Ελληνες και Ελληνίδες Επιστήμονες.(Πανεπιστήμια)

[Δροσος Γεωργιος]

Αργυρό μετάλλιο & πέντε διακρίσεις για την ελληνική αποστολή στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 2022
Αργυρό μετάλλιο και 2η θέση για την ομάδα Robocores και το ρομποτικό έργο “Pop2SeeSmartClass”, στην κατηγορία Future Innovators Λυκείου.
Τέταρτη στον κόσμο και πρώτη στην Ευρώπη η ελληνική αποστολή. H COSMOTE στηρίζει την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των νέων ως στρατηγικός συνεργάτης του WRO Hellas

Οι ελληνικές ομάδες κατέκτησαν 1 αργυρό μετάλλιο και πέντε διακρίσεις στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής, World Robot Olympiad 2022, έναν από τους πιο σημαντικούς διαγωνισμούς ρομποτικής παγκοσμίως. Τέταρτη στον κόσμο και πρώτη στην Ευρώπη αναδείχθηκε η ελληνική αποστολή, βάσει της συνολικής βαθμολογίας που συγκέντρωσε, ανάμεσα σε 365 ομάδες από 73 χώρες από όλο τον κόσμο.

6η θέση για την ομάδα “Minders” και έργο για ατομική ανακύκλωση που βασίζεται στη μηχανική μάθηση με σύστημα «ανταμοιβής» στον δημότη. Παράλληλα κέρδισαν το βραβείο startup στην κατηγορία Future Innovators Λυκείου.
Η COSMOTE συμβάλλει στην ισότιμη συμμετοχή όλων στη νέα ψηφιακή κοινωνία, στηρίζοντας σταθερά την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των νέων της χώρας μας. Γιατί ένας κόσμος στον οποίο η τεχνολογία είναι προσβάσιμη σε όλους, είναι ένας κόσμος καλύτερος για όλους. Με τις δράσεις της ως στρατηγικός συνεργάτης του WRO Hellas, του Οργανισμού Εκπαιδευτικής Ρομποτικής & Επιστήμης, που είναι ο κύριος φορέας διεξαγωγής διαγωνισμών εκπαιδευτικής ρομποτικής στην Ελλάδα, η COSMOTE έχει ωφελήσει συνολικά περισσότερους από 200.000 μαθητές και καθηγητές.Η ομάδα που έλαβε το αργυρό μετάλλιο στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής WRO 2022, είναι οι Robocores, ενώ οι ομάδες που κατέκτησαν μια θέση στην πρώτη δεκάδα είναι οι: Evripos, YellowSquad, Minders, bitLab, JoFre.Οι Robocores στη 2η θέση για ένα σύστημα που βοηθά μαθητές με προβλήματα όρασης
Αργυρό μετάλλιο στην φετινή Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής κατέκτησε η ομάδα Robocoresαπό την Πάτρα.Οι Αλίκη Ράγκου, ο Κωνσταντίνος Μαζαράκης, ο Γιάννης Ράγκος με προπονητή τον Σπύρο Τσουκαλά και το ρομποτικό έργο “Pop2SeeSmartClass” κατέκτησαν τη 2η θέση ανάμεσα στις 34 ομάδες της κατηγορίας Future Innovators Λυκείου.Πρόκειται για ένα καινοτόμο σύστημα, που βοηθά τους μαθητές με σοβαρά προβλήματα όρασης να έχουν ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση. Αξιοποιώντας σύγχρονα τεχνολογικά μέσα δίνει μια οικονομική λύση σε ένα πρόβλημα της σύγχρονης εκπαίδευσης και της κοινωνίας.Το “Pop2SeeSmartClass” είναι ένα σύστημα δύο φορητών συσκευών. Μιας συσκευής που λειτουργεί ως πληκτρολόγιο Braille για γραφή, αλλά και ως σύστημα ανάγνωσης για Braille. Η μία συσκευή δηλαδή υποστηρίζει ταυτόχρονη γραφή και ανάγνωση. Η δεύτερη συσκευή αποτελείται από μία κάμερα, η οποία τραβάει φωτογραφίες από τον σχολικό πίνακα, από βιβλία, ή και σημειώσεις, και τις μετατρέπει σε κείμενο και μετά σε ήχο. Το σύστημα περιλαμβάνει Bluetooth, WiFi ή κάρτες SD.Συνεπώς, ο χρήστης μπορεί να σκανάρει σημειώσεις από την τάξη και να τις ακούσει, συνδέοντας ένα ηχείο ή ακουστικά. Επιπλέον, μπορεί να υπαγορεύσει κείμενα, καθώς η συσκευή μετατρέπει τον ήχο σε κείμενο.Για την εμπειρία τους από την Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής και τα σχέδιά τους μας μίλησαν οι Robocores:

Τι σημαίνει για εσάς το μετάλλιο στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής;
Το αργυρό μετάλλιο στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής αποτελεί μία υπενθύμιση πως η σκληρή δουλειά, οι θυσίες και οι προσπάθειές μας όλον αυτό τον καιρό απέδωσαν και ανταμείφθηκαν. H εμπειρία της Ολυμπιάδας θα μας μείνει αξέχαστη.

2. Ποια ήταν η πιο μεγάλη πρόκληση κατά τον σχεδιασμό και υλοποίηση του project σας, Pop2See Smart Class;

Η αλήθεια είναι πως κατά τον σχεδιασμό και υλοποίηση του project, Pop2See Smart Class, υπήρξαν πολλές προκλήσεις. Ωστόσο, μία από τις μεγαλύτερες ήταν όταν μία μέρα πριν το διαγωνισμό η βασική συσκευή μας έπαψε να λειτουργεί και προσπαθούσαμε απεγνωσμένα να δούμε τι έφταιγε. Ευτυχώς, όλα πήγαν καλά και προλάβαμε προφανώς να την επιδιορθώσουμε πριν κληθούμε να παρουσιάσουμε μπροστά στους κριτές.

3. Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον; 

Το Pop2See Smart Class πλέον έχει αρχίσει να ξεπερνάει τα όρια ενός μαθητικού project ρομποτικής. Ήδη ετοιμάζουμε ένα πιλοτικό με 10 συσκευές που θα δοθούν σε τυφλούς μαθητές ανά την Ελλάδα για να τις χρησιμοποιήσουν στην καθημερινότητά τους. Οι μέχρι τώρα χρήστες μας έχουν εκφράσει ιδιαίτερη επιθυμία να γίνει το Pop2See προϊόν, πράγμα που θα μελετηθεί εκτενώς προσεχώς.Η  ομάδα Evripos που κατέκτησε την 5η θέση στην κατηγορία Future Engineers με αυτοκίνητο αυτόνομης οδήγησης.
Ελληνικές ομάδες και διακρίσεις
Οι ελληνικές ομάδες που έλαβαν διάκριση και μια θέση στην πρώτη δεκάδα στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής WRO 2022 ήταν οι: Evripos, YellowSquad, Minders, bitLab, JoFre,Συγκεκριμένα, οι ομάδες: Evriposκαι Yellow Squad κατέκτησαν την 5η θέση σε δύο κατηγορίες. Η Evripos με αυτοκίνητο αυτόνομης οδήγησης στην κατηγορία Future Engineers, και η Yellow Squad στην κατηγορία Robo Mission Λυκείου.Έκτη θέση για την ομάδα “Minders” με το “Remind”, ένα έργογια ατομική ανακύκλωση που βασίζεται στη μηχανική μάθηση με σύστημα «ανταμοιβής» στον δημότη, κερδίζοντας παράλληλα το βραβείο startup στην κατηγορία Future Innovators Λυκείου.Η ομάδα bitLabκατατάχθηκε 8η στην κατηγορία RoboSports μετά από 7 νίκες και μόλις 3 ήττες στο τένις με ρομπότ.Η ομάδα JoFre έλαβε την 9η θέση στη κατηγορία RoboMission ΓυμνασίουΟι νέοι που ασχολούνται με την εκπαιδευτική ρομποτική και το STEM μαθαίνουν να αξιοποιούν τις δυνατότητες της τεχνολογίας, να δουλεύουν ομαδικά, να επιλύουν προβλήματα, αλλά και να προτείνουν καινοτόμες λύσεις για την αντιμετώπιση διαφόρων σύγχρονων ζητημάτων.Η Ελλάδα συμμετέχει στις Παγκόσμιες Ολυμπιάδες Ρομποτικής από το 2009, έχοντας μέχρι σήμερα κατακτήσει 7 μετάλλια και 18 θέσεις στην πρώτη δεκάδα.

[Δροσος Γεωργιος]

Ηλεκτρονιακός παλμός αττοδευτερολέπτων.

● Ένα attosecond ή αττοδευτερόλεπτο (συμβολίζεται με as) είναι υποδιαίρεση της μονάδας χρόνου, του ενός δευτερολέπτου (s), και ισούται με 1×10⁻¹⁸ s.
● Συγκριτικά, ένα attosecond είναι για το ένα δευτερόλεπτο, ότι είναι το ένα δευτερόλεπτο για 31,71 δισεκατομμύρια χρόνια (η ηλικία τους σύμπαντος είναι περίπου 14 δισεκατομμύρια χρόνια).
● Ο Ελευθέριος Γουλιελμάκης και οι συνεργάτες του στη Γερμανία, δημιούργησαν έναν ηλεκτρονιακό παλμό που διήρκεσε μόλις τ = (53 as ± 5 as)

Τη δημιουργία του ταχύτερου ηλεκτρονικού σήματος που επιτεύχθηκε ποτέ στην επιστήμη των ηλεκτρονικών, πέτυχαν επιστήμονες στη Γερμανία με επικεφαλής έναν Έλληνα ερευνητή της διασποράς. Ο ηλεκτρονιακός παλμός διήρκεσε μόλις 53 αττοδευτερόλεπτα, δηλαδή 53 δισεκατομμυριοστά του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. Πρόκειται για νέο παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητας στον έλεγχο από τον άνθρωπο των ηλεκτρικών ρευμάτων στα στερεά υλικά, ανοίγοντας νέους δρόμους για καλύτερες επιδόσεις στις τεχνολογίες ηλεκτρονικών και πληροφορικής, καθώς επίσης για την παρακολούθηση φαινομένων του μικροκόσμου.Το πόσο γρήγορα δουλεύει ένας υπολογιστής ή κάποια άλλη ηλεκτρονική συσκευή, εξαρτάται καθοριστικά από το πόσο γρήγορα κινούνται τα ηλεκτρόνια μέσα στα τρανζίστορ των μικροεπεξεργαστών. Η επιτάχυνση αυτής της διαδικασίας είναι κομβική για την εξέλιξη των ηλεκτρονικών και την επέκταση των δυνατοτήτων τους.Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ρόστοκ και το Ινστιτούτο Φυσικής Μαξ Πλανκ στη Στουτγκάρδη, με υπεύθυνο τον Ελευθέριο Γουλιελμάκη, καθηγητή Φυσικής και επικεφαλής της ομάδας Ακραίας Φωτονικής στο Ρόστοκ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature».

https://www.nature.com/articles/s41586-022-05577-1

Ο παλμός που πέτυχαν, είναι τόσο γρήγορος που ανοίγει τον δρόμο για ακόμη πιο ακριβή ηλεκτρονικά μικροσκόπια ικανά να τραβήξουν εικόνες των ηλεκτρονίων, καθώς «πηδούν» ανάμεσα στα άτομα, όπως επίσης και να επιταχύνει τη μετάδοση δεδομένων στα «τσιπάκια» των υπολογιστών.Οι παλμοί των ηλεκτρονίων χρησιμοποιούνται σε μικροσκόπια ή υπολογιστές και όσο πιο βραχείς (γρήγοροι) είναι, τόσο υψηλότερος είναι ο ρυθμός μετάδοσης των πληροφοριών και υψηλότερη η ανάλυση των εικόνων. Ο Ε. Γουλιελμάκης εδώ και χρόνια εργάζεται πάνω ακριβώς σε αυτόν τον στόχο.Το 2016 ο Έλληνας φυσικός της διασποράς είχε πάλι πετύχει μια διπλή πρωτιά σε παγκόσμιο επίπεδο: δημιούργησε τους πιο βραχείς παλμούς φωτός και με αυτούς μέτρησε σε πόσο χρόνο αντιδρούν στο φως τα ηλεκτρόνια που βρίσκονται μέσα στα άτομα της ύλης. Το «φλας» του «αναβόσβηνε» κάθε 380 δισεκατομμυριοστά του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου.Στη συνέχεια, ο Γουλιελμάκης δημιούργησε και μέτρησε το ταχύτερο ηλεκτρικό ρεύμα στο εσωτερικό ενός στερεού υλικού. Χρησιμοποιώντας υπερταχείς παλμούς λέιζερ, επιτάχυνε τα ηλεκτρόνια του ρεύματος, ώστε να κάνουν οκτώ εκατομμύρια δισεκατομμυρίων ταλαντώσεις ανά δευτερόλεπτο, πραγματοποιώντας έτσι ένα νέο ρεκόρ στη συχνότητα του ηλεκτρικού ρεύματος στο εσωτερικό των στερεών υλικών.Τώρα, χρησιμοποιώντας μια παρόμοια τεχνική, πέτυχε ηλεκτρονιακό παλμό 53 αττοδευτερολέπτων που είναι ακόμη πιο σύντομος και από τους υψηλής ταχύτητας παλμούς του φωτός λέιζερ που στόχευσε τα ηλεκτρόνια για να τα απομακρύνει από μια μικροσκοπική μεταλλική ακίδα από βολφράμιο. Όπως ανέφερε, ο ηλεκτρονιακός παλμός-ρεκόρ διήρκεσε το ένα πέμπτο του χρόνου που θα χρειαζόταν ένα ηλεκτρόνιο σε ένα άτομο υδρογόνου για να διαγράψει μια τροχιά πέριξ του πυρήνα του.Μολονότι είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι το φως μπορεί να «ελευθερώσει» τα ηλεκτρόνια από τα μέταλλα –ο Αϊνστάιν ήταν ο πρώτος που εξήγησε το πώς

https://physicsgg.me/2018/09/27/πόσο-διαρκεί-το-φωτοηλεκτρικό-φαινόμ/

– η όλη διαδικασία είναι τρομερά δύσκολη στον χειρισμό της. Το ηλεκτρικό πεδίο του φωτός αλλάζει την κατεύθυνσή του περίπου ένα εκατομμύριο δισεκατομμύρια φορές το δευτερόλεπτο, καθιστώντας έτσι πολύ δύσκολη την ελεγχόμενη από φως λέιζερ «εκτίναξη» των ηλεκτρονίων από την επιφάνεια των μετάλλων. Για να ξεπεράσουν το πρόβλημα, ο Γουλιελμάκης και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν μια τεχνική που είχαν οι ίδιοι αναπτύξει, ενώ παράλληλα ανέπτυξαν ένα νέο είδος κάμερας που μπορεί να «πιάσει» τα ηλεκτρόνια, καθώς αστραπιαία το λέιζερ τα «εκτοξεύει» από το μέταλλο προς το κενό.

Νέες προοπτικές και εφαρμογές για το μέλλον

Όπως ο κ.Γουλιελμάκης δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «ο ακριβής έλεγχος της κίνησης ηλεκτρονίων με την χρήση λέιζερ σε συνδυασμό με την νανοτεχνολογία, ίσως επιτρέψει στο κοντινό μέλλον την ανάπτυξη μιας νέας κατηγορίας ηλεκτρονικών συσκευών με ασύγκριτα υψηλότερες δυνατότητες από τις σημερινές. Τα προσεχή χρόνια σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε τους ηλεκτρονιακούς παλμούς αττοδευτερολέπτων σαν βιντεοκάμερες υψηλής ταχύτητας και ευκρίνειας για να καταγράψουμε και να κατανοήσουμε πολύπλοκα φαινόμενα στο εσωτερικό της ύλης. Πολλά από αυτά τα φαινόμενα είναι ασύλληπτα γρήγορα, μόνο μια τεχνολογία σαν αυτή που αναπτύξαμε, μπορεί δυνητικά να τα παρατηρήσει σε πραγματικό χρόνο».«Η άμεση και αποτελεσματική χρήση νέων υλικών στην τεχνολογία της πληροφορίας, στην χημεία και στην προστασία του περιβάλλοντος εξαρτάται σημαντικά από την λεπτομερή κατανόηση των ιδιοτήτων των υλικών αυτών. Έχουμε την πεποίθηση ότι οι υπερταχείς παλμοί ηλεκτρονίων μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην αποκάλυψη πολλών μυστικών του μικρόκοσμου», πρόσθεσε ο Έλληνας επιστήμονας, ο οποίος είναι επίσης μέλος (εξωτερικού) του συμβουλίου διοίκησης του Πανεπιστήμιου των Ιωαννίνων.Σύμφωνα με τον ίδιο, «ο ηλεκτρονιακός παλμός αττοδευτερολέπτων θα βοηθήσει προκειμένου η ανάλυση της εικόνας ενός ηλεκτρονικού μικροσκοπίου να είναι αρκετά γρήγορη, ώστε να καταγράψει τα ηλεκτρόνια εν κινήσει. Αν δημιουργήσουμε ηλεκτρονικά μικροσκόπια που χρησιμοποιούν ηλεκτρονιακούς παλμούς αττοδευτερολέπτων, τότε θα έχουμε επαρκή ανάλυση όχι μόνο για να δούμε τα άτομα σε κίνηση, κάτι που είναι ασφαλώς συναρπαστικό, αλλά να δούμε ακόμη και τα ηλεκτρόνια να πηδάνε μεταξύ των ατόμων».Ο κ. Γουλιελμάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1975, αποφοίτησε από το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης το 2000 και πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου το 2005. Από το 2010 ήταν επικεφαλής της Ομάδας Αττοηλεκτρονικής του Εργαστηρίου Αττοφυσικής του Ινστιτούτου Κβαντικής Οπτικής Μαξ Πλανκ στο Γκάρτσινγκ της Γερμανίας, ενώ σήμερα είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου του Ρόστοκ. Μεταξύ άλλων διακρίσεων, το 2007 τιμήθηκε με το βραβείο «Γ. Φωτεινού» της Ακαδημίας Αθηνών, το 2012 με το βραβείο «Γκούσταβ Χερτς» της Γερμανικής Φυσικής Εταιρείας και το 2015 με το βραβείο «Ρέντγκεν» του Πανεπιστημίου Γιούστους Λίμπιγκ του Γκίσεν.

https://physicsgg.me/2023/01/26/ηλεκτρονιακός-παλμός-αττοδευτερολέπ/

[Δροσος Γεωργιος]

Το… μικροπαραμύθι που έγινε πραγματικότητα

Πώς το project Microgreens-Magicgreens, που αφορά την καλλιέργεια μικρολαχανικών, έφερε στο σχολείο μας μια σειρά διακρίσεων, με κορυφαία – μέχρι στιγμής – την πρώτη θέση στο Φεστιβάλ Νεανικής Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της Ευρώπης

Μια νεοφυή (startup) επιχείρηση, που κατέκτησε μάλιστα τη θέση της καλύτερης μαθητικής επιχείρησης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, κέρδισαν τη χρονιά που πέρασε οι μαθητές και οι μαθήτριες του 2ου Πειραματικού Γυμνασίου Κιλκίς, που αποφάσισαν να… διαφημίσουν την υγιεινή διατροφή. Στην αναζήτησή τους αυτή προβληματίστηκαν για το πώς θα μπορέσουν να δώσουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να έχουν άμεση πρόσβαση στην καλλιέργεια και στην κατανάλωση μικρολαχανικών, πλούσιων σε περιεκτικότητα θρεπτικών συστατικών και με μεγάλη διατροφική αξία.Με οδηγό λοιπόν την ιδέα αυτή, και μικρά αλλά σταθερά βήματα, δημιούργησαν μια startup επιχείρηση που τελικά τους οδήγησε στην κορυφή της Ευρώπης κατακτώντας τον τίτλο της καλύτερης μαθητικής startup επιχείρησης για το έτος 2022 στο μεγαλύτερο Φεστιβάλ Νεανικής Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας «GEN-E» που έγινε στο Ταλίν της Εσθονίας.

 

 

Το χρονικό της επιτυχίας

Ολα ξεκίνησαν με την έναρξη της σχολικής χρονιάς 2021-2022, όταν το σχολείο μας έγινε Πειραματικό. Τι σήμαινε αυτό; Οτι αρχίσαμε να συζητούμε, να ερευνούμε και να προβληματιζόμαστε καθώς δημιουργήθηκαν όμιλοι δραστηριοτήτων με διάφορα θέματα. Σκοπός τους ήταν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των μαθητών και να τους δώσουν την ευκαιρία να αναπτύξουν τα ταλέντα, τις ιδέες, τα ενδιαφέροντα που πιθανότατα είχαν, αλλά ποτέ δεν μπόρεσαν να εκφράσουν, κατά τη διάρκεια της καθημερινής και συχνά μονότονης μαθητικής ρουτίνας τους. Ενας τέτοιος ήταν και ο όμιλος δημιουργικότητας και καινοτομίας Microgreens- Magicgreens με υπεύθυνους καθηγητές την κυρία Ελένη Σιδηροπούλου και τον κ. Σταύρο Κατσάρωνα. Στο πλαίσιο των συναντήσεών του λοιπόν, οι μαθητές διαφόρων ηλικιών ασχολήθηκαν με την υγιεινή διατροφή καθώς και την αναζήτηση προτάσεων για τη λύση του προβλήματος των κακών διατροφικών συνηθειών που συναντάμε σήμερα συχνά στα παιδιά αλλά και στους μεγαλύτερους. Ετσι τα μέλη του όμίλου θέλησαν να δημιουργήσουν μια μικρή καλλιέργεια, που θα αναπτύσσεται όμως εύκολα και γρήγορα, ακόμα και μέσα στην κουζίνα μας, με χαμηλό κόστος και πλούσια θρεπτική αξία. Και η ιδέα ήρθε: Τα μικρολαχανικά!

Τι είναι τα μικρολαχανικά

Τα μικρολαχανικά είναι βρώσιμα λαχανικά, όσπρια και σιτηρά που καλλιεργούνται για πολύ μικρό χρονικό διάστημα – μέχρι να αναπτυχθούν οι κοτυληδόνες – όχι στο έδαφος αλλά σε δοχεία σποράς και ανάπτυξης φυτών, ακόμα και σε εσωτερικό χώρο, και έχουν χαμηλό κόστος παραγωγής. Αν και είναι μικρά σε μέγεθος, έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία και βιταμίνες. Χρησιμοποιούνται κυρίως σε υπερβιταμινούχες σαλάτες και gourmet πιάτα, αλλά πλέον και σε καθημερινή κατανάλωση ως συστατικά σε πολλές συνταγές. Πληρούν λοιπόν όλες τις προδιαγραφές των αναζητήσεων του ομίλου μας.Επόμενο στάδιο ήταν η υλοποίηση του σχεδίου… Η ομάδα εκμεταλλεύτηκε έναν άδειο χώρο δίπλα στο σχολείο για να στεγάσει την επιχείρηση. Εκεί βρήκαν στοιβαγμένους πύργους από παλιούς υπολογιστές προς απόσυρση και με αφορμή τα σεμινάρια της κυκλικής οικονομίας που παρακολούθησαν αποφάσισαν να τους επαναχρησιμοποιήσουν. Πώς; Με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών και των ειδικών επιστημόνων και συμβούλων τους, που τους έφεραν σε επαφή για τη χρήση του Internet of Things, της έξυπνης γεωργίας και των σωστών συνθηκών καλλιέργειας των μικρολαχανικών. Ετσι, σύντομα οι παλιοί πύργοι υπολογιστών μετατράπηκαν σε πλήρως αυτοματοποιημένους, καλαίσθητους θαλάμους καλλιέργειας μικρολαχανικών, τους οποίους ο καθένας θα ήθελε να έχει στην κουζίνα του.

 

Στον δρόμο για την Ευρώπη

Με αυτή την ιδέα να έχει υλοποιηθεί, τα μέλη της ομάδας αποφάσισαν να δηλώσουν συμμετοχή στον 17ο διαγωνισμό «Καλύτερη μαθητική εικονική επιχείρηση της χρονιάς», μια διοργάνωση του Σωματείου Επιχειρηματικότας Νέων (Junior Achivement Greece). Κανείς τους βέβαια δεν φανταζόταν πως σύντομα θα ονομάζονταν «μικροεπιχειρηματίες» και το… παραμύθι θα ξεπερνούσε κάθε προσδοκία.Οι μαθητές και οι μαθήτριες που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα αυτό, έπειτα από σκληρή δουλειά και πολλές δυσκολίες που αντιμετώπισαν, τον Ιανουάριο του 2022 πέτυχαν τον στόχο τους και είχαν κιόλας έτοιμο τον πρώτο τους «Microwonder», τον έξυπνο πύργο μέσα στον οποίο καλλιεργούνται τα μικρολαχανικά. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του είναι τα εξής: Ο θάλαμος Microwonder είναι ένα πλήρως αυτοματοποιημένο θερμοκήπιο ανάπτυξης και καλλιέργειας μικρολαχανικών/superfoods, που εξασφαλίζει τις ιδανικότερες συνθήκες ανάπτυξης σύμφωνα με τον δείκτη VPD (Vapor Pressure Deficit), στον μικρότερο χρόνο, για τη συγκομιδή και τη διασφάλιση της ποιότητας παραγωγής. Αποτελεί μάλιστα την ιδανική λύση τόσο για οικιακή καλλιέργεια μικρολαχανικών όσο και για εστιατόρια, ξενοδοχεία και όπου αλλού υπάρχει αυτή η απαίτηση.Ταυτόχρονα, όλη η επεξεργασία των στοιχείων γίνεται με τη χρήση ενός ψηφιακού αρχείου (cloud) του IoT (Internet of Things) που παρέχει στον χρήστη διαρκή πρόσβαση στα δεδομένα της καλλιέργειας και στον έλεγχο αυτής. Η δημιουργία, λοιπόν, του θαλάμου αυτού έγινε με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, καθιστώντας τον έτσι μοναδικό και πρωτοποριακό.

