Ιάκωβος Στέλλας

Αυτοί κατά την γνώμη μου είναι οι χαρακτηριστικότεροι σύνδεσμοι οι οποίοι μπορεί να παράσχουν κάποιες πληροφορίες για τα θέματα που τέθηκαν. Ελπίζω να αποτελέσουν ένα κίνητρο για εξερεύνηση και περιπέτεια. ------------------------------------------------------------------------------------------ Πολύ ενδιαφέρον για την ιστορία της Zeiss. http://www.zeisshistorica.org/ ------------------------------------------------------------------------------------------ http://www.nikonsmallworld.com/ Δείτε το απόγειο της Φωτομικρογράφησης. ------------------------------------------------------------------------------------------ Για Μεταχειρισμένα Μικροσκόπια. (Γενικά) Θυμηθείτε: Ονόματα όπως --- Leitz Wetzlar – Zeiss – Nikon – Olympus - Steindorff αποτελούν (τηρουμένων των αναλογιών) εγγύηση για τη ποιότητα ακόμη και μικροσκοπίων τα οποία κατασκευάστηκαν 50 χρόνια από σήμερα. http://equiprx.net/products/index.html (κάποια εξαίρετα μεταχειρισμένα) http://www.classicoptics.com/list.html (Μία πρώτη ιδέα) http://www.pemed.com/lab/microscp/microscp.htm (Για ακριβά ερευνητικού επιπέδου) http://www.arcmicrooptics.com/ ---------------------------------------------------------------------------------------------- http://www.zeiss.com/ (Για μία περιήγηση στα σύγχρονα θαύματα ενός θρύλου! Απλησίαστα, σύγχρονα και απόλυτα Μικροσκόπια.) ---------------------------------------------------------------------------- http://www.kaker.com/mvd/html/microscopy_resources.html Ένα site με απίστευτα πολλά link με ότι αφορά το μικροσκόπιο αν και κάποια από τα link (γκρρρ) είναι ανενεργά. ---------------------------------------------------------------------------------- Πολύ ενδιαφέρουσα βιβλιοθήκη Μικροοργανισμών. http://protist.i.hosei.ac.jp/PDB/Images/menuE.html ---------------------------------------------------------------------------------------------------- http://www.denniskunkel.com/ Αυτή είναι μία καταπληκτική σελίδα εικόνων με ηλεκτρονικό Μικροσκόπιο. ------------------------------------------------------------------------------------------------------ http://www.microscopy-uk.org.uk/ Από εδώ πήρα τις πρώτες γνώσεις. Θα βρείτε σχεδόν τα πάντα από τεχνικές. Κουράγιο να’ χεις. ------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------- Αυτό το site αποτέλεσε τη βίβλο της μελέτης μου όταν ξεκίνησα ουσιαστικά πριν από ενάμιση χρόνο. Για την θεωρία της χρήσης του Μικροσκοπίου με πολλά java που ουσιαστικά σου δίνουν την δυνατότητα να χειριστείς τα διάφορα μέρη του οργάνου on line. Have fun! http://www.microscopy.fsu.edu/primer/anatomy/anatomy.html ------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------- http://www.microscopy.olympus.eu/microscopes/39_manuals.cfm?prodID=P_T00001 Από εδώ μπορείτε να κατεβάσετε ένα pdf ουσιαστικά τα Manuals του CX21 του εισαγωγικού μοντέλου της Olympus όπου και θα δείτε όλα τα βασικά μέρη ενός σύγχρονου μικροσκοπίου αλλά και την διαδικασία παρατήρησης. ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Εδώ, νομίζω ότι μπορείτε να βρείτε τα πάντα. http://www.mindspring.com/~smskjc/ Ας δούμε και κάποιες περιοχές για υλικά και χρώσεις. ------------------------------------------------------------------------------------------------------- Προσοχή, αυτό το site το προτείνω για τα υλικά και όχι για τα μικροσκόπια καθώς μπορεί να είναι σχετικά φθηνά αλλά αμφιβόλου ποιότητας. http://www.brunelmicroscopes.co.uk/solvents.html ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Δείτε εδώ, ένα site με απίστευτα links. Υπάρχουν ‘threads’ για ουσιαστικά κάθε τι. Φυσικά μπορούν να βρεθούν και πολλές πληροφορίες για χρώσεις. http://www.couger.com/microscope/links/gclinks.html Αυτό κατά την γνώμη μου είναι το απόλυτο site για τις τεχνικές χρώσεων. Προσοχή όμως!!! Οι χρώσεις γίνονται με χημικά τα οποία πολλές φορές είναι πολύ επικίνδυνα και απαιτούν γνώση και μεγάλη προσοχή στην χρήση, κυρίως δε ένα ούτε λίγο ούτε πολύ πλήρες εργαστήριο. http://stainsfile.info/StainsFile/jindex.html ------------------------------------------------------------------------------------------------------- http://www.ars.usda.gov/Main/site_main.htm?docid=10141&page=1 Site για συλλογή και διατήρηση δειγμάτων που αφορούν έντομα κλπ. Φιλικά, Ιάκωβος Ν. Στέλλας.

