Πλειάδες.

[Δροσος Γεωργιος]

Οι υπέροχες Πλειάδες.

Ο Αμερικανός ερασιτέχνης αστρονόμος Τσακ Μάνγκες τράβηξε μια υπέροχη φωτογραφία των Πλειάδων. Οι Πλειάδες είναι μία «ανοικτή συστροφή» αστέρων, δηλαδή ένα ανοικτό αστρικό σμήνος, που ανήκει στον αστερισμό του Ταύρου. Από τους αστέρες του σμήνους των Πλειάδων είναι ορατοί με γυμνό μάτι μόνο έξι ή οκτώ. Εχουν εντοπιστεί περί τα 800 άστρα που ανήκουν στο σμήνος ενώ πιστεύεται ότι ο αριθμός τους είναι μεγαλύτερος, ίσως και τριπλάσιος. Οι λαμπρότεροι από αυτούς έλαβαν τα ονόματα των θυγατέρων του Άτλαντα και της Πλειόνης: Αλκυόνη, Μαία, Μερόπη, Ηλέκτρα, Πλειόνη, Κελαινώ, Ταϋγέτη και Στερόπη. Οι Πλειάδες απέχουν από τη Γη περίπου 400 έτη φωτός και σύμφωνα με τους επιστήμονες το σμήνος δημιουργήθηκε πριν από περίπου 100 εκ. έτη. Τα άστρα του σμήνους περιβάλλονται από διάχυτη κοσμική ύλη που αποκαλείται «νεφέλωμα των Πλειάδων».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=581230

Το επεξεργάστηκε Ιανουάριος 12, 2024 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Το... μπαλέτο των Πλειάδων με τα «μάτια» του διαστημικού τηλεσκοπίου Κέπλερ.

Σαν χορευτές σε κοσμικό μπαλέτο, τα άστρα του σμήνους των Πλειάδων κάνουν πιρουέτες. Αλλά αυτή η περιστροφή γύρω από τον εαυτό τους γίνεται με διαφορετικές ταχύτητες για κάθε άστρο, τις οποίες για πρώτη φορά αποκάλυψαν οι παρατηρήσεις με τη βοήθεια του αμερικανικού διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ».

Το «Κέπλερ», αφότου (το 2013) έπαψε να είναι «κυνηγός» εξωπλανητών, έχει στραφεί πια σε άλλα ουράνια σώματα, στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της αποστολής του μετά το 2014, γνωστής ως Κ2. Βοήθησε, έτσι, να δημιουργηθεί ο πληρέστερος μέχρι σήμερα κατάλογος των περιόδων περιστροφής των άστρων των Πλειάδων.

Οι ερευνητές της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), με επικεφαλής την Λουίζα Ρέμπουλ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech), έκαναν τρεις σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστρονομίας «Astronomical Journal».

Το αστρικό σμήνος των Πλειάδων, στον αστερισμό του Ταύρου, είναι ένα από τα κοντινότερα στη Γη (απέχει μόνο 445 έτη φωτός), γι' αυτό και είναι σχετικά εύκολο να παρατηρηθεί. Τα άστρα του έχουν μέση ηλικία 125 εκατομμυρίων ετών.

Το «Κέπλερ» παρατήρησε περίπου 1.000 άστρα του σμήνους επί 72 μέρες. Όπως προέκυψε, τα άστρα με τη μεγαλύτερη μάζα περιστρέφονται πιο αργά, ενώ τα μικρότερα πιο γρήγορα. Τα μεγάλα άστρα χρειάζονται μία έως 11 γήινες μέρες για μια πλήρη περιστροφή τους (η «μέρα» τους), ενώ τα μικρότερα λιγότερο από μια γήινη μέρα. Συγκριτικά, ο Ήλιος μας κάνει μια «πιρουέτα» κάθε 26 γήινες μέρες.

Η βασική αιτία γι' αυτές τις διαφορές στην ταχύτητα περιστροφής είναι η διαφορετική εσωτερική δομή των άστρων. Τα μεγαλύτερα άστρα των Πλειάδων έχουν έναν τεράστιο πυρήνα, τον οποίο δεν διαθέτουν εκείνα με μικρή μάζα. Τα άστρα με πιο αργή περιστροφή θεωρούνται από τους επιστήμονες πιθανότερο να διαθέτουν κατοικήσιμους εξωπλανήτες.