 

Η ώρα της προώθησης

Βέβαια, όσο καλό και αν είναι ένα προϊόν, η διαφήμισή του και το marketing των ειδικών του είναι αυτά που το προωθούν και το κάνουν γνωστό στο κοινό. Για να γνωρίσουν το σχολείο και η πόλη μας τη μοναδική αυτή δημιουργία, στις 14 Φεβρουαρίου, την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, το τμήμα marketing της επιχείρησης που έκανε τα πρώτα της βήματα μοίρασε σάντουιτς σε σχήμα καρδιάς με βασικό συστατικό τα μικρολαχανικά. Και μάλιστα δημιούργησε στη συνέχεια ένα ερωτηματολόγιο για τους καταναλωτές, οι περισσότεροι από τους οποίους απάντησαν πως δεν είχαν ξαναδοκιμάσει και πως αν μπορούσαν θα αγόραζαν συνέχεια μικρολαχανικά (superfoods). Με αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, ο κόσμος άρχισε να γνωρίζει τους Microgreens-Magicgreens και να στηρίζει την προσπάθειά τους. Το αποτέλεσμα ήταν για όλους εντυπωσιακό: Ενα ολόκληρο σχολείο, μια ολόκληρη πόλη συμπαραστάθηκαν και ενθάρρυναν μια ομάδα μαθητών που διεκδικούσαν κάτι πρωτόγνωρο για αυτούςΔημιουργώντας ένα βίντεο όπου περιέγραφαν την πρωτότυπη ιδέα τους και την υλοποίησή της κατάφεραν, τον Μάρτιο του χρόνου που πέρασε, να κερδίσουν και το βραβείο για το καλύτερο Promo Video Εικονικών Επιχειρήσεων 2022 ύστερα από ψηφοφορία του κοινού. Ετσι, λοιπόν, πέρασαν αυτόματα στην δεκάδα του τελικού ελληνικού διαγωνισμού του Μαΐου.

 

Η έκθεση και η Αθήνα

Εναν μήνα πριν φύγουν για τον διαγωνισμό, στις 3 Απριλίου 2022, οι μικροεπιχειρηματίες πήραν μέρος στην 30ή Διεθνή Εκθεση Τροφίμων και Ποτών «Detrop Boutique», όπου παρουσίασαν το προϊόν τους σε πλήθος κόσμου, ανάμεσά στους οποίους βρίσκονταν γνωστοί σεφ και εκπρόσωποι φορέων της πολιτικής ζωής του τόπου. Εκεί, οι επισκέπτες ενημερώθηκαν για το προϊόν που στηρίζεται στους πυλώνες της κυκλικής οικονομίας, της αστικής καλλιέργειας, της έξυπνης γεωργίας και της υγιεινής διατροφής. Οι μαθητές και οι μαθήτριες, δε, είχαν τη δυνατότητα να κάνουν και σημαντικές συναντήσεις, να καλλιεργήσουν το έδαφος για μελλοντικές συνεργασίες με τους προσκεκλημένους εμπορικούς επισκέπτες, ενώ διεύρυναν τον κατάλογο τον πελατών τους με νέες εμπορικές συμφωνίες!Μέχρι τον τελικό διαγωνισμό βέβαια κανείς δεν ξεκουράστηκε: διοργανώθηκε σειρά δράσεων στο σχολείο, οι νέοι δούλευαν καθημερινά, αδιάκοπα, πέρα και από τις ώρες του ομίλου για να καταφέρουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Στις 13 Μαΐου οι μαθητές και μαθήτριες ταξίδεψαν από το Κιλκίς και έφτασαν στην Αθήνα, στον τελικό διαγωνισμό μαθητικής επιχειρηματικότητας που έγινε στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η αγωνία αλλά και ο ενθουσιασμός με όλη τη διαδικασία, τεράστια. Ο κόπος τους ανταμείφθηκε, κέρδισαν τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Εικονικής Επιχείρησης 2022 και άρχισαν να ετοιμάζουν τις βαλίτσες τους για το Ταλίν της Εσθονίας. Κανείς βέβαια δεν μπορούσε να το πιστέψει πως η ομάδα από το Κιλκίς ήταν αυτή που θα εκπροσωπούσε ολόκληρη την Ελλάδα στην Ευρώπη! Το παραμύθι θα μπορούσε να τελειώσει εδώ έχοντας ένα καταπληκτικό φινάλε, και όμως υπήρξε και συνέχεια…

 

Και τελικά «πρωταθλητές» της ΕΕ

Στις 12 Ιουλίου ξεκίνησε το μεγαλύτερο Φεστιβάλ Νεανικής Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της Ευρώπης, το «GEN-E» 2022, του JA Europe. Οι μαθητές και οι μαθήτριες του 2ου Πειραματικού Γυμνασίου Κιλκίς έφτασαν στο Ταλίν. Εκεί συμμετείχαν σε παιχνίδια, συνεντεύξεις, επικοινώνησαν με νέους από όλη την Ευρώπη, απέκτησαν εικόνες, εμπειρίες, γνωριμίες που θα θυμούνται για όλη τους τη ζωή. Στις 13 Ιουλίου οι 41 υποψήφιοι παρουσίασαν τα προϊόντα τους. Οι κριτές, ενθουσιασμένοι από την ιδέα της αποστολής του Κιλκίς, της έδωσαν στις 14 Ιουλίου το πρώτο βραβείο κάνοντας πρωταθλήτρια Ευρώπης τη μαθητική νεοφυή επιχείρηση Microgreens-Magicgreens.Οι… Microgreens κατάφεραν να ξεχωρίσουν ανάμεσα σε 41 υποψηφιότητες από όλη την Ευρώπη και να κατακτήσουν το πρώτο πανευρωπαϊκό βραβείο, το «χρυσό μετάλλιο», στο μεγαλύτερο Φεστιβάλ Νεανικής Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της Ευρώπης. Ποιος θα είχε προβλέψει καλύτερο τέλος σε αυτό το παραμύθι; Ενα παραμύθι με πρωταγωνιστές μαθητές και καθηγητές ενός σχολείου μιας μικρής πόλης της Ελλάδας, χωρίς εμπειρία από διαγωνισμούς και μεγάλες διοργανώσεις, με συμπαραστάτες μια ολόκληρη πόλη. Ενα παραμύθι που δεν χρειάστηκε οι ήρωες να χρησιμοποιήσουν όπλα, μαγικά φίλτρα για να βρουν τον θησαυρό. Χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν το μεράκι τους, το μυαλό τους, σκληρή δουλειά, συνεργασία και πείσμα για να κατορθώσουν αυτό που φάνταζε ακατόρθωτο. Ενα παραμύθι που γεμίζει με περηφάνια και ενθουσιασμό μια ολόκληρη κοινωνία και αποδεικνύει πως όταν τα παιδιά θέλουν μπορούν να κάνουν πραγματικά θαύματα! Η επιχειρηματική αυτή ομάδα αποτελείται από τον Παναγιώτη Καρατζά, τον Κωνσταντίνο Κουκάκη, τον Χάρη Κολιούσκα, τον Αλέξανδρο Κατσαρώνα, τη Μαρία Δούρου, τη Χριστίνα Κεχαγιά κ.ά., καθώς και τους εκπαιδευτικούς Ελένη Σιδηροπούλου και Σταύρο Κατσαρώνα.

 

Νέες τιμές, νέες προκλήσεις

Η ομάδα Micogreens-Magicgreens τιμήθηκε για τα κατορθώματά της και από το υπουργείο Παιδείας, ενώ είδαν τα ονόματά τους ανάμεσα στους πιο υποσχόμενους νέους επιχειρηματίες της Ελλάδας, μπαίνοντας στη λίστα «Forbes 30 under 30». Στις 14 Φεβρουαρίου 2023 η επιχειρηματική ομάδα Microgreens-Magicgreens θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον παγκόσμιο διαγωνισμό «De La Vega Global Entrepreneurship Award». Και το παραμύθι συνεχίζεται…

https://www.tovima.gr/printed_post/to-mikroparamythi-poucregine-pragmatikotita/

[Δροσος Γεωργιος]

Χαρτί από βακτήρια δημιούργησαν δύο Έλληνες επιστήμονες.

Κατάφεραν να φτιάξουν χαρτί από βακτήρια. Αξιοποίησαν τη γνώση από το Πανεπιστήμιο, τα εργαστήρια, αλλά και δικά τους πειράματα.Ο βιολόγος Παναγιώτης Δημητρίου από την Χαλκίδα, που συνεχίζει τις σπουδές και είναι φοιτητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και ο βιολόγος Γιώργος Ζωχιός, από την Σαντορίνη που κάνει μεταπτυχιακό στην Βιοτεχνολογία στο ΕΚΠΑ, αναζητούσαν ένα φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο για τη δημιουργία χαρτιού και πέτυχαν τον στόχο τους.Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Παναγιώτης Δημητρίου, αναφέρθηκε στις αναζητήσεις και τους προβληματισμούς για την προστασία του περιβάλλοντος.

«Με τον Γιώργο Ζωχιό, γνωριστήκαμε, ως φοιτητές στο Βιολογικό Αθηνών. Ήμασταν συμφοιτητές για 2 χρόνια. Γίναμε αμέσως φίλοι και περνάγαμε τον χρόνο μας, κάνοντας πειράματα.Κάποια στιγμή, κάτσαμε και σκεφτήκαμε, πόσα δέντρα κόβονται για χαρτί, που όλοι χρησιμοποιούμε και σκεφτήκαμε να βρούμε έναν πιο φιλικό τρόπο για το περιβάλλον. Τότε στον Γιώργο ήρθε η ιδέα να χρησιμοποιήσουμε βακτήρια».Ωστόσο δεν παραλείπει να επισημαίνει πως καταστρέφονται δάση για την παραγωγή χαρτιού λέγοντας:«Όλοι μας γνωρίζουμε, πόσο σημαντικό είναι το χαρτί στην καθημερινότητα μας. Αυτό που όμως δεν γνωρίζουμε, είναι το πόσα δέντρα κόβονται για τη δημιουργία του. Ένα κιλό χαρτί, απαιτεί 3 φορές το βάρος του σε δέντρα. Φανταστείτε, ότι μόνο και μόνο για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι ετησίως κόβεται ένα δάσος, 10 φορές το μέγεθος της Πάρνηθας. 

Σήμερα περίπου 15 δισεκατομμύρια δέντρα, κόβονται ή καίγονται κάθε χρόνο και από αυτά, μόνο τα 5 δισεκατομμύρια ξαναφυτεύονται ή ξαναφυτρώνουν μόνα τους. Έτσι, κάθε χρόνο εκτιμάται ότι υπάρχει καθαρή απώλεια 10 δισεκατομμυρίων δέντρων και μειώνεται κατά το 0,3% περίπου ο δασικός πλούτος της Γης».Τα πειράματα ξεκίνησαν στο σπίτι του Γιώργου Ζωχιού στην ΑθήναΌπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Δημητρίου, σε «γενικές γραμμές με απλά λόγια, η διαδικασία είναι η εξής: Αναπτύσσουμε τα βακτήρια σε ένα δοχείο, σε κατάλληλο θρεπτικό υλικό και αυτά παράγουν ένα μείγμα το οποίο περιέχει ινίδια κυτταρίνης. Τα ινίδια αυτά, τα συλλέγουμε, τα καθαρίζουμε από κυτταρικά υπολείμματα, και προσθέτουμε υλικά που καθορίζουν το χρώμα και την υφή. Τα αφήνουμε να στεγνώσουν, ώστε να πάρουμε χαρτί, ίδιο με αυτό που χρησιμοποιούμε καθημερινά».Ο Παναγιώτης Δημητρίου και ο Γιώργος Ζωχιός, συμμετέχουν ως ομάδα στον 1ο Φοιτητικό Διαγωνισμό Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας. Μάλιστα έχουν φτάσει στην τελευταία φάση, αποτελώντας μία από τις δέκα τελικές ομάδες. 

Πριν δύο χρόνια ο Παναγιώτης και ο Γιώργος, έφτιαξαν, την TrueMed, μια επιστημονική συγγραφική ομάδα υγείας, στην οποία μπορούν φοιτητές να γράφουν άρθρα ,βασισμένα σε έγκυρες πηγές. Ήδη μέσα σε δύο χρόνια περισσότεροι από 100 φοιτητές,, έχουν γράψει άρθρα που στόχο έχουν να ενημερώσουν έγκυρα τον κόσμο για θέματα υγείας.

https://www.in.gr/2023/03/11/b-science/perivallon-b-science/xarti-apo-vaktiria-dimiourgisan-dyo-ellines-epistimones/

[Δροσος Γεωργιος]

Τεχνητή νοημοσύνη με ελληνική συμμετοχή τα βάζει με θανατηφόρο καρκίνο του εγκεφάλου.

Σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που εκπαιδεύτηκε με απεικονιστικές εξετάσεις χιλιάδων ασθενών βελτιώνει την ακρίβεια της χαρτογράφησης όγκων στον εγκέφαλο, αναφέρει η μεγάλη ερευνητική ομάδα που το δοκίμασε, στην οποία περιλαμβάνονται και ερευνητές του Πανεπιστημίου Πατρών.Η μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο έγκριτο περιοδικό Nature Communications,

https://www.nature.com/articles/s41467-022-33407-5#Sec9

αφορά το διαβόητο γλοιοβλάστωμα, τον πιο συχνό και πιο επιθετικό καρκίνο του εγκεφάλου.Για την αντιμετώπισή του με χειρουργείο ή ακτινοθεραπεία, οι γιατροί πρέπει να γνωρίζουν τα ακριβή όρια του όγκου, αφενός για να αποφύγουν την καταστροφή υγιούς ιστού, αφετέρου για να βεβαιωθούν ότι η θεραπεία καταστρέφει όλα τα καρκινικά κύτταρα.Η μελέτη, με συντονιστή τον δρ Σπιρίδωνα Μπάλα του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, περιγράφει τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα δοκιμή τεχνητής νοημοσύνης για την αντιμετώπιση του γλοιοβλαστώματος, ένα μεγάλο εγχείρημα στο οποίο συνεργάστηκαν 71 ερευνητικά κέντρα σε όλο τον κόσμο.Το μοντέλο μηχανικής μάθησης, με την ονομασία Federated Tumor Segmentation ή FeTS, εξέτασε 3,7 εκατομμύρια τομογραφίες εγκεφάλου από 6.314 ασθενείς.Συγκριτικά με άλλα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, το FeTS προσφέρει 33% μεγαλύτερη ακρίβεια στην αναγνώριση των ορίων του όγκου, αναφέρει η μεγάλη ερευνητική ομάδα, στην οποία συμμετείχαν οκτώ ερευνητές του Πανεπιστημίου Πατρών (Δημήτριος Καρδαμάκης, Πέτρος Ζαμπάκης, Βασίλειος Παναγιωτόπουλος, Παναγιώτης Τσίγκανος, Ηλίας Χαλιάσσος,  Ευαγγελία Ζαχαράκη, Σωτήρης Αλεξίου, Κωνσταντίνος Μουστάκας).Η προσέγγιση που ακολούθησε η μελέτη ονομάζεται Federated Learning (συνεργατική κατανεμημένη μάθηση, σε ελεύθερη απόδοση) και αφορά τον καταμερισμό της επεξεργασίας των δεδομένων σε επιμέρους κέντρα, χωρίς να μεταφέρονται εκτός νοσοκομείου τα δεδομένα των ασθενών.Το Federated Learning «αφορά ένα δίκτυο σταθμών επεξεργασίας σε διαφορετικές τοποθεσίες όπου ο κάθε σταθμός επιλύει ένα μέρος του προβλήματος […] Είναι σημαντικό για τα νοσοκομεία γιατί δε χρειάζεται να παραδώσουν ευαίσθητα δεδομένα για επεξεργασία από τρίτους» εξηγεί στο in.gr ο Κωνσταντίνος Μουστάκας, καθηγητής του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας.Η επιτυχία της μελέτης, προσθέτει, «είναι μία απόδειξη ότι η τεχνητή νοημοσύνη δίνει πλέον νέες προοπτικές, τόσο στην επίλυση προβλημάτων της Ιατρικής όσο και στους τρόπους συνεργασίας ερευνητικών και κλινικών κέντρων της υφηλίου».

https://www.in.gr/2023/03/27/b-science/episthmes/texniti-noimosyni-elliniki-symmetoxi-ta-vazei-thanatiforo-karkino-tou-egkefalou/

[Δροσος Γεωργιος]

Καρκίνος: Μοντέλο «κόβει» το 40% των υποψηφίων για προληπτικό έλεγχο

Ομάδα 16 ερευνητών με επικεφαλής Έλληνες καθηγητές, αναζητά τους επιλέξιμους υποψηφίους για ετήσιο προληπτικό έλεγχο με αξονική τομογραφία χαμηλής ακτινοβολίας.

Αδιαμφησβήτητα είναι τα οφέλη του προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο, όμως σε ότι αφορά τον καρκίνο του πνεύμονα, ο έλεγχος δεν μπορεί να αφορά το σύνολο του πληθυσμού, καθώς πρόκειται για μια ακριβή εξέταση – αξονική τομογραφία. Μάλιστα, επειδή υπάρχει και το στοιχείο της ακτινοβολίας, οι ειδικοί αναζητούν το προφίλ των ατόμων που θα πρέπει να υποβάλλονται στον ετήσιο έλεγχο, προκειμένου να έχουμε τα βέλτιστα αποτελέσματα με το μικρότερο κόστος, τόσο από πλευράς δαπάνης, όσο και από πλευράς ασφάλειας όσων καλούνται να εξετασθούν προληπτικά.Σίγουρα ο έλεγχος αφορά τους καπνιστές, ηλικίας τουλάχιστον 50-55 ετών, όμως επιμέρους λεπτομέρειες του ιστορικού του κάθε ενδιαφερόμενου είναι αυτές που θα κάνουν τελικά τη διαφορά και θα ορίζουν τον βαθμό κινδύνου, ώστε οι θεράποντες γιατροί να συστήσουν αξονική τομογραφία χαμηλής ακτινοβολίας.Στην αναζήτηση των κριτηρίων αυτών η Ειδική Ομάδα Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ (USPSTF) ανανέωσε το 2021 τις συστάσεις της για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του πνεύμονα για έχοντας προηγουμένως προχωρήσει στην αξιολόγηση στρατηγικών για την επιλογή ατόμων με βάση τον προσωπικό κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα (στρατηγικές βάσει μοντέλου κινδύνου). Η συγκεκριμένη ειδική ομάδα, υπογράμμισε παράλληλα την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα σχετικά με τα οφέλη και τις βλάβες του προσυμπτωματικού ελέγχου βάσει μοντέλου κινδύνου.Οι συστάσεις αφορούν ετήσια αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης βάσει στρατηγικής που στηρίζεται σε συγκεκριμένα μοντέλα κινδύνου και ξεκινούν τον προσυμπτωματικό έλεγχο στην ηλικία των 50 ή 55 ετών και τον σταματούν στην ηλικία των 80 ετών. Το κατώφλι κινδύνου 6ετίας, υπολογίζεται από το μοντέλο PLCOm2012 και επιλέξιμοι για ετήσιο προληπτικό έλεγχο είναι οι καπνιστές πρώην και νυν, που ο κίνδυνός τους διαπιστώνεται πως βρίσκεται μεταξύ 0,5% και 2,2%, ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τις συνήθειες καπνίσματος, τον χρόνο διακοπής του τσιγάρου κλπ.

Η μελέτη

Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Annals of Internal Medicine,

https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/M22-2216?utm_source=cmpnr&utm_campaign=lfa_230207_a&utm_content=3&cmp=1&utm_medium=email

με τη συμμετοχή Ελλήνων επιστημόνων επιχειρεί να διαχωρίσει ποιο είναι το κατώφλι κινδύνου, πέρα από το οποίο είναι απολύτως απαραίτητος ο προσυμπτωματικός έλεγχος καρκίνου του πνεύμονα με βάση το παραπάνω μοντέλο κινδύνου και πώς αναλύεται ο συνδυασμός κόστους-αποτελεσματικότητας.Πρώτος συγγραφέας της μελέτης ήταν ο Ιάκωβος Τουμάζης, PhD, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Έρευνας Υπηρεσιών Υγείας, Κέντρο Καρκίνου MD Anderson του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Χιούστον και ανώτερες συγγραφείς η καθηγήτρια  Βιοϊατρικών Επιστημών το Πανεπιστημίου Στάνφορντ Σύλβια Κ. Πλευρίτη και η Αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Ποσοτικών επιστημών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ Σάμερ Χάν.Οι ειδικοί διερεύνησαν τα βέλτιστα όρια κινδύνου, αξιολογώντας και συγκρίνοντας τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των στρατηγικών προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του πνεύμονα με βάση συγκεκριμένο μοντέλο κινδύνου έναντι της σύστασης της Ειδικής Ομάδας Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ.Πληθυσμός στόχος ήταν ομάδα πληθυσμού που γεννήθηκε το 1960 στις ΗΠΑ και για χρονικό ορίζοντα 45 ετών.Όπως διαπιστώθηκε πιο αποδοτική στρατηγική ήταν αυτή του προσυμπτωματικού ελέγχου όσων βρίσκονταν με όριο κινδύνου εξαετίας από 1,2% και πάνω (μέχρι το 2,2% που συστήνει η ειδική ομάδα).Σε αυτόν τον πληθυσμό, ο λόγος κόστους – αποτελεσματικότητας ήταν κάτω από 100.000 δολ. ανά έτος ποιοτικής ζωής (QALY).Συγκεκριμένα, η στρατηγική με όριο κινδύνου 1,2% είχε λόγο κόστους – αποτελεσματικότητας 94.659 δολ. (εύρος διακύμανσης από 72.639 έως 156.774 δολ.), αποδίδοντας περισσότερα QALY με μικρότερο κόστος από τη σύσταση της ειδικής ομάδας USPSTF, ενώ είχε παρόμοιο επίπεδο κάλυψης ελέγχου κατ΄ άτομο 21,7% έναντι 22,6% της ομάδας USPSTF.Καταλήγοντας, οι ερευνητές συμπέραναν πως ο προσυμπτωματικός έλεγχος βάσει μοντέλου κινδύνου είναι πιο οικονομικός από τη σύσταση της ομάδας USPSTF, επομένως δικαιολογεί περαιτέρω εξέταση.Στη μελέτη συμμετείχαν επίσης: η Pianpian Cao και ο Jihyoun Jeon, από το Τμήμα Επιδημιολογίας του Πανεπιστήμιο του Michigan, οι Koen de Nijs και Kevin ten Haaf, από το Erasmus MC–University Medical Center του Ρότερνταμ στην Ολλανδία, ο Mehrad Bastani, επίκουρος καθηγητής στο Ινστιτούτο Ιατρικών Ερευνών Feinstein του Manhasset της Νέας Υόρκης , ο Vidit Munshi, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης από το Τμήμα Ακτινολογίας του Γενικού Νοσοκομείου Μασαχουσέτης, ο Mehdi Hemmati, από το τμήμα Ιατρικών Ερευνών του Πανεπιστημίου του Τέξας, ο Martin Tammemägi, καθηγητής επιδημιολογίας του Brock University του Ontario, ο G. Scott Gazelle, καθηγητής ακτινολογίας στην Ιατρική σχολή του Χάρβαρντ, ο Eric J. Feuer, διευθυντής στο τμήμα στατιστικής ανάλυσης του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου του Μέριλαντ, ο Chung Yin Kong, PhD, αναπληρωτής καθηγητής εσωτερικής παθολογίας στο νοσοκομείο Mount Sinai της Νέας Υόρκης, και ο Rafael Meza, επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.

https://www.tanea.gr/2023/04/05/health/karkinos-montelo-kovei-to-40-ton-ypopsifion-gia-proliptiko-elegxo/

[Δροσος Γεωργιος]

Ίων Σιώτης (1943-2023)

Ένας σπουδαίος διεθνής Ελληνας. «Η κληρονομιά του θα βρίσκεται μπροστά μας με πολλούς τρόπους, για πολλά χρόνια ακόμη»

Ο Ίων Σιώτης υπήρξε ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος Δ.Σ. στον «Δημόκριτο» (1989-1993) αλλά και στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (1999-2004).

Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 προβλήθηκε στην ΕΤ1 μια φιλόδοξη σειρά ερευνητικών ντοκιμαντέρ με τίτλο «Αναζητώντας τη Βερενίκη», δημιούργημα του αστροφυσικού, ακαδημαϊκού και συγγραφέα Γιώργου Γραμματικάκη, όπου, σε δεκατρία μισάωρα επεισόδια, γινόταν ένα μεγάλο ταξίδι σε διάφορες χώρες, όπου το κοινό συναντούσε μια σειρά κορυφαίους επιστήμονες που προσπαθούσαν να δώσουν απαντήσεις για μερικά από τα πιο παλιά ερωτήματα της ανθρωπότητας σε σχέση με το σύμπαν και τη δημιουργία του, τον υποατομικό κόσμο ή το μέλλον μας στον πλανήτη. Σε ένα από τα επεισόδια της σειράς, το τηλεοπτικό συνεργείο επισκέπτεται και το Εθνικό Κέντρο Ερευνας Φυσικών Επιστημών, τον «Δημόκριτο».Εκεί, κινηματογραφεί τον τότε διευθυντή Ερευνών του, Ίωνα Σιώτη, και, μέσα στο τρίλεπτο μονοπλάνο όπου εμφανίζεται, θαυμάζουμε τον επικοινωνιακό μαγνητισμό του.

O κομψά ντυμένος άντρας με τα ευγενικά χαρακτηριστικά και το στιβαρό παρουσιαστικό περπατάει αργά, θεατρικά, με φόντο τις εγκαταστάσεις της δεξαμενής του πυρηνικού αντιδραστήρα του ερευνητικού κέντρου, μνημονεύοντας φιλοσόφους που πριν από 25 αιώνες εξέφρασαν την ατομική θεωρία της φύσης. Θυμίζοντας τον διάσημο Αμερικανό θεωρητικό φυσικό Ρίτσαρντ Φάινμαν και τη δική του επικοινωνιακή άνεση, ο Σιώτης υποστηρίζει τον καθαρό, αρθρωμένο λόγο του με κινήσεις των χεριών και του σώματος με τρόπο τέτοιο που σου είναι αδύνατον να πάρεις την προσοχή σου από πάνω του. Αυτός ο χαρισματικός, διακεκριμένος φυσικός έφυγε από τη ζωή προ ολίγων ημερών, σε ηλικία 80 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα πολύτιμο επιστημονικό έργο και έχοντας διαγράψει μια εντυπωσιακή και βαθιά επιδραστική επαγγελματική πορεία.Το βιογραφικό του συνιστά το αποτύπωμα των έργων και των ημερών ενός σπουδαίου διεθνούς Ελληνα. Εχοντας πάρει πτυχίο φυσικού μηχανικού από το Πολυτεχνείο της Λωζάννης, απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Imperial College του Λονδίνου στη Φυσική των Στοιχειωδών Σωματιδίων, ενώ υπήρξε επισκέπτης ερευνητής στο Rutgers University του Νιου Τζέρσεϊ, στο Εθνικό Εργαστήριο Επιταχυντών Φέρμι (Fermilab) του Σικάγου και στο Deutsches Elektronen Synchrotron του Αμβούργου. Από το 1972 έως το 1989 ήταν λέκτορας Φυσικής στο Imperial College και από το 1990 μέχρι το 2011 διευθυντής Ερευνών στον «Δημόκριτο». Επιπλέον, υπήρξε πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος Δ.Σ. στον «Δημόκριτο» (1989-1993) αλλά και στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (1999-2004).Ενας παλαιός του φίλος και συνεργάτης, ο καθηγητής της Φυσικής του ΕΚΠΑ Λεωνίδας Ρεσβάνης, τον θυμάται με θαυμασμό για τις αρετές του στον τομέα της επιστημονικής πολιτικής: «Εκτός από εξαιρετικός φυσικός και ερευνητής, υπήρξε και άριστος διαμεσολαβητής σε θέματα επιστημονικής χρηματοδότησης, ενώ γνώριζε καλά τις γραφειοκρατικές διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επίσης, κατόρθωσε κάτι μοναδικό στην Ελλάδα: διοίκησε δύο μεγάλα ερευνητικά κέντρα, φέρνοντάς τους καινούργιο πνεύμα. Θα μπορούσε να κάνει σπουδαία καριέρα και στο εξωτερικό, αλλά αποφάσισε να γυρίσει στη χώρα του για να «βάλει πλάτες» και να γίνει στυλοβάτης της κοινής μας προσπάθειας. Ο τόπος χρειάζεται τέτοιους ανθρώπους. Αν ζούσαμε σε σοβαρό κράτος η (οιαδήποτε) κυβέρνηση θα του είχε αναθέσει τη ριζική αναδιαμόρφωση της έρευνας στη χώρα», λέει ο καθηγητής, ο οποίος υπήρξε εμπνευστής και διευθυντής του προγράμματος «Nestor» για την ανίχνευση νετρίνων στην υποθαλάσσια περιοχή στα ανοιχτά της Πύλου, όπου ο Ιων Σιώτης ήταν επίσης πρωτεργάτης.Στο ίδιο πρόγραμμα υπήρξε διδακτορικός φοιτητής του Λεωνίδα Ρεσβάνη και ο Σοφοκλής Σωτηρίου, υπεύθυνος τα τελευταία 25 χρόνια του τμήματος Ερευνας και Ανάπτυξης στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια «Ελληνογερμανική Αγωγή».Από τις μέρες που δούλεψε στο «Nestor» ως ερευνητής, θυμάται τον Σιώτη ως έναν «αθόρυβο και ακούραστο εργάτη της επιστήμης», που, παρά το επιστημονικό βάρος και το υψηλό του επίπεδο, παρέμενε σεμνός και δούλευε ως ισότιμος με τους «απλούς εργάτες» του πειράματος, όπως χαρακτηρίζει τον εαυτό του ο Σωτηρίου κατά τις μέρες της έρευνάς του εκεί. «Ανθρωποι σαν τον Σιώτη ή τον καθηγητή Σταύρο Κατσανέβα, διευθυντή του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Βαρυτικών Κυμάτων –που κι αυτός έφυγε πρόσφατα– έκαναν σημαντικό έργο σιωπηλά, στο παρασκήνιο», λέει ο Σοφοκλής Σωτηρίου, ενώ θα συμπληρώσει: «Στη θητεία μου στον “Nestor” είδα πολλούς ανθρώπους να εναντιώνονται στην προσπάθεια εγκατάστασης αυτού του μοναδικού για τη χώρα πειράματος, αλλά υπήρξαν και αυτοί οι λίγοι που παρέμειναν πιστοί στην ιδέα έως το τέλος. Και ο Ιων Σιώτης ήταν ένας από αυτούς – και στο ερευνητικό κομμάτι, αλλά και στο σημαντικό κομμάτι της εξασφάλισης χρηματοδότησης για την απόκτηση του απαραίτητου εξοπλισμού».Ως άνθρωπο επικοινωνιακό, πολυσχιδή αλλά και ταπεινό, τον θυμάται και ο Χρήστος Μάρκου, επικεφαλής του Ινστιτούτου Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής του «Δημόκριτου», που μάλιστα υπήρξε διδακτορικός του φοιτητής στο Imperial College. Όπως μας είπε: «Ενώ τα αξιώματα που κατέκτησε ήταν στη σφαίρα του δημόσιου χώρου και έκανε πράγματα αποφασιστικής επιρροής, υπήρξε πάντοτε διακριτικός. Δεν του άρεσαν οι φανφαρονισμοί. Όταν ήρθε στον “Δημόκριτο” το 1989, έφερε μια επανάσταση, δημιουργώντας το πρωτοποριακό για την εποχή του Τεχνολογικό Πάρκο και, ως πολίτης του κόσμου που ήταν, ενέπνευσε μια φρέσκια χροιά και οπτική. Επιπλέον, κατάφερε να διαχειριστεί εξαιρετικά όχι μόνο περίπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες αλλά και ανθρώπινες σχέσεις, επιστρατεύοντας τη σπάνια ικανότητά του στη διαπραγμάτευση και στη διαμεσολάβηση. Τέλος, είχε μεγάλη αγάπη για θέματα που ξέφευγαν από τον χώρο της Φυσικής: τον ενδιέφεραν πολύ η αρχαιομετρία, η αρχαιολογία και η τέχνη».Ο Ιων Σιώτης, επίσης, συμμετείχε στη διοικούσα επιτροπή για τη δημιουργία του ApPEC (Astroparticle Physics European Coordination) και ήταν μέλος της επιτροπής των ευρωπαϊκών επιστημονικών βραβείων Descartes (2000-2007). Διακρίθηκε με τίτλους τιμής του γαλλικού κράτους για τη συνεισφορά του στην ενίσχυση των ελληνογαλλικών σχέσεων στον επιστημονικό τομέα, υπήρξε ενεργός πολίτης ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών και ενεργό μέλος της Κίνησης Πολιτών για μια Ανοιχτή Κοινωνία από το 1997. Επιπλέον, δραστηριοποιήθηκε σε θέματα επενδύσεων και συνεργάστηκε ως σύμβουλος ή μέλος Δ.Σ., μεταξύ άλλων, με την Alpha Trust Innovation-Venture Capital Fund S.A. και την Inform Lykos Α.Ε. Τέλος, συντέλεσε στην ανάπτυξη της Αντιπάρου και στη δημιουργία της Κοινοπραξίας Πάρου-Αντιπάρου, με όραμά του την ηλεκτροκίνηση των φέρι μπόουτ της ίδιας γραμμής, έργο που βρίσκεται ήδη σε επίπεδο μελέτης. Οπως μας τόνισε ο Χρήστος Μάρκου: «Η κληρονομιά του Ιωνος Σιώτη θα βρίσκεται μπροστά μας με πολλούς τρόπους, για πολλά χρόνια ακόμη».

https://physicsgg.me/2023/04/10/ιων-σιώτης-1943-2023/

[Δροσος Γεωργιος]

Μαθητές: Δημιούργησαν μια καινοτόμο εφαρμογή για την εύρεση θέσεων στάθμευσης στη Ρόδο.

Μια εφαρμογή που μπορεί να κάνει πιο εύκολη την ζωή των οδηγών στο νησί της Ρόδου (τόσο των κατοίκων όσο και των επισκεπτών) δημιούργησε ομάδα μαθητών της Ρόδου.Πρόκειται για μια καινοτόμο λύση για τη στάθμευση που έφτιαξε ο Όμιλος Νεανικής Επιχειρηματικότητας των Εκπαιδευτηρίων «Ροδίων Παιδεία», που σχεδίασε μια εύκολη εφαρμογή προκειμένου οι οδηγοί του νησιού να βρίσκουν εύκολα με το κινητό τους τις κενές θέσεις στάθμευσης.Συγκεκριμένα, οι μαθητές δημιούργησαν την εικονική εταιρεία με τίτλο «Wanna park» και αξιοποιώντας την τεχνολογία «Lora», σχεδίασαν μια εφαρμογή με την οποία αισθητήρες που τοποθετούνται στους χώρους στάθμευσης που επέλεξαν, ανιχνεύουν την απουσία και την παρουσία οχημάτων σε πραγματικό χρόνο και δίνουν την πληροφορία στον χρήστη μέσω ενός smartphone.Μάλιστα, την εν λόγω εφαρμογή, την οποία δημιούργησαν οι μαθητές σε συνεργασία με τον Όμιλο Ρομποτικής των Εκπαιδευτηρίων, πρόκειται να αξιοποιήσει η εταιρεία «Fast Car Park» που βρίσκεται στο αεροδρόμιο Ρόδου «Διαγόρας». Έτσι, οι πελάτες της εταιρείας του αεροδρομίου, θα μπορούν ανά πάσα στιγμή να γνωρίζουν εάν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμοι χώροι στάθμευσης και σε ποιο σημείο. 

«Είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά»

Για την ιδέα, τη δημιουργία της εφαρμογής και την εταιρεία, η υπεύθυνη του Ομίλου Νεανικής Επιχειρηματικότητας, εκπαιδευτικός Σταυρούλα Αρνιθενού, επεσήμανε σε δηλώσεις της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τα εξής:«Μέσα στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα έχουμε εντάξει, εδώ και 20 χρόνια, τη Ζώνη Εναλλακτικής Εκπαίδευσης. Είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά να επιλέγουν έναν όμιλο, ο οποίος είναι κοντά στα ενδιαφέροντά τους και τους δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουν τα πεδία των ενδιαφερόντων τους, να καλλιεργήσουν τα ταλέντα τους και να αποκτήσουν νέες δεξιότητες. Ο Όμιλος Νεανικής Επιχειρηματικότητας προετοιμάζει νέους που θα ήθελαν μελλοντικά να ασχοληθούν με την επιχειρηματικότητα, δημιουργώντας νεοφυείς επιχειρήσεις ή βρίσκοντας μία θέση εργασίας σε αυτές. Οι start- ups στην Ελλάδα παρουσιάζουν μεγάλη άνοδο τον τελευταίο χρόνο, αλλά ακόμη δεν έχουν καταφέρει να ενταχθούν στον ευρωπαϊκό πίνακα.Στόχος του Ομίλου είναι η ενίσχυση ικανοτήτων και η καλλιέργεια δεξιοτήτων, ώστε να συνειδητοποιήσουν οι μαθήτριες και οι μαθητές την κοινωνική ευθύνη τους ως μελλοντικοί επαγγελματίες με σεβασμό προς το κοινό καλό και το περιβάλλον. Κατά συνέπεια, καλλιεργούνται η ανάληψη ευθύνης, η οργανωτικότητα, η ομαδο-συνεργατικότητα, η επικοινωνία, η διαχείριση χρόνου, η λήψη απόφασης, η επίλυση προβλημάτων, η αξία δέσμευσης στην ποιότητα και η ευθύνη της κοινωνικής και περιβαλλοντικής συνείδησης».

«Οτιδήποτε ο ανθρώπινος νους μπορεί να συλλάβει, μπορεί και να το πετύχει!»

Τα παιδιά κάθε χρόνο εντυπωσιάζονται με την προοπτική υλοποίησης της ιδέας τους, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Αρνιθενού προσθέτοντας ότι έπειτα από πολλές ώρες ανταλλαγής απόψεων και ιδεών, περνάνε από τη θεωρία σε κάτι πιο πρακτικό και αυτό το πέρασμα τα ενθουσιάζει, γιατί κάτι από τη σφαίρα του μυαλού τους παίρνει σάρκα και οστά.«Όπως έλεγε και ο Ναπολέων Χιλ, “οτιδήποτε ο ανθρώπινος νους μπορεί να συλλάβει, μπορεί και να το πετύχει!” Το φετινό εγχείρημα του Ομίλου μας στηρίζεται σε μία καινοτόμο ιδέα, η οποία υλοποιήθηκε με την πολύτιμη βοήθεια του κ. Pier Calderan. Ο κ. Calderan είναι μηχανικός, σχεδιαστής και ειδικός στο Arduino, σε πολλές άλλες τεχνολογίες και γλώσσες προγραμματισμού, ο οποίος άφησε την Ιταλία και, πλέον, θα βρίσκεται στα Εκπαιδευτήρια «ΡΟΔΙΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑ», για να προσφέρει workshops στις νέες τεχνολογίες στο μαθητικό κοινό της Ρόδου» ανέφερε μεταξύ άλλων, η κ. Αρνιθενού.Κάθε χρόνο ο Όμιλος προσπαθεί να συλλάβει μία ιδέα πρωτοποριακή που θα μπορούσε να βοηθήσει τους κατοίκους και τους επισκέπτες της Ρόδου και να λύνει κάποιο πρόβλημά τους. Φέτος, μετά τη διαδικασία «brainstorming» βρέθηκε μία καινοτόμος ιδέα.

«Wanna Park»

Η νέα εφαρμογή «Wanna Park» κατασκευάζει ενεργειακά αυτόνομους σένσορες, χρησιμοποιώντας ηλιακή ενέργεια. Η εφαρμογή έχει σχεδιαστεί για να προσφέρει στους οδηγούς της Ρόδου μια γρήγορη και εύκολη λύση στην εύρεση θέσης στάθμευσης, με τη χρήση ενός smartphone. Η εταιρία θα έχει την πολύτιμη αρωγή του χώρου στάθμευσης «Fast Car Park» του «Αεροδρομίου Διαγόρας Ρόδου», που θα αξιοποιήσει την ιδέα και θα την εφαρμόσει για τη διευκόλυνση των συμπολιτών μας. Η εταιρία είναι B2B, που σημαίνει πως απευθύνεται σε άλλες εταιρίες.«Όραμά της είναι να μπορέσει να αναπτύξει την ιδέα μας και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, γιατί η τεχνολογία που χρησιμοποιεί, για να κατασκευάσει τους σένσορές μας, είναι μοναδική και δεν έχει δημιουργηθεί ξανά αντίστοιχη τεχνολογία στην Ελλάδα» τονίζει η κ. Αρνιθενού και προσθέτει:«Οι αισθητήρες διαθέτουν χαμηλό λειτουργικό κόστος, επειδή μπορούν να γίνουν διάφορες δοκιμές συντήρησης εξ αποστάσεως. Η ενσωματωμένη τεχνολογία “Lora” των αισθητήρων κρυπτογραφεί όλες τις επικοινωνίες, ενισχύοντας την άμυνά τους απέναντι στους χάκερ. Κάθε αισθητήρας είναι ικανός να διαχειρίζεται εκατομμύρια μηνύματα την ημέρα, εξασφαλίζοντας ανθεκτικότητα και αξιοπιστία».

Ο στόχος της εταιρείας Wanna Park, είναι:

– Να επεκταθεί σε νέες εταιρίες πάρκινγκ.

– Να κάνει pivot στο business plan μας και να προσθέσει πληρωμή με πιστωτική κάρτα ανά θέση πάρκινγκ.

– Να διαθέσει μέρος των εσόδων σε μία Φιλανθρωπική Οργάνωση στη Ρόδο.

«Φιλοδοξία της εταιρίας μας είναι να λύσουμε το πρόβλημα του πάρκινγκ στη Ρόδο αλλά και σε οποιαδήποτε πόλη που θα ήθελε να αγοράσει την εφαρμογή μας. Για να μπορέσουμε να αναπτύξουμε την εταιρία μας, χρειαζόμαστε χορηγούς που θα στηρίξουν την ιδέα μας» επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Αρνιθενού τονίζοντας ότι στις εταιρίες που συνεργάζονται μαζί μας παρέχουμε μια πολύ μεγάλη προβολή στο δίκτυο του σχολείου μας μέσω Social Media, με πάνω από 5.500 ακόλουθους, αλλά και μέσω Newsletter campaign στους εσωτερικούς πελάτες του σχολείου μας, στους οποίους στέλνουμε πληροφορίες, για να ενημερωθούν για την ιδέα μας και να κατεβάσουν την εφαρμογή μας.

https://www.in.gr/2023/05/07/b-science/technology/mathites-dimiourgisan-mia-kainotomo-efarmogi-gia-tin-eyresi-theseon-stathmeysis-sti-rodo/

[Δροσος Γεωργιος]

Ο ταχύτερος φωτο-επεξεργαστής τεχνητής νοημοσύνης στον κόσμο φτιάχτηκε από έλληνες ερευνητές.

Το επίτευγμα είναι προϊόν εργασίας του τμήματος πληροφορικής του ΑΠΘ.Ενα σημαντικό επίτευγμα στον τομέα της της επεξεργασίας πληροφορίας με χρήση φωτονικής τεχνολογίας και νευρωνικών δικτύων παρουσιάζει επιστημονική ομάδα του Τμήματος Πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσαλλονίκης. Οι ερευνητές δημιούργησαν τον ταχύτερο επεξεργαστή τεχνητής νοημοσύνης στον κόσμο, ο οποίος αποτελείται από φωτονικούς νευρώνες και λειτουργεί με φως αντί για ηλεκτρικό ρεύμα.Ο επεξεργαστής βασίζεται σε μια πρωτότυπη αρχιτεκτονική φωτονικών νευρώνων, η οποία επιτρέπει την υλοποίηση αλγεβρικών πράξεων σε πολύ υψηλές ταχύτητες, αξιοποιώντας ταυτόχρονα πρωτότυπες τεχνικές εκπαίδευσης νευρωνικών δικτύων για βέλτιστη προσαρμογή των αλγορίθμων στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φωτός. Ο συνδυασμός αυτός οδήγησε στην πειραματική επίδειξη ενός φωτονικού επεξεργαστή που λειτουργεί σε ταχύτητες έως 50GHz (25 φορές μεγαλύτερη από την ταχύτητα των σύγχρονων GPU επεξεργαστών) με ταυτόχρονη δυνατότητα για 10 φορές χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας.Η έρευνα του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ αναδεικνύει τα σημαντικά πλεονεκτήματα ταχύτητας και ενεργειακής αποδοτικότητας, που παρέχει η χρήση του φωτός στην υλοποίηση των πράξεων πολλαπλασιασμού και πρόσθεσης, και επιτρέπει στους επεξεργαστές να λειτουργούν σε ταχύτητες πολλαπλάσιες από τις σημερινές αντίστοιχες υπολογιστικές μονάδες GPU της NVIDIA και TPU της Google.Τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν δημοσιευτεί σε επιθεωρήσεις και επιστημονικά περιοδικά όπως: Nature Communications, Journal of Lightwave Technology, IEEE Journal of Selected Topics on Quantum Electronics και SPIE Advanced Photonics ScienceX, PIC Magazine, Compound Semiconductor, Nanowerk κ.ά.Τον Μάρτιο του 2023, μέρος των αποτελεσμάτων παρουσιάστηκε μέσω τριών επιστημονικών ανακοινώσεων, στο μεγαλύτερο, παγκοσμίως, Συνέδριο οπτικών επικοινωνιών Optical Fiber Communication (OFC), στο Σαν Ντιέγκο των Η.Π.Α. Οι τρεις κύριοι ερευνητές των ανακοινώσεων ήταν οι υποψήφιοι διδάκτορες του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ, Απόστολος Τσακυρίδης, Γεώργιος Γιαμουγιάννης και Χρήστος Παππάς, με επιβλέποντα τον Καθηγητή του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ Νικόλαο Πλέρο. Οι τρεις υπ. διδάκτορες επιλέχθηκαν στους επτά φιναλίστ, από τη διεθνή Επιτροπή του Συνεδρίου, μεταξύ 350 φοιτητών από όλο τον κόσμο, για το εγνωσμένου κύρους διεθνές βραβείο OFC Corning Student Award. Έτσι οι τρεις από τους επτά φιναλίστ του παγκόσμιου Διαγωνισμού ήταν φοιτητές του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ.Τα πλεονεκτήματα της φωτονικής τεχνολογίας στον χώρο της επεξεργασίας πληροφορίας με χρήση νευρωνικών δικτύων είναι να αξιοποιεί δεδομένα με τη μορφή φωτός και τεχνολογίες φωτονικής ολοκλήρωσης για την υλοποίηση νευρωνικών δικτύων, τα οποία προσπαθούν να μιμηθούν τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου και των ανθρώπινων νευρώνων στο πεδίο των υπολογιστών, με στόχο την ταχύτερη και αποδοτικότερη επεξεργασία της πληροφορίας. Ο συγκεκριμένος επιστημονικός τομέας αποτελεί σήμερα έναν ταχύτατα αναπτυσσόμενο τεχνολογικό κλάδο, ο οποίος άρχισε να ερευνάται εντατικά περίπου πέντε χρόνια πριν, με το τμήμα Πληροφορικής ΑΠΘ να συγκαταλέγεται μεταξύ των τριών πρωτοπόρων, μαζί με τα δύο εκ των κορυφαίων αμερικάνικων πανεπιστημίων, το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) και το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.Η πρωτοποριακή έρευνα του ΑΠΘ στο συγκεκριμένο πεδίο βασίστηκε στη διεπιστημονική συνεργασία της Ερευνητικής Ομάδας Ασύρματων και Φωτονικών Συστημάτων και Δικτύων (WinPhoS, http://winphos.web.auth.gr/ ) του ΚΕΔΕΚ ΑΠΘ και της Ερευνητικής Ομάδας Υπολογιστικής Νοημοσύνης και Βαθιάς Μάθησης του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ (CIDL Research group, https://cidl.csd.auth.gr/), με επιστημονικά υπευθύνους τον Αν. Καθηγητή Νίκο Πλέρο και τον Καθηγητή Αναστάσιο Τέφα, αντίστοιχα, από το Τμήμα Πληροφορικής ΑΠΘ.Η έρευνά τους στον τομέα των φωτονικών νευρωνικών δικτύων για εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης έχει προσελκύσει σημαντική χρηματοδότηση από πλήθος ευρωπαϊκών Horizon και εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων, καθώς επίσης και από την αμερικάνικη start-up εταιρεία Celestial AI, η οποία εδρεύει στο Silicon Valley της California.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1468742/o-tachyteros-foto-epexergastis-technitis-noimosynis-ston-kosmo-ftiachtike-apo-ellines-ereynites/

 

 

[Δροσος Γεωργιος]

Η βιταμίνη D μπορεί να αποτρέψει τον παιδικό διαβήτη.

