Captain Kerk

A conversation with John Glenn http://news.cnet.com/8301-19514_3-57380060-239/a-conversation-with-john-glenn

συγνώμη δεν προλαβαίνω μετάφραση Law-breaking particle at CERN exceeds the speed of light http://www.washingtonpost.com/blogs/compost/post/law-breaking-particle-at-cern-exceeds-the-speed-of-light/2011/09/22/gIQAOIzKoK_blog.html

p.m.

Μια ομάδα Eυρωπαίων αστρονόμων ανακάλυψαν για πρώτη φορά ένα άστρο στο γαλαξία μας που θεωρητικά δεν θα έπρεπε να υπάρχει, επειδή αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από υδρογόνο και ήλιο, ενώ περιέχει ασήμαντες ποσότητες άλλων βαρύτερων χημικών στοιχείων και μετάλλων. Η ασυνήθιστη αυτή σύστασή του το τοποθετεί στην «απαγορευμένη ζώνη», με βάση τουλάχιστον όσα είναι γνωστά για το σχηματισμό των άστρων, αλλά τα οποία ίσως θα έπρεπε να αναθεωρηθούν πλέον. Η ανακάλυψη, με επικεφαλής την Ελιζαμπέτα Καφό του Αστεροσκοπείου του Παρισιού και του Κέντρου Αστρονομίας του πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, που παρουσιάστηκε στο περιοδικό «Nature», έγινε με τη βοήθεια του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στην Χιλή. Το πολύ αχνό άστρο βρίσκεται στον αστερισμό του Λέοντα και, σύμφωνα με τις έως τώρα μετρήσεις, διαθέτει την μικρότερη ποσότητα χημικών στοιχείων βαρύτερων από το ήλιο (δηλαδή μετάλλων) από οποιοδήποτε άλλο άστρο έχει μελετηθεί μέχρι σήμερα. Η αναλογία μετάλλων στο εσωτερικό του είναι τουλάχιστον 20.000 φορές μικρότερη σε σχέση με αυτήν του ήλιου μας. Η μάζα του είναι μικρότερη από του δικού μας ήλιου και η ηλικία του υπολογίζεται να είναι πάνω από 13 δισεκατομμύρια χρόνια, είναι δηλαδή πολύ παλαιό. Σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία, άστρα σαν αυτό, με τόσο μικρή μάζα και τόσα λίγα μέταλλα, δεν θα έπρεπε καν να υπάρχουν στο σύμπαν, επειδή τα νέφη υλικών από όπου αυτά τα άστρα θα σχηματίζονταν, θεωρείται ότι εξαρχής ποτέ δεν θα μπορούσαν να συμπυκνωθούν και να δημιουργήσουν ένα άστρο. Οι αστροφυσικοί πιστεύουν ότι τα ελαφρύτερα χημικά στοιχεία, το υδρογόνο και το ήλιο, δημιουργήθηκαν λίγο μετά την αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ) της δημιουργίας, μαζί με λίγο λίθιο, ενώ όλα τα άλλα βαρύτερα στοιχεία σχηματίστηκαν αργότερα στο εσωτερικό των άστρων. Η κυρίαρχη θεωρία της κοσμολογίας προβλέπει -και οι παρατηρήσεις επιβεβαιώνουν- ότι η μάζα της πρωταρχικής ύλης αποτελείτο κατά 75% από υδρογόνο, 25% ήλιο και ελάχιστο λίθιο. Οι περιοδικές εκρήξεις σούπερ-νόβα διασπείρουν σταδιακά αυτά τα βαρύτερα αστρικά υλικά σε όλο το σύμπαν. Τα νεότερα άστρα που συνεχώς δημιουργούνται, αξιοποιούν αυτά τα διάσπαρτα βαριά χημικά στοιχεία και έχουν έτσι μεγαλύτερη αναλογία μετάλλων στη σύστασή τους σε σχέση με τα παλαιότερα άστρα. Όσο πιο αρχαίο είναι ένα άστρο, τόσο «φτωχότερο» είναι σε μέταλλα. Έτσι, το αχνό άστρο που μόλις μελετήθηκε και είναι το πιο «λειψό» σε βαριά στοιχεία, δεν αποκλείεται να είναι ένα από τα πιο «γέρικα» άστρα στο σύμπαν. Ένα άλλο περίεργο είναι όμως ότι το συγκεκριμένο ελαφρύ άστρο δεν διαθέτει σχεδόν καθόλου λίθιο, ενώ σε ένα αρχαίο άστρο, με σύνθεση παρόμοια με αυτή του σύμπαντος λίγο μετά το «Μπιγκ Μπανγκ», θα έπρεπε να υπάρχει μεγαλύτερη ποσότητα. Αποτελεί συνεπώς μυστήριο τι απέγινε το λίθιο. Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν να βρουν και άλλα τέτοια παράξενα άστρα και ήδη σχεδιάζουν τις μελλοντικές έρευνές τους. Εξάλλου, αστρονόμοι του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν στις ΗΠΑ, με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου ακτίνων-Χ «Τσάντρα» της NASA, ανακάλυψαν το πρώτο ζευγάρι τεράστιων μαύρων τρυπών σε ένα σπειροειδή γαλαξία όμοιο με τον δικό μας, σε απόσταση περίπου 160 εκατ. ετών, γεγονός που καθιστά αυτό το «δίδυμο» το πιο κοντινό στη Γη που έχει ποτέ βρεθεί. Οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες βρίσκονται κοντά στο κέντρο του γαλαξία NGC 3393 και απέχουν μεταξύ τους μόνο 490 έτη φωτός. Είναι πιθανώς τα απομεινάρια της συγχώνευσης δύο γαλαξιών με άνισες μάζες, πριν από περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια. Η ανακάλυψη, που παρουσιάστηκε κι αυτή στο περιοδικό «Nature», δείχνει ότι και οι δύο μαύρες τρύπες συνεχίζουν να γιγαντώνονται, παρόλο που ήδη κάθε μια από αυτές έχει μάζα τουλάχιστον ένα εκατομμύρια φορές όσο ο ήλιος μας. Οι ίδιες οι μαύρες τρύπες εκτιμάται ότι θα συγχωνευθούν μεταξύ τους σε περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_01/09/2011_404374

Η ιδέα ότι άλλα σύμπαντα, όπως και το δικό μας, βρίσκονται μέσα σε «φούσκες» χώρου και χρόνου βρίσκει νέα δυναμική. Η ιδέα των παράλληλων συμπάντων, είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στα βιβλία και τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας, ενώ πολλοί επιστήμονες έχουν εκφράσει διάφορες θεωρίες για την ύπαρξή τους. Παρόλα αυτά η έρευνα για τη θεωρία αυτή ήταν πολύ περιορισμένη. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα και χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας, η θεωρία για τα παράλληλα σύμπαντα που μοιάζουν με φούσκες έχει γίνει και πάλι δημοφιλής. Η αφετηρία όλων είναι η Μεγάλη Έκρηξη (Μπινγκ Μπανγκ) που δημιούργησε το Σύμπαν. Η μελέτη της λάμψης των χαμηλών θερμοκρασιών που αφήσε πίσω του το Μπινγκ Μπανγκ υποδεικνύει ότι υπάρχουν ίχνη από πολλά παράλληλα σύμπαντα, ωστόσο τα πειράματα είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθούν. Η προκαταρκτική έρευνα θα δημοσιευθεί στο Physical Review D, θα προσπαθήσει να επιβεβαιώσει τη θεωρία χρησιμοποιώντας στοιχεία από το τηλεσκόπιο Πλανκ. Η ομάδα δούλευε επί επτά χρόνια με στοιχεία από τον Ανιχνευτή Μικροκυματικής Ανισοτροπίας Wilkinson, που μετράει όλα τα στοιχεία της CBM (cosmic microwave background), της ακτινοβολίας που διαχύθηκε στο χώρο με το Μπινγκ Μπανγκ. Η θεωρεία που επικαλείται τα παράλληλα σύμπαντα υποστηρίζει ότι τέτοια σύμπαντα γεννιούνται από το πουθενά και βρίσκονται σε συνεχή τροχιά σύγκρουσης μεταξύ τους, με τον χώρο ανάμεσά τους να διευρύνεται με μεγάλες ταχύτητες. Αποτύπωμα στο CMB Ωστόσο, η Χιριάνα Πέρις, κοσμολόγος στο University College of London, διαπίστωσε μαζί με τους συναδέλφους της, ότι όταν δημιουργούνται αυτά τα σύμπαντα, παράλληλα με το δικό μας, αφήνουν ένα χαρακτηριστικό αποτύπωμα στο CMB. «Άκουγα για πολλά χρόνια για τη θεωρία των πολλαπλών συμπάντων, όμως ποτέ δεν την είδα σοβαρά, καθώς πίστευα ότι δεν ήταν δυνατό να γίνουν πειράματα», δήλωσε η δρ. Πέιρις στο BBC: «Έχω εντυπωσιασθεί από την ιδέα ότι μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τεστ για όλα τα σύμπαντα που υπάρχουν εκεί έξω. Είναι πραγματικά φανταστικό». Σε έρευνά της που παρουσίασε στο Physical Review Letters, η δρ. Πέιρις υποστηρίζει ότι το αποτύπωμα στο CMB μοιάζει με δίσκο, ενώ παρέθεσε και έναν αριθμό για το πόσα παράλληλα σύμπαντα μπορούμε σήμερα να δούμε. Η ομάδα της δρ. Πέιρις χρησιμοποίησε ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή που έψαχνε γι' αυτούς τους δίσκους, ενώ ταυτόχρονα μείωνε την πιθανότητα κάποιος από τους συνεργάτες της να έβλεπε σε κάποιο σημείο έναν δίσκο, που στην πραγματικότητα δεν υπήρχε. Το πρόγραμμα βρήκε τέσσερις περιοχές που έμοιαζαν με αποτύπωμα των παράλληλων συμπάντων. Ωστόσο, η δρ. Πέιρις τονίζει ότι οι τέσσερις αυτές περιοχές «δεν είναι υψηλής στατιστικής σημασίας», καθώς χρειάζονται περισσότερα στατιστικά δεδομένα για να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη των πολλαπλών συμπάντων. Το 2013 τα στοιχεία από το Πλανκ Η δρ. Πέιρις σημειώνει πως τα στοιχεία από το τηλεσκόπιο Πλανκ - ένα διαστημικό τηλεσκόπιο νέας γενιάς, που έχει σχεδιαστεί για να μελετά το CMB - θα μπορούσε να θέσει μία πιο σταθερή βάση στη θεωρία ή να την αποδομήσει τελείως. Παρ' όλα αυτά, τα στοιχεία από το τηλεσκόπιο Πλανκ δεν μπορούν να συζητηθούν δημόσια πριν από τον Ιανουάριο του 2013. Ο διευθυντής του Kavli Institute of Cosmology στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, Γιώργος Ευσταθίου, χαρακτήρισε την έρευνα αυτή ως «την πρώτη σοβαρή προσπάθεια να ερευνηθεί κάτι όπως αυτό. Η μεθοδολογία είναι ενδιαφέρουσα». Χρειαζόμαστε μία νέα φυσική Ο κ. Ευσταθίου επεσήμανε επίσης ότι οι θεωρίες που επικαλούνται τα πολλαπλά σύμπαντα έχουν πολλά προβλήματα, καθώς αντικρούονται από πολλές πλευρές. «Η προσωπική μου άποψη είναι πως θα χρειαστούμε μία νέα φυσική, ώστε να επιβεβαιωθεί αυτή η θεωρία των πολλαπλών συμπάντων. Ακόμη και αν υπάρχουν δυσκολίες στην απόδειξη της θεωρίας, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να τη λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη». Η δρ. Πέιρις από την πλευρά της αναφέρει πως ακόμη και αν επιβεβαιωθεί η θεωρία των παράλληλων συμπάντων, δεν θα μπορούσαμε να μάθουμε κάτι περισσότερο γι' αυτά. «Θα ήταν υπέροχο αν μπορούσαμε να βγούμε έξω από τη δική μας φούσκα (το δικό μας σύμπαν), ωστόσο αυτό δεν θα είναι δυνατό», εξήγησε η Βρετανίδα επιστήμονας. «Γεννιούνται μαζί - τότε είναι που συμβαίνει η σύγκρουση - και ο πληθωρισμός συμβαίνει μεταξύ των συμπάντων. Απομακρύνονται μεταξύ τους καθώς επεκτείνεται ο χωρο-χρόνος με ταχύτητα μεγαλύτερη από το φως ανάμεσά τους», διευκρίνισε η δρ. Πέιρις. Από την άλλη πλευρά ο κ. Ευσταθίου θεωρεί ότι η έρευνα έχει σημαντική αξία. Όπως εξήγησε: «Θα ήταν φανταστικό αν μπορούσαμε να έχουμε φυσική επικοινωνία με ένα άλλο σύμπαν. Είναι παράτολμο αυτό που λέω, αλλά θα ήταν πολύ προχωρημένο για τη φυσική». http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_03/08/2011_400924