Καλώς σας βρίσκω, Πρώτα – πρώτα όμως επιτρέψτε μου να διευκρινίσω ότι είμαι και εγώ ‘πρακτικός’ και αυτά που έχω μάθει οφείλονται στην ανάγκη μου να γνωρίσω και να αξιοποιήσω τις δυνατότητες αυτών των δύο εξαίρετων οργάνων που προανέφερα. Το διαδίκτυο είναι γεμάτο με κάθε λογής περιοχές όπου δεν υπάρχει όριο στην δυνατότητα μάθησης οποιουδήποτε αντικειμένου. Το μικροσκόπιο όπως και το τηλεσκόπιο λειτουργούν αναλύοντας το φως. Το μικροσκόπιο σαφώς κατά την γνώμη μου είναι ένα εξαιρετικά πιο πολύπλοκο όργανο από το τηλεσκόπιο. Η σωστή του ρύθμιση θυμίζει περισσότερο το σωστό κούρδισμα ενός μουσικού οργάνου. Αναζητούμε την ανάλυση διακριτών σημείων (λεπτομερειών) τα οποία απέχουν μεταξύ τους λιγότερο από το όριο της διακριτικής ικανότητας του οφθαλμού (0.2mm περίπου σε απόσταση από εμάς 250mm). Το οπτικό μικροσκόπιο φωτεινού πεδίου μπορεί να αναλύσει (στο πράσινο μέρος του φάσματος) στοιχειώδεις λεπτομέρειες σε αποστάσεις μικρότερες περίπου κατά 1000 φορές κάπου δηλ. 0.25μm. Για να καταφέρουμε την βέλτιστη διακριτική ικανότητα έχουμε ανάγκη από φωτισμό ποιότητος στο θέμα μας δηλ. από μία ομοιογενή δέσμη, χωρίς διαφοροποιήσεις. Εδώ, υπεισέρχεται ο συμπυκνωτής (Condenser) ο οποίος είναι ένα σύστημα φακών και συνοδεύεται από μία ίριδα με την οποία ρυθμίζουμε την φωτεινή ακτίνα προς το θέμα μας. Δείτε την θέση του συμπυκνωτή (Νο 9) στην εικόνα που παραθέτω. Στο μικροσκόπιο φωτεινού πεδίου (bright field) το φως περνάει μέσα από το θέμα (transmitted illumination) αλλά για να γίνει κάτι ορατό θα πρέπει να έχει δείκτη διάθλασης διαφορετικό από τον περιβάλλοντα χώρο. Vuala!!! Τα ζωντανά κύτταρα γενικώς έχουν σχεδόν τον ίδιο δείκτη διάθλασης με το νερό αφού το 70% τους είναι νερό με αποτέλεσμα να πρέπει να επιβάλλουμε χημικές διαφοροποιήσεις (χρώσεις) για να γίνουν ορατά. Η παρατήρηση λοιπόν σκοτεινού πεδίου στηρίζεται σε ένα φαινόμενο του οποίου τα θαυμαστά αποτελέσματα μας έκαναν να μαγευτούμε τουλάχιστον στην παιδική μας ηλικία. Φτάνει μόνο να θυμίσω την εικόνα των λαμπρών κόκκων σκόνης να αιωρούνται ολόγυρα πίσω από τις μισόκλειστες γρίλιες. Το άμεσο Ηλιακό φως δεν επιτρέπει κάτι ανάλογο. Αυτό κάνουν και τα διαφράγματα τα οποία δεν είναι τίποτε άλλο παρά κυκλικά stop με τρία ‘πόδια’ για να μπορούν να παρεμβάλλονται (κεντραρισμένα) στην πορεία του φωτός και έτσι να μην επιτρέπουν την (άμεση) είσοδο του