Ελληνες και Ελληνίδες Επιστήμονες.(Πανεπιστήμια)

[Δροσος Γεωργιος]

ΑΠΘ: Με επιτυχία, πείραμα φοιτητών σε πύραυλο REXUS που εκτοξεύθηκε από τη Βόρεια Σουηδία.

Η επταμελής ομάδα BEAM 3rd Gen του ΑΠΘ αποτελείται από φοιτητές των τμημάτων Φυσικής και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών.Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε πείραμα της φοιτητικής ομάδας «BEAM 3rd Gen» του ΑΠΘ σε πτήση πυραύλου REXUS, που έγινε την Τρίτη 12 Μαρτίου 2024, στις 7:15 το πρωί (ώρα Ελλάδας), στην Κίρουνα, στη βόρεια Σουηδία.Η εκτόξευση του πυραύλου μονού σταδίου REXUS 32, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος REXUS/BEXUS. Η ομάδα μετέβη στο ESRANGE Space Center στη Σουηδία όπου και παρέμεινε για δύο εβδομάδες (4-17/3/2024) για την πτήση του πυραύλου REXUS 32. Στόχος του πειράματος με την ονομασία «DROPSTAR» (Study of Oil Droplet Coalescence in Emulsions in Microgravity) ήταν η παραγωγή ενός γαλακτώματος και η μελέτη της συμπεριφοράς του, καθ’ όλη τη διάρκεια της πτήσης του πυραύλου REXUS. Συγκεκριμένα, διερευνήθηκε ο μηχανισμός της συνένωσης των σταγονιδίων του γαλακτώματος σε συνθήκες μικροβαρύτητας.Η ομάδα BEAM 3rd Gen του ΑΠΘ προχώρησε στον σχεδιασμό και την κατασκευή μίας πρωτότυπης συσκευής γαλακτωματοποίησης, στην οποία υπάρχει δυνατότητα παραγωγής και μελέτης γαλακτωμάτων επί τόπου. Το πείραμα υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Πρόεδρο του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, Καθηγητή Θεόδωρο Καραπάντσιο, και την υποψήφια διδάκτορα Αγγελική Χονδρού. Η συσκευή κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα με την υποστήριξη πολλών συνεργατών και χορηγών οι οποίοι βοήθησαν να ολοκληρωθεί το έργο της ομάδας.Κατά τη διάρκεια της πτήσης, η συσκευή του DROPSTAR λειτούργησε με απόλυτη επιτυχία και παράχθηκε ένα γαλάκτωμα δωδεκανίου-νερού το οποίο μελετήθηκε με τη χρήση μίας κάμερας και μίας ειδικής ηλεκτρικής τεχνικής, της Τεχνικής I-VED, πατενταρισμένη τεχνική του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, με την οποία μελετήθηκε η εξέλιξη της εμπέδησης του γαλακτώματος κατά τη διάρκεια της πτήσης. Τα δεδομένα που λήφθηκαν παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ενώ, η ανάλυσή τους αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στους επόμενους δύο μήνες.

Η ομάδα BEAM 3rd Gen

Η επταμελής ομάδα BEAM 3rd Gen του ΑΠΘ δημιουργήθηκε τον Αύγουστο του 2020 και αποτελείται από φοιτητές των τμημάτων Φυσικής και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ. Τα μέλη της σημειώνουν πως «το πείραμα DROPSTAR άνοιξε τον δρόμο για την εκτέλεση ελληνικών φοιτητικών πειραμάτων στον πύραυλο REXUS, και απέδειξε ότι η ελληνική φοιτητική κοινότητα μπορεί να έχει μία δυναμική και ουσιαστική παρουσία στον χώρο της διαστημικής».Το πρόγραμμα REXUS/BEXUS υλοποιείται στο πλαίσιο της διμερούς Συμφωνίας Οργανισμών μεταξύ του Γερμανικού Αεροδιαστημικού Κέντρου (DLR) και της Σουηδικής Εθνικής Διαστημικής Υπηρεσίας (SNSA). Το σουηδικό μερίδιο του ωφέλιμου φορτίου διατίθεται σε φοιτητές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μέσω συνεργασίας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1625648/apth-me-epitychia-peirama-foititon-se-pyraylo-rexus-poy-ektoxeythike-apo-ti-voreia-soyidia/

[Δροσος Γεωργιος]

Δύο ερευνητές του ΙΤΕ στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Μοριακής Βιολογίας (ΕΜΒΟ)

Η διεθνής αυτή διάκριση δίδεται για την εξαιρετική συνεισφορά τους στην επιστήμη και την αποδεδειγμένη, με μελέτες και επιτεύγματα αιχμής, προαγωγή των Επιστημών Ζωής.

Νέα μέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής Βιολογίας (EMBO) εκλέχθηκαν ο διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) και καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννης Βόντας, και ο διευθυντής Ερευνών του ΙΜΒΒ ΙΤΕ και καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Χρήστος Δελιδάκης.Η διεθνής αυτή διάκριση δίδεται σε επιστήμονες με γνώμονα την εξαιρετική συνεισφορά τους στην επιστήμη και την αποδεδειγμένη, με μελέτες και επιτεύγματα αιχμής, προαγωγή των Επιστημών Ζωής. Αποτελεί δε αναγνώριση της επιστημονικής αριστείας και του υψηλού επιπέδου έρευνας που γίνεται στο ΙΜΒΒ-ΙΤΕ. Αξίζει να αναφερθεί ότι 10 επιστήμονες του ΙΤΕ έχουν εκλεγεί Μέλη του ΕΜΒΟ, σε σύνολο 20 από όλη τη χώρα.Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Μοριακής Βιολογίας γιορτάζει φέτος την 60ή του επέτειο, εκλέγοντας 120 νέα μέλη, από 37 χώρες. Στόχος του είναι η προώθηση της επιστημονικής αριστείας στο πεδίο της Μοριακής Βιολογίας. Σήμερα αριθμεί συνολικά περισσότερα από 2.100 μέλη, κορυφαίους επιστήμονες, οι οποίοι χαίρουν διεθνούς αναγνώρισης για το επιστημονικό τους έργο και διακρίνονται για τη διεξαγωγή υψηλής στάθμης καινοτόμου έρευνας. Είναι αξιοσημείωτο ότι 92 εξ αυτών έχουν τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ.Τα νέα μέλη EMBO έχουν αναγνωριστεί για επιτεύγματα που καλύπτουν το φάσμα των επιστημών ζωής, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας που έχει συμβάλει στην κατανόηση του τρόπου εξάπλωσης των μολυσματικών ασθενειών, της περιπλοκότητας των κύκλων θρεπτικών συστατικών των ωκεανών, των μυστηρίων των δικτύων κυτταρικής σηματοδότησης, των μυστικών της επιβίωσης των φυτών στην έρημο,  και της διασύνδεσης μεταξύ της βιολογίας του εγκεφάλου και των συναισθημάτων μας.Θερμά συγχαρητήρια απηύθυνε η διευθύντρια του EMBO, Fiona Watt, στα νέα μέλη του EMBO για την τεράστια συνεισφορά τους στη θεμελιώδη έρευνα στις βιοεπιστήμες.

Η επίσημη τελετή υποδοχής του κ. Βόντα και του κ. Δελιδάκη και των υπόλοιπων νέων μελών θα γίνει στη Χαϊδελβέργη της Γερμανίας, στα τέλη του Οκτωβρίου 2024.

Ο Γιάννης Βόντας εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή (1997) στη Γενετική Εντόμων στο ΓΠΑ. Έκανε μεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Cardiff, στο Liverpool School of Tropical Medicine και στo ΙΜΒΒ-ITE, αξιοποιώντας διαδοχικές υποτροφίες Marie Curie. Εκλέχθηκε λέκτορας στο ΓΠΑ το 2004 και εν συνεχεία Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (2008-2013). To 2013-14 εργάστηκε στο Innovative Vector Control Consortium και ανέπτυξε το πλαίσιο χρηματοδότησης για έρευνα στην ελονοσία.Το 2014 επέστρεψε στην Ελλάδα, στο ΓΠΑ ως Καθηγητής και στο ΙΜΒΒ-ΙΤΕ ως συνεργαζόμενος Ερευνητής, ενώ από το 2021 είναι και Διευθυντής του ΙΜΒΒ. Διαθέτει πλούσια διδακτική εμπειρία, ενώ στο εργαστήριο του έχουν εκπαιδευτεί >50 διδακτορικοί φοιτητές και μεταδιδάκτορες.Η έρευνα της ομάδας του εστιάζει στην ανάπτυξη και βελτίωση των χημικών και βιοτεχνολογικών μεθόδων καταπολέμησης εχθρών καλλιεργειών και εντόμων υγειονομικής σημασίας. Έχει >250 δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά και έχει δώσει πολλές διαλέξεις, ως προσκεκλημένος ομιλητής. Είναι Ακαδημαϊκός Εκδότης και μέλος της επιστημονικής επιτροπής σε διεθνή περιοδικά. Ήταν για δύο συνεχόμενες χρονιές (2021 & 2022) μεταξύ των Ελλήνων ερευνητών με την μεγαλύτερη διεθνή απήχηση δημοσιεύσεων στη λίστα Clarivate. Συμμετέχει και συντονίζει επιτροπές για την αξιολόγηση ερευνητικών προγραμμάτων στην Ε.Ε. – μεταξύ άλλων στο ERC, και σε πολλές χώρες στο εξωτερικό (ANR, FWO, FCT, MRC etc).  Εχει συντονίσει μεγάλο αριθμό διεθνών ανταγωνιστικών προγραμμάτων (EU Horizon2020, Horizon Europe, Industry) με συνολική χρηματοδότηση >30Μ€.  Διατέλεσε μέλος του Τομεακού Επιστημονικού Συμβουλίου Βιοεπιστημών της ΓΓΕΚ και της Συμβουλευτικής Επιτροπής του ΕΛΙΔΕΚ.Ο Χρήστος Δελιδάκης έλαβε το πτυχίο του στη Βιοχημεία από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ το 1981 και το διδακτορικό του στη Μοριακή Βιολογία από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ το 1988. Το διδακτορικό του και η μετέπειτα μεταδιδακτορική του εργασία στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ τον εισήγαγαν στον τομέα της μοριακής αναπτυξιακής βιολογίας, σε μεγάλο βαθμό χάρη σε δύο μέντορες, τον αείμνηστο Φώτη Καφάτο και τον Σπύρο Αρταβάνη-Τσάκωνα, και οι δύο μέλη του ΕΜΒΟ. Διορίστηκε Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης το 1993 και έλαβε τη θέση του Αναπληρωτή Καθηγητή το 1999 και του Τακτικού Καθηγητή το 2008. Σε όλη αυτή την περίοδο υπήρξε Συνεργαζόμενος Ερευνητής στο ΙΜΒΒ του ΙΤΕ, όπου πραγματοποιεί το μεγαλύτερο μέρος της έρευνάς του.Τα τελευταία 30 χρόνια, η έρευνά του επικεντρώθηκε στον τρόπο με τον οποίο ορισμένα κυκλώματα κυτταρικής σηματοδότησης και ρύθμισης γονιδίων εμπλέκονται σε διαφορετικές βιολογικές διαδικασίες κατά την ανάπτυξη και τη νόσηση. Χρησιμοποιεί τη μύγα Drosophila ως σύστημα μοντέλο του εργαστηρίου του και έχει επικεντρωθεί στη μοριακή μελέτη του μονοπατιού  σηματοδότησης Notch και των μεταγραφικών παραγοντων E(spl)/Hes.Η ομάδα του έχει ένα εκτεταμένο σύνολο γενετικών εργαλείων για τον χειρισμό αυτού του συστήματος και μεγάλη τεχνογνωσία στην ανοσοϊστοχημεία, τη συνεστιακή μικροσκοπία και τη γονιδιωματική. Από αυτή την εργασία προέκυψαν περισσότερες από 50 δημοσιεύσεις σε περιοδικά με κριτές. Έχει καθοδηγήσει 6 μεταδιδακτορικούς υποτρόφους, έχει απονείμει 16 διδακτορικά και έχει επιβλέψει >50 μεταπτυχιακούς και προπτυχιακούς φοιτητές. Δραστηριοποιείται ενεργά στην προπτυχιακή και μεταπτυχιακή διδασκαλία στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Συμμετέχει τακτικά και κατά καιρούς έχει προεδρεύσει σε διοικητικά όργανα, όπως η συντονιστική επιτροπή μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών του Τμήματος Βιολογίας και το Επιστημονικό Συμβούλιο του ΙΜΒΒ-ΙΤΕ. Έχει συντονίσει περισσότερα από 10 εθνικά και διεθνή χρηματοδοτούμενα ερευνητικά έργα  και έχει συνεργαστεί σε πολλά ακόμη.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1712794/dyo-ereynites-toy-ite-ston-eyropaiko-organismo-moriakis-viologias-emvo/

[Δροσος Γεωργιος]

Ελένη Κατσαμπάνη: Η νέα Τομεάρχης Διοίκησης του ευρωπαϊκού οργανισμού μετεωρολογικών δορυφόρων EUMETSAT μιλά στη «Ν»

Η Ελληνίδα δικηγόρος αναλύει τα νέα της καθήκοντα και τα σχέδια του οργανισμού.

