Το φωτόνιο είναι υλικό σωματίδιο ή όχι;

[Μάκης Μαυρουδής]

Μία από τις βασικές αρχές της ανθρώπινης (και της Αριστοτελικής ή Ιωνικής μας λογικής) είναι ότι: "Δεν μπορεί κάτι να είναι και να μην είναι συγχρόνως".

Παρά ταύτα, η επίσημη άποψη η λεγόμενη "κρατούσα και καθιερωμένη" ισχυρίζεται ότι το φωτόνιο "άλλοτε συμπεριφέρεται σαν υλικό σωματίδιο και άλλοτε σαν άϋλο κύμα", ανάλογα με το φαινόμενο στο οποίο συμμετέχει.

Δηλαδή αυτό σημαίνει ότι το φωτόνιο καθώς καθευθύνεται "κάπου" αποφασίζει "καθ' οδόν" τι μορφή θα πάρει;

(Στο φίλο Heal φυσικό που είχε την ευγενή καλοσύνη να μ' απαντήσει άμεσα στο προηγούμενο ερώτημα, θα ήμουν υπόχρεως αν και εδώ είχα την γνώμη του).

[Heal]

Είναι έτσι περίπου. Μην φανταζεσαι όμως πως το φωτόνιο έχει μυαλό και σκέφτεται πως θα συμπεριφερθεί. Το μόνο που ξέρει το φωτόνιο είναι οτι κουβαλάει μια συγκεκριμένη ποσόστητα ενέργειας. Δηλαδή το μόνο που το χαρακτηριζει είναι μία δεδομένη ενέργεια.

 

Εμείς προκειμένου να "δούμε" αυτή την ενέργεια θα κάνουμε ένα πείραμα. Τώρα εξαρτάται απο το πείραμα το αν το αποτέλεσμα που θα μετρήσουμε στο τέλος θυμίζει πιο πολύ τα αποτελέσματα από πειράματα με σωματία που συγκρούονται ή κύματα.

 

Για παράδειγμα τον γνωστό νόμο της οπτικής: ότι η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με την γωνία ανάκλασης για φως που ανακλάται σε ένα λείο κάτοπτρο, ο Νεύτωνας της είχε αποδείξει υποθέτωντας ότι το φως αποτελείται από σωματίδια και εφαρμόζοντας της αρχή διατήρηση της ορμής. Το φαινόμενο της συμβολής όμως ή της περίθλασης του φωτός δεν μπορεί να εξηγηθεί με αυτό τον τρόπο και χρειάζεται να καταφύγουμε στα κύματα, όταν πάλι γυρίσουμε στο φωτοηλεκτρικό φαινόμενο πρέπει πάλι να καταφύγουμε στα σωματίδια φωτός.

 

Εδώ πέρα μπορείς να βρεις ένα άρθρο για την κβαντομηχανική και ένα για τον Scrodinger καθώς και ενδιαφέροντες συνδέσμους.

 

http://www.physics4u.gr/articles/introqm.html#Duality

http://www.physics4u.gr/articles/2002/schrodinger.html

 

Όντως η κοινή λογική αντιτίθεται σε τέτοιου είδους σκέψεις, δεν μπορεί κάτι να είναι και κύμα και σωμάτιο. Αυτό συμβαίνει γιατί προσπαθούμε να κατεβάσουμε καθημερινές μας έννοιες (πχ το σωματίδιο με την εικόνα από ένα μπαλάκι του μπιλιάρδου και του κύματος με το κύμα της θάλασσας) στο επίπεδο της πολύ μικρής ύλης όπου δεν έχουμε εποπτεία. Το φωτόνιο συμπεριφέρεται ως κύμα και ως σωμάτιο αλλά όχι όπως έχουμε συνήθισει να βλέπου κύματα και σωματίδια στον απτό μας κόσμο.

[Goedel]

Αγαπητοί φίλοι,

 