φωτός στον αντικειμενικό φακό παρά μόνον από αντανάκλαση στα τοιχώματα των ζωντανών κυττάρων. Το αποτέλεσμα είναι: Ζωντανά κύτταρα (Επιθηλιακά, Βακτήρια κλπ) φωτεινά σε σκοτεινό υπόβαθρο (background) {βλέπε εικόνα βακτηρίου στο προηγούμενο μήνυμα}. Τα διαφράγματα αυτά τοποθετούνται στην υποδοχή των φίλτρων αλλά προϋποθέτουν την ύπαρξη του συμπυκνωτή. Οι καλυπτρίδες δεν είναι τίποτε άλλο από τα μικρά ενίοτε τετράγωνα γυαλάκια πολύ μικρού πάχους της τάξης του 1/10 ή 2/10 του χιλιοστού τα οποία καλύπτουν το θέμα. Τώρα, όσον αφορά τις τιμές: Υπήρξα πράγματι τυχερός. Τα όργανα που βρήκα, ήδη έχω πει σε παλαιοπωλείο είναι μπρούτζινα!!! Με απίστευτη ακρίβεια στην κατασκευή τους (και βάρος) και καμία απολύτως σχέση ποιότητας με σύγχρονα κατασκευάσματα μαζικής παραγωγής με τριπλάσια τιμή. Το μονοφθάλμιο ήταν σχεδόν ανέγγιχτο και αγοράστηκε (με τρεις αντικειμενικούς 10Χ, 45Χ και 100Χ και προσοφθάλμιο 10Χ) στην τιμή των 200 ευρώ ενώ το διοφθάλμιο κάπως ταλαιπωρημένο αλλά πέρα για πέρα λειτουργικό στην τιμή των 150 ευρώ. Το ΄μαγικό΄ κουτάκι που ίσως είδατε (στα δεξιά) στην εικόνα του πρώτου μου μηνύματος όπου αφορά έναν αυθεντικό συμπυκνωτή ( σκοτεινού πεδίου Ernst Leitz Wetzlar (ο κύριος στον οποίο οφείλουμε τα οπτικά της Leica) ο οποίος περιείχε μαζί του στο κουτί και έναν αντικειμενικό καταδυτικό φακό fluorite!!! 95Χ με ενσωματωμένη ίριδα! Η τιμή και μόνον του αντικειμενικού αυτού σε κατάλογο της Leitz του 1968 ήταν 280$. Η τιμή αγοράς όλου του κουτιού ήταν 35 ευρώ. Λυπάμαι που η πηγή αυτή προς το παρόν φαίνεται να έχει στερέψει ενώ το παλαιοπωλείο αυτό είχε διάφορα μικροσκόπια όπως Bausch & Lomb – πολύ καλά ή Oficine Galileo – αξιοπρεπή. Από καιρού σε καιρό περνάω από το μέρος αυτό εάν προκύψει κάτι επιπλέον θα ειδοποιήσω για κάθε πιθανά ενδιαφερόμενο. Τώρα, θα σας πω απλά ονόματα του χρυσού παρελθόντος όπου εάν αρχίσετε να ψάχνετε (googling) κυρίως στο ebay θα δείτε ενδεικτικές τιμές. (Ernst Leitz Wetzlar (κορυφαία) – Zeiss (ο Αυτοκράτορας) - Steindorff, προσοχή μόνο αυτά που κατασκευάστηκαν στην Γερμανία (μαύρα) διότι με την ίδια μάρκα υπάρχουν μεταγενέστερα (άσπρα) χαμηλότερης ποιότητας τα οποία κατασκευάστηκαν στις ΗΠΑ. Βέβαια φίλοι μου μιλάμε για μικροσκόπια των οποίων τα ακριβότερα από αυτά (4 έως 12 χιλιάδες ευρώ) χρησιμοποιούνται 40 ακόμη και 60 χρόνια μετά από την κατασκευή τους για ερευνητικά