Σε μια συγκυρία όπου οι μετεωρολογικές προβλέψεις και οι παρατηρήσεις για τις κλιματικές μεταβολές βρίσκονται στο προσκήνιο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Εκμετάλλευση Μετεωρολογικών Δορυφόρων EUMETSAT αποφάσισε να δώσει σε ελληνικά χέρια το τιμόνι της διοίκησης.Η EUMETSAT είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός που δημιουργήθηκε μέσω μιας διεθνούς σύμβασης που συμφωνήθηκε από συνολικά 30 ευρωπαϊκά κράτη μέλη. Αποτελεί την ευρωπαϊκή υπηρεσία εκμετάλλευσης δορυφόρων για την παρατήρηση του καιρού και του κλίματος. Το διοικητικό συμβούλιο της EUMESTAT αποφάσισε τον περασμένο Δεκέμβριο να τοποθετήσει την κ. Ελένη Κατσαμπάνη (LL.M. (μάστερ νομικής), FCIArb (διαπιστευμένη επιδιαιτητής σε ιδιωτικές διάφορες που επιλύονται με διαιτησία), BEng (Hons)) ως την επόμενη Τομεάρχη Διοίκησης του οργανισμού. Η θητεία της κ. Κατσαμπάνη ξεκίνησε την 1η Ιουλίου.

«Είναι τιμή και ευχαρίστησή μου που διορίστηκα ως η νέα Τομεάρχης Διοίκησης της EUMETSAT. Ανυπομονώ να συνεργαστώ με τους συναδέλφους από όλους τους τομείς του οργανισμού ώστε να διαμορφώσουμε μια πιο ευέλικτη Διοίκηση η οποία θα υποστηρίζει τις διευρυνόμενες αποστολές της EUMETSAT σε αυτούς τους ταχέως μεταβαλλόμενους καιρούς και σε ένα ευμετάβλητο πλαίσιο. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα κράτη μέλη μας που με εμπιστεύτηκαν» δήλωσε η κ. Κατσαμπάνη αναλαμβάνοντας τα νέα της καθήκοντα.

Στο νέο της ρόλο, η κ. Κατσαμπάνη θα επιβλέπει τη διαχείριση των απαιτούμενων χρηματοοικονομικών και ανθρώπινων πόρων για τη EUMETSAT και θα παρέχει στην οργάνωση τόσο ένα ρυθμιστικό πλαίσιο όσο και την απαραίτητη διοικητική υποδομή.

Η κυρία Κατσαμπάνη έχει σημειώσει ήδη μια επιτυχημένη σταδιοδρομία στη EUMETSAT, στην οποία προσλήφθηκε το 2013 ως Διευθύντρια του Τμήματος Συμβάσεων και ήταν επίσης αρμόδια για την απλοποίηση των διαδικασιών έγκρισης προμηθειών, καθώς και για εισαγωγή πλήρως ηλεκτρονικών διαδικασιών προμηθειών.

Η κ. Κατσαμπάνη μιλά στο Naftemporiki.gr για τα νέα της καθήκοντα καθώς και το παρόν και το μέλλον της EUMETSAT.

Συγχαρητήρια για την ανάληψη της νέας σας θέσης. Μετά από μια πετυχημένη δεκαετή πορεία στην EUMETSAT αναλαμβάνετε Τομεάρχης Διοίκησης. Τι σηματοδοτεί αυτό για εσάς;

Σας ευχαριστώ πολύ. Ο ρόλος του Τομεάρχη Διοίκησης είναι πολύπλευρος και στοχεύει στο να θωρακίσει τον Οργανισμό με νομικά, οικονομικά και θεσμικά εργαλεία καθώς και με εξειδικευμένο και ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό που θα τον βοηθήσουν να εξελιχθεί σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο πολιτικό και τεχνολογικό πλαίσιο. Για μένα προσωπικά αυτός ο ρόλος αντιπροσωπεύει μια δημιουργική πρόκληση.

Πόσες αποστολές έχει υπό τον έλεγχο της αυτή την στιγμή η EUMETSAT και ποιες θεωρείτε τις πιο σημαντικές τη δεδομένη χρονική περίοδο;

Ο Οργανισμός χειρίζεται μετεωρολογικούς δορυφόρους γεωστατικής τροχιάς (Meteosat) και πολικής τροχιάς (Metop) καθως και τους δορυφόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Sentinel). Τα δεδομένα δορυφόρων γεωστατικής τροχιάς υποστηρίζουν βραχυπρόθεσμες μετεωρολογικές προγνώσεις και έγκαιρες προειδοποιήσεις, ενώ τα δεδομένα δορυφόρων πολικής τροχιάς υποστηρίζουν προβλέψεις έως και 10 ημέρες πριν, ωστόσο όλα τα δεδομένα είναι χρήσιμα για την παρακολούθηση του κλίματος. Συνεπώς, όλες οι αποστολές είναι σημαντικές εφόσον εξασφαλίζουν μετεωρολογικά δεδομένα για την έγκαιρη και μεγάλης ακρίβειας πρόγνωση του καιρού και την προστασία του πολίτη που είναι κρίσιμες, ειδικά αυτήν την περίοδο που ζούμε απτά την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειες της.

Πώς θα περιγράφατε την συμβολή της EUMETSAT σε επιστημονικό και κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο και για τα κράτη μέλη αλλά και ευρύτερα;

Όλες οι αποστολές του Οργανισμού χρηματοδοτούνται από τα κράτη μέλη με βάση κοινωνικοοικονομικές μελέτες που αποδεικνύουν το όφελος των αποστολών αυτών στα κράτη μέλη και τους πολίτες τους, σε τομείς όπως η πρόγνωση καιρού, η πρόβλεψη ακραίων μετεωρολογικών φαινομένων, η προστασία του πολίτη και η παρατήρηση της  κλιματικής αλλαγής με μετρήσεις της ατμόσφαιρας και των ωκεανών. Μεταξύ των ετών 1980 και 2020, τα καιρικά και κλιματικά φαινόμενα προκάλεσαν ζημιές κλίμακας 450 δισεκατομμυρίων ευρώ και 85,000 θύματα στις χώρες του ΕΟΧ.

Τι να αναμένουμε το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα από τη δραστηριότητα και λειτουργία της EUMETSAT όσον αφορά τις καιρικές προβλέψεις; Σε ποιους τομείς αναμένει ο οργανισμός να παρουσιάσουν οι αποστολές και το όλο ερευνητικό του έργο αξιοσημείωτη πρόοδο;

Ο Οργανισμός στοχεύει στην ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων που θα βελτιώσουν την ταχύτητα λήψης δεδομένων και άρα την εγκυρότητα των μετεωρολογικών προβλέψεων σε σύντομο χρόνο. Οι δορυφόροι επόμενης γενιάς που θα κατασκευαστούν στο πλαίσιο των προγραμμάτων μας θα παρέχουν στους χρήστες των δεδομένων μας καλύτερη ανάλυση και συχνότερα δεδομένα, αλλά και εντελώς νέους τύπους δεδομένων (όπως απεικονίσεις κεραυνών για παράδειγμα) που θα επιτρέψουν νέες και πιο ισχυρές εφαρμογές.

Ποιες είναι προγραμματισμένες επόμενες αποστολές της EUMETSAT και ποιες υπό σχεδιασμό;

Αυτή τη στιγμή δρομολογούμε την εκτόξευση των δορυφόρων  γεωστατικής και πολικής τροχιάς της επόμενης γενιάς. Ο πρώτος δορυφόρος γεωστατικής τροχιάς της τρίτης γενιάς, MTG-I1, εκτοξεύτηκε το 2022 και οι επόμενες εκτοξεύσεις προγραμματίζονται για το 2025 και το 2026. Πέρα από αυτές τις αποστολές σχεδιάζουμε μια καινούργια αποστολή που θα αποτελείται από μια συστάδα μικροδορυφόρων σε πολική τροχιά. Η αποστολή EPS Sterna θα καλύψει τα τρέχοντα κενά στην απόκτηση μετεωρολογικών δεδομένων από δορυφόρους πολικής τροχιάς. Η αποστολή  EPS-Sterna βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη διαδικασία έγκρισης από τα κράτη μέλη μας.

Ποιες είναι οι πρώτες σκέψεις όσον αφορά το επιστημονικό έργο του οργανισμού;  Έχετε στο μυαλό σας να προτείνετε ή να προωθήσετε κάποια νέα ερευνητικά πρότζεκτ; Θα προσπαθήσετε ίσως να συμβάλετε στο να επιταχυνθεί ο χρόνος υλοποίησης όσων πρότζεκτ είναι υπό εξέλιξη;

Ο Οργανισμός στοχεύει στο να αναπτύξει τεχνολογίες που εξασφαλίζουν συνέργειες μέσω για παράδειγμα κοινής πλατφόρμας ελέγχου των αποστολών με στόχο την επιτάχυνση του χρόνου των έργων και την μείωση του κόστους. Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στις διαδικασίες μας είναι επίσης υπό διερεύνηση.

Αν και είναι ακόμη πολύ νωρίς αφού μόλις αναλάβετε έχετε σκεφτεί την πιθανότητα να επεκτείνει την δραστηριότητα του ο οργανισμός και σε κάποιους άλλους τομείς ή να συνάψει κάποιες νέες συνεργασίες με άλλους παρόμοιας εμβέλειας επιστημονικούς φορείς;

Ο Οργανισμός ήδη διαθέτει Ένα ευρύτατο πλαίσιο συνεργασιών με άλλους παρόμοιας εμβέλειας τεχνολογικούς οργανισμούς τις οποίες καλείται να εξελίξει περαιτέρω μέσα σε ένα μεταβαλλόμενο τεχνολογικό και πολιτικό πλαίσιο.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1725166/eleni-katsampani-i-nea-tomearchis-dioikisis-toy-eyropaikoy-organismoy-meteorologikon-doryforon-eumetsat-mila-sti-n/

[Δροσος Γεωργιος]

Πανεπιστήμιο Αιγαίου: 18 επιστήμονες στη λίστα των κορυφαίων 2% ερευνητών του κόσμου.

Δημοσιεύθηκε η λίστα των κορυφαίων 2% ερευνητών του κόσμου -γνωστή και ως «World's Top 2% Scientists List»-, στην οποία βρίσκονται 18 επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.Στη λίστα περιλαμβάνονται 18 μέλη της Πανεπιστημιακής Κοινότητας (μέλη ΔΕΠ) του Πανεπιστημίου Αιγαίου που υπηρετούν ή υπηρέτησαν στο Ίδρυμα, με 100.000 ερευνητές και ερευνήτριες από 22 επιστημονικούς κλάδους και 174 υποπεδία, που κατατάσσονται σε παγκόσμιο επίπεδο με βάση τον αντίκτυπο της έρευνάς τουςΤα δεδομένα προσδιορίστηκαν από την ετήσια βιβλιομετρική μελέτη που διενεργείται από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Scopus, δημοσιεύθηκαν από τον έγκριτο επιστημονικό εκδοτικό οίκο Elsevier και είναι διαθέσιμα στον ακόλουθο σύνδεσμο:

https://elsevier.digitalcommonsdata.com/datasets/btchxktzyw/7

Αξίζει να σημειωθεί ότι με την πάροδο των ετών έχει αυξηθεί σταθερά και σημαντικά ο αριθμός των επιστημόνων του Πανεπιστημίου Αιγαίου που διακρίνονται σε παγκόσμιο επίπεδο, γεγονός που αποτελεί απόδειξη της υψηλής ποιότητας και του διεθνώς αναγνωρισμένου ερευνητικού έργου που παράγεται στο Ίδρυμα.
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Οι ερευνήτριες και οι ερευνητές που διακρίθηκαν:

    ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης
    ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
    ΒΟΥΣΔΟΥΚΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών
    ΓΑΒΑΛΑΣ ΔΑΜΙΑΝΟΣ, Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων
    ΓΙΑΓΚΙΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Καθηγητής, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής
    ΓΚΙΑΟΥΡΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής
    ΚΑΜΠΟΥΡΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων
    ΚΑΡΥΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛ, Καθηγητής, Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών
    ΚΑΤΣΑΝΕΒΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ, Καθηγητής, Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών
    ΚΟΚΟΛΑΚΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ, Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων
    ΜΠΡΙΑΣΟΥΛΗ ΕΛΕΝΗ, Ομότιμη Καθηγήτρια, Τμήμα Γεωγραφίας
    ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών
    ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ, Καθηγητής, Τμήμα Οικονομικής και Διοίκησης Τουρισμού
    ΠΕΤΑΝΙΔΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ, Καθηγήτρια, Τμήμα Γεωγραφίας
    ΣΤΑΜΑΤΑΤΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ, Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων
    ΣΤΑΣΙΝΑΚΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Καθηγητής, Τμήμα Περιβάλλοντος
    ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων
    ΤΟΠΟΥΖΕΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών

«Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου συγχαίρει θερμά όλους και όλες που συνεχίζουν να συνεισφέρουν στη διεθνή επιστημονική κοινότητα και εκφράζει ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη σε όσους και όσες συνέβαλαν διαχρονικά σε αυτή τη σημαντική διάκριση, η οποία αποτελεί ακόμη μία αναγνώριση για το υψηλό επίπεδο της ακαδημαϊκής και ερευνητικής δραστηριότητας του Πανεπιστημίου Αιγαίου» σημειώνει σε δήλωσή του ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Δημήτρης Παπαγεωργίου.

="https://www.iefimerida.gr/ellada/panepistimio-aigaioy-lista-koryfaion-2-ereyniton-kosmoy"

[Δροσος Γεωργιος]

Πολυτεχνείο Κρήτης: 37 ακαδημαϊκοί, ανάμεσα στο κορυφαίο 2% των επιστημόνων παγκοσμίως.

Κατάταξη του Πανεπιστημίου Stanford - Αξιολόγηση πάνω από 8 εκατ. επιστημόνων παγκοσμίως.

 Επιβεβαίωση της υψηλής  ποιότητας του ερευνητικού έργου που παράγει το Πολυτεχνείο Κρήτης, καθώς και της διεθνούς φήμης που έχει αποκτήσει είναι η κατάταξη 37 καθηγητών του ανάμεσα στο κορυφαίο 2% των επιστημόνων παγκοσμίωςΠρόκειται για κατάταξη, σύμφωνα με την ενημερωμένη ταξινόμηση της βιβλιομετρικής μελέτης του John P.A. Ioannidis (2024) του Πανεπιστημίου Stanford που δημοσιεύθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2024. Η κατάταξη αυτή, με τίτλο Updated science-wide author databases of standardized citation indicators, ανακοινώνεται ετησίως και αξιολογεί την επίδοση όλων των ακαδημαϊκών παγκοσμίως.