Μπορεί μια βιταμίνη να αναστείλει την εκδήλωση διαβήτη σε παιδιά που διατρέχουν τέτοιο κίνδυνο λόγω γενετικών παραγόντων ή οικογενειακού ιστορικού;Η απάντηση που δίνουν τώρα οι επιστήμονες, είναι «ναι», καθώς η ενεργός βιταμίνη D είναι η ισχυρότερη ανοσοτροποιητική ορμόνη. H χορήγησή της γίνεται μετά από σχετικό έλεγχο για την ύπαρξη των αντισωμάτων που στρέφονται εναντίον του οργανισμού του παιδιού και οδηγούν στην εκδήλωση του ινσουλινοεξαρτώμενου διαβήτη τύπου Ι.Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, Ακαδημαϊκός Υπότροφος στο Ιατρείο Υποδοχής Εφήβων με Ενδοκρινικά Νοσήματα από παιδοενδοκρινολογικά τμήματα και μονάδες μετάβασης, του Τμήματος Ενδοκρινολογίας της Β΄ Μαιευτικής και Γυναικολογικής κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, και Διευθυντής της Παιδοενδοκρινολογικής Κλινικής του Ιατρικού Αθηνών, σε συνεργασία με ερευνητές των ανωτέρω ιδρυμάτων αλλά και του Τμήματος Διατροφής και Διαιτολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, και της Παιδοενδοκρινολογικής Μονάδας του Αττικού νοσοκομείου δημοσίευσαν σχετική μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό Children. 

https://www.mdpi.com/2227-9067/10/5/862

 Η μελέτη παρουσιάστηκε από τον κ. Παπαδημητρίου σε Συμπόσιο με θέμα «ο ρόλος της βιταμίνης D στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2», στο πρόσφατο Πανευρωπαϊκό Ενδοκρινολογικό Συνέδριο ESE 2023 στην Κωνσταντινούπολη.Περισσότερο από 20 χρόνια πριν, ερευνητές από την Φινλανδία στην οποία ο νεανικός διαβήτης καλπάζει, επιχείρησαν τη χορήγηση 2.000 μονάδων βιταμίνης D σε 12.000 νεογνά – χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος αντισωμάτων –  και ένα χρόνο αργότερα, τα περιστατικά παιδικού διαβήτη είχαν περιοριστεί κατά 78%.Επιπλέον, προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα σχετικά αυτοαντισώματα που υποδηλώνουν προδιάθεση για εμφάνιση διαβήτη τύπου Ι με δια βίου κίνδυνο 100% και 75% ως τη ηλικία των 15 ετών, πρέπει να ελέγχονται στα παιδιά στις ηλικίες των 2 και 6 ετών – καθώς η συχνότητα αφορά 1 στα 300 παιδιά.

Η ελληνική ερευνητική ομάδα είχε δημοσιεύσει 10 χρόνια πριν την πιλοτική μελέτη 

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1753-0407.12023

που αφορούσε σε 12 παιδιά και πριν από λίγες μέρες δημοσίευσε τα πρώτα αποτελέσματα δωδεκαετίας της PRECAL study (2010-2030, Secondary PREvention of Type 1 Diabetes with oral CALcitriol and Αnalogs) με 50 παιδιά και διαθέσιμα δεδομένα σε 42 παιδιά, με στόχο την επιβεβαίωση του δευτερογενούς τρόπου πρόληψης της νόσου με τη χορήγηση της ενεργού βιταμίνης D (καλσιτριόλης) ή συνθετικών αναλόγων της με λιγότερο ασβεστιαιμική δράση (παρικαλσιτόλη).Όλα τα υγιή παιδιά με θετικά αντισώματα αλλά με φυσιολογικό μεταβολισμό σακχάρου  – τόσο τα 12 της αρχικής μελέτης υπό αγωγή με καλσιτριόλη, όσο και τα 26 της δεύτερης πληρέστερης μελέτης υπό αγωγή με καλσιτριόλη ή παρικαλσιτόλη– αρνητικοποιήθηκαν ως προς τα αντισώματα έναντι της ινσουλίνης (ΙΑΑ), της τυροσινάσης (ΙΑ2), των νησιδίων του παγκρέατος (ICA) και της γλουταμικής αφυδρογονάσης (GAD) εντός 6-7 μηνών.Μάλιστα 4 παιδιά αρνητικοποίησαν επίσης τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα και 2 παιδιά αντισώματα κοιλιοκάκης (δυσανεξίας στην γλουτένη).Κανένα από τα παιδιά δεν ανέπτυξε διαβήτη τύπου 1 για τρία χρόνια που διήρκεσε κατά μέσο όρο η παρακολούθηση μετά την αρνητικοποίηση των αντισωμάτων, με τα έως τώρα διαθέσιμα δεδομένα.Επίσης 5 παιδιά, παρουσίασαν υποτροπή και εκ νέου άνοδο των αντισωμάτων κατά την διακοπή της θεραπείας (6 μήνες μετά την αρνητικοποίησή τους), και ανταποκρίθηκαν εκ νέου σε νέο κύκλο αυτής της ανοσοτροποποιητικής θεραπευτικής παρέμβασης.Άλλα 5 φυσιολογικά παιδιά, με θετική όμως γενετική προδιάθεση (HLA) για διαβήτη και αρνητικά αντισώματα, δεν εμφάνισαν αντισώματα εντός 3ετίας υπό αγωγή.Απο 4 παιδιά με προδιαβήτη τύπου 1, το ένα αρνητικοποίησε επιτυχώς σε 2 χρόνια ομαλοποιώντας τον μεταβολισμό ασβεστίου, τα 2 με HLA δεν προχώρησαν σε διαβήτη επί 3,3 έτη και τα άλλα δύο με θετικά αντισώματα ανέπτυξαν διαβήτη εντός 6 μηνών το ένα και 3 ετών το άλλο παρά τη θεραπεία.Από τα 8 παιδιά με διαβήτη χωρίς ανάγκη ινσουλίνης, 3 ανέπτυξαν αμέσως κλινικό διαβήτη και 5 παρουσίασαν πλήρη ύφεση για 1 χρόνο (1 μήνα ως 3 χρόνια).Σε οκτώ παιδιά παρατηρήθηκε παροδική και πλήρως αναστρέψιμη υπερασβεστιαιμία ή/και υπερασβεστιουρία, ανεπιθύμητη ενέργεια που ρυθμίστηκε με αντίστοιχη ρύθμιση της δόσης. Όλα τα παιδιά, ελάμβαναν ταυτόχρονα συμπλήρωμα βιταμίνης D (χοληκαλσιφερόλης) ώστε να διατηρούν βέλτιστα επίπεδα 25(ΟΗ)D.Μιλώντας στο in.gr, ο επικεφαλής της μελέτης Δρ. Δημήτρης Θ. Παπαδημητρίου τόνισε ότι πλέον όχι μόνο είναι εφικτό να ανιχνεύσουμε τα αντισώματα που στρέφονται εναντίον του οργανισμού του παιδιού και γνωρίζουμε ποια παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως αυτά με οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα σε νεαρή ηλικία κάτω των 6 ετών ή/και κοιλιοκάκη, ή και με γενετική προδιάθεση (HLA), αλλά τώρα ξέρουμε και πως υπάρχει τρόπος να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε την εκδήλωση του διαβήτη τύπου 1 στα παιδιά. Έχουμε μια ασφαλή σε λογικά πλαίσια και αποτελεσματική θεραπευτική παρέμβαση, αρκεί αυτή να γίνει όσο νωρίτερα και όσο πιο κοντά χρονικά είναι εφικτό στην ανοσομετατροπή προς διαβήτη τύπου 1.

https://www.in.gr/2023/05/19/b-science/vitamini-d-mporei-na-apotrepsei-ton-paidiko-diaviti/

[Δροσος Γεωργιος]

Έλληνες ερευνητές ανακάλυψαν τον τρόπο για καλύτερη πρόβλεψη εξάπλωσης της ηφαιστιακής τέφρας – Το παράδειγμα της Αίτνας.

Οι προβλέψεις για την εξάπλωση της ηφαιστειακής τέφρας στην ατμόσφαιρα είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια των αερομεταφορών, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν είναι πάντα ακριβείς.Μια νέα μελέτη ερευνητών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών χρησιμοποιεί δεδομένα για τους ανέμους από τη διαστημική αποστολή Aeolus του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και δίνει ακριβέστερες προβλέψεις για τη διασπορά που θα έχει η τέφρα έπειτα από μία ηφαιστειακή έκρηξη.Η ηφαιστειακή τέφρα που απελευθερώνεται στο ύψος πτήσης των αεροσκαφών αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την αεροπλοΐα, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή ή μόνιμη βλάβη του κινητήρα του αεροσκάφους.Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των επιπτώσεων στις αερομεταφορές παρέχοντας προβλέψεις για τις περιοχές εξάπλωσης της ηφαιστειακής τέφρας.Η απόδοση των προβλέψεων αυτών εξαρτάται από τη μετεωρολογική πρόγνωση και κυρίως τους ανέμους. Ωστόσο, οι μετρήσεις του προφίλ των ανέμων λαμβάνονται κυρίως από ραδιοβολίδες, αεροσκάφη και ραντάρ ανέμου, που στερούνται παγκόσμιας κάλυψης.Η ελληνική ερευνητική ομάδα ReACT του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, με επικεφαλής τον διευθυντή ερευνών του Ινστιτούτου και μέλος της συμβουλευτικής επιστημονικής επιτροπής της αποστολής Aeolus, Βασίλη Αμοιρίδη, μελέτησε τη διασπορά ηφαιστειακής τέφρας έπειτα από την έκρηξη της Αίτνας τον Μάρτιο του 2021. Το ηφαιστειακό νέφος επεκτάθηκε πάνω από την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.Όπως εξηγεί ο κ. Αμοιρίδης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, υπάρχει έλλειψη παρατηρήσεων τρισδιάστατων πεδίων ανέμου για τη βελτίωση των προγνώσεων μεταφοράς της ηφαιστειακής τέφρας και το κενό αυτό έρχεται να καλύψει ο δορυφόρος Aeolus. 

Έτσι, για τη μελέτη της συγκεκριμένης έκρηξης του ηφαιστείου της Αίτνας, οι ερευνητές αξιοποίησαν δεδομένα από τον δορυφόρο Aeolus της ESA, που εκτοξεύθηκε τον Αύγουστο του 2018 και παροπλίστηκε μόλις πριν από ένα μήνα. Ο συγκεκριμένος δορυφόρος ήταν ο πρώτος παγκοσμίως για την παρατήρηση των προφίλ του ανέμου στην τροπόσφαιρα και μέχρι την κατώτερη στρατόσφαιρα, και ιδίως πάνω από περιοχές όπου υπάρχουν κενά στις παρατηρήσεις του ανέμου, δηλαδή πάνω από τους ωκεανούς, τους πόλους, τους τροπικούς, αλλά και τις ηφαιστειογενείς περιοχές του κόσμου.Όπως διαπιστώθηκε κατά την έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature Scientific reports», οι προβλέψεις για τη θέση του νέφους (πλουμίου) της ηφαιστειακής τέφρας μετατοπίστηκαν σημαντικά προς τα νότια, όταν ενσωματώθηκαν τα δεδομένα του Aeolus και τελικά κατέδειξαν ότι το ηφαιστειακό νέφος ταξίδεψε πολύ ταχύτερα προς το νησί των Αντικυθήρων από ό,τι αρχικά προβλεπόταν. 

Τα δεδομένα αξιολογήθηκαν από το Παρατηρητήριο Γεωεπιστημών και Κλιματικής Αλλαγής ΠΑΓΓΑΙΑ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, που βρίσκεται στα Αντικύθηρα και το οποίο έχει συμβάλει ευρύτερα στη διακρίβωση των δεδομένων που κατέγραψε ο Aeolus. Η ερευνητική ομάδα ReACT αποτέλεσε, εξάλλου, μέλος της επιστημονικής επιτροπής της αποστολής Aeolus, αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της απόδοσης του δορυφόρου καθ’ όλη την περίοδο λειτουργίας του. Για το σκοπό αυτό, η ερευνητική ομάδα έχει αναπτύξει σε συνεργασία με την ελληνική εταιρεία Raymetrics ένα κινητό σύστημα αναφοράς που ονομάζεται Eve, το οποίο με την αξιοποίηση μεθόδων τηλεπισκόπησης λέιζερ (lidar) συνέβαλε στη βαθμονόμηση του δορυφόρου.

Παρατηρητήριο ΠΑΓΓΑΙΑ

Εξάλλου, σε πρόσφατο συνέδριο της ESA που οργανώθηκε στη Ρόδο σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και την Raymetrics για την παρουσίαση των καταληκτικών αποτελεσμάτων της διαστημικής αποστολής Aeolus από ερευνητικά κέντρα όλου του κόσμου, η ομάδα του ReACT παρουσίασε την αξιοποίηση δεδομένων του δορυφόρου Aeolus και σε έναν άλλο τομέα, την πρόγνωση της μεταφοράς ερημικής σκόνης στην ατμόσφαιρα.Ο κ. Αμοιρίδης υπογραμμίζει, επιπλέον, ότι η ανάδειξη των δυνατοτήτων του Aeolus είναι σημαντική ενόψει του σχεδιασμού της επόμενης δορυφορικής αποστολής σκιαγράφησης του προφίλ του ανέμου «Aeolus 2». Η έναρξη της αποστολής υπολογίζεται το 2031 και στο πλαίσιο αυτής θα εκτοξευθούν δύο νέοι δορυφόροι, σε συνεργασία της ESA με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Εκμετάλλευση των Μετεωρολογικών Δορυφόρων EUMETSAT.

https://www.in.gr/2023/06/11/b-science/episthmes/ellines-ereynites-anakalypsan-ton-tropo-gia-kalyteri-provlepsi-eksaplosis-tis-ifaistiakis-tefras-paradeigma-tis-aitnas/

[Δροσος Γεωργιος]

Ηλέκτρα Γκιζελή: Ποια είναι η ερευνήτρια που εξελέγη μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής Βιολογίας.

Μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής Βιολογίας (EMBO) εκλέχθηκε η Ηλέκτρα Γκιζελή, καθηγήτρια Βιολογίας του Πανεπιστήμιου Κρήτης και συνεργαζόμενο μέλος του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ).Η διεθνής διάκριση απονέμεται σε επιστήμονες με γνώμονα την συνεισφορά τους στην επιστήμη και την αποδεδειγμένη προαγωγή των επιστημών ζωής. Αποτελεί δε αναγνώριση της επιστημονικής αριστείας του ΙΜΒΒ-ΙΤΕ και του Πανεπιστημίου Κρήτης.Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Μοριακής Βιολογίας αριθμεί περισσότερα από 2.000 μέλη, από τα οποία τα 91 έχουν τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ.Μέχρι σήμερα, οκτώ επιστήμονες του ΙΤΕ έχουν εκλεγεί μέλη του ΕΜΒΟ, σε σύνολο 16 από όλη τη χώρα.Η επίσημη τελετή υποδοχής της κ. Γκιζελή θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο στη Χαϊδελβέργη, έδρα του οργανισμού.

Τα κεντρικά εργαστήρια του ΕΜΒΟ βρίσκονται στη Χαϊδελβέργη (EMBO)

Σύντομο Βιογραφικό

Η δρ. Ηλέκτρα Γκιζελή είναι Καθηγήτρια στο Τμήμα Βιολογίας του Παν. Κρήτης και Συνεργαζόμενη Ερευνήτρια και υποδιευθύντρια στο ΙΜΒΒ–ΙΤΕ.Είναι κάτοχος πτυχίου Χημείας από το ΕΚΠΑ, MSc από το University College του Λονδίνου και διδακτορικού διπλώματος από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ.Έχει εργαστεί ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο EPFL της Ελβετίας και στα Εργαστήρια Sandia του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας.Ως κάτοχος της ανταγωνιστικής υποτροφίας BBSRC Fellowship διετέλεσε Group Leader του Acoustic Biosensors Group στο Ινστιτούτο Βιοτεχνολογίας του Κέμπριτζ για 6 έτη.Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα άπτονται του χώρου των βιοαισθητήρων, της βιοφυσικής,  της μοριακής διάγνωσης και νανοβιοτεχνολογίας.Εργασίες της έχουν δημοσιευτεί σε περισσότερα από 90 επιστημονικά περιοδικά.Η ανάπτυξη καινοτομίας και μεταφοράς ευρημάτων στο πεδίο είναι ένας πρωταρχικός στόχος της δουλειάς της. Η δημιουργία πρωτοπόρων φορητών μοριακών διαγνωστικών εργαλείων απέσπασε πολλαπλά βραβεία καινοτομίας, όπως της Nokia και του Innovate Greece.Είναι ιδρυτικό μέλος δυο εταιρειών τεχνοβλαστών του ΙΜΒΒ-ΙΤΕ.Η ερευνητική της δραστηριότητα έχει χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκούς (EC), διεθνείς (HFSP) και εθνικούς οργανισμούς (BBSRC, DAAD, ΓΓΕΤ) καθώς και εταιρείες.Η δρ Γκιζελή έχει συντονίσει πάνω από 20 ανταγωνιστικά διεπιστημονικά προγράμματα με συνολική χρηματοδότηση άνω των 20 εκατ. ευρώ.Στο εργαστήριο της έχουν εκπαιδευτεί 25 μεταδιδακτορικοί ερευνητές και 15 διδακτορικοί φοιτητές.Έχει διατελέσει adjunct professor στο Πανεπιστήμιο Μαρκέτ στις ΗΠΑ και κριτής σε διεθνείς οργανισμούς και εταιρείες (EDCP3, Welcome-Trust, HFSP, Unilever κλπ).Από το 2016 είναι εκλεγμένη Fellow of the Royal Society of Chemistry.

https://www.in.gr/2023/07/04/b-science/episthmes/ilektra-gkizeli-poia-einai-ellinida-ereynitria-pou-ekselegi-melos-tou-eyropaikou-organismou-moriakis-viologias/

[Δροσος Γεωργιος]

Νέα εποχή για την αντιμετώπιση του Αλτσχάιμερ

Εγκρίθηκε από τον FDA το φαρμάκο Leqembi, της αμερικανικής Biogen και της ιαπωνικής Eisai - Ο Στέλιος Παπαδόπουλος μιλάει στην «Κ»

 

 

«Αυτό το φάρμακο έχει τις δυνατότητες να εξελιχθεί σε εμπορικό… μπλοκμπάστερ, με την προϋπόθεση ότι το CMS (σ.σ. το κρατικό συμβούλιο που αποφασίζει για την αποζημίωση φαρμάκων από το Medicare, το οποίο καλύπτει τα έξοδα για την ιατρική περίθαλψη των άνω των 65 ετών ασφαλισμένων στις ΗΠΑ) θα πειστεί να το πληρώνει», έγραφε στις αρχές Ιανουαρίου ο Ανταμ Φοϊερστάιν, ειδικός σε θέματα βιοτεχνολογίας, στον ιστότοπο STAT. Το φάρμακο στο οποίο αναφερόταν ήταν το Leqembi, για την αντιμετώπιση του Αλτσχάιμερ, που μόλις είχε εξασφαλίσει επείγουσα έγκριση από τον αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA). Αρχικά το γνωρίσαμε ως lecanemab (με την επιστημονική του ονομασία) και αποτελεί καρπό της συνεργασίας μεταξύ της ιαπωνικής εταιρείας Eisai και της αμερικανικής Biogen. Από εδώ και στο εξής θα φανεί αν η πρόβλεψη του Αμερικανού δημοσιογράφου θα επαληθευτεί, αφού το Leqembi μόλις έλαβε την τελική αδειοδότηση του FDA, όπως και το πράσινο φως του Medicare, που το περιλαμβάνει στα σκευάσματα που πληρώνει για τους ασφαλισμένους του.

Ο «μεταλλαγμένος» που γλίτωσε από το Αλτσχάιμερ – Νέα ανακάλυψη γεννά ελπίδες

Η είδηση προκαλεί αισιοδοξία σε εκατομμύρια ασθενείς – και στις οικογένειές τους. Το Leqembi είναι ένα αντίσωμα το οποίο στοχεύει στις κολλώδεις τοξικές πλάκες της πρωτεΐνης βήτα αμυλοειδούς, που συσσωρεύονται στον εγκέφαλο των ατόμων με Αλτσχάιμερ καταστρέφοντας σταδιακά ζωτικά κύτταρα των νευρώνων τους και κατ’ επέκταση τις μνημονικές και γνωστικές λειτουργίες τους. Στην πλειονότητα των ασθενών στους οποίους χορηγήθηκε το φάρμακο, οι εγκεφαλικές πλάκες «καθάρισαν» εντελώς και η εξέλιξη της νόσου επιβραδύνθηκε κατά μέσο όρο σε όλους τους ασθενείς.Ταυτόχρονα, η έγκριση και κυκλοφορία του αποτελεί μεγάλη επιτυχία και για την Biogen, και για τον Ελληνα Στέλιο Παπαδόπουλο, μέχρι πρότινος πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της. Εστίασαν στην έρευνα για το Αλτσχάιμερ, επένδυσαν τεράστια ποσά για την έρευνα και τις κλινικές μελέτες, δεν πτοήθηκαν από τις δυσκολίες, τις ανατροπές ακόμα και τις αποτυχίες (όπως με το Aducanumab που βρήκε μπροστά του τον «τοίχο» του CMS, το οποίο αρνήθηκε να καλύψει το κόστος του) και επέμειναν. Οι στρατηγικές επιλογές τους δικαιώνονται.Από τη Χαλκιδική, όπου βρίσκεται για τις διακοπές του, ο Θεσσαλονικιός «πατριάρχης της βιοτεχνολογίας» (ξέρω πως έχει βαρεθεί να το ακούει, αλλά αυτός ο τίτλος, δοσμένος από τον ίδιο τον κλάδο της βιοτεχνολογίας, αναπόφευκτα τον ακολουθεί πια) δεν κρύβει την ικανοποίησή του. «Ολα τα δεδομένα της κλινικής μελέτης σταδίου 3 δείχνουν ότι το Leqembi έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα, καθώς και λιγότερες και ηπιότερες παρενέργειες σε σχέση με το δικό μας Aducanumab και το Donanemab της Eli Lilly. Αυτό είναι πιθανόν να οφείλεται ως έναν βαθμό και στον τρόπο χορήγησής του: μέσω ενδοφλέβιας έγχυσης κάθε δύο εβδομάδες. Δεν θεραπεύει το Αλτσχάιμερ, δεν το σταματά, αλλά το καθυστερεί, βάζει τροχοπέδη στη φθίνουσα πορεία κι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό», τονίζει. «Ενδείκνυται για άτομα σε πρώιμη φάση της νόσου με αμυλοειδές στον εγκέφαλο. Στους δεκαοκτώ μήνες λήψης του το αμυλοειδές εξαφανίστηκε σχεδόν από όλους τους ασθενείς. Σε επίπεδο συμπτωμάτων, υπήρχε επιβράδυνση κατά 27% στην εξέλιξη του Αλτσχάιμερ».

Αλτσχάιμερ: Δράσεις και προγράμματα για διαρκή βελτίωση της φροντίδας

Αυτό σημαίνει ότι δεν θα είχε αποτέλεσμα σε πιο βαριά περιστατικά; «Το πιστεύουμε, όμως δεν αποκλείεται να κάνουμε λάθος. Τα πρώτα φάρμακα της συγκεκριμένης κατηγορίας, πριν από μία και πλέον δεκαετία, είχαν δοκιμαστεί σε ασθενείς σε προχωρημένο στάδιο και απέτυχαν. Αυτό μας έκανε να αλλάξουμε προσανατολισμό. Να κάνουμε κάτι για να προλάβουμε, να σώσουμε ό,τι μπορεί να σωθεί, σκεφτήκαμε. Βέβαια, μέσα στα χρόνια, τα φάρμακα έχουν βελτιωθεί κατά πολύ, πιθανότατα θα βοηθούν και σε άλλες περιπτώσεις. Μένει να διαπιστωθεί μέσα από μελέτες που θα γίνουν στο μέλλον», επισημαίνει ο Στέλιος Παπαδόπουλος.Του ζητώ να εστιάσουμε στις παρενέργειες του Leqembi. «Η βασική είναι αυτό που αποκαλείται Amyloid-related imaging abnormalities (ARIA): αλλαγή στην αρχιτεκτονική του εγκεφάλου, που διαπιστώνεται μέσω μαγνητικής τομογραφίας. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, όμως, δεν είχαν όλοι οι ασθενείς συμπτώματα. Επίσης παρατηρήθηκαν κάποια αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδιο, γι’ αυτό και η σύσταση προς τους γιατρούς είναι να παρακολουθούνται στενά οι ασθενείς που το λαμβάνουν».Το κόστος του νέου φαρμάκου ανέρχεται σε 26.500 δολάρια ετησίως. «Η τιμή του δεν είναι υψηλή αν αναλογιστεί κανείς ότι τα καινοτόμα φάρμακα έχουν πίσω τους τεράστιες επενδύσεις για την έρευνα και την ανάπτυξή τους», εξηγεί ο Στέλιος Παπαδόπουλος. Θα το δούμε σύντομα στην Ευρώπη; «Οι διαδικασίες αδειοδότησής του και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) έχουν ξεκινήσει. Πιθανότατα να κυκλοφορήσει μέσα στο 2024, λοιπόν».

Ελπίδα για τη νόσο Αλτσχάιμερ από φάρμακο κατά του διαβήτη.