Προσωρινό καταφύγιο στο σκάφος διαφυγής «Σογιούζ» βρήκαν οι έξι αστροναύτες του ISS, καθώς ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός κινδύνευσε να συγκρουστεί με διαστημικά «σκουπίδια». Σύμφωνα με ανώνυμη πηγή της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας, που επικαλέστηκε το πρακτορείο Interfax, όταν εντοπίστηκαν τα διαστημικά συντρίμμια ήταν πολύ αργά για να κάνει ελιγμό αποφυγής ο σταθμός. Ο κίνδυνος αποφεύχθη, αν και ένα "σκουπίδι" πέρασε ξυστά από το διαστημικό σταθμό, σε απόσταση μόλις 250 μέτρων. Εκπρόσωπος του ρωσικού κέντρου ελέγχου διαστημικών πτήσεων (TSOUP) δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι δεν μπορεί "ούτε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τις πληροφορίες". Ο αριθμός των αντικειμένων που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη και είναι επικύνδυνα για την ακεραιότητα των διαστημικών οχημάτων υπολογίζεται σε 18.000. Συνολικά, περισσότερα από 300.000 "σκουπίδια" μήκους από 1 έως 10 εκατοστά, και δισεκατομμύρια μικρότερα, περιφέρονται γύρω από τον πλανήτη. http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=288562 http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_28/06/2011_396299 http://www.reuters.com/article/2011/06/28/us-russia-us-space-idUSTRE75R48M20110628?feedType=RSS&feedName=scienceNews&WT.tsrc=Social%20Media&WT.z_smid=twtr-reuters_science&WT.z_smid_dest=Twitter&dlvrit=59169

CERN: Έσπασε το «συμβολικό όριο» με 100 εκατ. συγκρούσεις το δευτερόλεπτο Ο μεγαλύτερος επιταχυντής σωματιδίων στον κόσμο (LHC) κοντά στη Γενεύη (Ελβετία), πέτυχε σήμερα ένα ρεκόρ, σπάζοντας ένα «συμβολικό όριο» με «100 εκατομμύρια συγκρούσεις ανά δευτερόλεπτο», δήλωσε ο Μισέλ Σπίρο, Πρόεδρος του συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών (CERN). Αυτό το ρεκόρ επιτεύχθηκε «τη νύχτα αυτή, γύρω στις 2 πρωί», δήλωσε ο Σπίρο με την ευκαιρία μιας διάσκεψης στο Παρίσι με θέμα «το άπειρα μικρό και το άπειρα μεγάλο». Πριν από ένα μήνα, ο επιταχυντής σωματιδίων (Large Hadron Collider, LHC), είχε ήδη δημιουργήσει ένα ρεκόρ φωτεινότητας, που αντιστοιχεί σε «10 εκατομμύρια συγκρούσεις ανά δευτερόλεπτο. Τώρα αυτό έχει δεκαπλασιαστεί», δήλωσε ο κ. Σπίρο στο Γαλλικό Πρακτορείο. Με την σύγκρουση δεσμών πρωτονίων που κυκλοφορούν σε αντίθετη κατεύθυνση σε ένα δαχτυλίδι με περίμετρο 27 χιλιόμετρα, ο LHC έχει ως στόχο να αναδημιουργήσει τις συνθήκες της έντονης ενέργειας των πρώτων κλασμάτων του δευτερολέπτου μετά το Big Bang, πριν από περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Οι φυσικοί αναζητούν έναν από τους κρίκους που λείπουν από τη θεωρία των σωματιδίων, το περίφημο μποζόνιο (σωμάτιο) του Higgs, το οποίο θα δώσει τη μάζα τους σε όλα τα άλλα. Για να πούμε ότι αυτό υπάρχει, η απάντηση θα μπορούσε να «έλθει από φέτος το καλοκαίρι», αλλά «για να πούμε ότι δεν υπάρχει θα πρέπει να περιμένουμε έως το τέλος του επόμενου έτους», δήλωσε ο κ. Σπίρο. «Αυτό το καλοκαίρι θα έχουμε ήδη μερικά τρισεκατομμύρια συσσωρευμένων συγκρούσεων», διευκρίνισε, σημειώνοντας ότι η δυσκολία να βρεθεί το μποζόνιο του Higgs εξαρτάται από τη μάζα του. «Αν είμαστε τυχεροί, και είναι στη σωστή ζώνη της μάζας, από το φετινό καλοκαίρι θα μπορούσαμε ήδη να το βρούμε», είπε, προσθέτοντας ότι για να επικυρωθεί η ανακάλυψη «πρέπει να έχουμε τουλάχιστον δεκαπέντε». Με 100 εκατομμύρια συγκρούσεις ανά δευτερόλεπτο, «τρισεκατομμύρια συγκρούσεις» θα μπορούσαν να παραχθούν κάθε μέρα μέσα σε λίγες ώρες εμπειρίας στον LHC», διευκρίνισε ο Σπίρο. Με το ρυθμό αυτό, εάν το μποζόνιο του Higgs υπάρχει, ίσως είναι δυνατό να ανιχνευθεί «ένα την ημέρα», σύμφωνα με τον κ. Σπίρο. «Με ένα Higgs την ημέρα, αυτό σημαίνει μερικές εκατοντάδες έως το τέλος του 2012», παρά το «θόρυβο του περιβάλλοντος, αυτό θα επιτρέψει να πούμε αν υπάρχει ή δεν υπάρχει», τόνισε ο φυσικός . Και «αν δεν το βρούμε όπως το περιμένουμε, αυτό θα σημαίνει ότι η θεωρία των στοιχειωδών σωματιδίων, δεν είναι σωστή», κατέληξε ο Σπίρο. http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_23/05/2011_391867 http://www.stumbleupon.com/su/7uIj50/www.dailygalaxy.com/my_weblog/2011/05/100-million-collisions-per-second-large-hadron-collider-smashes-another-record.html

Ψάχνοντας βρήκα αυτό οπού στην σελίδα 130 αναφέρει για τους ''ελεύθερους'' πλανήτες και πιθανολογεί πως μάλλον δεν δημιουργηθήκαν με το συνήθη τρόπο σχηματισμού ηλιακών - πλανητικών συστημάτων. http://www.as.utexas.edu/astronomy/education/spring07/scalo/secure/PapaloizouTerquem06PlanForm.pdf