Τώρα, οι επιστήμονες άρχισαν να αναλύουν τα στοιχεία του «Κέπλερ» για το μεγαλύτερο σε ηλικία και πιο μακρινό αστρικό σμήνος της Κυψέλης στον αστερισμό του Καρκίνου.

http://www.pronews.gr/portal/20160813/genika/diastima/49/mpaleto-ton-pleiadon-me-ta-matia-toy-diastimikoy-tileskopioy-keplerfoto

Το επεξεργάστηκε Ιανουάριος 12, 2024 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Ψάχνοντας στην Πούλια … την χαμένη Πλειάδα

Οι Πλειάδες είναι ένα αστρικό σμήνος που βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου. Η θέση του είναι σταθερή σε σχέση με τα γειτονικά άστρα. Κάτι που δεν συμβαίνει με τον Αυγερινό (ή Αποσπερίτη) που είναι ο πλανήτης Αφροδίτη, τον οποίο πολλοί μύθοι συνδέουν με την Πούλια.

Η Πούλια ή οι Πλειάδες (ή οι Επτά Αδελφές σύμφωνα με την μυθολογία και τις λαϊκές δοξασίες), είναι το αστρικό σμήνος Μ45 σε απόσταση 400 έτη φωτός από τη Γη που περιλαμβάνει πάνω από 2500 άστρα. Εμείς βλέπουμε με γυμνό μάτι έξι ή αν διαθέτουμε αετίσια όραση επτά.

Το ανοιχτό αστρικό σύστημα Μessier 45 ή Πλειάδες δημιουργήθηκε από το ίδιο νεφέλωμα αερίων και σκόνης πριν από περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια. Η Πούλια, επομένως δεν φαίνονταν την εποχή των δεινοσαύρων. Η θέση της στον ουρανό για πολλούς αιώνες καθοδηγούσε τους ναυτικούς και τις ασχολίες γεωργών και κτηνοτρόφων.

H χαμένη Πλειάδα

Είναι σχεδόν παγκόσμιος ο μύθος της χαμένης Πλειάδας. Ενώ η μυθολογία δεν μας λέει σαφώς ποια από τις Πλειάδες εξαφανίστηκε, στην αρχαιότητα ο Άρατος έγραψε:

Επτάποροι δη ταί γε μετ’ ανθρώπους υδέονται

Εξ οιαί περ’ εούσαι επόψιαι οφθαλμοίσιν

Mπορεί σύμφωνα με τον Άρατο να έχουν καταμετρηθεί επτά Πλειάδες, αλλά να φαίνονται μόνο έξι, όμως ο αστρονόμος Jermain G. Porter στο βιβλίο του «The stars in Song and Legends» που εκδόθηκε το 1902 αναφέρει τα εξής: Αν σκεφτούμε, ότι δια γυμνού οφθαλμού, με ευνοϊκές συνθήκες, διακρίνουμε έως δώδεκα (!) άστρα, αναγκαζόμαστε να παραδεχθούμε , ότι ο αριθμός των άστρων αυτών είναι απλά ζήτημα της ικανότητας που διαθέτει η όραση του παρατηρητή.

Σύμφωνα με έναν μύθο, η Ηλέκτρα είναι εκείνη που κάλυψε το πρόσωπό της για να μην δεί την καταστροφή της Τροίας. Σύμφωνα με έναν άλλο, είναι η Μερόπη, την οποία παντρεύτηκε ένας θνητός με δόλο, και εκείνη αισθάνθηκε τόση ταπείνωση, ώστε απομακρύνθηκε από τις υπόλοιπες αδελφές.

Το ζήτημα με τον μύθο των επτά αδελφών και την χαμένη Πλειάδα επανεξετάζουν οι Ray P. Norris και Barnaby R. M. Norris στην δημοσίευσή τους με τίτλο «Why are there Seven Sisters?».

Διερευνούν δύο γρίφους σχετικά με τις Πλειάδες ή τις Επτά Αδελφές:

1. Γιατί οι μυθολογικές ιστορίες που τις περιβάλλουν – συνήθως αναφέρονται σε επτά νέα κορίτσια που κυνηγήθηκαν από έναν άνδρα που σχετίζεται με τον αστερισμό του Ωρίωνα – είναι τόσο παρόμοιες για πολύ απομακρυσμένους πολιτισμούς, όπως π.χ. των αυτόχθονων Aυστραλών (Αβορίγινες) και των Αρχαίων Ελλήνων.