Κάπως έτσι καταγράφεται μια κερδισμένη μάχη στον πόλεμο με το Αλτσχάιμερ, ο οποίος συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Τι κάνει τόσο δύσκολη την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης ασθένειας; «Πέρα από το γεγονός ότι εμφανίζεται σε διάφορες ηλικίες, ακόμα και στα πενήντα ή και νωρίτερα, δυστυχώς δεν έχουμε στα χέρια μας επαρκή διαγνωστικά εργαλεία. Με μια μαγνητική τομογραφία κανείς δεν μπορεί να διαγνωστεί με σιγουριά. Αρκετοί ασθενείς, όπως φαίνεται στο pet scan, παρουσιάζουν εναπόθεση βήτα αμυλοειδούς στον εγκέφαλό τους αλλά δεν έχουν απολύτως κανένα σύμπτωμα. Επίσης, δεν υπάρχουν αξιόπιστες βιοχημικές εξετάσεις αίματος που να το εντοπίζουν, όπως συμβαίνει με τις λοιμώξεις ή με τους καρκινικούς δείκτες. Και κάτι ακόμα: όσο οι άνθρωποι μεγαλώνουμε και όσο ταλαιπωρούμε το μυαλό μας με την συνήθη πολυδιάσπαση, λίγο ή πολύ ξεχνάμε. Το ότι δεν θυμόμαστε που έχουμε αφήσει τα κλειδιά του αυτοκινήτου, για παράδειγμα, δεν σημαίνει ότι έχουμε Αλτσχάιμερ», διευκρινίζει ο κ. Παπαδόπουλος, που πριν από μερικές εβδομάδες αποχώρησε από το ΔΣ της εταιρείας την οποία, όπως βεβαιώνουν οι συνάδελφοί του στο χώρο, «ανέστησε».«Η έγκριση του Leqembi είναι το αποχαιρετιστήριο δώρο σας στην Biogen;», τον ρωτώ. Γελάει. «Ηταν ένας μαραθώνιος και χαίρομαι που ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Η Biogen ήταν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι στην πορεία μου. Φέραμε στην αγορά σημαντικά φάρμακα, όπως το Tecfidera για τη σκλήρυνση κατά πλάκας, το Spinraza για τη νωτιαία μυϊκή ατροφία και το Tofersen για τη αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση. Κερδίσαμε τον σεβασμό των άλλων εταιρειών του χώρου για το γεγονός ότι είχαμε το κουράγιο και την επιμονή να αντιμετωπίσουμε δύσκολα και πολύπλοκα επιστημονικά προβλήματα για σοβαρές ασθένειες – και ότι βρήκαμε πρωτοποριακές λύσεις σώζοντας ζωές. Ας κρατήσουμε αυτόν τον επίλογο.»

https://www.kathimerini.gr/life/health/562508968/nea-epochi-gia-tin-antimetopisi-toy-altschaimer/

Το επεξεργάστηκε Οκτώβριος 10, 2023 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Οκτώ ελληνικά πανεπιστήμια στον πίνακα της Quacquarelli Symonds

Αξίζει να σημειωθεί ότι πέρυσι στην αντίστοιχη κατάταξη είχαν συμπεριληφθεί έξι ελληνικά ΑΕΙ

Υψηλές διακρίσεις απέσπασαν οκτώ ελληνικά πανεπιστήμια, που συμπεριλήφθηκαν στη συνολική παγκόσμια κατάταξη της QS (Quacquarelli Symonds) για το 2023 -2024.Το πρώτο ελληνικό Πανεπιστήμιο στην κατάταξη είναι το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην 347η θέση και ακολουθούν: το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (444η θέση), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (530η θέση), το Πανεπιστήμιο Κρήτης (534η θέση), το Πανεπιστήμιο Πατρών (θέσεις 791-800), το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας (θέσεις 901-950), το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (θέσεις 1001-1200) και το Πολυτεχνείο Κρήτης (θέσεις 1400+).Αξίζει να σημειωθεί ότι πέρυσι στην αντίστοιχη κατάταξη είχαν συμπεριληφθεί έξι ελληνικά ΑΕΙ. Στις δύο πρώτες θέσεις της κατάταξης -και άρα τα δύο καλύτερα πανεπιστήμια στον κόσμο κατά την QS- βρίσκονται το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT), και το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Στην τρίτη θέση ανέβηκε το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στην τέταρτη ανέβηκε το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ενώ το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ υποχώρησε σε σχέση με πέρυσι στην 5η θέση. Αξίζει να αναφερθεί ότι το MIT δημιουργεί ένα σημαντικό ρεκόρ, όντας για 11η συνεχόμενη χρονιά στην 1η θέση της κατάταξης.Τη δεκάδα των κορυφαίων πανεπιστημίων του κόσμου συμπληρώνουν το Imperial College του Λονδίνου (6η θέση), το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης (7η θέση), το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης (στην 8η θέση και για πρώτη φορά στο top 10), το UCL του Λονδίνου (9η θέση) και το Πανεπιστήμιο Μπέρκλει της Καλιφόρνια (10η θέση).Σημειώνεται, ότι η συγκεκριμένη διεθνής κατάταξη, η οποία δημοσιεύθηκε για 20η συνεχόμενη χρονιά, αποτελεί μία από τις πλέον έγκυρες και σημαντικές κατατάξεις διεθνώς. Βασίστηκε σε πάνω από 141,6 εκατομμύρια ετεροαναφορές που εντοπίστηκαν σε περισσότερες από 17,5 εκατομμύρια δημοσιεύσεις, καθώς και σε 240.000 απαντήσεις σε ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις ακαδημαϊκών και εργοδοτών. Αξιολογήθηκαν περισσότερα από 6.000 πανεπιστήμια, από τα οποία εν τέλει προέκυψαν τα καλύτερα 1.497 από αυτά. Η QS για το ακαδημαϊκό έτος 2023-24 συμπεριέλαβε στη γενική της κατάταξη πανεπιστήμια από 104 χώρες, έχοντας 85 νέες συμμετοχές.Μεταξύ των κριτηρίων, βάσει των οποίων προκύπτει η κατάταξη, είναι η ακαδημαϊκή φήμη (μέσω έρευνας ερωτηματολογίων, η έρευνα ερωτηματολογίων εργοδοτών των αποφοίτων πανεπιστημίων, ο αριθμός ετερο-αναφορών ανά καθηγητή, ο λόγος φοιτητών προς μέλη, η διεθνής ερευνητική δικτύωση και τα αποτελέσματα σχετικά με την απασχόληση.

https://www.tanea.gr/2023/07/11/science-technology/okto-ellinika-panepistimia-ston-pinaka-tis-quacquarelli-symonds/

[Δροσος Γεωργιος]

Ελληνική ερευνητική ομάδα στο φετινό παγκόσμιο διαγωνισμό συνθετικής βιολογίας iGEM

Ελληνική ερευνητική ομάδα στο φετινό παγκόσμιο διαγωνισμό συνθετικήiG

Φοιτητές του Πανεπιστημίου Πατρών θα παρουσιάσουν μια θεραπεία για τον καρκίνο στο πάγκρεας.Ο Διαγωνισμός iGEM (International Genetically Engineered Machine) αποτελεί έναν παγκόσμιο διαγωνισμό συνθετικής βιολογίας, οποίος διεξάγεται ετησίως από το 2003, καθιερώθηκε από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT) και διοργανώνεται ετησίως από το iGEM Foundation. Στόχος του είναι η ανάδειξη καινοτόμων ιδεών, για την επίλυση προβλημάτων της καθημερινότητας μέσω της Συνθετικής Βιολογίας.Στον φετινό διαγωνισμό συμμετέχουν πάνω από 350 διεπιστημονικές ομάδες παγκοσμίως μία εκ των οποίων είναι και η ερευνητική φοιτητική ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών, Patras Medicine iGEM, με στόχο την ενσωμάτωση της Συνθετικής Βιολογίας και της Γενετικής Μηχανικής στην Θεραπευτική. Η ομάδα αποτελείται από 11 μέλη, προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του Πανεπιστημίου Πατρών, από τα Τμήματα Φαρμακευτικής, Βιολογίας, Χημείας και Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής.Στόχος της ομάδας είναι η πρόταση μιας νέας θεραπευτικής προσέγγισης ενάντια στον καρκίνο του παγκρέατος, στα πλαίσια συμμετοχής της στο διαγωνισμό iGEM Competition 2023, με το πρότζεκτ «Herophilus: Breaking barriers against Pancreatic Cancer». Το πρότζεκτ αποσκοπεί στην ανοσοθεραπεία των ασθενών, αξιοποιώντας CAR-NK κύτταρα και επαγόμενα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα (iPSCs), προερχόμενα από σωματικά κύτταρα υγιών δοτών.Ο καρκίνος του παγκρέατος (PC) και ειδικότερα το αδενοκαρκίνωμα (PDAC), είναι μια ιδιαίτερα επιθετική κακοήθεια με κακή πρόγνωση. Πιο συγκεκριμένα, παρά την πρόοδο των υπαρχουσών θεραπειών, το πενταετές ποσοστό επιβίωσης για τον καρκίνο του παγκρέατος παραμένει μόλις 12%. Οι παγκρεατικοί όγκοι λόγω της ανατομικής τους θέσης είναι ταχέως μεταστατικοί, γεγονός που οδηγεί σε διάγνωση προχωρημένου σταδίου. Συνεπώς, η εύρεση μιας αποτελεσματικής θεραπείας, που θα αυξήσει το προσδόκιμο και την ποιότητα ζωής των ασθενών, καθίσταται επιτακτική ανάγκη. Η ανοσοθεραπεία στοχεύει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος για την αντιμετώπιση καρκινικών όγκων.Ειδικότερα, τα τελευταία χρόνια, η θεραπεία με χιμαιρικούς αντιγονικούς υποδοχείς (Chimeric Antigen Receptor Therapy, CAR Therapy) αποτελεί μια καινοτόμο προσέγγιση στο πεδίο αντιμετώπισης των συμπαγών και υποτροπιαζουσών κακοηθειών. Χαρακτηρίζεται ως «living therapy», καθώς ζωντανά κύτταρα πολλαπλασιάζονται στο σώμα του ασθενούς και παρέχουν μακροπρόθεσμη αντικαρκινική μνήμη. Τα κύτταρα CAR-NK προσφέρουν πολλές δυνατότητες στις αντικαρκινικές θεραπείες, όπως πολλαπλούς και βελτιωμένους μηχανισμούς ενεργοποίησης της κυτταροτοξικής δραστηριότητας, εξασφαλίζοντας καλύτερη εξειδίκευση, καθώς και ικανότητα στόχευσης συμπαγών όγκων.Παράλληλα, παρουσιάζουν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες στον ασθενή σε σχέση με τα κύτταρα CAR-T, που συνιστούν την επικρατέστερη προσέγγιση. Τα επαγόμενα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα (iPSCs) θεωρούνται μια διαδεδομένη πηγή CAR-NK κυττάρων, για τη δημιουργία ενός ομοιογενώς διαφοροποιημένου πληθυσμού ΝΚ-κυττάρων, με την ικανότητα επέκτασης σε μεγάλη κλίμακα και χορήγησης σε μεγάλο αριθμό καρκινοπαθών, ως προϊόν «off-the-shelf», που θα είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμο. Η προοπτική αυτή θα εξεταστεί μέσω του «Herophilus» στα πλαίσια της συμμετοχής της ομάδας Patras Medicine iGEM 2023 στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Συνθετικής Βιολογίας.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1498210/elliniki-ereynitiki-omada-sto-fetino-pagkosmio-diagonismo-synthetikis-viologias-igem/

 

[Δροσος Γεωργιος]

Η μουσική σύνθεση για τον δορυφόρο Αίολο.

Πώς μετατρέπεις πέντε χρόνια λειτουργίας ενός δορυφόρου σε μουσική; Πώς μπορεί να βιώσει μουσικά ο ακροατής τον άνεμο, τα σύννεφα και τη θερμοκρασία; Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) προχώρησε στην ηχοποίηση των δεδομένων του δορυφόρου Aeolus σε μία ορχηστρική σύνθεση με τίτλο «Life of Aeolus». Μέρος της σύνθεσης αποτελεί και ένα ακραίο επεισόδιο μεταφοράς ερημικής σκόνης, που διερευνά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.Στο μισής ώρας διάρκειας «Life of Aeolus» κάθε δευτερόλεπτο παραπέμπει σε μία μέρα στη ζωή του δορυφόρου Aeolus και στον άνεμο που μετρούσε, καθώς περιστρεφόταν γύρω από τη Γη 16 φορές την ημέρα.Ο δορυφόρος εκτοξεύθηκε τον Αύγουστο του 2018 με στόχο να δείξει πώς η καταγραφή των προφίλ των ανέμων της Γης από το Διάστημα μπορεί να βελτιώσει τις μετεωρολογικές προγνώσεις και τα κλιματικά μοντέλα. Το καινοτόμο λέιζερ Aladin που έφερε πάνω του ο δορυφόρος ήταν δύσκολο να αναπτυχθεί. Χρειάστηκαν 20 χρόνια συνεργατικών προσπαθειών από τη βιομηχανία για να φτάσουμε στην ευρωπαϊκή αυτή πρωτιά για την παρατήρηση προφίλ ανέμων από το Διάστημα.Ο δορυφόρος ολοκλήρωσε την αποστολή του πρόσφατα έπειτα από σχεδόν πέντε χρόνια λειτουργίας. Τα δεδομένα του χρησιμοποιούνται όχι μόνο για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο άνεμος επηρεάζει τη μετεωρολογική πρόγνωση και τη μεταφορά αερολυμάτων. Δεδομένα από τη χαρτογράφηση του ανέμου χρησιμοποιούνται σε σχεδόν πραγματικό χρόνο για την πρόγνωση του καιρού σε όλη την Ευρώπη.Για να τιμήσει την πενταετή λειτουργία αυτής της πρωτοποριακής αποστολής, η ESA συνεργάστηκε με τον συνθέτη Τζέιμι Περέρα για να δημιουργήσει μια ορχηστρική ηχοποίηση (sonification) της αποστολής. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκαν πνευστά όργανα που αναπαρήγαν τους διάφορους τύπους δεδομένων του Aeolus με αντίστοιχο μουσικό τόνο, διάρκεια και ένταση.Το πίκολο παράγει στη σύνθεση τις ψηλότερες νότες που σηματοδοτούν τις κορυφές των σύννεφων. Στις χαμηλότερες νότες ακούγονται το φαγκότο και το μπάσο κλαρινέτο που παραπέμπουν στις ακτίνες λέιζερ του δορυφόρου όταν φτάνουν ακριβώς πάνω από την επιφάνεια της Γης. Στις ενδιάμεσες οκτάβες, μέσα από κλαρινέτα, φλάουτα και όμποε μπορούμε να ακούσουμε την ταχύτητα του ανέμου και την ατμοσφαιρική πίεση, την πυκνότητα των νεφών και τη θερμοκρασία. Τέλος, το συνθεσάιζερ παραπέμπει στη διακοπή λειτουργίας του δορυφόρου.Στο ορχηστρικό κομμάτι παρουσιάζονται, επίσης, γεγονότα ορόσημα της περιόδου λειτουργίας του Aeolus, όπως ηφαιστειακές εκρήξεις που αντιπροσωπεύονται από τύμπανα, τυφώνες που αποδίδονται με ηχητικά εφέ ανέμου, αλλά και η πανδημία του κορονοϊού που αντιπροσωπεύεται από ένα συνθεσάιζερ.

   Η έρευνα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών

Στη μουσική σύνθεση, το όμποε χρησιμοποιήθηκε για να ηχοποιηθεί ένα ακραίο φαινόμενο που συνέβη τον Ιούνιο του 2020. Πρόκειται για το σημαντικότερο τα τελευταία 50 χρόνια επεισόδιο μεταφοράς σκόνης από τη Σαχάρα μέχρι τον Ατλαντικό και την Καραϊβική, που έφερε την ονομασία «Godzilla».«Το απόσπασμα με το όμποε στοχεύει στην ηχοποίηση των μετεωρολογικών συνθηκών που επικρατούν μέσα σε μια ατμοσφαιρική στρωμάτωση ερημικής σκόνης. Προσπαθεί δηλαδή ο συνθέτης να «μεταφράσει» κατά κάποιο τρόπο τις συνθήκες αυτές με βάση τις μετρήσεις του δορυφόρου, ώστε να τις βιώσουμε μέσω του ήχου», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και μέλος της συμβουλευτικής επιστημονικής επιτροπής της αποστολής Aeolus, Βασίλης Αμοιρίδης.Η ερευνητική ομάδα ReACT του συγκεκριμένου Ινστιτούτου έχει αναλάβει να διερευνήσει με τη βοήθεια του Aeolus το συγκεκριμένο επεισόδιο μεταφοράς ερημικής σκόνης «Godzilla», καθώς και τη μεταφορά άλλων αιωρημάτων στην ατμόσφαιρα, όπως η ηφαιστειακή τέφρα, ο καπνός από τις πυρκαγιές και τα θαλάσσια αιωρήματα. Πρόσφατα είχε δημοσιεύσει εξάλλου, μελέτη για τη διασπορά ηφαιστειακής τέφρας έπειτα από την έκρηξη της Αίτνας τον Μάρτιο του 2021, η οποία είχε επεκταθεί και πάνω από την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Η ερημική σκόνη, εξηγεί ο κ. Αμοιρίδης, διερευνάται λόγω των πολύπλευρων επιπτώσεων που έχει στον άνθρωπο και το περιβάλλον. «Τα υψηλά επίπεδα σκόνης στην ατμόσφαιρα έχουν ανεπιθύμητες επιπτώσεις σε πολλούς τομείς: στον τομέα της υγείας η σκόνη αυξάνει τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τις αναπνευστικές λοιμώξεις, στον τομέα της ενέργειας εξασθενεί την ηλιακή ακτινοβολία και μειώνει την απόδοση των ηλιακών πάνελ, στον τομέα των μεταφορών επηρεάζει την ασφάλεια των αεροπορικών πτήσεων». Σε μερικές περιπτώσεις, όμως, «η σκόνη λειτουργεί ευεργετικά. Για παράδειγμα, ο σίδηρος και ο φώσφορος που περιέχονται στην ερημική σκόνη λειτουργούν ως λίπασμα για τα θαλάσσια και χερσαία οικοσυστήματα ενισχύοντας την παραγωγικότητά τους, στοιχείο πολύ σημαντικό για τη Μεσόγειο και την Ελλάδα». Όπως παρατηρεί ο κ. Αμοιρίδης, η καινοτομία του Aeolus ήταν ότι «η μέτρηση από τον ίδιο δορυφόρο του ανέμου και των συγκεντρώσεων ερημικής σκόνης βοηθά στον υπολογισμό ροών εκπομπών και εναπόθεσης για την ποσοτικοποίηση της παραγωγής σκόνης από τον άνεμο πάνω από τις ερήμους, αλλά και την τροφοδότηση των ωκεανών λόγων εναπόθεσης. Ο Aeolus με τις καινοτόμες τεχνολογίες λέιζερ που έφερε, κατάφερε να προσφέρει στην κοινότητα αυτές τις μετρήσεις πάνω από τις ερήμους και τους ωκεανούς, όπου δεν έχουμε άλλη πηγή παρόμοιας πληροφορίας». Ο διδακτορικός φοιτητής της ομάδας ReACT, Θανάσης Γεωργίου, αναφέρει ότι «ενώ το επεισόδιο Godzilla παρατηρήθηκε και από δορυφόρους και από το έδαφος, τα ατμοσφαιρικά μοντέλα δεν μπόρεσαν να το αναπαράγουν σύμφωνα με τις παρατήρησεις. Αυτή η θεωρητική αδυναμία συνοδεύεται από άλυτα επιστημονικά ερωτήματα που προσπαθούμε να απαντήσουμε με την έρευνά μας, ώστε να βελτιώσουμε μέσα από τις μετρήσεις του Aeolus τις προσομοιώσεις μεταφοράς σκόνης στα μοντέλα, για την παροχή καλύτερων προγνώσεων».

https://physicsgg.me/2023/07/30/η-μουσική-σύνθεση-για-τον-δορυφόρο-αίο/

[Δροσος Γεωργιος]

Έλληνες επιστήμονες: Το υπερβολικό κρύο σκότωσε τους πρώτους ανθρώπους στην Ευρώπη.

Πριν από περίπου 1,1 εκατομμύρια χρόνια, με τη έναρξη της Εποχής των Παγετώνων, το κλίμα στην Ευρώπη άλλαξε δραματικά, με θερμοκρασίες κάτω από ένα επίπεδο που ήταν ανεκτό για τους πρώιμους ανθρώπους.Πριν από περίπου 1,4 εκατομμύρια χρόνια, οι πρώτοι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη. Ευρήματα από την Ισπανία και την Πορτογαλία δείχνουν ότι οι πρόγονοί μας, πιθανώς οι Homo erectus, μετανάστευσαν στη νέα ήπειρο από τη νοτιοδυτική Ασία.Πριν από περίπου 1,1 εκατομμύρια χρόνια, με τη έναρξη της Εποχής των Παγετώνων, το κλίμα στην Ευρώπη άλλαξε δραματικά, με θερμοκρασίες κάτω από ένα επίπεδο που ήταν ανεκτό για τους πρώιμους ανθρώπους. Το αποτέλεσμα; Οι πρώτοι μετανάστες στην Ευρώπη δεν μπόρεσαν να αντέξουν το δριμύ ψύχος και οι περισσότεροι απεβίωσαν, όπως αποκαλύπτει μελέτη από το University College του Λονδίνου,  Προηγουμένως είχε θεωρηθεί ότι οι πρώτοι άνθρωποι στην Ευρώπη αντιμετώπισαν για πρώτη φορά παγετώνες πριν από περίπου 900.000 χρόνια και είχαν προλάβει να προσαρμοστούν για να επιβιώσουν σε πιο σκληρές συνθήκες μέχρι τότε. «Είναι μια από αυτές τις υπέροχες στιγμές στην επιστήμη όπου βρίσκεις το απροσδόκητο. Και αυτό είναι που το κάνει τόσο συναρπαστικό», λέει ο Έλληνας επικεφαλής της μελέτης, Χρόνης Τζεδάκης από το University College του Λονδίνου, σχολιάζοντας το αποτέλεσμα.Τα νέα ευρήματα προέρχονται από αναλύσεις θαλάσσιων μικροοργανισμών. Η ομάδα του καθηγητή  Τζεδάκη ερεύνησε τη χημική τους σύσταση. Μελέτησε επίσης την περιεκτικότητα σε γύρη σε ιζήματα βαθέων υδάτων που συλλέχθηκαν στα ανοικτά των ακτών της Πορτογαλίας. Κατά συνέπεια, οι επιστήμονες  ανακάλυψαν ότι το κλίμα ψύχθηκε αρκετά απότομα πριν από 1,1 εκατομμύρια χρόνια, με αποτέλεσμα μια σύντομη εποχή των παγετώνων. Η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στα ανοιχτά της Λισαβόνας έπεσε κάτω από τους έξι βαθμούς Κελσίου.

Εχθρικό κλίμα

Μια προσομοίωση στον υπερυπολογιστή Aleph στο Κέντρο Φυσικής του Κλίματος (ICCP) στη Νότια Κορέα επιβεβαίωσε την έκταση της περιόδου των παγετώνων εκείνη την εποχή. Και έδειξε – σε συνδυασμό με γνωστές γνώσεις από ευρήματα απολιθωμάτων και από την αρχαιολογία – ότι το κλίμα στην περιοχή της Μεσογείου ήταν πολύ εχθρικό για τους πρώτους ανθρώπους εκείνη την εποχή.«Προς έκπληξή μας, διαπιστώσαμε ότι αυτή η ψύξη ήταν συγκρίσιμη με μερικά από τα πιο σοβαρά γεγονότα των πρόσφατων εποχών των παγετώνων», εξήγησε η Βασιλική Μάργαρη, η οποία επίσης μετείχε στην έρευνα στο University College του Λονδίνου.Η ομάδα των επιστημόνων υποθέτει ότι όταν το δριμύ ψύχος έκανε την εμφάνισή του, οι πρόγονοι του Homo sapiens μπορεί να μην είχαν ακόμη επαρκή μόνωση λίπους, ούτε ζεστά ρούχα ή καταφύγιο και δεν είχαν ακόμη ανακαλύπτει τη φωτιά.Το γεγονός ότι δεν έχουν βρεθεί εκεί πέτρινα εργαλεία ή άλλα ανθρώπινα υπολείμματα για περισσότερα από 200.000 χρόνια μετά την ψυχρή φάση που έχει πλέον προσδιοριστεί, υποστηρίζει επίσης τη θέση ότι το γένος Homo είχε εξαφανιστεί στο μεταξύ στη νότια Ευρώπη, υποστηρίζει η ομάδα των ειδικών.Η μελέτη υποδηλώνει ότι η Ευρώπη επανακατοικήθηκε πριν από περίπου 900.000 χρόνια από πιο ανθεκτικά δείγματα των προγόνων μας που ήταν εξελικτικά καλύτερα προσαρμοσμένα στην νέα εποχή των παγετώνων, που ήταν τότε επικείμενη.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1502979/ellines-epistimones-to-ypervoliko-kryo-skotose-toys-protoys-anthropoys-stin-eyropi

[Δροσος Γεωργιος]

Δύο Έλληνες στους 100 κορυφαίους αναλυτικούς χημικούς διεθνώς.

