλεσκοπίου έδειξαν καθαρά στους ερευνητές ότι υπεριώδης ακτινοβολία υπάρχει γύρω από τους πρωτοαστέρες στον Οφιούχο. Όμως το μεγάλο ερώτημα είναι: από πού προέρχεται;Μία πιθανή πηγή είναι διεργασίες που λαμβάνουν χώρα ακριβώς γύρω από τους πρωτοαστέρες όπως τα κρουστικά κύματα που προκαλούνται όταν υλικό από το μοριακό νέφος πέφτει πάνω στον πρωτοαστέρα. Εναλλακτικά η ακτινοβολία μπορεί να παράγεται από κρουστικά κύματα κατά μήκος του πίδακα υλικού που εκτοξεύουν αυτά τα «άτακτα» νεογέννητα άστρα.Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι η υπεριώδης ακτινοβολία προέρχεται από γειτονικά μεγάλα άστρα τα οποία λούζουν τους πρωτοαστέρες με το φως τους. Για να αποκλείσουν αυτή την εξωτερική πηγή οι ερευνητές εξέτασαν τις ιδιότητες των γύρω άστρων και τις αποστάσεις τους από τους πρωτοαστέρες. Στη συνέχεια, έλαβαν υπόψη την ικανότητα της σκόνης που περιβάλλει τους πρωτοαστέρες να απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία και να την επανεκπέμπει σε μεγαλύτερα μήκη κύματος.«Χρησιμοποιώντας αυτές τις δύο μεθόδους, δείξαμε ότι η υπεριώδης ακτινοβολία, από άποψη εξωτερικών συνθηκών, διαφέρει σημαντικά μεταξύ των πρωτοαστέρων μας και επομένως θα έπρεπε να βλέπουμε διαφορές στις μοριακές εκπομπές», δήλωσε ο Σκρέτας. «Όπως αποδεικνύεται, δεν τις βλέπουμε».Αυτό σήμαινε ότι η ομάδα μπορούσε να απορρίψει εξωτερικές πηγές, όπως τα γειτονικά άστρα. «Μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι η υπεριώδης ακτινοβολία υπάρχει στην περιοχή του πρωτοαστέρα, καθώς αναμφίβολα επηρεάζει τις μοριακές γραμμές που παρατηρούμε. Επομένως, η προέλευσή της πρέπει να είναι εσωτερική» λέει η Κάρσκα.Οι ερευνητές θα συνεχίσουν να μελετούν τις παρατηρήσεις του James Webb όχι μόνο για το αέριο και τους πρωτοαστέρες του μοριακού νέφους του Οφιούχου αλλά και για τη σκόνη και τον πάγο σε αυτή την περιοχή. Στόχος είναι να φτάσουν στη ρίζα της ανεξήγητης υπεριώδους ακτινοβολίας γύρω από αυτά τα αντικείμενα. Στην φωτογραφία εικονίζεται το μοριακό νέφος του Οφιούχου. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2040664/to-james-webb-ekane-yperichografima-se-astra-emvrya/

To James Webb είδε την τεράστια μαύρη τρύπα του γαλαξία μας να φλέγεται (βίντεο) Εντυπωσιακές παρατηρήσεις από εξωτικά κοσμικά φαινόμενα. Αστρονόμοι χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb για να παρατηρήσουν εκλάμψεις από τον Τοξότη Α*, την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας που έχει μάζα περίπου 4 εκατ. φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου.Η νέα μοντελοποίηση αυτών των παρατηρήσεων μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς οι μαύρες τρύπες παράγουν αυτές τις εκλάμψεις και να αποκαλύψει τον ρόλο των μαγνητικών πεδίων στη διαμόρφωση της ύλης γύρω από αυτά τα κοσμικά μεγαθήρια. Η ερευνητική ομάδα παρατήρησε για πρώτη φορά εκλάμψεις από τον Τοξότη Α* στο μέσο υπέρυθρο φάσμα. Οι εκλάμψεις έχουν παρατηρηθεί τακτικά σε κοντινό υπέρυθρο και σε άλλα μήκη κύματος φωτός με κάθε παρατήρηση να δίνει διαφορετική εικόνα της ίδιας έκλαμψης.Αυτό συμβαίνει επειδή οι αλλαγές που υφίσταται μια εκλάμψη μιας μαύρης τρύπας μετά την εκτόξευσή της και πριν εξασθενήσει δεν εμφανίζονται σε όλα τα μήκη κύματος. Έτσι οι παρατηρήσεις μιας έκλαμψης σε διαφορετικά μήκη κύματος βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών εκτόξευσης και των χρονικών κλιμάκων εξέλιξής της.Μέχρι πρόσφατα όμως, οι παρατηρήσεις στο μέσο υπέρυθρο ήταν ένα κενό σε αυτό το κοσμικό παζλ. Οι νέες παρατηρήσεις του James Webb που μελέτησε και μοντελοποίησε η ερευνητική ομάδα γεφυρώνουν αυτό το κενό στο φάσμα των εκλάμψεων του Sgr A* ανάμεσα στο υπέρυθρο και τα ραδιοκύματα.«Τα δεδομένα στο μέσο υπέρυθρο είναι συναρπαστικά γιατί χάρη στα νέα δεδομένα του James Webb μπορούμε να καλύψουμε το κενό μεταξύ των ραδιοκυμάτων και του κοντινού υπέρυθρου που μέχρι τώρα ήταν μια ‘τεράστια τρύπα’ στο φάσμα του Toj;oth A*. Από τη μια η έκλαμψη στο μέσο υπέρυθρο μοιάζει με μια τυπική κοντινή υπέρυθρη έκλαμψη οπότε τώρα γνωρίζουμε ότι οι εκλάμψεις συμβαίνουν και σε αυτό το φάσμα και αυτό δεν είναι καθόλου αυτονόητο,γιατί για παράδειγμα η ραδιομεταβλητότητα φαίνεται πολύ διαφορετική και δεν βλέπουμε εμφανείς κορυφές εκλάμψεων στη φωτεινότητα» λέει ο Σεμπαστιάνο φον Φέλλενμπεργκ από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για την Ραδιοαστρονομία στη Βόννη της Γερμανίας,Επιπλέον για πρώτη φορά η ομάδα παρατήρησε την πηγή σε τέσσερα διαφορετικά μήκη κύματος ταυτόχρονα με ένα όργανο επιτρέποντάς τους να μετρήσουν τον λεγόμενο φασματικό δείκτη στο μέσο υπέρυθρο. Η ενέργεια Οι μαύρες τρύπες έχουν ένα μοναδικό χαρακτηριστικό, την περιοχή που ονομάζεται «ορίζοντας γεγονότων» όπου η βαρυτική επίδραση είναι τόσο ισχυρή που ούτε το φως δεν μπορεί να δραπετεύσει.Ωστόσο, η κεντρική υπερμεγέθης μαύρη τρύπα του γαλαξία μας εκπέμπει τακτικά εκλάμψεις φωτός. Η αιτία αυτών των αποβολών ενέργειας δεν είναι πλήρως γνωστή αλλά οι προσομοιώσεις υποδεικνύουν ότι μπορεί να οφείλονται σε αλληλεπιδράσεις των γύρω μαγνητικών πεδίων. Όταν οι γραμμές του μαγνητικού πεδίου συνδέονται απελευθερώνεται τεράστια ποσότητα ενέργειας, η οποία με τη σειρά της εκλύει ακτινοβολία σύγχροτρον, ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που εκπέμπεται από φορτισμένα σωματίδια,.Η αλλαγή του φασματικού δείκτη του Τοξότη A* κατά τη διάρκεια της εκλάμψης αποκάλυψε στην ομάδα ότι συμβαίνει «συγχροτρονική ψύξη» γύρω από την τρύπα. Η συγχροτρονική ψύξη συμβαίνει όταν τα ηλεκτρόνια υψηλής ταχύτητας χάνουν ενέργεια εκπέμποντας την εν λόγω ακτινοβολία η οποία τροφοδοτεί τις παρατηρούμενες εκπομπές στο μέσο υπέρυθρο.Ο φον Φέλλενμπεργκ εξήγησε ότι χωρίς παρατηρήσεις υψηλής ευαισθησίας σε πολλαπλά μήκη κύματος αυτή η συμπεριφορά δεν είχε επιβεβαιωθεί πριν. «Το ενδιαφέρον είναι ότι η ταχύτητα αυτής της ψύξης εξαρτάται από την ένταση του μαγνητικού πεδίου, και τώρα μπορούμε να την μετρήσουμε για την εκάστοτε εκλάμψη.»Η νέα μέθοδος προσδιορισμού της έντασης του μαγνητικού πεδίου είναι ιδιαίτερα χρήσιμη καθώς είναι «καθαρή», χωρίς να απαιτούνται πολλές παραδοχές, κάτι σημαντικό για θεωρητικά μοντέλα του Sgr A* όπου η ένταση του μαγνητικού πεδίου είναι κρίσιμη.Οι επιστήμονες τόνισαν ότι αυτές οι παρατηρήσεις δεν θα ήταν δυνατές χωρίς το JWST και ιδιαίτερα τη λειτουργία Μέσης Ανάλυσης Φασματογράφου (MRS) του Οργάνου Μέσου Υπέρυθρου (MIRI). Όπως εξήγησε ο φον Φέλλενμπεργκ, «Για να επιτευχθεί τόσο υψηλή ευαισθησία στο μέσο υπέρυθρο, χρειάζεται να πάμε στο διάστημα, καθώς η ατμόσφαιρα παρεμβαίνει στις επίγειες παρατηρήσεις σε αυτό το μήκος κύματος. Επιπλέον, το MIRI/MRS είναι το πρώτο όργανο που δίνει τόσο ευρύ φάσμα για τον Sgr A*, κάτι απαραίτητο για τη μέτρηση του φασματικού δείκτη, οπότε πρόκειται για διπλό πλεονέκτημα!» Καλλιτεχνική απεικόνιση των εκλάμψεων στον Τοξότη Α https://www.naftemporiki.gr/techscience/2040043/to-james-webb-eide-ti-terastia-mayri-trypa-toy-galaxia-mas-na-flegetai-vinteo/

Ο νυχτερινός ουρανός του Δεκεμβρίου, χωρίς τηλεσκόπιο. Τον μήνα Δεκέμβριο, όσον αφορά τις εμφανίσεις των πλανητών: Ερμής: Σε μέγιστη δυτική αποχή 21ο (πρωινός ουρανός) στις 8/12 με φαινόμενο μέγεθος -0,5 Αφροδίτη: Πολύ κοντά στον Ήλιο, αθέατη Άρης: Πολύ κοντά στον Ήλιο, αθέατος Δίας: Ορατός στο βραδινό ουρανό, μεσουρανεί 02:30 στο μέσο του μήνα (Δίδυμοι, φαινόμενο μέγεθος -2,6, φαινόμενη διάμετρος 46′ ′) Κρόνος: Στον απογευματινό ουρανό, μεσουρανεί 16:35 στο μέσο του μήνα (Υδροχόος, φαινόμενο μέγεθος 1,1, φαινόμενη διάμετρος 18′ ′, κλίση δακτυλίων 0,5ο) Επιπλέον, στον νυχτερινό ουρανό του Δεκεμβρίου μπορούμε να δούμε: 4/12: Η Σελήνη στο περίγειο. Απόκρυψη αστέρων των Πλειάδων (πρωινός ουρανός, χαμηλά στη δύση, Κελαινώ 0:528, Ηλέκτρα 05:37, Ταϋγέτη 05:41, Μαία 05:50, Αστερόπη 06:02, δύση 07:02) 7/12: Η Σελήνη σε απόσταση 4ο από τον Δία και από τον Πολυδεύκη (β Διδύμων) (ανατολή Σελήνης 18 ημερών 19:36) 13/12: 13-14/12 Μέγιστο βροχής διαττόντων «Διδυμίδες» (ενεργές 11-20/12, μέγιστος ρυθμός περίπου 120 μετέωρα/ώρα) 21/12: Χειμερινό ηλιοστάσιο (διάρκεια ημέρας 9 ώρες και 16 λεπτά) 22/12: Μέγιστο βροχής διαττόντων «Αρκτίδες» (ενεργές 17-26/12, μέγιστος ρυθμός υπό ιδανικές συνθήκες περίπου 10 μετέωρα/ώρα) 26/12: Η Σελήνη σε απόσταση 5ο από τον Κρόνο (δύση Σελήνης 6 ημερών 23:37) 31/12: Η Σελήνη σε απόσταση 3ο από τις Πλειάδες (μεσουράνηση Σελήνης 12 ημερών 21:50) πηγές: αστρονομικό ημερολόγιο 2025, εκδόσεις Πλανητάριο Θεσσαλονίκη – earthsky.org