2. Γιατί οι περισσότεροι πολιτισμοί αναφέρονται σε «Επτά Αδελφές», αν και οι περισσότεροι άνθρωποι με καλή όραση βλέπουν μόνο έξι άστρα;

Οι Norris και Norris ερμηνεύουν το πρώτο ερώτημα από το γεγονός ότι οι ιστορίες αυτές μάλλον δημιουργήθηκαν πολύ πριν την μετανάστευση των περισσότερων ανθρώπων από την Αφρική γύρω στο 100.000 π.Χ. προς διάφορες κατευθύνσεις. Οι έντονες ομοιότητες του μύθου υποδηλώνουν μια κοινή προέλευση, η οποία φαίνεται να προηγείται της μετέπειτα ευρωπαϊκής επαφής των αυτόχθονων της Αυστραλίας (Αβορίγηνες) με τους Ευρωπαίους.

Στις ομοιότητες των μύθων περιλαμβάνεται και η εμμονή ότι υπάρχουν επτά αστέρια ενώ φαίνονται έξι. Στην εν λόγω εργασία θεωρείται ότι πριν από 100.000 χρόνια φαίνονταν ξεκάθαρα επτά άστρα, όταν ο Άτλας και η Πλειόνη είχαν αρκετή απόσταση μεταξύ τους, αλλά με την πάροδο του χρόνου πλησίασαν ώστε να μην μπορεί το κοινό ανθρώπινο μάτι να τα διαχωρίσει.

Όμως, μπορούμε και μόνοι μας , εδώ και τώρα, να επιβεβαιώσουμε πόσες τελικά Πλειάδες φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού. Επειδή σήμερα θα έχει σύννεφα, ενώ η πρόβλεψη για αύριο δείχνει μάλλον καθαρό έναστρο ουρανό, ας δοκιμάσουμε την όρασή μας αύριο το βράδυ κατά τις 10 μ.μ. στρέφοντας το βλέμμα μας δυτικά, όπως δείχνει η παρακάτω εικόνα:

Επίσης, μπορούμε να κάνουμε μια χοντρική εκτίμηση για το πόσο μακριά από τη Γη βρίσκεται το αστρικό σμήνος των Πλειάδων, αρκεί να εφαρμόσουμε την απλούστατη συλλογιστική της Αστρονομίας Τάξης Μεγέθους που περιγράφεται στο βιβλίο του Στέφανου Τραχανά: ‘Το αμάρτημα της Εύας’.

Στις φωτογραφίες Το ανοιχτό αστρικό σύστημα Μessier 45 ή Πλειάδες ή Επτά Αδελφές με το «μάτι» του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Τα ονόματα των αδελφών Πλειάδων είναι: Αλκυόνη, Μαία, Μερόπη, Ηλέκτρα, Κελαινώ, Ταϋγέτη και Στερόπη. Θεωρούνται κόρες του Άτλαντα και της Πλειόνης.

Ο αστερισμός του Ταύρου περιλαμβάνει δυο ονομαστές ομάδες αστέρων: τις Πλειάδες και τις Υάδες.

Η Πούλια (Πλειάδες) όπως θα φαίνεται στον νυχτερινό ουρανό, στις 27/1/2021, 10 μ.μ. Η εικόνα είναι από το https://stellarium-web.org/ και στο ένθετο (κάτω αριστερά) βλέπουμε μια μεγέθυνση των Πλειάδων. Συμπτωματικά ξεχωρίζουνι 6 άστρα …

https://physicsgg.me/2021/01/26/%cf%88%ce%ac%cf%87%ce%bd%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%87%ce%b1%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%b7-%cf%80%ce%bb%ce%b5/

Το επεξεργάστηκε Ιανουάριος 12, 2024 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Το διαστημόπλοιο TESS της NASA τριπλασιάζει το μέγεθος του αστρικού σμήνους των Πλειάδων.

