Δροσος Γεωργιος

Ιαπωνικός πύραυλος «μπλοκάρει» στον αέρα αποτυγχάνοντας να μεταφέρει δορυφόρο GPS στο Διάστημα (βίντεο) Η έβδομη αποστολή του πυραύλου H3 δεν εξελίχθηκε σύμφωνα με το σχέδιο. Ο H3 εκτοξεύθηκε από το Διαστημικό Κέντρο Ταναγκασίμα μεταφέροντας ένα δορυφόρο παροχής υπηρεσιών πλοήγησης οχημάτων με την ονομασία Michibiki 5 ή QZS 5. Ωστόσο η ανάφλεξη του κινητήρα του δεύτερου σταδίου δεν ξεκίνησε κανονικά και τερματίστηκε πρόωρα. Ως αποτέλεσμα ο δορυφόρος δεν μπόρεσε να τοποθετηθεί στην προγραμματισμένη τροχιά και η εκτόξευση απέτυχε.Ο Michibiki 5 προοριζόταν να αποτελέσει μέρος του ιαπωνικού συστήματος δορυφόρων Quasi Zenith Satellite System QZSS, ενός δικτύου πλοήγησης σε γεωσύγχρονη τροχιά ψηλά πάνω από τη Γη.Το σύστημα αυτό είναι συμβατό με τους δορυφόρους GPS και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό μαζί τους, ανέφεραν Ιάπωνες αξιωματούχοι στην περιγραφή του έργου QZSS. Πρόσθεσαν επίσης ότι το QZSS μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε περιοχές της Ασίας και της Ωκεανίας με γεωγραφικά μήκη κοντά στην Ιαπωνία, επομένως η χρήση του θα επεκταθεί και σε άλλες χώρες αυτών των περιοχών. Ο πρώτος δορυφόρος QZSS, ο αποκαλούμενος δοκιμαστικός, εκτοξεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2010. Το σύστημα αποτελείται σήμερα από τέσσερις επιχειρησιακούς δορυφόρους, αλλά η Ιαπωνία επιδιώκει την επέκτασή του, όπως δείχνει και η αποτυχημένη εκτόξευση της Κυριακής. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το δίκτυο θα αποτελείται τελικά από 11 δορυφόρους.Ο πύραυλος H3 δύο σταδίων αναπτύχθηκε από τη JAXA και τη Mitsubishi Heavy Industries και αποτελεί τον διάδοχο του H 2A, ενός αξιόπιστου πυραύλου που αποσύρθηκε τον Ιούνιο έπειτα από 25 χρόνια υπηρεσίας σε τροχιά.Ο H3 απέτυχε στην παρθενική του εκτόξευση τον Μάρτιο του 2023, αλλά στη συνέχεια σημείωσε πέντε συνεχόμενες επιτυχίες έως το βράδυ της Κυριακής. Η JAXA έχει συγκροτήσει ειδική ομάδα εργασίας υπό την ηγεσία του επικεφαλής της υπηρεσίας Χιρόσι Γιαμακάουα, προκειμένου να διερευνήσει τα αίτια της ανωμαλίας στην εκτόξευση του Michibiki 5.Θα θέλαμε να εκφράσουμε τη βαθύτατη συγγνώμη μας προς πολλούς ανθρώπους και φορείς, ιδιαίτερα προς όσους σχετίζονται με τον QZS 5, τις τοπικές οργανώσεις και το κοινό, που είχαν μεγάλες προσδοκίες για αυτό το έργο ανέφεραν οι αξιωματούχοι της JAXA. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2050349/iaponikos-pyraylos-mplokarei-ston-aera-apotygchanontas-na-metaferei-doryforo-gps-sto-diastima-vinteo/

Ένα ιστό κοσμικού χάους στο Σύμπαν αποκαλύπτουν διαστημικά τηλεσκόπια Εντυπωσιακές εικόνες από τη συγχώνευση δύο γαλαξιών η οποία παράγει διάφορα φαινόμενα. Ένα εντυπωσιακό πορτρέτο δύο συγκρουόμενων σπειροειδών γαλαξιών συνδυάζει διαφορετικά είδη φωτός για να αποδώσει τα χρώματα, τα σχήματα και διαφόρων ειδών φαινόμενα που αποτυπώνονται ως ένα χαοτικό διαστημικό περιβάλλον.Η εικόνα, που δείχνει τους γαλαξίες NGC 2207 κάτω δεξιά και IC 2163 πάνω αριστερά, δημιουργήθηκε με τον συνδυασμό υπέρυθρου φωτός που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb και ακτίνων Χ από το Αστεροσκοπείο Ακτίνων Χ Chandra.Οι NGC 2207 και IC 2163 είναι εγκλωβισμένοι σε μια αργή βαρυτική συγχώνευση που παρατηρείται κατά μέτωπο από το ηλιακό μας σύστημα. Ο μεγαλύτερος γαλαξίας, ο NGC 2207, κυριαρχεί στο πεδίο ενώ ο μικρότερος IC 2163 επικαλύπτει τις εξωτερικές του περιοχές. Η βαρυτική έλξη του κάθε γαλαξία παραμορφώνει τους σπειροειδείς βραχίονες του άλλου τεντώνοντας ρεύματα άστρων και αερίου και συμπιέζοντας αέριο και σκόνη με τρόπους που μπορούν να πυροδοτήσουν τον σχηματισμό νέων άστρων. Το αποτέλεσμα είναι ένα περίπλοκο πλέγμα χάους. Ένας από τους βασικούς στόχους του James Webb σύμφωνα με τη NASA, είναι να προσφέρει στους επιστήμονες μια καθαρή εικόνα των κέντρων συγχωνευόμενων γαλαξιών και έτσι να συμβάλει στη δημιουργία μιας νέας γενιάς μοντέλων που θα περιγράφουν το πώς οι γαλαξίες αλληλεπιδρούν και συγχωνεύονται. Οι NGC 2207 και IC 2163 αποτελούν ιδανικούς στόχους για αυτόν τον σκοπό.Στις εικόνες τα δεδομένα μέσου υπέρυθρου του James Webb εμφανίζονται σε λευκές, γκρι και κόκκινες αποχρώσεις και απεικονίζουν κυρίως τη σκόνη και το ψυχρότερο υλικό στους πυρήνες και τους σπειροειδείς βραχίονες των γαλαξιών. Τα δεδομένα ακτίνων Χ του Chandra εμφανίζονται με μπλε χρώμα και αναδεικνύουν περιοχές υψηλής ενέργειας των δύο γαλαξιών όπως διπλά συστήματα άστρων, τα απομεινάρια νεκρών άστρων και περιοχές όπου έχουν συμβεί εκρήξεις υπερκαινοφανών. Η εντυπωσιακή γαλαξιακή συγχώνευση https://www.naftemporiki.gr/techscience/2050415/ena-kosmiko-isto-chaoys-sto-sympan-apokalyptoyn-diastimika-tileskopia/

Εκπληκτικό υπέρλαμπρο σμήνος γιγάντιων άστρων αποκαλύπτει στοιχεία για την εξέλιξη του Σύμπαντος Έχουν μάζα δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και παράγουν διάφορα κοσμικά φαινόμενα. Για πρώτη φορά αστρονόμοι που χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων γάμμα Fermi εντόπισαν και χαρτογράφησαν ένα νεοσύστατο ρεύμα εκροής αερίου από ένα υπέρλαμπρο σμήνος νεαρών άστρων στο γαλαξία μας προσφέροντας νέα στοιχεία που βοηθούν στην κατανόηση της εξέλιξης του Σύμπαντος.Το σμήνος που ονομάζεται Westerlund 1 βρίσκεται περίπου 12,000 έτη φωτός μακριά στον νότιο αστερισμό του Βωμού. Είναι το πιο κοντινό, το πιο ογκώδες και το πιο λαμπρό υπερσμήνος άστρων στο γαλαξία μας. Ο μόνος λόγος που δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι είναι ότι περιβάλλεται από πυκνά νέφη σκόνης. Η εκροή του εκτείνεται κάτω από το επίπεδο του γαλαξία και είναι γεμάτη με σωματίδια υψηλής ταχύτητας, γνωστά ως κοσμικές ακτίνες, που είναι δύσκολο να μελετηθούν.«Η κατανόηση των εκροών κοσμικών ακτίνων είναι καθοριστικής σημασίας για να αντιληφθούμε καλύτερα τη μακροχρόνια εξέλιξη του Γαλαξία», δήλωσε η Μαριάν Λεμουάν Γκουμάρ, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Μπορντό στη Γαλλία. «Πιστεύουμε ότι αυτά τα σωματίδια μεταφέρουν μεγάλο μέρος της ενέργειας που απελευθερώνεται μέσα στα σμήνη. Θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη δημιουργία γαλαξιακών ανέμων, να ρυθμίζουν τον σχηματισμό άστρων και να διανέμουν χημικά στοιχεία μέσα στον γαλαξία».Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Nature Communications». Της έρευνας ηγήθηκε η Λεμουάν Γκουμάρ μαζί με τη Λουσία Χάρερ και τον Λαρς Μόρμαν από το Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής Μαξ Πλανκ στη Χαϊδελβέργη της Γερμανίας.Υπερσμήνη άστρων όπως το Westerlund 1 περιέχουν μάζα δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου. Είναι επίσης πιο φωτεινά και περιλαμβάνουν περισσότερα σπάνια, πολύ μαζικά άστρα σε σύγκριση με άλλα σμήνη.Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι εκρήξεις υπερκαινοφανών και οι αστρικοί άνεμοι μέσα στα σμήνη ωθούν το περιβάλλον αέριο προς τα έξω, επιταχύνοντας τις κοσμικές ακτίνες σε ταχύτητες κοντά σε αυτή του φωτός. Περίπου το 90% αυτών των σωματιδίων είναι πυρήνες υδρογόνου, ενώ τα υπόλοιπα είναι ηλεκτρόνια και πυρήνες βαρύτερων στοιχείων.Επειδή οι κοσμικές ακτίνες είναι ηλεκτρικά φορτισμένες, αλλάζουν πορεία όταν συναντούν μαγνητικά πεδία, γεγονός που καθιστά δύσκολη την ανίχνευση της προέλευσής τους. Οι ακτίνες γάμμα, αντίθετα, κινούνται σε ευθεία γραμμή. Είναι η πιο ενεργειακή μορφή φωτός και παράγονται όταν οι κοσμικές ακτίνες αλληλεπιδρούν με την ύλη στο περιβάλλον τους.Οι περισσότερες παρατηρήσεις ακτίνων γάμμα από αστρικά σμήνη έχουν περιορισμένη ανάλυση, με αποτέλεσμα οι αστρονόμοι να τα βλέπουν ως ασαφείς περιοχές εκπομπής. Όμως το Westerlund 1, λόγω της εγγύτητας και της λαμπρότητάς του, είναι ευκολότερο στη μελέτη. Το 2022, επιστήμονες που χρησιμοποίησαν το σύστημα τηλεσκοπίων Υψηλής Ενεργειακής Φασματοσκοπίας στη Ναμίμπια εντόπισαν έναν διακριτό δακτύλιο ακτίνων γάμμα γύρω από το Westerlund 1, με ενέργειες τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερες από το ορατό φως.Η Λεμουάν Γκουμάρ και οι συνεργάτες της αναρωτήθηκαν αν οι μοναδικές ιδιότητες του σμήνους θα τους επέτρεπαν να δουν περισσότερες λεπτομέρειες, εξετάζοντας σχεδόν δύο δεκαετίες δεδομένων του Fermi σε ελαφρώς χαμηλότερες ενέργειες. Η ευαισθησία και η ανάλυση του Fermi επέτρεψαν στους ερευνητές να απομονώσουν άλλες πηγές ακτίνων γάμμα, όπως πάλσαρ, ακτινοβολία υποβάθρου και το ίδιο το Westerlund 1. Αυτό που απέμεινε ήταν μια «φυσαλίδα» ακτίνων γάμμα που εκτείνεται σε απόσταση άνω των 650 ετών φωτός από το σμήνος, κάτω από το επίπεδο του γαλαξία μας. Αυτό σημαίνει ότι η εκροή είναι περίπου 200 φορές μεγαλύτερη από το ίδιο το Westerlund 1.Οι ερευνητές χαρακτηρίζουν αυτή την εκροή ως αρχόμενη επειδή πιθανότατα δημιουργήθηκε πρόσφατα από τα μαζικά νεαρά άστρα του σμήνους και δεν έχει ακόμη διαφύγει από το γαλαξιακό δίσκο. Τελικά θα εκτείνεται προς το γαλαξιακό άλω, το θερμό αέριο που περιβάλλει το γαλαξία. Το Westerlund 1 βρίσκεται ελαφρώς κάτω από το επίπεδο του γαλαξία μας γεγονός που οδηγεί τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι το αέριο διαστέλλεται ασύμμετρα ακολουθώντας την πορεία μικρότερης αντίστασης προς περιοχές χαμηλότερης πυκνότητας κάτω από τον δίσκο.«Ένα από τα επόμενα βήματα είναι να μοντελοποιήσουμε πώς οι κοσμικές ακτίνες ταξιδεύουν σε αυτή την απόσταση και πώς δημιουργούν ένα μεταβαλλόμενο φάσμα ενέργειας ακτίνων γάμμα», δήλωσε η Χάρερ. «Θα θέλαμε επίσης να αναζητήσουμε παρόμοια χαρακτηριστικά και σε άλλα αστρικά σμήνη».«Από τότε που ξεκίνησε τη λειτουργία του πριν από 17 χρόνια, το Fermi συνεχίζει να διευρύνει την κατανόησή μας για το Σύμπαν», δήλωσε η Ελίζαμπεθ Χέις από το Διαστημικό Κέντρο Goddard της NASA. «Από δραστηριότητες σε μακρινούς γαλαξίες έως καταιγίδες κεραυνών στη δική μας ατμόσφαιρα, ο ουρανός των ακτίνων γάμμα εξακολουθεί να μας εκπλήσσει». Η εικόνα του υπερσμήνους Westerlund 1 τραβήχτηκε με την κοντινή υπέρυθρη κάμερα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb της NASA. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2049834/ekpliktiko-yperlampro-sminos-gigantion-astron-apokalyptei-stoicheia-gia-tin-exelixi-toy-sympantos/