«Ανεξάρτητοι» πλανήτες αιωρούνται στο σύμπαν Ιάπωνες αστρονόμοι ισχυρίζονται πως εντόπισαν πλανήτες οι οποίοι δεν βρίσκονται σε τροχιά γύρω από κανένα άστρο. «Ανεξάρτητους» πλανήτες, οι οποίοι δεν περιστρέφονται γύρω από κανένα άστρο, ισχυρίζονται πως εντόπισαν Ιάπωνες αστρονόμοι σε άρθρο τους στο περιοδικό Nature. Συγκεκριμένα, στο άρθρο αναφέρεται πως έχουν εντοπίσει 10 πλανήτες στο μέγεθος του Δία οι οποίοι δεν υπάγονται σε κανένα ηλιακό σύστημα. Επίσης, εικάζεται πως τέτοια αντικείμενα είναι εξαιρετικά κοινά σε όλο το γαλαξία- σχεδόν όσο κοινά είναι τα άστρα. Τα σώματα αυτά εντοπίστηκαν λόγω της καμπύλωσης του φωτός πιο μακρινών άστρων- ένα φαινόμενο που αποκαλείται «gravitational microlensing» : αντικείμενα αρκετά μεγάλης μάζας μπορούν να προκαλέσουν καμπύλωση του φωτός (όπως προέβλεψε ο Αϊνστάιν). Εάν ένα μεγάλο αντικείμενο «περάσει» μπροστά από ένα μεγάλο άστρο που βρίσκεται στο φόντο του οπτικού πεδίου του παρατηρητή, λειτουργεί ως «φακός» (lens), καμπυλώνοντας και παραμορφώνοντας το φως του άστρου, με αποτέλεσμα η λάμψη του να φαίνεται δυνατότερη. Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα παρατήρησης της κεντρικής περιοχής του γαλαξία μας και βρήκαν στοιχεία για την ύπαρξη 10 πλανητών μεγέθους αντιστοίχου του Δία εντός μίας περιοχής 10 AU (Astronomical Units). Ένα AU αντιστοιχεί στην απόσταση μεταξύ της Γης και του Ήλιου. Περαιτέρω αναλύσεις έδειξαν ότι τα περισσότερα από αυτά τα σώματα δεν αποτελούσαν «ακολούθους» κάποιου άστρου. Λόγω του αριθμού των αντικειμένων που εντοπίστηκαν στην εν λόγω περιοχή, οι αστρονόμοι της ομάδας πιστεύουν πως τέτοιου είδους πλανήτες είναι εξαιρετικά συχνό φαινόμενο στο γαλαξία μας- ίσως πιο συχνό και από την παρουσία άστρων όπως ο Ήλιος. «Η παρουσία 'ελεύθερων' πλανητών τέτοιου είδους είναι αναμενόμενη, λόγω της θεωρίας σχηματισμού πλανητών. Το εντυπωσιακό στην όλη υπόθεση είναι η συχνότητά τους» είπε σχετικά ο καθηγητής Τακαχίρο Σούμι, του πανεπιστημίου της Οζάκα. Βάσει της αστρονομικής ορολογίας, «πλανήτες» θεωρούνται σώματα τα οποία βρίσκονται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο, οπότε, από «τεχνικής» πλευράς, τα σώματα τα οποία εντόπισαν οι Ιάπωνες επιστήμονες δεν χαρακτηρίζονται ως «πλανήτες». Η κυρίαρχη υπόθεση σχετικά με το σχηματισμό τους είναι πως σχηματίστηκαν εντός ηλιακών συστημάτων, από τα οποία «απέδρασαν» λόγω ισχυρών βαρυτικών δυνάμεων. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_19/05/2011_391398 http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-13416431

Ανανεώνεται το ενδιαφέρον για έναν από τους πλέον «αινιγματικούς» πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Σε ελλειπτική τροχιά τέθηκε γύρω από τον «αγγελιοφόρο των θεών» Ερμή ο «αγγελιοφόρος» της NASA, Messenger, πριν από μερικές ημέρες, ανανεώνοντας το ενδιαφέρον για έναν από τους πλέον «μυστηριώδεις» - καθώς μόνο μία φορά τον έχει «επισκεφτεί» γήινο σκάφος (Mariner 10, τη δεκαετία του 1970)- πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Ο Ερμής αποτελεί τον μικρότερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, ενώ έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη πυκνότητα και την αρχαιότερη πλανητική επιφάνεια (κάποια τμήματα της οποίας θεωρείται πως σχηματίστηκαν 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, όταν σχηματιζόταν και το ηλιακό μας σύστημα) και βιώνει τις μεγαλύτερες διακυμάνσεις θερμοκρασίας. To Messenger έχει αποφέρει ήδη πολύτιμες πληροφορίες, επιτρέποντας τη χαρτογράφηση του μεγαλύτερου τμήματος της επιφάνειας του πλανήτη (το Mariner 10 είχε χαρτογραφήσει το 45% της στο πέρασμά του). Η επιφάνεια του Ερμή είναι γεμάτη κρατήρες, «πεδιάδες» και «πλαγιές» που μπορεί να εκτείνονται για χιλιόμετρα- κάποιες εκ των οποίων θεωρούνται πανάρχαιες. Όπως προκύπτει, όσο περισσότερες πληροφορίες γίνονται γνωστές για τον Ερμή, τόσο πιο «αινιγματικός» φαίνεται στον επιστημονικό κόσμο. Η πυκνότητά του φαίνεται να υποδεικνύει την παρουσία ενός μεταλλικού πυρήνα, που αποτελείται κυρίως από σίδηρο. Ο πυρήνας θεωρείται πως είναι κατά πολύ μεγαλύτερος των αντιστοίχων της Γης, της Αφροδίτης και του Άρη, των άλλων βραχωδών πλανητών του ηλιακού μας συστήματος. Σχετικά με το πώς συνέβη αυτό υπάρχουν πολλές θεωρίες, κάποιες από τις οποίες θέλουν τον πλανήτη να ήταν μεγαλύτερος στο μακρινό παρελθόν, και να έχει απωλέσει μεγάλο τμήμα της μάζας του λόγω άγνωστης αιτίας, (από πρόσκρουση αστεροειδούς μέχρι την επίδραση του Ήλιου). Άλλο «μυστήριο του Ερμή» είναι η παρουσία ενός μαγνητικού πεδίου σαν αυτό της Γης, κάτι που δεν ισχύει στις περιπτώσεις του Άρη και της Αφροδίτης. Τέτοιο πεδίο δημιουργείται λόγω της ύπαρξης ρευμάτων στον υπό τήξη πυρήνα ενός πλανήτη. Το Messenger σε τροχιά θα είναι σε θέση να μελετήσει το εν λόγω πεδίο, φέρνοντας στο φως στοιχεία σχετικά με τη δομή του Ερμή και το πώς ο πυρήνας του έχει παραμείνει σε τήξη για δισεκατομμύρια χρόνια. Επίσης, θα εξεταστούν θεωρίες περί ύπαρξης πάγου στους πόλους του πλανήτη, οι οποίες στηρίζονται σε στοιχεία που έχουν προκύψει μετά από παρατήρηση του πλανήτη με τηλεσκόπια στη Γη- κάτι που εξηγείται μόνο μέσω της παρουσίας του σε αρχαιότατους κρατήρες, καθώς ο πλανήτης είναι ο πιο κοντινός στον Ήλιο πλανήτης του ηλιακού συστήματος. Η επιφάνεια του Ερμή ήταν να «πατηθεί» από γήινο σκάφος το 2020, χάρη στην αποστολή BepiColombo (Ευρώπη- Ιαπωνία), ωστόσο η προσεδάφιση ματαιώθηκε το 2004, κάτι που «μεταφράζεται» πως ο Ερμής, όπως φαίνεται, θα παραμείνει ο λιγότερο εξερευνημένος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος για αρκετά χρόνια ακόμα. www.kathimerini.gr με πληροφορίες από Economist http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_22/03/2011_384059

Δεν ξέρω αν άλλαξα προς το καλύτερο… αλλά σίγουρα η ενασχόληση μου με την αστρονομία άλλαξε πολλά πράγματα στην καθημερινότητα μου και στον τρόπο που αντιμετωπίζω πράγματα και καταστάσεις. Θα μπορούσα να αναφέρω πολλά παραδείγματα αλλά θα αρκεστώ επιγραμματικά στα εξής: Βρήκα επιτέλους ένα χόμπι. Άρχισα μετά από πολλά χρόνια να διαβάζω βιβλία και να γράφω με μολύβι και χαρτί (και όχι μόνο με το πληκτρολόγιο ενός PC). Αντιλήφθηκα πόσο ‘’μικροί’’ αλλά και σπάνιοι είμαστε μέσα στο σύμπαν. Βρήκα ένα ‘’χαμένο’’ παλιό μου φίλο και συμφοιτητή (με σπάνιο χαρακτήρα) μετά από πολλά χρόνια. Κοιτώ περισσότερο ψηλά από ότι χαμηλά. … και χωρίς να μπορώ να το εξηγήσω ΔΕΝ φοβάμαι τον θάνατο (τουλάχιστον όχι τόσο όσο πριν) Ωστόσο υπάρχουν και πράγματα που άλλαξαν προς το χειρότερο: Είμαι κατά 1700 euro φτωχότερος. Ανακάλυψα ότι ‘’υποφέρω’’ από Αστιγματισμό, Υπερμετρωπία και Πρεσβυωπία…

Ο σεισμός της Ιαπωνίας μετακίνησε τον άξονα της Γης κατά σχεδόν 10 εκατοστά και το κεντρικό νησί της χώρας κατά 2,4 μέτρα. Ο πιο δυνατός σεισμός που έχει καταγραφεί στην ιστορία της Ιαπωνίας φαίνεται ότι έχει μετακινήσει το κεντρικό νησί της χώρας κατά 2,4 μέτρα, ενώ μετατόπισε και τον άξονα της Γης κατά σχεδόν 10 εκατοστά, όπως δήλωσαν σήμερα επιστήμονες. «Γνωρίζουμε ότι ένας σταθμός GPS μετακινήθηκε (κατά 2,4 μέτρα)», δήλωσε ο Κένεθ Χάντατ, αμερικανός γεωφυσικός, στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN. Το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστιολογίας της Ιταλίας ανέφερε ότι σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα μίας έρευνας που διεξήγαγε ο χθεσινός σεισμός μεγέθους 8,9 βαθμών που έπληξε την Ιαπωνία μετακίνησε τη Γη στον άξονα της κατά σχεδόν 10 εκατοστά. Οι επιπτώσεις αυτού του σεισμού στον άξονα της Γης είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές του σεισμού 9,1 βαθμών που έπληξε την Ινδονησία το 2004. Σημαντικότερες επιπτώσεις φαίνεται ότι είχε μόνο ο σεισμός που έπληξε τη Χιλή το 1960, όπως ανακοίνωσε ο διευθυντής του ινστιτούτου Αντόνιο Πιερσάντι. Το 2010 επιστήμονες από τη NASA είχαν δηλώσει ότι ο σεισμός 8,8 βαθμών που σημειώθηκε στη Χιλή τον Φεβρουάριο του 2010 ήταν τόσο δυνατός ώστε μπορεί να μείωσε τη διάρκεια της ημέρας. Ο Ρίτσαρντ Γκρος που εργάζεται στο Jet Propulsion Laboratory της NASA ανακάλυψε ότι ο περσινός σεισμός της Χιλής μετακίνησε τον άξονα της Γης κατά περίπου 8 εκατοστά. Η μετακίνηση του άξονα πάνω στον οποίο ισορροπεί η μάζα της Γης αλλάζει ανεπαίσθητα το χρόνο που χρειάζεται η Γη για να κάνει μία πλήρη περιστροφή γύρω από τον ήλιο. Έτσι μετά το σεισμό της Χιλής η διάρκεια της ημέρας μειώθηκε κατά 1,26 μικροδευτερόλεπτα. http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_12/03/2011_382597 http://www.enet.gr/?i=news.el.kosmos&id=259071