Η μούχλα του Τσερνόμπιλ που «τρέφεται» με ακτινοβολία. Οι μύκητες που επιβιώνουν στα πιο ραδιενεργά σημεία του Τσερνόμπιλ δείχνουν να αξιοποιούν την ακτινοβολία προκειμένου να αναπτυχθούν, ενώ οι ιδιότητές τους ίσως αποτελέσουν λύση για την προστασία από κοσμικές ακτίνες.Η μούχλα που βρέθηκε στον τόπο της πυρηνικής καταστροφής του Τσερνόμπιλ φαίνεται να τρέφεται από ακτινοβολία. Άραγε, θα μπορούσαμε να τη χρησιμοποιήσουμε για να προστατεύσουμε τους ταξιδιώτες του διαστήματος από τις κοσμικές ακτίνες;Τον Μάιο του 1997, η Νέλι Ζντάνοβα μπήκε σε ένα από τα πιο ραδιενεργά μέρη της Γης – τα εγκαταλελειμμένα ερείπια του πυρηνικού σταθμού του Τσερνόμπιλ που εξερράγη – και είδε ότι δεν ήταν μόνη.Στην οροφή, στους τοίχους και στο εσωτερικό των μεταλλικών αγωγών που προστατεύουν τα ηλεκτρικά καλώδια, μαύρη μούχλα είχε εγκατασταθεί σε ένα μέρος που κάποτε θεωρούνταν επιβλαβές για τη ζωή.Στα χωράφια και τα δάση έξω από το εργοστάσιο, οι λύκοι και τα αγριογούρουνα είχαν ανακάμψει λόγω της απουσίας των ανθρώπων. Αλλά ακόμα και σήμερα υπάρχουν σημεία όπου υπάρχουν εκπληκτικά υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας λόγω των υλικών που εκτοξεύτηκαν από τον αντιδραστήρα όταν εξερράγη.Σύμφωνα με το BBC.com, η μούχλα – που σχηματίστηκε από διάφορους μύκητες – φαινόταν να κάνει κάτι αξιοσημείωτο. Δεν είχε απλώς εγκατασταθεί εκεί επειδή οι εργαζόμενοι στο εργοστάσιο είχαν φύγει. Αντίθετα, η Ζντάνοβα είχε διαπιστώσει σε προηγούμενες έρευνες του εδάφους γύρω από το Τσερνόμπιλ ότι οι μύκητες στην πραγματικότητα αναπτύσσονταν προς τα ραδιενεργά σωματίδια που είχαν σκορπιστεί στην περιοχή.Με κάθε έρευνα να την φέρνει κοντά στην επιβλαβή ακτινοβολία, η δουλειά της Ζντάνοβα έχει επίσης ανατρέψει τις ιδέες μας για τον τρόπο με τον οποίο η ακτινοβολία επηρεάζει τη ζωή στη Γη.Τώρα, η ανακάλυψή της προσφέρει ελπίδα για τον καθαρισμό ραδιενεργών περιοχών και ακόμη και τρόπους προστασίας των αστροναυτών από την επιβλαβή ακτινοβολία καθώς ταξιδεύουν στο διάστημα.Έντεκα χρόνια πριν από την επίσκεψη της Ζντάνοβα, μια ρουτίνα δοκιμής ασφαλείας του αντιδραστήρα τέσσερα στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ μετατράπηκε γρήγορα στο χειρότερο πυρηνικό ατύχημα στον κόσμο. Μια σειρά λαθών τόσο στο σχεδιασμό του αντιδραστήρα όσο και στη λειτουργία του οδήγησαν σε μια τεράστια έκρηξη τις πρώτες πρωινές ώρες της 26ης Απριλίου 1986. Το αποτέλεσμα ήταν μια μοναδική, μαζική έκλυση ραδιονουκλεϊδίων. Το ραδιενεργό ιώδιο ήταν η κύρια αιτία θανάτου τις πρώτες ημέρες και εβδομάδες και, αργότερα, του καρκίνου.Σε μια προσπάθεια να μειωθεί ο κίνδυνος ραδιενεργού δηλητηρίασης και μακροπρόθεσμων επιπλοκών στην υγεία, δημιουργήθηκε μια ζώνη αποκλεισμού 30 χλμ. (19 μιλίων) – γνωστή και ως «ζώνη αποξένωσης» – για να κρατήσει τους ανθρώπους μακριά από τα χειρότερα ραδιενεργά υπολείμματα του αντιδραστήρα τέσσερα.Όμως, ενώ οι άνθρωποι κρατήθηκαν μακριά, η μαύρη μούχλα είχε κατακλύσει σιγά-σιγά την περιοχή.Μαζί με τους φαινομενικά ραδιοτροπικούς μύκητες, οι έρευνες της Ζντάνοβα εντόπισαν 36 άλλα είδη συνηθισμένων, αλλά μακρινά συγγενικών μυκητών που αναπτύσσονται γύρω από το Τσερνόμπιλ . Κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες, το πρωτοποριακό έργο της σχετικά με τους ραδιοτροπικούς μύκητες που εντόπισε θα έφτανε πολύ πέρα από τα όρια της Ουκρανίας.Θα συνέβαλε στη γνώση ενός ενδεχομένως νέου θεμελίου της ζωής στη Γη – ενός θεμελίου που ευδοκιμεί με την ακτινοβολία και όχι με το φως του ήλιου. Και θα οδηγούσε τους επιστήμονες της NASA να εξετάσουν το ενδεχόμενο να περιβάλλουν τους αστροναύτες τους με τοίχους από μύκητες για μια ανθεκτική μορφή υποστήριξης της ζωής. Ο ρόλος της μελανίνης Στο επίκεντρο αυτής της ιστορίας βρίσκεται μια χρωστική ουσία που βρίσκεται ευρέως στη ζωή στη Γη: η μελανίνη. Αυτό το μόριο, το οποίο μπορεί να έχει χρώμα από μαύρο έως κοκκινωπό καφέ, είναι αυτό που οδηγεί σε διαφορετικά χρώματα δέρματος και μαλλιών στους ανθρώπους. Αλλά είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο τα διάφορα είδη μούχλας που αναπτύσσονται στο Τσερνόμπιλ ήταν μαύρα. Τα κυτταρικά τους τοιχώματα ήταν γεμάτα μελανίνη.Ακριβώς όπως το πιο σκούρο δέρμα προστατεύει τα κύτταρά μας από την υπεριώδη ακτινοβολία (UV), η Ζντάνοβα υποψιάστηκε ότι η μελανίνη αυτών των μυκήτων λειτουργούσε ως ασπίδα προστασίας από την ιονίζουσα ακτινοβολία.Δεν ήταν μόνο οι μύκητες που αξιοποιούσαν τις προστατευτικές ιδιότητες της μελανίνης. Στις λίμνες γύρω από το Τσερνόμπιλ , οι βάτραχοι με υψηλότερες συγκεντρώσεις μελανίνης στα κύτταρά τους, και επομένως πιο σκούρο χρώμα, ήταν πιο ικανοί να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν, μετατρέποντας σιγά-σιγά τον τοπικό πληθυσμό που ζούσε εκεί σε μαύρο.Στον πόλεμο, μια ασπίδα μπορεί να προστατεύσει έναν στρατιώτη από ένα βέλος, εκτρέποντας το μακριά από το σώμα του. Αλλά η μελανίνη δεν λειτουργεί έτσι. Δεν είναι μια σκληρή ή λεία επιφάνεια. Η ακτινοβολία – είτε πρόκειται για υπεριώδη ακτινοβολία είτε για ραδιενεργά σωματίδια – απορροφάται από την αταξία της δομής της, και η ενέργειά της διαχέεται αντί να εκτρέπεται.Το 2007, η Ekaterina Dadachova, πυρηνική επιστήμονας στο Albert Einstein College of Medicine της Νέας Υόρκης, συμπλήρωσε την εργασία της Ζντάνοβα σχετικά με τους μύκητες του Τσερνόμπιλ , αποκαλύπτοντας ότι η ανάπτυξή τους δεν ήταν απλώς κατευθυντική (ραδιοτροπική), αλλά στην πραγματικότητα αυξανόταν παρουσία ακτινοβολίας.Οι μελανισμένοι μύκητες, όπως αυτοί που βρίσκονται μέσα στον αντιδραστήρα του Τσερνόμπιλ , αναπτύσσονταν 10% γρηγορότερα παρουσία ραδιενεργού καισίου σε σύγκριση με τους ίδιους μύκητες που καλλιεργήθηκαν χωρίς ακτινοβολία, διαπίστωσε. Η Dadachova και η ομάδα της συμπεραίνουν επίσης ότι οι μελανισμένοι μύκητες που εκτέθηκαν σε ακτινοβολία χρησιμοποιούσαν την ενέργεια για να βοηθήσουν τον μεταβολισμό τους. Με άλλα λόγια, την χρησιμοποιούσαν για να αναπτυχθούν.Η Ζντάνοβα είχε υποθέσει ότι αυτοί οι μύκητες θα μπορούσαν να αξιοποιούν την ενέργεια της ακτινοβολίας, και τώρα η έρευνα της Dadachova φαινόταν να βασίζεται σε αυτό. Αυτοί οι μύκητες δεν αναπτύσσονταν προς την ακτινοβολία μόνο για να ζεσταθούν ή για κάποια άγνωστη αντίδραση μεταξύ της ακτινοβολίας και του περιβάλλοντός τους, όπως είχε υποθέσει η Ζντάνοβα. Η Dadachova πίστευε ότι οι μύκητες τρέφονταν ενεργά με την ενέργεια της ακτινοβολίας. Ονόμασε αυτή τη διαδικασία «ραδιοσύνθεση». Και η μελανίνη ήταν κεντρική στην θεωρία.«Η ενέργεια της ιονίζουσας ακτινοβολίας είναι περίπου ένα εκατομμύριο φορές υψηλότερη από την ενέργεια του λευκού φωτός, που χρησιμοποιείται στη φωτοσύνθεση», λέει η Dadachova.«Επομένως, χρειάζεστε έναν αρκετά ισχυρό μετατροπέα ενέργειας, και αυτό πιστεύουμε ότι μπορεί να κάνει η μελανίνη – να μετατρέπει [την ιονίζουσα ακτινοβολία] σε χρησιμοποιήσιμα επίπεδα ενέργειας».Η ραδιοσύνθεση παραμένει ακόμη μια θεωρία, καθώς μπορεί να αποδειχθεί μόνο αν ανακαλυφθεί ο ακριβής μηχανισμός μεταξύ της μελανίνης και του μεταβολισμού. Οι επιστήμονες θα πρέπει να βρουν τον ακριβή υποδοχέα – ή μια συγκεκριμένη γωνιά στην περίπλοκη δομή της μελανίνης – που εμπλέκεται στη μετατροπή της ακτινοβολίας σε ενέργεια για την ανάπτυξη. Τι δείχνουν οι έρευνες Τα τελευταία χρόνια, η Dadachova και οι συνεργάτες της έχουν αρχίσει να εντοπίζουν μερικές από τις οδούς και τις πρωτεΐνες που ενδέχεται να ευθύνονται για την αύξηση της ανάπτυξης των μυκητών με τη βοήθεια της ιονίζουσας ακτινοβολίας.Δεν παρουσιάζουν όλοι οι μελανισμένοι μύκητες τάση ραδιοτροπισμού και θετικής ανάπτυξης παρουσία ακτινοβολίας. Μια μελέτη του 2006 από την Ζντάνοβα και τους συνεργάτες της, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι μόνο εννέα από τα 47 είδη μελανισμένων μυκήτων που συνέλεξαν στο Τσερνόμπιλ αναπτύχθηκαν προς μια πηγή ραδιενεργού καισίου (καισίου-137).Ομοίως, το 2022, επιστήμονες των Sandia National Laboratories στο Νέο Μεξικό δεν διαπίστωσαν καμία διαφορά στην ανάπτυξη όταν δύο είδη μυκητών (το ένα μελανωμένο, το άλλο όχι) εκτέθηκαν σε υπεριώδη ακτινοβολία και καίσιο-137.Όμως, την ίδια χρονιά, η ίδια τάση ανάπτυξης μυκητών όταν εκτίθενται σε ακτινοβολία παρατηρήθηκε ξανά – στο διάστημα. «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος» Σε αντίθεση με τη ραδιενεργή διάσπαση που παρατηρήθηκε στο Τσερνόμπιλ, η λεγόμενη γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία είναι μια αόρατη καταιγίδα φορτισμένων πρωτονίων, τα οποία ταξιδεύουν με ταχύτητα κοντά στην ταχύτητα του φωτός στο Σύμπαν.Προερχόμενη από εκρήξεις αστέρων εκτός του ηλιακού μας συστήματος, διαπερνά ακόμη και το μόλυβδο χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Στη Γη, η ατμόσφαιρά μας, μας προστατεύει σε μεγάλο βαθμό από αυτήν, αλλά για τους αστροναύτες που ταξιδεύουν στο διάστημα έχει χαρακτηριστεί ως «ο μεγαλύτερος κίνδυνος» για την υγεία τους.Σε σύγκριση με τα δείγματα ελέγχου που παρέμειναν στη Γη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μύκητες που εκτέθηκαν στην γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία για 26 ημέρες αναπτύχθηκαν κατά μέσο όρο 1,21 φορές πιο γρήγορα.Η αυξημένη ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι αποτέλεσμα της μηδενικής βαρύτητας, ένας άλλος παράγοντας που οι μύκητες στη Γη δεν βίωσαν. πηγή: https://www.tovima.gr/2025/11/29/science/i-mouxla-tou-tsernompil-pou-trefetai-me-aktinovolia-pos-mporei-na-fanei-xrisimi/