Αξιολόγηση πάνω από 8 εκατ. επιστημόνων παγκοσμίως

Τριάντα επτά μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Πολυτεχνείου Κρήτης εμφανίζονται συνολικά στις λίστες της κατάταξης. Η ανανεωμένη, για το 2024, ταξινόμηση των κορυφαίων επιστημόνων του κόσμου βασίζεται σε αριθμό δεικτών με επίκεντρο τον αντίκτυπο του δημοσιευμένου έργου τους κατά τη διάρκεια του έτους 2023 και του συνολικού τους έργου και αφορά σε αξιολόγηση των δεικτών αυτών για πέραν των 8.000.000 επιστημόνων παγκοσμίως. Η ευρύτερη ετήσια αξιολόγηση της ομάδας του Πανεπιστημίου Stanford βασίζεται στον αντίκτυπο του δημοσιευμένου ερευνητικού έργου και συγκεκριμένα στις αναφορές που έχει λάβει κάθε επιστήμονας με τουλάχιστον 5 δημοσιεύσεις σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Scopus.Είκοσι οκτώ μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Πολυτεχνείου Κρήτης βρίσκονται για το έτος 2023 στη λίστα με τους κορυφαίους 100.00επιστήμονες παγκοσμίως, καθώς και σ’ αυτούς που ανήκουν στο κορυφαίο 2% παγκοσμίως στην επιστημονική περιοχή τους (μεταξύ 22 επιστημονικών πεδίων και 174 υποκατηγοριών τους που αναλύθηκαν).

Πρόκειται για τους (κατά σειρά κατάταξης):

1. Ομότιμος Καθηγητής Παπαγεωργίου Μάρκος (Σχολή ΜΠΔ)

2. Καθηγήτρια Κολοκοτσά Διονυσία (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

3. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παναγιωτοπούλου Παρασκευή (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

4. Επίκουρος Καθηγητής Στεφανάκης Αλέξανδρος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

5. Καθηγητής Κονσολάκης Μιχαήλ (Σχολή ΜΠΔ)

6. Καθηγητής Ζοπουνίδης Κωνσταντίνος (Σχολή ΜΠΔ)

7. Καθηγητής Γρηγορούδης Ευάγγελος (*) (Σχολή ΜΠΔ)

8. Αναπληρωτής Καθηγητής Κουτρούλης Αριστείδης (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

9. Καθηγήτρια Βάμβουκα Δέσποινα (Σχολή ΜΗΧΟΠ)

10. Καθηγήτρια Ψυλλάκη Ελευθερία (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

11. Ομότιμος Καθηγητής Καλογεράκης Νικόλαος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

12. Καθηγητής Τσούτσος Θεοχάρης (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

13. Καθηγητής Δούμπος Μιχαήλ (Σχολή ΜΠΔ)

14. Καθηγητής Χρυσικόπουλος Κωνσταντίνος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

15. Καθηγητής Τσαγκαράκης Κωνσταντίνος (Σχολή ΜΠΔ)

16. Καθηγητής Γκίκας Πέτρος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

17. Καθηγητής Μαρινάκης Ιωάννης (Σχολή ΜΠΔ)

18. Αναπληρωτής Καθηγητής Κανέλλος Φώτιος (Σχολή ΗΜΜΥ)

19. Ομότιμος Καθηγητής Διαμαντόπουλος Ευάγγελος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

20. Καθηγητής Κουτρούλης Ευτύχιος (Σχολή ΗΜΜΥ)

21. Αφυπηρετήσας Καθηγητής Τσάνης Ιωάννης (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

22. Καθηγητής Γεντεκάκης Ιωάννης (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

23. Αναπληρωτής Καθηγητής Γυφτάκης Κωνσταντίνος (Σχολή ΗΜΜΥ)

24. Καθηγητής Μπλέτσας ‘Αγγελος (Σχολή ΗΜΜΥ)

25. Αναπληρωτής Καθηγητής Μπεκιάρης-Λυμπέρης Νικόλαος (Σχολή ΗΜΜΥ)

26. Επίκουρος Καθηγητής Βαρουχάκης Εμμανουήλ (Σχολή ΜΗΧΟΠ)

27. Καθηγητής Σπυρόπουλος Θρασύβουλος (Σχολή ΗΜΜΥ)

28. Καθηγητής Ιωαννίδης Σωτήριος (Σχολή ΗΜΜΥ)

Επίσης, στον κατάλογο των κορυφαίων ερευνητών με βάση το συνολικό επιστημονικό τους έργο βρίσκονται 34 μέλη, 25 εκ των οποίων περιλαμβάνονται και στην παραπάνω λίστα:

1. Ομότιμος Καθηγητής Παπαγεωργίου Μάρκος (Σχολή ΜΠΔ)

2. Καθηγήτρια Κολοκοτσά Διονυσία (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

3. Καθηγητής Ζοπουνίδης Κωνσταντίνος (Σχολή ΜΠΔ)

4. Καθηγήτρια Ψυλλάκη Ελευθερία (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

5. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παναγιωτοπούλου Παρασκευή (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

6. Καθηγήτρια Βάμβουκα Δέσποινα (Σχολή ΜΗΧΟΠ)

7. Καθηγητής Χρυσικόπουλος Κωνσταντίνος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

8. Ομότιμος Καθηγητής Καλογεράκης Νικόλαος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

9. Καθηγητής Κονσολάκης Μιχαήλ (Σχολή ΜΠΔ)

10. Καθηγητής Μπλέτσας ‘Αγγελος (Σχολή ΗΜΜΥ)

11. Ομότιμος Καθηγητής Διαμαντόπουλος Ευάγγελος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

12. Καθηγητής Μαρινάκης Ιωάννης (Σχολή ΜΠΔ)

13. Καθηγητής Δούμπος Μιχαήλ (Σχολή ΜΠΔ)

14. Καθηγητής Τσούτσος Θεοχάρης (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

15. Καθηγητής Τσαγκαράκης Κωνσταντίνος (Σχολή ΜΠΔ)

16. Καθηγητής Γρηγορούδης Ευάγγελος (*) (Σχολή ΜΠΔ)

17. Καθηγητής Γκίκας Πέτρος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

18. Καθηγητής Γεντεκάκης Ιωάννης (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

19. Αφυπηρετήσας Καθηγητής Τσάνης Ιωάννης (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

20. Καθηγητής Σπυρόπουλος Θρασύβουλος (Σχολή ΗΜΜΥ)

21. Επίκουρος Καθηγητής Στεφανάκης Αλέξανδρος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

22. Καθηγήτρια Μαραβελάκη Παγώνα-Νόνη (Σχολή ΑΡΜΗΧ)

23. Καθηγητής Κουτρούλης Ευτύχιος (Σχολή ΗΜΜΥ)

24. Αναπληρωτής Καθηγητής Κανέλλος Φώτιος (Σχολή ΗΜΜΥ)

25. Καθηγητής Νικολαΐδης Νικόλαος (Σχολή ΧΗΜΗΠΕΡ)

26. Ομότιμος Καθηγητής Φίλης Ιωάννης (Σχολή ΜΠΔ)

27. Αναπληρωτής Καθηγητής Μπεκιάρης-Λυμπέρης Νικόλαος (Σχολή ΗΜΜΥ)

28. Καθηγητής Πετράκης Ευριπίδης (Σχολή ΗΜΜΥ)

29. Ομότιμος Καθηγητής Χριστοδουλάκης Σταύρος (Σχολή ΗΜΜΥ)

30. Καθηγητής Ζερβάκης Μιχαήλ (Σχολή ΗΜΜΥ)

31. Ομότιμος Καθηγητής Ματσατσίνης Νικόλαος (Σχολή ΜΠΔ)

32. Καθηγητής Παπαευθυμίου Σπυρίδων (Σχολή ΜΠΔ)

33. Ομότιμος Καθηγητής Καλαϊτζάκης Κωνσταντίνος (Σχολή ΗΜΜΥ)

34. Αναπληρωτής Καθηγητής Γυφτάκης Κωνσταντίνος (Σχολή ΗΜΜΥ)

Συνολικά, και στις δύο λίστες, εμφανίζονται τριάντα επτά μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού του Ιδρύματος.

Όπως επισημαίνει η διοίκηση του Πολυτεχνείου Κρήτης αλλά και το σύνολο των καθηγητών και προσωπικού, συγχαίρει θερμά τα μέλη του ακαδημαϊκού του προσωπικού για τη σημαντική αυτή διάκριση, η οποία αντικατοπτρίζει το υψηλού επιπέδου ερευνητικό έργο που διεξάγεται στο Ίδρυμα.

https://www.naftemporiki.gr/society/1790998/polytechneio-kritis-37-akadimaikoi-anamesa-sto-koryfaio-2-ton-epistimonon-pagkosmios/

[Δροσος Γεωργιος]

Ελληνική συμμετοχή σε διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα για τις καιρικές συνθήκες της Γης.

Δύο ελληνίδες ερευνήτριες πραγματοποίησαν αποστολές μελέτης του δορυφορικού προγράμματος EarthCARE.

Επιστήμονες από όλο τον κόσμο επάνδρωσαν πολυάριθμες αποστολές σε αεροπλάνα, πλοία και επίγειους σταθμούς, έκαναν πτήσεις και μέτρησαν χιλιάδες ώρες εν πλω στον Ατλαντικό ωκεανό, συχνά κάτω από αντίξοες συνθήκες, με στόχο τη διακρίβωση των παρατηρήσεων του δορυφόρου EarthCARE. Στις αποστολές αυτές συμμετείχαν και δύο νεαρές Ελληνίδες ερευνήτριες από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, η Περιστέρα Πάσχου και η Δήμητρα Κουκλάκη.Ο δορυφόρος EarthCARE, που αποτελεί κοινοπραξία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης (JAXA), εκτοξεύθηκε στις 29 Μαΐου 2024, με στόχο την κατανόηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των νεφών, των αερολυμάτων και της ακτινοβολίας στη γήινη ατμόσφαιρα και τελικά, την καλύτερη πρόγνωση των καιρικών και κλιματικών συνθηκών.Οι μετρήσεις γίνονται με τη χρήση τεσσάρων επιστημονικών οργάνων, ενός lidar υψηλής φασματικής ανάλυσης, ενός ραντάρ νεφών, μιας πολυφασματικής συσκευής απεικόνισης και ενός ευρυζωνικού ραδιόμετρου. Πόσο ακριβείς είναι όμως, οι μετρήσεις αυτές; Τη βαθμονόμηση του δορυφόρου και τον έλεγχο της ακρίβειας των αποτελεσμάτων του, με παράλληλες μετρήσεις πάνω στη Γη, έχουν αναλάβει επιστήμονες από όλο τον κόσμο μέσα από μια σειρά αποστολών. Στη διακρίβωση αυτή συμμετέχει και το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.Στο πλαίσιο του προγράμματος «ORCESTRA», που έχει ως κύριο στόχο τη διακρίβωση των αποτελεσμάτων του EarthCARE, επιστημονικές ομάδες βρέθηκαν στο Πράσινο Ακρωτήριο και τα νησιά Μπαρμπέιντος, στον Ατλαντικό Ωκεανό, για να κάνουν τις απαραίτητες μετρήσεις που θα επιβεβαιώσουν τα δεδομένα του δορυφόρου και μάλιστα την ώρα που ο δορυφόρος περνούσε από πάνω τους.

Η ελληνική παρουσία.

Η διδακτορική φοιτήτρια και συνεργάτιδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Περιστέρα Πάσχου, συμμετείχε για έξι εβδομάδες σε μια αποστολή 28 επιστημόνων στο ερευνητικό σκάφος «Meteor Research Vessel», το οποίο ξεκίνησε από το Πράσινο Ακρωτήρι και κατέληξε στα Μπαρμπέιντος. Οι καιρικές συνθήκες συχνά ήταν δύσκολες. Εξάλλου, το πλοίο βρισκόταν μέσα στην ενδοτροπική ζώνη σύγκλισης, μια περιοχή χαμηλού βαρομετρικού υπεύθυνη για έντονες καταιγίδες, ανέμους και τροπικούς κυκλώνες. «Όχι όμως κάτι πολύ δύσκολο ώστε να χρειαστεί να τεθούμε σε συναγερμό ή να πρέπει να αλλάξουμε την κατεύθυνσή μας για να αποφύγουμε κάποιο τυφώνα ή κυκλώνα», περιγράφει η ίδια στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.Η κ. Πάσχου είχε ως αρμοδιότητα να χειριστεί ένα όργανο lidar για την παρακολούθηση από το πλοίο αερολυμάτων, νεφών και ατμοσφαιρικών παραμέτρων, όπως η θερμοκρασία και η σχετική υγρασία. Οι μετρήσεις αυτές έχουν ως στόχο τη σύγκριση και την επικύρωση των αποτελεσμάτων του αντίστοιχου lidar που φέρει ο δορυφόρος EarthCARE. Ωστόσο, η καθημερινότητά της περιλάμβανε και πολλές άλλες αρμοδιότητες, όπως τον καθημερινό έλεγχο της απόδοσης του οργάνου και τη συντήρησή του.«Το σύστημα lidar που είχαμε στο πλοίο, μεταφέρθηκε από το Ινστιτούτο Max Planck του Αμβούργου στο Πράσινο Ακρωτήρι μέσα σε κοντέινερ και πέρασε πολλά για τη μεταφορά του, οπότε έπρεπε στην αρχή να εντοπίσουμε τι μπορεί να έχει μεταβληθεί και να το βαθμονομήσουμε, ώστε να επιτύχουμε την ίδια ποιότητα μετρήσεων που έκανε πριν από τη μεταφορά του. Πάντως, δεν υπήρξαν μη επιλύσιμα προβλήματα, εμφανίστηκαν τα αναμενόμενα προβλήματα όταν ένα σύστημα έχει κάνει τέτοιο ταξίδι. Οι επόμενες εβδομάδες κύλησαν πιο ομαλά, πάντα είχαμε τον καθημερινό έλεγχο του συστήματος για το αν μετράει σωστά και αν δουλεύουν όλα όπως πρέπει. Στη συνέχεια, κάναμε ανάλυση μετρήσεων ελέγξουμε την αξιοπιστία του οργάνου», εξηγεί η κ. Πάσχου.Κρίσιμη στιγμή της αποστολής ήταν όταν ο δορυφόρος περνούσε κοντά από το ερευνητικό πλοίο, οπότε «έπρεπε να σιγουρευτούμε ότι το όργανο θα συνεχίσει να μετράει και δεν θα υπάρξει κάποια διακοπή, προκειμένου να έχουμε ταυτόχρονες μετρήσεις και με τον δορυφόρο αλλά και με το ερευνητικό αεροσκάφος», όπως υπογραμμίζει η ίδια.