Drones «μικροβιολόγοι» εντόπισαν επικίνδυνο ιό που εξοντώνει φάλαινες, δελφίνια και φώκιες Τα drones συλλέγουν δείγματα αναπνοής των θαλάσσιων θηλαστικών τα οποία αναλύονται Η αναπνοή των φαλαινών που συλλέγεται με drones δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την υγεία των φαλαινών και άλλων ειδών κητωδών. Οι επιστήμονες πέταξαν drones εξοπλισμένα με ειδικό εξοπλισμό μέσα από τα σταγονίδια της εκπνοής, τα λεγόμενα «φυσήματα», που δημιουργούνται όταν αυτά τα γιγάντια ζώα ανεβαίνουν στην επιφάνεια για να αναπνεύσουν από τα ρουθούνια τους. Με αυτόν τον τρόπο εντόπισαν έναν ιδιαίτερα μεταδοτικό ιό που έχει συνδεθεί με μαζικές προσαράξεις φαλαινών και δελφινιών σε όλο τον κόσμο.Η δειγματοληψία της ανάσας των φαλαινών αποτελεί μια πραγματική αλλαγή δεδομένων για την υγεία και την ευημερία τους δήλωσε ο καθηγητής Τέρι Ντόσον από το King’s College London. «Μας επιτρέπει να παρακολουθούμε παθογόνους οργανισμούς σε ζωντανές φάλαινες χωρίς στρες ή βλάβη, προσφέροντας κρίσιμες γνώσεις για τις ασθένειες σε ταχέως μεταβαλλόμενα οικοσυστήματα της Αρκτικής» είπε.Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν drones που μετέφεραν αποστειρωμένα τρυβλία Petri για να συλλέξουν σταγονίδια από την εκπνεόμενη αναπνοή μεγαπτερύγων, φυσητήρων και άλλων ειδών φαλαινών σε συνδυασμό με βιοψίες δέρματος που ελήφθησαν από σκάφη. Για πρώτη φορά επιβεβαίωσαν ότι ένας δυνητικά θανατηφόρος ιός των φαλαινών, γνωστός ως ιός της ιλαράς των κητωδών, κυκλοφορεί πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο.Η ασθένεια είναι εξαιρετικά μεταδοτική και εξαπλώνεται εύκολα όχι μόνο σε φάλαινες αλλά σε δελφίνια και φώκιες προκαλώντας σοβαρές νόσους και μαζικούς θανάτους. Μπορεί να μεταπηδά από είδος σε είδος και να ταξιδεύει μέσα από τους ωκεανούς, αποτελώντας σοβαρή απειλή για τα θαλάσσια θηλαστικά.Οι ερευνητές ελπίζουν ότι αυτή η ανακάλυψη θα βοηθήσει στον έγκαιρο εντοπισμό θανατηφόρων απειλών για τη θαλάσσια ζωή πριν αυτές αρχίσουν να εξαπλώνονται. Οι επιστήμονες συνέλεξαν δείγματα σε τρία είδη φαλαινών ανάμεσα τους μεγάπτερες και φυσητήρες σε ολόκληρο τον βορειοανατολικό Ατλαντικό.«Στο εξής προτεραιότητα είναι η συνέχιση της χρήσης αυτών των μεθόδων για μακροχρόνια παρακολούθηση, ώστε να κατανοήσουμε πώς πολλαπλοί αναδυόμενοι παράγοντες πίεσης θα διαμορφώσουν την υγεία των φαλαινών τα επόμενα χρόνια», δήλωσε η Έλενα Κόστα από το Πανεπιστήμιο Nord της Νορβηγίας.Η μελέτη, στην οποία συμμετείχαν το King’s College London, η Βασιλική Κτηνιατρική Σχολή Dick στη Βρετανία καθώς και το Πανεπιστήμιο Nord στη Νορβηγία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «BMC Veterinary Research». Στη φωτογραφία ένας από τους ερευνητές με ένα από τα drone που συλλέγουν δείγματα φαλαινών. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2049828/drones-mikroviologoi-entopisan-epikindyno-io-poy-exontonei-falaines-delfinia-kai-fokies/ Εκατοντάδες άγνωστα είδη ανακαλύφθηκαν στον πυθμένα του Ειρηνικού Ωκεανού. Πολυετής έρευνα αποκαλύπτει σημαντικά στοιχεία για την βιοποικιλότητα της αβύσσου. Οι δοκιμές εξόρυξης σε ένα από τα λιγότερο εξερευνημένα οικοσυστήματα του πλανήτη αποκάλυψε την παρουσία εκατοντάδων άγνωστων θαλάσσιων ειδών αλλά και μείωση της βιοποικιλότητας σε περιοχές που υπάρχει εξορυκτική δραστηριότητα.Η παγκόσμια ζήτηση για κρίσιμα μέταλλα αυξάνεται ραγδαία, ωθώντας πολλές χώρες να εξετάσουν το ενδεχόμενο εξόρυξης αυτών των πολύτιμων πόρων από τον πυθμένα των ωκεανών. Μια νέα διεθνής μελέτη αποκαλύπτει μεγάλο αριθμό άγνωστων ειδών σε βάθη 4,000 μέτρων υποδηλώνοντας ταυτόχρονα ότι η εξόρυξη του βυθού μπορεί να προκαλεί μεν περιβαλλοντική ζημιά αλλά μικρότερη από ό,τι φοβόμασταν μέχρι σήμερα. Παρ’ όλα αυτά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ποικιλία των ειδών μειώθηκε κατά περίπου ένα τρίτο στις περιοχές που επηρεάστηκαν άμεσα από τον εξοπλισμό εξόρυξης.Στο πλαίσιο μιας μεγάλης διεθνούς συνεργασίας θαλάσσιοι βιολόγοι από πολλές χώρες επιχείρησαν να καταγράψουν τη ζωή σε μία από τις πιο απομακρυσμένες και λιγότερο μελετημένες περιοχές της Γης τον βαθύ ωκεάνιο πυθμένα του Ειρηνικού. Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature Ecology and Evolution» συνδέθηκε στενά με το αυξανόμενο εμπορικό και γεωπολιτικό ενδιαφέρον για τους πόρους των βαθιών θαλασσών το οποίο κατέστησε δυνατή μια τόσο εκτεταμένη μελέτη.«Τα κρίσιμα μέταλλα είναι απαραίτητα για την πράσινη μετάβασή μας και βρίσκονται σε έλλειψη. Πολλά από αυτά υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες στον βαθύ θαλάσσιο πυθμένα αλλά μέχρι τώρα κανείς δεν είχε δείξει πώς μπορούν να εξαχθούν ή ποιος θα ήταν ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος», λέει ο θαλάσσιος βιολόγος Τόμας Ντάλγκρεν, ο οποίος μαζί με την Ελένα Βίκλουντ από το Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ συμμετείχαν στο ερευνητικό έργο. Εκατόν εξήντα ημέρες στη θάλασσα Η μελέτη ακολούθησε τις κατευθυντήριες οδηγίες της Διεθνούς Αρχής Θαλάσσιου Βυθού για βασικές μελέτες και εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων.Σε διάστημα πέντε ετών, η ερευνητική ομάδα κατέγραψε οικοσυστήματα του βαθιού ωκεανού και αξιολόγησε τις επιπτώσεις της εξορυκτικής δραστηριότητας στη Ζώνη Clarion Clipperton, μια τεράστια περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού ανάμεσα στο Μεξικό και τη Χαβάη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο συνολικός αριθμός των θαλάσσιων ειδών μειώθηκε κατά 37 τοις εκατό στις περιοχές εξόρυξης ενώ η ποικιλία των ειδών μειώθηκε κατά 32 τοις εκατό στα ίχνη που άφησαν τα μηχανήματα εξόρυξης.«Η έρευνα απαιτούσε 160 ημέρες στη θάλασσα και πέντε χρόνια δουλειάς. Η μελέτη μας θα είναι σημαντική για τη Διεθνή Αρχή Θαλάσσιου Βυθού η οποία ρυθμίζει την εξόρυξη ορυκτών στα διεθνή ύδατα», λέει ο Ντάλγκρεν. Η έρευνα Ο εξεταζόμενος θαλάσσιος πυθμένας βρίσκεται 4,000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του νερο όπου δεν φτάνει το ηλιακό φως. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά φτωχό σε θρεπτικά συστατικά περιβάλλον στο οποίο το στρώμα των ιζημάτων αυξάνεται μόλις κατά ένα χιλιοστό του χιλιοστού τον χρόνο. Ένα δείγμα πυθμένα από, για παράδειγμα, τη Βόρεια Θάλασσα μπορεί να περιέχει 20,000 είδη. Ένα αντίστοιχο δείγμα από τον βαθύ ωκεάνιο πυθμένα περιέχει τον ίδιο αριθμό ειδών αλλά μόνο 200 άτομα.Οι ερευνητές συνέλεξαν 4,350 θαλάσσιους οργανισμούς μεγαλύτερους από 0,3 χιλιοστά που ζουν μέσα ή πάνω στον πυθμένα. Αναγνωρίστηκαν 788 είδη. Τα ζώα που βρέθηκαν ήταν κυρίως θαλάσσια σκουλήκια, καρκινοειδή και μαλάκια όπως σαλιγκάρια και μύδια. Επιπλέον ανακαλύφθηκε και ένα νέο είδος μοναχικού κοραλλιού το οποίο περιγράφεται σε ξεχωριστή μελέτη. Άγνωστη η κατανομή των ειδών «Εργάζομαι στη Ζώνη Clarion Clipperton εδώ και πάνω από 13 χρόνια και αυτή είναι μακράν η μεγαλύτερη μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί. Στο Γκέτεμποργκ ηγηθήκαμε της αναγνώρισης των θαλάσσιων σκουληκιών. Καθώς τα περισσότερα είδη δεν είχαν περιγραφεί προηγουμένως, τα μοριακά δεδομένα DNA ήταν καθοριστικής σημασίας για τη μελέτη της βιοποικιλότητας και της οικολογίας του πυθμένα» λέει ο Ντάλγκρεν.Κατά τη διάρκεια της καταγραφής οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι κοινότητες του πυθμένα αλλάζουν με φυσικό τρόπο καθώς περνά ο χρόνος πιθανότατα λόγω μεταβολών στην ποσότητα τροφής που φτάνει εκεί. Το πόσο εκτεταμένη είναι η εξάπλωση των διαφορετικών ειδών στον βαθύ ωκεάνιο πυθμένα του Ειρηνικού παραμένει άγνωστο.«Είναι πλέον σημαντικό να προσπαθήσουμε να προβλέψουμε τον κίνδυνο απώλειας βιοποικιλότητας ως αποτέλεσμα της εξόρυξης. Αυτό απαιτεί τη μελέτη της βιοποικιλότητας στο 30 τοις εκατό της Ζώνης Clarion Clipperton που έχει προστατευθεί. Προς το παρόν, δεν έχουμε σχεδόν καμία ιδέα για το τι ζει εκεί», λέει ο Έιντριαν Γκλόβερ, κύριος συγγραφέας της μελέτης από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2050354/ekatontades-agnosta-eidi-anakalyfthikan-ston-pythmena-toy-eirinikoy-okeanoy/ Στο χάρτη σημειώνεται η περιοχή που έγινε η έρευνα και ανακάλυψη των νέων ειδών. Στη φωτογραφία εικονίζεται ένα άγνωστο είδος θαλάσσιας αράχνης που ανακάλυψαν οι ερευνητές. πηγή φωτό. (Νatural History Museum, London & Göteborgs university) Στη φωτογραφία εικονίζεται ένα άγνωστο θαλάσσιο σκουλήκι που εντοπίστηκε την έρευνα. πηγή φωτό. (Natural History Museum, London & Göteborgs university) Το άγνωστο είδος κοραλλιού που ζει μοναχικά στον πυθμένα. πηγή φωτό. (Natural History Museum, London & Göteborgs university)

Η NASA επιτρέπει στους φίλους του Διαστήματος να «περπατήσουν» πάνω στον Άρη (βίντεο) Εντυπωσιακό βίντεο προοπτικής πρώτου προσώπου από το ρόβερ που εξερευνά τον Κόκκινο Πλανήτη. Το προηγμένο ρομπότ της αποστολής Perseverance της NASA εξερευνά την επιφάνεια του Άρη από τη στιγμή που προσεδαφίστηκε εκεί με εντυπωσιακό τρόπο πριν από σχεδόν πέντε χρόνια. Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο με εικόνες που καταγράφει το ρόβερ καθώς κινείται οι οποίες προβάλλονται με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργείται στον θεατή η αίσθηση ότι είναι εκείνος που κάνει… βόλτα στον Κόκκινο Πλανήτη.Το ρόβερ της NASA, το οποίο έχει περίπου το μέγεθος ενός μικρού αυτοκινήτου έχει διανύσει σχεδόν 40 χιλιόμετρα στον τεράστιο κρατήρα Τζέζερο στον οποίο προσεδαφίστηκε ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιεί επιστημονική έρευνα και συλλέγει δείγματα εδάφους για μελλοντική επιστροφή στη Γη. Ο κρατήρας έχει διαπιστωθεί ότι ήταν κάποτε μια λίμνη που τροφοδοτούνταν με νερό ποταμών που έπεφταν σε αυτόν και άρα θα μπορούσε δυνητικά να έχουν δημιουργηθεί κάποιες μορφές ζωής τα ίχνη των οποίων αναζητά το ρόβερ.Το Εργαστήριο Αεριώθησης της NASA (JPL), το οποίο επιβλέπει τις αποστολές της υπηρεσίας στον Άρη, μοιράστηκε πλάνα που καταγράφηκαν από τις δύο κάμερες πλοήγησης του Perseverance, καθώς ολοκλήρωσε μια διαδρομή μήκους 411,7 μέτρων, σε 4 ώρες και 24 λεπτά στις 19 Ιουνίου 2025. Πρόκειται για νέο ρεκόρ απόστασης που καλύφθηκε μέσα σε ένα μόνο sol, δηλαδή μια αρειανή ηλιακή ημέρα που διαρκεί περίπου 24 ώρες και 39 λεπτά.Το βίντεο δημιουργήθηκε ενώνοντας 300 ζεύγη εικόνων από τις κάμερες πλοήγησης του ρόβερ. Για το πρώτο τρίτο της διαδρομής, ένα ζεύγος εικόνων καταγραφόταν κάθε 5 μέτρα ενώ στη συνέχεια ένα κάθε 1 μέτρο. Εικονικά καρέ προστέθηκαν περίπου κάθε 0,1 μέτρα. Καθώς το ρόβερ έχει μέγιστη ταχύτητα λίγο μικρότερη από 0,1 μίλια την ώρα το τελικό βίντεο έχει επιταχυνθεί ώστε να δίνει την αίσθηση ενός drone που πετά χαμηλά πάνω από το έδαφος.Τα ίχνη των τροχών που φαίνονται στο βίντεο προέρχονται από δύο προηγούμενες νότιες διαδρομές του Perseverance που πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο του 2025. Η διαδρομή των 411,7 μέτρων ξεπερνά το προηγούμενο ρεκόρ διαδρομής ενός sol, που ήταν 219 μέτρα και είχε σημειωθεί από το ρόβερ Opportunity της NASA το 2005.Το υλικό αποτελεί απόδειξη της συνεχιζόμενης ικανότητας του ρόβερ να αντεπεξέρχεται στις σκληρές συνθήκες του Άρη, οι οποίες περιλαμβάνουν ανώμαλο έδαφος και εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι το JPL συνεχίζει να δοκιμάζει στη Γη τα διάφορα εξαρτήματα του ρόβερ, ώστε να επιβεβαιώσει τη μακροζωία τους και να κατανοήσει καλύτερα πόσο καιρό είναι πιθανό να αντέξουν. Οι επιστήμονες που ασχολούνται με το ρόβερ δηλώνουν βέβαιοι ότι το Perseverance θα μπορεί να συνεχίσει την πορεία του τουλάχιστον έως το 2031 εφόσον φυσικά δεν υπάρξει κάποιο σοβαρό απρόοπτο.«Αυτές οι δοκιμές δείχνουν ότι το ρόβερ βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση», δήλωσε στην ιστοσελίδα της NASA ο Στιβ Λι, αναπληρωτής διευθυντής της αποστολής Perseverance. «Όλα τα συστήματα είναι πλήρως ικανά να υποστηρίξουν μια αποστολή πολύ μεγάλης διάρκειας για την εκτενή εξερεύνηση αυτής της συναρπαστικής περιοχής του Άρη» Το ρόβερ της αποστολής Perseverance. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2049797/i-nasa-epitrepei-stoys-filoys-toy-diastimatos-na-perpatisoyn-pano-ston-ari-vinteo/