Οι αστρονόμοι έχουν φέρει επανάσταση στην κατανόησή μας για μια συλλογή άστρων στον βόρειο ουρανό που ονομάζονται Πλειάδες. Χρησιμοποίησαν δεδομένα από τον δορυφόρο TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) της NASA και άλλα αστεροσκοπεία, καθώς η NASA εξερευνά τα μυστικά του σύμπαντος προς όφελος όλων, από τη Σελήνη μέχρι τον Άρη και πέρα από αυτόν.Εξετάζοντας την περιστροφή, τη χημεία και την τροχιά γύρω από τον Γαλαξία μελών αρκετών διαφορετικών κοντινών αστρικών ομάδων, οι επιστήμονες εντόπισαν ένα συνεχές με περισσότερα από 3.000 αστέρια που εκτείνονται σε απόσταση 1.900 ετών φωτός. Αυτό το Σύμπλεγμα των Μεγάλων Πλειάδων τριπλασιάζει τον αριθμό των αστεριών που σχετίζονται με τις Πλειάδες και ανοίγει νέες προσεγγίσεις για την ανακάλυψη παρόμοιων διασκορπισμένων αστρικών σμηνών στο μέλλον.«Οι Πλειάδες έχουν μελετηθεί πολύ καλά — συχνά τις χρησιμοποιούμε ως σημείο αναφοράς σε αστρονομικές παρατηρήσεις», δήλωσε ο Άντριου Μπόιλ, μεταπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Τσάπελ Χιλ. «Όταν ξεκίνησα αυτήν την έρευνα, δεν περίμενα ότι το σμήνος θα διογκωνόταν στο μέγεθος που έφτανε. Αγγίζει πραγματικά μια ανθρώπινη νότα. Στο Βόρειο Ημισφαίριο, κοιτάμε τις Πλειάδες και λέμε ιστορίες γι' αυτές εδώ και χιλιάδες χρόνια, αλλά υπάρχουν πολύ περισσότερα σε αυτές από ό,τι γνωρίζαμε».

Μια εργασία σχετικά με το αποτέλεσμα, με επικεφαλής τον Boyle, δημοσιεύθηκε την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου στο Astrophysical Journal.

Οι Πλειάδες είναι ένα φωτεινό σμήνος αστεριών, γνωστό και ως Messier 45. Αυτή η χαλαρή ομάδα περίπου 1.000 μελών γεννήθηκε πριν από περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια από το ίδιο μοριακό νέφος, ένα ψυχρό πυκνό κομμάτι αερίου και σκόνης.Περίπου έξι από τα αστέρια του σμήνους είναι ορατά με γυμνό μάτι τα βράδια από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο στον βόρειο αστερισμό του Ταύρου. Αυτή η συλλογή είναι επίσης γνωστή από την αρχαιότητα ως οι Επτά Αδελφές, αν και το έβδομο αστέρι δεν είναι πλέον ορατό.Ο Μπόιλ και η ομάδα του αρχικά εντόπισαν πάνω από 10.000 αστέρια που θα μπορούσαν να σχετίζονται με τις Πλειάδες. Αυτά τα αστέρια περιστρέφονταν με παρόμοιο ρυθμό γύρω από τον Γαλαξία μας, σύμφωνα με δεδομένα από τον δορυφόρο Gaia της ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος) .

Περιόρισαν αυτή τη συλλογή χρησιμοποιώντας δεδομένα αστρικής περιστροφής από το TESS.

Η αποστολή TESS της NASA σαρώνει ένα ευρύ φάσμα του ουρανού για περίπου ένα μήνα κάθε φορά, αναζητώντας διακυμάνσεις στο φως από τα αστέρια έως την ανίχνευση πλανητών σε τροχιά γύρω από αυτά. Αυτή η τεχνική επιτρέπει επίσης στο TESS να εντοπίζει και να παρακολουθεί αστεροειδείς σε μεγάλες αποστάσεις, προσδιορίζοντας την περιστροφή τους και βελτιώνοντας το σχήμα τους. Τέτοιες παρατηρήσεις βελτιώνουν την κατανόησή μας για τους αστεροειδείς στο ηλιακό μας σύστημα, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στην πλανητική άμυνα.Οι επιστήμονες μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα του TESS για να προσδιορίσουν την ταχύτητα περιστροφής των αστέρων, εξετάζοντας τις τακτικές διακυμάνσεις στο φως τους που προκαλούνται όταν σκοτεινά επιφανειακά χαρακτηριστικά που ονομάζονται αστρικές κηλίδες εμφανίζονται και εξαφανίζονται από το οπτικό πεδίο. Επειδή η περιστροφή των αστεριών επιβραδύνεται καθώς τα αστέρια γερνούν, οι ερευνητές μπόρεσαν να εντοπίσουν τα αστέρια που είχαν περίπου την ίδια ηλικία με τις Πλειάδες.Η ομάδα εξέτασε επίσης τις χημικές αφθονίες σε πιθανά μέλη χρησιμοποιώντας δεδομένα από επίγειες αποστολές όπως η Sloan Digital Sky Survey , η οποία διευθύνεται από μια κοινοπραξία ιδρυμάτων.«Ο πυρήνας των Πλειάδων είναι χημικά διαφορετικός από τον μέσο αστέρα σε μερικά στοιχεία όπως το μαγνήσιο και το πυρίτιο», δήλωσε ο Λουκ Μπούμα, συν-συγγραφέας και συνεργάτης στα Επιστημονικά Αστεροσκοπεία Carnegie στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια. «Τα άλλα αστέρια που προτείνουμε να είναι μέρος των Μεγάλων Πλειάδων είναι χημικά διαφορετικά με τον ίδιο τρόπο. Ο συνδυασμός αυτών των τριών κύριων στοιχείων - οι τροχιές του Γαλαξία μας, οι ηλικίες και η χημεία - μου λέει ότι είμαστε στο σωστό δρόμο όταν κάνουμε αυτές τις συνδέσεις».Τα μέλη της ομάδας πιστεύουν ότι όλα τα αστέρια στο Σύμπλεγμα των Μεγάλων Πλειάδων σχηματίστηκαν σε μια πιο πυκνή συλλογή, όπως τα αστέρια στο νεαρό σμήνος του Ωρίωνα , πριν από περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια. Με την πάροδο του χρόνου, το σμήνος διασκορπίστηκε λόγω των εκρηκτικών δυνάμεων των εσωτερικών σουπερνόβα και των παλιρροιακών δυνάμεων της βαρύτητας του γαλαξία μας.