Το δεύτερο σκέλος

Την ίδια ώρα, λοιπόν, που το ερευνητικό πλοίο έπλεε στον ωκεανό, μια άλλη επιστημονική ομάδα πετούσε ακριβώς από πάνω του με το αεροσκάφος του Γερμανικού Οργανισμού Διαστήματος «DLR HALO» κάνοντας παράλληλες μετρήσεις σχετικά με την ηλιακή ακτινοβολία, τα αερολύματα και τα νέφη. Στην ομάδα αυτή βρισκόταν η διδακτορική φοιτήτρια και συνεργάτιδα του Αστεροσκοπείου, Δήμητρα Κουκλάκη.Η συγκεκριμένη αποστολή διήρκεσε δύο μήνες. Κατά τον πρώτο μήνα οι πτήσεις είχαν ως αφετηρία και σημείο άφιξής τους το Πράσινο Ακρωτήρι, ενώ κατά τον δεύτερο επίκεντρο ήταν τα Μπαρμπέιντος. Όπως τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Κουκλάκη, η οποία συμμετείχε στο δεύτερο σκέλος της αποστολής, «το πλάνο πτήσης ήταν κάθε φορά διαφορετικό και καθοριζόταν από τις ατμοσφαιρικές συνθήκες, από τις μετεωρολογικές προγνώσεις, από την τροχιά του δορυφόρου και από την τοποθεσία του ερευνητικού πλοίου».Κατά τη δεκαήμερη συμμετοχή της στην αποστολή, η Δήμητρα Κουκλάκη πήρε μέρος σε μια πτήση διάρκειας εννιά ωρών από τα Μπαρμπέιντος με κατεύθυνση νοτιοανατολικά, μαζί με άλλους έξι επιστήμονες, «προκειμένου με lidar, ραντάρ, όργανα μέτρησης της ακτινοβολίας και dropsondes να καταγράψουμε τις συγκεντρώσεις των αερολυμάτων στην ατμόσφαιρα, την υγρασία, τη σύσταση των νεφών, την ακτινοβολία, τη θερμοκρασία και την πίεση, δηλαδή όλες τις ατμοσφαιρικές παραμέτρους που χρησιμοποιούμε στα κλιματικά μοντέλα»Το υπόλοιπο διάστημα συμμετείχε στην προετοιμασία των πτήσεων και του εξοπλισμού. «Η αλήθεια είναι ότι για μένα που ήταν η πρώτη φορά που συμμετείχα σε ένα τέτοιο πείραμα σε αεροσκάφος, ήταν πολύ ιδιαίτερη εμπειρία. Η πρόκληση ήταν το αν κάτι δεν πάει καλά, πώς θα μπορέσουμε να δράσουμε γρήγορα, ψύχραιμα και αποτελεσματικά, ώστε να μην χάσουμε χρόνο και πολύτιμες μετρήσεις», θυμάται διευκρινίζοντας ότι το διάστημα εκείνο «οι καιρικές συνθήκες ήταν ήπιες, δεν συναντήσαμε κάτι ακραίο».Η κ. Κουκλάκη ξεχωρίζει ιδιαίτερα τη στιγμή που το αεροσκάφος πέρασε πάνω από το πλοίο. «Είναι σημαντικό να γίνεται ανάλυση των δεδομένων τηλεπισκόπησης από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Επομένως, το να έχουμε μετρήσεις από διαφορετικά σημεία μάς βοηθάει να έχουμε καλύτερη ανάλυση σε κάποια υψόμετρα και καλύτερη ποιότητα δεδομένων».Αυτή η ταυτόχρονη δουλειά τόσων επιστημονικών ομάδων με αεροσκάφη και πλοία και με τη χρήση εξελιγμένων οργάνων που μετρούσαν την ίδια ώρα από διαφορετικά υψόμετρα και σημεία είναι για την κ. Κουκλάκη η μεγάλη αξία της συγκεκριμένης αποστολής. «Έχεις μια χρονοσειρά δεδομένων με πολλή πληροφορία για την εκτίμηση της ακτινοβολίας που έχει πολύ σημαντικές επιδράσεις για τη μεταβολή του κλίματος. Επίσης, υπάρχει ανταλλαγή τεχνογνωσίας και γνώσης από τις επιστημονικές ομάδες και όλα αυτά θα ενωθούν για να γίνουν ένα προς όφελος όλων μας. Κάποιες από αυτές τις διεργασίες και φαινόμενα δεν αφορούν μόνο τους τροπικούς, υπάρχουν κάποια φαινόμενα όπως η αλληλεπίδραση της σκόνης με την ακτινοβολία που έχουν πολύ μεγάλη εφαρμογή και στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο γενικότερα, όπου έχουμε πολύ μεγάλη μεταφορά σκόνης», εξηγεί.Η Περιστέρα Πάσχου προσθέτει από την πλευρά της ότι «σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε τα δεδομένα και για ερευνητικούς σκοπούς και για να εμβαθύνουμε τις γνώσεις μας για το πώς τα αερολύματα αλληλοεπιδρούν με τα νέφη και την ηλιακή ακτινοβολία, κάτι που επιδρά στον καιρό και στο κλίμα, αλλά και πώς αυτές οι μετρήσεις μπορούν να βελτιώσουν τα μοντέλα του καιρού και του κλίματος».Το ΙΑΑΔΕΤ θα υλοποιήσει το καλοκαίρι του 2026 στη Μεσόγειο την πειραματική εκστρατεία ACROSS, όπου με επίκεντρο την Ελλάδα θα τοποθετηθούν όργανα για τη βαθμονόμηση και διακρίβωση των παρατηρήσεων του EarthCARE. Στο πείραμα αυτό θα συμμετάσχει και ερευνητικό αεροσκάφος της NASA.Ο Βασίλης Αμοιρίδης, διευθυντής ερευνών του ΙΑΑΔΕΤ, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι στη Μεσόγειο «είναι πιο περίπλοκα τα πράγματα από ό,τι στον Ατλαντικό». «Στον Ατλαντικό μπορεί να υπάρχουν τυφώνες, αλλά όσον αφορά στην ατμοσφαιρική σύσταση οι συνθήκες είναι πιο απλές από ό,τι στη Μεσόγειο, μιας και συναντούμε ερημική σκόνη και θαλάσσια αιωρήματα, όπως και καπνό από τις πυρκαγιές. Δεν έχει κάτι άλλο. Στη Μεσόγειο εμπλέκονται οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες, η γύρη, τα μικροπλαστικά. Η κάθε μεσογειακή χώρα έχει διαφορετικούς νόμους και κανονιστικά πλαίσια για τις εκπομπές μια και πολλές χώρες ανήκουν σε διαφορετικές ηπείρους. Η Μεσόγειος είναι το σταυροδρόμι των αέριων μαζών, έχει ερημική σκόνη, καπνό από πυρκαγιές, τέφρα από ηφαίστεια, ανθρωπογενείς δραστηριότητες, ακόμη και πολέμους που αλλάζουν τις χρήσεις γης και τις δραστηριότητες των ανθρώπων. Όλοι αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν την ατμόσφαιρα και κατ’ επέκταση τον καιρό και το κλίμα. Οπότε η Μεσόγειος θα είναι το μεγάλο τεστ για τον δορυφόρο EarthCARE».Σημειώνεται ότι το ΙΑΑΔΕΤ έχει σημαντική τεχνογνωσία στη βαθμονόμηση και διακρίβωση αποτελεσμάτων αποστολών. Στη διεθνή ομάδα DISC της ESA για την ενίσχυση της επιστημονικής απόδοσης της αποστολής και την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της, συμμετέχει και η συνεργάτιδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Ελένη Μαρίνου. Επίσης, ο Βασίλης Αμοιρίδης και η Ελένη Μαρίνου έχουν αναλάβει τον συντονισμό της συγγραφής των καλών πρακτικών στη διακρίβωση σύγχρονων δορυφορικών συστημάτων. Το εγχειρίδιο βρίσκεται στο στάδιο της ανασκόπησης από τη Διεθνή Επιτροπή για τους Δορυφόρους Παρατήρησης της Γης CEOS.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1809174/elliniki-symmetochi-se-diethnes-ereynitiko-programma-gia-tis-kairikes-synthikes-tis-gis/

[Δροσος Γεωργιος]

Η Ελληνίδα μαθηματικός που βραβεύτηκε σε διεθνή διαγωνισμό -Η δουλειά που τη διέκρινε.

Την 3η θέση στον διαγωνισμό «Junior Achievement Europe Teacher of the Year 2024», ανάμεσα σε 110.000 εκπαιδευτικούς από την Ευρώπη, κατέκτησε Ελληνίδα μαθηματικός.

Πρόκειται για τη μαθηματικό των Λυκείων της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, Γιώτα Χατζοπούλου.

Η μαθηματικός της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής και μητέρα δύο παιδιών Γιώτα Χατζοπούλου δεν πίστευε όταν άκουσε το όνομά της να βραβεύεται στον διεθνή διαγωνισμό «Junior Achievement Europe Teacher of the Year 2024».
Η βράβευση της Γιώτας Χατζοπούλου
Χατζοπούλου: «Η βράβευση είναι μια αναγνώριση του έργου που κάνω εδώ και 14 χρόνια»
Η κ. Χατζοπούλου κατάλαβε την τρίτη θέση ανάμεσα σε 110.000 εκπαιδευτικούς απ' όλη την Ευρώπη. Η ίδια, μιλώντας στο iefimerida, ανέφερε αρχικά: «Είμαι πάρα πολύ χαρούμενη γιατί αναγνωρίστηκε ο κόπος μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο κόπος ο δικός μου, των παιδιών και όλης της βοήθειας που έχω τόσα χρόνια στην Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή. Η βράβευση αυτή είναι μια αναγνώριση του έργου που κάνω εδώ και 14 χρόνια, υποστηρίζοντας την επιχειρηματικότητα στα Λύκεια».Η κ. Χατζοπούλου, η οποία χρησιμοποιεί τα προγράμματα του Junior Achievement Europe, του φορέα επιχειρηματικότητας στα σχολεία, και ακολουθεί τα εκπαιδευτικά τους προγράμματα, ήταν η Ελληνίδα εκπαιδευτικός που επιλέχθηκε για τη δουλειά της προκειμένου να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον διαγωνισμό Teacher of the year 2024.
Η βράβευση της Γιώτας Χατζοπούλου
«Κάθε χώρα πρότεινε τον καλύτερο καθηγητή στον φορέα αυτόν. Καταθέσαμε τον φάκελο της υποψηφιότητάς μου, παρουσιάζοντας το έργο μου στον οργανισμό όλα αυτά τα χρόνια στον τομέα της επιχειρηματικότητας, και αυτό έφθασε στην Ευρώπη και αξιολογήθηκε. Και βγήκα τρίτη σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Το βλέμμα της πλέον είναι στραμμένο στη σχολική χρονιά
Όπως είπε στο iefimerida η κ. Χατζοπούλου, η βράβευση αυτή την έκανε πολύ χαρούμενη, αλλά τώρα σκοπός της είναι να συνεχίσει το έργο της στο σχολείο.
«Με ενδιαφέρει τώρα να πάει καλά η φετινή εικονική επιχείρηση που υποστηρίζουμε με τους μαθητές μου. Φέτος θα ασχοληθούμε με ένα μικροενυδρείο και θα περιγράφουμε πως τεχνητά κοράλλια μπορούν να επαναφέρουν την φυσιολογική εξέλιξη μέσα στο βυθό. Δηλαδή με την εξάλειψη των κοραλλίων που παρατηρείται πως θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την εξάλειψη βάζοντας τεχνητά κοράλλια».

Πρώτη βράβευση της Ελλάδας στο Junior Achievement Europe
Το Junior Achievement Europe πρόκειται για τον φορέα εκπαίδευσης επιχειρηματικότητας και είναι η πρώτη φορά που βραβεύεται εκπαιδευτικός από την Ελλάδα! Η κ. Χατζοπούλου έχει συμμετάσχει ως εκπαιδευτικός/καθοδηγήτρια σε συνολικά έντεκα ελληνικούς μαθητικούς διαγωνισμούς επιχειρηματικότητας, καταφέρνοντας να αποσπάσει διακρίσεις σε τέσσερις από αυτούς.
«Κάθε διαγωνισμός είναι μια ξεχωριστή δοκιμασία. Το "δέσιμο" με τα μέλη της μαθητικής ομάδας, τα όνειρά τους, η προσέγγισή τους στα προβλήματα του πλανήτη, οι λύσεις που προτείνουν, είναι μία συγκλονιστική παλέτα συναισθημάτων και εμπειριών. Έχω συνεργαστεί άψογα με τους μαθητές και των έντεκα εικονικών επιχειρήσεων που συμμετείχαν στον διαγωνισμό της επιχειρηματικότητας. Έχω μάθει πολλά από αυτούς», δήλωσε η εκπαιδευτικός, η οποία πλέον είναι και πτυχιούχος mastertrainerσε ζητήματα τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) στον αγροδιατροφικό τομέα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Junior Achievement Greece, η επιλογή της πραγματοποιήθηκε από επιτροπή διακεκριμένων εκπροσώπων της UPS, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ΟΟΣΑ, του European Training Foundation και του Lifelong Learning Platform, αναδεικνύοντας την εξαιρετική της προσφορά ανάμεσα σε πλήθος αξιόλογων υποψηφίων από όλη την Ευρώπη.
«Η συμβολή της στο έργο του Junior Achievement Greece και το όραμά μας για την εκπαίδευση της νεολαίας είναι ανεκτίμητες», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση. Με τη δημιουργική προσέγγισή της στη διδασκαλία των μαθηματικών και όχι μόνο, η κ. Χατζοπούλου έχει καταφέρει να εμπνεύσει τους μαθητές της και να τους ενθαρρύνει να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους πάνω στην επιχειρηματικότητα.