Πρόκειται για δύο καθηγητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.Μια σημαντική διάκριση για την ελληνική επιστημονική κοινότητα αποτελεί η λίστα με τους 100 κορυφαίους αναλυτικούς χημικούς της τελευταίας δεκαετίας διεθνώς στην οποία περιλαμβάνονται δύο καθηγητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Πρόκειται για τους καθηγητές του Εργαστηρίου Αναλυτικής Χημείας του ΑΠΘ, Γεώργιο Θεοδωρίδη και Βικτώρια Σαμανίδου, οι οποίοι εξασφάλισαν από μια θέση στη λίστα «Power List 2023», που καταρτίζει το επιστημονικό περιοδικό «The Analytical Scientist», στις κατηγορίες «Connectors and Interdisciplinarians» και «Mentors and Educators» αντίστοιχα. Μάλιστα, η κ. Σαμανίδου είχε συμπεριληφθεί και στις προηγούμενες αντίστοιχες λίστες του περιοδικού, για τα έτη 2016 και 2021.Πρόκειται για την ενδέκατη κατά σειρά λίστα του περιοδικού, η οποία φέτος είναι αφιερωμένη στα «Δέκα χρόνια Αριστείας και επιρροής στην Αναλυτική Χημεία» και συμπίπτει με την επέτειο των 10 χρόνων της έκδοσής του. Η λίστα περιλαμβάνει 100 αναλυτικούς χημικούς, οι οποίοι αξιολογήθηκαν για την αριστεία και την επιρροή τους την τελευταία δεκαετία – σε τέσσερις κατηγορίες: «Innovators and Trailblazers», «Leaders and Advocates», «Connectors and Interdisciplinarians» και «Mentors and Educators». Οι υποψήφιοι προτάθηκαν από τους αναγνώστες του περιοδικού «The Analytical Scientist», το οποίο έχει εκδοτική παρουσία σε ΗΠΑ, Καναδά και Ηνωμένο Βασίλειο. Η τελική επιλογή έγινε από ανεξάρτητη επιτροπή αξιολόγησης.Σε συνέντευξή της στο περιοδικό και στο ερώτημα σχετικά με το πώς γίνεται η προσέλκυση ανθρώπινου ταλέντου, η κ. Σαμανίδου απαντά: «Ενδυναμώνοντας, ενθαρρύνοντας και αναγνωρίζοντας τις ικανότητες και τις προσπάθειες των επιστημόνων, μπορούμε να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον στον τομέα μας – αναδεικνύοντας το σημαντικότερο τμήμα της Χημείας και το ευρύ φάσμα εφαρμογών που προσφέρει σε πολλά επιστημονικά πεδία. Επιπλέον, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν επιτρέπονται διακρίσεις και διακριτική μεταχείριση στο εργαστήριο. Η επιστήμη είναι για όλους – η συμπερίληψη διαφορετικών φύλων, φυλών, εθνικοτήτων, σεξουαλικών προσανατολισμών και ταυτοτήτων είναι αδιαμφισβήτητη. Οι αναλυτικές τεχνικές θα πρέπει επίσης να είναι προσβάσιμες για άτομα με προβλήματα όρασης ή άλλα, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό. Αυτό επιτρέπει στους ταλαντούχους φοιτητές που ανήκουν σε ομάδες ατόμων με αναπηρία να συμπεριληφθούν στις ερευνητικές ομάδες».

Από την πλευρά του, απαντώντας σε ερώτημα σχετικά με το ποιο είναι το μυστικό για την επιτυχημένη διεπιστημονική συνεργασία, ο κ. Θεοδωρίδης σημειώνει: «Η πολυεπιστημονική εργασία στις βιοεπιστήμες απαιτεί αποτελεσματική συνεργασία, επικοινωνία και προώθηση ενός κοινού οράματος μεταξύ των μελών της ομάδας από διαφορετικούς κλάδους. Είναι σημαντικό να υπάρχει σεβασμός για τις διαφορετικές απόψεις και το υπόβαθρο των συνεργατών και να γίνεται κατανοητό ότι η αποτελεσματική “σύντηξη” προοπτικών και προσεγγίσεων μπορεί να δημιουργήσει καινοτόμες λύσεις. Ο καθορισμός σαφών και διαμοιρασμένων κοινών στόχων και η άμεση, ευθεία επικοινωνία, είναι απαραίτητα για τη γεφύρωση των γλωσσικών ή γνωστικών χασμάτων».

Naftemporiki.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

 

[Δροσος Γεωργιος]

Ο μηχανισμός που «σκοτώνει» το γήρας.

Ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Βασίλης Γοργούλης ανακάλυψε τον τρόπο εντοπισμού των γηρασμένων κυττάρων σε ζωντανούς οργανισμούς. Επόμενος στόχος είναι η επιλεκτική θανάτωσή τους, πράγμα που θα μπορούσε να μας απαλλάξει από τη γήρας

A fluorophore-conjugated reagent enabling rapid detection, isolation and live tracking of senescent cells

Το γήρας και ο θάνατος είναι η φυσική συνέχεια της ζωής. Αυτό όμως δεν σταματά την ερευνητική κοινότητα από το να αναζητεί τρόπους να επιμηκύνει τη ζωή και να μας απαλλάξει από τα δεινά του γήρατος. Στη μελέτη του γήρατος, με απώτερο στόχο την αντιστροφή του, έχει αφοσιωθεί εδώ και δεκαετίες ο κορυφαίος έλληνας ερευνητής κ. Βασίλης Γοργούλης, καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Ιστολογίας-Εμβρυολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Σύμφωνα δε με την τελευταία εργασία της ερευνητικής ομάδας του,  η οποία δημοσιεύθηκε την περασμένη Πέμπτη 5 Οκτωβρίου 2023 στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση «Molecular Cell», ο πολυπόθητος στόχος μοιάζει ιδιαίτερα χειροπιαστός.Βεβαίως, η τελευταία αυτή εργασία του έλληνα επιστήμονα, η οποία συνίσταται στον εντοπισμό και στην απομόνωση των γηρασμένων κυττάρων σε ζωντανούς οργανισμούς, έρχεται ως επιστέγασμα της δουλειάς του τριών δεκαετιών πάνω στη μελέτη του γονιδιώματος. Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή. Υπολογίζεται ότι το ανθρώπινο σώμα «χτίζεται» από 37 και πλέον τρισεκατομμύρια κύτταρα, τα οποία κατατάσσονται σε 200 διαφορετικούς κυτταρικούς τύπους (π.χ. νευρικά, μυϊκά, επιθηλιακά…). Τα κύτταρα έχουν έναν πεπερασμένο χρόνο ζωής και έτσι όταν κάποια πεθαίνουν αντικαθίστανται από άλλα νεότερα. Η αντικατάσταση των γηρασμένων κυττάρων με νεότερα είναι εφικτή επειδή από την αρχή της ζωής μας είμαστε όλοι προικισμένοι με κύτταρα τα οποία ονομάζονται βλαστικά και τα οποία αποτελούν τις παρακαταθήκες κυτταρικής ανανέωσης του οργανισμού: κάθε φορά που κάποια κύτταρα ενός ιστού γερνούν και πεθαίνουν, τα βλαστικά κύτταρα διαιρούνται με τρόπο που εξασφαλίζει αφενός την αντικατάσταση των γηρασμένων και αφετέρου την πληρότητα της παρακαταθήκης.

Ενας επιθυμητός θάνατος

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι ο θάνατος των γηρασμένων κυττάρων είναι ένα επιθυμητό φαινόμενο καθώς μέσω αυτού διασφαλίζεται η διατήρηση της νεότητας και ως εκ τούτου της λειτουργικότητας του οργανισμού. Δεν είναι λοιπόν διόλου περίεργο ότι η κυτταρική γήρανση και ο κυτταρικός θάνατος επιτελούνται με συντεταγμένο και άρτια συντονισμένο τρόπο. Ή τουλάχιστον αυτό συμβαίνει όσο είμαστε νέοι. Διότι με το πέρασμα του χρόνου, οι μηχανισμοί που ελέγχουν τα φαινόμενα της γήρανσης και του θανάτου των κυττάρων παύουν να είναι λειτουργικοί, γεγονός το οποίο αποδίδεται στη βαθμιαία συσσώρευση βλαβών στο γονιδίωμα, φαινόμενο το οποίο οι επιστήμονες ονομάζουν γενωμική αστάθεια.Οπως εξήγησε μιλώντας στο ΒΗΜΑ-Science ο καθηγητής Γοργούλης, «καθώς ο χρόνος περνάει συσσωρεύονται βλάβες στο γονιδίωμα των κυττάρων του ανθρώπου με αποτέλεσμα αυτό να αλλοιώνεται όλο και περισσότερο. Τα κύτταρά μας βέβαια διαθέτουν τρόπους για να αντιδρούν σε αυτές τις αλλοιώσεις και ένας από τους σημαντικότερους αποτελεί η υιοθέτηση μιας κατάστασης που ονομάζεται κυτταρική γήρανση (αγγλικός όρος: cellular senescence). Ερχεται όμως μια στιγμή που και αυτός ο προστατευτικός μηχανισμός πλήττεται τόσο πολύ από τις αλλοιώσεις του γονιδιώματος ώστε παύει να είναι λειτουργικός. Τότε στον οργανισμό μας συσσωρεύονται ολοένα και περισσότερα γηρασμένα κύτταρα τα οποία δεν πεθαίνουν, αλλά παραμένουν ζωντανά και δυσλειτουργικά (γνωστά και ως κύτταρα Zombie)».

Μια ελκυστική υπόθεση

Η ερευνητική ομάδα του καθηγητή Γοργούλη έχει δείξει στο πρόσφατο παρελθόν το πόσο επιβλαβή είναι αυτά τα κύτταρα, τα οποία συμβάλλουν στην εμφάνιση ασθενειών του γήρατος, του καρκίνου συμπεριλαμβανομένου. Αν λοιπόν αρρωσταίνουμε και γερνάμε επειδή συσσωρεύουμε γηρασμένα κύτταρα, τότε είναι λογικό να υποθέσουμε ότι θα μπορούσαμε να διατηρήσουμε την καλή μας υγεία και να παρατείνουμε την νεότητά μας αν βρίσκαμε έναν τρόπο να απαλλάξουμε τον οργανισμό μας από τα γηρασμένα κύτταρά του τα οποία «αρνούνται» να πεθάνουν.Το πρώτο εμπόδιο στο οποίο θα σκόνταφτε κανείς προκειμένου να υλοποιήσει αυτό το καθ’ όλα λογικό σχέδιο, είναι ο εντοπισμός των γηρασμένων κυττάρων μέσα στον ωκεανό των υγιών. Χάρη στην ερευνητική δουλειά του καθηγητή Γοργούλη, ευτυχώς, το εμπόδιο αυτό έχει ήδη ξεπεραστεί. Καθώς το γονιδίωμα και κατ’ επέκταση ο μεταβολισμός των γηρασμένων κυττάρων διαφέρουν από τα αντίστοιχα των υγιών, στα πρώτα συσσωρεύεται μια ουσία η οποία ονομάζεται λιποφουσκίνη. Την παρουσία της λιποφουσκίνης στα κύτταρα πέτυχε να φωτίσει ο έλληνας επιστήμονας, ο οποίος ανέπτυξε ένα καινοτόμο αντιδραστήριο (με την εμπορική ονομασία SenTraGor), το οποίο προσδένεται ισχυρά στη λιποφουσκίνη και επιτρέπει με μεγάλη ακρίβεια και ευαισθησία τον εντοπισμό των γηρασμένων κυττάρων σε ευρύ φάσμα βιολογικών υλικών, για πρώτη φορά δε σε ιστολογικά παρασκευάσματα ιστών και οργάνων.

Μια διαφορετική σημαία

Με άλλα λόγια, η ερευνητική ομάδα του καθηγητή Γοργούλη πέτυχε να κάνει τη λιποφουσκίνη να λειτουργεί σαν σημαία, η οποία υποδεικνύει την παρουσία γηρασμένων κυττάρων. «Η ανάπτυξη αυτής της τεχνικής άνοιξε νέους ορίζοντες στο πεδίο της κυτταρικής γήρανσης δίδοντας πια στους επιστήμονες τη δυνατότητα να αναδείξουν τον ρόλο της σε διάφορες ανθρώπινες νόσους και στο γήρας του οργανισμού» σημείωσε ο έλληνας ερευνητής. Πράγματι, από το 2017 που πρωτοπαρουσιάστηκε μέχρι σήμερα η τεχνική υιοθετήθηκε και από άλλες ερευνητικές ομάδες διεθνώς, ενώ η ομάδα Γοργούλη την αξιοποίησε για να αναδειχθεί ο ρόλος της κυτταρικής γήρανσης στη νόσο COVID-19 αλλά και στον καρκίνο. Μόλις πριν λίγους μήνες κατέδειξε ότι τα γηρασμένα κύτταρα επηρεάζουν δυσμενώς την ανταπόκριση στις αντικαρκινικές θεραπείες και συχνά εμπλέκονται στην εμφάνιση των υποτροπών των όγκων. «Δεδομένα όπως αυτά ανέδειξαν την ανάγκη εξάλειψης των γηρασμένων κυττάρων προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης ίαση νόσων όπως στην περίπτωση του καρκίνου» σημείωσε ο διακεκριμένος ερευνητής.Παρά την ώθηση που έδωσε στο πεδίο της κυτταρικής γήρανσης η αξιοποίηση του αντιδραστηρίου SenTraGor, η χημική του φύση δεν επέτρεπε την απομόνωση ζωντανών γηρασμένων κυττάρων και ο στόχος ήταν ακόμη πιο φιλόδοξος: ο εντοπισμός γηρασμένων κυττάρων σε ζωντανούς οργανισμούς.

Προηγμένο σύστημα εντοπισμού

Ετσι, όπως περιγράφεται στην τελευταία εργασία της, η ομάδα Γοργούλη προχώρησε στην ανάπτυξη ενός νέου αντιδραστηρίου το οποίο διαθέτει ιδιότητες ισχυρής σύνδεσης με τη λιποφουσκίνη, καθώς και όλες τις δυνατότητες εφαρμογής του SenTraGor, ενώ έχει το επιπρόσθετο πλεονέκτημα της συμβατότητας με ζωντανά κύτταρα και οργανισμούς. «Το νέο αντιδραστήριο ονομάζεται GLF-16 και έχει συντεθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να φέρει μια φθορίζουσα χρωστική ουσία που εκπέμπει στο υπεριώδες, πράγμα που το καθιστά ανιχνεύσιμο με τον ανάλογο εξοπλισμό. Η δε εισαγωγή σε ζωντανά κύτταρα έγινε δυνατή με την ενσωμάτωσή του σε έναν φορέα πολύ μικρού μεγέθους που έχει τη δυνατότητα να διαπερνά τη μεμβράνη των κυττάρων (νανοφορέας-μυκήλιο) και να διαλύεται στο εσωτερικό τους, απελευθερώνοντας το αντιδραστήριο GLF-16, το οποίο με τη σειρά του προσδένεται στη λιποφουσκίνη, που υπάρχει μόνο στα γηρασμένα κύτταρα» εξήγησε ο καθηγητής Γοργούλης και προσέθεσε: «Αποτέλεσμα αυτού είναι μόνο τα γηρασμένα κύτταρα να φθορίζουν και να καταστεί έτσι δυνατή η αξιόπιστη απομόνωση των ζωντανών γηρασμένων κυττάρων από έναν μεικτό πληθυσμό».

Ελπιδοφόρα αποτελέσματα

Οι έλληνες ερευνητές όχι μόνο απομόνωσαν και καλλιέργησαν με τη βοήθεια αυτής της τεχνικής τα γηρασμένα κύτταρα αλλά ανέλυσαν διεξοδικά το γονιδίωμά τους, αποκαλύπτοντας σημαντικές πληροφορίες για τους μηχανισμούς που εμπλέκονται στη διαδικασία της γήρανσης. Ομως το σημαντικότερο επίτευγμά τους είναι το ότι η χορήγηση του συμπλέγματος αντιδραστηρίου GLF-16/νανοφορέα σε πειραματόζωα (ποντικούς) οδήγησε για πρώτη φορά στον εντοπισμό και στην απεικόνιση των γηρασμένων κυττάρων σε ζώντες οργανισμούς. Αυτό σημαίνει ότι έγινε το πρώτο βήμα για την αντιστροφή του γήρατος, που είναι ο εντοπισμός των γηρασμένων κυττάρων σε ζωντανούς οργανισμούς.

Επόμενος στόχος

Πόσο εύκολο όμως είναι να γίνει και το επόμενο και στην ουσία το τελευταίο βήμα; Πόσο εύκολο είναι να σκοτωθούν επιλεκτικά τα γηρασμένα κύτταρα ενός ζωντανού οργανισμού; Περιττό να πούμε ότι αυτό είναι το επόμενο βήμα της ερευνητικής ομάδας, ενώ ο καθηγητής Γοργούλης δηλώνει εξαιρετικά αισιόδοξος: «Εχοντας υπόψη ότι διαθέτουμε στη φαρέτρα μας σήμερα φάρμακα/παράγοντες που εξολοθρεύουν τα γηρασμένα κύτταρα (σενολυτικά), τα οποία όμως προκαλούν αρκετές παρενέργειες, η σύνδεση του αντιδραστηρίου GLF-16 με ένα τέτοιο φάρμακο αναμένεται να φέρει πραγματική επανάσταση. Και αυτό γιατί με την αρωγή του νανοφορέα και υπό την καθοδήγηση του αντιδραστηρίου GLF-16, το σενολυτικό φάρμακο θα επιδρά μόνο στα γηρασμένα κύτταρα, προάγοντας έτσι τη στοχευμένη εξολόθρευσή τους σε ζώντες οργανισμούς/ασθενείς». Η παραπάνω προσέγγιση, η οποία είναι σύμφωνη με τις αρχές της ιατρικής ακριβείας (ή αλλιώς εξατομικευμένης ιατρικής), θα μπορούσε εφόσον αποδειχθεί στα πειραματόζωα όσο ελπιδοφόρος φαντάζει να φέρει όντως επανάσταση αντιστρέφοντας τα δεινά του γήρατος. Και κάτι μου λέει πως όταν ο πειραματισμός προχωρήσει και αρχίσουν οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, ο καθηγητής Γοργούλης θα έχει πολλούς υποψήφιους εθελοντές…

Τα γηρασμένα κύτταρα και ο ρόλος της λιποφουσκίνης

Την ιστορική διαδρομή της ανακάλυψης και μελέτης του φαινομένου της κυτταρικής γήρανσης περιέγραψε ο καθηγητής Βασίλης Γοργούλης. «Το φαινόμενο της κυτταρικής γήρανσης ανακαλύφθηκε το 1961 από τον Leonard Hayflick, ο οποίος πρώτος παρατήρησε στην καλλιέργεια ότι φυσιολογικά κύτταρα έπαυαν να πολλαπλασιάζονται μετά το πέρας συγκεκριμένου αριθμού διαιρέσεων (γνωστού σήμερα και ως όριο του Hayflick- Hayflick limit). Αργότερα αποσαφηνίστηκε ότι αλλαγές στο γονιδίωμα των κυττάρων και πιο συγκεκριμένα η μείωση του μήκους συγκεκριμένων περιοχών των χρωμοσωμάτων, που ονομάζονται τελομερή, είναι υπεύθυνες για την εμφάνιση της κυτταρικής γήρανσης. Ο τύπος αυτός της κυτταρικής γήρανσης χαρακτηρίστηκε ως αναδιπλασιαστική (replicative senescence). Μεταγενέστερα όμως παρατηρήθηκε ότι και άλλοι παράγοντες και κάθε μορφής στρεσογόνο ερέθισμα, όπως η ακτινοβολία, τα ογκογονίδια, οι ιοί, έχουν ως τελική κατάληξη την πρόκληση αλλαγών στο γονιδίωμα και την ενεργοποίηση της κυτταρικής γήρανσης, με τη μορφή όμως της επαγόμενης από στρες κυτταρικής γήρανσης (stress induced cellular senescence)».Για πολλές δεκαετίες το φαινόμενο της κυτταρικής γήρανσης ήταν εν πολλοίς παραγνωρισμένo από την επιστημονική κοινότητα και η σημασία του παρέμενε άγνωστη, καθώς υπήρχε αδυναμία εντοπισμού των γηρασμένων κυττάρων λόγω έλλειψης αξιόπιστων μεθόδων. Η πρώτη αξιόλογη προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή ήταν η μέθοδος ανίχνευσης ενός ενζύμου, της β-γαλακτοσιδάσης, η οποία βρέθηκε να υπερλειτουργεί στα γηρασμένα κύτταρα από την ομάδα της Judith Campisi, το 1995. Οπως περιγράφει ο έλληνας καθηγητής «η τεχνική αυτή, αν και αποτέλεσε για πολλά χρόνια την πιο διαδεδομένη μέθοδο μελέτης της κυτταρικής γήρανσης στην κυτταροκαλλιέργεια, συχνά οδηγούσε σε λανθασμένες εκτιμήσεις λόγω ψευδώς θετικών ή ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων. Το κυριότερο όμως μειονέκτημα της είναι ότι αδυνατεί να εντοπίσει τα γηρασμένα κύτταρα σε ιστούς και όργανα. Το τελευταίο είναι απότοκο της επεξεργασίας που αυτά υφίστανται (διαδικασία που ονομάζεται μονιμοποίηση) προκειμένου να παραχθούν ιστολογικές τομές και να γίνει η παρατήρηση στο μικροσκόπιο, η οποία αδρανοποιεί και καταργεί το ένζυμο της β-γαλακτοσιδάσης».Απαιτήθηκαν μακροχρόνιες προσπάθειες εκ μέρους της ερευνητικής ομάδας Γοργούλη προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα του εντοπισμού γηρασμένων κυττάρων σε ιστούς και όργανα. Το 2013 η ομάδα κατέδειξε ότι τα γηρασμένα κύτταρα έχουν την ιδιότητα να συσσωρεύουν στο εσωτερικό τους μια ουσία που ονομάζεται λιποφουσκίνη. «Η ουσία αυτή αντανακλά ευρύτερα τη διαταραγμένη κατάσταση και ιδιαίτερα την αλλοίωση του γονιδιώματος του γηρασμένου κυττάρου» εξήγησε ο καθηγητής Γοργούλης και προσέθεσε: «Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της λιποφουσκίνης είναι ότι διατηρείται ακέραια στους ιστούς και στα όργανα ακόμη και μετά την προαναφερθείσα διαδικασία μονιμοποίησης και άρα καθίσταται ανιχνεύσιμη με τα κατάλληλα μέσα. Αλλωστε πρόκειται για ουσία που ήταν γνωστή στους επιστήμονες για περισσότερα από 150 χρόνια, χωρίς όμως ποτέ κάποιος να την έχει συνδέσει με το φαινόμενο της κυτταρικής γήρανσης».Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι χάρη στη δουλειά του έλληνα ερευνητή και των συνεργατών του η συσσώρευση της λιποφουσκίνης έχει συμπεριληφθεί από το 2019 στις κατευθυντήριες οδηγίες για την ανίχνευση της κυτταρικής γήρανσης ως ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του γηρασμένου κυττάρου.

Who is who
Ο Βασίλης Γοργούλης είναι αριστούχος απόφοιτος και διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Ειδικεύθηκε στην Παθολογική Ανατομική. Το 2011 εξελέγη καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Ιστολογίας-Εμβρυολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, μετά από κρίσεις και εξελίξεις σε όλες τις ακαδημαϊκές βαθμίδες. Πρόσφατα εξελέγη καθηγητής και επικεφαλής του Τμήματος Κλινικής και Μοριακής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της πόλης Dundee στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ στην ίδια χώρα μετά από αξιολόγηση διατελεί επίτιμος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ και επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Υγείας και Ιατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Σάρεϊ. Τέλος, είναι συνεργαζόμενος καθηγητής στο Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών ΙΙΒΕΑΑ.

Κατά τη διάρκεια της ερευνητικής σταδιοδρομίας του ο Βασίλης Γοργούλης πρωτοστάτησε στην καθιέρωση της γενωμικής αστάθειας ως βασικού γνωρίσματος των καρκινικών κυττάρων. Ειδικότερα, ανακάλυψε ότι ο μηχανισμός που επιτηρεί την ακεραιότητα του γονιδιώματος του ανθρώπου, όταν προκληθούν βλάβες στο γονιδίωμα, ενεργοποιεί στα αρχικά στάδια του καρκίνου τους αντικαρκινικούς φραγμούς της κυτταρικής γήρανσης και του κυτταρικού θανάτου. Ετσι, εμποδίζεται ο πολλαπλασιασμός εν δυνάμει καρκινικών κυττάρων, επειδή φέρουν μη επιδιορθώσιμες βλάβες στο γονιδίωμά τους (γενωμική αστάθεια) και αποτρέπεται η εξέλιξη της νόσου. Αν όμως παγιωθεί η γενωμική αστάθεια, π.χ. λόγω διαταραχών στον μηχανισμό που ελέγχει τον διπλασιασμό του γονιδιώματος, αυτή οδηγεί σε περαιτέρω εξέλιξη της καρκινογένεσης. Αποκάλυψε επίσης επιπρόσθετους μηχανισμούς προστασίας του γονιδιώματος και ανέδειξε ότι ο μηχανισμός επιτήρησης του γονιδιώματος πρωτοπορεί και στην πρόκληση της φλεγμονής και στην ενεργοποίηση του αμυντικού ανοσοποιητικού συστήματος στα πλαίσια του καρκίνου και άλλων ανθρώπινων νόσων (φυματίωση, σαρκοείδωση, γιγαντοκυτταρική αγγειίτιδα). Με βάση τα ανωτέρω ευρήματα πρότεινε το 2008, στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Science», το δυναμικό μοντέλο καρκινογένεσης, σύμφωνα με το οποίο η παγίωση της γενωμικής αστάθειας δρα ως κινητήριος δύναμη κατά την καρκινογένεση. Το μοντέλο αυτό έχει πια καθιερωθεί ως ένα από τα κύρια μοντέλα για την κατανόηση και θεραπεία της νόσου και περιλαμβάνεται στα κλασικά συγγράμματα Παθολογίας.

https://www.tovima.gr/print/science/o-mixanismos-pou-skotonei-to-giras/

 

[Δροσος Γεωργιος]

Βραβείο από τη ΝASA σε Ελληνίδα ερευνήτρια Φυσικής Διαστήματος για την έρευνα των μυστηρίων του Ήλιου.

Χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά μας, αυτή τη στιγμή, ένα φτιαγμένο από τον ‘Ανθρωπο διαστημόπλοιο γυρίζει τον Ήλιο με ταχύτητα 600.000 χιλιόμετρα την ώρα ενώ χάρη σε μια ασπίδα θερμότητας που έφτιαξαν μηχανικοί και αντέχει θερμοκρασία ενός εκατομμυρίου βαθμών Κελσίου, επιστήμονες εκτελούν πειράματα σε… θερμοκρασία δωματίου. Μια συναρπαστική περίοδος εξερεύνησης του αστεριού του ηλιακού συστήματος έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια, προσπάθεια με ελληνική συμμετοχή που τις τελευταίες ημέρες βραβεύτηκε από την αμερικανική NASA.«Πρόκειται για απίστευτη τεχνολογία. Το Parker Solar Probe και το Solar Orbiter είναι δύο νέα διαστημικά σκάφη χάρη στα οποία η ανθρωπότητα «ακουμπάει» τον ήλιο πιο κοντά από ποτέ. Το Parker Solar Probe της ΝΑSA εκτοξεύτηκε στις 4 Αυγούστου του 2018 και κάνει διαρκώς μια τροχιά όπως μια «θηλιά» γύρω από τον ήλιο. Κάθε φορά που κάνει άλλη μία τέτοια, η θηλιά πηγαίνει πιο κοντά και έτσι το Parker χωρίς να πέφτει πάνω στον Ήλιο θα φτάσει σε απόσταση ίση με 9 ακτίνες του αστεριού μας, το πιο κοντινό του περιήλιο. Αυτές είναι τρομακτικά κοντινές αποστάσεις και μπορούμε να πούμε πως η ανθρωπότητα «αγγίζει» τον Ήλιο», εξήγησε μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ ΜΠΕ, «Πρακτορείο 104.9FM» η Δρ. Όλγα Μαλανδράκη, Ελληνίδα ερευνήτρια Φυσικής Διαστήματος, ειδικός στον διαστημικό καιρό, επικεφαλής της Επιχειρησιακής Μονάδας Διαστημικού Καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) που προμηθεύει μοναδικές σε διεθνές επίπεδο προβλέψεις Διαστημικού Καιρού.«Το έτερο διαστημόπλοιο, το Solar Orbiter, της ευρωπαϊκής ESA η εκτόξευση του οποίου έγινε στις 10 Φεβρουαρίου του 2020 είναι η δεύτερη επίσης σημαντική νέα προσπάθεια. Συνεργαζόμαστε με τις αποστολές αυτές κάτι που μαρτυρά το υψηλό επίπεδο έρευνας, που γίνεται στο Αστεροσκοπείο», σημείωσε η Ελληνίδα ερευνήτρια που την περασμένη εβδομάδα γύρισε στην Ελλάδα με μια σημαντική διάκριση.

Η μυστηριώδης ηλιόσφαιρα και η ελληνική διάκριση

Η Ελληνίδα επικεφαλής της Επιχειρησιακής Μονάδας Διαστημικού Καιρού του ΕΑΑ επέστρεψε με ένα σημαντικό βραβείο της NASA το Group Achievement Award για την δουλειά της με την Parker Solar Probe Team που έχει αναλάβει να αναλύει δεδομένα από τον εξελιγμένο αυτό διαστημικό βολιστήρα. «Το Team Achievement Award δόθηκε στους επιστήμονες της αποστολής Parker Solar Probe ως αναγνώριση των προσπαθειών της ομάδας να δημιουργήσει και να λειτουργήσει την πρώτη «touch the Sun» αποστολή της Ανθρωπότητας. Είμαστε ενθουσιασμένοι που συμμετέχουμε», τόνισε η κα. Μαλανδράκη που περιέγραψε και τους στόχους που έχουν τεθεί από τις αποστολές Parker Solar Probe και το Solar Orbiter.«Η ανθρωπότητα γνωρίζει, με βάση τις αποστολές που έχουμε πετάξει, δεδομένα για τον ήλιο μέχρι στο λεγόμενο σημείο L1. Το L1 είναι ακριβώς μπροστά από την Γη, ένα σημείο που ισορροπείται η βαρυτική δύναμη του Ήλιου με αυτή της Γης. Είναι ακριβώς μπροστά από την μύτη της μαγνητόσφαιρας, έξω λοιπόν από το μαγνητικό πεδίο της Γης, και εκεί πέρα βρίσκονται τα διαστημόπλοια. Και τη δεκαετία του 1980 είχαν φύγει για εκεί τα διαστημόπλοια HELIOS – μια συνεργασία της Γερμανίας με τη ΝASA – τα οποία πήγαν στο ένα τρίτο της απόστασης, δεν είχαν όμως τα πειράματα της τεχνολογίας που έχουμε σήμερα. Επομένως, το κομμάτι του διαστήματος μεταξύ Ηλίου – Γης, η εσωτερική ηλιόσφαιρα όπως λέγεται, ήταν ένα μυστήριο…», εξήγησε η Ελληνίδα ερευνήτρια Φυσικής Διαστήματος.

Δύο διαστημόπλοια, μια αποστολή γύρω από τον Ήλιο

Η κα. Μαλανδράκη συμμετέχει στο πείραμα IS⊙IS με τον καθηγητή McComas από το Πανεπιστήμιο του Princeton ως Principal Investigator, στο Energetic Particle Detector με τους καθηγητές Javier Rodriguez-Pacheco και Bob Wimmer-Schweingrueber Ισπανία και Γερμανία αντίστοιχα ως Co-Investigator στο Solar Orbiter και όπως ανέφερε ήδη έχουν παρατηρηθεί κάποια περίεργα αποτελέσματα κοντά στον Ήλιο». Η ίδια επισημαίνει το παράδοξο στη διαστημική φυσική, να μην μειώνεται η θερμοκρασία όσο κανείς απομακρύνεται από τον ήλιο. «Το Solar Orbiter βρήκε με καταπληκτικής ευκρίνειας εικόνες σε ενεργά κέντρα στον ήλιο στην επιφάνειά του ότι υπάρχουν κάτι μικρές, μικρές, μικρές εκρήξεις τις οποίες τις ονομάζουνε «campfire events» (σ.σ φωτιές στην εξοχή), μικρές δηλαδή φωτιές οι οποίες θερμαίνουν το στέμμα του Ήλιου και είναι πιθανόν να είναι υπεύθυνες σε μεγάλη κλίμακα για αυτό το παράδοξο», αποκάλυψε η Ελληνίδα ερευνήτρια Φυσικής Διαστήματος. Παράλληλα σημείωσε: «έχουν βρεθεί φαινόμενα που δεν τα βλέπουμε καθόλου από την τροχιά της Γης. Γίνονται κοντά στον ήλιο, είναι μικρά φαινόμενα και έχουν σαν αποτέλεσμα να γεμίζουν την περιοχή γύρω από τον ήλιο κάτι σαν μια δεξαμενή με σωματίδια. Αυτά δεν μπορούν να ανιχνευθούν στην Γη γιατί είναι πιο μικρής έντασης και συμπίπτουν με περιόδους που ο Ήλιος είναι σε αρκετά χαμηλή περίοδο δραστηριότητας. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί σημαίνει ότι υπάρχουν ήδη σωματίδια γύρω από τον Ήλιο, όπου μεγαλύτερες εκρήξεις ξεκινάνε από ένα ψηλό ενεργειακό επίπεδο και τα επιταχύνουν περαιτέρω. Έτσι καταλαβαίνουμε για ποιο λόγο τελικά φτάνουν στην τροχιά της Γης κάποια σωματίδια σε αυτές τις μεγάλες εντάσεις».Όπως ανέφερε τέλος η Ελληνίδα ερευνήτρια, ο επιστημονικός τομέας έχει δεχθεί σημαντική προώθηση τα τελευταία χρόνια. «Είναι καλή εποχή, γιατί έχουμε την NASA, την ESA, τους Ιάπωνες που εκτοξεύουν, έχουμε στόλο διαστημοπλοίων που δίνουν τέτοια δεδομένα. Η Ελλάδα έχει αναπτυχθεί πολύ από την ώρα που μπήκε και ως μέλος του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Οργανισμού. Στον τομέα του Space είναι σημαντικό να είμαστε παρόντες ως Έλληνες ερευνητές, να έχουμε χρηματοδοτήσεις να προχωρήσουν προγράμματα για να μπορούμε να δίνουμε δουλειές εδώ» πρόσθεσε.

Η Δρ. Όλγα Μαλανδράκη προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τις καιρικές συνθήκες του Διαστήματος.

 https://www.amna.gr/home/article/778508/Brabeio-apo-ti-NASA-se-Ellinida-ereunitria-Fusikis-Diastimatos-gia-tin-ereuna-ton-mustirion-tou-liou

 

[Δροσος Γεωργιος]

Γιατί τα περισσότερα δημοσιευμένα επιστημονικά ευρήματα είναι αναληθή.

«Οι κορυφαίοι, διεθνώς, ειδικοί του κλάδου της Στατιστικής Ιατρικής αναγνωρίζουν την πρωτοποριακή επιστημονική συνεισφορά του Έλληνα γιατρού, Δρ. Π. Α. Ιωαννίδη. Ο Ιωαννίδης είναι Καθηγητής Παθολογίας, Έρευνας και Πολιτικής Υγείας, και Διευθυντής του Κέντρου ‘Ερευνών Πρόληψης Νοσημάτων του Πανεπιστημίου του Stanford. Εμπνεύστηκε, επίσης, την ιδέα της δημιουργίας του – μοναδικού στον κόσμο – εργαστηρίου METRICS (Meta-Research Innovation Centre at Stanford), του οποίου είναι ιδρυτικό μέλος.Αν και μόνον το έργο του στον ευρύ χώρο της κλινικής και μοριακής επιδημιολογίας και της μεθοδολογίας της ιατρικής έρευνας θα αρκούσε να τον κατατάξει ανάμεσα στους σημαντικότερους επιδημιολόγους στον κόσμο, επιθυμώ να σταθώ περισσότερο στο μάλλον κορυφαίο – μέχρι στιγμής τουλάχιστον – επίτευγμα του Ιωαννίδη, που έγκειται στην ανάδειξη του κλάδου της μετα-ανάλυσης (meta-research είναι ο όρος που χρησιμοποιεί ο ίδιος), δηλαδή της συστηματικής, εμπειρικής μελέτης της αξιοπιστίας των επιστημονικών μελετών, με σκοπό, εν συνεχεία, τη βελτίωση των χρησιμοποιούμενων σ’ αυτές μεθοδολογιών και πρακτικών επιστημονικής έρευνας.Μάλιστα, το κορυφαίο επιστημονικό του άρθρο αφορά σε ένα μαθηματικό μοντέλο, το οποίο ο Ιωαννίδης, ενόσω δίδασκε ακόμη στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ανέπτυξε και δημοσίευσε το 2005, στο περιοδικό PLoS Medecine, με τίτλο «Why Most Published Research Findings Are False (Γιατί τα περισσότερα δημοσιευμένα ερευνητικά ευρήματα είναι αναληθή». Ας σημειωθεί ότι το άρθρο αυτό έχει αναφερθεί ήδη χιλιάδες φορές στην επιστημονική βιβλιογραφία και είναι το πλέον διαβασμένο άρθρο στην ιστορία της Public Library of Science, με πάνω από 3 εκατομμύρια «επισκέψεις» σ’ αυτό, μέσω του διαδικτύου. Το εν λόγω μαθηματικό μοντέλο του Ιωαννίδη υπολογίζει την πιθανότητα ένα ερευνητικό εύρημα να είναι αναληθές κάτω από διαφοφρετικές συνθήκες ισχύος, μεροληψιών, όπως και της ενασχόλησης πολλών, διαφορετικών ερευνητικών ομάδων με το ίδιο ερευνητικό αντικείμενο. Οι προβλέψεις του μοντέλου έχουν επικυρωθεί σε μια σειρά εμπειρικών αναλυτικών μελετών, στις οποίες ο Ιωαννίδης έχει περιγράψει και ποσοτικοποιήσει τη συχνότητα μεγάλων μεροληψιών και σφαλμάτων σε διαφορετικά επιστημονικά πεδία και μεθόδους: από τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές και άλλες κλινικές μελέτες, μελέτες επιδημιολογικής συσχέτισης, μελέτες για γενετικούς παράγοντες κινδύνου, προγνωστικούς παράγοντες και προγνωστικά συστήματα, μοριακή ιατρική, μελέτες με πειραματόζωα, μέχρι και προκλινικές μελέτες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο Ιωαννίδης πέτυχε να προσφέρει εμπειρική τεκμηρίωση για το πως μπορεί να βελτιωθεί ο σχεδιασμός της έρευνας σ’ αυτούς τους τομείς. Οι εφαρμογές καλύτερων μεθοδολογιών στον σχεδιασμό των μελετών (π.χ. η χρήση μπαϊεσιανών προσεγγίσεων) και οι εκπληκτικές εξελίξεις στις πειραματικές μεθοδολογίες, ιδιαίτερα στην επιστήμη της μοριακής βιολογίας, έχουν βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία πολλών επιστημονικών πεδίων, όπως για παράδειγμα της γενετικής επιδημιολογίας, όπου η αξιοπιστία των ευρημάτων που συσχετίζουν γονίδια με νοσήματα έχει αυξηθεί από 1% σε 95%, μέσα στην τελευταία επταετία.Ο Ιωαννίδης είχε το θάρρος και την ευφυία να στρέψει σχεδόν μόνος του την παγκόσμια προσοχή προς τη «διάχυτη» σφαλερότητα της βιοϊατρικής έρευνας και να προτείνει πειστικές και ευρέως εφαρμόσιμες στρατηγικές για μεταρρυθμίσεις. Στη δημοσίευση-ορόσημο του 2005, ο Ιωαννίδης ανέδειξε την ανησυχητική και φαινομενικά οξύμωρη αλήθεια ότι τα ερευνητικά αποτελέσματα είναι τόσο λιγότερο πιθανό να είναι αληθή, όσο περισσότερες ομάδες εμπλέκονται στην αναζήτηση της σημαντικής σημαντικότητάς τους. Δηλαδή, υποστήριξε ότι τα ερευνητικά αποτελέσματα συχνά αντικατοπτρίζουν ακριβείς μετρήσεις της επικρατούσας προκατάληψης, και ότι, όσο μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνεται σε ένα ερευνητικό πεδίο, τόσο λιγότερο πιθανό είναι τα ερευνητικά αποτελέσματα σε αυτό το πεδίο να είναι αληθή. Σε πολλές περιπτώσεις, εκείνα τα επιστημονικά πεδία που αξιώνουν να τους αναγνωριστεί ότι έχουν πετύχει τα «ισχυρότερα» αποτελέσματα, είναι ακριβώς αυτά που έχουν «στηρίξει» τις μεγαλύτερες προκαταλήψεις.

Η αποδοχή του έργου του Ιωαννίδη από την επιστημονική κοινότητα αποτελεί αναγνώριση του γεγονότος ότι, εκτός από την ενδελεχή παρουσίαση του προβλήματος, έχει προτείνει ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες λύσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν τη μετατόπιση των προσπαθειών από την αναζήτηση της στατιστικής σημαντικότητας προς μια βελτιωμένη a priori εκτίμηση των πιθανοτήτων επιτυχίας μιας μελέτης.Εν κατακελίδι, οι πρωτοποριακές μελέτες του Ιωαννίδη στους τομείς του ελέγχου της πιστότητας και της αποτελεσματικότητας αναλύσεων δεδομένων μεγάλης κλίμακας έχουν τεράστια επιρροή, όχι μόνον στην Ιατρική και τη Βιολογία, αλλά και σε τομείς που υπολείπονται στην εφαρμογή αντίστοιχων μεθοδολογιών, όπως στις κοινωνικές επιστήμες, στα οικονομικά, στην ψυχολογία, στην ιστορία, κ.λπ.»
απόσπασμα από το βιβλίο του  Γιώργου Λ. Ευαγγελόπουλου, με τίτλο «Μαθηματικά: Θεωρητική ή πρακτική επιστήμη, εντέλει;» (εκδόσεις ΕΥΡΑΣΙΑ) 

Ιωάννης Ιωαννίδης: Επίτιμος διδάκτορας του ΑΠΘ ο καθηγητής του Στάνφορντ

Επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ αναγορεύεται στις 12 Δεκεμβρίου ο καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ Ιωάννης Ιωαννίδης. Σύμφωνα με την εισηγητική πρόταση, η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα, «η προσφορά του στην επιστημονική κοινότητα είναι εντυπωσιακή, με περισσότερες από 1337 διεθνείς δημοσιεύσεις στο χώρο της Τεκμηριωμένης Ιατρικής που έχουν συγκεντρώσει περισσότερες από 250.000 αναφορές.»
Η τελετή αναγόρευσης θα πραγματοποιηθεί στην Αίθουσα Τελετών του Παλαιού Κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής στις 5 το απόγευμα και θα μεταδοθεί ζωντανά εδώ.

Βιογραφικό

Ο Καθηγητής Ιωάννης Ιωαννίδης, MD, DSc, γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1965 και μεγάλωσε και σπούδασε στην Αθήνα. Από μικρός, ήταν πάντα ο καλύτερος μαθητής της τάξης, ενώ κέρδισε πολλά βραβεία όπως το Πανελλαδικό Βραβείο της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας το 1984.
Κατείχε ηγετικές και καθηγητικές θέσεις στο NIH, στο Johns Hopkins, στο Tufts, στο Harvard, στο Imperial College και στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων όπου ήταν και Διευθυντής του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας μεταξύ 1999-2010.
Αποφοίτησε πρώτος από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1990. Στο ίδιο Πανεπιστήμιο απέκτησε διδακτορικό στην Βιοπαθολογία. Σπούδασε στο Harvard και Tufts, όπου εξειδικεύθηκε στην εσωτερική παθολογία και στα λοιμώδη νοσήματα, και αμέσως μετά εργάστηκε στο NIH, στο Johns Hopkins και στο Tufts.
Από το 2010 εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, όπου αρχικά κατείχε την έδρα C.F Rehnborg στο Κέντρο Έρευνας Πρόληψης του Στάνφορντ ενώ στη συνέχεια κατείχε καθηγητικές θέσεις σε τέσσερα τμήματα και συμμετοχή σε οκτώ κέντρα/ινστιτούτα.
Είναι συγγραφέας περισσοτέρων των 1377 δημοσιεύσεων σε έγκριτα διεθνή περιοδικά με περισσότερες από 250.000 αναφορές και hindex=186 στη βάση Scopus (530.000 αναφορές και h=250 στην Google Scholar). Με βάση τον σημερινό αριθμό αναφορών που λαβάνει το δημοσιευμένο έργο του ανά έτος, είναι ένας από τους 6 πλέον αναφερόμενους επιστήμονες εν ζωή στον κόσμο.
Η δημοσίευσή του PLoS Medicine το 2005 με θέμα «Why most published research findings are false» είναι το πιο διαβασμένο άρθρο στην ιστορία της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Επιστημών (>3 εκατομμύρια επισκέψεις).
Το βραβείο του Atlantic το 2010 ως Brave Thinker Scientist αναγνώρισε ότι «μπορεί να είναι ένας από τους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή εν ζωή». Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, έχει λάβει πολλά έγκριτα εθνικά και διεθνή βραβεία, τιμητικές επώνυμες διαλέξεις και τίτλους επίτιμου διδάκτορα.
Ο καθηγητής Ιωαννίδης έχει αφιερώσει την ερευνητική του σταδιοδρομία στην ενίσχυση της ακεραιότητας της έρευνας, βελτιώνοντας ερευνητικές μεθόδους και πρακτικές που βελτιστοποιούν τις πιθανότητες απόκτησης πιο αξιόπιστων και χρήσιμων ερευνητικών στοιχείων.
Έχει επικεντρωθεί σε θεμελιώδη και θεωρητική εργασία και εμπειρική μετα-έρευνα
σε κλινικές δοκιμές, επιδημιολογική έρευνα, βασικές και μεταφραστικές βιοεπιστήμες,
κοινωνικές επιστήμες και άλλους τομείς.
Το 2014 ίδρυσε το Κέντρο METRICS στο Στάνφορντ, το οποίο εργάζεται στη
διεπιστημονική βελτίωση των υφιστάμενων ερευνητικών μεθόδων για σχεδιασμό και
ανάλυση μελετών, καθώς και στην ανάπτυξη και εφαρμογή νέων ερευνητικών μεθόδων. Ορισμένες από τις πιο σημαντικές εργασίες του, όσον αφορά τις αναφορές, εξετάζουν ζητήματα αναπαραγωγιμότητας και εγκυρότητας, προκαταλήψεις στη βιοϊατρική έρευνα και άλλα πεδία, μεθόδους σύνθεσης έρευνας, επεκτάσεις μετα-ανάλυσης, μελέτες συσχέτισης σε όλο το γονιδίωμα και η αγνωστική αξιολόγηση συσχετίσεων και εγκυρότητα τυχαιοποιημένων κλινικών
δοκιμών και περιγραφικών μελετών παρατήρησης. Επίσης, σχεδίασε, καθοδήγησε
και συμμετείχε σε τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές με επιρροή (ιδιαίτερα, στις μεγάλες κλινικές δοκιμές που άλλαξαν αποφασιστικά τη διαχείριση και την έκβαση της λοίμωξης HIV, αλλά και κλινικές δοκιμές νεφρολογίας και χρήσης αντιβιοτικών στην κοινότητα) και μεγάλες διεθνείς κοινοπραξίες που βοήθησαν στη μεταμόρφωση της αποτελεσματικότητας της έρευνας σε διάφορους τομείς της γονιδιωματικής, μοριακής και κλινικής επιδημιολογίας.

πηγή: https://www.med.auth.gr/article/neo-prosklisi-kai-programma-gia-teleti-anagoreysis-epitimoy-didaktora-ioanni-ioannidi

[Δροσος Γεωργιος]

Ελληνικά μάτια στη μετανάστευση και αναπαραγωγή των χελιών στον πλανήτη.

πηγή φωτό (Lifeel)

Ερευνητικό πρόγραμμα παρακολουθεί την πορεία των χελιών από την Ελλάδα ως την Καραϊβική.Παρά τα πολλών ειδών προβλήματα και εμπόδια που αντιμετωπίζει η επιστημονική και ερευνητική κοινότητα στην Ελλάδα καθημερινά ανακοινώνονται σημαντικές πρωτοβουλίες και συμμετοχές Ελλήνων επιστημόνων και ερευνητών σε πολλά προγράμματα, αποστολές με διεθνή απήχηση. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε μια σημαντική ερευνητική προσπάθεια που έχει έντονο ελληνικό χρώμα.Ένα ακόμα ταξίδι ζωής με τελικό προορισμό την θάλασσα των Σαργασσών, στην Καραϊβική, ξεκίνησε πριν από λίγες μέρες για μια ομάδα χελιών, δώδεκα από τα οποία έχουν επάνω τους μια υπερσύγχρονη συσκευή GPS τελευταία τεχνολογίας. Η απελευθέρωση των χελιών από την λίμνη Βιστωνίδα έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος Lifeel και υλοποιείται από το ΙΝ.ΑΛ.Ε. (Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας που εδρεύει στη Νέα Πέραμο Καβάλας).Από τα μέσα Δεκεμβρίου, οπότε ξεκίνησε το πρόγραμμα, μέχρι και σήμερα έχουν απελευθερωθεί περί τα 340 χέλια. Τα περισσότερα εξ αυτών έχουν μαρκαριστεί με μια πλαστική ταυτότητα (αναγράφεται ένας αριθμός και η ιστοσελίδα του προγράμματος), ενώ τα δώδεκα τελευταία μαρκαρίστηκαν με τον υπερσύγχρονο μηχανισμό ενός GPS.Μία από τις πιο σημαντικές δράσεις του προγράμματος Lifeel, είναι η μελέτη της αναπαραγωγικής μετανάστευσης του ευρωπαϊκού χελιού. Στη διάρκεια του προγράμματος, οι ερευνητές του ΙΝ.ΑΛ.Ε. μαζί με τους συναδέλφους τους από την Ιταλία, που επίσης συμμετέχουν στο εν λόγω πρόγραμμα, θα μελετήσουν αυτό το μοναδικό ταξίδι ζωής των χελιών, που πλέον αποτελούν προστατευόμενο είδος λόγω της υπεραλίευσης και της κλιματικής αλλαγής.