Επιτρέψτε μου να συμπληρώσω κάποια πράγματα σ’αυτό το πολύ ενδιαφέρον ερώτημα. Στην ουσία η διερώτηση πάνω στην διττή φύση (σωματίδιο ή κύμα) της ύλης είναι μια τεράστια επιστημολογική πλάνη η οποία ταλάνιζε τους φυσικούς στης αρχές του 1920 όταν πρωτοθεμελιώθηκε η Κβαντική Μηχανική. Η απάντηση σ’αυτό το ερώτημα είναι ότι η ύλη είναι όντως σωματιδιακή με ιδιότητες δυναμικά αιτιοκρατούμενες (τα μετρούμενα μεγέθη έχουν στατιστική κατανομή η οποία υπακούει συγκεκριμένους νόμους). Τα φαινόμενα περίθλασης και συμβολής που παρουσιάζει η ύλη δεν υποδεικνύουν κυματική φύση αλλά κυματική συμπεριφορά. Η ουσιώδης διαφορά μεταξύ αυτών των δυο είναι ότι μπορούμε να ομιλούμε για κυματική φύση μόνο αν κάποιο φυσικό μέγεθος «κυμαίνεται» δηλαδή η χρονική του εξέλιξη δίνεται από διαφορική εξίσωση παρόμοια μ’αυτού του κύματος. Στην περίπτωση της ύλης αυτό που «κυμαίνεται» δεν είναι κάποιο φυσικό χαρακτηριστικό του σωματιδίου αλλά η πιθανότητα του να βρεθεί σε κάποιο χωρικό σημείο όταν αποπειραθούμε να μετρήσουμε την θέση του. Για να είμαστε πιο ακριβής αυτό που κυμαίνεται είναι η κυματοσυνάρτηση Ψ η οποία είναι ενγενώς μιγαδική και δεν έχει καμία απολύτως φυσική σημασία πέραν από το |Ψ|2 που αποτελεί το προαναφερθείσα πιθανότητα. Τα κυματικά φαινόμενα οφείλονται στο ότι η χρονική εξέλιξη της Ψ η οποία δίνεται από την εξίσωση Schrödinger, έχει μορφή παραπλήσια μ’αυτή της εξίσωσης κύματος γι’ αυτό και οι λύσεις τους και τα φαινόμενα στα οποία αντιστοιχούν, προσομοιάζουν. Κατ’ ουσία ακόμα και η εξίσωση Schrödinger δεν μοιάζει απόλυτα με την κυματική εξίσωση διότι η πρώτη είναι πρωτοτάξια ως προς το χρόνο ενώ η δεύτερη δευτεροτάξια.

Δεν υπάρχει ούτε μια ιδιότητα ενός σωματιδίου η οποία να χαρακτηρίζεται από έκταση στον χώρο όπως οι ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά των πραγματικών κυμάτων. Η Κβαντική γενίκευσε και εκλογίκευσε την έννοια του σωματιδίου και των εν δυνάμει ιδιοτήτων του χωρίς να δημιουργεί αντιφάσεις μεταξύ βασικών εννοιών.

 

Φιλικά

Αντώνης

[Στέφανος Σοφολόγης]

• Αγαπητέ Αντώνη

εννοείς πως ό,τι ακτινοβολείται πρέπει να το θεωρήσουμε εκ προοιμίου ύλη; Το ρωτώ αυτό γιατί στην απάντησή σου αναφέρεσαι στη διττή συμπεριφορά της ύλης (μόνο), ενώ φυσικά το φωτόνιο μπορεί να θεωρηθεί ενέργεια/ακτινοβολία. Όταν λες ότι η ύλη είναι αποκλειστικά σωματιδιακή (νομίζω ότι αυτό είναι ταυτολογία) καλύπτεις και την ενέργεια; Διευκρίνισέ το αν έχεις την καλοσύνη.

 

Θα ήθελα να προσθέσω στη συζήτηση την πεποίθησή μου ότι, όταν κάποτε κατανήσουμε σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τα καυτά ζητήματα της Φυσικής μια συνέπεια θα είναι η κατάρευση πολλών «αντιφάσεων» και «παραδόξων». Αυτά είναι αποδείξεις της ελλειπούς (ακόμα) γνώσης μας για τη φύση και όχι φυσικά της διχασμένης υπόστασής της. Έτσι το φωτόνιο είναι ...αυτό που είναι και έχει μία φύση - για την οποία δεν έχουμε πλήρη εικόνα - και όσες συμπεριφορές θέλει (ή καλύτερα θέλουμε εμείς οι ατελείς παρατηρητές).

• Φιλικά Στέφανος

[Goedel]

Αγαπητέ Στέφανε,

 

Σ’ ευχαριστώ για την ερώτηση, έκανες πολύ καλά που ανέφερες τον όρο της ενέργειας. Η ενέργεια είναι η πιο παρεξηγημένη και εσφαλμένα κατανοημένη έννοια της φυσικής. Σε πάρα πολλά βιβλία, ιδίως εκλαϊκευτικά. Αναφέρονται εκφράσεις όπως :

« υπάρχει μόνο ύλη και ενέργεια»

« κατά την συνάντηση ύλης και αντιύλης η ύλη εξαϋλώνεται σε ενέργεια»

« Η περίφημη εξίσωση Ε=mc2 περιγράφει την μετατροπή ύλης σε ενέργεια»

 