"https://www.iefimerida.gr/ellada/ellinida-mathimatikos-diethni-diagonismo-iefimerida"

[Δροσος Γεωργιος]

Επουλώνοντας ένα κρυφό τραύμα εθνικής μνήμης.

Στα σχολικά βιβλία Ιστορίας δεν αναδεικνύονται επαρκώς τα τεχνολογικά επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων.

«Υπάρχει μια πολλαπλή έλλειψη και ως εκ τούτου μια πολλαπλή ανάγκη να αποκατασταθεί ένα κρυφό τραύμα εθνικής μνήμης: αγνοούμε ή, για να το θέσω ηπιότερα, υποτιμούμε τον ρόλο της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας ως ουσιώδους συστατικού του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού».

 

 

Έτσι ξεκίνησε η κουβέντα μας με τον ομότιμο καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κ. Θεοδόσιο Τάσιο με αφορμή το πρόσφατο συνέδριο της Εταιρείας Διερεύνησης της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒΥΤ) κάποιες από τις ανακοινώσεις του οποίου θα διαβάσετε παρακάτω.

Σύμφωνα με τον διακεκριμένο έλληνα καθηγητή, «δεν υπάρχει κανένας πολιτισμός στον κόσμο ο οποίος να μην εδράζεται στην οικονομία και στην τεχνολογία. Δεν γίνεται αλλιώς, έτσι είναι η φύσις των πραγμάτων. Πώς να στηθεί πολιτισμός χωρίς πόλιν, πώς να στηθεί πολιτισμός χωρίς οικονομία, πώς να περπατήσει η οικονομία χωρίς τεχνολογία; Δεν γίνεται! Άρα, είναι προφανέστατον ότι ένας πολιτισμός δεν μπορεί να περιγραφεί ή μάλλον δεν μπορούμε να τον νιώσουμε παρά μόνον αν ξεκινήσουμε από τις ρίζες του, την οικονομία και την τεχνολογία».Είναι γεγονός ότι από τα σχολικά βιβλία Ιστορίας, τα οποία εστιάζουν πρωτίστως στους πολέμους, λείπουν ή δεν αναδεικνύονται επαρκώς τα τεχνολογικά επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων. Ετσι, η εικόνα που έχουμε για αυτούς είναι μάλλον ελλιπής αφού «δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν η τεχνοφιλία τους, η οποία είναι φανερή ήδη από τη μυθολογία τους, δηλαδή από την ψυχολογική διάθεση αυτών των ανθρώπων» σημείωσε ο κ. Τάσιος, ο οποίος κατά τη διάρκεια της ομιλίας του θύμισε στο ακροατήριο του συνεδρίου ότι «στη ρίζα της ίδιας της θρησκείας των αρχαίων Ελλήνων βρίσκονται δύο ολύμπιοι θεοί-μηχανικοί, ο Ηφαιστος και η Αθηνά».Πράγματι, από «τα περίτεχνα και άλυτα δεσμά» που όπως αναφέρεται στην «Οδύσσεια» χρησιμοποίησε ο Ηφαιστος για να δέσει στο συζυγικό του κρεβάτι την άπιστη Αφροδίτη και τον εραστή της τον Αρη, μέχρι τα τεράστια εγγειοβελτιωτικά έργα των Μυκηναίων, τις αθηναϊκές τριήρεις (που αποδείχθηκαν το «υπερόπλο» των Αθηναίων στη διάρκεια των Περσικών Πολέμων) και τις ελεπόλεις (δηλαδή τους αυτοκινούμενους πολεμικούς πύργους) που χρησιμοποίησε ο Μέγας Αλέξανδρος στην εκστρατεία του, η ιστορία των ελληνικών φύλων είναι (και) μια ιστορία ανάπτυξης της τεχνολογίας. Την οποία δεν θα πρέπει να αγνοούμε.Στην επούλωση αυτού του κρυφού τραύματος εθνικής μνήμης στοχεύει τα τελευταία 40 χρόνια η ΕΔΑΒΥΤ μέσω διαλέξεων, μαθημάτων, συνεδρίων αλλά κυρίως μέσω του ερευνητικού έργου των μελών της.Οι επιστήμονες της ΕΔΑΒΥΤ αφενός μελετούν με σύγχρονα μέσα τα ανασκαφικά ευρήματα, αφετέρου – ανατρέχοντας στις πηγές και μελετώντας τα διεξοδικά – «ζωντανεύουν» τα αρχαία τεχνολογικά επιτεύγματα αποδεικνύοντας τη λειτουργικότητά τους. Με άλλα λόγια συμπληρώνουν κομμάτι-κομμάτι το παζλ της Ιστορίας μας.

Και για αυτό χρωστούμε σε όλους ένα μεγάλο «ευχαριστώ».

1. Πως λειτουργούσε η ελέπολις του Ποσειδωνίου

Η ελέπολις του Ποσειδωνίου αξιοποιήθηκε στην εκστρατεία του μεγάλου στρατηλάτη – Το πρόσφατο συνέδριο της Εταιρείας Διερεύνησης της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας κατέδειξε την ιδιοφυή σκέψη των προγόνων μας.Ποίηση, θέατρο, δημοκρατία, φιλοσοφία… Πιθανότατα, οι πρώτες λέξεις που μας έρχονται στον νου αν ερωτηθούμε για τα δώρα των αρχαίων προγόνων μας στον δυτικό πολιτισμό. Σπανίως όμως θα προσθέταμε στα παραπάνω και την τεχνολογία. Και θα είχαμε εντελώς άδικο!Το εύρος των τεχνολογικών ανακαλύψεων των αρχαίων Ελλήνων κάλυπτε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας (λατομική, ναυπηγική, ναυσιπλοΐα, οικοδομική, γεωτεχνία, μηχανολογία, υδραυλικά έργα, κεραμουργία…), πράγμα που φάνηκε περίτρανα στο 3ο Διεθνές Συνέδριο Αρχαίας Ελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας, το οποίο διοργανώθηκε πρόσφατα από την Εταιρεία Διερεύνησης της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒΥΤ) και το Κέντρο «Νόησις». Το ΒΗΜΑ-Science παρακολούθησε το συνέδριο και σας δίνει σήμερα μια μικρή γεύση από την τεχνολογική ιδιοφυια των αρχαίων Ελλήνων.Τι είναι όμως η τεχνολογία; «Η τεχνολογία είναι η πρώτη αντίδραση του εγκεφάλου του ανθρώπου έναντι στην «κακία» της φύσης, έναντι, δηλαδή, των συνθηκών που τον απειλούσαν» είπε στην έναρξη του συνεδρίου ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ Θεοδόσιος Τάσιος και πρόσθεσε: «Είναι μια πρώτη ενεργή παρέμβαση στον κόσμο – παρέμβαση που αλλοιώνει τον κόσμο: Θαυμάζω ένα ανθισμένο κλαρί, το κόβω όμως και το κάνω δόρυ. Σκοντάφτω σε μια πέτρα στον δρόμο μου, τη λαξεύω όμως και την κάνω μαχαίρι».Σύμφωνα με τον έλληνα καθηγητή: «Χάρη στα επί χιλιάδες χρόνια θαυμαστά τεχνολογικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας ωρίμασε και η γέννηση της επιστήμης στην Ιωνία του 5ου π.Χ. αιώνα». Εξηγώντας για το ΒΗΜΑScience τη θέση ότι η τεχνολογία «γέννησε» την επιστήμη ο κ. Τάσιος σημείωσε: «Οι άνθρωποι άρχισαν να ικανοποιούν τις ανάγκες τους που δεν μπορούσαν να ικανοποιηθούν με φυσικά μέσα. Αρχισαν λοιπόν να παράγουν καταστάσεις, προϊόντα, έργα και σιγά-σιγά μεγάλωναν οι κλίμακες αυτών των έργων (π.χ. αποξήρανση λιμνών στη Μυκηναϊκή Εποχή). Ετσι, άνοιγε το μυαλό τους, διαπίστωναν ότι μπορούσαν να παράγουν έργα χωρίς τη θεϊκή παρέμβαση. Και επιπλέον είχαν τρόπους να ελέγχουν την ορθότητα και αποτελεσματικότητα των έργων τους μέσω της νόησης.Οπότε, χάρη στην πείρα που απέκτησε ο άνθρωπος μέσω του τεχνολογικού ενεργήματος, αισθάνθηκε ότι μπορούσε με τη λογική του να ελέγξει και την πορεία των φυσικών πραγμάτων. Σκέφτηκε δηλαδή ως αντικείμενο έρευνας να μην είναι τα δικά του δημιουργήματα (τεχνολογία) αλλά τα υφιστάμενα δημιουργήματα της φύσης. Αυτό όμως είναι επιστήμη! Αν με το μυαλό αρχίζουμε να ελέγχουμε τα πώς και τα γιατί μιας ομάδας γεγονότων ή πραγμάτων, αυτό είναι επιστήμη. Και γεννήθηκε επειδή υπήρξε το προηγούμενο της τεχνολογικής παραγωγής. Συνέβη στην Ιωνία, συνέβη τον 5ο αιώνα, συνέβη στην Ελλάδα!».Προς επίρρωση των λόγων του ο κ. Τάσιος επεσήμανε ότι «ο Πλάτων θαύμαζε τον Θαλή όχι ως μαθηματικό, αλλά ως μηχανικό (ο οποίος εξέτρεψε τα ρείθρα του ποταμού Αλυος για να περάσουν τα στρατεύματα του Κροίσου). Πράγματι, ο Θαλής πέτυχε εκτροπή ποταμού με τρία φράγματα και αυτό είναι μηχανική μεγάλης κλίμακας που μοιάζει με τα έργα της δημιουργίας».

Μοναδική κατασκευή

Μπορεί λοιπόν η επιστήμη να γεννήθηκε από την τεχνολογία, αλλά φαίνεται πως σήμερα η επιστήμη επιστρέφει το χρέος της, καθώς αξιοποιείται για τη μελέτη των αρχαίων τεχνολογιών. Μαθηματικά και φυσική χρησιμοποίησε ο καθηγητής Τάσιος προκειμένου να μελετήσει μια μοναδική στο είδος της κατασκευή, την ελέπολι του Ποσειδωνίου.«Οι ελεπόλεις ήταν μέρος του στρατιωτικού εξοπλισμού των αρχαίων. Επρόκειτο για ογκώδεις πολυώροφες κατασκευές εξοπλισμένες στο εσωτερικό τους με καταπέλτες. Φτιαγμένες από ξύλο, περιείχαν και λίγα μεταλλικά στοιχεία, ενώ το εξωτερικό τους θωρακιζόταν περιμετρικά με βοδινές δορές ποτισμένες στο ξίδι ώστε να μην πιάνουν φωτιά. Προκειμένου να διευκολύνεται η μεταφορά τους, αποτελούνταν από μικρά προκατασκευασμένα στοιχεία και συναρμολογούνταν εκεί όπου χρειαζόταν. Τα επιμέρους τμήματά τους μεταφέρονταν με βοϊδάμαξες σε απόσταση ασφαλείας από το εχθρικό τείχος που επρόκειτο να πολιορκηθεί και η συναρμολόγηση διαρκούσε μερικές ημέρες. Μετά τη συναρμολόγηση, εκατοντάδες στρατιώτες έσπρωχναν τις ελεπόλεις σε απόσταση βολής ή και μέχρι επαφής με το τείχος».Ωστόσο, η ελέπολις που σχεδίασε ο μακεδόνας μηχανικός Ποσειδώνιος και η οποία χρησιμοποιήθηκε κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτελεί εξαίρεση καθώς αρκούσαν μερικές δεκάδες στρατιώτες για να μετακινηθεί. Και μάλιστα οι στρατιώτες βρίσκονταν στο εσωτερικό της ελεπόλεως, προστατευμένοι από τον εχθρό. «Την ελέπολι του Ποσειδωνίου περιγράφει ο ιστορικός Βίτων (~230 π.Χ.) ως έναν τροχοφόρο και κριοφόρο πύργο, ύψους 28 μ., του οποίου η βάση είχε διαστάσεις 15×23 μ.Το συνολικό βάρος της υπολογίζεται γύρω στους 90 τόνους, ενώ η κίνησή της γινόταν μηχανολογικά με ένα γιγάντιο κατακόρυφο βίντσι το οποίο περιέστρεφαν λίγοι στρατιώτες, οι οποίοι βάδιζαν κυκλικά στο δάπεδο του πρώτου ορόφου» σημείωσε κατά τη διάρκεια της παρουσίασής του ο κ. Τάσιος και εξήγησε: «Οι στρατιώτες έσπρωχναν κατά την οριζόντια διεύθυνση 10 μεγάλες χειρολαβές οι οποίες προέβαλλαν ακτινωτά από το κατακόρυφο βίντσι. Η κίνηση των στρατιωτών έθετε σε περιστροφική κίνηση τον κατακόρυφο άξονα από το βίντσι, ο οποίος με τη σειρά του περιέστερεφε έναν ιμάντα που μετέφερε την κίνηση στον άξονα των μπροστινών τροχών. Ετσι οι μπροστινοί τροχοί κυλούσαν πάνω στο έδαφος υπερβαίνοντας την αντίσταση κύλισης. Ανάλογος ιμάντας υπήρχε και για τους πίσω τροχούς».Το κατά πόσο η περιγραφή του Βίτωνα ευσταθεί και μαθηματικά θέλησε να ελέγξει ο ελληνας καθηγητής. «Η αντίσταση κύλισης είναι γνωστή από άλλες ελεπόλεις, και έτσι μπορούμε να εκτιμήσουμε τη δύναμη που πρέπει να επιβάλλει ο ιμάντας στον άξονα των τροχών ώστε αυτοί να περιστραφούν. Τη δύναμη αυτή θα την έδινε στον ιμάντα ο κατακόρυφος άξονας του βιντσιού καθώς το περιέστρεφαν οι στρατιώτες. Ετσι λοιπόν καταλήγουμε να βρούμε με πόση δύναμη χρειαζόταν να σπρώχνουν οι στρατιώτες τις χειρολαβές του άξονα του βιντσιού».Οι υπολογισμοί του έλληνα καθηγητή επιβεβαίωσαν την περιγραφή του Βίτωνα: αρκούσαν όντως περί τους 40 στρατιώτες (οι οποίοι σε ομάδες των 4 έσπρωχναν καθεμία από τις 10 χειρολαβές) για να μετακινηθεί η γιγαντιαία κατασκευή που αξιοποιήθηκε στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. https://www.tovima.gr/print/science/i-gnosti-agnosti-arxaia-elliniki-texnologia/