Εντοπίστηκε η πρώτη «σούπερ τέλεια έκρηξη» του Σύμπαντος (βίντεο) Πρόκειται για το φαινόμενο της σουπερκιλονόβα που προσπαθούν να κατανοήσουν οι επιστήμονες. Η σύγκρουση δύο άστρων νετρονίων παράγει μια έκρηξη με μορφή τέλειας σφαίρας που ονομάζεται κιλονόβα και οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν ως την «τέλεια έκρηξη». Αστρονόμοι αναφέρουν ότι εντόπισαν για πρώτη φορά μια «σούπερ τέλεια εκρηξη» μια σουπερκιλονόβα.Η ανακάλυψη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters» έγινε με τη μορφή ενός σήματος βαρυτικών κυμάτων που ανιχνεύθηκε στις 18 Αυγούστου 2025. Το φαινόμενο κιλονόβα δημιουργεί το μοναδικό περιβάλλον στο γνωστό Σύμπαν αρκετά βίαιο ώστε να σχηματίζονται στοιχεία βαρύτερα από τον σίδηρο, όπως ο χρυσός και το ασήμι.Μια σουπερκιλονόβα διαφέρει επειδή ξεκινά με μια έκρηξη σουπερνόβα που σηματοδοτεί τον θάνατο ενός άστρου και τη γέννηση δύο αστέρων νετρονίων και όχι ενός. Αυτά τα ακραία νεκρά άστρα στη συνέχεια περιστρέφονται το ένα γύρω από το άλλο και συγχωνεύονται δημιουργώντας μια κραυγή βαρυτικών κυμάτων και μια έκρηξη ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.Μέχρι σήμερα, οι αστρονόμοι έχουν ανιχνεύσει με βεβαιότητα μόνο μία κιλονόβα όταν το 2017 το Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων με Συμβολόμετρο Λέιζερ και ο ευρωπαϊκός του εταίρος Virgo κατέγραψαν το σήμα βαρυτικών κυμάτων που είναι γνωστό ως GW170817. Το γεγονός αυτό παρατηρήθηκε στη συνέχεια και μέσω ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από πλήθος διαστημικών και επίγειων τηλεσκοπίων όργανα της λεγόμενης παραδοσιακής αστρονομίας.Γι’ αυτό και οι επιστήμονες ενθουσιάστηκαν όταν τα LIGO και Virgo «άκουσαν» ένα σήμα με την ονομασία AT2025ulz, το οποίο φαινόταν να αποτελεί τη δεύτερη ανίχνευση συγχώνευσης αστέρων νετρονίων. Ωστόσο, η κατάσταση σύντομα αποδείχθηκε πιο περίπλοκη. Μετά την ανίχνευση, στάλθηκε ειδοποίηση σε αστρονόμους σε όλο τον κόσμο, με το Zwicky Transient Facility, μια κάμερα έρευνας στο Αστεροσκοπείο Palomar στην Καλιφόρνια να εντοπίζει πρώτο ένα ταχέως εξασθενίζον ερυθρό αντικείμενο σε απόσταση 1,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Η θέση αυτή ήταν περίπου η ίδια με την πηγή των βαρυτικών κυμάτων.«Στην αρχή, για περίπου τρεις ημέρες, η έκρηξη έμοιαζε ακριβώς όπως η πρώτη κιλονόβα του 2017», δήλωσε σε ανακοίνωσή της η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Μάνσι Κάσλιγουαλ, καθηγήτρια αστρονομίας στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια. «Όλοι προσπαθούσαν με ένταση να την παρατηρήσουν και να την αναλύσουν, αλλά στη συνέχεια άρχισε να μοιάζει περισσότερο με σουπερνόβα και κάποιοι αστρονόμοι έχασαν το ενδιαφέρον τους. Όχι εμείς».Η Κάσλιγουαλ και οι συνεργάτες της άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι αυτό το γεγονός φαινόταν να είναι μια κιλονόβα που προέρχεται από μια έκρηξη σουπερνόβα, η οποία εμποδίζει τη θέα των αστρονόμων. Αυτό θα καθιστούσε το AT2025ulz αποτέλεσμα μιας υπερκιλονόβας, ενός είδους ισχυρού κοσμικού φαινομένου που είχε θεωρηθεί θεωρητικά εδώ και καιρό, αλλά δεν είχε ανιχνευθεί ποτέ μέχρι σήμερα. Τα μήκη κύματος Μετά την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από αυτό το γεγονός, περαιτέρω έρευνα από αρκετά άλλα τηλεσκόπια, συμπεριλαμβανομένου του Αστεροσκοπείου W. M. Keck στη Χαβάη και του τηλεσκοπίου Fraunhofer στη Γερμανία, αποκάλυψε ότι η έκρηξη φωτός που συνδέεται με το AT2025ulz εξασθένησε γρήγορα, αφήνοντας πίσω της μια λάμψη σε ερυθρά μήκη κύματος.Αυτό ακολουθούσε ακριβώς το ίδιο μοτίβο με το ηλεκτρομαγνητικό σήμα που σχετιζόταν με το GW170817 το 2017. Αυτή η ερυθρή λάμψη είναι αποτέλεσμα βαρέων στοιχείων όπως ο χρυσός γύρω από την κιλονόβα, τα οποία μπλοκάρουν το μπλε φως μικρού μήκους κύματος αλλά επιτρέπουν τη διέλευση του ερυθρού φωτός μεγαλύτερου μήκους κύματος. Μέχρι εδώ όλα δείχνουν κιλονόβα.Ωστόσο ημέρες μετά την έκρηξη το AT2025ulz άρχισε να γίνεται φωτεινότερο και να αποκτά μπλε χρώμα, με ενδείξεις εκπομπών υδρογόνου να εμφανίζονται. Αυτά είναι χαρακτηριστικά μιας αστρικής έκρηξης σουπερνόβα και όχι κιλονόβα. Το πρόβλημα είναι ότι ενώ μια έκρηξη σουπερνόβα παράγει βαρυτικά κύματα, σε αντίθεση με μια κιλονόβα, ένα σουπερνόβα σε απόσταση 1,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός δεν θα έπρεπε να μπορεί να παράγει βαρυτικά κύματα αρκετά ισχυρά ώστε να ανιχνευθούν από το LIGO.Ενώ αρκετοί αστρονόμοι ήταν έτοιμοι να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι το AT2025ulz ήταν μια συνηθισμένη έκρηξη σουπερνόβα η Κάσλιγουαλ και η ομάδα της είχαν εντοπίσει ενδείξεις που έδειχναν ότι επρόκειτο για ένα εξαιρετικά ιδιαίτερο γεγονός. Συγκεκριμένα το σήμα των βαρυτικών κυμάτων έδειχνε ότι ένας από τους αστέρες νετρονίων που συμμετείχαν στη συγχώνευση είχε μάζα μικρότερη από αυτή του Ήλιου.Οι αστέρες νετρονίων έχουν συνήθως μάζα μεταξύ 1,2 και δύο φορές τη μάζα του Ήλιου. Αυτό οδήγησε την ομάδα στο συμπέρασμα ότι ένας ή δύο μικροί αστέρες νετρονίων μπορεί να συγχωνεύθηκαν για να παραχθεί μια κιλονόβα. Δεν είναι όλοι οι αστέρες νετρονίων ίδιοι Όταν άστρα με μάζα περίπου δέκα φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου εξαντλούν τα καύσιμά τους για πυρηνική σύντηξη οι πυρήνες τους καταρρέουν υπό το ίδιο τους το βάρος στέλνοντας κρουστικά κύματα προς τα έξω που προκαλούν μια έκρηξη σουπερνόβα και εκτοξεύουν τα εξωτερικά στρώματα του άστρου.Το αποτέλεσμα είναι ένας αστρικός πυρήνας με μάζα μεταξύ 1,2 και 2 φορές τη μάζα του Ήλιου συμπιεσμένος σε διάμετρο περίπου 20 χιλιομέτρων γεμάτος με την πυκνότερη ύλη στο γνωστό Σύμπαν. Ωστόσο οι επιστήμονες έχουν θεωρητικοποιήσει δύο τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να δημιουργηθούν αστέρες νετρονίων με μάζα μικρότερη από 1,2 ηλιακές μάζες.Το πρώτο σενάριο δημιουργίας υπομαζικών αστέρων νετρονίων υποστηρίζει ότι, αν ένα άστρο που περιστρέφεται πολύ γρήγορα υποστεί έκρηξη σουπερνόβα μπορεί να διασπαστεί σε δύο αστέρες νετρονίων με μάζα μικρότερη από του Ήλιου, μια διαδικασία που ονομάζεται σχάση. Στο δεύτερο σενάριο ένα ταχέως περιστρεφόμενο άστρο υφίσταται έκρηξη σουπερνόβα αλλά ο αστέρας νετρονίων που προκύπτει περιβάλλεται από έναν δίσκο ύλης ο οποίος στη συνέχεια συγκεντρώνεται και σχηματίζει έναν δεύτερο αστέρα νετρονίων με τρόπο παρόμοιο με το σχηματισμό πλανητών γύρω από νεαρά άστρα.Και στις δύο περιπτώσεις, αυτοί οι αστέρες νετρονίων εκπέμπουν βαρυτικά κύματα καθώς περιστρέφονται ο ένας γύρω από τον άλλον, μεταφέροντας στροφορμή μακριά από το σύστημα. Αυτό τους αναγκάζει να σπειροειδώς πλησιάσουν, να συγκρουστούν και να συγχωνευθούν, παράγοντας βαριά στοιχεία. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα την ερυθρή λάμψη που παρατήρησαν τα τηλεσκόπια που παρακολουθούσαν το AT2025ulz. Ωστόσο, η θέα της κιλονόβας τελικά καλύφθηκε από το διαστελλόμενο κέλυφος θραυσμάτων που εκτοξεύθηκε από τη σουπερνόβα κατά τη δημιουργία των δίδυμων αστέρων νετρονίων.«Ο μόνος τρόπος που έχουν σκεφτεί οι θεωρητικοί για να γεννηθούν αστέρες νετρονίων με μάζα μικρότερη από του Ήλιου είναι κατά την κατάρρευση ενός άστρου που περιστρέφεται πολύ γρήγορα», δήλωσε το μέλος της ομάδας Μπράιαν Μέτσγκερ από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια στην ίδια ανακοίνωση. «Αν αυτά τα “απαγορευμένα” άστρα σχηματίσουν ζεύγος και συγχωνευθούν εκπέμποντας βαρυτικά κύματα, είναι πιθανό ένα τέτοιο γεγονός να συνοδεύεται από μια σουπερνόβα αντί να εμφανίζεται ως μια γυμνή κιλονόβα».Δυστυχώς, προς το παρόν δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για να επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για υπερκιλονόβα. Ο μόνος τρόπος για να συμβεί αυτό είναι να συγκεντρωθούν περισσότερες πληροφορίες.«Μελλοντικά γεγονότα κιλονόβας μπορεί να μη μοιάζουν με το GW170817 και να συγχέονται με σουπερνόβα», δήλωσε η Κάσλιγουαλ. «Μπορούμε να αναζητήσουμε νέες δυνατότητες σε δεδομένα όπως αυτά από το ZTF, καθώς και από το Παρατηρητήριο Vera Rubin και επερχόμενα προγράμματα όπως το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Nancy Roman της NASA, το UVEX της NASA, το Deep Synoptic Array 2000 του Caltech και το Cryoscope του Caltech στην Ανταρκτική. Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι βρήκαμε μια υπερκιλονόβα, αλλά το γεγονός αυτό είναι παρ’ όλα αυτά αποκαλυπτικό». Καλλιτεχνική απεικόνιση μιας έκρηξης σουπερκιλονόβα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2049616/entopistike-i-proti-soyper-teleia-ekrixi-toy-sympantos-vinteo/