H Ελλάδα στο διάστημα: Σε τροχιά γύρω από την γη 5 ελληνικοί μικροδορυφόροι. Τι περιλαμβάνει η ελληνική αποστολή Πέντε ελληνικοί δορυφόροι βρίσκονται πλέον σε τροχιά γύρω από τη Γη στο πλαίσιο του «Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων». Πρόκειται για δύο επιχειρησιακούς μικροδορυφόρους που κατασκεύασε η εταιρεία ICEYE, καθώς και τρεις πειραματικούς και ερευνητικούς μικροδορυφόρους τεχνολογικής επίδειξης, που εκτοξεύτηκαν σήμερα, και θα δοκιμάσουν νέες διαστημικές τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα με στόχο την ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας.Οι δορυφόροι, αφού ενσωματώθηκαν μέσω της εταιρείας Exolaunch στον πύραυλο Falcon 9/ Transporter-15 της SpaceX, εκτοξεύτηκαν στις 21:00 ώρα Ελλάδας από το Space Launch Complex 4E (SLC-4E) στο Vandenberg Space Force Base της Καλιφόρνιας. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική επιτυχία η οποία ενισχύει περαιτέρω τη θέση της χώρας στο σύγχρονο τεχνολογικό και διαστημικό οικοσύστημα. Ειδικότερα η αποστολή από ελληνικής πλευράς περιλάμβανε: • Δύο επιχειρησιακούς δορυφόρους ραντάρ «Synthetic Aperture Radar (SAR)», με την ονομασία ICEYE SAR-1 και SAR-2, που θα παρέχουν δεδομένα Παρατήρησης της Γης ημέρα και νύχτα, υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. Τα δεδομένα αυτά θα υποστηρίζουν δράσεις πολιτικής προστασίας, περιβαλλοντικής παρακολούθησης και εθνικής ασφάλεια. • Δύο πειραματικούς, ερευνητικούς μικροδορυφόρους με την ονομασία PHASMA-1 και PHASMA-2 (LAMAR & DIRAC), που αναπτύχθηκαν από τη Libre Space Foundation, με στόχο την επίδειξη τεχνολογιών ασφαλούς δορυφορικής συνδεσιμότητας και επιτήρησης φάσματος από το διάστημα. • Έναν πειραματικό, ερευνητικό μικροδορυφόρο που αναπτύχθηκε από την PRISMA Electronics με την ονομασία MICE-1, ο οποίος θα εστιάζει σε εφαρμογές ασφαλούς συνδεσιμότητας και Διαδικτύου των Πραγμάτων (Internet of Things – IoT) με εφαρμογές κυρίως στην ναυτιλία. Ενισχύεται η Ελλάδα στις υπηρεσίες Παρατήρησης της Γης και στις Ασφαλείς Επικοινωνίες Με τους πέντε αυτούς δορυφόρους η Ελλάδα ενισχύει τις δυνατότητές της στις υπηρεσίες Παρατήρησης της Γης και στις Ασφαλείς Επικοινωνίες. Υπογραμμίζεται ότι η συστοιχία μικροδορυφόρων που αναπτύσσεται στο πλαίσιο του «Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων», θα παρέχει σημαντικά δεδομένα για τον σχεδιασμό πολιτικών και τη λήψη αποφάσεων σε κρίσιμους τομείς, όπως η χαρτογράφηση, η ναυσιπλοΐα, η γεωργία ακριβείας, ο χωροταξικός σχεδιασμός και η αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.Αξίζει να σημειωθεί ότι το «Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων», που υλοποιείται από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προχωρά σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό.Μέσω του «Προγράμματος» η Ελλάδα θα αποκτήσει πλήρη πρόσβαση στα υφιστάμενα εμπορικά δορυφορικά δίκτυα των εταιρειών ICEYE, OroraTech και Open Cosmos, εξασφαλίζοντας συχνότερα και επικαιροποιημένα δεδομένα για τον ελληνικό χώρο. «Επένδυση στο μέλλον της χώρας» Ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου δήλωσε: «Η παρουσία της Ελλάδας στο διάστημα είναι πλέον πραγματικότητα. Η σημερινή εκτόξευση των πέντε ελληνικών δορυφόρων αποτελεί μια κομβική εξέλιξη για τη χώρα και μια ακόμη απόδειξη ότι υλοποιούμε με συνέπεια το «Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων» αξιοποιώντας τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Δεν πρόκειται απλώς για μια τεχνολογική επένδυση. Είναι μια επένδυση στο μέλλον της χώρας και στην αναπτυξιακή της πορεία, στην ενδυνάμωση του εθνικού διαστημικού οικοσυστήματος, στη δημιουργία θέσεων εργασίας με διευρυμένες προοπτικές. Αποκτούμε για πρώτη φορά δικά μας δεδομένα από το διάστημα και συνεπώς νέες δυνατότητες στη χάραξη πολιτικών, στην ανάπτυξη προϊόντων, στη λήψη αποφάσεων σε κρίσιμους τομείς: από την ασφάλεια και την πολιτική προστασία έως την περιβαλλοντική παρακολούθηση και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η Ελλάδα καθιερώνεται ως μια χώρα που δεν παρακολουθεί τις εξελίξεις, αλλά τις κατακτά, τις διαμορφώνει και τις μετουσιώνει σε ευκαιρίες για όλους». «Η Ελλάδα δεν θα είναι απλός χρήστης, αλλά παραγωγός και εξαγωγέας τεχνογνωσίας» O Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Κωνσταντίνος Καράντζαλος: «Η σημερινή επιτυχία είναι αποτέλεσμα συνειδητής επένδυσης στο ελληνικό ανθρώπινο δυναμικό, στις εγχώριες τεχνολογικές δυνατότητες και την ελληνική βιομηχανία. Με τη συμμετοχή πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων και ελληνικών επιχειρήσεων, ενισχύουμε την εθνική τεχνολογική μας βάση και δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για πραγματική αυτονομία στην ανάπτυξη διαστημικών υποδομών και εφαρμογών. Το Εθνικό Διαστημικό Πρόγραμμα θέτει τα θεμέλια για μια νέα εποχή και νέα σχετικά προγράμματα αιχμής, όπου η Ελλάδα δεν θα είναι απλός χρήστης, αλλά παραγωγός και εξαγωγέας τεχνογνωσίας στο πεδίο της Αεροδιαστημικής».Η Διευθύντρια των Προγραμμάτων Παρατήρησης της Γης της ESA, Simonetta Cheli δήλωσε: «Η επιλογή της ICEYE για την ανάπτυξη των δορυφόρων συνθετικού ανοίγματος για την Ελλάδα υπογραμμίζει τη συνεχή δέσμευση της ESA να υποστηρίζει τις εθνικές διαστημικές πρωτοβουλίες των κρατών μελών της. Η συμπερίληψη της ικανότητας συνθετικού ραντάρ Ζώνης-X στο Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων της Ελλάδας είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο οι διαστημικές τεχνολογίες μεταφράζονται σε απτά και ζωτικά οφέλη για τη Γη».Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ICEYE, Rafal Modrzewski δήλωσε: «Η σημερινή εκτόξευση σηματοδοτεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα τόσο στην υποστήριξη των πελατών μας στην ανάπτυξη των δικών τους αστερισμών όσο και στην κλιμάκωση του πιο προηγμένου εμπορικού αστερισμού SAR στον κόσμο. Καθώς το παγκόσμιο ενδιαφέρον για πληροφορίες βασισμένες στο διάστημα επιταχύνεται, η ICEYE είναι έτοιμη να βοηθήσει τις χώρες να δημιουργήσουν κυρίαρχες δορυφορικές αποστολές – μετατρέποντας την υψηλής ποιότητας δορυφορική απεικόνιση σε αξιοποιήσιμες πληροφορίες για ασφάλεια και ανθεκτικότητα».«Στην ICEYE Hellas, είμαστε πολύ περήφανοι που συμβάλλαμε καθοριστικά στο πρώτο θεμελιώδες βήμα της Ελλάδας για αυτονομία στο διάστημα. Η εκτόξευση των πρώτων επιχειρησιακών δορυφόρων με ελληνική σημαία, είναι μόνο η αρχή για τους πολλούς ακόμα που θα φτιάξουμε στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου επενδυτικού πλάνου μας για τη χώρα», συμπλήρωσε ο Επικεφαλής της ICEYE Ελλάδος, Βασίλης Χαλουλάκος.«Με το Phasma, την έβδομη κατά σειρά αποστολή της Libre Space Foundation στο διάστημα, καινοτομούμε στον κρίσιμο τομέα της επιτήρησης του ραδιοφάσματος. Η ανάπτυξη βασίστηκε σε αρχές ανοιχτού κώδικα, επιβεβαιώνοντας πως η συνεργατική καινοτομία προσφέρει λύσεις υψηλής τεχνολογικής αξίας. Είμαστε περήφανοι που ενισχύουμε διαρκώς τη θέση της Ελλάδας στη νέα εποχή του διαστήματος, προάγοντας την έρευνα και τον εκδημοκρατισμό της γνώσης», τόνισε η Libre Space Foundation.Ο Διευθύνων Συμβούλος της Prisma Electronics, Χρήστος Γιορδαμλής δήλωσε: «Η εκτόξευση του MICE-1 αποτελεί μια στιγμή μέγιστης σημασίας και μια σημαντική επιβεβαίωση των δυνατοτήτων της Prisma Electronics, η οποία σχεδίασε και κατασκεύασε τον νανοδορυφόρο στην Αλεξανδρούπολη. Με τον MICE-1 αποδεικνύουμε ότι η ελληνική βιομηχανία μπορεί να παράγει τεχνολογία αιχμής και να ανταγωνίζεται ισότιμα στη διεθνή διαστημική και επιχειρηματική σκηνή». https://www.naftemporiki.gr/techscience/2040023/h-ellada-sto-diastima-se-trochia-gyro-apo-tin-gi-5-ellinikoi-mikrodoryforoi/

Νεοανακαλυφθείσες οργανικές ουσίες στα λοφία του Εγκέλαδου. Δραματικά λοφία, μεγάλα και μικρά, ψεκάζουν πάγο νερού από πολλές τοποθεσίες κατά μήκος των διάσημων λωρίδων τίγρης κοντά στον νότιο πόλο του φεγγαριού του Κρόνου, Εγκέλαδου, σε αυτήν την εικόνα που δημοσιεύτηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2010. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2025 ανέλυσε δεδομένα από την αποστολή Cassini της NASA και βρήκε στοιχεία για προηγουμένως μη ανιχνευμένες οργανικές ενώσεις σε ένα λοφίο σωματιδίων πάγου όπως αυτά που φαίνονται εδώ. Τα σωματίδια πάγου εκτοξεύτηκαν από τον ωκεανό που βρίσκεται κάτω από το παγωμένο κέλυφος του Εγκέλαδου. Οι ερευνητές εντόπισαν όχι μόνο μόρια που έχουν βρει στο παρελθόν, αλλά και νέα που ανοίγουν μια πιθανή πορεία προς χημική ή βιοχημική δραστηριότητα. https://www.nasa.gov/image-article/newly-found-organics-in-enceladus-plumes/

Άνοιξαν οι πόρτες, το πλήρωμα του σταθμού επεκτείνεται σε 10 άτομα. Η Αποστολή 73 ολοκλήρωσε την εβδομάδα εργασίας της. Στις 10:16 π.μ. EST, άνοιξε η καταπακτή μεταξύ του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού και του διαστημοπλοίου Soyuz MS-28. Το διαστημόπλοιο έφτασε στη μονάδα Rassvet του εργαστηρίου σε τροχιά στις 7:34 π.μ., μετά την εκτόξευσή του στις 4:27 π.μ. (2:27 μ.μ. ώρα Μπαϊκονούρ) από το Κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν με επιβαίνοντες τον αστροναύτη της NASA Κρις Γουίλιαμς και τους κοσμοναύτες της Roscosmos Σεργκέι Κουντ-Σβερτσκόφ και Σεργκέι Μικάεφ. Το τρίο θα περάσει περίπου οκτώ μήνες στον διαστημικό σταθμό πριν επιστρέψει στη Γη το καλοκαίρι του 2026. Μάθετε περισσότερα για τις δραστηριότητες του διαστημικού σταθμού ακολουθώντας το ιστολόγιο του διαστημικού σταθμού , @space_station στο X, καθώς και τους λογαριασμούς του ISS στο Facebook και στο Instagram . https://www.nasa.gov/blogs/spacestation/2025/11/27/hatches-open-station-crew-expands-to-10/ Το πρόσφατα διευρυμένο πλήρωμα της Αποστολής 73. Στην πρώτη σειρά (από αριστερά) βρίσκονται τα νεότερα μέλη του πληρώματος, ο Κρις Γουίλιαμς από τη NASA και οι κοσμοναύτες της Roscosmos, Σεργκέι Κουντ-Σβερτσκόφ και Σεργκέι Μικάεφ. Στο πίσω μέρος βρίσκονται ο αστροναύτης της NASA, Μάικ Φίνκε, ο κοσμοναύτης της Roscosmos, Σεργκέι Ριζίκοφ, οι αστροναύτες της NASA, Τζόνι Κιμ και Ζένα Κάρντμαν, ο κοσμοναύτης της Roscosmos, Αλεξέι Ζουμπρίτσκι, η αστροναύτης της JAXA (Ιαπωνική Υπηρεσία Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης) Κίμια Γιούι και ο κοσμοναύτης της Roscosmos, Όλεγκ Πλατόνοφ.

