Πολλαπλά Σύμπαντα (Multiuniverses)

[stemi]

Το παρακάτω κείμενο είναι ότι μπορώ λίγο πολύ να καταλάβω από ένα άρθρο στα αγγλικά, έτσι μερικοί όροι μπορεί να μην είναι σωστοί. Προσπάθησα πάντως να τονίσω τα κυριότερα σημεία.

 

Μία θεωρία που ακούγεται πολύ τελευταία είναι η θεωρία των πολλαπλών συμπάντων.

Το Σύμπαν δεν είναι απλά τεράστιο και εκτείνεται μακρύτερα από ότι μπορούμε να δούμε αλλά ίσως αποτελείτε από ξεχωριστές, τεράστιες περιοχές με πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά. Αυτές οι περιοχές μπορεί να θεωρηθούν σαν ξεχωριστά σύμπαντα μέσα σε ένα παν-Σύμπαν!

Ενδείξεις που μας οδηγούν σε τέτοια συμπεράσματα είναι η επιταγχυνόμενη επέκταση του Σύμπαντος, πειράματα που στηρίζουν το πληθωριστικό Σύμπαν, θεωρίες για άπειρη διόγκωση που συνεπάγονται από ατελείωτο αριθμό Bing Bangs και πρόσφατες σκέψεις στη θεωρία χορδών που δείχνουν πώς να σχεδιάσουμε Σύμπαντα με διαφορετικές ιδιότητες.

Η σφαίρα Hubble είναι η σφαίρα με ακτίνα τον ορίζοντα που μπορούμε να δούμε. Δηλαδή ακτίνα 14 δις έτη φωτός (στην ουσία 40 δις έτη φωτός αναλογιζόμενοι ότι ό,τι βλέπουμε έχει ήδη απομακρυνθεί περισσότερο). Παρατηρητές 100 δις έτη φωτός μακριά θα κατοικούν σε μια τελείως διαφορετική σφαίρα Hubble. Οι σφαίρες αυτές καλούνται περιοχές-Ο και εμείς κατοικούμε σε μία τέτοια. Η θεωρία υποστηρίζει ότι ο πληθωρισμός (η εκρηκτική αύξηση που άρχισε και τελείωσε πριν ακόμα το σύμπαν φτάσει στη ηλικία των 10^-30 sec) στην ουσία δεν τελείωσε ποτέ. Σταμάτησε απλά στην δική μας περιοχή-Ο αλλά συνεχίζεται αλλού δημιουργώντας άλλες περιοχές-Ο (σαν φυσαλίδες).

Φανταστείτε ένα ελβετικό τυρί. Κάθε τρύπα αντιστοιχεί σε μία φυσαλίδα-Σύμπαν. Το τυρί είναι ο χώρος μεταξύ των φυσαλίδων και επεκτείνεται γρηγορότερα από την ταχύτητα του φωτός. Όχι μόνο οι φυσαλίδες απομακρύνονται αλλά και νέες δημιουργούνται μέσα στο τυρί με αποτέλεσμα νέα Bing Bangs να εμφανίζονται σε μία ατελείωτη αντίδραση.

Το πληθωριστικό μοντέλο κάνει κάποιες προβλέψεις για το μέρος του σύμπαντος που εμείς παρατηρούμε (πχ ομοιογένεια σύμπαντος), κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας και τις προβλέψεις που κάνει για το σύμπαν που δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε. Στην ουσία το πληθωριστικό μοντέλο προβλέπει το πολλαπλό Σύμπαν. Μέχρι τώρα το πληθωριστικό μοντέλο πέρασε όλα τα εμπειρικά tests.

Αν υποθέσουμε ότι ισχύει το μοντέλο των πολλαπλών συμπάντων τότε τα διάφορα σύμπαντα μοιάζουν; Όχι. Η θεωρία χορδών υποστηρίζει ότι υπάρχουν 9 ή 10 διαστάσεις του χώρου και μια του χρόνου. Ο κόσμος που κατοικούμε έχει 3 για το χώρο και μία για το χρόνο (που σημαίνει ότι οι υπόλοιπες είναι κάπου κρυμμένες). Κάθε συνδυασμός αυτών των διαστάσεων μπορεί να υπάρχει σε κάθε φυσαλίδα. Κάποιοι συνδυασμοί είναι πολύ απλοί, άλλοι ασταθείς και άλλοι δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι συνθήκες επικρατούν. Επίσης διαφορά μπορεί να υπάρχει και στη κοσμολογικά σταθερά, την «σκοτεινή ενέργεια» δηλαδή, που είναι η ενέργεια στην οποία οφείλεται η επέκταση της περιοχής μας. Μεγαλύτερη τιμή στην κοσμολογική σταθερά θα συνεπαγόταν τεράστια επιτάχυνση και οι γαλαξίες δεν θα σχηματίζονταν ποτέ, ενώ μια αρνητική της τιμή θα έκανε την περιοχή να καταρρεύσει.

[dkef]

Πολύ ενδιαφέρον και ευχαριστώ για την παράθεση και μετάφραση.

[aristarchus]

Ενα προσφατο τευχος του περιοδικου Astronomy Magazine ειχε μια σειρα απο αρθρα περι κοσμολογιας και συμπεριλαμβανε και ενα αρθρο για τα multiple-universes.

[Heal]

Φίλε stemi ευχαριστούμε για το κουράγιο σου να μεταφράσεις το άρθρο, είναι πολύ ενδιαφέρον.

 

Θα ήθελα να προσθέσω στην συζήτηση μια παλιά ιδέα ανάλογου περιεχομένου που είχε προταθεί απο τον Everett για να δώσει μια παραπάνω ερμηνεία στο πρόβλημα της επιλογής στην κβαντομηχανική. Όπως είναι γνωστό μπορούμε να έχουμε υβριδικές καταστάσεις, δηλαδή ορισμένα φυσικά μεγέθη σε κάποιο κβαντικό σύστημα μπορεί να είναι γραμμικός συνδυασμός επιτρεπόμενων τιμών (πχ η στοφορμή μπορεί να είναι +1/2 η -1/2 για ένα φερμιόνιο, σε κατάλληλο σύστημα μονάδων). 'Οταν κάνουμε μια μέτρηση τότε λαμβάνουμε μόνο μια από τις δύο επιτρεπόμενες τιμές. Η ερώτηση που τίθεται είναι γιατί να επιλέξει την μία και όχι την άλλη το σωματίδιο -γενική ερώτηση για την πιθανοκρατία όταν μιλάμε για πολύ μικρά συστήματα οπότε η στατιστική ερμηνεία δεν είναι επαρκής. Για την άρση αυτού του παραδόξου ο Everett πρότεινε ότι το φυσικό μέγεθος λαμβάνει τελικά και τις δύο τιμές αλλά σε δύο διαφορετικά σύμπαντα, δηλαδή δημιουργούνται δύο πραγματικότητες (που αναφέρονται με τον βαρύγδουπο όρο "παράλληλα σύμπαντα") μία για κάθε τιμή του μεγέθους. Η άποψη αυτή δεν δίνει απάντηση σε κάποιο φυσικό πρόβλημα, αλλά στο φιλοσοφικό πρόβλημα της επιλογής. Οι ενστάσεις φυσικά είναι πολλές με βασικότερη το κατά πόσο η απάντηση φιλοσοφικών ερωτήσεων είναι αναγκαία για την φυσική, μιας και οι ερωτήσεις αυτές δεν σχετίζονται τόσο με την κατανόηση του φαινομένου αλλά κυρίως με τον τρόπο που ο άνθρωπος κατανοεί τον κόσμο...