Ένα εντυπωσιακό υπερατλαντικό ταξίδι 8.000 χλμ.

«Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό υπερατλαντικό ταξίδι 8.000 χλμ.», υπογραμμίζει ο ιχθυολόγος του ΙΝ.ΑΛ.Ε. και επιστημονικά υπεύθυνος του έργου Δρ. Αργύρης Σαπουνίδης. «Είναι ένα ταξίδι ζωής για τα χέλια», συνεχίζει, «που το ένστικτό τους θα τα οδηγήσει στα θερμότερα νερά όπου θα γεννήσουν και θα πεθάνουν. Αν όλα πάνε καλά (δεν υπάρχει αλίευσή τους και θήρευση από φώκιες και καρχαρίες) τότε τα χέλια αναμένεται να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους, στη θάλασσα των Σαργασσών, μετά από δεκαέξι με δεκαοκτώ μήνες».Η προσπάθεια καταγραφής της πορείας που ακολουθεί το είδος των ασημόχελων στο Αιγαίο και στη συνέχεια στη Μεσόγειο, προβλέπεται να αποδώσει σημαντικά δεδομένα σχετικά με τη διαδρομή που ακολουθούν, την ταχύτητα με την οποία κολυμπούν, καθώς και το βάθος στο οποίο κινούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας. Να σημειωθεί ότι τα χέλια ταξιδεύουν σε βάθη που κυμαίνονται από 200 έως 1000 μέτρα

Όταν ο πομπός αποδεσμεύεται από το χέλι

«Τα συνολικά δώδεκα χέλια που απελευθερώθηκαν από την λίμνη Βιστωνίδα φέρουν στην ράχη τους ειδική δορυφορική συσκευή GPS που συνδέεται με το παγκόσμιο σύστημα ARGOS, το οποίο συλλέγει τα δεδομένα που μεταδίδει ο πομπός», σημειώνει με έμφαση ο κ. Σαπουνίδης και υπογραμμίζει ότι «πρόκειται για μια πολύ εξελιγμένη συσκευή το κόστος της οποίας αγγίζει τα 4.800 δολάρια η μια, συν τα κόστη μεταφοράς και εκτελωνισμού. Οι δορυφορικές αυτές συσκευές λειτουργούν με μπαταρία. Μετά από διάστημα οχτώ – δέκα μηνών, που θα χέλια θα έχουν φτάσει περίπου στο Γιβραλτάρ, η μπαταρία της συσκευής τελειώνει και τότε η συσκευή αποδεσμεύεται από την ράχη του ασημόχελου και ανεβαίνει στην επιφάνεια της θάλασσας. Είναι η στιγμή που συσκευή ξεκινάει να εκπέμπει δορυφορικά όλα τα στοιχεία που κατέγραψε και αποθήκευσε σε αυτό το διάστημα ταξιδιού των χελιών».Η επεξεργασία των στοιχείων είναι εξίσου μια εντυπωσιακή διαδικασία όσο και το ταξίδι των χελιών, αφού οι δορυφορικές συσκευές θα εκπέμψουν στον κεντρικό σέρβερ που βρίσκεται στην Γαλλία και στην συνέχεια τα δεδομένα θα μεταφερθούν στις ΗΠΑ ώστε να γίνει η αποκρυπτογράφησή τους. Ο κ. Σαπουνίδης εκτιμάει ότι σε έναν περίπου χρόνο θα έχουν στην διάθεσή τους όλα τα στοιχεία. Όσο για τα πρώτα χέλια που μαρκαρίστηκαν με την πλαστική ταυτότητα, ο εντοπισμός τους μπορεί να γίνει μόνο αν κάποιος τα αλιεύσει σε κάποιο σημείο του ταξιδιού τους, εντοπίσει την ταυτότητα και επικοινωνήσει με το πρόγραμμα παρέχοντας στοιχεία.

Η ερευνητική ομάδα

Στην τελευταία απελευθέρωση των χελιών σημαντική ήταν η συμβολή του αλιευτικού συνεταιρισμού Βιστωνίδας, ο οποίος διέθεσε τα χέλια για το μαρκάρισμα. Η δράση διήρκεσε τρεις μέρες οπότε και τα χέλια απελευθερώθηκαν στον Βιστωνικό Κόλπο αφού πρώτα μετρήθηκε το συνολικό μήκος τους, το μήκος του πτερυγίου τους, η διάμετρός τους, η διάμετρος του ματιού τους και το βάρος τους.Η ερευνητική ομάδα αποτελούνταν από τους Δρ. Αργύρη Σαπουνίδη, Δρ. Μάνο Κουτράκη, Φώτη Αράπογλου, Βούλα Παπαδοπούλου από το ΙΝ.ΑΛ.Ε. και τον Dr Kim Aarestrup από το Εθνικό Ινστιτούτο Θαλάσσιων Ερευνών της Δανίας.

Από τα ακριβότερα αλιεύματα στον κόσμο

Το χέλι αποτελεί σήμερα ένα από τα ακριβότερα αλιεύματα κυρίως στις ασιατικές αγορές. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ωστόσο αποτελεί είδος προστατευόμενης άγριας πανίδας, το οποίο απειλείται με εξαφάνιση, καθώς το χέλι δεν αναπαράγεται στην αιχμαλωσία και η υπεραλίευση του γόνου του έχει ως συνέπεια τη μείωση του πληθυσμού του κατά 90%.Η εξαγωγή του από την Ε.Ε. έχει απαγορευτεί, ενώ εντός των κρατών της Ε.Ε. επιτρέπεται η διακίνησή του, καθώς στις αρχές της ‘Ανοιξης ξεκινάει το μακρύ ταξίδι για τη θάλασσα των Σαργάσσων προκειμένου να γεννήσει. Οι προνύμφες επιστρέφουν στην Ευρώπη, όπου στα ποτάμια της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας γίνονται γυαλόχελα (glass eels) τους μήνες Νοέμβριο έως Μάρτιο και το ψάρεμά τους αν και παράνομο γίνεται κυρίως νύχτες που έχει σελήνη. Τα γυαλόχελα με διάφορους τρόπους βγαίνουν εκτός Ε.Ε. με προορισμό τις ασιατικές αγορές και κυρίως το Χονγκ Κόνγκ όπου η τιμή τους μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 1.500 ευρώ το κιλό.

https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/1585360/ellinika-matia-sti-metanasteysi-kai-anaparagogi-ton-chelion-ston-planiti/

[Δροσος Γεωργιος]

Έλληνας ερευνητής παράγει νερό από τον αέρα και μιλά στη «Ν» για τις βιώσιμες και ποιοτικές καλλιέργειες.

Μια καινοτόμος συσκευή για πιο υγιή και ανθεκτικά φυτά.Πριν από λίγο καιρό ο γεωπόνος και developer Χρήστος Αποστόλου παρουσίασε δύο εφαρμογές που ανάπτυξε με τα χαρακτηριστικά ονόματα Ksou Ksou και KatsaridoKsouKsou οι οποίες αποτελούν τις πρώτες ελληνικές δωρεάν εφαρμογές κινητών οι οποίες όπως υποστηρίζει ο δημιουργός τους δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες να απωθούν οποιοδήποτε κουνούπι αλλά και κατσαρίδα που πιθανώς βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από αυτούς με το πάτημα ενός κουμπιού.Ο 27χρονος developer επανέρχεται με μια καινοτόμα συσκευή που αποσκοπεί στη δημιουργία νερού από την ατμόσφαιρα με τη χρήση πολύ χαμηλής τάσης ρεύματος. Το AITER είναι μια συσκευή που χρησιμοποιεί-εκμεταλλεύεται το νερό που βρίσκεται αποθηκευμένο στην ατμόσφαιρα, την υγρασία. Όπως αναφέρει με αυτόν τον τρόπο, εξάγουμε καθαρότερο νερό, βοηθάμε στην αειφορία και στην βιωσιμότητα καθώς επίσης, η συσκευή μπορεί να οδηγήσει σε πιο υγιή και ανθεκτικά φυτά βοηθώντας στη γεωργία και την παραγωγή τροφίμων υψηλότερης ποιότητας.Το AITER έχει την μοναδική δυνατότητα να κατευθύνει το νερό απευθείας από τις πλάκες κατακράτησης, σε οποιοδήποτε μέσο αποθήκευσης. Ακόμα ένα θετικό στοιχείο του AITER είναι ότι μπορεί να μας τροφοδοτεί με νερό πολύ καλής ποιότητας, διότι χρησιμοποιεί την υγρασία της ατμόσφαιρας, την αποθηκεύει στην ψυχρή πλευρά της πλάκας κατακράτησης του και από εκεί μετατρέπεται σε σταγόνες που καταρρέουν απευθείας στο μέσο που έχουμε επιλέξει. Το νερό που προέρχεται από την υγρασία έχει ευεργετικές ιδιότητες, κυρίως για τα φυτά μας, καθώς το σύστημα χρήσης του AITER, μπορεί να απευθυνθεί και στην αυτόματη συλλογή νερού για τα φυτά τα οποία τονώνει δίνοντας μεγαλύτερη ανάπτυξη και πιο υγιές φύλλωμα σε σύγκριση με αυτό που τα ποτίζουμε εμείς.Το νερό της υγρασίας είναι ποιοτικά ανώτερο σε σχέση με το νερό της άρδευσης των καλλιεργειών που συνήθως προέρχεται από γεωτρήσεις, ακόμα και από το αποσταγμένο νερό κάποιες φορές αλλά και για άλλα αποθηκευτικά μέσα σε περιοχές που δεν μπορεί υπάρξει σωλήνας νερού.

Το φαινόμενο

Το σύστημα λειτουργεί βάση ενός φαινομένου, που παρατηρείται όταν το ηλεκτρικό ρεύμα διαρρέει σε δύο διαφορετικά υλικά που ενώνονται σε ένα σημείο. Ανάλογα με τη φορά του ηλεκτρικού ρεύματος, αυτό το σημείο μπορεί είτε να θερμαίνεται είτε να ψύχεται. Η ψύκτρα παραγωγής νερού(κυρίως λόγω της έντονης διαφοράς θερμοκρασίας) αποτελείται από δύο διαφορετικά υλικά, τα οποία όμως ενώνονται σε δύο σημεία. Το ένα θερμαίνεται και το άλλο ψύχεται. Η εξήγηση είναι σχετικά απλή. Χρησιμοποιούνται δύο υλικά με διαφορετικό αριθμό ηλεκτρονίων. Αυτά ενώνονται σε δύο σημεία με αγώγιμο υλικό, οπότε για να αποκατασταθεί η ισορροπία και να υπάρχει παντού ομοιόμορφη κατανομή ηλεκτρονίων, τα ελεύθερα ηλεκτρόνια μετακινούνται μεταξύ των υλικών και δημιουργείται έτσι ένα ηλεκτρικό πεδίο. Χρησιμοποιώντας το θερμοηλεκτρικό φαινόμενο απάγεται πολύ γρήγορα θερμότητα από τη μία πλάκα στην άλλη. Επειδή ακριβώς απάγει πολύ μεγάλα ποσά θερμότητας η πλάκα στην οποία τα ανάγει, ζεσταίνεται πολύ και θέλει πάρα πολύ καλή ψύξη.Αν εφαρμόσουμε ηλεκτρικό ρεύμα στο σύστημα, τότε θα συμβεί το εξής: στην προσπάθειά του να διατηρήσει την ισορροπία του, στο ένα σημείο ένωσης θα απορροφάτε ενέργεια από το περιβάλλον (ψύξη), ενώ στο άλλο θα αποβάλλεται ενέργεια στο περιβάλλον με τη μορφή θερμότητας (θέρμανση). Το φαινόμενο γίνεται πιο έντονο όσο αυξάνεται η ένταση του ρεύματος που εφαρμόζεται. Στην συγκεκριμένη περίπτωση του AITER το σύστημα λειτουργεί με περίπου 240 WATT την ώρα. Στο σημείο ένωσης που προκαλείτε ψύξη, χρησιμοποιούμε μια επιπρόσθετη ψύκτρα και με κατευθυνόμενη ροή χλιαρού αέρα, ο πάγος που δημιουργείται μετατρέπεται σε μορφή σταγόνων. Επίσης στο σημείο ένωσης που προκαλείται θέρμανση, έχει τοποθετηθεί συσκευή με διπλούς ανεμιστήρες ώστε να μειώνεται η θερμοκρασία(περίπου 130 °C με 140 °C μετατρέπονται σε 60 °C με 85 °C) της συσκευής και να λειτουργεί μακροπρόθεσμα χωρίς να μειώνεται το προσδόκιμο ζωής.

Ο Χρήστος Αποστόλου μίλησε στο Naftemporiki.gr για την συσκευή του.
 
Πώς προέκυψε η ιδέα του συστήματος;Η ιδέα για το σύστημα AITER προέκυψε από την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα έλλειψης καθαρού νερού και της υψηλής κατανάλωσης ενέργειας σε συμβατικές διαδικασίες εξαγωγής νερού. Με γνώμονα την αειφορία και τη βιωσιμότητα, αναζήτησα μια καινοτόμα λύση που να εκμεταλλεύεται την υγρασία της ατμόσφαιρας.

Πόσος χρόνος χρειάστηκε για την υλοποίηση της;

Η υλοποίηση του AITER απαιτούσε περίπου δύο χρόνια ενδελεχούς έρευνας, σχεδιασμού και δοκιμών προτού φτάσω σε ένα λειτουργικό πρωτότυπο. Ουσιαστικό ρόλο έπαιξε και ο πατέρας μου καθώς με βοήθησε στην μηχανική υλοποίηση του πρότζεκτ.

Ποια είναι τα βασικά πλεονεκτήματα και ποιες οι βασικότερες πρακτικές της εφαρμογές;Τα βασικά πλεονεκτήματα του AITER περιλαμβάνουν την εξαγωγή καθαρού νερού με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας, συμβάλλοντας στην αειφορία. Επιπλέον, η τεχνολογία αυτήν ενισχύει την αγροτική παραγωγή με υγιή και ανθεκτικά φυτά, προσφέροντας υψηλής ποιότητας τρόφιμα.   Οικονομία νερού: Κατά μέσο όρο τον χρόνο χρησιμοποιούνται επτακις εκατομμύρια λίτρα νερό για το πότισμα των καλλωπιστικών φυτών, οπότε μέσω του AITER δεν θα χρησιμοποιείται ούτε ένα ml νερού αρδευτικού νερού καθώς όλα γίνονται μέσω της υγρασίας που υπάρχει ήδη στην ατμόσφαιρα. Συνεισφορά στην Αειφορία: Η χρήση ανανεώσιμων πηγών, όπως η υγρασία της ατμόσφαιρας, για την παραγωγή νερού μπορεί να ενισχύσει τις προσπάθειες για τη βιώσιμη χρήση των υδατικών πόρων.  Καθαρότερο Νερό: Έλλειψη αλάτων και άλλων ρύπων που μπορεί να βρίσκονται σε άλλες πηγές. Η συσκευή AITER μπορεί να οδηγήσει σε πιο καθαρό νερό.Ανθεκτικότερα Φυτά και Καλλιέργειες: Αν το νερό υγρασίας χρησιμοποιείται για την πότιση φυτών, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πιο υγιή και ανθεκτικά φυτά, παράγοντας τρόφιμα υψηλότερης ποιότητας.   Καλύτερη ομοιομορφία κατά την εφαρμογή του νερού ακόμα και στα όρια της γλάστρας. Καμία απώλεια νερού καθώς παρέχεται στο φυτό μας το νερό που χρειάζεται και επειδή είναι εξαιρετικής ποιότητας, απορροφάτε σχεδόν όλο από τις ρίζες.Έλεγχος ορισμένων ασθενειών και εντόμων επειδή κατά την άρδευση δεν υπάρχει διαβροχή του φυλλώματος των καλλιεργειών.Ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης και απόδοσης των φυτών, επειδή οι αρδεύσεις είναι συχνές και έτσι το εδαφικό νερό στην περιοχή του ριζοστρώµατος βρίσκεται κοντά στην υδατοϊκανότητα.

Υπό ποιές προυποθέσεις και σε ποιο χρονικό ορίζοντα θα μπορεί η τεχνολογία αυτή να αποκτήσει εμπορική διάσταση και σε ποιούς τομείς θα έχει μεγαλύτερη χρησιμότητα;

Το AITER θα μπορούσε να αποκτήσει εμπορική διάσταση εντός των επόμενων 3-5 ετών, αλλά προς το παρόν δεν έχει δημιουργηθεί με στόχο την πώληση. Αναμένω ότι η τεχνολογία αυτήν θα έχει μεγαλύτερη χρησιμότητα σε τομείς όπως η γεωργία, η ανανεώσιμη ενέργεια, και οι περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση σε καθαρό νερό.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1587689/ellinas-ereynitis-paragei-nero-apo-ton-aera-kai-mila-sti-n-gia-tis-viosimes-kai-poiotikes-kalliergeies/

 

[Δροσος Γεωργιος]

Η Ελληνίδα Μαρία Δάσκου κάνει πρωτοποριακή έρευνα πάνω σε σπάνιους ιούς στο διάσημο UCLA του Λος Άντζελες.

Η εργατικότητα και η αφοσίωσή της στην έρευνα αναγνωρίστηκε αμέσως από τους καθηγητές και τους συναδέλφους της ερευνητές.Χαλκίδα, Λάρισα, Λος Άντζελες… Από πολύ μικρή την ενδιέφερε ό,τι είχε να κάνει με τη βιολογία. Και κάπως έτσι αρχίζει το ταξίδι της.Από τα «τρελά νερά του Ευρίπου» στην πρωτεύουσα της Θεσσαλίας, τη Λάρισα, και τις σπουδές στη βιοχημεία και βιοτεχνολογία. Το εργαστήριο θα γίνει δεύτερο σπίτι της. Μπορεί και πρώτο, αφού εκεί αφιερώνει τις περισσότερες ώρες της ημέρας της.Και από το πρώτο δίπλωμα το 2016, έρχεται το πρώτο μεταπτυχιακό στην Τοξικολογία το 2018 και μετά το διδακτορικό το 2021 στη Μοριακή Ιολογία.Όμως τα όνειρά της δεν έχουν ταβάνι. Η αγάπη της για την έρευνα την οδηγεί στην απόφαση να περάσει τον Ατλαντικό, ολόκληρη την αμερικάνικη ήπειρο και να βρεθεί στις ακτές του Ειρηνικού, στο Λος Άντζελες και στο περίφημο UCLA.Από το φθινόπωρο του 2021 εντάσσεται στο Τμήμα Λοιμωξιολογίας και ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια μελετάει πολλούς διαφορετικούς ιογενείς παράγοντες επιπέδου βιοασφάλειας 2 και 3. Ανάμεσα στους ιούς αυτούς βρίσκονται ο κορωνοϊός, ο ιός της γρίπης και άλλοι σπάνιοι ιοί.Το καλοκαίρι που πέρασε ολοκλήρωσε ένα πρώτο κομμάτι της έρευνάς της με τίτλο «Ανάπτυξη νέων αντιικών θεραπειών κατά πολλαπλών ιών, συμπεριλαμβανομένων του SARS-Cov2 και της γρίπης». Η έρευνα πάνω στον ιό SARS-CoV-2 επικεντρώνεται στην εύρεση νέων αντιικών παραγόντων και τη μελέτη του μηχανισμού δράσης τους.
Αυτή την περίοδο μελετά νέους αναδυόμενους ιούς.Η εργατικότητά της και η αφοσίωσή της στην έρευνα αναγνωρίζεται αμέσως από τους καθηγητές, αλλά και τους συναδέλφους της ερευνητές. Παρά το νεαρό της ηλικίας της, έχει να επιδείξει δεκάδες δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά με τα αποτελέσματα των ερευνών της στους ιούς. Και έτσι επιλέγεται από το UCLA ως η ερευνήτρια που θα συμμετάσχει σε μία πρωτοποριακή έρευνα για τον ιό «Powassan virus», η οποία πραγματοποιείται με τη συμμετοχή λίγων πανεπιστημίων από όλον τον κόσμο.Ο ιός Powassan είναι ένας νευροτροπικός ιός που μολύνει τον άνθρωπο μέσω τσιμπήματος από μολυσμένα τσιμπούρια. Προκαλεί εγκεφαλίτιδα και μηνιγγίτιδα και ένας στους δέκα ασθενείς με σοβαρή νόσο καταλήγει σε θάνατο. Περίπου το 50% των ασθενών που επιβιώνουν από σοβαρή νόσο, που προκαλείται από τον ιό αυτό, εμφανίζουν μακροπρόθεσμα συμπτώματα.Η έρευνα πάνω στον Powassan virus επικεντρώνεται στη μελέτη της αλληλεπίδρασης ιού-ξενιστή, τον τροπισμό του ιού, καθώς και την ταυτοποίηση των υποδοχέων που ο ιός χρησιμοποιεί για να μολύνει τα κύτταρα στόχους του.Παράλληλα, μέρος της έρευνας περιλαμβάνει high-throughput screening για την εύρεση αντιικών φαρμάκων έναντι του ιού Powassan, καθώς έως τώρα δεν υπάρχουν εγκεκριμένα φάρμακα ή εμβόλια έναντι αυτού του ιού.Για τη μελέτη τόσο του ιού SARS-Cov2, όσο και του ιού Powassan, χρησιμοποιείται ένας συνδυασμός in vitro και in vivo πειραμάτων σε εργαστήριο επιπέδου βιοασφάλειας 3.

https://www.naftemporiki.gr/health/1591512/i-ellinida-maria-daskoy-kanei-protoporiaki-ereyna-pano-se-spanioys-ioys-sto-diasimo-ucla-toy-los-antzeles/

 

[Δροσος Γεωργιος]

Έλληνες ερευνητές ανακαλύπτουν στοιχεία για τη λειτουργία των βλαστικών κυττάρων του εντέρου.

Η έρευνά τους αναδεικνύει τον σημαντικό ρόλο της επιγενετικής ρύθμισης ενός μικρού RNA κατά τη διαδικασία διαφοροποίησης των βλαστικών κυττάρων προς ώριμα εντεροκύτταρα.Τα ενήλικα βλαστικά κύτταρα έχουν προσελκύσει μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον λόγω της ικανότητάς τους να αυτο-ανανεώνονται και να διαφοροποιούνται σε άλλους τύπους κυττάρων. Σε άρθρο που δημοσιεύεται στο υψηλής εμβέλειας περιοδικό Nature Communications, ερευνητές από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), και το Πανεπιστήμιο Harvard στις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Αριστείδη Ηλιόπουλο της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και τη μεταδιδακτορική ερευνήτρια Δρ. Ζωή Βενέτη του ΙΤΕ, αποκαλύπτουν έναν νέο μηχανισμό ρύθμισης του πολλαπλασιασμού και διαφοροποίησης των βλαστικών κυττάρων του εντέρου.Η έρευνά τους αναδεικνύει τον σημαντικό ρόλο της επιγενετικής ρύθμισης ενός μικρού RNA κατά τη διαδικασία διαφοροποίησης των βλαστικών κυττάρων προς ώριμα εντεροκύτταρα. Οι επιγενετικές τροποποιήσεις επηρεάζουν την έκφραση των γονιδίων, χωρίς να αλλάζουν την αλληλουχία του DNA. Αποτελούν το αποτύπωμα παραγόντων όπως το περιβάλλον, ο τρόπος ζωής και η γήρανση στο DNA, αλλά είναι αναστρέψιμες. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο εντερικός ιστός του γηρασμένου οργανισμού χαρακτηρίζεται από επιγενετική απορρύθμιση του μικρού RNA, οδηγώντας εντέλει σε απώλεια λειτουργίας των βλαστικών κυττάρων και χαλάρωση της κυτταρικής δομής του εντέρου.Οι ερευνητές κατέληξαν στα σημαντικά συμπεράσματά τους αξιοποιώντας τεχνικές γονιδιακής σίγασης και γενετικής απαλοιφής, καθώς και τεχνολογίες γενετικής σήμανσης των βλαστικών κυττάρων του εντέρου της δροσόφιλας, ενός πειραματικού μοντέλου που εξακολουθεί να προσφέρει πρωτοποριακή έρευνα για την κατανόηση των βασικών βιολογικών μηχανισμών της ζωής. Μέσα από αναλύσεις βάσεων δεδομένων, έδειξαν επίσης ότι οι συγκεκριμένοι επιγενετικοί μηχανισμοί είναι εξελικτικά συντηρημένοι στον άνθρωπο. Τα αποτελέσματα της μελέτης θα μπορούσαν δυνητικά να αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη στοχευμένων θεραπειών εντερικών παθήσεων ή διατροφικών παρεμβάσεων για την επιβράδυνση της γήρανσης.Στην έρευνα συμμετείχαν επίσης o Χρήστος Δελιδάκης καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης και Διευθυντής Ερευνών ΙΤΕ-ΙΜΒΒ, η Βιργινία Φασουλάκη, υποψήφια διδάκτορας (Παν. Κρήτης και ΙΤΕ-ΙΜΒΒ) και οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Harvard, Νικόλαος Καλαβρός και Ιωάννης Βλάχος.Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Fondation Santé, το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών-Siemens, το Ίδρυμα Λάτση, το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ).

https://www.naftemporiki.gr/health/1609721/ellines-ereynites-anakalyptoyn-stoicheia-gia-ti-leitoyrgia-ton-vlastikon-kyttaron-toy-enteroy/