Όλες αυτές οι εκφράσεις είναι οικτρά εσφαλμένες. Η ενέργεια είναι ποσότητα και όχι ποιότητα όπως η ύλη και για να το πούμε και με επιστημολογικό τρόπο, η ύλη είναι οντολογική κατατηγορία ενώ η ενέργεια όχι διότι απλά αποτελεί μια χαρακτηριστική ιδιότητα της πρώτης - δηλαδή της ύλης – και όχι μια ξεχωριστή ουσία. Η ενέργεια είναι ΦΥΣΙΚΟ ΜΕΓΕΘΟΣ και όχι μορφή ύπαρξη. Με την ίδια απλοική λογική θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί και να δώσει οντολογικό status σε κάθε γνώρισμα και χαρακτηριστικό της ύλης λέγοντας για παράδειγμα ότι πέραν της ύλης υπάρχει και η στροφορμή ή μάζα. Όπως η ενέργεια έτσι και η στροφορμή ή η μάζα είναι χαρακτηριστικά της ύλης και ΟΧΙ ύλη άρα είναι πολύ απλό να αντιληφθεί κάποιος ότι δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για ενέργεια απουσία ύλης. Το σφάλμα της οντοποίησης ενός φυσικού μεγέθους είναι ισοδύναμο με το να λέμε ότι ο κάθε άνθρωπος είναι ταυτόχρονα δυο υπάρξεις : μια η φυσική του ύπαρξη και μια το όνομα του το οποίο τον χαρακτηρίζει.

 

Πιο αυστηρά, η ενέργεια όπως η στροφορμή και η ορμή είναι ένα ολοκλήρωμα της κίνησης δηλαδή μια ποσότητα της οποία η συνολική τιμή διατηρείται σ’ ένα κλειστό σύστημα ΣΩΜΑΤΩΝ. Η ύπαρξη αυτού του νόμου διατήρησης και κατ’ επέκταση του μεγέθους το οποίο διατηρείται, οφείλεται στην Αρχή της ομογένειας του χρόνου η οποία απαιτεί να μην αλλοιώνονται οι εξισώσεις των φυσικών νόμων όταν αλλάζει η αρχή των χρόνων.

 

Η ακτινοβολία είναι σωματίδια τα οποία ΦΕΡΟΥΝ ενέργεια αλλά προφανώς δεν έχει έννοια να μπούμε ότι ΕΙΝΑΙ ενέργεια. Τα φωτόνια είναι καθ’όλα τα χαρακτηριστικά τους σωματίδια της τάξης των μποζονίων και ως μποζόνια έχουν μηδενική μάζα ηρεμίας. Ο πολύς ο κόσμος ταυτίζει την μάζα με την ποσότητα ύλης και δεν μπορεί να συλλάβει τη σωματιδιακή υφή κάποιου πράγματος το οποίο στερείται μάζας διότι αγνοεί το γεγονός ότι η μάζα δεν μετρά την ποσότητα ύλης αλλά την αδράνεια ενός σώματος. Σε προχωρημένα βιβλία κβαντικής ηλεκτροδυναμικής μπορείς να βρεις εξαιρετικές αποδείξεις για το πώς μια σωματιδιακή ακτινοβολία μπορεί να συμπεριφέρεται με τρόπο που περιγράφεται από τις εξισώσεις του Maxwell.

 

Τέλος η περίφημη εξίσωση του Einstein δεν λέει ότι η ύλη μπορεί να μετατραπεί σε ενέργεια αλλά το ότι κάθε τι που έχει μάζα ηρεμίας ακόμα και αν δεν έχει κινητική ή δυναμική ενέργεια, έχει ενέργεια λόγω της μάζας του. Η σχέση της μάζας με την ενέργεια στην οποία αντιστοιχεί δίνεται απ’ αυττην εξίσωση. Κατά την πυρηνική έκρηξη δεν εξαϋλώνεται η ύλη αλλά απλά απελευθερώνεται η ενέργεια που προϋπήρχε μέσα στην ύλη. Οι ενεργειακές εκδηλώσεις στην φύση δεν οφείλονται στην «δημιουργία» ενέργειας αλλά στην μεταφορά της από ένα σύστημα σ’ ένα άλλο , έτσι και στην πυρηνική έκρηξη μεταφέρεται η ενέργεια του πυρήνα στα φωτόνια με την μορφή ακτινών γ αλλά και στα ηλεκτρόνια με την μορφή κινητικής ενέργειας η οποία προκαλεί το κρουστικό και το θερμικό κύμα.

 

Άρα ούτε καν τα φωτόνια αποτελούν ενέργεια όπως νομίζει ο πολύς ο κόσμος. Τα πάντα είναι σωματίδια αλλά όχι κλασικά σωματίδια. Το μεγάλο άλμα στην θεωρητική φυσική έγινε με την δεύτερη κβάντωση όπου κβαντώθηκαν δηλ έλαβαν διακριτή μορφή ακόμα και αυτά που ονομάζαμε πεδία γι’ αυτό και ονομάζεται κβαντική θεωρία πεδίων.