Το αποτέλεσμα είναι μια ροή αστεριών που σχηματίζουν τόξο στον ουρανό από ορίζοντα σε ορίζοντα.

Οι Boyle και Bouma εργάζονται τώρα σε αυτό που αποκαλούν TESS All-Sun Rotation Survey. Αυτή η βάση δεδομένων θα επιτρέψει στους ερευνητές να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες περιστροφής για πάνω από 8 εκατομμύρια αστέρια, ώστε να ανακαλύψουν ακόμη περισσότερες κρυφές αστρικές συνδέσεις, όπως το Μεγάλο Σύμπλεγμα των Πλειάδων.«Χάρη στο TESS, αυτή η ομάδα μπόρεσε να ρίξει νέο φως σε ένα σημαντικό κομμάτι της αστρονομίας», δήλωσε η Allison Youngblood, επιστήμονας του έργου TESS στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Greenbelt του Μέριλαντ. «Από μακρινά αστέρια και πλανήτες μέχρι αστεροειδείς στο ηλιακό μας σύστημα και μοντέλα μηχανικής μάθησης εδώ στη Γη, το TESS συνεχίζει να διευρύνει τα όρια αυτού που μπορούμε να πετύχουμε με μεγάλα σύνολα δεδομένων που καταγράφουν μόνο ένα μέρος της πολυπλοκότητας του σύμπαντός μας».

https://science.nasa.gov/missions/tess/nasas-tess-spacecraft-triples-size-of-pleiades-star-cluster/

Αυτά τα νεαρά, ζεστά μπλε αστέρια είναι μέλη του ανοιχτού αστρικού σμήνους των Πλειάδων και βρίσκονται περίπου 430 έτη φωτός μακριά, στον βόρειο αστερισμό του Ταύρου. Τα πιο λαμπρά αστέρια είναι ορατά με γυμνό μάτι τα βράδια από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο. Μια νέα μελέτη διαπιστώνει ότι το σμήνος έχει τριπλάσιο μέγεθος από αυτό που πιστευόταν προηγουμένως - και δείχνει ότι τα αστέρια του είναι διάσπαρτα στον νυχτερινό ουρανό. Το τηλεσκόπιο Schmidt στο Αστεροσκοπείο Palomar στην Καλιφόρνια κατέγραψε αυτήν την εικόνα έγχρωμης σύνθεσης.

Αυτή η εικόνα δείχνει τα δύο τρίτα του νυχτερινού ουρανού, απεικονίζοντας την τεράστια έκταση του Μεγάλου Συμπλέγματος των Πλειάδων. Τα αρχικά αστρικά μέλη των Πλειάδων, που μερικές φορές ονομάζονται Μεσιέ 45, εμφανίζονται ως μπλε κουκκίδες. Τα πρόσφατα αναγνωρισμένα μέλη είναι με κίτρινο χρώμα. Οι αστερισμοί περιγράφονται και επισημαίνονται με πράσινο χρώμα.

Αυτή η εικόνα δείχνει μια πανοραμική άποψη του Μεγάλου Συμπλέγματος των Πλειάδων, με το επίπεδο του Γαλαξία μας να διέρχεται από τη μέση. Τα μέλη του αρχικού ανοιχτού σμήνους είναι με μπλε χρώμα και τα νέα μέλη με κίτρινο. Οι αστερισμοί περιγράφονται και επισημαίνονται με πράσινο χρώμα.