προγράμματα. Σε γενικές γραμμές, για ένα πολύ καλό διοφθάλμιο μεταχειρισμένο πανεπιστημιακού επιπέδου οι τιμές θα άρχιζαν κάπου στα 800 με 1000 ευρώ. Εδώ αναφερόμαστε σε όργανα τα οποία μπορούν με πρόσθετο κόστος να επεκταθούν σχεδόν απεριόριστα σε τεχνικές. Με μικρότερο κόστος σαφώς και υπάρχουν αξιοπρεπείς λύσεις, πάντως εάν εξαιρέσουμε την δική μου περίπτωση ένα κόστος της τάξεως των 500 ευρώ θα ήταν απαραίτητο για ένα πολύ καλό μικροσκόπιο από πηγές εκτός Ελλάδος. Για όλα αυτά αλλά και για links που αφορούν την θεωρία της μικροσκόπησης τις τεχνικές αλλά και αγορές και τις τεχνικές χρώσεων θα στείλω ένα μήνυμα αποκλειστικά με links μόνο δώστε μου λίγο χρόνο να σταχυολογήσω το αρχείο μου για τα καλύτερα των καλύτερων. ΒΙΒΛΙΑ. Στην Ελληνική γλώσσα: 1) Ένα ενδιαφέρον βιβλίο εισαγωγικό για τα βασικά μέρη του Μικροσκοπίου και κάποιες ιδέες για διάφορες ασκήσεις και παρασκευάσματα είναι το ‘ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ – Εργαστηριακές Ασκήσεις’ των Ζ. Μαμούρη και Κ. Μούτου, Εκδόσεις ΕΜΒΡΥΟ ISBN: 960-8002-37-0 Εκδόσεις ΕΜΒΡΥΟ: http//:embryopub.gr E-mail: info@embryopub.gr Αυτό το βιβλίο το βρήκα στον ‘ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ’ στην Αθήνα. 2) Ένα άλλο με αρκετές ιδέες είναι το: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ – Θωμόπουλος – Ελευθερίου – Νεοφύτου Β’ ΕΚΔΟΣΗ Εκδόσεις: University Studio Press – Αρμενοπούλου 32 – Θεσσαλονίκη τηλ.209637 ISBN 960 – 12 – 0609 – 4 Και αυτό στον ‘Παπασωτηρίου’ στην Αθήνα. Στην Αγγλική γλώσσα: 3) Royal Microscopy Society Microscopy Handbooks, An Introduction to the Optical Microscope. Savile Bradbury. Oxford University Press. 1989 Ένα υπέροχο μικρό βιβλιαράκι 80 σελίδων εξαίρετο για την φύση και τα βασικά μυστικά της τέχνης του μικροσκοπίου. Το βρήκα στην δανειστική βιβλιοθήκη του Ευγενίδειου Πλανητάριου Ιδρύματος στην Αθήνα. 4) Lecture Notes on the Use of the Microscope by R. Barber – Blackwell Scientific Publications Oxford. 1962. Πολύ καλό μικρό βιβλίο 76 σελίδων το οποίο μάλιστα περιέχει πολλές οδηγίες για πολλούς τύπου μικροσκοπίων, και αυτό από τη δανειστική βιβλιοθήκη του Ευγενίδειου Πλανητάριου ιδρύματος. Προσπάθησα να συμπεριλάβω όλα τα πολύ ενδιαφέροντα θέματα που τέθηκαν σε αυτήν συζήτηση, ελπίζω οι πληροφορίες αυτές να βοηθούν στην απάντηση κάποιων ερωτήσεων. Φιλικά, Ιάκωβος Ν. Στέλλας.