 

Φιλικά

Αντώνης

[Μάκης Μαυρουδής]

Στον φίλο τον Αντώνη που(κατά την άποψή μου) προσεγγίζει σωστά το θέμα, αλλά και στον Στέφανο, θα ήθελα να δώσω μερικά πρόσθετα επιχειρήματα - στοιχεία μιας αδημοσίευτης πολύχρονης έρευνας, για την ιστορία της φυσικής επιστήμης και ειδικότερα για το υπό συζήτηση φαινομενικά «αθώο πρόβλημα», αντλούμενα και από επίσημα κείμενα, τα οποία όμως πρέπει να τα προσέξουμε και από μία άλλη οπτική γωνιά που δεν συνηθίσαμε ως τα τώρα.

Στα όρια της άμεσης εποπτείας μας (δηλ. του πολύ μεγάλου και του πολύ μικρού), παίζονται χοντρά παιχνίδια (με ανυπολόγιστες κοινωνικές προεκτάσεις) από «ορισμένα έξυπνα παιδάκια που ξεψειρίζουν ακόμη και τον απατεώνα τον Όμηρο», όπως θα έλεγε και ο Ηράκλειτος, γι’ αυτό πρέπει να στεκόμαστε κριτικά σ’ όσους προσπαθούν σαν «σύγχρονοι φακίρηδες» να μας αφυλοποιήσουν ξανά τους δομικούς λίθους της ύλης. Αυτή η προσπάθεια είναι «παλιά τέχνη» και δεν είναι απαλλαγμένη σκοπιμοτήτων. Προτείνω λοιπόν να ξαναδιαβάσουμε τον Πλατωνικό «Παρμενίδη» για να δούμε με τι ειρωνικό τρόπο, αυτός ο μέγας «ιδεαϋλιστής» (ονομάζω ιδεαϋλιστή αυτόν που τόχει η κούτρα του να κατεβάζει υλιστικές ιδέες) καταλήγει, μετά και τη δολοφονία του δασκάλου του, στο εξής πολύ πρακτικό συμπέρασμα, όπως θα μπορούσε να το διατυπώσει και ένας «αιρετικός» του σήμερα:

« Ακούστε φίλοι μου: Το ένα της ύλης, είτε υπάρχει είτε δεν υπάρχει εμείς, (κατά το κοινώς λεγόμενο), την έχουμε βαμμένη, γιατί δεν ανήκουμε στην κρατούσα και καθιερωμένη άποψη, που ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει». Τα ίδια πράγματα αλλά με άλλα λόγια λέει και ο Αριστοτέλης (που κάνει λόγο για άγραφα δόγματα του δασκάλου του και για την απαράμιλλη ειρωνική του τέχνη, να «ποιεί την ύλην είδος»):

«Εθορυβούντο δε και οι ύστεροι των αρχαίων (εννοεί οι μετά τον Ηράκλειτο) όπως μη άμα γένηται αυτοίς το αυτό έν και πολλά…διό, οι μεν το έστιν αφείλον, οι δε την λέξιν μετερρύθμιζον…». [ Φυσικά Α].

Στις μέρες μας, οι ίδιες παρεούλες των «τεχνηταράδων» με τους πνευματικούς απογόνους τους, που ακούνε στο όνομα «θιασώτες των υπερχορδών», προσπαθούν με κατά παραγγελία μαθηματικά να μας πείσουν ότι θα κάνουν «ενοποίηση των πάντων» αλλά από τα δικά τους «πάντα» το ένα της ύλης, ο δομικός λίθος, πάλι θα λείπει!

Αυτό δεν είναι δύσκολο, αρκεί να σκεφθούμε ότι αν και υπήρξε ένας Αρίσταρχος, μόλις πριν από τρεις αιώνες κάποιοι επέτρεψαν στην γη να γυρίζει. Όσοι είναι ασύνετοι και ανιστόρητοι (όπως έλεγε ο Εφέσιος), πάντα πιστεύουν ότι στην εποχή τους αυτά δεν συμβαίνουν.

Και άντε αυτοί κάνουν την δουλειά τους. Εμείς και όσοι υποστηρίζουν «ότι μετέχουν της Ελληνικής παιδείας και δη της Ιωνικής διαλέκτου», γιατί δεν καταλαβαίνουμε ούτε τα λόγια του De Broglie που είπε ο άνθρωπος: «Η κίνηση ενός μικροσωματιδίου της ύλης «μπορεί» (τονίζω το «μπορεί») να παρασταθεί και ως κύμα», αν αυτό βέβαια αποτελεί μια καλύτερη μαθηματική έκφραση για να κατανοήσουμε τον υλικό, τον πραγματικό μας κόσμο.