2. Αρχαία Ελεύθερνα: Τι έκρυβε το υπόγειο θησαυροφυλάκιο με το καπάκι των 600 κιλών

Ο ευφυής τρόπος ανοίγματός του σχεδιάστηκε για να δυσκολεύει τους επίδοξους κλέφτες των εσόδων του ναού ή και της πόληςΣτη μνήμη του καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας Θανάση Καλπαξή, υπό την εποπτεία του οποίου ξεκίνησαν το 1985 οι ανασκαφές του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης στο κεντρικό πλάτωμα του λόφου Πυργί της Ελεύθερνας (Τομέας ΙΙ – Κεντρικός), ήταν αφιερωμένη η ανακοίνωση του αρχιτέκτονα Ιωάννη Μπίτη, συνεργάτη της διευθύvτριας της ανασκαφής Χριστίνας Τσιγωνάκη και της αρχαιολόγου Νικολίας Σπανού.Η ομιλία αφορούσε μια υπόγεια κατασκευή η οποία εντοπίζεται σε μνημειακό οικοδόμημα στην ακρόπολη της αρχαίας Ελεύθερνας, στο οποίο ο Καλπαξής είχε αναγνωρίσει λατρευτική χρήση. «Στον σηκό του ναού εντοπίστηκε κάτω από το μεταγενέστερο ρωμαϊκό δάπεδο υπόγεια κατασκευή η οποία χρονολογείται στην ελληνιστική περίοδο. Πρόκειται για έναν μικρό υπόγειο θάλαμο με χρήση θησαυροφυλακίου, ο οποίος σφράγιζε με έναν μονολιθικό κοχλία. Η λειτουργία του συνδέεται με τη φύλαξη των εσόδων του ναού ή και της πόλης» σημείωσε ο κ. Μπίτης και συνέχισε περιγράφοντας την κατασκευή, τα κύρια μέρη της οποίας από κάτω προς τα πάνω είναι «ο υπόγειος κιβωτιόσχημος θάλαμος, μια διαχωριστική πλάκα με κυκλικό άνοιγμα, ένας δακτύλιος με διαμορφωμένο σπείρωμα στην εσωτερική του επιφάνεια και τέλος μια κυκλική διαμόρφωση της ανώτερης στρώσης των λίθων».Με άλλα λόγια, στο πάτωμα του ναού εντοπίστηκε το 600 κιλών «καπάκι» της κατασκευής η οποία αναπτύσσονταν υπογείως και η οποία ονομάζεται «θησαυρός».Η ιδέα να φυλάσσονται τα πολύτιμα της πόλης σε ναούς ώστε να αποθαρρύνεται η σύληση δεν είναι αυτό που καθιστά ξεχωριστό τον «θησαυρό» της Ελεύθερνας (τον οποίο μπορούμε να φανταστούμε ως ένα πέτρινο δοχείο που κλείνει με βιδωτό καπάκι). Αυτό που τον καθιστά ξεχωριστό είναι ο ευφυής τρόπος ανοίγματός του, ο οποίος σχεδιάστηκε για να δυσκολεύει τους επίδοξους κλέφτες.Οπως διαπίστωσαν οι διακεκριμένοι ερευνητές αυτού του μοναδικού τεχνουργήματος, αν «ξετυλίξουμε» τις κυλινδρικές επιφάνειες του κοχλία και του περικοχλίου σε επίπεδα, «οι ελικοειδείς γραμμές των σπειρωμάτων δεν προέρχονται από μια κεκλιμένη ευθεία γραμμή, όπως συμβαίνει συνήθως, αλλά παράγονται από μια ελαφρώς καμπυλωμένη γραμμή. Αν πάνω σε αυτό το ξετυλιγμένο επίπεδο η γραμμή ήταν ευθεία, τότε η ολίσθηση του σπειρώματος του κοχλία πάνω στο σπείρωμα του περικοχλίου θα γινόταν ακριβώς όπως η ολίσθηση ενός στερεού σώματος πάνω σε ένα κεκλιμένο επίπεδο, οπότε ο κοχλίας θα ξεβιδωνόταν παραμένοντας πάντοτε κατακόρυφος.Τώρα όμως όπου πάνω στο ξετυλιγμένο επίπεδο η γραμμή είναι καμπύλη, η ολίσθηση επάνω της συνεπάγεται και μια συνεχή ελαφρά στροφή του ολισθαίνοντος σώματος. Με άλλα λόγια, στην περίπτωσή μας, καθώς ο κοχλίας θα ξεβιδώνεται, ο άξονάς του θα εκτρέπεται όλο και περισσότερο από την κατακόρυφο». Αυτήν ακριβώς τη μηχανικώς αναγκαία περιδίνηση του άξονα οι υποψήφιοι σφετεριστές του θησαυρού θα τη θεωρούσαν ανωμαλία και πιθανότατα θα χτυπούσαν το καπάκι για να ισιώσει!Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι δεν χρειαζόταν να ανοίξει κανείς το καπάκι για να προσθέσει αντικείμενα στον θησαυρό καθώς είχε προβλεφθεί μια οδός ρίψης αντικειμένων. Τέλος, ένας μικρός γερανός μπορούσε να μετακινήσει το καπάκι όταν άνοιγε.

Το ξυπνητήρι του Πλάτωνος:

Το ωρολόγιο έχει τη μορφή μιας μεγάλης κλεψύδρας. Αποτελείται από δύο κατακόρυφα δοχεία και μία στεγανή κοίλη βάση, συνδεδεμένα μεταξύ τους με υδραυλικό σιφώνιο. Τα δοχεία και η βάση είναι χάλκινα, εξελασμένα στον τόρνο. Η στεγανή βάση διαθέτει χάλκινη σωληνοειδή σύριγγα (σφυρίχτρα) ικανή να παράγει οξύ ήχο σε προκαθορισμένο χρονικό διάστημα από τη στιγμή ενεργοποίησης του μηχανισμού, μέσω μιας μικρής μπρούτζινης στρόφιγγας. Σχεδιασμός: Δ. Καλλιγερόπουλος Κατασκευή: Μ. Κοτσαμπάσογλου
Συλλογή: ΕΔΑΒυΤ Πηγή:H. Diels, Antike Technik, Berlin 1914

Σχηματική αναπαράσταση της Ελέπολις του Ποσειδωνίου, το ύψος της οποίας έφτανε τα 29 μέτρα. Credit: MARSDEN TREATISES, Θεοδόσιος Τάσιος

Τομή του θησαυρού της Ελεύθερνας. Διακρίνονται από κάτω προς τα πάνω ο υπόγειος θάλαμος, μια διαχωριστική πλάκα και το «καπάκι» (δηλαδή ο δακτύλιος με το σπείρωμα και η ανώτερη στρώση των λίθων) CREDIT: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ, ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΕΛΕΥΘΕΡΝΑΣ (ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ-ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ)

https://www.tovima.gr/print/science/arxaia-eleytherna-ti-ekryve-to-ypogeio-thisayrofylakio-me-to-kapaki-ton-600-kilon/

Το επεξεργάστηκε Δεκέμβριος 6, 2024 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Nature: Οι δέκα άνθρωποι που διαμόρφωσαν την επιστήμη το 2024 -Πού ξεχώρισαν.

Τον ετήσιο κατάλογο με τους ανθρώπους που είχαν μεγάλο αντίκτυπο στην επιστημονική κοινότητα και τον κόσμο το 2024, δημοσίευσε το περιοδικό Nature.

Οι 10 επιστήμονες που ξεχώρισαν
Ο Placide Mbala, επιδημιολόγος στο Εθνικό Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Ερευνών στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, σήμανε συναγερμό για ένα θανατηφόρο ξέσπασμα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων στη χώρα και προέβλεψε με ακρίβεια την ικανότητα του ιού να εξαπλωθεί πέρα από τα σύνορα της χώρας.

Placide Mbala
Η Anna Abalkina, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου, συμπεριλήφθηκε σε ρωσικό κατάλογο παρακολούθησης για το έργο της, που προσπαθεί να αποκαλύψει απάτες στις επιστημονικές δημοσιεύσεις, συμπεριλαμβανομένων των λογοκλοπών και των paper mills, δηλαδή επιχειρήσεων που δημοσιεύουν ψεύτικες εργασίες, κάνοντάς τις να μοιάζουν με γνήσιες έρευνες.

Huji Xu
Ο Κινέζος γιατρός στο Ναυτικό Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Σαγκάης Huji Xu είχε μια επαναστατική προσέγγιση για τη θεραπεία αυτοάνοσων νοσημάτων χρησιμοποιώντας γονιδιακά τροποποιημένα Τ-κύτταρα που προέρχονται από δότη.

Ο Ekkehard Peik, φυσικός στο Εθνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας της Γερμανίας, κατέγραψε το πρώτο χτύπημα ενός ρολογιού συντονισμένου με τη συχνότητα ενός ατομικού πυρήνα και αυτό «υπόσχεται» να φέρει μια μέρα τεχνολογία που μπορεί να ξεπεράσει την ακρίβεια των σημερινών ατομικών ρολογιών.

Ο Li Chunlai, γεωλόγος στην Εθνική Διαστημική Υπηρεσία της Κίνας, ήταν ο πρώτος επιστήμονας που πήρε στα χέρια του δείγματα χώματος από τη Σελήνη, τα οποία παραδόθηκαν στη Γη φέτος με την αποστολή Chang'e 6.

Η αστρονόμος Wendy Freedman, από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο, παρουσίασε αποτελέσματα που θα μπορούσαν να βάλουν τέλος σε ένα μακροχρόνιο ερώτημα σχετικά με την ταχύτητα με την οποία διαστέλλεται το Σύμπαν.

O Remi Lam, ερευνητής στη Google DeepMind στο Σαν Φρανσίσκο, χρησιμοποίησε ισχυρά εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης στην πρόγνωση του καιρού παράγοντας προβλέψεις που είναι ταχύτερες και ακριβέστερες από τα συμβατικά μοντέλα.
Κατά τη χρονιά αυτή αναγνωρίστηκε και το έργο τριών ατόμων που υπερασπίστηκαν σημαντικούς σκοπούς:

η Kaitlin Kharas, διδακτορική φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, βοήθησε να τρέξει μια εκστρατεία που είχε ως αποτέλεσμα την πρώτη αύξηση των αμοιβών των Καναδών διδακτορικών και μεταδιδακτορικών ερευνητών εδώ και δύο δεκαετίες.

Η Ελβετή δικηγόρος, Cordelia Bahr, εκπροσώπησε με επιτυχία χιλιάδες γυναίκες σε μια αγωγή- ορόσημο, υποστηρίζοντας ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τέλος, ο Νομπελίστας οικονομολόγος Muhammad Yunus ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα να γίνει προσωρινός ηγέτης του Μπαγκλαντές, έπειτα από μια επανάσταση υπό την ηγεσία φοιτητών.

 "https://www.iefimerida.gr">iefimerida.gr

Το επεξεργάστηκε Δεκέμβριος 10, 2024 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Ο Έλληνας ερευνητής του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ που συμμετείχε στη δημιουργία του επαναστατικού μοντέλου καιρικών προβλέψεων μιλά στη «N»

Το μοντέλο κάνει ακριβείς προβλέψεις με απλό οικιακό εξοπλισμό.

Ερευνητική ομάδα ανέπτυξε ένα νέο μοντέλο μετεωρολογικών προβλέψεων που λειτουργεί με τεχνητή νοημοσύνη και σύμφωνα με τους δημιουργούς του είναι δεκάδες φορές καλύτερο από τα υπάρχοντα συστήματα πρόγνωσης του καιρού.Το νέο μοντέλο, που ονομάζεται Aardvark Weather, αντικαθιστά τους υπερυπολογιστές που αναλύουν μετεωρολογικά δεδομένα και τους μετεωρολόγους με ένα ενιαίο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να μάλιστα να λειτουργήσει σε έναν τυπικό επιτραπέζιο υπολογιστή. Αυτό μετατρέπει μια διαδικασία πολλαπλών σταδίων που διαρκεί ώρες για να δημιουργήσει μια πρόβλεψη σε ένα μοντέλο πρόβλεψης που διαρκεί μόλις δευτερόλεπτα.Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από ερευνητές του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ στη Βρετανία ανάμεσα στους οποίους και ο Στρατής Μάρκου διδακτορικός φοιτητής στο τμήμα μηχανικών του πανεπιστημίου που μαζί με δύο ακόμη μέλη της ομάδας, την Άννα Άλεν και τον Ρίτσαρντ Τέρνερ, μίλησαν στο Naftemporiki.gr για το μοντέλο που ανέπτυξαν.