Το Hubble καταγράφει για πρώτη φορά συγκρούσεις αστεροειδών γύρω από κοντινό άστρο (βίντεο) Φωτίζονται άγνωστες διεργασίες σχηματισμού και εξέλιξης πλανητων. Αστρονόμοι που χρησιμοποιούν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble καταγράφουν για πρώτη φορά εικόνες καταστροφικών συγκρούσεων αστεροειδών σε άλλο πλανητικό σύστημα, μια μοναδική ανακάλυψη για τον τρόπο σχηματισμού και εξέλιξης των πλανητών. Τα νέα δεδομένα προέρχονται από παρατηρήσεις του κοντινού άστρου Fomalhaut, το οποίο βρίσκεται 25 έτη φωτός από τη Γη.Ο Fomalhaut είναι ένας από τους λαμπρότερους αστέρες του νυχτερινού ουρανού. Βρίσκεται στον αστερισμό Piscis Austrinus, γνωστό και ως Νότιο Ιχθύ, είναι μεγαλύτερος και φωτεινότερος από τον Ήλιο και έχει προσελκύσει εδώ και χρόνια το ενδιαφέρον των επιστημόνων, λόγω των φωτεινών δακτυλίων σκόνης που τον περιβάλλουν. Το 2008 είχε αναφερθεί η πιθανή ανίχνευση ενός εξωπλανήτη που ονομάστηκε «Fomalhaut b» ο οποίος πλέον φαίνεται ότι είναι νέφος σκόνης προερχόμενο από σύγκρουση πλανητοειδών και προσομοιάζει με πλανήτη που σήμερα ονομάζεται Fomalhaut cs1 (circumstellar source 1 δηλαδή περιαστρική πηγή 1).Οι νέες εικόνες του Hubble αποκάλυψαν ένα δεύτερο φωτεινό σημείο στην ίδια περιοχή, το Fomalhaut cs2, το οποίο επίσης ερμηνεύεται ως νέφος θραυσμάτων από σύγκρουση δύο μεγάλων σωμάτων.«Αυτή είναι σίγουρα η πρώτη φορά που βλέπω ένα σημείο φωτός να εμφανίζεται από το πουθενά σε ένα εξωπλανητικό σύστημα. Απουσιάζει από όλες τις προηγούμενες εικόνες του Hubble πράγμα που σημαίνει ότι μόλις γίναμε μάρτυρες μιας βίαιης σύγκρουσης μεταξύ δύο τεράστιων αντικειμένων και ενός τεράστιου νέφους θραυσμάτων διαφορετικού από οτιδήποτε υπάρχει σήμερα στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Καταπληκτικό!» δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής ελληνοαμερικανός καθηγητής στο Τμήμα Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλι και συνεργαζόμενος ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) Παύλος Κάλας.Το γεγονός ότι δύο τόσο σπάνια φαινόμενα ανιχνεύτηκαν στον ίδιο χώρο και σε διάστημα μόλις δύο δεκαετιών, αποτελεί σημαντικό επιστημονικό μυστήριο. Αν οι συγκρούσεις μεταξύ αστεροειδών και πλανητοσωματιδίων ήταν τυχαίες, τα cs1 και cs2 θα έπρεπε να εμφανίζονται σε άσχετες μεταξύ τους θέσεις. Ωστόσο, βρίσκονται εντυπωσιακά κοντά το ένα στο άλλο, κατά μήκος του εσωτερικού τμήματος του εξωτερικού δίσκου θραυσμάτων του Fomalhaut. «Παλαιότερη θεωρία υποστήριζε ότι θα έπρεπε να συμβαίνει μία σύγκρουση κάθε 100.000 χρόνια ή και περισσότερο. Εδώ, μέσα σε 20 χρόνια, έχουμε δει δύο» εξηγεί ο Κάλας.Οι παρατηρήσεις επιτρέπουν στους ερευνητές να εκτιμήσουν το μέγεθος των σωμάτων που συγκρούστηκαν, καθώς και πόσα παρόμοια σώματα περιφέρονται στο σύστημα. “Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, τα πλανητοειδή που καταστράφηκαν για να δημιουργηθούν τα cs1 και cs2 είχαν μέγεθος μόλις 30 χιλιόμετρα, οπότε συμπεραίνουμε ότι υπάρχουν 300 εκατομμύρια τέτοια αντικείμενα που περιφέρονται στο σύστημα του Fomalhaut,” αναφέρει ο καθηγητής Μάρκ Γουάιατ από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.Η παροδική φύση των Fomalhaut cs1 και cs2 δημιουργεί προκλήσεις για μελλοντικές διαστημικές αποστολές που στοχεύουν στην άμεση απεικόνιση εξωπλανητών, καθώς τέτοια τηλεσκόπια μπορεί να συγχέουν νέφη σκόνης όπως τα cs1 και cs2 με πραγματικούς πλανήτες.«Το Fomalhaut cs2 μοιάζει ακριβώς με έναν εξωηλιακό πλανήτη που αντανακλά το φως του άστρου του. Αυτό που μάθαμε μελετώντας το cs1 είναι ότι ένα μεγάλο νέφος σκόνης μπορεί να μοιάζει με πλανήτη για πολλά χρόνια. Αυτό αποτελεί μια προειδοποίηση για μελλοντικές αποστολές που στοχεύουν στην ανίχνευση εξωηλιακών πλανητών μέσω ανακλώμενου φωτός» αναφέρει ο Κάλας.Οι αστρονόμοι έχουν εξασφαλίσει επιπλέον χρόνο παρατήρησης με το Hubble για την παρακολούθηση της εξέλιξης του cs2 τα επόμενα τρία χρόνια, ενώ παρατηρήσεις θα πραγματοποιηθούν και με το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb, ώστε να μελετηθεί η σύσταση και το μέγεθος των κόκκων σκόνης. Θα είναι εφικτή και η διερεύνηση πιθανής ύπαρξης παγωμένου νερού στο εν λόγω νέφος. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2049382/to-hubble-katagrafei-gia-proti-fora-sygkroyseis-asteroeidon-gyro-apo-kontino-astro-vinteo/ Αυτή η σύνθετη εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble δείχνει τον δακτύλιο θραυσμάτων και τα νέφη σκόνης cs1 και cs2 γύρω από τον αστέρα Fomalhaut. Για λόγους σύγκρισης, το νέφος σκόνης cs1, που απεικονίστηκε το 2012, παρουσιάζεται μαζί με το νέφος σκόνης cs2, που απεικονίστηκε το 2023. Οι διακεκομμένοι κύκλοι υποδεικνύουν τη θέση αυτών των νεφών. Όταν το νέφος σκόνης cs2 εμφανίστηκε ξαφνικά, οι αστρονόμοι συνειδητοποίησαν ότι είχαν γίνει μάρτυρες μιας βίαιης σύγκρουσης δύο ογκωδών αντικειμένων. Το cs1, που παλαιότερα θεωρούνταν πλανήτης, ταξινομείται πλέον ως ένα παρόμοιο νέφος θραυσμάτων. Σε αυτή την εικόνα, το ίδιο το Fomalhaut έχει καλυφθεί ώστε να δοθεί έμφαση στα αντικείμενα που φαίνονται πιο αμυδρά. Η θέση του σημειώνεται με το λευκό αστέρι. Αυτή η καλλιτεχνική απεικόνιση δείχνει τη σειρά των γεγονότων που οδήγησαν στη δημιουργία του νέφους σκόνης cs2 γύρω από τον αστέρα Fomalhaut. Στο Πλαίσιο 1, ο Fomalhaut εμφανίζεται στην επάνω αριστερή γωνία. Δύο λευκές κουκκίδες, που βρίσκονται στην κάτω δεξιά γωνία, αντιπροσωπεύουν τα δύο ογκώδη αντικείμενα σε τροχιά γύρω από τον Fomalhaut. Στο Πλαίσιο 2, τα αντικείμενα πλησιάζουν το ένα το άλλο. Το Πλαίσιο 3 δείχνει τη βίαιη σύγκρουση αυτών των δύο αντικειμένων. Στο Πλαίσιο 4, το προκύπτον νέφος σκόνης cs2 γίνεται ορατό και το φως του άστρου σπρώχνει τους κόκκους σκόνης μακριά του.

Η NASA δημοσίευσε το νέο πανοραμικό χάρτη του Σύμπαντος (βίντεο) Τα δεδομένα προέρχονται από διαστημικό τηλεσκόπιο και ρίχνουν φως σε διάφορα μυστηριώδη κοσμικά φαινόμενα. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα έναν εντυπωσιακό νέο χάρτη του Σύμπαντος ο οποίος όπως αναφέρει η αμερικανική διαστημική υπηρεσία θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να λύσουν ορισμένα από τα μακροχρόνια μυστήρια του Σύμπαντος.Ο χάρτης δημιουργήθηκε με το διαστημικό τηλεσκόπιο SPHEREx της NASA και αποτελεί τον πρώτο χάρτη ολόκληρου του ουρανού που προσομοιώνει την τρισδιάστατη εικόνα του οργάνου. Περιλαμβάνει καμένης κόκκινης απόχρωσης κοσμική σκόνη, ηλεκτρικά μπλε αέριο υδρογόνο, καθώς και λευκά, μπλε και πράσινα άστρα.Η πανοραμική αυτή εικόνα αποτυπώνει αυτά και δεκάδες ακόμη χρώματα χάρη στην ικανότητα του τηλεσκοπίου να ανιχνεύει υπέρυθρα μήκη κύματος του φωτός, τα οποία είναι αόρατα στο ανθρώπινο μάτι. Τα χρώματα επιτρέπουν στους αστρονόμους να μετρήσουν την απόσταση ανάμεσα στο τηλεσκόπιο και εκατοντάδες εκατομμύρια γαλαξίες ενώ η τρισδιάστατη απεικόνιση δείχνει πώς κατανέμονται αυτοί οι γαλαξίες στο Σύμπαν. Οι πιο κόκκινοι γαλαξίες βρίσκονται πιο μακριά, ενώ οι πιο κοντινοί εμφανίζονται πιο μπλε, καθώς το φως τεντώνεται ή συστέλλεται, σε ένα φαινόμενο γνωστό ως «ερυθρή μετατόπιση».Οι επιστήμονες θα χρησιμοποιήσουν αυτά τα δεδομένα, που συλλέγονται από την εκτόξευση του τηλεσκοπίου σε χαμηλή γήινη τροχιά τον Μάρτιο, για να μελετήσουν πώς έχουν αλλάξει οι γαλαξίες κατά τη διάρκεια της σχεδόν 14 δισεκατομμυρίων ετών ιστορίας του Σύμπαντος και ενδεχομένως να μάθουν περισσότερα για το πώς δημιουργήθηκαν βασικά συστατικά της ζωής στο γαλαξία μας.«Αν και δεν είναι ορατά στο ανθρώπινο μάτι, αυτά τα 102 υπέρυθρα μήκη κύματος φωτός είναι διαδεδομένα στο Σύμπαν και η παρατήρηση ολόκληρου του ουρανού με αυτόν τον τρόπο επιτρέπει στους επιστήμονες να απαντήσουν σε μεγάλα ερωτήματα», εξήγησε η NASA σε ανακοίνωσή της. «Μεταξύ αυτών είναι και το πώς ένα δραματικό γεγονός που συνέβη στο πρώτο δισεκατομμυριοστό του τρισεκατομμυριοστού του τρισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη επηρέασε την τρισδιάστατη κατανομή εκατοντάδων εκατομμυρίων γαλαξιών στο Σύμπαν μας». Το τηλεσκόπιο Αν και το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb μπορεί επίσης να παρατηρεί στο υπέρυθρο φως, το πεδίο κάλυψής του είναι χιλιάδες φορές μικρότερο. Μέχρι σήμερα καμία αποστολή δεν έχει χαρτογραφήσει ολόκληρο τον ουρανό σε τόσα πολλά χρώματα όσα το SPHEREx. Το τηλεσκόπιο SPHEREx, γνωστό και ως «Spectro Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization and Ices Explorer» βρίσκεται σε τροχιά περίπου 640 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη. Περιφέρεται γύρω από τον πλανήτη περίπου 14,5 φορές την ημέρα, λαμβάνοντας περίπου 3.600 εικόνες κατά μήκος μιας κυκλικής λωρίδας του ουρανού και μετατοπίζοντας συνεχώς το πεδίο του για να καταγράψει ολόκληρο τον ουρανό σε 360 μοίρες.Κατά τη διάρκεια της διετούς αποστολής του, θα ολοκληρώσει ακόμη τρεις πλήρεις σαρώσεις του ουρανού, συλλέγοντας δεδομένα για περισσότερους από 450 εκατομμύρια γαλαξίες και πάνω από 100 εκατομμύρια άστρα στο γαλαξια μας.«Το SPHEREx είναι μια μεσαίου μεγέθους αποστολή αστροφυσικής που προσφέρει επιστήμη μεγάλης κλίμακας» δήλωσε ο διευθυντής του Εργαστηρίου Αεριώθησης (Jet Propulsion Laboratory) της NASA, Ντέιβ Γκάλαχερ. «Είναι ένα εντυπωσιακό παράδειγμα του πώς μετατρέπουμε τολμηρές ιδέες σε πραγματικότητα και, κάνοντάς το αυτό, απελευθερώνουμε τεράστιες δυνατότητες ανακαλύψεων». Η νέα πανοραμική εικόνα του Σύμπαντος https://www.naftemporiki.gr/techscience/2048838/i-nasa-dimosieyse-to-neo-panoramiko-charti-toy-sympantos-vinteo/