Τελειώνω με μια φράση του Σταγειρίτη που είπε: Τίποτα (ούτε το ένα) δεν είναι χωριστό από την ουσία, τα πάντα λέγονται με υποκείμενο, με φορέα, την ουσία (την ύλη). Βέβαια υπάρχουν και ανύπαρκτα «ζόμπι» εισαγόμενα από Αμερική (κάποτε ήταν η Αθήνα και παλαιότερα η Αίγυπτος) αλλά όσοι ασχολούνται μ’ αυτά, μάλλον δεν είναι «ανούσιοι» ονοματοθέτες και αγνοούν ότι η ίδια η αντιφατική τους λογική τους αποκαλύπτει. (Παίζοντας την κολοκυθιά έφθασαν σε χώρους 12 διαστάσεων).

Αν αποφασίσουμε λοιπόν εμείς «να μην αγοράζουμε ό,τι μας σερβίρουν», όσοι σκόπιμα μπερδεύουν την επιστήμη της αλήθειας με τον θρησκευτικό συμβολισμό, θα καταντήσουν να αναπολούν την «οίηση» του παρελθόντος λέγοντας: Παλιά μου τέχνη κόσκινο!

Συγνώμη αν σας κούρασα.

[Theodore]

Καλησπέρα σας,

 

Σε αυτά που είπε ο Goedel, θα ήθελα να ρωτήσω κάτι.

Ο τύπος E=mc^2 δηλώνει ότι κατά τη διάρκεια μίας αντιδράσεως η μάζα που χάνει ένα σώμα μετατρέπεται στην ανάλογη ενέργεια; Δηλαδή η μάζα ενός σώματος, μεταβάλλεται, όπως π.χ. η βαρυτική ενέργεια, ανάλογα με την κατάσταση του σώματος, την απόστασή του από κάποιο άλλο κ.ο.κ.;

Αν ισχύει αυτό, το εν ακινησία μηδενικής μάζας φωτόνιο όταν κινείται αποκτά και μάζα; Ακόμη, η ενεργειακή μάζα ενός σώματος ταυτίζεται με τη βαρυτική;

 

Φιλικά,

Θεόδωρος

[Heal]

Όντως, πάντα όταν έχουμε μια αλληλεπιδραση που χαρακτηρίζεται από δυναμική ενέργεια ένα μέρος της μάζας τρέπεται σε ενέργεια, αυτή είναι η ενέργεια σύνδεσης (σχετικός όρος έλλειμμα μάζας), για το συγκεκριμένο θέμα υπάρχει κατατοπιστική ανάλυση στο σχολικό βιβλιο της Γ Λυκείου Γενικής Παιδείας (κάπου στο τρίτο κεφάλαιο αν θυμάμαι καλά). Σε όλες τις αλληλεπιδράσεις εκτός των πυρηνικών αυτή η αλληλεπίδραση είναι εξαιρετικά ασήμαντη, για αυτό και πάντα την αγνοούμε, εκτός από κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις.

 

Τώρα αναφορικά με το φωτόνιο. Κατ' αρχάς δεν υπάρχουν εν ακινησία φωτόνια (το παραπάνω προκύπτει αβίαστα από το αξίωμα του Einstein περί της ταχύτητας του φωτός), οπότε δεν είναι σωστο να σκεφτόμαστε οτι έχουμε ένα σωματίδιο με μηδενική μάζα αρχικά ακίνητο, που επιταχύνεται και αποκτάει μάζα. Το φωτόνιο φέρει μια ποσότητα ενέργειας (Ε=hf) αν εφαρμόσουμε την σχέση Ε=mc^2 εύκολα βρίσκουμε ότι ίση ενέργεια περιέχει ένα σωματίδιο μάζας m=hf/c^2. Δεν είναι δόκιμο όμως να πούμε ότι το φωτόνιο αποκτάει ή φέρει αυτή τη συγκεκριμένη μάζα.

 

Για το τελευταίο ερώτημα μπορείς να διευκρινίσεις τι εννοείς όταν λες "ενεργειακή μάζα";

[kanal]

Δυο τρεις λεξούλες για το πως έβλεπε ο Νιλς Μπορ παρόμοια θέματα.

 

Στις δημόσιες ομιλίες του ήταν πολύ προσεκτικός. Δεν έκανε οντολογικές διακυρήξεις .

 

Θεωρούσε την κβαντική θεωρία ως μια υ π ο λ ο γ ι σ τ ι κ ή διαδικασία.

 

Σε μια συζήτηση, όμως, που είχε με κάποιο φίλο του είπε:

 

" Δεν υπάρχει κβαντικός κόσμος. Υπάρχει μόνο μια αφηρημένη κβαντική φυσική περιγραφή. Είναι λάθος να νομίζουμε ότι αποστολή της φυσικής είναι να ανακαλύψει πώς είναι η Φύση. Η φυσική αφορά αυτό που μπορούμε να πούμε για τη Φύση."

 

Τι μπορεί να πει κανείς!!!!