Τι σας οδήγησε στην απόφαση να αναπτύξετε ένα μετεωρολογικό μοντέλο;

Η απόφασή μας να αναπτύξουμε το Aardvark βασίστηκε στην παρατήρηση ότι, στα προηγουμένως ανεπτυγμένα μοντέλα πρόγνωσης καιρού με τεχνητή νοημοσύνη (AI), υπάρχουν σημαντικά κενά στη συνολική διαδικασία πρόγνωσης. Τα προηγουμένως ανεπτυγμένα μοντέλα βασίζονται σε αριθμητικές μεθόδους για να παράγουν τις προγνώσεις τους, κάτι που καθιστά ολόκληρη τη διαδικασία χρονοβόρα και απαιτητική σε πόρους. Η ανάπτυξη ενός μετεωρολογικού μοντέλου που μπορεί να λειτουργεί ανεξάρτητα από τις συμβατικές αριθμητικές προσομοιώσεις καθιστά ολόκληρη τη διαδικασία σημαντικά ταχύτερη και ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω βελτιώσεις στη μοντελοποίηση. Σε πιο προσωπικό επίπεδο, οι περισσότεροι συν-συγγραφείς που συνεργάστηκαν στην ανάπτυξη του Aardvark Weather έχουν έντονο ενδιαφέρον και ενασχόληση με τη διασταύρωση της τεχνητής νοημοσύνης και της πρόγνωσης του καιρού: οι περισσότεροι από εμάς είμαστε είτε επαγγελματίες πλήρους απασχόλησης είτε φοιτητές που εργάζονται στην περιβαλλοντική επιστήμη και τη μηχανική μάθηση.Το μοντέλο που αναπτύξατε φέρνει επανάσταση αφού όχι μόνο κάνει ταχύτατα προγνώσεις αλλά επιπλέον κάνει μεγαλύτερης διάρκειας προγνώσεις από τα σημερινά μοντέλα ενώ επίσης αρκεί ένας απλός οικιακός υπολογιστής. Πώς φτάσατε σε αυτό το επίτευγμα και πόσο χρόνο δουλεύατε σε αυτό το πρότζεκτ;Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το Aardvark Weather δεν κάνει προγνώσεις μεγαλύτερης διάρκειας από τα τρέχοντα κορυφαία μοντέλα AI. Αντιθέτως, η κύρια καινοτομία του Aardvark έναντι των υπαρχόντων μοντέλων AI είναι ότι κάνει τις προβλέψεις του εξ ολοκλήρου βασιζόμενο σε ακατέργαστες παρατηρήσεις (από μετεωρολογικούς σταθμούς, πλοία, αερόστατα και δορυφόρους). Τα τρέχοντα μοντέλα AI βασίζονται σε ένα βήμα προ-επεξεργασίας το οποίο λαμβάνει αυτές τις ακατέργαστες παρατηρήσεις και κάνει μια πρώτη εκτίμηση για το πώς φαίνεται ο καιρός στο παρόν, και στη συνέχεια εφαρμόζουν ένα μοντέλο μηχανικής μάθησης σε αυτή την πρώτη εκτίμηση για να προβλέψουν τον μελλοντικό καιρό. Δυστυχώς, αυτή η πρώτη εκτίμηση είναι πολύ δαπανηρή στην εκτέλεσή της και συνήθως εκτελείται σε μεγάλους υπερυπολογιστές. Μία από τις κύριες καινοτομίες του Aardvark είναι να δείξει ότι αυτό το βήμα μπορεί να διεκπεραιωθεί από ένα ελαφρύ μοντέλο μηχανικής μάθησης, παρακάμπτοντας την ανάγκη για αριθμητικές προσομοιώσεις σε υπερυπολογιστές κατά τον χρόνο εφαρμογής. Η επίτευξη αυτού του στόχου περιελάμβανε μια σημαντική περίοδο ανάπτυξης και επανάληψης του μοντέλου, την οποία η Anna Allen και ο Rich Turner ξεκίνησαν περίπου πριν από δύο χρόνια. Ο Στρατής Μάρκου εντάχθηκε στο έργο περίπου πριν από ένα χρόνο και άλλα μέλη της ομάδας εντάχθηκαν σε διάφορα σημεία κατά την ανάπτυξη του έργου.

Ποιες είναι οι πιο σημαντικές εφαρμογές και χρήσεις του Aardvark Weather;

Το ίδιο το μοντέλο είναι κυρίως ένα επιστημονικό πρωτότυπο, μια απόδειξη της βασιμότητας της ιδέας (proof-of-concept) για πιο προηγμένα και μεγαλύτερα μοντέλα που θα αναπτυχθούν τα επόμενα χρόνια. Μοντέλα όπως το Aardvark Weather έχουν πολλές εφαρμογές που μπορούν κυρίως να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: (1) έκδοση παγκόσμιων προγνώσεων καιρού, όπως αυτές των HRES και GFS, (2) έκδοση τοπικών προγνώσεων, όπως προγνώσεις σε συγκεκριμένους σταθμούς (σε αυθαίρετες τοποθεσίες που δεν εμπίπτουν στα πλέγματα HRES ή GFS) και (3) πρόβλεψη φαινομένων που προκαλούνται από τον καιρό ή σχετίζονται με τον καιρό, όπως καταιγίδες, θαλάσσια κύματα, κίνδυνος πυρκαγιάς και εξάπλωσή της, ή πλημμύρες. Υπάρχουν επίσης πολλές αναβαθμίσεις που μπορούν να γίνουν σε συστήματα όπως το Aardvark, πολλές από τις οποίες συζητάμε στην εργασία μας, συμπεριλαμβανομένων: της προσθήκης περαιτέρω πηγών παρατήρησης στο σύστημα, και της αύξησης του μεγέθους και της οριζόντιας ανάλυσης του μοντέλου μας.Έχει το μοντέλο σας και άλλα περιθώρια αναβάθμισης ή βελτίωσης ώστε να εξάγει ακόμη πιο γρήγορα ακόμη μεγαλύτερης ακρίβειας και ακόμη μεγαλύτερης διάρκειας προγνώσεις σε συμβατικά υπολογιστικά συστήματα;Ναι και όχι. Είναι αλήθεια ότι οι δυνατότητες και η προγνωστική ακρίβεια των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης βελτιώνονται με επιταχυνόμενο ρυθμό. Η πρόγνωση του καιρού δεν αποτελεί εξαίρεση σε αυτή την τάση. Για παράδειγμα, τα τελευταία χρόνια, τα μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί από ιδιωτικές εταιρείες όπως η Huawei, η Google και η Microsoft έχουν επιτύχει βελτιώσεις στην ακρίβεια που ισοδυναμούν με δεκαετίες βελτίωσης των συμβατικών συστημάτων πρόγνωσης, μέσα σε χρονικά διαστήματα έτους και υπο-έτους. Στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, αναμένουμε να αναπτυχθούν ακόμη πιο βελτιωμένα μοντέλα πρόγνωσης με βελτιωμένες δυνατότητες. Ωστόσο, αυτές οι βελτιώσεις δεν συμβαίνουν εν κενώ, ούτε οφείλονται σε κάποια θαυματουργή ιδιότητα των συστημάτων μηχανικής μάθησης. Στην περίπτωσή μας, καθώς και στην περίπτωση όλων των προαναφερθέντων συστημάτων, βασιζόμαστε σε σύνολα δεδομένων που έχουν συλλεχθεί με κόπο και σε εξαιρετικά μοντέλα που έχουν παραχθεί από μετεωρολογικές υπηρεσίες, όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (European Centre for Medium Range Weather Forecasting, ECMWF). Η τεχνητή νοημοσύνη αποδεικνύεται ακριβώς το κατάλληλο εργαλείο για την αξιοποίηση μεγάλων ποσοτήτων δεδομένων γρήγορα και αποτελεσματικά, αλλά κανένα από τα τρέχοντα επιτεύγματα στην πρόγνωση καιρού βάσει AI δεν θα ήταν δυνατά χωρίς την πολυετή δουλειά της ευρύτερης μετεωρολογικής κοινότητας.Είναι η εξέλιξη της τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης τόσο αλματώδης όσο φαίνεται τα τελευταία τρία χρόνια δίνοντας στους ερευνητές τα εργαλεία για να παράγουν καθημερινά μικρότερες και μεγαλύτερες επαναστάσεις;Τα επόμενα χρόνια, αναμένουμε ότι θα αναπτυχθούν μεγαλύτερα και ακριβέστερα συστήματα πρόγνωσης, επιτυγχάνοντας χαμηλότερα σφάλματα πρόβλεψης για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Ωστόσο, μια άλλη, ίσως ακόμη πιο σημαντική, εξέλιξη που θα δούμε είναι η επιχειρησιακή αξιοποίηση αυτών των μοντέλων για την παραγωγή προγνώσεων για τους τελικούς χρήστες και το ευρύ κοινό. Αναμένουμε επίσης ότι αυτά τα μελλοντικά μοντέλα πιθανότατα θα είναι σε θέση να προβλέπουν φαινόμενα που προκαλούνται από τον καιρό ή σχετίζονται με αυτόν, όπως αυτά που προαναφέραμε, με μεγαλύτερη ακρίβεια. Η ανάπτυξη του Aardvark θα συνεχιστεί για την αναβάθμιση του μοντέλου σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που περιγράψαμε παραπάνω, ως συνεργασία μεταξύ του Πανεπιστημίου του Cambridge και του Alan Turing Institute.

Οι τρεις ερευνητές του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ. Δεξιά στην φωτογραφία είναι ο Στρατής Μάρκου.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1938643/o-ellinas-ereynitis-toy-panepistimioy-keimpritz-poy-symmeteiche-sti-dimioyrgia-toy-epanastatikoy-monteloy-kairikon-provlepseon-mila-sti-n/

[Δροσος Γεωργιος]

Σε πρωτοποριακές έρευνες τα επιστημονικά βραβεία του Ιδρύματος Μποδοσάκη για το 2025.

Η εκλογική συμπεριφορά, το οξειδωτικό στρες, ο ανθρώπινος εγκέφαλος και η ταχύτητα σωματιδίων αστροφυσικής ορισμένοι από τους ερευνητικούς τομείς.

Ο θεσμός των Επιστημονικών Βραβείων του Ιδρύματος Μποδοσάκη επιβραβεύει φέτος για 13η φορά την πορεία αξιοσημείωτων νέων Ελλήνων επιστημόνων στον παγκόσμιο ερευνητικό χάρτη και τα διεθνούς αξίας ερευνητικά τους επιτεύγματα.Πώς επιδρούν οι κοινωνικές και ομαδικές ταυτότητες στην εκλογική συμπεριφορά, την επιλογή συντρόφου ή τόπου διαμονής, καθώς και σε φαινόμενα όπως η βία κατά μελών άλλων φυλετικών ομάδων; Με ποιους μηχανισμούς εμπλέκεται το γαστρεντερικό σύστημα στη δημιουργία του οξειδωτικού στρες; Μπορούμε να απεικονίσουμε ολόκληρο τον εγκεφαλικό φλοιό εν ζωή μέσω τεχνικών υπολογιστικής απεικόνισης; Πώς επιταχύνονται τα σωματίδια στα αστροφυσικά πλάσματα; Αυτά είναι μόνο κάποια από τα πρωτοποριακά ζητήματα που ερευνούν οι φετινοί βραβευόμενοι με τα Επιστημονικά Βραβεία του Ιδρύματος Μποδοσάκη.Συγκεκριμένα, η Βασιλική Φούκα, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, βραβεύεται με το Επιστημονικό Βραβείο για τις Κοινωνικές Επιστήμες στον κλάδο της Πολιτικής Επιστήμης. Η Βασιλική Φούκα ερευνά τους παράγοντες που διαμορφώνουν την κοινωνική και πολιτική συμπεριφορά των ανθρώπων και τη διαμόρφωση κοινωνικών και ομαδικών ταυτοτήτων, με σκοπό μεταξύ άλλων, την εξαγωγή συμπερασμάτων για τον σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών.H Σταυρούλα Χάτζιου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Μοριακής, Κυτταρικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας και Χημείας στο Πανεπιστήμιο Γέιλ βραβεύεται με το Επιστημονικό Βραβείο για τις Βιοεπιστήμες στον κλάδο των Βιοϊατρικών Επιστημών. Η κ. Χάτζιου στοχεύει στην ανακάλυψη νέων θεραπευτικών εργαλείων για γαστρεντερικές λοιμώξεις και τον καρκίνο του γαστρεντερικού συστήματος συνδυάζοντας χημεία και μικροβιολογία.Ο Ιωάννης Γκιουλέκας, αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Ρομποτικής του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon βραβεύεται με το Επιστημονικό Βραβείο στις Εφαρμοσμένες Επιστήμες Τεχνολογίας στον κλάδο της Τεχνητής Νοημοσύνης. Το έργο του κινείται μεταξύ της τεχνητής νοημοσύνης, της όρασης υπολογιστών και των γραφικών υπολογιστών και εστιάζει στην υπολογιστική απεικόνιση. Μελετάει τον συνδυασμό και την ενσωμάτωση οπτικών, ηλεκτρονικών, και υπολογιστικών τεχνικών, με σκοπό τη δημιουργία συστημάτων απεικόνισης με πρωτοφανείς δυνατότητες.Τέλος, η Μαρία Πετροπούλου, επίκουρη καθηγήτρια Φυσικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, βραβεύεται με το Επιστημονικό Βραβείο για τις Βασικές Επιστήμες στον κλάδο της Φυσικής. Η κ. Πετροπούλου αναζητά λύσεις για θεμελιώδη προβλήματα της Αστροφυσικής, εστιάζοντας στις διεργασίες ακτινοβολίας σε αστροφυσικά πλάσματα, στις διαδικασίες επιτάχυνσης σωματιδίων σε υψηλές ενέργειες και παραγωγής νετρίνων. Η τελετή απονομής των Επιστημονικών Βραβείων 2025 θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο στο Ζάππειο Μέγαρο.