Ο μεγαλύτερος ανιχνευτής νετρίνων στον κόσμο άρχισε να λειτουργεί στην Κίνα. Τρισεκατομμύρια νετρίνα περνούν μέσα από το σώμα μας κάθε μέρα. Προέρχονται από τον Ήλιο και το βαθύτερο διάστημα. Για να ανιχνευθούν αυτά τα φευγαλέα υποατομικά σωματίδια απαιτούνται τεράστιοι ανιχνευτές. Σαν αυτόν που βρίσκεται 700 μέτρα κάτω από τους κυματιστούς λόφους της νότιας Κίνας, κοντά στην πόλη Jiangmen. Εκεί λειτουργεί το JUNO (Jiangmen Underground Neutrino Observatory), το μεγαλύτερο παρατηρητήριο νετρίνων.Μετά από μόλις 59 ημέρες λειτουργίας οι φυσικοί του JUNO δημοσίευσαν τα πρώτα του αποτελέσματα (Initial performance results of the JUNO detector– First measurement of reactor neutrino oscillations at JUNO). Και μέχρι στιγμής, είναι πολύ ελπιδοφόρα, λένε οι φυσικοί. https://arxiv.org/abs/2511.14590 Η ανακάλυψη ότι τα νετρίνα έχουν μάζα (για την οποία απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 2015), οφείλεται σ’ αυτό που ονομάζουμε ταλαντώσεις των νετρίνων. https://physicsgg.me/2015/10/09/η-αποκάλυψη-των-ταλαντώσεων-των-νετρί/ Ο λόγος για αυτό το παράξενο φαινόμενο δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητός, αλλά μπορεί να κρύβει το κλειδί για μια συναρπαστική νέα φυσική. Σύμφωνα με το Καθιερωμένο Πρότυπο των στοιχειωδών σωματιδίων, υπάρχουν τρεις τύποι νετρίνων – τα νετρίνα του ηλεκτρονίου (νe), νετρίνα του μιονίου (νμ) και νετρίνα του ταυ (ντ). Tα νετρίνα «ταλαντώνονται», που σημαίνει ότι μπορούν να αλλάζουν μεταξύ αυτών των τριών τύπων (γεύσεων). Η γεύση δεν είναι μόνιμο χαρακτηριστικό των νετρίνων αφού αλλάζει με το χρόνο. Συνεπώς τα νe, νμ και ντ δεν είναι στάσιμες καταστάσεις με συγκεκριμένες μάζες αλλά υπερθέσεις στάσιμων καταστάσεων, οι οποίες παριστάνονται με ν1, ν2 και ν3. Ας σημειωθεί ότι τα «πραγματικά» νετρίνα, αυτά που έχουν καθορισμένη μάζα και παραμένουν τα ίδια για πάντα, όπως συμβαίνει με όλα τα στοιχειώδη σωματίδια είναι τα ν1, ν2 και ν3, και όχι τα νe, νμ και ντ (διαβάστε σχετικά: Ποιό είναι το βαρύτερο νετρίνο; https://physicsgg.me/2021/05/18/ποιό-είναι-το-βαρύτερο-νετρίνο/ και Πόσο βαρύ είναι ένα νετρίνο;). https://physicsgg.me/2024/03/08/πόσο-βαρύ-είναι-ένα-νετρίνο/ Το φαινόμενο των ταλαντώσεων και το γεγονός ότι η μάζα ηρεμίας των νετρίνων δεν είναι μηδέν, σημαίνουν ότι τα νετρίνα είναι μέχρι στιγμής το μόνο στοιχειώδες σωματίδιο για το οποίο υπάρχει μια ιδιότητα που το Καθιερωμένο Πρότυπο δεν προβλέπει. Έτσι, τα νετρίνα είναι η μόνη πύλη προς την φυσική πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο.Στους δυο μήνες λειτουργίας του ανιχνευτή JUNO, κατάφερε να μετρήσει με πρωτοφανή ακρίβεια παραμέτρους των διαφορετικών τύπων ή «γεύσεων» των νετρίνων – μια γωνία μίξης των νετρίνων και την διαφορά των μαζών τους στο τετράγωνο.Το JUNO, μεταξύ άλλων, εκτός των μετρήσεων υψηλής ακρίβειας παραμέτρων των ταλαντώσεων νετρίνων, έχει ως στόχο να προσδιορίσει και την σειρά των τριών μαζικών καταστάσεων των νετρίνων (ν1, ν2 , ν3 ). Δηλαδή το αν ακολουθούν μια «κανονική σειρά μάζας», όπου η μάζα του ν1 είναι η ελαφρύτερη και του ν3 η βαρύτερη, ή μια ανεστραμμένη; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα έχει σημαντικές επιπτώσεις, από την ανακάλυψη νέας φυσικής, μέχρι την εξήγηση ορισμένων κοσμολογικών μυστηρίων. Κι αυτό συμβαίνει διότι, παρά το γεγονός ότι τα νετρίνα έχουν πολύ μικρές μάζες, είναι τόσο πολυάριθμα που μπορεί να παίζουν βασικό ρόλο στην κατανομή της ύλης στο σύμπαν. Ο ανιχνευτής JUNO περιέχει 20.000 τόνους υγρού οργανικού σπινθηριστή σε μια κεντρική σφαίρα. Όταν ένα νετρίνο αλληλεπιδρά με το υγρό παράγεται μια λάμψη φωτός που συλλέγεται από την διάταξη των αισθητήρων που περιβάλλουν τη σφαίρα. πηγές: 1. Chinese particle detector tests ‘portal to physics beyond the Standard Model’ — with outstanding results – www.livescience.com 2. China’s Giant Underground Neutrino Observatory Just Released Its First Results—And They’re Promising –www.scientificamerican.com

Νέες μελέτες ρίχνουν φως στην ύπαρξη και λειτουργία της συνείδησης. Απαντήσεις στα ερωτηματικά της εμφάνισης και… χρήσης της συνείδησης στους ανθρώπους. Ποιο εξελικτικό σκοπό εξυπηρετεί η συνείδηση και τι πληροφορίες μπορούν να μας προσφέρουν τα πτηνά σχετικά με την προέλευσή της; Αυτά τα ερωτήματα βρίσκονται στο επίκεντρο δύο νέων μελετών από ερευνητές του Πανεπιστημίου Ruhr στο Μπόχουμ.Τα τελευταία είκοσι χρόνια το ενδιαφέρον για την επιστήμη της συνείδησης έχει αυξηθεί ραγδαία, όμως ένα βασικό ζήτημα παραμένει άλυτο: σε τι χρησιμεύει στην πραγματικότητα η συνείδηση; Γιατί εμφανίστηκε εξαρχής; Η εύρεση απαντήσεων είναι ουσιαστική για την κατανόηση του λόγου για τον οποίο ορισμένα είδη, όπως το ανθρώπινο ανέπτυξαν συνειδητή επίγνωση, ενώ άλλα όχι.Η έρευνα για τους εγκεφάλους των πτηνών προσθέτει μια ακόμη σημαντική οπτική δείχνοντας ότι η εξέλιξη μπορεί να παράγει παρόμοια λειτουργικά αποτελέσματα για τη συνείδηση ακόμη και όταν οι βασικές δομές του εγκεφάλου διαφέρουν.Ερευνητές με επικεφαλής τους καθηγητές Άλμπερτ Νέβεν και Ονουρ Γκουντίρκιν στο Πανεπιστήμιο Ruhr στο Μπόχουμ στη Γερμανία δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στην επιθεώρηση «Philosophical Transactions of the Royal Society B». Η ευχαρίστηση και ο πόνος Η συνειδητή εμπειρία επηρεάζει κάθε μέρος της ζωής μας μέσα από στιγμές απόλαυσης αλλά και δυσφορίας. Μπορεί να νιώσουμε τη ζεστασιά του Ήλιου στο δέρμα μας ή να ακούσουμε το κελάηδισμα των πουλιών και να αισθανθούμε μια αίσθηση ηρεμίας.Άλλες φορές αντιλαμβανόμαστε τον πόνο όπως ένα γόνατο που πονάει μετά από ένα χτύπημα ή παλεύουμε με επίμονες απαισιόδοξες σκέψεις. Αυτό εγείρει ένα θεμελιώδες ερώτημα: γιατί τα ζωντανά όντα να εξελίξουν μια ικανότητα που περιλαμβάνει τόσο ευχάριστες αισθήσεις όσο και εμπειρίες βαθιά δυσάρεστες ή ακόμη και συντριπτικές;Ο Άλμπερτ Νέβεν και ο Κάρλος Μοντεμαγιόρ περιγράφουν τη συνείδηση ως αποτελούμενη από τρεις μορφές, καθεμιά με ξεχωριστό σκοπό: βασική διέγερση, γενική εγρήγορση και ανακλαστική αυτοσυνείδηση. Στάδιο Πρώτο: Βασική Διέγερση. «Εξελικτικά, η βασική διέγερση αναπτύχθηκε πρώτη, με τη βασική λειτουργία να θέτει το σώμα σε κατάσταση συναγερμού σε καταστάσεις που απειλούν τη ζωή, ώστε ο οργανισμός να παραμείνει ζωντανός», εξηγεί ο Νέβεν. «Ο πόνος είναι ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό μέσο για την αντίληψη ζημιάς στο σώμα και την ένδειξη της απειλής για τη συνέχιση της ζωής. Αυτό συχνά προκαλεί μια αντίδραση επιβίωσης, όπως φυγή ή ακινησία». Στάδιο Δεύτερο: Γενική Εγρήγορση. Ένα δεύτερο βήμα στην εξέλιξη είναι η ανάπτυξη της γενικής εγρήγορσης. Αυτή μας επιτρέπει να εστιάζουμε σε ένα στοιχείο μέσα στη ροή διαφορετικών πληροφοριών. Όταν βλέπουμε καπνό ενώ κάποιος μας μιλάει μπορούμε να επικεντρωθούμε μόνο στον καπνό και να αναζητήσουμε την πηγή του. «Αυτό καθιστά δυνατό να μάθουμε νέες συσχετίσεις: πρώτα τον απλό αιτιώδη συσχετισμό ότι ο καπνός προέρχεται από φωτιά και δείχνει πού βρίσκεται η φωτιά. Αλλά η στοχευμένη εγρήγορση μας επιτρέπει επίσης να αναγνωρίζουμε σύνθετες, επιστημονικές συσχετίσεις», λέει ο Κάρλος Μοντεμαγιόρ. Στάδιο Τρίτο: Ανακλαστική Αυτοσυνείδηση. Οι άνθρωποι και ορισμένα ζώα αναπτύσσουν στη συνέχεια μια ανακλαστική αυτοσυνείδηση. Στην πολύπλοκη μορφή της σημαίνει ότι μπορούμε να στοχαστούμε τον εαυτό μας καθώς και το παρελθόν και το μέλλον μας. Μπορούμε να σχηματίσουμε μια εικόνα για τον εαυτό μας και να την ενσωματώσουμε στις πράξεις και στα σχέδιά μας. «Η ανακλαστική συνείδηση, στις απλές μορφές της, αναπτύχθηκε παράλληλα με τις δύο βασικές μορφές της συνείδησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συνειδητή εμπειρία εστιάζει όχι στην αντίληψη του περιβάλλοντος αλλά στην συνειδητή καταγραφή πτυχών του εαυτού» εξηγεί ο Νέβεν.Αυτό περιλαμβάνει την κατάσταση του ίδιου του σώματος, καθώς και την αντίληψη, τις αισθήσεις, τις σκέψεις και τις πράξεις. Ένα απλό παράδειγμα είναι η αναγνώριση του εαυτού στον καθρέφτη, μια ικανότητα που τα παιδιά αναπτύσσουν στους 18 μήνες και που έχει παρατηρηθεί και σε ορισμένα ζώα όπως χιμπαντζήδες, δελφίνια και καρακάξες. Οι ανακλαστικές συνειδητές εμπειρίες, ως βασική τους λειτουργία, μας επιτρέπουν να εντασσόμαστε καλύτερα στην κοινωνία και να συντονιζόμαστε με τους άλλους. Τα πτηνά Οι ερευνητές δείχνουν στη μελέτη τους ότι τα πτηνά ενδέχεται να διαθέτουν θεμελιώδεις μορφές συνειδητής αντίληψης. Οι ερευνητές τονίζουν τρεις κεντρικούς τομείς στους οποίους τα πτηνά παρουσιάζουν αξιοσημείωτες ομοιότητες με τις συνειδητές εμπειρίες των θηλαστικών: αισθητηριακή συνείδηση, νευροβιολογικά θεμέλια και εκδηλώσεις αυτοσυνείδησης. Πρώτον μελέτες της αισθητηριακής συνείδησης δείχνουν ότι τα πτηνά όχι μόνο επεξεργάζονται αυτόματα τα ερεθίσματα αλλά τα βιώνουν υποκειμενικά. Όταν τα περιστέρια εκτίθενται σε αμφίσημα οπτικά ερεθίσματα, εναλλάσσονται μεταξύ διαφορετικών ερμηνειών, παρόμοια με τους ανθρώπους. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι οι κάργιες που θεωρούνται από τα πιο ευφυή πτηνά διαθέτουν νευρικά σήματα που δεν αντανακλούν τη φυσική παρουσία ενός ερεθίσματος, αλλά την υποκειμενική αντίληψη του ζώου. Όταν μια κάργια μερικές φορές αντιλαμβάνεται συνειδητά ένα ερέθισμα και άλλες φορές όχι, ορισμένα νευρικά κύτταρα αντιδρούν ανάλογα με αυτήν την εσωτερική εμπειρία.