 

Να είστε καλά

kanal

[Μάκης Μαυρουδής]

Πολλά χρόνια, φίλε “kanal”, πριν ο Μπόρ πεί αυτά που είπε κατ’ ιδίαν σε φίλο, και επειδή αυτά που δεν υπάρχουν είναι πολλά, ένας που είχε στο μυαλό του ένα «συγκεκριμένο πρότυπο της φύσης και του λόγου», έλεγε σε κάποιους σύγχρονους Εφέσιους που δήθεν ΑΝΑ ΖΗΤΟΥΣΑΝ γενικές θεωρίες ενοποίησης: «εξ ενός τα πάντα και εκ πάντων έν» και όταν τον ρωτούσαν «πόσοι κόσμοι ή σύμπαντα υπάρχουν» απαντούσε ευθέως και δημοσίως ως εξής:

«Για τους ξύπνιους ένας και κοινός κόσμος υπάρχει (ο υλικός). Όσον αφορά όμως τους κοιμισμένους, ο καθένας ζεί στον κόσμο του» [ Ηράκλειτος].

Ένας άλλος πάλι, που θα τον ζήλευε και ο Μπόρ, έλεγε ότι η τέχνη δεν είναι αυτοσκοπός (η τέχνη για την τέχνη) και πολύ περισσότερο η φυσική επιστήμη, που κύριο μέλημά της πρέπει να είναι η κατανόηση της δικής μας, της ανθρώπινης φύσης . «Εκτός, εντός και πάνω από τη φυσική» και πιο πολύ έξω από σκοπιμότητες, υπάρχει η ανθρώπινη ηθική και η άδολη επιστημονική αλήθεια, που είναι ο ύψιστος νόμος της υλικής μας φύσης, καθώς για να διατηρηθούν στη ζωή οι πολύπλοκοι σύνθετοι υλικοί σχηματισμοί, απαιτείται η όντως δύσκολη, «απονήρευτη αρμονία του συνόλου των ίσων μερών τους». (Αυτοί που ελπίζουν σ΄ αυτό το ανέλπιστο, σήμερα λέγονται «αγαθιάρηδες ή αιθεροβάμονες», διότι στη φύση και σε κάθε πραγματικό γεγονός, η αλήθεια είναι μία και όλα τα άλλα πολλά και διάφορα. Αυτό δεν σημαίνει ότι και η δυνατότητα είναι μία. Αλλά όταν συμβεί κάτι, αυτό το υπαρκτό πλέον γεγονός, έγινε με έναν και μόνο τρόπο).

Ένας άλλος πάλι της κλασσικής αρχαιότητας κοντοχωριανός μου, έλεγε ότι επειδή το ακριβές το θεωρούμε ανελεύθερο, την «ακριβολογία την μαθηματική, δεν την απαιτούμε σε όλα, αλλά μόνο σ’ αυτά που δεν έχουν ύλη». Όταν όμως κάνουμε συμβόλαια αγοράς και πώλησης, τότε όλα τα περιγράφουμε επακριβώς, μην τυχόν και υπάρξει καμιά σύγχυση!

Διότι, λέει, γνώριμο θεωρούμε το σύνηθες. Το πόση δε δύναμη έχει το σύνηθες, το δείχνουν οι λογής λογής νόμοι και οι θεσμοί γενικότερα (όπως είναι και η παιδεία που δεχθήκαμε), όπου τα μυθώδη και τα παιδαριώδη υπερίσχυσαν πάνω μας, γιατί οι πολλοί δεν κατανοήσαμε τις σκοπιμότητες που τα γέννησαν(επειδή δεν μας βοήθησαν και οι μεγάλοι δάσκαλοι, του στυλ Πυθαγόρα, οι μονοπωλήσαντες το ακριβότερο αγαθό, τη γνώση).

Γι’ αυτά τα μυαλά άραγε, τι θα μπορούσε να πεί κανείς!!!

Σε μας πέφτει ίσως το βάρος, που είναι όμως και η πρόκληση, να βρούμε γιατί χάθηκε τότε η «Ατλαντίδα» και να διδαχθούμε από αυτή « την ιστορική απώλεια του πολύτιμου κοινωνικού μας χρόνου.».

Συμφωνώ λοιπόν ότι δεν πρέπει απλά να «οντολογούμε» και ούτε να μιλάμε απλώς για να ακούμε τη φωνή μας, όπως το συνηθίζουν πολλοί σήμερα. Όταν επικαλούμαστε τους σοφούς ή έστω και τους ποιητές, πρέπει να μπορούμε να τους κατανοούμε και προ πάντων να προσπαθούμε να κάνουμε, από κάτι ελάχιστο μέχρι κάτι παραπάνω από αυτούς, σχετικά μ΄ αυτό που λέγεται «γνώση και επιστήμη για όλους».