Τα βραβεία

Από το 1992 έως σήμερα, στο πλαίσιο των κοινωφελών σκοπών του Ιδρύματος Μποδοσάκη για την προαγωγή της παιδείας και την ανάδειξη της επιστημονικής αριστείας, 65 Έλληνες και Ελληνίδες επιστήμονες έχουν διακριθεί μέσω του θεσμού των Επιστημονικών Βραβείων, ο οποίος αναδεικνύει το έργο Ελληνίδων και Ελλήνων -κατά την ιθαγένεια ή το γένος- επιστημόνων ηλικίας έως 40 ετών. Κριτήρια για την απονομή των Επιστημονικών Βραβείων Μποδοσάκη αποτελούν η εξαιρετική επίδοση των υποψηφίων στον επιστημονικό τους τομέα στον οποίο έχουν να παρουσιάσουν ολοκληρωμένο έργο, η συμβολή των υποψηφίων στην πνευματική, επιστημονική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας, καθώς και η συμβολή τους, με το ήθος και το έργο τους, στη διεθνή προβολή της Ελλάδας.Κύρια όργανα του θεσμού των Επιστημονικών Βραβείων του Ιδρύματος Μποδοσάκη είναι η Επιτροπή Επιστημονικών Βραβείων και οι Ειδικές Επιτροπές Κρίσεως. Οι υποψήφιοι προτείνονται είτε από επιστήμονες του ιδίου κλάδου, ίδιας ή ανώτερης βαθμίδας, είτε από τα πανεπιστήμια και τα ιδρύματα στα οποία υπηρετούν. Στη συνέχεια, οι Ειδικές Επιτροπές Κρίσεως, οι οποίες συγκροτούνται ειδικά για κάθε κλάδο στον οποίο απονέμεται βραβείο, αξιολογούν τις υποψηφιότητες. Κάθε Ειδική Επιτροπή Κρίσεως υποβάλλει τις προτάσεις της σχετικά με τους επιλεγόμενους από αυτήν υποψήφιους στην Επιτροπή Επιστημονικών Βραβείων, η οποία με τη σειρά της εισηγείται στο διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος τους επικρατέστερους υποψηφίους προς βράβευση.Η Επιτροπή Επιστημονικών Βραβείων αποτελείται από τους Γιάννη Αϋφαντή, καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, Θεοδώρα Βαρβαρίγου, καθηγήτρια στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Νίκο Βέττα, καθηγητή στο Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και γενικό διευθυντή στο Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών, Γιώργο Κόλλια, ακαδημαϊκό, καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνεργαζόμενο ερευνητή στο Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμιγκ», Νάνσυ Μακρή, καθηγήτρια Χημείας και Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Illinois at Urbana-Champaign, Κώστα Μεγήρ, καθηγητή στο Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Γέιλ, Μιχάλη Τριανταφύλλου, καθηγητή Marine Technology του MIT, επισκέπτη ερευνητή στο Woods Hole Oceanographic Institution των ΗΠΑ και διευθυντή του Center for Ocean Engineering, και Θανάση Φωκά, καθηγητή στο Τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Θεωρητικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ.

Στην Επιτροπή Επιστημονικών Βραβείων συμμετέχουν εκ μέρους του Ιδρύματος Μποδοσάκη οι Αθηνά Δεσύπρη, πρόεδρος ΔΣ, και Θεόδωρος Θεοδώρου, καθηγητής στη Σχολή Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, αντιπρόεδρος ΔΣ.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1943822/se-protoporiakes-ereynes-ta-epistimonika-vraveia-toy-idrymatos-mpodosaki-gia-to-2025/

[Δροσος Γεωργιος]

Στη Μαρία Πετροπούλου το Επιστημονικό Βραβείο Ιδρύματος Μποδοσάκη 2025 στον κλάδο της Φυσικής.

Τα Επιστημονικά Βραβεία Ιδρύματος Μποδοσάκη 2025 – Τέσσερις Έλληνες επιστήμονες κάτω των 40 ετών απαντούν στις προκλήσεις του αύριο.Πώς επιταχύνονται τα σωματίδια στα αστροφυσικά πλάσματα; Με ποιους μηχανισμούς εμπλέκεται το γαστρεντερικό σύστημα στη δημιουργία του οξειδωτικού στρες; Μπορούμε να απεικονίσουμε ολόκληρο τον  εγκεφαλικό φλοιό εν ζωή μέσω τεχνικών υπολογιστικής απεικόνισης; Πώς επιδρούν οι κοινωνικές και ομαδικές ταυτότητες στην  εκλογική συμπεριφορά, την επιλογή συντρόφου ή τόπου διαμονής, καθώς και σε φαινόμενα όπως η βία κατά μελών άλλων φυλετικών ομάδων;

Αυτά είναι μόνο κάποια από τα πρωτοποριακά ζητήματα που ερευνούν οι φετινοί βραβευόμενοι με τα Επιστημονικά Βραβεία Ιδρύματος Μποδοσάκη.

Η Μαρία Πετροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Φυσικής στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η οποία βραβεύεται με το Επιστημονικό Βραβείο για τις Βασικές Επιστήμες στον κλάδο της Φυσικής.
Η Μαρία Πετροπούλου αναζητά λύσεις για θεμελιώδη προβλήματα της αστροφυσικής, εστιάζοντας στις διεργασίες ακτινοβολίας σε αστροφυσικά πλάσματα, στις διαδικασίες επιτάχυνσης σωματιδίων σε υψηλές ενέργειες και παραγωγής νετρίνων. Ξεκίνησε την ανεξάρτητη ερευνητική της πορεία το 2020 και έχει σημειώσει εντυπωσιακή πορεία δικών της δημοσιεύσεων με 97 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και με 3.700 αναφορές. Η Αστροφυσική Υψηλών Ενεργειών και η Αστρονομία Πολλαπλών Αγγελιοφόρων, αποτελούν τα κύρια πεδία των ερευνητικών της ενδιαφερόντων. 

H Σταυρούλα Χάτζιου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μοριακής, Κυτταρικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας και Χημείας στο Yale University βραβεύεται με το Επιστημονικό Βραβείο για τις Βιοεπιστήμες στον κλάδο των Βιοϊατρικών Επιστημών.
Στην ανακάλυψη νέων θεραπευτικών εργαλείων για γαστρεντερικές λοιμώξεις και τον καρκίνο του γαστρεντερικού συστήματος στοχεύει η Σταυρούλα Χάτζιου, συνδυάζοντας χημεία και μικροβιολογία. Ο πρωταρχικός στόχος του ερευνητικού προγράμματος του εργαστηρίου της είναι να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο τα βακτηριακά κύτταρα και τα κύτταρα ξενιστές προσαρμόζονται στο οξειδωτικό στρες κατά τη διάρκεια της μόλυνσης, καθώς η προσαρμογή μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη σοβαρών ασθενειών. Η ομάδα της έχει αναδείξει κρίσιμα μονοπάτια και αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς άμυνας για τη βελτίωση της διάγνωσης και της θεραπείας ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων σοβαρών γαστρεντερικών καρκίνων. Έχει πραγματοποιήσει μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά όπως το Nature Chemical Biology και Cell και έχει βραβευθεί μεταξύ άλλων με το Sloan Research Fellowship in Chemistry και το Beckman Young Investigator Award.

Ο Ιωάννης Γκιουλέκας, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Ινστιτούτο Ρομποτικής του Carnegie Mellon University βραβεύεται με το Επιστημονικό Βραβείο στις Εφαρμοσμένες Επιστήμες Τεχνολογίας στον κλάδο της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Το έργο του Ιωάννη Γκιουλέκα κινείται μεταξύ της τεχνητής νοημοσύνης, της όρασης  υπολογιστών και των γραφικών υπολογιστών και εστιάζει στην υπολογιστική απεικόνιση. Μελετάει τον συνδυασμό και την ενσωμάτωση οπτικών, ηλεκτρονικών, και υπολογιστικών τεχνικών, με σκοπό τη δημιουργία συστημάτων απεικόνισης με πρωτοφανείς δυνατότητες. Εφαρμογές της έρευνάς τους συναντάμε στην ιατρική σε συστήματα για τη μη επεμβατική απεικόνιση αγγείων αίματος ή εγκεφαλικών κυττάρων, σε συστήματα οπτικής τομογραφίας για εφαρμογές επίβλεψης και αντιμετώπισης καταστροφών και σε συστήματα που «βλέπουν» γύρω από γωνίες σε εφαρμογές πλοήγησης και παρακολούθησης. Ο Ι. Γκιουλέκας έχει συμβάλει καίρια στην απόδοση για την ογκομετρική απεικόνιση και το έργο του έχει λάβει σημαντική αναγνώριση, καθώς μεταξύ άλλων διακρίσεων έχει λάβει το βραβείο NSF CAREER και Sloan Research Fellowship.

Η Βασιλική Φούκα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Stanford University βραβεύεται με το Επιστημονικό Βραβείο για τις Κοινωνικές Επιστήμες στον κλάδο της Πολιτικής Επιστήμης.
Η Βασιλική Φούκα ερευνά τους παράγοντες που διαμορφώνουν την κοινωνική και πολιτική συμπεριφορά των ανθρώπων και τη διαμόρφωση κοινωνικών και ομαδικών ταυτοτήτων, με σκοπό μεταξύ άλλων, την εξαγωγή συμπερασμάτων για τον σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών. Βασίζεται σε θεωρητικά εργαλεία και μεθόδους από διάφορους κλάδους των κοινωνικών επιστημών, συνδυάζοντας μοντέλα ανθρώπινης συμπεριφοράς από την οικονομική επιστήμη και την κοινωνική ψυχολογία. Εξάγοντας πληροφορίες από ιστορικά δεδομένα, μελετάει την εξέλιξη εννοιών όπως οι κοινωνικές και ομαδικές ταυτότητες στον χρόνο, τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζονται από κρατικές πολιτικές, καθώς και την επίδρασή τους σε κοινωνικές και πολιτικές συμπεριφορές με σημαντικό αντίκτυπο, όπως η εκλογική συμπεριφορά, η επιλογή συντρόφου ή τόπου διαμονής, καθώς και φαινόμενα όπως η βία κατά μελών άλλων φυλετικών ή εθνοτικών ομάδων. Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε κορυφαία επιστημονικά περιοδικά, συμπεριλαμβανομένων των American Political Science Review, Annual Review of Political Science και Review of Economic Studies, ενώ έχει βραβευθεί με το Austin Robinson Memorial Prize, Economic Journal και το Joseph L. Bernd Best Paper Award, Journal of Politics.

πηγή: https://www.bodossaki.gr/epistimonika-vraveia-idrymatos-mpodosaki-2025-tesseris-ellines-epistimones-kato-ton-40-eton-apantoyn-stis-prokliseis-toy-ayrio/

[Δροσος Γεωργιος]

Βραβείο Εξαιρετικής Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας στον καθηγητή Δεμέτζο.

Το σκεπτικό της βράβευσης.

Το «Βραβείο Εξαιρετικής Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας» έλαβε ο καθηγητής Φαρμακευτικής Νανοτεχνολογίας στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Τομέα Φαρμακευτικής Τεχνολογίας ΕΚΠΑ, Κώστας Δεμέτζος.Στην τελετή που έγινε την Τρίτη 8 Απριλίου  2025 στην μεγάλη αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου παραβρέθηκαν ο πρύτανης – καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος, η Σύγκλητος, τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και πλήθος πνευματικών ανθρώπων.Το σκεπτικό της βράβευσης όπως ανακοινώθηκε από τη Σύγκλητο αφορά στην «ακαδημαϊκή αναγνώριση του εξαιρετικού εκπαιδευτικού του έργου και της πολυετούς και αξιέπαινης προσφοράς του στο Πανεπιστήμιο».Μετά την βράβευση του από την Ακαδημία Αθηνών το 2018, ήρθε και αυτή η σημαντική ακαδημαϊκή αναγνώριση για τον καθηγητή Δεμέτζο, από το μεγαλύτερο Πανεπιστημιακό ίδρυμα της χώρας μας.Ο ίδιος ανάφερε ότι η βράβευση αυτή τον τιμά ως άνθρωπο και ως επιστήμονα. Όπως είπε χαρακτηριστικά «Το ‘Βραβείο της Εξαιρετικής Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας’ το αφιερώνω σε όλους τους φοιτητές μου, προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς που στην μακρόχρονη επιστημονική μου πορεία, συνέβαλαν με την αλληλεπίδραση τους μαζί μου στα αμφιθέατρα και στα εργαστήρια, να βρίσκομαι σε συνεχή διανοητική εγρήγορση και σε συνεχή βελτίωση, ως ακαδημαϊκός δάσκαλος και ερευνητής».Εξέφρασε τις ευχαριστίες του στην Σχολή Επιστημών Υγείας, στον Πρύτανη Καθηγητή Γεράσιμο Σιάσο και στη Σύγκλητο του ΕΚΠΑ για την τιμή που του απέδωσαν με το βραβείο αυτό και με την αναγνώριση του εκπαιδευτικού του έργου.

https://www.naftemporiki.gr/society/1949599/vraveio-exairetikis-panepistimiakis-didaskalias-ston-kathigiti-demetzo/