Η πιθανότητα ύπαρξης Πολυσύμπαντος Ο Δ. Νανόπουλος για το πείραμα του CERN και την πιθανότητα ύπαρξης Πολυσύμπαντος. Δεν υπάρχει μόνο ένα, αλλά πάρα πολλά σύμπαντα, ίσως και μπροστά στη μύτη μας, χωρίς όμως να τα βλέπουμε, όπως επίσης δεν αντιλαμβανόμαστε ότι πιθανότατα ζούμε σε δέκα διαστάσεις, ενώ δεν αποκλείεται στο μέλλον να δημιουργούμε σύμπαντα στο εργαστήριο! Δεν πρόκειται για ευφυολογήματα κάποιου συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας, αλλά για θεωρίες και υποθέσεις -με βάσιμες πιθανότητες να ανταποκρίνονται στην αλήθεια- ενός από τους πιο διάσημους έλληνες επιστήμονες, του Δημήτρη Νανόπουλου, διακεκριμένου καθηγητή Φυσικής του πανεπιστημίου του Τέξας A&M (ΗΠΑ) και τακτικού μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, ο οποίος μίλησε χθες βράδυ, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, σχετικά με το πείραμα του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN) και την πειραματική διερεύνηση της ύπαρξης του Πολυσύμπαντος (multiverse). Ο κ. Νανόπουλος παρουσίασε μερικές νέες επιστημονικές ιδέες που ανέπτυξε πρόσφατα με την ερευνητική ομάδα του στο αμερικανικό πανεπιστήμιο και οι οποίες δίνουν μια πολύ συγκεκριμένη μορφή στην έννοια του Πολυσύμπαντος. Εκτιμά, με βάση μαθηματικές εξισώσεις, ότι είναι δυνατό να υπάρχουν δέκα εις την πεντακοσιοστή σύμπαντα (ο αριθμός 10 με εκθέτη τον αριθμό 500!), σύμφωνα με τη θεωρία της Υπερσυμμετρίας (SUSY) και των Υπερχορδών, η οποία προβλέπει ότι, εκτός από τις γνωστές τέσσερις «μεγάλες» διαστάσεις -τρεις του χώρου (μήκος, πλάτος, ύψος) και ο χρόνος- υπάρχουν ακόμα έξι ή επτά, που βρίσκονται «διπλωμένες» σε τρομερά μικρό χώρο, ανεβάζοντας σε 10 ή 11 τον συνολικό αριθμό των διαστάσεων. «Ζούμε σε δέκα διαστάσεις, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε» είπε ο κ. Νανόπουλος. Η θεωρία του πολυσύμπαντος ή των πολλών παράλληλων συμπάντων έχει διάφορες εκδοχές, μια από τις οποίες προωθεί σθεναρά ο κ. Νανόπουλος, ο οποίος αρχικά ήταν αντίθετος στην όλη ιδέα, αλλά στη συνέχεια την αποδέχτηκε και την επεξεργάστηκε. Τόνισε όμως ότι μια τέτοια θεωρία έχει νόημα μόνο αν καταστεί δυνατό να αποδειχτεί πειραματικά και σε αυτό μπορεί να βοηθήσει ο επιταχυντής του CERN, για τον οποίο είπε ότι πλέον «δουλεύει ρολόι», αν και οι φυσικοί που αναλύουν τις συγκρούσεις των σωματιδίων, είναι αναγκασμένοι «να ψάχνουν ψύλλους στα άχυρα» . Σε μια προηγούμενη ομιλία του στην Αθήνα, ο κ. Νανόπουλος είχε πάντως δηλώσει ότι αν τελικά τα πειράματα του CERN δεν φέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αποτυγχάνοντας να βρουν νέα σωματίδια και να επιβεβαιώσουν πειραματικά την υπερσυμμετρία, τότε «αυτό θα αποτελέσει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τη Φυσική, θα προκαλέσει μια μεγάλη κρίση», καθώς θα σημαίνει, όπως είχε πει χαρακτηριστικά, ότι «πήραμε λάθος δρόμο» . Σύμφωνα με τον Έλληνα φυσικό, κάθε επιμέρους σύμπαν (μεταξύ αυτών το δικό μας) μέσα σε αυτό το πολυσύμπαν μπορεί να έχει τους δικούς του ξεχωριστούς φυσικούς νόμους, που ισχύουν μόνο σε αυτό, ενώ στα άλλα σύμπαντα οι νόμοι που τα διέπουν, μπορεί να είναι αφάνταστα διαφορετικοί ή και σχετικά παρόμοιοι, έχουν όμως οπωσδήποτε ως κοινό παρονομαστή τη βαρύτητα. Το ένα σύμπαν «γεννάει» το άλλο, μέσα σε μια αέναη διαδικασία παραγωγής συμπάντων, η οποία, όπως είπε, καταργεί την έννοια της αρχής και του τέλους του χρόνου. Ο κ. Νανόπουλος είπε ακόμα ότι τα άλλα σύμπαντα -τα χαρακτήρισε «φυσαλίδες της πραγματικότητας» που απαρτίζουν το πολυσύμπαν- είναι δυνατό να βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους (κυριολεκτικά δίπλα μας!), αλλά δεν μπορούν να επικοινωνήσουν. Δεν απέκλεισε όμως ότι είναι πιθανώς δυνατό να γίνει μετάβαση από το ένα σύμπαν στο άλλο. Με λίγη δόση χιούμορ, ανέφερε ότι «θα έπρεπε να παρακαλάμε να μην ξυπνήσουμε ένα πρωί και γίνει ξαφνική ολική μεταβολή, για παράδειγμα περάσουμε από ένα σύμπαν με τέσσερις ( «μεγάλες» ) σε ένα άλλο με έξι διαστάσεις». Όλα τα σύμπαντα με τους ιδιαίτερους νόμους τους προκύπτουν κατά βάση από μόνα τους (χωρίς την ανάγκη «νομοθέτη» ), σαν μια «τοπική μετάλλαξη» του χώρου σε ένα προϋπάρχον σύμπαν. Μάλιστα, ο κ. Νανόπουλος δεν απέκλεισε ως σενάρια επιστημονικής φαντασίας τολμηρές υποθέσεις ότι κάποια σύμπαντα θα μπορούσαν π.χ. να αποτελούν δημιούργημα ενός «χάκερ» σε κάποιο άλλο σύμπαν. Επεσήμανε ότι, αν τελικά αποδειχτεί η θεωρία του πολυσύμπαντος, τότε «θα καταλαβαίνουμε τον μηχανισμό παραγωγής συμπάντων», οπότε, όπως είπε, όσο κι αν ακούγεται εξωφρενικό, «είναι πιθανό στο μέλλον να δημιουργηθεί ένα σύμπαν στο εργαστήριο» ( «και δεν είμαι τρελός…», φρόντισε να διευκρινίσει!). Συνεχίζοντας να εκπλήσσει, ανέφερε ότι δεν αποκλείεται το σύμπαν που ζούμε τώρα, να δημιουργηθεί ξανά ακριβώς το ίδιο στο μέλλον, ενώ -με την ίδια λογική- το τωρινό σύμπαν μας θα μπορούσε να είναι το νιοστό από το παρελθόν, να έχει δηλαδή ήδη προϋπάρξει πολλές φορές. Ο κ. Νανόπουλος κατέστησε, πάντως, σαφές ότι είναι νωρίς ακόμα για να επιβεβαιωθούν τέτοιες υποθέσεις, πρόσθεσε όμως ότι τελικά αποτελούν λογικές συνέπειες της ευρύτερης θεωρίας του πολυσύμπαντος, που θα έπρεπε κανείς να ακολουθήσει και να διερευνήσει. Αναφερόμενος σε πρόσφατο δημοσίευμα του περιοδικού «Nature», που θεωρεί πιθανή την κατάρρευση της θεωρίας της υπερσυμμετρίας, επειδή τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των πειραμάτων του CERN δεν την επιβεβαιώνουν, ο Έλληνας φυσικός χαρακτήρισε υπερβολική και πρόωρη μια τέτοια εκτίμηση. «Πολύς θόρυβος για το τίποτε» είπε χαρακτηριστικά. Τόνισε επίσης, ότι το σύμπαν που βλέπουμε (της ορατής ύλης) και το οποίο έχει ηλικία 13,7 δισεκατομμυρίων ετών, δεν είναι παρά το 4%, καθώς το υπόλοιπο είναι αόρατο, αποτελούμενο κατά 23% από «σκοτεινή ύλη» και 73% από «σκοτεινή ενέργεια» . Υπολογίζεται ότι μόνο στο δικό μας σύμπαν υπάρχουν περίπου 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες και κάθε ένας από αυτούς έχει περίπου 100 δισεκατομμύρια ήλιους, γύρω από τους οποίους περιφέρεται ένας τεράστιος αριθμός πλανητών. Ο κ. Νανόπουλος είπε ακόμα ότι ο ήλιος κάποτε θα «σβήσει», όμως το σύμπαν μας, που συνεχώς διαστέλλεται, είναι «ανοιχτό», συνεπώς ποτέ δεν θα «πεθάνει», ενώ είναι πιθανό να κάνει «μετάβαση» σε ένα άλλο σύμπαν-φυσαλίδα. Ο κ. Νανόπουλος επιτέθηκε στους υπέρμαχους της «ανθρωπικής Αρχής» (που λένε ότι το σύμπαν είναι «κομμένο και ραμμένο» στα μέτρα των ανθρώπων), αντιτείνοντας ότι «δεν του καίγεται καρφάκι του σύμπαντος για εμάς», ενώ χαρακτήρισε τη θεωρία του πολυσύμπαντος «το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της τελεολογίας» . Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, διευκρίνισε ότι δεν έχει χάσει το νόημα της η αναζήτηση μιας «ενοποιημένης θεωρίας του παντός» στην Φυσική, όμως δεν θα αφορά παρά μια λύση μοναδική για το δικό μας σύμπαν και τίποτε περισσότερο. Τέλος, απαντώντας σχετικά με τις φιλοσοφικές προεκτάσεις της θεωρίας του πολυσύμπαντος, είπε ότι παραπέμπει σε «ένα νέο Διαφωτισμό» που ανοίγει νέους δρόμους για την ανθρωπότητα. Ακόμα, αρνήθηκε ότι υπάρχουν φραγμοί και όρια στις δυνατότητες του ανθρώπινου νου να συλλάβει την πραγματικότητα του σύμπαντος, εκτός από τα αναπόφευκτα ποσοτικά όρια στη συσσώρευση γνώσης στο μυαλό του ανθρώπου, όμως γι' αυτό, όπως είπε, υπάρχουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ως συμπαραστάτες μας, ενώ στο μέλλον η σχέση τους με τους ανθρώπους θα μπορούσε να γίνει ακόμα πιο στενή. Αρνήθηκε επίσης ότι συσσωρεύοντας ολοένα περισσότερες γνώσεις, οι άνθρωποι χάνουν τη σοφία τους, ενώ -σε κάπως πιο απαισιόδοξο τόνο- συμφώνησε με τις εκτιμήσεις άλλων επιστημόνων ότι η Γη αργά ή γρήγορα «δύσκολα θα αντέξει» στα προβλήματά της, γι' αυτό είναι ανάγκη να προετοιμαστεί η μετοίκηση της ανθρωπότητας σε άλλους πλανήτες. Ο Δ. Νανόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948, σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Σάσεξ της Αγγλίας, όπου απέκτησε το διδακτορικό του (Ph.D), το 1973, στη Θεωρητική Φυσική των Υψηλών Ενεργειών. Διετέλεσε ερευνητής στο CERN και επί σειρά ετών ανήκε στο ανώτερο ερευνητικό προσωπικό του Κέντρου. Διετέλεσε επίσης ερευνητής στη σχολή Ecole Normale Superieure στο Παρίσι, καθώς και στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ των ΗΠΑ. Από το 1989 είναι καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Τέξας A&M και από το 2002 κατέχει την έδρα Μίτσελ-Χιπ της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών. Είναι επίσης Διευθυντής του Κέντρου Αστροσωματιδιακής Φυσικής του Κέντρου Προκεχωρημένων Ερευνών του Χιούστον (HARC), ενώ διευθύνει επίσης ένα ερευνητικό τμήμα του World Laboratory στη Λωζάνη της Ελβετίας. Το 1997, εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Από τον Ιανουάριο του 2005 είναι εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδας στο CERN, ενώ υπήρξε επίσης πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (Ε.Σ.Ε.Τ.) από το 2005 έως το 2009 και εθνικός εκπρόσωπος στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) από το 2005 έως το 2006 http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_10/03/2011_382216