Φιλικά, Μάκης

[aktistar]

Γιατί τέτοιος δογματισμός και ταυτόχρονα με τόση ασάφεια (και εμπάθεια) διατυπωμένος;

 

Η άποψη του Μπόρ δεν είναι ένα καλό παράδειγμα της σεμνότητας που υιοθετούν συχνά σπουδαίοι επιστήμονες σε ζητήματα που ξεπερνούν το πεδίο της αρμοδιότητάς τους;

 

Σχετικά με το είδος και τους περιορισμούς του οντολογικού λόγου της επιστήμης κυκλοφορούν πολλές ενδιαφέρουσες απόψεις σήμερα που δεν είναι δυνατόν να συζητηθούν στα πλαίσια ενός φόρουμ. Η άποψη ότι ότι οι κοινωνίες επικυρώνουν (συγκροτούν σε τελική ανάλυση τον οντολογικό λόγο και όχι η θεωρητική επιστήμη - δεν μπορεί να θεωρηθεί παράλογη.

 

Ακόμη, η ερμηνεία του Ηρακλείτου προϋποθέτει σήμερα μια συγκεκριμένη φιλοσοφική στάση από τον ερμηνευτή. Θα ήταν αστείο να ισχυριστούμε ότι μπορούμε να "μάθουμε" σήμερα από έναν φιλόσοφο από τον οποίον διασώζονται τόσα λίγα αποσπάσματα - από τα οποία μάλιστα ένα πολύ μικρό μέρος είναι απ'ότι φαίνεται πραγματικά δικό του.

 

Γιάννης

[aktistar]

Ξαναδιαβάζοντας πιο προσεκτικά τις παρεμβάσεις του κ. Μαυρουδή καταλαβαίνω ότι η προηγούμενη δήλωσή μου ίσως να τον αδικεί. Δεν έχω τη βεβαιότητα ότι καταλαβαίνω τη στάση του.

 

Από τη μία πλευρά φαίνεται να θεωρεί "απάτη" (πολιτικού ίσως χαρακτήρα) ένα μεγάλο μέρος των σύγχρονων προσπαθειών ενοποίησης στη φυσική - παραλληλίζοντάς τες με παρόμοιου τύπου "οντολογικές" διαμάχες της αρχαιότητας.

Πού στηρίζεται όμως ο ίδιος για να καταγγείλει την απάτη αυτή; Σε ποιές βεβαιότητες; Έχω την εντύπωση ότι οι όροι "ύλη", "σωματίδιο", "αλήθεια" του είναι προσφιλέστεροι από ότι εκείνοι που χρησιμοποιούνται σήμερα από τις θεωρίες για τις οποίες διατυπώνει επιφυλάξεις. Είναι έτσι;

 

Θα χαιρόμουν πολύ αν θα δεχόταν να μας αναδιατυπώσει με κάπως απλούστερο τρόπο τις επιφυλάξεις του.

 

Γιάννης

[Μάκης Μαυρουδής]

Θα παραθέσω δύο αποσπάσματα από βιβλία που κυκλοφόρησαν ή κυκλοφορούν και θα ήθελα την γνώμη σου.

Το πρώτο έχει τον όρκο των μαθητών του Πυθαγόρα και τη μετάφραση αυτολεξεί που αποδέχεται γνωστός Έλληνας που τον μελέτησε (δεν έχει σημασία το όνομά του, αλλά το συμπέρασμα που βγαίνει και τα μηνύματα που εκπέμπει η μετάφραση):

«ΟΥ ΜΑ ΑΜΑΤΕΡΑ ΓΕΝΕΑ ΠΑΡΑΔΟΝΤΑ ΤΕΤΡΑΚΤΥΝ, ΠΑΓΑΝ ΑΕΝΑΟΝ ΦΥΣΕΩΣ ΡΙΖΩΜΑ Τ’ ΕΧΟΥΣΑΝ» δηλαδή ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ Σ’ ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΧΑΡΑΞΕ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΜΑΣ ΤΗΝ ΘΕΪΚΗ ΤΕΤΡΑΚΤΥΝ. ΣΥΜΒΟΛΟ ΑΓΝΟ ΚΑΙ ΑΠΕΡΑΝΤΟ, ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΩΝ ΘΕΩΝ» (Ed. Schure).

Δηλαδή, «από την πόλη έρχομαι και στο βουνό κανέλα»! Ακόμη και ένας άσχετος θα μετέφραζε τον όρκο ως εξής:

«Όχι, (την παναγία, όπως λέμε σήμερα) δεν θα παραδώσω στη δικιά μου την γενιά την ΤΕΤΡΑΚΤΥ, πηγή αέναο που έχει και το ρίζωμα της φύσης».

Και ας πούμε ότι πριν από 2550 χρόνια ο Πυθαγόρας, ως δασκαλεμένος από τα ιερατεία της Αιγύπτου και της Περσίας, μπορούσε να ιδιοποιηθεί, κατά την άποψή σας, την δική του γνώση και να ιδρύσει και τα μοναστήρια του ακόμη. Ο Ηράκλειτος «τον στόλισε» για καλά, λέγοντά τον πάνσοφο από τη μιά (διότι όντως ήταν) αλλά συγχρόνως "κακότεχνο» (εννοούσε μυστικιστή) και αυτή ας είναι η αμοιβή του.