Οι εγκέφαλοι των πτηνών περιέχουν λειτουργικές δομές που ανταποκρίνονται στις θεωρητικές απαιτήσεις της συνειδητής επεξεργασίας παρά τη διαφορετική εγκεφαλική τους δομή. «Το πτηνό ισοδύναμο του προμετωπιαίου φλοιού, το NCL, διαθέτει τεράστιες συνδέσεις και επιτρέπει στον εγκέφαλο να ενσωματώνει και να επεξεργάζεται ευέλικτα πληροφορίες. Το συνδεσμικό δίκτυο του προσκεφαλικού εγκεφάλου των πουλιών, που παρουσιάζει το σύνολο των ροών πληροφοριών ανάμεσα στις περιοχές του εγκεφάλου, έχει πολλές ομοιότητες με αυτό των θηλαστικών. Τα πουλιά πληρούν έτσι πολλά κριτήρια καθιερωμένων θεωριών της συνείδησης, όπως η θεωρία του Παγκόσμιου Νευρωνικού Χώρου Εργασίας» λέει ο ΓκουντίρκινΠρόσφατα πειράματα δείχνουν ότι τα πτηνά μπορεί να διαθέτουν διαφορετικά είδη αυτοαντίληψης. Αν και ορισμένα είδη κορβιδών περνούν το παραδοσιακό τεστ του καθρέφτη, άλλες οικολογικά σημαντικές παραλλαγές των δοκιμών έχουν δείξει περαιτέρω μορφές αυτοσυνείδησης σε άλλα είδη. «Πειράματα δείχνουν ότι περιστέρια και κότες διακρίνουν ανάμεσα στην αντανάκλασή τους σε καθρέφτη και σε ένα πραγματικό άτομο του είδους τους και αντιδρούν ανάλογα με το πλαίσιο. Αυτό αποτελεί ένδειξη περιστασιακής βασικής αυτοσυνείδησης», λέει ο Γκουντίρκιν.Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η συνείδηση είναι ένα παλαιότερο και πιο διαδεδομένο εξελικτικό φαινόμενο από ό,τι πιστευόταν. Τα πτηνά δείχνουν ότι η συνειδητή επεξεργασία είναι δυνατή και χωρίς εγκεφαλικό φλοιό και ότι διαφορετικές εγκεφαλικές δομές μπορούν να επιτύχουν παρόμοιες λειτουργικές λύσεις. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2039681/nees-meletes-richnoyn-fos-stin-yparxi-kai-leitoyrgia-tis-syneidisis/

Απειλούνται με εξαφάνιση οι μυστηριώδεις καρχαρίες με τα μεγάλα μάτια: Τους σκοτώνουν για καλλυντικά. Με καταπράσινα, τεράστια μάτια και λεπτό, σχεδόν προϊστορικό σώμα, οι καρχαρίες «gulper» περιπλανώνται στα βάθη των ωκεανών εδώ και εκατομμύρια χρόνια.Σήμερα όμως, το αρχέγονο αυτό είδος απειλείται όσο ποτέ: Όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ του CNN, η εκρηκτική ζήτηση για το πολύτιμο σκουαλένιο – το χημικό που κρύβεται στο συκώτι των καρχαριών αυτών – έχει οδηγήσει τρεις στους τέσσερις σε άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης. Τα βάθη που απειλούνται Παρά το γεγονός ότι οι «gulper» ζουν σε βάθος από 200 έως 1.500 μέτρα, η αλιεία σε βαθιά νερά, ενισχυμένη από την τεχνολογία και την εξάντληση των παράκτιων αποθεμάτων, τους έχει φέρει στο επίκεντρο ενός σιωπηλού αλλά καταστροφικού κυνηγιού. Μπορούν όμως να προστατευτούν.Σύμφωνα με το CNN πάνω από 145 είδη καρχαριών και σαλαχιών περιλαμβάνονται ήδη στο Παράρτημα II της CITES, όμως κανένα δεν είναι βαθύβιο είδος. Αυτό το κενό φιλοδοξεί να καλύψει η πρόταση που συζητείται αυτή την εβδομάδα στο Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν, στο πλαίσιο της 20ής Συνόδου των Μερών της CITES.Η πρόταση ζητά την ένταξη όλων των ειδών «gulper» στο Παράρτημα II, κάτι που θα επιβάλει αυστηρότερους κανόνες στο διεθνές εμπόριο και θα ενισχύσει τη δυνατότητα παρακολούθησης. Η βιομηχανία του σκουαλενίου Οι «gulper» μπαίνουν στο στόχαστρο για το συκώτι τους, το οποίο περιέχει πάνω από 70% σκουαλενίου, το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ όλων των οικογενειών καρχαριών. Το σκουαλένιο χρησιμοποιείται σε: καλλυντικά και ενυδατικές κρέμες αντιγηραντικά προϊόντα aftershave και αντηλιακά ακόμη και σε φαρμακευτικά τσιρότα Παρά το γεγονός ότι το 80% του παγκόσμιου σκουαλενίου σήμερα προέρχεται από φυτικές πηγές (κυρίως από ελαιόλαδο), η ζήτηση για το ζωικής προέλευσης προϊόν παραμένει υψηλή σε ορισμένες αγορές.Σύμφωνα με εκτιμήσεις, για την παραγωγή 1 τόνου σκουαλενίου απαιτούνται περίπου 3.000 καρχαρίες, ενώ η παγκόσμια ζήτηση το 2012 είχε φτάσει τους 2.000 τόνους — με άγνωστα επίπεδα την τελευταία δεκαετία λόγω της περιορισμένης παρακολούθησης. Καθίζηση πληθυσμών έως και 80% Οι επιστήμονες περιγράφουν μια δραματική εικόνα. Μελέτη του 2024 στο Science δείχνει ότι:σχεδόν τα 2/3 των απειλούμενων βαθύβιων καρχαριών έχουν χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή λαδιού οι πληθυσμοί των «gulper» έχουν μειωθεί πάνω από 80% σε ορισμένες περιοχές η αναπαραγωγική τους ικανότητα είναι τόσο αργή, που κάποια είδη χρειάζονται δεκαετίες για να ανακάμψουνΧαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο «dumb gulper shark», ο οποίος, παρότι φαίνεται νωθρός όταν αλιεύεται, θα χρειαστεί 86 χρόνια για να ανακτήσει μόλις το 25% του αρχικού του πληθυσμού.«Οι καρχαρίες αυτοί αναπαράγονται περισσότερο σαν θηλαστικά παρά σαν ψάρια», τονίζει ο Matt Collis, διευθυντής πολιτικής της IFAW. «Αυτό τους κάνει εξαιρετικά ευάλωτους». Ρυθμίσεις που μπορούν να κάνουν τη διαφορά Η CITES αποτελεί ένα από τα ελάχιστα διεθνή εργαλεία με πραγματικούς μηχανισμούς συμμόρφωσης: σε περίπτωση παράνομης ή μη βιώσιμης εμπορίας, μπορεί να επιβάλει περιορισμούς ή πλήρεις απαγορεύσεις στο εμπόριο.Εταιρείες όπως η L’Oréal και η Unilever έχουν ήδη στραφεί σε φυτικό σκουαλένιο από το 2008, ενώ νέες «πράσινες» μάρκες —όπως η Biossance— βασίζονται αποκλειστικά σε βιομηχανικά παραγόμενο φυτικό σκουαλάνιο, αποδεικνύοντας ότι οι εναλλακτικές είναι εξίσου αποτελεσματικές.Η πίεση προς τις εταιρείες αυξάνεται, ωστόσο οι ειδικοί προειδοποιούν: χωρίς διεθνή ρύθμιση, οι πληθυσμοί των βαθύβιων ειδών δεν θα αντέξουν. Το παράθυρο που κλείνει Καθώς χώρες όπως οι Μαλδίβες επανεξετάζουν τη χαλάρωση των περιορισμών —παρά το γεγονός ότι είδαν μείωση 97% στους πληθυσμούς σε μόλις 21 χρόνια— η ανάγκη για διεθνή δράση είναι επείγουσα.«Δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε άλλο», λέει ο Collis. «Οι gulper δεν ανακάμπτουν όπως τα άλλα ψάρια. Δεν μπορούν να αντέξουν αυτό το επίπεδο εκμετάλλευσης». https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/2039386/apeiloyntai-me-exafanisi-oi-mystiriodeis-karcharies-me-ta-megala-matia-toys-skotonoyn-gia-kallyntika/ Οι γάτες έγιναν συντροφιά μας πολύ πιο αργά από ό,τι νομίζετε. Οι επιστήμονες τοποθετούν την απαρχή της σχέσης ανθρώπου–γάτας πολύ αργότερα και… πολύ νοτιότεραΟι γάτες μπορεί να κυριαρχούν σήμερα στα σπίτια, στην ποπ κουλτούρα και φυσικά στο διαδίκτυο, όμως η πορεία τους από άγρια θηρευτικά ζώα σε καλομαθημένα κατοικίδια δεν είναι τόσο αρχαία όσο πιστεύαμε.Νέα επιστημονική μελέτη «μεταφέρει» την εξημέρωση χιλιάδες χρόνια πιο κοντά μας — και από τη Μέση Ανατολή στη βόρεια Αφρική. Η εξημέρωση άργησε – και έγινε στην Αφρική Για δεκαετίες, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι η εξημέρωση των γατών ξεκίνησε πριν από 10.000 χρόνια, παράλληλα με την αυγή της γεωργίας στη γόνιμη Ημισέληνο.Όμως έρευνα ομάδας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με επικεφαλής τον καθηγητή Γκρέγκερ Λάρσον, δείχνει ότι τα πρώτα βήματα της συμβίωσης ανθρώπου–γάτας έγιναν μόλις πριν από 3.5 έως 4 χιλιάδες χρόνια — και μάλιστα στη βόρεια Αφρική.Η ανάλυση DNA από οστά γατών που βρέθηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους της Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής και της Ανατολίας αποκάλυψε ότι η σχέση αυτή δεν συνδέεται με τους πρώτους αγρότες της Ανατολικής Μεσογείου.Αντίθετα, όλα δείχνουν προς την Αίγυπτο, έναν πολιτισμό που ήδη φημιζόταν για την ιδιαίτερη λατρεία του στις γάτες, από τα έργα τέχνης μέχρι τις μούμιες ζώων. Από ιερά ζώα σε… ταξιδιώτες του κόσμου Μόλις οι γάτες συνδέθηκαν με τους ανθρώπους, άρχισαν να ταξιδεύουν μαζί τους. Αιχμαλωτίζοντας τα ποντίκια στα πλοία, έγιναν πολύτιμοι σύντροφοι σε μακρινά ταξίδια και τελικά εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία, έφτασαν στην Ευρώπη πολύ αργότερα απ’ όσο νομίζαμε — περίπου πριν από 2.000 χρόνια, μαζί με τους Ρωμαίους.Από εκεί, «πήραν τον δρόμο του μεταξιού» προς την Κίνα, όπου βρέθηκαν σε κάθε είδους εγκαταστάσεις και οικισμούς. Σήμερα, ζουν σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, πλην της Ανταρκτικής. Οι «ανταγωνιστές» της Ασίας: οι λεοπαρδόγατες Μια δεύτερη ανατροπή της έρευνας αφορά την Άπω Ανατολή. Πολύ πριν φτάσουν οι σύγχρονες γάτες, ένα άλλο μικρόσωμο, άγριο αιλουροειδές είχε ήδη αναπτύξει μια χαλαρή, ωφελιμιστική σχέση με τις ανθρώπινες κοινότητες της Κίνας: οι λεοπαρδόγατες.Αυτές οι γάτες με το χαρακτηριστικό τρίχωμα ζούσαν κοντά σε οικισμούς για περίπου 3.500 χρόνια, λειτουργώντας ως φυσικοί ελεγκτές τρωκτικών. Η σχέση ανθρώπων–λεοπαρδόγατας ήταν «κοινοβιακή», όπως εξηγεί η καθηγήτρια Σου-Τζιν Λόου του Πανεπιστημίου του Πεκίνου: το ζώο ωφελούνταν, ο άνθρωπος σχεδόν δεν επηρεαζόταν.Οι λεοπαρδόγατες δεν εξημερώθηκαν ποτέ — παραμένουν άγριες έως σήμερα. Ωστόσο, διασταυρώθηκαν πρόσφατα με οικόσιτες γάτες για να δημιουργήσουν μία από τις πιο δημοφιλείς σύγχρονες ράτσες: τη γάτα της Βεγγάλης. https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/2039713/oi-gates-eginan-syntrofia-mas-poly-pio-arga-apo-oti-nomizete/ ros2.avif