Ρομποτικά μη επανδρωμένα σκάφη θα αποτελέσουν τις «ναυαρχίδες» της NASA στη νέα δεκαετία εξερεύνησης του Διαστήματος. Αποστολές ρομποτικών, μη επανδρωμένων, διαστημικών σκαφών στον Άρη και την Ευρώπη, τον παγωμένο δορυφόρο του Δία θα βρίσκονται στο πρόγραμμα της NASA για τη νέα δεκαετία διαστημικής εξερεύνησης, σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας των ΗΠΑ. Για τη δεκαετία 2013-2022, πέντε ξεχωριστές ομάδες επιστημόνων και ειδικών κατάρτισαν λίστα με τα πλέον «συμφέροντα» (από πλευράς σχέσης οικονομικής δαπάνης- επιστημονικού κέρδους) είδη αποστολών για την NASA. «Έχουμε μία μακρά ιστορία στο πρόγραμμα διαπλανητικής εξερεύνησης…στο να παρουσιάζουμε εκτιμήσεις εξόδων που αποδεικνύεται τελικά ότι ήταν μάλλον πολύ αισιόδοξες» είπε ο αστρονόμος Στίβεν Σκάιερς του πανεπιστημίου Κορνέλ, σχολιάζοντας πως ακόμα και τα πλέον «οικονομικά» από τα προγράμματα που προτάθηκαν μπορεί να «ξεφύγουν» κατά πολύ από τους προϋπολογισμούς τους. Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός για τη NASA για το 2011 είναι 18,7 δισεκατομμύρια δολάρια, ωστόσο στο Κογκρέσο μαίνεται πραγματική «μάχη» για αυτόν- στον οποίον, σημειωτέον, δεν συμπεριλαμβάνονται εκτιμήσεις περί επανδρωμένων αποστολών (το 2010 δαπανήθηκαν 3,2 δισεκατομμύρια για αυτό το σκοπό από τον προϋπολογισμό της υπηρεσίας). Ο πρόεδρος Ομπάμα ακολούθησε το παράδειγμα των προηγουμένων κυβερνήσεων, σηματοδοτώντας το τέλος της εποχής των διαστημικών λεωφορείων, ενώ παράλληλα ακύρωσε το πρόγραμμα Constellation (για αποστολή στη Σελήνη), προκαλώντας διαμαρτυρίες, καθώς δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι με τέτοιες ενέργειες οι ΗΠΑ θα γίνουν δύναμη «δευτέρας διαλογής» στο Διάστημα. Προτεραιότητα της NASA, σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, θα έπρεπε να είναι το MAX-C (Mars Astrobiology Explorer Cacher), πρόγραμμα με στόχο το να εξακριβωθεί εάν κάποτε υπήρξε ζωή στον Άρη και τη λήψη δειγμάτων από τον Κόκκινο Πλανήτη τα οποία θα επιστραφούν στη Γη. Η αποστολή, εάν τελικά γίνει, θα αποτελέσει συνεργασία της NASA με την ESA. Εξαιρετικά υψηλής σημασίας επίσης θεωρείται και η διεκπεραίωση μίας αποστολής στην Ευρώπη, με σκοπό την εξερεύνηση του ωκεανού κάτω από την επιφάνειά της, ο οποίος ενδεχομένως να έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει ζωή. Ωστόσο, θεωρείται πως θα είναι εξαιρετικά υψηλού κόστους (υπολογίζεται πως θα ανέρχεται στα 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια). Επίσης, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο αποστολής στον Ουρανό, κόστους 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτού του είδους οι αποστολές βρίσκονται στο πλαίσιο του προγράμματος New Frontiers (Νέα Σύνορα), για την εξερεύνηση του ηλιακού μας συστήματος. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_08/03/2011_381839