Οι σκουληκότρυπες στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Αν παρακολουθείτε τα νέα της φυσικής, ίσως έχετε παρατηρήσει ότι πολύ συχνά εμφανίζονται στους τίτλους οι σκουληκότρυπες. Ένα ασυνήθιστο βαρυτικό κύμα μπορεί να αποτελεί ένδειξη μιας σκουληκότρυπας που συνδέει σύμπαντα; Υποατομικές σκουληκότρυπες θα μπορούσαν να ευθύνονται για την διαστολή του Σύμπαντος; Συνδέουν οι σκουληκότρυπες συν-πλεκόμενες μαύρες τρύπες; Ζούμε δίπλα σε αόρατες σκουληκότρυπες;Μια σκουληκότρυπα είναι μια υποθετική σήραγγα στον χωροχρόνο. Η ιδέα ανάγεται στoυς Einstein και Rosen, οι οποίοι συνειδητοποίησαν ότι οι εξισώσεις της γενικής σχετικότητας επιτρέπουν γεωμετρίες που συνδέουν δύο μακρινές περιοχές μέσω ενός είδους «λαιμού». Aυτό συνήθως απεικονίζεται απλουστευτικά σαν ένα λυγισμένο φύλλο χαρτιού ενωμένο με έναν σωλήνα. Αν ταξίδευε κανείς μέσα από αυτόν τον σωλήνα, θα μπορούσε να φτάσει από το ένα σημείο στο άλλο πιο γρήγορα απ’ ό,τι θα χρειαζόταν το φως ακολουθώντας την μακρύτερη διαδρομή. Αυτή είναι και η μεγάλη γοητεία των σκουληκοτρυπών: είναι συμβατές με τις θεωρίες του Αϊνστάιν και επιτρέπουν να «παραβιάζεις» το όριο της ταχύτητας του φωτός χωρίς να το παραβιάζεις πραγματικά.Το πρόβλημα είναι ότι τα μαθηματικά μας λένε επίσης πως, αν θέλουμε να κρατήσουμε μια σκουληκότρυπα ανοιχτή, χρειαζόμαστε ύλη με αρνητική ενεργειακή πυκνότητα – παρότι κανείς δεν έχει δει ποτέ κάτι τέτοιο. Ένα επιπλέον ζήτημα είναι ότι οι σκουληκότρυπες ενδέχεται να επιτρέπουν όχι μόνο ταξίδια στον χώρο αλλά και στον χρόνο, κάτι που ανοίγει τον δρόμο για τα παράδοξα των ταξιδιών στο παρελθόν ή στο μέλλον. Οι φυσικοί συνήθως θεωρούν τέτοια παράδοξα ένδειξη ότι κάτι δεν πάει καλά. Και τέλος υπάρχει το ερώτημα πως προκύτπει μια σκουληκότρυπα; Πώς δημιουργείται; Γιατί να συνδέουν δύο συγκεκριμένα σημεία; Άλλο πράγμα να μπορείς να περιγράψεις μαθηματικά μια τέτοια σύνδεση και άλλο να εξηγήσεις πώς θα μπορούσε να προκύψει φυσικά.Όμως το σύμπαν είναι γεμάτο πράγματα που δεν έχουμε κατανοήσει ακόμα. Είναι πιθανό να υπάρχει αρνητική μάζα ή ενέργεια, απλώς δεν βρίσκεται γύρω μας, αφού θα απωθούνταν βαρυτικά από την κανονική ύλη. Ούτε τα παράδοξα των ταξιδιών στο χρόνο είναι πραγματικό πρόβλημα. Ένα ακόμη επιχείρημα υπέρ των σκουληκοτρυπών είναι ότι είναι συμβατές με τις θεωρίες κβαντικής βαρύτητας. Η κβαντική βαρύτητα αποδίδει κβαντικές ιδιότητες στον χώρο και τον χρόνο. Σε μια τέτοια θεωρία, ο χώρος και ο χρόνος μπορούν να υφίστανται άγριες κβαντικές διακυμάνσεις, οι οποίες πράγματι μπορούν να δημιουργούν μικροσκοπικές σκουληκότρυπες. Οι σκουληκότρυπες είναι επίσης χρήσιμες επειδή επιτρέπουν στους φυσικούς να μεταφράζουν δύσκολα ερωτήματα της κβαντικής θεωρίας σε ερωτήματα γεωμετρίας. Μια γνωστή ιδέα λέει ότι αν δύο συστήματα είναι ισχυρά συμπλεκόμενα, μπορούμε να τα φανταστούμε ως ενωμένα διαμέσου μιας μικροσκοπικής σκουληκότρυπας. Με αυτή την έννοια, η σκουληκότρυπα δεν είναι ένα αντικείμενο μέσα από το οποίο θα μπορούσε να κινηθεί ένα διαστημόπλοιο. Είναι ένα νοητικό σχήμα που βοηθά στην οργάνωση πολύπλοκων μαθηματικών. Γι’ αυτό οι σκουληκότρυπες δεν ανήκούν μόνο στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, αλλά αποτελούν και αντικείμενο σοβαρής επιστημονικής έρευνας.Για παράδειγμα, η δημοσίευση των Qi Lai, Qing-Yu Lan, Hao-Yang Liu, Yu-Tong Wang, Yun-Song Piao, με τίτλο «Is GW190521 a gravitational wave echo of wormhole remnant from another universe?» . Πρόκειται για μια εργασία σχετικά με το βαρυτικό κύμα που ανιχνεύθηκε τον Μάιο του 2019. Ανιχνεύθηκε από τα παρατηρητήρια βαρυτικών κυμάτων LIGO και Virgo και ήταν ασυνήθιστο επειδή το σήμα είναι πολύ σύντομο και δεν παρουσιάζει το χαρακτηριστικό «κελάηδημα» που δημιουργείται συνήθως όταν δύο μαύρες τρύπες συγκρούονται ακολουθώντας σπειροειδή τροχιά. Σύμφωνα με την παραπάνω δημοσίευση το σήμα αυτό θα μπορούσε να είναι μια αντήχηση από σκουληκότρυπα. Αν και οι ίδιοι οι συγγραφείς καταλήγουν στο ότι η συγχώνευση μαύρων τρυπών ταιριάζει καλύτερα στα δεδομένα. Βέβαια, εξαρχής δεν γνωρίζουμε καν πώς θα έμοιαζε ένα σήμα σκουληκότρυπας.Ένα δεύτερο παράδειγμα είναι η δημοσίευση των Javier M. Magán, Martin Sasieta, και Brian Swingle, με τίτλο «Semiclassical Wormholes toward Typical Entangled States«, μια θεωρητική μελέτη για τις ιδιότητες μιας σκουληκότρυπας. Οι συγγραφείς εξετάζουν πώς θα έμοιαζε το εσωτερικό μιας γέφυρας Einstein-Rosen αν ληφθούν υπόψιν κβαντικά φαινόμενα. Διαπιστώνουν ότι η απλή, λεία σήραγγα αποκτά μια ανώμαλη δομή, την οποία αποκαλούν «κάμπια Einstein-Rosen». Βρίσκουν επίσης ότι όσο πιο τυχαία είναι η κβαντική κατάσταση, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η σκουληκότρυπα.Μια τρίτη δημοσίευση με ελληνικό χρώμα, των Στυλιανός Α. Τσιλιούκας, Εμμανουήλ Ν. Σαριδάκης και Χαράλαμπος Τζερεφός, με τίτλο «Dark energy from topology change induced by microscopic Gauss-Bonnet wormholes«, εξετάζει απειροελάχιστες, μικροσκοπικές σκουληκότρυπες που δημιουργούνται εξαιτίας κβαντικών βαρυτικών διακυμάνσεων σε αυτό που μερικές φορές αποκαλείται «αφρός του χωροχρόνου». Αυτές οι υποθετικές σκουληκότρυπες είναι τόσο μικρές ώστε ούτε καν υποατομικά σωματίδια να μην μπορούν να περάσουν μέσα από αυτές, οπότε δεν θα τις είχαμε παρατηρήσει. Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι αυτές οι μικροσκοπικές σκουληκότρυπες συνέβαλλαν στον ενεργειακό προϋπολογισμό του σύμπαντος και ότι αυτό μπορεί να εξηγήσει τη σκοτεινή ενέργεια.Οι σκουληκότρυπες είναι ένα ενδιαφέρον πεδίο μελέτης και ίσως όντως να υπάρχουν στο σύμπαν μας. Δυστυχώς, όμως, προς το παρόν δεν έχουμε καμία απολύτως απόδειξη γι’ αυτό. Πάντως, αν κάποτε βρεθεί μια σκουληκότρυπα, ας ελπίσουμε ότι θα οδηγεί σε έναν άλλον κόσμο με μικρότερη περιεκτικότητα βλακείας, τουλάχιστον. διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες ΕΔΩ: https://backreaction.blogspot.com/2025/12/this-is-why-wormholes-are-making.html

Η όραση των φιδιών φτιάχνει σούπερ κάμερες κινητών τηλεφώνων Νέα προηγμένη τεχνολογία απεικόνισης με βάση τον μοναδικό στη φύση υπερευαίσθητο μηχανισμό όρασης των φιδιών. Επιστήμονες στην Κίνα ανέπτυξαν ένα πρωτοποριακό σύστημα τεχνητής απεικόνισης εμπνευσμένο από τα φίδια τα οποία μπορούν να «βλέπουν» τη θερμότητα που εκπέμπει το θήραμά τους στο απόλυτο σκοτάδι. Ο αισθητήρας καταγράφει υπερυψηλής ανάλυσης υπέρυθρες εικόνες σε ανάλυση 4K και μπορεί να αποτελέσει τη βάση για εξαιρετικά χαμηλού κόστους μέγιστης ποιότητας κάμερες είτε για φωτογραφικές μηχανές είτε για smartphones.Κάθε αντικείμενο με θερμοκρασία πάνω από το απόλυτο μηδέν (-273 βαθμούς Κελσίου) εκπέμπει κάποια ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Στην περίπτωση της φυσιολογικής θερμότητας του σώματος, αυτή έχει μήκος κύματος στην υπέρυθρη περιοχή. Το ανθρώπινο μάτι μπορεί να αντιληφθεί μόνο μικρότερα μήκη κύματος, που ανήκουν στο φάσμα του ορατού φωτός.Τα φίδια μπορούν επίσης να βλέπουν το ορατό φως, όμως ορισμένα είδη, όπως οι οχιές του γένους Crotalinae, διαθέτουν ένα ειδικό όργανο ανίχνευσης θερμότητας δίπλα στα ρουθούνια τους το οποίο οι ειδικοί ονομάζουν «λάκκο» που τους επιτρέπει να οπτικοποιούν υπέρυθρη ακτινοβολία μεγαλύτερου μήκους κύματος. Το όργανο αυτό αποτελείται από μια κοίλη κοιλότητα με μια λεπτή μεμβράνη τεντωμένη στο εσωτερικό της. Όταν τα υπέρυθρα κύματα θερμαίνουν συγκεκριμένα σημεία της μεμβράνης μια θερμική εικόνα μεταφέρεται στον εγκέφαλο μέσω των συνδεδεμένων νεύρων.Επιστήμονες από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Πεκίνου χρησιμοποίησαν αυτή την ιδέα για να δημιουργήσουν το δικό τους σύστημα ανίχνευσης υπέρυθρης ακτινοβολίας. Στοίβαξαν στρώματα διαφορετικών υλικών πάνω σε έναν δίσκο 8 ιντσών, μέσα από τα οποία περνά η ακτινοβολία μέχρι να μετατραπεί σε εικόνα υψηλής ποιότητας, ορατή στο ανθρώπινο μάτι. Το σύστημα περιγράφεται σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Light: Science & Applications».Το πρώτο στρώμα του συστήματος απεικόνισης είναι ένα στρώμα ανίχνευσης υπέρυθρης ακτινοβολίας, αποτελούμενο από λεγόμενες «κολλοειδείς κβαντικές τελείες». Πρόκειται για εξαιρετικά μικρά νανοσωματίδια από άτομα υδραργύρου και τελλουρίου, τα οποία απελευθερώνουν ηλεκτρικά φορτία όταν απορροφούν υπέρυθρη ακτινοβολία. Τα φορτία αυτά στη συνέχεια διέρχονται από αρκετά στρώματα μείωσης θορύβου και καταλήγουν σε ένα στρώμα οργανικής φωτοδιόδου εκπομπής φωτός, γνωστό ως «μετατροπέας ανόδου».Εκεί, τα ηλεκτρόνια συναντούν «οπές» (απουσίες ηλεκτρονίων) και απελευθερώνουν ενέργεια, την οποία φωσφορίζοντα μόρια μετατρέπουν σε πράσινο, ορατό φως. Τέλος, το ορατό φως φτάνει στο στρώμα CMOS και μετατρέπεται σε εικόνα. Η κάμερα Πρόκειται για το πρώτο σύστημα που μπορεί να μετατρέψει υπέρυθρη ακτινοβολία μικρού και μεσαίου μήκους κύματος (1,1 έως 5 μικρόμετρα) σε εικόνα υπερυψηλής ανάλυσης σε θερμοκρασία δωματίου. Επειδή ο αισθητήρας CMOS βρίσκεται απευθείας πάνω από τον μετατροπέα, τα ασθενέστερα υπέρυθρα σήματα καταγράφονται πριν τα «πνίξει» ο θόρυβος. Σε άλλα συστήματα, όπου ο αισθητήρας CMOS και ο μετατροπέας είναι διαχωρισμένοι, απαιτείται ακριβή κρυογενική ψύξη για να αποτραπεί η συσσώρευση θορύβου καθώς τα σήματα μεταφέρονται μεταξύ τους.Η δυνατότητα ανίχνευσης υπέρυθρης ακτινοβολίας επεκτείνει αποτελεσματικά το φάσμα των μηκών κύματος που μπορούν να «δουν» οι άνθρωποι κατά περισσότερες από 14 φορές. Μια κάμερα εξοπλισμένη με αυτή την τεχνολογία θα μπορεί να εντοπίζει θερμά αντικείμενα σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, όπως μέσα σε ομίχλη, καπνό ή τη νύχτα. «Η διεύρυνση της τεχνητής όρασης στο υπέρυθρο φάσμα θα μπορούσε να λειτουργεί σε όλες τις καιρικές συνθήκες, μέρα και νύχτα, ανεξάρτητα από ακραία καιρικά φαινόμενα, και να βρει εφαρμογές σε νέους τομείς όπως η βιομηχανική επιθεώρηση, η ασφάλεια τροφίμων, η ανίχνευση αερίων, η αγροτική επιστήμη και η αυτόνομη οδήγηση», έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη. Πρόσθεσαν ότι δεκάδες εκατομμύρια εικονοστοιχεία με τη χρήση του συστήματός τους θα μπορούσαν να επιτευχθούν με εξαιρετικά χαμηλό κόστος, καθιστώντας την τεχνολογία πιο εφικτή για καταναλωτικές κάμερες και smartphones στο μέλλον. Άλλωστε, οι συσκευές αυτές χρησιμοποιούν ήδη τυπικούς αισθητήρες CMOS από πυρίτιο, πάνω στους οποίους θα μπορούσαν να προσαρμοστούν τα επιπλέον στρώματα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2048827/i-orasi-ton-fidion-ftiachnei-soyper-kameres-kiniton-tilefonon/