Οι «χαμένες αδελφές» των Πλειάδων γεμίζουν τον νυχτερινό ουρανό. Μόνο επτά άστρα είναι ορατά με γυμνό μάτι στο αστρικό σμήνος των Πλειάδων. Ο πραγματικός αριθμός υπερβαίνει τις 3.000.Κοιτάξτε προς τα ανατολικά ένα χειμωνιάτικο βράδυ λίγο μετά τη δύση, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ταύρου. Αποκλείεται να μην δείτε Πλειάδες, μια ομάδα λαμπερών, σχεδόν μυθικών αστεριών που συνεπαίρνει την ανθρώπινη φαντασία εδώ και χιλιάδες χρόνια. διαβάστε επίσης: Ψάχνοντας στην Πούλια … την χαμένη Πλειάδα. https://physicsgg.me/2021/01/26/ψάχνοντας-στην-πούλια-την-χαμένη-πλε/ Γνωστές και ως Πούλια, οι Πλειάδες υποτίθεται ότι αποτελούνται από επτά αστέρια, τα οποία πήραν τα ονόματά τους από τις κόρες του Άτλαντα και της Πλειόνης. Αρκετές εκατοντάδες ακόμα άστρα διακρίνονται με τηλεσκόπιο.Στην πραγματικότητα, το αστρικό σμήνος αποτελείται από περισσότερα από 3.000 άστρα: είναι οι «χαμένες αδελφές» των Πλειάδων, οι οποίες ανακαλύφθηκαν χάρη σε μελέτη που δημοσιεύεται στο The Astrophysical Journal.Όλα αυτά τα άστρα γεννήθηκαν από το ίδιο νέφος υδρογόνου πριν από περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια, όμως στην πορεία του χρόνου σκορπίστηκαν λόγω της βαρυτικής αλληλεπίδρασης με τον υπόλοιπο Γαλαξία.Σήμερα, το Μεγάλο Σύμπλεγμα των Πλειάδων, όπως το ονόμασαν οι ερευνητές, εκτείνεται σε πλάτος 2.000 ετών φωτός και καταλαμβάνει ολόκληρο τον ουρανό του βορείου ημισφαιρίο.Οι ερευνητές αρχικά αναγνώρισαν πάνω από 10.000 άστρα που κινούνται γύρω από το κέντρο του Γαλαξία με παρόμοιες ταχύτητες και δυνητικά θα μπορούσαν να σχετίζονται με τις Πλειάδες, σύμφωνα με δεδομένα του ευρωπαϊκού διαστημικού τηλεσκοπίου Gaia.Στη συνέχεια, η ερευνητική ομάδα περιόρισε τη λίστα των υποψηφίων χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου TESS, το οποίο μπορεί να μετρά την ταχύτητα περιστροφής των άστρων.Η ταχύτητα περιστροφής μειώνεται καθώς ένα άστρο γερνά, μπορεί επομένως να δώσει μια εκτίμηση της ηλικίας του.Δεδομένα από ένα επίγειο τηλεσκόπιο στο Νιου Μέξικο επέτρεψαν επίσης στους ερευνητές να συγκρίνουν τη χημική σύσταση των άστρων.«Ο πυρήνας των Πλειάδων διαφέρει χημικά σε σχέση με το μέσο άστρο όσον αφορά την περιεκτικότητα σε στοιχεία όπως το μαγνήσιο και το πυρίτιο» δήλωσε ο Λιούκ Μπούμα του Ινστιτούτου Κάρνεγκι, μέλος της ερευνητικής ομάδας.«Τα άλλα άστρα που προτείνουμε ότι ανήκουν στο Μεγάλο Σύμπλεγμα των Πλειάδων παρουσιάζουν τις ίδιες χημικές διαφορές. O συνδυασμός αυτών των τριών στοιχείων –οι τροχιές στον Γαλαξία, οι ηλικίες και η χημική σύσταση- δείχνει ότι βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο όταν κάνουμε αυτές τις συνδέσεις» εξήγησε ο ερευνητής.Πολιτισμοί σε όλο τον κόσμο έχουν πλάσει ιστορίες και παραδόσεις που συνδέονται με τις Πλειάδες. Στην ελληνική μυθολογία, ο Δίας μεταμόρφωσε τις επτά αδελφές σε αστέρια για να τις προστατεύσει από τον κυνηγό Ωρίωνα.Στην Ιαπωνία, το αστρικό σμήνος είναι γνωστό ως Subaru και ενέπνευσε το λογότυπο της ομώνυμης αυτοκινητοβιομηχανίας.Οι Μαορί της Νέας Ζηλανδίας ονομάζουν την ομάδα «Ματραρίκι». Η εμφάνισή της στον χειμερινό ουρανό σηματοδοτεί την έλευση του νέου έτους.«Στο βόρειο ημισφαίριο, κοιτάζουμε τις Πλειάδες και πλάθουμε ιστορίες εδώ και χιλιάδες χρόνια» σχολίασε ο Άντρου Μπόιλ του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Υπάρχουν όμως πολλά ακόμα που μένει να μάθουμε». https://www.in.gr/2025/11/27/in-science/space/oi-xamenes-adelfes-ton-pleiadon-gemizoun-ton-nyxterino-ourano/ Το ανοιχτό αστρικό σύστημα Μessier 45 ή Πλειάδες ή Επτά Αδελφές με το «μάτι» του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble Το Μεγάλο Σύμπλεγμα των Πλειάδων σε χάρτη ολόκληρου του ουρανού. Τα νέα μέλη της ομάδας εμφανίζονται με κίτρινο, τα παλιά με γαλάζιο

Διαστημική στροφή ισχύος: Η Ελλάδα διπλασιάζει τη συμμετοχή της στην ESA – Πάνω από 1 δισ. ευρώ τα έργα. «Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: να χτίσουμε ένα σύγχρονο και ανταγωνιστικό ελληνικό οικοσύστημα διαστήματος» Ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ ο συνολικός προϋπολογισμός των διαστημικών έργων, όπως ανέφερε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, κατά την τοποθέτησή του στο Συμβούλιο Υπουργών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) στη Βρέμη της Γερμανίας, σήμερα Πέμπτη.Τον υπουργό συνόδευσαν ο γενικός γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Κωνσταντίνος Καράντζαλος και ο πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος (ΕΛΚΕΔ), Εμμανουήλ Ράμμος.«Το διάστημα δεν είναι πλέον μακριά. Διαμορφώνει την ασφάλειά μας. Οδηγεί την οικονομία. Υποστηρίζει την καθημερινή ζωή. Αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την Ευρώπη και είναι για την Ελλάδα επένδυση για την ανθεκτικότητα, την καινοτομία, τη μακροπρόθεσμη ευημερία», τόνισε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης.Επιπλέον, υπογράμμισε ότι «τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η Ελλάδα έχει ενεργήσει με αποφασιστικότητα. Υλοποιούμε με συνέπεια και ταχύτατα το εθνικό διαστημικό μας πρόγραμμα, ενώ τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, μαζί με εκείνα που ξεκινούν σύντομα, ξεπερνούν συνολικά το ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Τα περισσότερα είναι συστήματα διπλής χρήσης που ενισχύουν την ασφάλεια, την πολιτική προστασία, την περιβαλλοντική παρακολούθηση και τις βασικές Δημόσιες Υπηρεσίες». Διπλασιάζεται η ελληνική συμμετοχή στα προγράμματα του ESA Παράλληλα, όπως τονίζεται σε σχετικό ανακοινωθέν, με απόφαση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης διπλασιάζεται η ελληνική συμμετοχή στα προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης του ESA, ξεπερνώντας τα 66 εκατ. ευρώ ανά τριετία.Σύμφωνα με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αξιοποιώντας τους πόρους αυτούς, η Ελλάδα μπορεί να συμμετέχει σε μεγαλύτερα και πιο απαιτητικά έργα της ESA, να προσελκύει και να αναλαμβάνει προηγμένα αναπτυξιακά προγράμματα, να ενισχύει και να διατηρεί υψηλής εξειδίκευσης ανθρώπινο δυναμικό, να στηρίζει εγχώριες γραμμές παραγωγής και τεχνολογίες αιχμής και να δημιουργεί νέες ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις του διαστημικού κλάδου.Όπως τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου, το ποσό των προηγούμενων ετών δεν επαρκούσε για να στηρίξει ουσιαστικά την τεχνολογική ανάπτυξη. Σύμφωνα με το υπουργείο, είναι χαρακτηριστικό ότι το ελληνικό οικοσύστημα μπορούσε να διεκδικήσει ετησίως μόλις περί τα 10 εκατ. ευρώ σε έργα διαστημικής τεχνολογίας, τη στιγμή που σήμερα, χάρη στην ενίσχυση των επενδύσεων με το «Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων», η δυναμική και η ωριμότητα του κλάδου έχουν αυξηθεί σημαντικά.Όπως τονίζεται από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με τον διπλασιασμό της επένδυσης, διασφαλίζεται η συνέχιση της δυναμικής ανάπτυξης του κλάδου, που τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σημαντική πρόοδο. Σύμφωνα με το υπουργείο, η συγκεκριμένη επένδυση έχει υψηλή πολλαπλασιαστική επίδραση, καθώς τα κονδύλια επιστρέφουν στην οικονομία μέσω έργων, τεχνολογίας και νέων θέσεων εργασίας. Διεθνείς μελέτες καταγράφουν απόδοση επένδυσης που μπορεί να φτάσει και το 1:10. «Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: να χτίσουμε ένα σύγχρονο και ανταγωνιστικό ελληνικό οικοσύστημα διαστήματος» Όπως σημείωσε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, «η πρόοδος, που επιτυγχάνουμε, ευθυγραμμίζεται πλήρως με την Εθνική Στρατηγική για το Διάστημα, η οποία θέτει έναν σαφή, ρεαλιστικό και φιλόδοξο οδικό χάρτη. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: να χτίσουμε ένα σύγχρονο και ανταγωνιστικό ελληνικό οικοσύστημα διαστήματος, που υποστηρίζει τον ψηφιακό μετασχηματισμό σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ενισχύει την εθνική ανθεκτικότητα και επενδύει στους ανθρώπους, στις δεξιότητες και στην καινοτομία».«Το διεθνές περιβάλλον καθιστά αυτό το έργο ακόμη πιο επιτακτικό, καθώς οι διαστημικές τεχνολογίες βρίσκονται στο επίκεντρο της άμυνας, της αποτροπής και της στρατηγικής αυτονομίας. Τεχνολογίες διπλής χρήσης που αναπτύσσονται εντός της ESA μπορούν να εξασφαλίσουν ανεξάρτητη πρόσβαση στο διάστημα καθώς και αξιόπιστες, κυρίαρχες λύσεις» συμπλήρωσε ο κ. Παπαστεργίου.Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο υπουργός σε εμβληματικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, όπως η «Space Shield», για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας της Ευρώπης, των βιομηχανικών αλυσίδων εφοδιασμού, καθώς και την ανάπτυξη τεχνολογιών διπλής χρήσης για την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα του διαστήματος. «Πρέπει, επιπλέον, να προστατεύσουμε τη συνέχεια των δορυφορικών υπηρεσιών που υποστηρίζουν τις επικοινωνίες, την πλοήγηση, την οικονομία και την ασφάλειά μας. Η ESA παρέχει την απαραίτητη τεχνική υποστήριξη προς αυτή την κατεύθυνση. Η ασφάλεια του διαστήματος είναι επομένως κορυφαία προτεραιότητα. Χρειαζόμαστε καλύτερη παρακολούθηση των αντικειμένων στο διάστημα. Χρειαζόμαστε προστασία από κυβερνοαπειλές. Χρειαζόμαστε ανθεκτικές υποδομές, ασφαλείς συνδέσεις δεδομένων και στιβαρά συστήματα απέναντι σε παρεμβολές, διαστημικά σκουπίδια και εχθρικές ενέργειες. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμβάλει ενεργά σε αυτές τις κοινές ευρωπαϊκές προσπάθειες καθώς και σε δραστηριότητες που υποστηρίζουν την ανθεκτικότητα από το διάστημα», ανέφερε ο κ. Παπαστεργίου.