Λύθηκε το μυστήριο της παρατεταμένης εξαφάνισης των ηλιακών κηλίδων Πιστεύουν οι επιστήμονες. Τρεις κορυφαίοι ειδικοί στα θέματα του ήλιου πιστεύουν ότι επιτέλους έλυσαν το μυστήριο πίσω από την εξαφάνιση των ηλιακών κηλίδων, η οποία μερικές φορές μάλιστα κρατάει περισσότερο από το συνηθισμένο, ένα φαινόμενο που προβληματίζει τους αστροφυσικούς για πάνω από δύο αιώνες. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ηλιακό φυσικό Πιτ Μάρτενς του πολιτειακού πανεπιστημίου της Μοντάνα, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Nature», σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ και το «Science», κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι ηλιακές κηλίδες εξαφανίζονται, όταν συνδυάζονται ασυνήθιστα ασθενή μαγνητικά πεδία στον ήλιο με μια γενικότερη μειωμένη ηλιακή δραστηριότητα. Οι ηλιακές κηλίδες εμφανίζονται στο ανθρώπινο μάτι ως σκούρες περιοχές στην επιφάνεια του ήλιου, μερικές από τις οποίες έχουν πλάτος 80.000 χιλιομέτρων (δηλαδή είναι πολύ μεγαλύτερες από τον πλανήτη μας). Οι κηλίδες προκαλούνται από έντονη μαγνητική δραστηριότητα και συχνά οδηγούν στην εκτόξευση πιδάκων σωματιδίων στο διάστημα με την μορφή πλάσματος. Το πλάσμα είναι η τέταρτη κατάσταση της ύλης (εκτός από τα στερεά, υγρά και αέρια), στην οποία τα αρνητικά φορτισμένα ηλεκτρόνια και τα θετικά ιόντα ρέουν ελεύθερα. Οι ροές του ηλιακού πλάσματος δημιουργούν μαγνητικά πεδία και αυτά, με τη σειρά τους, προκαλούν τις κηλίδες, τις καταιγίδες και τις εκλάμψεις του ήλιου. Ο ήλιος περιέχει στο εσωτερικό του τεράστιους «ποταμούς» πλάσματος, παρόμοιους με τα ωκεάνια ρεύματα της Γης, όσον αφορά την αέναη ανακύκλωσή τους. Αυτά τα ρεύματα επηρεάζουν την ηλιακή δραστηριότητα με τρόπους που μόλις τώρα αρχίζουν να καταλαβαίνουν οι επιστήμονες, όπως δήλωσε ο ερευνητής Άντρες Μουνιόθ του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν. Οι κηλίδες είχαν εξαφανιστεί από το 2008 έως το 2010, αλλά τελευταία ο ήλιος «ξύπνησε» ξανά. Αν και ο ήλιος περνάει από διαδοχικές φάσεις (κύκλους) 11ετούς εναλλασσόμενης έντονης και χαμηλής δραστηριότητας, οι κηλίδες σπάνια εξαφανίζονται για μεγάλες περιόδους, όπως συνέβη πρόσφατα. Όσο πιο έντονη φάση δραστηριότητας περνάει ο ήλιος (ηλιακό μέγιστο), τόσο αυξάνονται οι κηλίδες στην επιφάνειά του και μαζί τους οι εκρήξεις δισεκατομμυρίων τόνων καυτού πλάσματος που μπορεί να πλήξουν τον πλανήτη μας. Αντίθετα, στη φάση της μεγαλύτερης ηρεμίας (ηλιακό ελάχιστο), οι κηλίδες και οι ηλιακές καταιγίδες είναι σπάνιες. Στον τελευταίο όμως τέτοιο ηλιακό κύκλο, παρατηρήθηκε μεγαλύτερη του συνηθισμένου διάρκεια της φάσης «νηνεμίας» (780 μέρες στη διάρκεια των ετών 2008-2010), με συνέπεια η περίοδος χωρίς κηλίδες να κρατήσει υπερδιπλάσιο χρόνο σε σχέση με τους προηγούμενους κύκλους (περίπου 300 μέρες), πράγμα που προβλημάτισε τους επιστήμονες, οι οποίοι πασχίζουν να καταλάβουν γιατί ο ήλιος έμεινε για τόσο καιρό ήσυχος, περισσότερο από κάθε άλλη φορά μετά το 1913. Η κατανόηση του φαινομένου των ηλιακών κηλίδων θεωρείται σημαντική, σύμφωνα με τον Μάρτενς, επειδή αυτές επηρεάζουν τον διαστημικό «καιρό», με τις ανάλογες παρενέργειες για τη Γη. Για παράδειγμα, η εξαφάνιση των κηλίδων του 2009 οδήγησε σε εξασθένηση του ηλιακού «ανέμου» και, κατά συνέπεια, σε μεγάλη αύξηση της κοσμικής ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας που έρχεται από το διαστρικό διάστημα και η οποία μπορεί να αποβεί καταστροφική για αστροναύτες και πιλότους. Οι τρεις αμερικανοί επιστήμονες χρησιμοποίησαν στοιχεία από διαστημικά τηλεσκόπια για να συλλέξουν μια πληθώρα δεδομένων σχετικά με τις κηλίδες, τις ηλιακές εκλάμψεις και καταιγίδες και τις μεταβολές των μαγνητικών πεδίων στο βόρειο και στο νότιο πόλο του ήλιου. Οι ποταμοί πλάσματος ρέουν από τον ισημερινό του ήλιου προς τους πόλους του, όπου βυθίζονται, για να επιστρέψουν και πάλι στον ισημερινό του. Αυτός ο αέναος κύκλος, με ταχύτητα περίπου 65 χιλιομέτρων την ώρα, διαρκεί γύρω στα 11 χρόνια. Όμως οι επιστήμονες ανακάλυψαν -μέσα από προσομοιώσεις σε ηλεκτρονικό υπολογιστή- ότι τα ρεύματα του ηλιακού πλάσματος μπορούν να επιταχύνουν ή να επιβραδύνουν τη ροή τους, όπως μια κυλιόμενη σκάλα που δυσλειτουργεί, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε παρατεταμένη εξαφάνιση των κηλίδων. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι η δυνατότητα καλύτερης πρόβλεψης των περιόδων ακραίας «ησυχίας» στον ήλιο (το επόμενο ηλιακό ναδίρ αναμένεται το 2019), που οδηγεί σε εξαφάνιση των ηλιακών κηλίδων, θα βοηθήσει στην καλύτερη προστασία των γήινων συστημάτων επικοινωνιών, αλλάζοντας τις τροχιές των δορυφόρων ή κλείνοντας περιστασιακά ορισμένα άλλα ευαίσθητα ηλεκτρονικά συστήματα. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_03/03/2011_381136

Ενισχύεται το σενάριο για έλευση των πρώτων ζωτικών χημικών από το Διάστημα Ανάλυση μετεωρίτη στην Ανταρκτική ενισχύει το σενάριο για μεταφορά του πρώτου αζώτου στη Γη από το διάστημα (και ανάδυση της ζωής). Αμερικανοί ερευνητές ανακάλυψαν άφθονη αμμωνία, που περιέχει άζωτο, σε ένα μετεωρίτη από το διάστημα, ο οποίος βρέθηκε στην Ανταρκτική. Η ανακάλυψη ενισχύει την πεποίθηση αρκετών επιστημόνων ότι οι μετεωρίτες και οι κομήτες ήσαν αυτοί που έφεραν στην αρχέγονη Γη τα πρώτα ζωτικά χημικά συστατικά, στα οποία βασίστηκε η ανάπτυξη των πρώτων μορφών ζωής. Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Σάντρα Πιτσαρέλο του πολιτειακού πανεπιστημίου της Αριζόνα, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στα «Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών» (PNAS) των ΗΠΑ, σύμφωνα με το BBC και τη βρετανική «Ιντιπέντεντ», ανέλυσαν τον μετεωρίτη, που ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων χονδριτών, οι οποίοι περιέχουν άνθρακα και αφθονία οργανικών υλικών. Ο βάρους 129 γραμμαρίων βράχος, με την ονομασία «Νουνάτακς 95229», βρέθηκε το 1995. Οι μετεωρίτες αυτού του είδους είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε μικρά διαλυτά οργανικά μόρια, όπως διάφορα αμινοξέα, τα οποία θεωρείται ότι αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία της ζωής στον πλανήτη μας. Οι ερευνητές ανέλυσαν πέντε γραμμάρια σκόνης από τον συγκεκριμένο διαστημικό βράχο και βρήκαν ότι περιέχει αμμωνία, μια σημαντική ουσία πρόδρομο των πολύπλοκων βιολογικών μορίων, όπως τα αμινοξέα και το DNA. Σε δεύτερη φάση, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα άτομα αζώτου μέσα στην αμμωνία και διαπίστωσαν ότι δεν είναι όμοια με αυτά που σήμερα υπάρχουν στον πλανήτη μας, συνεπώς απέκλεισαν ότι η αμμωνία προήλθε από μόλυνση του μετεωρίτη από τη Γη ή από το πείραμα. Εδώ και χρόνια, οι επιστήμονες προσπαθούν να εξηγήσουν την καταγωγή της πρώτης αμμωνίας και του πρώτου αζώτου που αποτελεί βασικό συστατικό για τον σχηματισμό των πρώτων γήινων βιομορίων και των πρώτων πρωτεϊνών. Οι αμερικανοί ερευνητές πιστεύουν ότι, τώρα πλέον, μπορούν να απαντήσουν στο ερώτημα, θεωρώντας ότι η αμμωνία και το άζωτο προήλθαν από το διάστημα. Η νέα έρευνα έρχεται να προστεθεί σε ένα ολοένα αυξανόμενο όγκο στοιχείων που συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι τα ουράνια σώματα, τα οποία έπεσαν σωρηδόν στην πρώιμη Γη, έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην «πυροδότηση» της κρίσιμης διαδικασίας, που κατέληξε στην ανάδυση των πρώτων απλών μορφών ζωής. www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_01/03/2011_380682

Μαθηματικός «Περιοδικός Πίνακας» με όλα τα δυνατά σχήματα στο σύμπαν Σε τρεις, τέσσερις ή πέντε διαστάσεις. Οι μαθηματικοί ζήλεψαν τον «Περιοδικό Πίνακα» των χημικών και αποφάσισαν να δημιουργήσουν κάτι ανάλογο, που θα περιλαμβάνει όλα τα δυνατά σχήματα στο σύμπαν σε τρεις, τέσσερις και πέντε διαστάσεις, συνδέοντας τα σχήματα μεταξύ τους με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει στα χημικά στοιχεία. Με άλλα λόγια, όπως είπαν, θέλουν να κατασκευάσουν μια «θεωρία χημείας» για τα σχήματα. Η πρωτοβουλία ανήκει στον καθηγητή Αλέσιο Κόρτι, του Τμήματος Μαθηματικών του Imperial College του Λονδίνου και συμμετέχουν ερευνητές από την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τη Ρωσία, οι οποίοι έχουν βαλθεί, μελετώντας εκατοντάδες εκατομμύρια σχήματα, να καταγράψουν και να συσχετίσουν κάθε πιθανό σχήμα που δεν μπορεί να διαιρεθεί σε άλλα σχήματα. Σύμφωνα με τον δρα Τομ Κόουτς, επίσης του Imperial College, οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα ιδέα πόσα τέτοια σχήματα μπορεί να υπάρχουν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, για παράδειγμα, υπάρχουν περίπου 500 εκατομμύρια σχήματα, που μπορούν να οριστούν αλγεβρικά σε τέσσερις διαστάσεις. Το έργο, που θα διαρκέσει τρία χρόνια και μόλις ξεκίνησε, όταν ολοκληρωθεί, φιλοδοξεί να αποτελέσει μια πολύτιμη πηγή γνώσεων και αναφοράς για μαθηματικούς, φυσικούς, μηχανικούς και άλλους επιστήμονες, ιδιαίτερα χρήσιμη για υπολογισμούς και για έρευνα σε μια πληθώρα επιστημονικών πεδίων (υπολογιστική όραση, θεωρία αριθμών, θεωρητική φυσική κ.α.). Καθώς θα αποκαλύπτονται διαδοχικά οι «δομικοί λίθοι» των διαφόρων σχημάτων, οι μαθηματικοί θα επεξεργάζονται τις αντίστοιχες για κάθε σχήμα εξισώσεις, ώστε να υπάρξει καλύτερη κατανόηση για τις γεωμετρικές ιδιότητές τους και για τη μεταξύ των σχημάτων συσχέτιση. Όπως είπε ο καθηγητής Κόρτι, «ο Περιοδικός Πίνακας είναι από τα πιο σημαντικά εργαλεία στη Χημεία. Κατατάσσει τα άτομα από τα οποία κάθε τι δημιουργείται και εξηγεί τις χημικές ιδιότητές τους. Ο στόχος μας είναι να κάνουμε το ίδιο πράγμα για τα σχήματα τριών, τεσσάρων και πέντε διαστάσεων, να δημιουργήσουμε μια βάση αναφοράς που θα κατατάσσει όλους τους γεωμετρικούς 'δομικούς λίθους' και θα αναλύει τις ιδιότητες καθενός, με τη χρήση σχετικά απλών εξισώσεων. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να βρούμε τεράστιους αριθμούς τέτοιων σχημάτων, έτσι πιθανότατα δεν θα μπορεί κανείς να κρεμάσει έναν τέτοιο πίνακα στον τοίχο του, παρ'όλα αυτά θα αποτελέσει ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο» . Στο πλαίσιο αυτό, οι μαθηματικοί θα αναζητήσουν σχήματα που δεν είναι ορατά με τη συμβατική έννοια στον φυσικό κόσμο. Πέρα από τις τρεις διαστάσεις του μήκους, του πλάτους και του ύψους, θα συμπεριληφθούν επιπλέον διαστάσεις, άρα και πολύ περισσότερα σχήματα. Για παράδειγμα, ο χωροχρόνος, που περιγράφει η Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν, έχει τέσσερις διαστάσεις (οι τρεις του χώρου συν τον χρόνο). Από την άλλη, οι φυσικοί της «θεωρίας των χορδών» υποστηρίζουν ότι στο σύμπαν υπάρχουν πολλές ακόμα κρυμμένες διαστάσεις, που δεν φαίνονται με τα μάτια μας. Η προσπάθεια χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, τη Βασιλική Εταιρεία Επιστημών της Βρετανίας, το Leverhulme Trust και άλλους φορείς. www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_18/02/2011_379212