Δείτε live το σημερινό «τετ α τετ» της Γης με το μυστηριώδη κομήτη που εισέβαλε στο ηλιακό μας σύστημα. Ο διαστημικός βράχος που προέρχεται από άλλη περιοχή του γαλαξία θα πλησιάσει τον πλανήτη μας χωρίς να αποτελεί κίνδυνο. Ένας σπάνιος διαστρικός επισκέπτης προερχόμενος έξω από το ηλιακό μας σύστημα που κινείται προς τον Ήλιο εντοπίστηκε την 1 Ιουλίου και έκτοτε η αστρονομική κοινότητα τον παρακολουθεί για να μάθει όσα περισσότερα μπορεί για αυτόν. Οι επιστήμονες έχουν συμφωνήσει ότι πρόκειται για έναν κομήτη και σήμερα Παρασκευή (περίπου εννέα το πρωί ώρα Ελλάδος) θα πλησιάσει στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς του τη Γη σε απόσταση 270 εκατ. χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας χωρίς να δημιουργεί οποιαδήποτε απειλή σύμφωνα με τους ειδικούς.Η επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί στενά τον κομήτη που έχει ονομαστεί 3I/ATLAS και πρόσφατη μελέτη αναφέρει ότι πρόκειται για τον αρχαιότερο κομήτη που έχει δει ανθρώπινο μάτι ή τουλάχιστον ο αρχαιότερος που γνωρίζουμε αν υποθέσουμε ότι εμφανίστηκε κάποτε στον ουράνιο θόλο κάποιος κομήτης με ακόμη μεγαλύτερη ηλικία χωρίς να μπορούν τότε οι άνθρωποι να τον μελετήσουν.Το ηλιακό μας σύστημα έχει ηλικία περίπου 4,5 δις. ετών και ο κομήτης που οι αστρονόμοι ονόμασαν 3I/ATLAS έχει σύμφωνα με τη μελέτη ηλικία 7-7,5 δισ. έτη προερχόμενος πιθανότατα από μια περιοχή του γαλαξία μας η οποία δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα σχεδόν καθόλου. Ο 3I/ATLAS είναι μόλις το τρίτο επιβεβαιωμένο αντικείμενο που γνωρίζουμε να εισβάλει στο ηλιακό μας σύστημα από άλλες περιοχές του γαλαξία μας μετά τον ‘Oumuamua (2017) και τον κομήτη 2I/Borisov (2019). Ο διαστρικός κομήτης, που αρχικά ονομάστηκε C/2025 N1 (ATLAS), παρατηρήθηκε την 1η Ιουλίου από το τηλεσκόπιο ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) που χρηματοδοτείται από τη NASA στο Ρίο Χουρτάδο της Χιλής.«Όλοι οι μη διαστρικοί κομήτες, όπως ο κομήτης του Χάλεϊ, σχηματίστηκαν ταυτόχρονα με το ηλιακό μας σύστημα, επομένως έχουν ηλικία έως και 4,5 δισεκατομμυρίων ετών. Ωστόσο, οι διαστρικοί επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να είναι πολύ μεγαλύτεροι σε ηλικία, και από αυτούς που είναι γνωστοί μέχρι στιγμής, η στατιστική μας μέθοδος υποδηλώνει ότι ο 3I/ATLAS είναι πολύ πιθανό να είναι ο παλαιότερος κομήτης που έχουμε δει ποτέ» λέει ο Μάθιου Χόπκινς αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, μέλος της ερευνητικής ομάδας που έκανε την χρονολόγηση του κομήτη. Ο 3I/ATLAS φαίνεται ότι ήρθε στην περιοχή μας από ένα πυκνό δίσκο άστρων του γαλαξία μας στον οποίο βρίσκονται πανάρχαια άστρα. Η ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι ο κομήτης αυτός θα έχει διαφορετική χημική σύσταση που τους κομήτες του ηλιακού μας συστήματος και πιθανώς να περιέχει υψηλές ποσότητες πάγου νερού.Καθώς ο 3I/ATLAS πλησιάζει τον Ήλιο θα θερμαίνεται. Οι παγωμένοι πάγοι θα μετατραπούν σε αέριο, μια διαδικασία που ονομάζεται εξάχνωση, το οποίο θα απελευθερώνεται από την επιφάνεια του κομήτη. Αυτή η έκλυση αερίων θα δώσει στον 3I/ATLAS μια την χαρακτηριστική φωτεινή ουρά και άλλα συνήθη διακριτικά χαρακτηριστικά των κομητών.Οι παρατηρήσεις έχουν ήδη δείξει ότι ο 3I/ATLAS έχει έντονη γεωλογική δραστηριότητα. Αυτές οι παρατηρήσεις φαίνεται επίσης να δείχνουν ότι ο 3I/ATLAS είναι μεγαλύτερος σε μέγεθος από τους προηγούμενους διαστρικούς εισβολείς 1I/’Oumuamua και 2I/Borisov. Καλλιτεχνική απεικόνιση του κομήτη 3I/ATLAS https://www.naftemporiki.gr/techscience/2048819/deite-live-to-simerino-tet-a-tet-tis-gis-me-to-mystiriodi-komiti-poy-eisevale-sto-iliako-mas-systima/

Επαναστατικό κβαντικό τσιπ φέρνει ακόμη πιο κοντά το… ιερό δισκοπότηρο των υπολογιστών (βίντεο) Βασίζεται σε μια νέα αρχιτεκτονική που υπόσχεται μεγαλύτερη ακρίβεια υπολογισμων Φυσικοί της νεοφυούς εταιρείας Silicon Quantum Computing στο Σίδνεϊ κατασκεύασαν αυτό που όπως λένε είναι το μεγαλύτερης ακρίβειας τσιπ κβαντικού υπολογισμού που έχει κατασκευαστεί ποτέ αφού πρώτα ανέπτυξαν ένα νέο είδος αρχιτεκτονικής. Οι φυσικοί αναφέρουν ότι τα ατομικά κβαντικά τσιπ πυριτίου που ανέπτυξαν τους δίνουν πλεονέκτημα έναντι άλλων τύπων κβαντικών μονάδων επεξεργασίας.Αυτό οφείλεται στο ότι τα τσιπ βασίζονται σε μια νέα αρχιτεκτονική, που ονομάζεται «14/15», η οποία τοποθετεί άτομα φωσφόρου μέσα στο πυρίτιο, ονομασία που προέρχεται από το γεγονός ότι ο φώσφορος και το πυρίτιο είναι το 14ο και το 15ο στοιχείο του περιοδικού πίνακα. Η SQC πέτυχε ποσοστά πιστότητας από 99,5 έως 99,99 τοις εκατό σε έναν κβαντικό υπολογιστή με εννέα πυρηνικά qubits και δύο ατομικά qubits, καταγράφοντας την πρώτη παγκοσμίως επίδειξη ατομικού κβαντικού υπολογισμού με βάση το πυρίτιο σε ξεχωριστά συμπλέγματα.Τα ποσοστά πιστότητας μετρούν το πόσο καλά λειτουργούν οι τεχνικές διόρθωσης και μετριασμού σφαλμάτων. Εκπρόσωποι της εταιρείας λένε ότι έχουν επιτύχει ποσοστό σφαλμάτων αιχμής για τη δική τους αρχιτεκτονική.Αυτό μπορεί να μην ακούγεται τόσο εντυπωσιακό όσο οι κβαντικοί υπολογιστές με χιλιάδες qubits, όμως η αρχιτεκτονική 14/15 είναι εξαιρετικά κλιμακώσιμη, όπως αναφέρουν οι επιστήμονες στη μελέτη. Προσθέτουν ότι η επίδειξη κορυφαίας πιστότητας σε πολλαπλά συμπλέγματα λειτουργεί ως απόδειξη της ιδέας για κάτι που, θεωρητικά, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανθεκτικές σε σφάλματα κβαντικές μονάδες επεξεργασίας με εκατομμύρια λειτουργικά qubits. Το μυστικό συστατικό Ο κβαντικός υπολογισμός βασίζεται στην ίδια αρχή με τον δυαδικό υπολογισμό, δηλαδή στη χρήση ενέργειας για την εκτέλεση υπολογισμών. Όμως, αντί να χρησιμοποιείται ηλεκτρικό ρεύμα για την αλλαγή διακοπτών, όπως στους παραδοσιακούς υπολογιστές, ο κβαντικός υπολογισμός περιλαμβάνει τη δημιουργία και τον χειρισμό qubits, του κβαντικού ισοδύναμου των bits ενός κλασικού υπολογιστή.Τα qubits μπορούν να πάρουν πολλές μορφές. Επιστήμονες στη Google και την IBM αναπτύσσουν συστήματα με υπεραγώγιμα qubits που χρησιμοποιούν κυκλώματα με πύλες, ενώ ορισμένα εργαστήρια, όπως η PsiQuantum, έχουν αναπτύξει φωτονικά qubits, δηλαδή qubits που είναι σωματίδια φωτός. Άλλοι, όπως η IonQ, εργάζονται με παγιδευμένα ιόντα, συλλαμβάνοντας μεμονωμένα άτομα και κρατώντας τα σε μια διάταξη που ονομάζεται οπτικές λαβίδες λέιζερ.Η γενική ιδέα είναι να χρησιμοποιηθεί η κβαντομηχανική για να χειριστεί κανείς κάτι εξαιρετικά μικρό με τέτοιο τρόπο ώστε να πραγματοποιεί χρήσιμους υπολογισμούς από τις πιθανές καταστάσεις του. Εκπρόσωποι της SQC λένε ότι η δική τους διαδικασία είναι μοναδική, καθώς οι κβαντικές μονάδες επεξεργασίας αναπτύσσονται με βάση την αρχιτεκτονική 14/15.«Είναι το μικρότερο δυνατό μέγεθος χαρακτηριστικού σε ένα τσιπ πυριτίου», δήλωσε στο Live Science η διευθύνουσα σύμβουλος της SQC, Μισέλ Σίμονς. «Είναι 0,13 νανόμετρα και ουσιαστικά αντιστοιχεί στο μήκος δεσμού στην κατακόρυφη κατεύθυνση. Είναι δύο τάξεις μεγέθους μικρότερο από αυτό που κάνει συνήθως η TSMC. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή αύξηση στην ακρίβεια». Αύξηση του αριθμού των qubits στο μέλλον Για να επιτευχθεί η κλιμάκωση στον κβαντικό υπολογισμό κάθε πλατφόρμα πρέπει να ξεπεράσει ή να μετριάσει διαφορετικά εμπόδια. Ένα καθολικό εμπόδιο για όλες τις πλατφόρμες είναι η διόρθωση σφαλμάτων. Οι κβαντικοί υπολογισμοί πραγματοποιούνται σε εξαιρετικά εύθραυστα περιβάλλοντα, όπου τα qubits είναι ευαίσθητα σε ηλεκτρομαγνητικά κύματα, μεταβολές θερμοκρασίας και άλλα ερεθίσματα. Αυτό προκαλεί την κατάρρευση της υπέρθεσης πολλών qubits, με αποτέλεσμα να χάνονται οι κβαντικές πληροφορίες κατά τη διάρκεια των υπολογισμών.Για να αντισταθμιστεί αυτό, οι περισσότερες πλατφόρμες αφιερώνουν έναν αριθμό qubits στη μείωση των σφαλμάτων. Λειτουργούν παρόμοια με τα bits ελέγχου ή ισοτιμίας σε ένα κλασικό δίκτυο. Όμως, όσο αυξάνεται ο αριθμός των qubits, αυξάνεται και ο αριθμός εκείνων που απαιτούνται για τη διόρθωση σφαλμάτων.«Έχουμε μεγάλους χρόνους συνοχής των πυρηνικών σπιν και ελάχιστα από αυτά που ονομάζουμε σφάλματα αντιστροφής bit. Έτσι, οι κώδικες διόρθωσης σφαλμάτων μας είναι πολύ πιο αποδοτικοί. Δεν χρειάζεται να διορθώνουμε τόσο σφάλματα bit flip όσο και φάσης» είπε η Σίμονς.Σε άλλα κβαντικά συστήματα πυριτίου, τα σφάλματα αντιστροφής bit είναι πιο συχνά, επειδή τα qubits τείνουν να είναι λιγότερο σταθερά όταν χειρίζονται με μικρότερη ακρίβεια. Επειδή τα τσιπ της SQC είναι κατασκευασμένα με εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια, μπορούν να μετριάσουν ορισμένα σφάλματα που εμφανίζονται σε άλλες πλατφόρμες.«Στην ουσία χρειάζεται να διορθώνουμε μόνο τα σφάλματα φάσης. Έτσι, οι κώδικες διόρθωσης σφαλμάτων είναι πολύ μικρότεροι και, κατά συνέπεια, το συνολικό κόστος σε qubits μειώνεται δραστικά». Η υπέρβαση του αλγορίθμου του Grover Το πρότυπο για τον έλεγχο της πιστότητας σε ένα σύστημα κβαντικού υπολογισμού είναι μια διαδικασία που ονομάζεται αλγόριθμος του Grover. Σχεδιάστηκε το 1996 από τον επιστήμονα πληροφορικής Lov Grover για να δείξει αν ένας κβαντικός υπολογιστής μπορεί να παρουσιάσει πλεονέκτημα έναντι ενός κλασικού υπολογιστή σε μια συγκεκριμένη λειτουργία αναζήτησης.Σήμερα χρησιμοποιείται ως διαγνωστικό εργαλείο για να διαπιστωθεί πόσο αποδοτικά λειτουργούν τα κβαντικά συστήματα. Αν ένα εργαστήριο μπορεί να επιτύχει ποσοστά πιστότητας της τάξης του 99 τοις εκατό και άνω, θεωρείται ότι έχει φτάσει σε κβαντικό υπολογισμό ανθεκτικό σε σφάλματα. Τον Φεβρουάριο του 2025, η SQC δημοσίευσε μελέτη στην οποία η ομάδα παρουσίασε ποσοστό πιστότητας 98,9 τοις εκατό στον αλγόριθμο του Grover με την αρχιτεκτονική 14/15.Σε αυτόν τον τομέα, η SQC έχει ξεπεράσει εταιρείες όπως η IBM και η Google αν και εκείνες έχουν παρουσιάσει ανταγωνιστικά αποτελέσματα με δεκάδες ή και εκατοντάδες qubits, σε σύγκριση με τα τέσσερα qubits της SQC.Η IBM η Google και άλλα μεγάλα εγχειρήματα εξακολουθούν να δοκιμάζουν και να εξελίσσουν τους δικούς τους οδικούς χάρτες. Καθώς όμως αυξάνουν τον αριθμό των qubits, αναγκάζονται να προσαρμόζουν τις τεχνικές μετριασμού σφαλμάτων. Η διόρθωση σφαλμάτων έχει αποδειχθεί ένα από τα πιο δύσκολα εμπόδια. Ωστόσο, οι επιστήμονες της SQC λένε ότι η πλατφόρμα τους έχει τόσο χαμηλό ποσοστό σφαλμάτων, ώστε κατάφερε να σπάσει το ρεκόρ στον αλγόριθμο του Grover χωρίς να εφαρμόσει καμία διόρθωση σφαλμάτων πάνω στα qubits. «Αν κοιτάξετε το αποτέλεσμα του Grover που παρουσιάσαμε στην αρχή της χρονιάς, έχουμε την υψηλότερη πιστότητα στο 98,87 τοις εκατό του θεωρητικού μέγιστου και, σε αυτό, δεν κάνουμε καμία διόρθωση σφαλμάτων» είπε η Σίμονς. Η ομάδα των φυσικών λέει ότι τα «συμπλέγματα» qubits που περιλαμβάνονται στο νέο σύστημα των 11 qubits μπορούν να κλιμακωθούν ώστε να αντιπροσωπεύουν εκατομμύρια qubits, αν και τα εμπόδια στις υποδομές ενδέχεται να επιβραδύνουν την πρόοδο.«Προφανώς, καθώς προχωράμε προς μεγαλύτερα συστήματα, θα εφαρμόζουμε διόρθωση σφαλμάτων. Κάθε εταιρεία το κάνει αυτό. Όμως ο αριθμός των qubits που θα χρειαζόμαστε θα είναι πολύ μικρότερος. Κατά συνέπεια, το φυσικό σύστημα θα είναι μικρότερο και οι ενεργειακές απαιτήσεις χαμηλότερες» εξηγεί η Σίμονς. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2049618/epanastatiko-kvantiko-tsip-fernei-akomi-pio-konta-to-iero-diskopotiro-ton-ypologiston-vinteo/