Αγαπητοί φίλοι, Έχω ασχοληθεί με την Ερασιτεχνική Αστρονομία από το 1990 και συγκεκριμένα με την οπτική παρατήρηση πλανητών. Βέβαια, ήταν μεγάλη έκπληξη για μένα να βρω ένα τέτοιο θέμα (παρατήρηση μέσα από Μικροσκόπιο) μέσα σε αυτό το forum. Τέλος πάντων, εκτός από τη Αστρονομία ασχολήθηκα και κάπου στα 12 με την οπτική παρατήρηση από μικροσκόπιο. Κάτι που άφησα πίσω μου, αλλά 33 χρόνια μετά (2007) έτυχε να βρω στο Μοναστηράκι (Αθήνα) σε παλαιοπωλείο δύο εξαίρετα μικροσκόπια Steindorff ένα μονοφθάλμιο και ένα δυοφθάλμιο. Μάλλον πρόκειται για όργανα της δεκαετίας του 50 ή κάτι τέτοιο. Τα οπτικά τους είναι εξαίρετα και με το μονοφθάλμιο έχω βιντεοσκοπήσει μέχρι και ζωντανά βακτήρια. Η τεχνική παρατήρησης ζωντανών βακτηρίων (γενικά κυττάρων) χωρίς χρώσεις οι οποίες (χρώσεις) απαιτούν ούτε λίγο ούτε πολύ ένα μικρό εργαστήριο και υλικά τα οποία στοιχίζουν αλλά είναι και δυσεύρετα και κυρίως σκοτώνουν το δείγμα, είναι με την τεχνική του Σκοτεινού Πεδίου ή αυτήν της Αντίθεσης Φάσης. Η τεχνική της Αντίθεσης Φάσης απαιτεί ειδικά προσαρτήματα, πολύ ακριβά και δεν νομίζω ότι γίνεται σε κάθε είδος μικροσκοπίου. Η τεχνική Σκοτεινού Πεδίου για μεγεθύνσεις μέχρι περίπου Χ400 – Χ500 (για αντικειμενικούς φακούς αριθμητικού ανοίγματος περίπου μέχρι Ν.Α: 0.65) είναι σχετικά απλή με την εφαρμογή διαφράγματος στο σημείο προσάρτησης των φίλτρων όπως αυτά που βλέπετε στο αριστερό μέρος της εικόνας που παραθέτω. Επίσης, το απλούστερο παρασκεύασμα επιθηλιακών κυττάρων με ένα πολύ πλούσιο μείγμα βακτηρίων είναι αυτό της στοματικής κοιλότητας. Μπορείτε εύκολα με ένα κουταλάκι να ξύσετε ελαφρά, αλλά όχι πολλές φορές, το εσωτερικό του στόματος (μέσα από το μάγουλο) να βάλετε προσεκτικά το επίχρισμα επάνω σε μία όσο το δυνατόν πεντακάθαρη αντικειμενοφόρο πλάκα και μία σταγόνα νερού και να βάλετε στην συνέχεια την καλυπτρίδα με τρόπο ώστε να μην αφήσετε μέσα φυσαλίδες. Για να στεγανοποιήσετε το παρασκεύασμα μπορείτε στα άκρα της καλυπτρίδας να εφαρμόσετε ένα πέρασμα με μανόν (διάφανο). Έχοντας το διάφραγμα κάτω από τον συμπυκνωτή στον χώρο υποδοχής των φίλτρων και με πολύ δυνατή φωτεινή πηγή με κάποια προσπάθεια μπορούμε να διακρίνουμε τα επιθηλιακά κύτταρα, τους πυρήνες τους και φωτεινά όντα σε σκοτεινό υπόβαθρο κάθε λογής βακτήρια της στοματικής χλωρίδας να κινούνται προς όλες τις κατευθύνσεις. Συγνώμη, αλλά ο χώρος εδώ ίσως δεν διατίθεται για περαιτέρω ανάπτυξη, για του λόγου το αληθές σας παραθέτω μία εικόνα με τον εξοπλισμό μου και σαν ένθετο μία εικόνα ζωντανού βακτηρίου που έκανα από το μονοφθάλμιο με μία web cam Phillips SPC- N 900 και στην συνέχεια στο Registax 4. Η εικόνα βέβαια έγινε με καταδυτικό φακό λαδιού σε πολύ μεγάλη μεγέθυνση και με την χρήση ειδικού συμπυκνωτή σκοτεινού πεδίου που βλέπετε στο κουτί στα δεξιά της εικόνας. Ελπίζω να βοήθησα κάπως στα συναρπαστικά ερωτήματα που θέσατε, για περαιτέρω επικοινωνία επάνω σε τεχνικές ή πηγές εύρεσης υλικών επικοινωνήσατε είτε στο προσωπικό μου email: jnstellas@gmail.com ή στο τηλέφωνο: 2109019710. Φιλικά, Ιάκωβος Ν. Στέλλας.