…τώρα εσύ μας έλειπες… (Αν και αυτό δεν είναι ερώτηση!!!)

Το βιβλιο του Ken δεν εχει κυκλοφορησει ακομη . Μαλλον μεσα στον Απριλιο . Παντως προκειται για ενα πολυ καλο βιβλιο !! Ειχα τη τυχη να δω ενα δειγμα . ναι το ξέρω... επί την ευκαιρία... δείγμα που είδες; Εννοείς τα sample pages;

Ευχαριστούμε για την πληροφορία. Κι εγώ ήμουν έτοιμος μέσα στην εβδομάδα να κάνω την παραγγελία αυτού και του Astronomical Spectroscopy for Amateurs ( http://www.springer.com/astronomy/astronomy,+observations+and+techniques/book/978-1-4419-7238-5). Τελικά θα προπαραγγειλω και τα δυο.

Οι ηλιακές εκλάμψεις από άστρα- «Κόκκινους Νάνους» θα μπορούσαν να απειλήσουν σοβαρά την ύπαρξη εξωγήινης ζωής στο σύμπαν. Αν και ο επιστημονικός κόσμος δεν έχει καταφέρει να εντοπίσει εξωγήινες μορφές ζωής, είναι σε θέση να διακρίνει ένα κίνδυνο για την ύπαρξή τους- και στην περίπτωση των άστρων- «Κόκκινων Νάνων», μία πραγματική απειλή για τη ζωή στο σύμπαν είναι οι ηλιακές τους εκλάμψεις. Οι Κόκκινοι Νάνοι έχουν πολύ συχνές ηλιακές εκλάμψεις, των οποίων οι επιπτώσεις θα ήταν καταστροφικές για μορφές ζωής σε κοντινούς πλανήτες: οι μεγαλύτερες εκλάμψεις εξαπολύουν κύματα σωματιδίων ισχύος ικανής να καταστρέψει τόσο τις ατμόσφαιρες πλανητών όσο και τους πιθανούς κατοίκους τους. Η μελέτη 200.000 κόκκινων νάνων - που αποτελούν το πιο κοινό είδος αστέρα στο γαλαξία μας- υπέδειξε την ύπαρξη συχνών εκλάμψεων κάθε μεγέθους. Επιστήμονες της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας ανέφεραν σε συνάντηση ότι οι εν λόγω εκλάμψεις θα μπορούσαν να αποτελούν σημαντική απειλή σε οποιεσδήποτε μορφές ζωής ενδεχομένως βρίσκονται (ή βρίσκονταν ) σε γειτονικούς πλανήτες. Η συγκεκριμένη παρατήρηση είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, αν ληφθεί υπόψιν πως πρόσφατα ανακαλύφθηκε πως στο σύμπαν υπάρχουν περίπου τρεις φορές περισσότεροι Κόκκινοι Νάνοι από ό,τι υπολογιζόταν στο παρελθόν. Οπότε, το ερώτημα του προκύπτει, από τη στιγμή που πλέον πολύ συχνά ανακοινώνονται εντοπισμοί εξωπλανητών που φαίνονται ικανοί να συντηρήσουν ζωή, κατά πόσο οι πλανήτες αυτοί είναι κατοικήσιμοι μακροπρόθεσμα. Πρωτόνια υψηλής ενέργειας από μία ηλιακή έκλαμψη μπορούν να καταστρέψουν το στρώμα του όζοντος μίας ατμόσφαιρας, καθιστώντας αφιλόξενο έναν πλανήτη ο οποίος προηγουμένως μπορούσε να «αντέξει» σε ισχυρή υπεριώδη ακτινοβολία- που είναι γνωστό ότι προκαλεί ζημιά στο DNA. «Μία μεγάλη έκλαμψη μπορεί να έχει δραστικές και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη» είπε ο Άνταμ Κοβάλσκι, αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, ο οποίος και παρουσίασε τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης, για την οποία χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο μελέτησε μία μικρή περιοχή του ουρανού 250 φορές κατά τη διάρκεια επτά νυχτών. Η περιοχή αυτή, κοντά στο κέντρο του γαλαξία, αριθμεί περίπου 200.000 άστρα- και η ομάδα που μελέτησε τα δεδομένα εντόπισε πάνω από 100 εκλάμψεις υψηλής ενέργειας, κάποιες εκ των οποίων ήταν εξαιρετικά μεγάλης ισχύος, οι οποίες μάλιστα άλλαξαν προσωρινά τη φωτεινότητα του ουρανού μέχρι και 10%. «Τόσο ισχυρές εκλάμψεις μπορούν να βλάψουν κάθε είδος βιολογίας και ζωής σε κάθε κοντινό πλανήτη…είναι εντυπωσιακό το ότι τα άστρα που συναντώνται πιο συχνά στο γαλαξία μας -και είναι μάλιστα τόσο μικρού μεγέθους- αποτελούν τόσο σοβαρή απειλή για τη ζωή» είπε ο Τζεφ Μάρσι, ειδικός του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια (Μπέρκλεϊ) πάνω στους εξωπλανήτες. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_14/01/2011_373286

Εντοπίστηκε γιγαντιαία μαύρη τρύπα Τεράστια μαύρη τρύπα (ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη από τον ήλιο μας) ανακαλύφθηκε σε γειτονικό γαλαξία-νάνο. Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν μια πελώρια μαύρη τρύπα, που έχει μάζα περίπου ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη σε σχέση με τον ήλιο μας, η οποία βρίσκεται στο κέντρο ενός σχετικά κοντινού γαλαξία-νάνου. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται μια τεράστια μαύρη τρύπα στο επίκεντρο ενός πολύ νέου σε ηλικία και μέγεθος γαλαξία, πράγμα που ενισχύει την άποψη ότι στο επιστημονικό ερώτημα «οι μαύρες τρύπες ή οι γαλαξίες δημιουργήθηκαν πρώτα;», η απάντηση μάλλον θα πρέπει να γέρνει υπέρ των μαύρων τρυπών, καθώς, όπως φαίνεται, είναι δυνατό να υπάρξει μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα, χωρίς προηγουμένως να έχει υπάρξει ένα πολύ μεγάλος γαλαξίας. Η ανακοίνωση, που προκάλεσε έκπληξη στους επιστήμονες, έγινε στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της Αμερικανικής Αστρονομικής Ένωσης, ενώ παρουσιάστηκε και στο περιοδικό «Nature», σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και το Physics World. Η ανακάλυψη δείχνει ότι οι μαύρες τρύπες, από όπου δεν μπορεί να διαφύγει ούτε το φως λόγω της τρομακτικής βαρύτητάς τους, είναι τελικά δυνατό να δημιουργήθηκαν πριν το σχηματισμό των μεγάλων γαλαξιών. Ο γαλαξίας-νάνος Henize 2-10, σε απόσταση 30 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη και με ακτίνα μόλις το 3% του δικού μας γαλαξία, μελετάται εδώ και χρόνια και έχει αποδειχτεί ότι σχηματίζει νέα άστρα με πολύ ταχύ ρυθμό. Μοιάζει με μερικούς από τους πρώτους γαλαξίες, που οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι είχαν σχηματιστεί στο πρώιμο σύμπαν. Η ανακάλυψη, υπό την Έιμι Ράινς του τμήματος αστρονομίας του πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, έγινε με τη βοήθεια τόσο επίγειων ραδιοτηλεσκοπίων όσο και του γνωστού διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», καθώς και του τηλεσκοπίου ακτίνων-Χ «Τσάντρα» . Οι αστρονόμοι βρήκαν μια περιοχή κοντά στο κέντρο του γαλαξία-νάνου, η οποία εκπέμπει ισχυρά ραδιοκύματα, τα οποία έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτά που προκύπτουν από τις εκπομπές υψηλής ταχύτητας «πιδάκων» ύλης, που εκτινάσσονται προς τα έξω από περιοχές κοντά σε μαύρες τρύπες. Οι ερευνητές, στη συνέχεια, ανακάλυψαν ότι εκτός από ραδιοκύματα, η πηγή στο γαλαξία-νάνο εκπέμπει και ισχυρές ακτίνες-Χ. Ο συνδυασμός αυτός παραπέμπει στην ύπαρξη ενός ενεργού γαλακτικού πυρήνα, που τροφοδοτείται από μια τεράστια μαύρη τρύπα. Ουσιαστικά ποτέ δεν είχε ως τώρα βρεθεί γαλαξίας-νάνος με τόσο μεγάλη μαύρη τρύπα στον πυρήνα του. Συνήθως οι μαύρες τρύπες τέτοιου μεγέθους βρίσκονται σε μεγαλύτερους γαλαξίες, μεγαλύτερης ηλικίας, όπου τα νέα άστρα σχηματίζονται με πολύ βραδύτερο ρυθμό. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_11/01/2011_372562