Oι επιστημονικές εξελίξεις που θα μας απασχολήσουν το 2026 … σύμφωνα με τους συντάκτες του επιστημονικού περιοδικού Scientific American Οι συντάκτες του αμερικανικού περιοδικού Scientific American στρέφουν το βλέμμα τους στο μέλλον, αναζητώντας τις επιστημονικές εξελίξεις που διαμορφώνονται και τις ανακαλύψεις που διαφαίνονται στον ορίζοντα. Ταυτόχρονα, όμως, η νέα χρονιά προσφέρει αφορμή για αναστοχασμό πάνω στις πρόσφατες αναταράξεις και την αστάθεια στη δημόσια χρηματοδότηση της επιστημονικής έρευνας, καθώς και στην υποβάθμιση των τεκμηρίων στη χάραξη πολιτικής. Ακολουθούν ορισμένα από τα βασικά θέματα στα οποία θα εστιάσουν οι συντάκτες του αμερικανικού περιοδικού το 2026. Πυρηνική ενέργεια Το 2026 αναμένεται να είναι καθοριστικό για τις ΗΠΑ και την προσπάθεια αύξησης της χρήσης πυρηνικής ενέργειας. Η ώθηση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις ενεργειακές απαιτήσεις της έκρηξης της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ). Η ζήτηση για πυρηνική ενέργεια παρέμενε σε γενικές γραμμές στάσιμη αυτόν τον αιώνα, επισκιασμένη από το ενδιαφέρον για την αιολική και ηλιακή ενέργεια, καθώς και για το φυσικό αέριο. Πρωτοβουλίες στο Κογκρέσο —ιδίως ένας νόμος του 2024 που απλοποιεί τη διαδικασία αδειοδότησης πυρηνικών αντιδραστήρων— και ενέργειες τόσο της κυβέρνησης Μπάιντεν όσο και της κυβέρνησης Τραμπ για την προώθηση εξαγωγών και τη διευκόλυνση χρηματοδότησης στοχεύουν στην αντιστροφή αυτής της τάσης.Πιλοτικές εφαρμογές προηγμένων τεχνολογιών, με τη στήριξη του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, ενδέχεται να αρχίσουν να αποδίδουν καρπούς. Ωστόσο, η χαλάρωση των κανονισμών εξαγωγών και η προώθηση συγκεκριμένων τεχνολογιών εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια, τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων και τους κινδύνους πυρηνικής διάδοσης. Οι προβλέψεις για εκρηκτική αύξηση της ενεργειακής ζήτησης λόγω της τεχνητής νοημοσύνης τροφοδοτούν την στροφή προς την πυρηνική ενέργεια, παρά τις προειδοποιήσεις για μια ενδεχόμενη «φούσκα» της ΤΝ που θα μπορούσε να σκάσει, συμπαρασύροντας την ευρύτερη οικονομία.Παράλληλα, ο βομβαρδισμός πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν από τις ΗΠΑ τον Ιούνιο του 2025 επανέφερε τα πυρηνικά όπλα στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής, αναβιώνοντας έναν σχεδόν ξεχασμένο φόβο της εποχής του Ψυχρού Πολέμου. Ο βομβαρδισμός έθεσε τέλος στην ήδη αμφιλεγόμενη συμφωνία του Ιράν να μην αναπτύξει εμπλουτισμένο ουράνιο για πυρηνικά όπλα, ενώ υπάρχουν ήδη ενδείξεις αναζωπύρωσης τέτοιων προσπαθειών. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει προβεί σε αντικρουόμενες δηλώσεις, τις οποίες στη συνέχεια ανασκεύασε ο υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ, σχετικά με την επανέναρξη πυρηνικών δοκιμών από τις ΗΠΑ. Η τελευταία φορά που οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν πυρηνικές δοκιμές ήταν το 1992. Ο τρόπος με τον οποίο όλα αυτά θα επηρεάσουν την ανανέωση της συνθήκης New START με τη Ρωσία —η οποία λήγει τον Φεβρουάριο— θα αποτελέσει ένα από τα βασικά πυρηνικά ζητήματα του 2026. Αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών Η κυβέρνηση Τραμπ επιχειρεί να περιορίσει την ευθύνη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, μειώνοντας το μέγεθος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Διαχείρισης Έκτακτης Ανάγκης (FEMA) και μεταφέροντας το βάρος στις πολιτείες και τις τοπικές αρχές. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν απολυθεί ή τεθεί σε διαθεσιμότητα αρκετά στελέχη της FEMA, μεταξύ των οποίων και άτομα που υπέγραψαν επιστολή προς το Κογκρέσο καταγγέλλοντας τις περικοπές αυτές. Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει επιχειρήσει να αναστείλει τις ομοσπονδιακές επιχορηγήσεις για την ετοιμότητα έναντι φυσικών καταστροφών και έχει απορρίψει αιτήματα για κήρυξη έκτακτης ανάγκης και για παροχή χρηματοδότησης σε ορισμένες περιοχές.Οποιαδήποτε μεγάλη καταστροφή το 2026 θα λειτουργήσει ως καθοριστικό τεστ αντοχής για τις τοπικές αρχές, αφού ακόμη και η FEMA έχει δυσκολευτεί να διαχειριστεί καταστροφές της κλίμακας που αντιμετώπισαν πρόσφατα οι ΗΠΑ. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να πληγούν δυσανάλογα οι μικρές κοινότητες χωρίς την απαραίτητη ομοσπονδιακή βοήθεια. Η FEMA είχε μόλις πρόσφατα αρχίσει να δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη και την προετοιμασία, οι οποίες είναι ασύγκριτα λιγότερο δαπανηρές από την αντιμετώπιση των συνεπειών μετά την εκδήλωση μιας καταστροφής. Διάστημα Η Σελήνη παραμένει ιδιαίτερα δημοφιλής προορισμός τόσο για δημόσιες όσο και για ιδιωτικές διαστημικές αποστολές. Η αποστολή Artemis II της NASA αναμένεται να εκτοξευθεί το νωρίτερο τον Φεβρουάριο, μεταφέροντας τέσσερις αστροναύτες σε ένα δεκαήμερο ταξίδι γύρω από τη Σελήνη — την πρώτη επανδρωμένη σεληνιακή αποστολή των ΗΠΑ εδώ και περισσότερα από 50 χρόνια. Το 2026 θα συνεχιστούν οι δοκιμαστικές πτήσεις του διαστημοπλοίου Starship της SpaceX, ενώ παράλληλα η Firefly Aerospace θα προχωρήσει στην ανάπτυξη σεληνιακού δορυφόρου για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος και στην παράδοση ωφέλιμων φορτίων στην αθέατη πλευρά της Σελήνης.Παράλληλα, το φθινόπωρο του 2026 αναμένεται η εκτόξευση του διαστημικού τηλεσκοπίου Nancy Grace Roman της NASA, το οποίο θα χαρτογραφήσει το Σύμπαν αναζητώντας σκοτεινή ενέργεια και σκοτεινή ύλη, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύσει τις δυνατότητές του στην απεικόνιση εξωπλανητών.Η Κίνα αναμένεται να εκτοξεύσει το Xuntian, ένα διαστημικό τηλεσκόπιο που θα κινείται σε τροχιά μαζί με τον κινεζικό διαστημικό σταθμό Tiangong. Το ινδικό διαστημόπλοιο Gaganyaan είναι πιθανό να πραγματοποιήσει μια μη επανδρωμένη δοκιμαστική αποστολή σε τροχιά το 2026. Η ιαπωνική αποστολή Martian Moons eXploration θα κατευθυνθεί προς τον Φόβο, έναν από τους δορυφόρους του Άρη, για τη συλλογή δειγμάτων. Υγεία και ιατρική Οι συντάκτες του Scientific American σημειώνουν ότι θα συνεχίσουν να παρακολουθούν την αντίδραση των ΗΠΑ σε υγειονομικές κρίσεις όταν απουσιάζουν κρίσιμα δεδομένα δημόσιας υγείας. Οι περικοπές και οι απολύσεις στις υπηρεσίες δημόσιας υγείας δυσχεραίνουν ήδη την έγκαιρη ανίχνευση σοβαρών προβλημάτων — από επιδημίες τροφιμογενών ασθενειών και βαριές λοιμώξεις, έως θανάτους από υπερβολική δόση ναρκωτικών και απειλές βιοασφάλειας από το εξωτερικό.Θα χάσουν οι ΗΠΑ το καθεστώς εξάλειψης της ιλαράς, αναρωτιούνται οι συντάκτες του Scientific American. Ο Καναδάς το έχασε στα τέλη του 2025 και είναι πιθανό να συνεχίσουμε να βλέπουμε εξάρσεις νέων και γνωστών ασθενειών, όπως ο COVID-19, ο κοκκύτης, η γρίπη των πτηνών και η εποχική γρίπη. Με τα ποσοστά εμβολιασμού να μειώνονται και την εμπιστοσύνη στους ειδικούς της δημόσιας υγείας να έχει κλονιστεί από τη σημερινή ηγεσία και τις βαθιές περικοπές στις υποδομές δημόσιας υγείας, ασθένειες που προλαμβάνονται με εμβόλια και είχαν εξαλειφθεί εδώ και δεκαετίες ενδέχεται να επανεμφανιστούν δυναμικά.Το 2026 θα μπορούσε επίσης να φέρει σημαντικές εξελίξεις σε νέες θεραπείες για αυτοάνοσα νοσήματα, μεταμοσχεύσεις και καρκίνο. Το Νόμπελ Ιατρικής του 2025 τίμησε τις προόδους στη θεραπεία με ρυθμιστικά Τ κύτταρα (Treg), και η πρώτη θεραπεία που βασίζεται σε Treg θα μπορούσε να εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ για καρκίνους του αίματος ήδη από φέτος. Παράλληλα, συνεχίζεται η πρόοδος στη θεραπεία CAR-T και σε άλλες ανοσοθεραπείες για τον καρκίνο, καθώς και στα εξατομικευμένα αντικαρκινικά εμβόλια. Προστασία της φύσης Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επιχειρεί να αλλάξει τον ορισμό της λέξης «βλάβη» στον Νόμο για τα Απειλούμενα Είδη, ώστε να αναφέρεται αποκλειστικά στα ίδια τα ζώα και όχι στους βιότοπούς τους. Αν αυτή η αλλαγή υιοθετηθεί, θα μπορούσε να διευκολύνει την υλοτομία, την εξόρυξη και την οικοδόμηση σε περιοχές όπου ζουν και εξαρτώνται απειλούμενα είδη. Ταυτόχρονα, η αμερικανική κυβέρνηση επιδιώκει την άρση της προστασίας των γκρίζων λύκων και την αποδυνάμωση τμημάτων του Νόμου για την Προστασία των Θαλάσσιων Θηλαστικών. Όπως επισημαίνουν οι συντάκτες του περιοδικού, από τότε που ψηφίστηκε ο νόμος αυτός, δεν έχει εξαφανιστεί κανένα θαλάσσιο θηλαστικό. Τεχνητή νοημοσύνη και τεχνολογία Θα είναι το 2026 το έτος που οι ΗΠΑ θα θεσπίσουν ολοκληρωμένη νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων; Οι τεχνολογικές εταιρείες έχουν μετατραπεί σε αποθήκες παγκόσμιων δεδομένων, είτε αυτά προέρχονται από φορητές συσκευές υγείας είτε από ηχογραφήσεις έξυπνων οικιακών συσκευών. Οι ρυθμίσεις σε επίπεδο πολιτειών δεν επαρκούν για τη διαχείριση των δικαιωμάτων των χρηστών — το αποσπασματικό νομικό πλαίσιο δημιουργεί σύγχυση και κενά.Χρειαζόμαστε έναν νόμο που να θέτει σαφή όρια στη συλλογή, χρήση και κοινοποίηση δεδομένων, με ισχυρούς μηχανισμούς επιβολής, ικανούς να αντιμετωπίσουν ισχυρές εταιρείες που θα επιχειρήσουν να αποφύγουν τις υποχρεώσεις τους, τονίζουν οι συντάκτες του άρθρου. Ο νόμος αυτός πρέπει επίσης να εγγυάται στους πολίτες το δικαίωμα πρόσβασης, διόρθωσης και διαγραφής των δεδομένων τους. Λογοκρισία και πνευματικά δικαιώματα Το 2026 αναμένεται να συνεχιστούν οι προσπάθειες απαγόρευσης βιβλίων, σύμφωνα με τους συντάκτες του αμερικανικού επιστημονικού περιοδικού. Από το 2021, η PEN America- η οποία διατηρεί Δείκτη Απαγορεύσεων Σχολικών Βιβλίων- έχει καταγράψει πάνω από 22.000 απαγορεύσεις σε 45 πολιτείες, ενώ η αντιμετώπισή τους στηρίζεται κυρίως σε μεγάλους οργανισμούς και συμμαχίες που επιχειρούν να προσφέρουν «προληπτική προστασία απέναντι στις απαγορεύσεις βιβλίων» σε σχολεία και βιβλιοθήκες.Την ίδια στιγμή που τα βιβλία λογοκρίνονται, συγγραφείς όλων των ειδών αντιμετωπίζουν μια υπαρξιακή απειλή από την τεχνητή νοημοσύνη. Τα συστήματα ΤΝ έχουν συχνά χρησιμοποιήσει υλικό που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα χωρίς αποζημίωση των δημιουργών — πρακτική που αμφισβητείται πλέον σε πολλές δικαστικές υποθέσεις. Επιπλέον, η χρήση της ΤΝ στη δημιουργία έργων τέχνης οδηγεί σε επανεξέταση των κοινωνικών ορισμών για το τι σημαίνει να είναι κανείς καλλιτέχνης ή δημιουργός. Σε έκθεση του 2025 με τίτλο «Τεχνητή Νοημοσύνη και το Επάγγελμα του Συγγραφέα», το πρακτορείο Gotham Ghostwriters αναφέρει ότι το 61% των συγγραφέων που συμμετείχαν στην έρευνα, δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, αλλά μόνο το 7% έχει δημοσιεύσει κείμενο που έχει παραχθεί με αυτά. Τα ποσοστά αυτά ενδέχεται να αλλάξουν δραματικά, καθώς η τεχνολογία αυτή εξαπλώνεται στην εκπαίδευση, την έρευνα και τα καθημερινά εργαλεία εργασίας. ΠΗΓΗ: Scientific American https://www.ertnews.gr/eidiseis/scientific-american-aytes-einai-oi-epistimonikes-ekselikseis-pou-tha-mas-apasxolisoun-to-2026/