Καταλήγοντας, ο υπουργός τόνισε ότι «θα συνεχίσουμε να επενδύουμε σε τεχνολογικά προγράμματα, σε δραστηριότητες εμπορικής εκμετάλλευσης και σε προηγμένα συστήματα δορυφορικής Τηλεπισκόπησης και Τηλεπικοινωνιών. Υποστηρίζουμε, επίσης, τις ελληνικές εταιρείες, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά μας κέντρα για τη συμμετοχή σε επιστημονικές αποστολές με έμφαση στην ανάπτυξη προηγμένων διαστημικών ρομποτικών συστημάτων καθώς και την προετοιμασία για μια μελλοντική ελληνική αποστολή αστροναύτη. Η Ελλάδα αλλάζει και το κάνει με αυτοπεποίθηση. Επενδύουμε με σχέδιο και κοιτάζουμε το μέλλον με αισιοδοξία. Το διάστημα φέρνει το μέλλον πιο κοντά και η Ελλάδα είναι έτοιμη να βοηθήσει στη διαμόρφωση αυτού του μέλλοντος: για τους πολίτες μας και για την Ευρώπη». https://www.naftemporiki.gr/finance/economy/2039214/diastimiki-strofi-ischyos-i-ellada-diplasiazei-ti-symmetochi-tis-stin-esa-pano-apo-1-dis-eyro-ta-erga/ Τρίο στο Soyuz εκτοξεύεται στον Σταθμό για να προσδεθεί σήμερα. Το επανδρωμένο διαστημόπλοιο Soyuz MS-28 βρίσκεται με ασφάλεια σε τροχιά και κατευθύνεται προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, μετά την εκτόξευση στις 4:27 π.μ. EST (2:27 μ.μ. ώρα Μπαϊκονούρ) από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν, με επιβαίνοντες τον αστροναύτη της NASA Κρις Γουίλιαμς και τους κοσμοναύτες της Roscosmos Σεργκέι Κουντ-Σβερτσκόφ και Σεργκέι Μικάεφ. Μετά από μια τροχιά δύο τροχιών, τριών ωρών προς τον σταθμό, το διαστημόπλοιο θα συνδεθεί αυτόματα με τη μονάδα Rassvet του σταθμού περίπου στις 7:38 π.μ. Η ζωντανή κάλυψη της συνάντησης και της σύνδεσης από τη NASA θα ξεκινήσει στις 6:45 π.μ. στο NASA+ , το Amazon Prime , το YouTube και άλλα. Μάθετε πώς να παρακολουθείτε περιεχόμενο της NASA μέσω μιας ποικιλίας πλατφορμών, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.Το τρίο θα περάσει περίπου οκτώ μήνες στο τροχιακό εργαστήριο πριν επιστρέψει στη Γη το καλοκαίρι του 2026. Αυτή είναι η πρώτη πτήση για τον Williams και τον Mikaev, και η δεύτερη για τον Kud-Sverchkov. https://www.nasa.gov/blogs/spacestation/2025/11/27/trio-aboard-soyuz-launches-to-station-for-docking-today/ Ο πύραυλος Soyuz MS-28 που μεταφέρει τρία μέλη πληρώματος εκτοξεύεται στην ώρα του από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν. Τρία νέα μέλη πληρώματος στο Soyuz προσδέθηκαν στον σταθμό. Στις 7:34 π.μ. EST, το διαστημόπλοιο Soyuz MS-28 συνδέθηκε με τη μονάδα Rassvet του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Ο αστροναύτης της NASA, Κρις Γουίλιαμς, και οι κοσμοναύτες της Roscosmos, Σεργκέι Κουντ-Σβερτσκόφ και Σεργκέι Μικάεφ, απογειώθηκαν στις 4:27 π.μ. (2:27 μ.μ. ώρα Μπαϊκονούρ) από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν. Το άνοιγμα της καταπακτής έχει προγραμματιστεί για τις 10:10 π.μ. Η ζωντανή κάλυψη των εγκαινίων της NASA θα ξεκινήσει στις 9:50 π.μ. στο NASA+ , το Amazon Prime , το YouTube και άλλα. Μάθετε πώς να παρακολουθείτε περιεχόμενο της NASA μέσω μιας ποικιλίας πλατφορμών, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.Μόλις επιβιβαστούν, η τριάδα θα ενταχθεί στην Αποστολή 73, στην οποία συμμετέχουν οι αστροναύτες της NASA Mike Fincke, Zena Cardman και Jonny Kim, η αστροναύτης της JAXA (Ιαπωνική Υπηρεσία Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης) Kimiya Yui και οι κοσμοναύτες της Roscosmos Sergei Ryzhikov, Alexey Zubritsky και Oleg Platonov. Τα νεοαφιχθέντα μέλη του πληρώματος θα περάσουν περίπου οκτώ μήνες στο τροχιακό εργαστήριο, επιστρέφοντας στη Γη το καλοκαίρι του 2026. Μάθετε περισσότερα για τις δραστηριότητες του διαστημικού σταθμού ακολουθώντας το ιστολόγιο του διαστημικού σταθμού , @space_station στο X, καθώς και τους λογαριασμούς του ISS στο Facebook και στο Instagram . https://www.nasa.gov/blogs/spacestation/2025/11/27/three-new-crew-members-aboard-soyuz-dock-to-station/ Το διαστημόπλοιο Soyuz MS-28 με τρία μέλη πληρώματος από τη NASA και τη Roscosmos προσεγγίζει τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό πάνω από τη Μεσόγειο Θάλασσα.

Το πλήρωμα της CHAPEA ξεκίνησε την παραμονή του στο περιβάλλον του Άρη της NASA για τη δεύτερη αποστολή. Ένα πλήρωμα τεσσάρων εθελοντών ερευνητών μπήκε στο βιότοπο CHAPEA (Crew Health and Performance Exploration Analog) της NASA στις 19 Οκτωβρίου, σηματοδοτώντας την έναρξη της δεύτερης προσομοιωμένης αποστολής του οργανισμού στον Άρη, διάρκειας 378 ημερών.Οι Ross Elder, Ellen Ellis, Matthew Montgomery και James Spicer ζουν και εργάζονται μέσα στον περίπου 1.700 τετραγωνικών ποδιών τρισδιάστατα εκτυπωμένο βιότοπο στο Διαστημικό Κέντρο Johnson του οργανισμού στο Χιούστον μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2026.«Οι πληροφορίες και τα διδάγματα που αντλήθηκαν μέσω του CHAPEA θα καθοδηγήσουν τον σχεδιασμό αποστολών σε πραγματικές συνθήκες, τα σχέδια οχημάτων και επιφανειακών οικοτόπων, καθώς και άλλους πόρους που χρειάζεται η NASA για να υποστηρίξει την υγεία και την απόδοση του πληρώματος καθώς εξελίσσουμε τις προσπάθειές μας να ξεπεράσουμε τη χαμηλή τροχιά της Γης», δήλωσε η Sara Whiting, επιστήμονας έργου του Προγράμματος Ανθρώπινης Έρευνας. «Μέσω αυτών των διδαγμάτων, το Πρόγραμμα Ανθρώπινης Έρευνας της NASA μειώνει τους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και την απόδοση των διαστημικών πτήσεων, ώστε να καταστεί δυνατή η ασφαλής και επιτυχημένη επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη, τον Άρη και πέρα από αυτήν».Το πλήρωμα θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις μιας πραγματικής αποστολής στον Άρη και θα φύγει μόνο για να εκτελέσει προσομοιωμένες δραστηριότητες «Marswalk» ακριβώς έξω από το βιότοπο, φορώντας διαστημικές στολές, για να διασχίσει ένα προσομοιωμένο περιβάλλον του Άρη γεμάτο με κόκκινη άμμο. Κατά τη διάρκεια αυτών των Marswalks, θα παραμείνουν απομονωμένοι μέσα στο κτίριο που στεγάζει την CHAPEA στη NASA Johnson.«Αυτά τα μέλη του πληρώματος θα βοηθήσουν στην παροχή βασικών δεδομένων για τον σχεδιασμό αποστολών και οχημάτων και θα ενημερώσουν τις ανταλλαγές μεταξύ πόρων, μεθόδων και τεχνολογιών που υποστηρίζουν καλύτερα την υγεία και την απόδοση εντός των περιορισμών της ζωής στον Άρη», δήλωσε η Grace Douglas, κύρια ερευνήτρια του CHAPEA. «Οι πληροφορίες που αποκτώνται από αυτές τις προσομοιωμένες αποστολές είναι κρίσιμες για τον στόχο της NASA να στείλει αστροναύτες για να εξερευνήσουν τον Άρη».Κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους, το πλήρωμα θα ολοκληρώσει μια ποικιλία δραστηριοτήτων που έχουν σχεδιαστεί για να αναπαράγουν τη ζωή και να εργαστούν σε μια μακράς διάρκειας αποστολή στον Άρη, συμπεριλαμβανομένων προσομοιωμένων περιπάτων στον Άρη υψηλού ρυθμού, ρομποτικών εργασιών, συντήρησης οικοτόπων, σωματικής άσκησης και καλλιέργειας καλλιεργειών. Η αποστολή στοχεύει επίσης να διερευνήσει πώς το πλήρωμα προσαρμόζεται και ανταποκρίνεται σε διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες στρες που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια μιας πραγματικής αποστολής στον Άρη, όπως περιορισμένη πρόσβαση σε πόρους, παρατεταμένη απομόνωση, καθυστερήσεις επικοινωνίας 22 λεπτών και βλάβες εξοπλισμού. Οι ερευνητές θα μελετήσουν πώς η ομάδα διαχειρίζεται αυτές τις συνθήκες, οι οποίες θα διαμορφώσουν τα μελλοντικά πρωτόκολλα και τα σχέδια ενόψει μελλοντικών επανδρωμένων αποστολών στον Άρη. Η πρώτη αποστολή CHAPEA , η οποία πραγματοποιήθηκε στον ίδιο βιότοπο, ολοκληρώθηκε στις 6 Ιουλίου 2024. Πρόγραμμα Ανθρώπινης Έρευνας της NASA Το Πρόγραμμα Ανθρώπινης Έρευνας της NASA επιδιώκει μεθόδους και τεχνολογίες για την υποστήριξη ασφαλών και παραγωγικών ανθρώπινων διαστημικών ταξιδιών. Μέσω της επιστήμης που διεξάγεται σε εργαστήρια, επίγεια ανάλογα, εμπορικές αποστολές, τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και τις αποστολές Άρτεμις, το πρόγραμμα εξετάζει πώς οι διαστημικές πτήσεις επηρεάζουν το ανθρώπινο σώμα και τις συμπεριφορές. Τέτοιες έρευνες οδηγούν την αναζήτηση του προγράμματος για καινοτόμους τρόπους που διατηρούν τους αστροναύτες υγιείς και έτοιμους για αποστολές καθώς η ανθρώπινη εξερεύνηση του διαστήματος επεκτείνεται στη Σελήνη, τον Άρη και πέρα από αυτήν. https://www.nasa.gov/humans-in-space/chapea-crew-begins-stay-inside-nasas-mars-habitat-for-second-mission/ Τα μέλη του πληρώματος της αποστολής 2 της CHAPEA (από αριστερά) Ross Elder, Ellen Ellis, Matthew Montgomery και James Spicer ποζάρουν μπροστά από την πόρτα του προσομοιωμένου τοπίου του Άρη για την πρώτη τους φωτογραφία μέσα στο βιότοπο CHAPEA μετά την έναρξη της αποστολής τους τον Οκτώβριο του 2025 Το ρόβερ της NASA στον Άρη εντόπισε για πρώτη φορά την ύπαρξη κεραυνών αν και σε… μίνι μορφή. Η ανακάλυψη ηλεκτρικών εκκενώσεων μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη οργάνωση επανδρωμένων αποστολών στον Άρη. Επιστήμονες εντόπισαν αυτό που πιστεύουν ότι είναι κεραυνοί στον Άρη «κρυφακούγοντας» τον στροβιλισμό του ανέμου που κατέγραψε το ρόβερ της αποστολής Perseverance της NASA που αποτελεί τον πιο προηγμένο ρομποτικό εξερευνητή που έχουμε στείλει μέχρι σήμερα στον Κόκκινο Πλανήτη. Το τρεμόπαιγμα ηλεκτρικών εκκενώσεων καταγράφηκε από ένα μικρόφωνο στο ρόβερ.