«Κούρσα» πια μόνο για το CERN η αναζήτηση του «σωματιδίου του Θεού» Μετά την αποχώρηση-κλείσιμο του δεύτερου επιταχυντή (Tevatron) εντός του 2011. Ο αμερικανικός επιταχυντής σωματιδίων Tevatron δεν πρόκειται να επεκτείνει τη λειτουργία του μέχρι το 2014, πράγμα που αφήνει μόνο του τον ευρωπαϊκό επιταχυντή του CERN στην «κούρσα» εύρεσης του μποζονίου του Χιγκς, του λεγόμενου και «σωματιδίου του Θεού», κάτι που μπορεί να συμβεί ακόμη κι εντός του 2011. Πολλοί Αμερικανοί φυσικοί επεδίωκαν μια χρονική παράταση με την ελπίδα να προλάβουν πρώτοι να βρουν το σωματίδιο, πριν τους ευρωπαίους συναδέλφους τους, όμως λόγω έλλειψης των αναγκαίων κονδυλίων στον κρατικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ (χρειάζονταν άλλα 35 εκατ. δολάρια ετησίως έως το 2014), το Εργαστήριο Fermilab, όπου ανήκει ο Tevatron και το οποίο, με τη σειρά του, ελέγχεται από το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, αποφάσισε ότι τελικά δεν θα δοθεί η αιτούμενη παράταση, σύμφωνα με το BBC και το New Scientist. Έτσι, όπως είχε εξ αρχής προγραμματιστεί ο «γερασμένος» αμερικανικός επιταχυντής, που βρίσκεται κοντά στο Σικάγο και έχει ηλικία 27 ετών, θα σταματήσει τη λειτουργία του το 2011, μάλλον το Σεπτέμβριο, αφήνοντας έκτοτε ανοικτό το πεδίο στον επιταχυντή του CERΝ, που βρίσκεται κάτω από τα γαλλο-ελβετικά σύνορα. Οι αισιόδοξοι Αμερικανοί σωματιδιακοί φυσικοί πάντως ελπίζουν ότι μέχρι το Σεπτέμβριο, οπότε το μηχάνημά τους θα συλλέγει συνεχώς νέα στοιχεία από τις συγκρούσεις σωματιδίων, θα καταφέρουν να βρουν επιτέλους το σωματίδιο-φάντασμα του Χιγκς, το οποίο θεωρείται, σύμφωνα με την καθιερωμένη θεωρία της Φυσικής, ότι δίνει μάζα στα υπόλοιπα σωματίδια. Παρά τις προσπάθειες δεκαετιών, το σωματίδιο δεν έχει ακόμα εντοπιστεί, αν και οι επιστήμονες έχουν σιγά-σιγά περιορίσει το πεδίο που θα έπρεπε να ψάξουν και έτσι έχουν κάνει πιο πιθανή την ανακάλυψή του με το πέρασμα του χρόνου. Το 2010, οι ερευνητές του Tevatron ανακοίνωσαν ότι πλησιάζουν το στόχο τους, γι' αυτό άλλωστε ζήτησαν την χρονική παράταση λειτουργίας του επιταχυντή. Από την άλλη, το CERN αρχικά σχεδίαζε να σταματήσει για συντήρηση τη λειτουργία του ευρωπαϊκού επιταχυντή στο τέλος του τέλος του 2011 και επί ένα έτος. Όμως, πιο πρόσφατα, αξιωματούχοι του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών δήλωσαν ότι ίσως η φάση συντήρησης μπορεί να περιμένει για ένα ακόμη χρόνο, πράγμα που σημαίνει ότι ο επιταχυντής δεν θα κλείσει πριν το τέλος του 2012. Αυτό θα δώσει αρκετό χρονικό περιθώριο στους φυσικούς του CERN -«ανενόχλητοι» πλέον από τον ανταγωνισμό του Tevatron- να βρουν το μποζόνιο του Χιγκς ή, πιθανώς, να αποκλείσουν οριστικά την ύπαρξή του, κάτι που επίσης θα φέρει τα πάνω-κάτω στη σύγχρονη φυσική, ανατρέποντας καθιερωμένες θεωρίες. Το μηχάνημα του CERN μπορεί να πραγματοποιήσει συγκρούσεις σωματιδίων με πολύ μεγαλύτερη ενέργεια σε σχέση με το μηχάνημα του Fermilab, πράγμα που του δίνει συγκριτικό πλεονέκτημα. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_11/01/2011_372561

Οφείλεται σε εκτοξεύσεις πιδάκων πλάσματος προς την ατμόσφαιρα, σύμφωνα με νέα αμερικανική έρευνα. Οι επιστήμονες, εδώ και πάνω από μισό αιώνα, έσπαγαν το κεφάλι τους να καταλάβουν γιατί η εξωτερική ατμόσφαιρα του ήλιου, το λεγόμενο «στέμμα», είναι 200 φορές πιο καυτή (1 εκατ. βαθμοί Κελσίου) από την ίδια την επιφάνειά του. Μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα ρίχνει πια φως στο μυστήριο, ανακαλύπτοντας ότι η αιτία οφείλεται σε εκτοξεύσεις πιδάκων πλάσματος ιλιγγιώδους θερμοκρασίας από την επιφάνεια προς την ατμόσφαιρα. Νέα στοιχεία από εικόνες του Παρατηρητηρίου Ηλιακής Δυναμικής (SDO) της NASA, το οποίο εκτοξεύτηκε το Φεβρουάριο του 2010, καθώς και από τον ιαπωνικό δορυφόρο Hinode που εκτοξεύτηκε το 2006, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, το Science και το Nature, δείχνουν ότι το πλάσμα, με μορφή αερίου, φτάνει σχεδόν αστραπιαία σε απίστευτα υψηλές θερμοκρασίες, καθώς ταξιδεύει με μορφή πιδάκων από την επιφάνεια προς την εξωτερική ατμόσφαιρα του ήλιου. Οι «πίδακες» πηγάζουν από φωτεινά σημεία στην επιφάνεια του ήλιου, με πλάτος 300 χιλιομέτρων, και ταξιδεύουν σαν «σφαίρες» προς το στέμμα με ταχύτητα 180.000 έως 360.000 χλμ. την ώρα. Μέσα σε λιγότερο από δύο λεπτά, τα «σιντριβάνια» πλάσματος έχουν ανεβάσει την θερμοκρασία στην εξωτερική ατμόσφαιρα του ήλιου στο 1 εκατομμύριο βαθμούς Κελσίου. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ηλιακό φυσικό Μπαρτ Ντε Ποντιέ του Ηλιακού και Αστροφυσικού Εργαστηρίου της Lockheed Martin και τον Σκοτ Μάκιντος του Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικής Έρευνας των ΗΠΑ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Science», παρατήρησαν για πρώτη φορά ότι υπάρχει μια άμεση σχέση ανάμεσα στο πλάσμα που φτάνει τα εκατομμύρια βαθμούς θερμοκρασία και στα «σιντριβάνια» του που μεταφέρουν αυτό το υπέρθερμο πλάσμα ψηλά στο στέμμα. Στην ουσία, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα νέο ηλιακό φαινόμενο, δεν είναι σίγουροι όμως ακόμα ότι είναι το μόνο που προκαλεί την τρομερή θερμοκρασία του στέμματος. Από την άλλη, δεν υπάρχει ακόμα κάποια θεωρία που να εξηγεί γιατί αυτοί οι «πίδακες» πλάσματος σχηματίζονται ή γιατί θερμαίνονται τόσο πολύ, καθώς εκτινάσσονται από την επιφάνεια του ήλιου προς τα πάνω. Σύμφωνα με τον Ποντιέ, πιθανώς οφείλονται σε διαταραχές του ηλιακού μαγνητικού πεδίου. Η μελλοντική αποστολή του σκάφους «Iris» της NASA στον ήλιο, που θα εκτοξευτεί το 2012, αναμένεται να φωτίσει περισσότερο το μυστήριο του ηλιακού στέμματος. Η νέα ανακάλυψη πάντως, μεταξύ άλλων, μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη πρόβλεψη της συμπεριφοράς του ήλιου και έτσι στην πιο αποτελεσματική προστασία των γήινων επικοινωνιακών και ηλεκτρικών δικτύων από το ηλιακό πλάσμα, το ιονισμένο ηλεκτρομαγνητικό αέριο που περιβάλλει το άστρο μας, το οποίο μπορεί να φτάσει στη Γη και να προκαλέσει διάφορα προβλήματα. Το SDO φωτογραφίζει -στο υπεριώδες μήκος κύματος της ακτινοβολίας- όλο το «πρόσωπο» του ήλιου κάθε 12 δευτερόλεπτα, στέλνοντας στη Γη δεδομένα 1,5 terabytes κάθε μέρα. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_07/01/2011_372051

Προσωπικά πιστεύω πως ναι… ο άνθρωπος πήγε στο φεγγάρι. Αλλά ακόμα και αν δεν είχε πάει στη πρώτη αποστολή που τόσο έχει αμφισβητηθεί πιστεύω πως πήγε στις επόμενες…!!! Δεν ξέρω πως σου προέκυψε αυτή η ερώτηση αλλά είτε κάτι είδες ( σε TV η έντυπο μέσο), είτε με κάποιον το συζήτησες που θα είχε δει κάτι αντίστοιχο!!! Καλή χρονιά