Τα σημαντικότερα γεγονότα του 2025 στο CERN ● First-ever collisions of oxygen at the LHC – https://home.cern/news/news/accelerat… ● Shape-shifting collisions probe secrets of early Universe – https://home.cern/news/news/physics/s… ● ALICE detects the conversion of lead into gold at the LHC – https://home.cern/news/news/physics/a… ● Elusive romance of top-quark pairs observed at the LHC – https://home.cern/news/press-release/… ● ATLAS sets record limits on Higgs self-interaction using Run 3 data – https://atlas.cern/Updates/Briefing/H… ● Deciphering the heavyweights of the tetraquark world – https://home.cern/news/news/physics/d… ● A new piece in the matter–antimatter puzzle – https://home.cern/news/press-release/… ● CERN hits one exabyte of stored experimental data from the LHC – https://home.cern/news/news/computing… ● LHC delivers a record number of particle collisions in 2025 – https://home.cern/news/news/accelerat… ● The LHC experiment collaborations at CERN receive Breakthrough Prize – https://home.cern/news/press-release/… ● LHC inducted into TIME’s Best Inventions Hall of Fame – https://home.cern/news/news/knowledge… ● A quantum leap for antimatter measurements – https://home.cern/news/news/physics/q… ● Symmetry between up and down quarks is more broken than expected – https://home.cern/news/news/physics/s… ● CERN accelerates medical applications – https://home.web.cern.ch/news/news/ac… ● White Rabbit meets quantum entanglement – https://home.cern/news/news/computing… ● CERN showcases projects with environmental applications – https://home.web.cern.ch/news/news/kn… ● Lift off: CERN engineer travels to space – https://home.cern/news/news/engineeri… ● CERN welcomes Slovenia as its 25th Member State – https://home.cern/news/press-release/… ● Ireland to become an Associate Member State of CERN – https://home.cern/news/press-release/… ● Chile to become an Associate Member State of CERN – https://home.cern/news/press-release/… ● This Earth Day, CERN underlines its commitments to energy management – https://home.cern/news/news/cern/eart… ● Celebrating Eight Years of the CERN Alumni Network – https://home.cern/news/news/cern/cele… ● Arts at CERN and the Nobel Prize Museum collaborate on the Collide residency – https://home.cern/news/news/cern/arts… ●CERN launches Generation Higgs, its new cultural season, with Cédric Klapisch on 25 September – https://home.cern/news/news/cern/cern… ● Sparks! 2025 – Imagining Quantum City – https://home.cern/news/news/cern/spar… ● Stellar, meet the explorers of space and the Universe – https://home.cern/news/news/cern/stel… ● The High-Luminosity LHC test stand is taking shape – https://home.cern/news/news/accelerat… ● A cryogenic winter for tomorrow’s accelerator – https://home.cern/news/news/accelerat… ● CERN releases report on the feasibility of a possible Future Circular Collider – https://home.cern/news/news/accelerat… ● European Strategy for Particle Physics: community input received – https://home.cern/news/press-release/… Αισιόδοξες επιστημονικές ιστορίες του 2025 … σύμφωνα με το Nature Θετικές εξελίξεις στην επιστήμη που συνέβησαν το 2025 και προσφέρουν ελπίδα για τα επόμενα χρόνια, από τις πρώτες επιτυχημένες προσπάθειες γονιδιακής επεξεργασίας και τον περιορισμό ασθενειών μέχρι τη μείωση της τρύπας του όζοντος, αναδεικνύει το επιστημονικό περιοδικό Nature [Seven feel-good science stories to restore your faith in 2025]. «Το μεγαλύτερο επιστημονικό γεγονός της χρονιάς ήταν η πολιτική αναταραχή στις Ηνωμένες Πολιτείες», επισημαίνεται στην εισαγωγή του άρθρου. «Οι περικοπές χρηματοδότησης, οι απολύσεις ακαδημαϊκών και οι πολιτικές σκεπτικισμού απέναντι στα εμβόλια θεωρήθηκαν ευρέως ως επίθεση κατά της επιστήμης, σύμφωνα με τους επικριτές της κυβέρνησης του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Η ζημιά που προκλήθηκε στην επιστήμη ενδέχεται να έχει μακροχρόνιες συνέπειες», αναφέρεται. Την ίδια ώρα, όμως, το 2025 υπήρξαν και πολλές θετικές εξελίξεις που προσφέρουν ελπίδα για τα επόμενα χρόνια και μερικές από αυτές τις εξελίξεις παρουσιάζονται στο επιστημονικό περιοδικό. Η τρύπα στο στρώμα του όζοντος της Ανταρκτικής έχει συρρικνωθεί στο μικρότερο μέγεθός της από το 2019, γεγονός που υποδηλώνει τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη της ανώτερης ατμόσφαιρας της Γης. Η τρύπα του όζοντος ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1985 και είναι αποτέλεσμα των ανθρωπογενών εκπομπών χημικών ενώσεων CFC, που καταστρέφουν το όζον. Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ του 1987 κατάργησε σταδιακά την παραγωγή και χρήση των CFC με αποτέλεσμα την επιτυχή μείωση των εκπομπών. Η τρύπα του όζοντος είναι σε καλό δρόμο για να εξαλειφθεί πλήρως στα τέλη της δεκαετίας του 2060 υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεχιστούν οι προσπάθειες για την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων φιλικών προς το περιβάλλον. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αποτέλεσαν το επίκεντρο του αφιερώματος στην επιστήμη του 2025 και από το περιοδικό Science και τώρα αναδεικνύονται και από το Nature, καθώς ξεπέρασαν για πρώτη φορά τον άνθρακα ως η μεγαλύτερη πηγή ενέργειας παγκοσμίως. Η Κίνα και πολλές αναπτυσσόμενες χώρες παράγουν ηλιακή και αιολική ενέργεια, όπως και ηλεκτρικά οχήματα, με εντυπωσιακό ρυθμό. Επιπλέον, σε πολλές περιοχές της Ευρώπης σημαντικό μέρος της ηλεκτρικής κατανάλωσης καλύφθηκε από αιολικά και φωτοβολταϊκά συστήματα. Ωστόσο, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ορυκτά καύσιμα έφτασαν σε νέο υψηλό επίπεδο φέτος. Ανάκαμψη απειλούμενων ειδών Το 2025 οι πληθυσμοί ορισμένων απειλούμενων και σχεδόν εξαφανισμένων ειδών ανέκαμψαν χάρη στις έντονες προσπάθειες διατήρησής τους. Η πράσινη θαλάσσια χελώνα (Chelonia mydas), που απειλούνταν με εξαφάνιση από τη δεκαετία του 1980, έχει πλέον μετακινηθεί στην κατηγορία «ελάχιστης ανησυχίας» στον κατάλογο της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN). Επίσης, τον περασμένο Σεπτέμβριο επιτεύχθηκε ένα ιστορικό ορόσημο για τη διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος με την επικύρωση της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για την Ανοιχτή Θάλασσα από περισσότερες από 60 χώρες. Η συνθήκη θα τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο και έχει ως στόχο τη νομική προστασία της βιοποικιλότητας στα διεθνή ύδατα. Επιτυχίες στη γονιδιακή επεξεργασία Η φετινή χρονιά αποτέλεσε ορόσημο για τη γονιδιακή επεξεργασία, καθώς σηματοδοτήθηκε από την έναρξη πολλών κλινικών δοκιμών. Η πρώτη γονιδιακή θεραπεία για τη νόσο του Χάντινγκτον αποδείχθηκε εντυπωσιακή, επιβραδύνοντας τον ρυθμό της γνωστικής έκπτωσης στους συμμετέχοντες κατά 75%. Άλλη δοκιμή γονιδιακής θεραπείας για την οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία των Τ κυττάρων έδειξε πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα με την πλειονότητα των έντεκα συμετεχόντων, παιδιών και ενηλίκων, να εισέρχονται σε ύφεση. Επίσης, εφαρμόστηκε η πρώτη εξατομικευμένη θεραπεία στο βρέφος KJ Muldoon για τη σπάνια ασθένεια από την οποία πάσχει και μάλιστα το μωρό έχει συμπεριληφθεί στη λίστα του Nature, με τα άτομα που διαμόρφωσαν την επιστήμη το 2025. Επιπλέον, αναφέρονται και άλλες κλινικές δοκιμές, όπως για γονιδιακή θεραπεία που στοχεύει στην σπάνια κληρονομική ανοσοανεπάρκεια που ονομάζεται Χρόνια Κοκκιωματώδης Νόσος και για τη διόρθωση μιας παθογόνου μετάλλαξης που μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύμονες και ηπατική νόσο. Έμπολα και ελονοσία Τον Σεπτέμβριο του 2025 οι τεράστιες προσπάθειες των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και των κυβερνήσεων στην Αφρική είχαν ως αποτέλεσμα να περιοριστεί η επιδημία του ιού Έμπολα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό σε μόλις 42 ημέρες. Η διάθεση του εμβολίου και η θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα ξεκίνησαν αμέσως μετά την κήρυξη της επιδημίας, γεγονός που συνέβαλε στην πρόληψη της σοβαρής νόσησης. Τον Νοέμβριο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ενέκρινε την πρώτη θεραπεία για την ελονοσία σε βρέφη (Coartem). Δεδομένου ότι επί του παρόντος τα παιδιά κάτω των πέντε ετών αντιπροσωπεύουν περίπου το 75% των θανάτων από ελονοσία παγκοσμίως, το συγκεκριμένο φάρμακο θα μπορούσε να φέρει τον κόσμο ένα βήμα πιο κοντά στην εξάλειψη της νόσου. Ένα δεύτερο φάρμακο κατά της ελονοσίας (GanLum) πέτυχε σε κλινική δοκιμή φάσης ΙΙΙ να θεραπεύσει με επιτυχία την ελονοσία στο 97,4% των συμμετεχόντων. Εάν το φάρμακο αυτό λάβει την έγκριση των ρυθμιστικών αρχών, θα είναι η πρώτη νέα κατηγορία φαρμάκων κατά της ελονοσίας για περισσότερα από 25 χρόνια. Τέλος, νεότερη μελέτη στις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνει σημαντική πτώση (κατά 43%) στη συχνότητα αλλεργιών σε ξηρούς καρπούς μεταξύ παιδιών κάτω των τριών ετών το 2025 σε σχέση με το 2012, χάρη στην ευρύτερη εφαρμογή προληπτικών οδηγιών για πρώιμη έκθεση σε πιθανά αλλεργιογόνα. Η ίδια οδηγία συνετέλεσε επίσης σε μείωση κατά 36% σε άλλες τροφικές αλλεργίες. https://www.amna.gr/home/article/958934/Aisiodoxes-epistimonikes-istories-tou-2025–sumfona-me-to-Nature

Το Hubble εντόπισε ένα «διαστημικό χάμπουργκερ» Ο πρωτοπλανητικός δίσκος IRAS23077+6707, με το παρατσούκλι «σάντουιτς (chivito) του Δράκουλα», βρίσκεται σε απόσταση 1000 έτη φωτός από την Γη και έχει διάμετρο 400 δισεκατομμύρια μίλια – δηλαδή 40 φορές μεγαλύτερη από τη διάμετρο του ηλιακού μας συστήματος έως το εξωτερικό όριο της ζώνης του Κάιπερ.Ο πρωτοπλανητικός δίσκος IRAS23077+6707 μοιάζει με χάμπουργκερ γιατί παρατηρείται από το πλάι, έτσι ώστε, η πυκνή ζώνη σκόνης στο επίπεδο του δίσκου να απορροφά το φως του άστρου και να σχηματίζει την μαύρη λωρίδα (το «μπιφτέκι»), ενώ πάνω και κάτω το φως σκεδάζεται από την αραιότερη σκόνη και εμφανίζεται ως δύο φωτεινές περιοχές (τα «ψωμάκια»).Το όνομα «Chivito του Δράκουλα» προέκυψε από τις χώρες καταγωγής των δυο αστρονόμων που ανακάλυψαν τον πρωτοπλανητικό δίσκο: την Τρανσυλβανία (Ρουμανία) και την Ουρουγουάη, όπου το εθνικό φαγητό είναι ένα σάντουιτς που ονομάζεται chivito.Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble μας αποκαλύπτει την εντυπωσιακή κλίμακα και τις λεπτομέρειες αυτού του δίσκου που μοιάζει με χάμπουργκερ. Το «χάμπουργκερ του Δράκουλα» δεν είναι μόνο ένας από τους μεγαλύτερους πρωτοπλανητικούς δίσκους που έχουν απεικονιστεί στο ορατό φως μέχρι σήμερα, αλλά και ένα παράθυρο στον τρόπο με τον οποίο γεννιούνται οι πλανήτες και και στον τρόπο με τον οποίο ξεκίνησαν πλανητικά συστήματα σαν το δικό μας. πηγή: https://svs.gsfc.nasa.gov/14909 – https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-4357/ae247f