Οι ερευνητές κατέγραψαν 55 περιπτώσεις αυτού που αποκαλούν «μίνι κεραυνούς» σε διάστημα δύο αρειανών ετών κυρίως κατά τη διάρκεια αμμοθυελλών και κατακόρυφων στροβιλιζόμενων στηλών σκόνης που αποκαλούνται «δαίμονες σκόνης». Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις συνέβησαν στις πιο θυελλώδεις αρειανές ημέρες που υπήρχαν τέτοια φαινόμενα.Με μέγεθος μόλις μερικών εκατοστών, τα ηλεκτρικά τόξα εμφανίστηκαν σε απόσταση μικρότερη των δύο μέτρων από το μικρόφωνο, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή του ψηλού ιστού του ρόβερ και αποτελεί μέρος ενός συστήματος για την εξέταση αρειανών πετρωμάτων μέσω κάμερας και λέιζερ. Οι σπίθες από τις ηλεκτρικές εκκενώσεις, παρόμοιες με τον στατικό ηλεκτρισμό στη Γ, ακούγονται καθαρά μέσα στον θόρυβο των ριπών του ανέμου και των σωματιδίων σκόνης που χτυπούν το μικρόφωνο.«Οι επιστήμονες αναζητούν ηλεκτρική δραστηριότητα και κεραυνούς στον Άρη εδώ και μισό αιώνα. Ανοίγει ένα εντελώς νέο πεδίο έρευνας για την επιστήμη του Άρη. Είναι σαν να βρίσκουμε το χαμένο κομμάτι του παζλ» δήλωσε ο Μπαπτίστ Σιντ από το Ινστιτούτο Έρευνας Αστροφυσικής και Πλανητολογίας στην Τουλούζη, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.Τα στοιχεία είναι ισχυρά και πειστικά, αλλά βασίζονται σε ένα μόνο όργανο που είχε σχεδιαστεί για να καταγράφει το ρόβερ καθώς «χτυπά» βράχους με λέιζερ, όχι για ανίχνευση κεραυνών, δήλωσε ο Ντάνιελ Μίτσαρντ του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, που δεν συμμετείχε στη μελέτη. Επιπλέον, σημείωσε ότι οι εκκενώσεις ακούστηκαν αλλά δεν παρατηρήθηκαν οπτικά.«Είναι πράγματι μια τυχαία ανακάλυψη το ότι ακούστηκε κάτι άλλο να συμβαίνει εκεί κοντά και όλα δείχνουν ότι πρόκειται για αρειανούς κεραυνού. Αλλά μέχρι να σταλούν νέα όργανα που θα επαληθεύσουν τα ευρήματα πιστεύω ότι θα υπάρχει ακόμη συζήτηση μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με το αν πρόκειται πραγματικά για κεραυνούς» λέει ο Μίτσαρντ. Η καταγραφή Οι κεραυνοί έχουν ήδη επιβεβαιωθεί στον Δία και τον Κρόνο και εδώ και καιρό υπάρχουν υποψίες ότι εμφανίζονται και στον Άρη. Για να τους εντοπίσουν ο Σιντ και η ομάδα του ανέλυσαν 28 ώρες ηχογραφήσεων από το ρόβερ καταγράφοντας επεισόδια «μίνι κεραυνών» βάσει ακουστικών και ηλεκτρικών σημάτων.Οι ηλεκτρικές εκκενώσεις που δημιουργήθηκαν από τους ταχέως κινούμενους δαίμονες σκόνης διήρκεσαν μόνο λίγα δευτερόλεπτα, ενώ εκείνες που προκλήθηκαν από αμμοθύελλες κράτησαν έως και 30 λεπτά. «Είναι σαν μια καταιγίδα στη Γη, αλλά σχεδόν αόρατη με γυμνό μάτι και γεμάτη αχνές εκκενώσεις», είπε ο Σιντ. Σημείωσε ότι η αραιή ατμόσφαιρα του Άρη, πλούσια σε διοξείδιο του άνθρακα, απορροφά μεγάλο μέρος του ήχου κάνοντας κάποιες εκκενώσεις δύσκολα αντιληπτές.Η ατμόσφαιρα του Άρη είναι πιο επιρρεπής από τη γήινη σε ηλεκτρικές εκκενώσεις και σπινθήρες μέσω επαφής μεταξύ κόκκων σκόνης και άμμου, σύμφωνα με τον Σιντ.«Τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι είναι εξαιρετικά απίθανο το πρώτο άτομο που θα περπατήσει στον Άρη καθώς θα φυτεύει μια σημαία στο έδαφος να χτυπηθεί από κεραυνό. Αλλά οι μικρές και συχνές εκκενώσεις τύπου στατικού ηλεκτρισμού θα μπορούσαν να αποδειχθούν προβληματικές για ευαίσθητο εξοπλισμό» αναφέρουν οι ερευνητές στη δημοσίευση της ανακάλυψης στην επιθεώρηση «Nature».Αυτοί δεν είναι οι πρώτοι ήχοι από τον Άρη που έχουν μεταδοθεί από το ρόβερ της αποστολής Perseverance. Οι άνθρωποι έχουν ακούσει τους τροχούς του ρόβερ να θρυμματίζουν την επιφάνεια του Άρη και τον ήχο των ελίκων του drone Ingenuity το οποίο αφού έσπασε πολλά ρεκόρ λειτουργίας έχει σταματήσει να πετά εξαιτίας τεχνικού προβλήματος. Το ρόβερ εντόπισε κεραυνούς στον Άρη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2039171/to-rover-tis-nasa-ston-ari-entopise-gia-proti-fora-tin-yparxi-keraynon-an-kai-se-mini-morfi/

Η έκρηξη της ζωής στη Γη συνέβη επειδή υπήρξε αλλαγή στην τροχιά του. Μια νέα θεωρία πέφτει στο τραπέζι για τι βοήθησε την εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη μας. Λίγο περισσότερο από πεντακόσια εκατομμύρια χρόνια πριν η ζωή στη Γη «αναβαθμίστηκε» περνώντας από απλούς μονοκύτταρους οργανισμούς σε εξελιγμένες πολυκύτταρες μορφές ζωής. Η αποκαλούμενη «έκρηξη ζωής» στη Κάμβρια περίοδο παρήγαγε μια σειρά από παράξενους και θαυμαστούς νέους κατοίκους. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι το… φιτίλι αυτής της έκρηξης ήταν κάποιες αλλαγές που συνέβησαν στη τροχιά της Γης.Πιστεύεται ότι παλμοί οξυγόνου στην ατμόσφαιρα και στους ωκεανούς τροφοδότησαν αυτή τη διαφοροποίηση, αλλά μέχρι τώρα δεν ήταν σαφές τι προκαλούσε αυτές τις διακυμάνσεις οξυγόνου. Η νέα μελέτη υποστηρίζει ότι οι αλλαγές στην τροχιά της Γης ίσως βρίσκονταν πίσω από αυτούς τους εξελικτικούς παλμούς.Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα κλιματικό και βιογεωχημικό μοντέλο και εξέτασαν πώς περιοδικές μετατοπίσεις στην τροχιά της Γης επηρέαζαν την ποσότητα ηλιακής ενέργειας που φτάνει στον πλανήτη. Ανακάλυψαν ότι οι αλλαγές στην ηλιακή ενέργεια κάθε δύο έως τρία εκατομμύρια χρόνια συμβάδιζαν με τις αυξομειώσεις των παρατηρούμενων επιπέδων οξυγόνου.Όπως γράφουν στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters» οι ερευνητές προτείνουν ότι οι μεταβολές στην ηλιακή ενέργεια προκάλεσαν κλιματικές αλλαγές που με τη σειρά τους άλλαξαν τον βαθμό αποσάθρωσης των χερσαίων επιφανειών ιδιαίτερα στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη. Περίοδοι γρήγορης αποσάθρωσης απελευθέρωναν εκρήξεις θρεπτικών συστατικών στους ωκεανούς, οι οποίες τροφοδοτούσαν τη φωτοσύνθεση και αύξαναν τα επίπεδα οξυγόνου, δίνοντας ώθηση στις ταχύτατες εξελικτικές αλλαγές.Παρόμοιες τροχιακές μεταβολές συνέβησαν και σε άλλες εποχές, αλλά μόνο κατά την Κάμβρια περίοδο υπήρχαν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για να καταστεί δυνατή αυτή η εξαιρετική εξελικτική έκρηξη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2039167/i-ekrixi-tis-zois-sti-gi-synevi-epeidi-ypirxe-allagi-stin-trochia-toy/ Εικόνες υψηλής ανάλυσης από παγετώνες έστειλε ο νέος ευρωπαϊκός δορυφόρος της αποστολής Copernicus Sentinelνα του Sentinel Η τήξη των παγετώνων της Γης εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής απασχολεί την επιστημονική κοινότητα που παρακολουθεί το φαινόμενο το οποίο απειλεί τόσο τον πλανήτη όσο και την ανθρωπότητα με ανυπολόγιστες περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Παγετώνες στην Ανταρκτική και η Γη του Πυρός στο νότιο άκρο της Νότιας Αμερικής περιλαμβάνονται στις πρώτες εικόνες υψηλής ανάλυσης, που έλαβε ο νέος ευρωπαϊκός δορυφόρος Copernicus Sentinel-1D.Οι εικόνες παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο Συμβούλιο Υπουργών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) που πραγματοποιήθηκε χθες στη Βρέμη της Γερμανίας. Ο Sentinel-1D, το νεότερο μέλος της αποστολής Copernicus Sentinel-1, εκτοξεύθηκε στις 4 Νοεμβρίου με πύραυλο Ariane 6 από το Ευρωπαϊκό Διαστημικό Κέντρο στη Γαλλική Γουιάνα.Αφού τέθηκε σε τροχιά, ο δορυφόρος και τα όργανά του, μεταξύ των οποίων ένα ραντάρ συνθετικού ανοίγματος (SAR) μήκους δώδεκα μέτρων, ενεργοποιήθηκαν, ώστε να καταγράψουν εικόνες κατά τη διέλευσή του πάνω από την Ανταρκτική και τη Νότια Αμερική δύο ημέρες μετά την εκτόξευση. Τη νύχτα της 6ης Νοεμβρίου, οι πρώτες εικόνες κατέγραψαν πάνω από την Ανταρκτική Χερσόνησο, τον παγετώνα Thwaites και τη Γη του Πυρός.Τα δεδομένα μεταδόθηκαν στη συνέχεια από τον δορυφόρο στον επίγειο σταθμό στη Ματέρα της Ιταλίας, που αποτελεί μέρος του επίγειου τμήματος του Copernicus. Όλα τα παραπάνω ολοκληρώθηκαν μέσα σε 50 ώρες από την εκτόξευση, χρόνος που, σύμφωνα με δελτίο τύπου της ESA, θεωρείται πιθανότατα ο συντομότερος από την εκτόξευση έως την παράδοση δεδομένων για δορυφόρο παρατήρησης της Γης με ραντάρ.Όπως τονίζει ο Νούνο Μιράντα, διευθυντής της αποστολής Sentinel-1 της ESA, οι εικόνες παρουσιάζουν πρωτοφανή ποιότητα δεδομένων για μια πρώτη λήψη. Ο ίδιος προσθέτει ότι «αυτές οι εικόνες μεταδόθηκαν και επεξεργάστηκαν σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Όταν εκτοξεύθηκε ο Sentinel-1B, παρέδωσε τις πρώτες εικόνες ραντάρ μέσα σε δύο ώρες από την ενεργοποίησή του. Ο Sentinel-1D το κατάφερε ακόμη ταχύτερα, σημειώνοντας αυτό που πιστεύουμε ότι είναι νέο ρεκόρ για διαστημικό ραντάρ».Τα όργανα ραντάρ μπορούν να απεικονίσουν την επιφάνεια της Γης μέσα από σύννεφα, βροχοπτώσεις και ανεξάρτητα από το ηλιακό φως, γεγονός που τους καθιστά ιδανικούς για την παρακολούθηση των πολικών περιοχών. Οι δορυφόροι Sentinel-1C και 1D φέρουν επίσης όργανο Αυτόματου Συστήματος Αναγνώρισης (AIS), το οποίο ενισχύει την ικανότητα της αποστολής στην ανίχνευση πλοίων και θαλάσσιας ρύπανσης. φωτογραφία του παγετώνα Thwaites και του γειτονικού παγετώνα Pine Island, που βρίσκονται δυτικά της Ανταρκτικής Χερσονήσου. Ο θαλάσσιος πάγος απεικονίζεται με μωβ αποχρώσεις, ενώ οι παγετώνες είναι λευκοί. Οι λεπτομέρειες που φαίνονται στην εικόνα του Sentinel-1D υπενθυμίζουν την ευθραυστότητα των παγετώνων απέναντι στην κλιματική αλλαγή. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2039161/eikones-ypsilis-analysis-apo-pagetones-esteile-o-neos-eyropaikos-doryforos-tis-apostolis-copernicus-sentinel/