Ο νεοέλληνας όμως γιατί μεταφράζει συνειδητά λάθος και χώνει σε παρένθεση για άλλοθι το «(Ed. Schure);

Αλλά αυτό δεν είναι τίποτε μπροστά σ’ αυτό που ακολουθεί.

Πρόκειται για απόσπασμα από το «Άξιον εστί» του Νομπελίστα μας Ελύτη:

«….Επειδή πολλοί φορούν το μελανό πουκάμισο

και οι άλλοι μιλούν την γλώσσα των χοιρογρυλιών

και είναι οι Ωμοφάγοι και οι Άξεστοι του Νερού

οι Σιτοφόροι και οι Πελδινοί και οι Νεοκόνδορες

ορμαθός και ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΩΝ ΑΚΡΩΝ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

ΤΗΣ ΤΕΤΡΑΚΤΥΔΟΣ. [τα κεφαλαία γράμματα τονισμένα από τον γράφοντα]

Αν αλήθεια κρατήσεις και τους αντικρίσεις, είπε,

η ζωή σου θ’ αποκτήσει αιχμή και θα οδηγήσεις, είπε…» [ ΤΑ ΠΑΘΗ Α΄]

Τι του είπαν και τι τους είπε και «αν τα βρήκαν», ιδέα δεν έχω!

Ένα πράγμα όμως δεν μπορώ να καταλάβω:

Γιατί ο Ελύτης αφού ήξερε για την τετρακτύ, την αστείρευτη πηγή της γνώσης, δεν τα είπε στον πρώτο και τον άφησε να εκτίθεται (γέρο άνθρωπο, καλή του ώρα) ζωγραφίζοντας κάτι τρίγωνα στον «Δαυλό» και πολύ περισσότερο γιατί δεν έδωσε την «πηγή της γνώσης στο λαό να ξεδιψάσει κι’ αυτός ο φουκαράς λίγο»; (Μήπως ο λαός μόνο τραγούδι και παραμύθι θέλει);

Τόσο εύκολα δίνονται τα Νόμπελ!

Αγαπητέ μου κύριε, μήπως και γι’ αυτά διαμαρτυρήθηκες στον Ελύτη, όπως έκανες και με μένα και όπως έκανα και γω με τον πρώτο, διότι φαίνεσαι άνθρωπος καλλιεργημένος και με ευαισθησίες;

[Πού να δείς και κάτι άλλες μεταφράσεις φίλε μου, που δίνουν ή θα δώσουν στα παιδιά σου, όπως σε όλα τα Ελληνόπουλα και όχι μόνο! Τότε ίσως με ελέγξεις που είμαι αρκετά ευγενικός στις εκφράσεις μου και όχι τόσο αυστηρός όσο ο Ελύτης. Μόνο που εκείνος μιλάει με κώδικες για να τον καταλάβουν ελάχιστοι. Αλλά μήπως, λέω, πάλι και συ συμφωνείς με την άποψη που τελικά αποδέχθηκε ο Κάντ, ότι την αλήθεια επιτρέπεται να την σκεφτόμαστε αλλά δεν επιτρέπεται να την λέμε δημοσίως, ή νομίζεις ότι το θέμα είναι άσχετο μ’ αυτά που συζητάμε; Εξάλλου ο Μπόρ σε νοιάζει περισσότερο από τον Ελύτη; Αυτόν κοίτα να σώσεις, τόχει πιο πολύ ανάγκη απ’ όλους!].

Εύχομαι να είσαι καλοπροαίρετος και υγιής. Όλα τα άλλα είναι θέμα χρόνου!

[aktistar]

Αν καταλαβαίνω καλά ισχυρίζεστε ότι οι δυνάμεις του μυστικισμού κερδίζουν συνεχώς σήμερα έδαφος και πως όσοι ευθύνονται για αυτό προσπαθούν με κάθε τρόπο να συγκαλύψουν τις πραγματικές τους προθέσεις.

 

Λυπάμαι αλλά δεν συμμερίζομαι αυτήν την ανησυχία.

[Theodore]

Για να επιστρέψουμε και λιγάκι στην επιστημονική πλευρά του θέματος

Όπως καταλαβένεται δεν είμαι γνώστης του αντικειμένου, αλλά έχω ακούσει ότι, εκτός από τη βαρυτική μάζα, που έχει ένα σώμα και που καθορίζει τη συμπεριφορά του σύμφωνα με το Νόμο της Παγκόσμιας Έλξεως, υπάρχει και η ενεργειακή μάζα και αυτή είναι που μεταβάλλεται ανάλογα με την ταχύτητά του. Δεν ξέρω αν ισχύει κάτι τέτοιο, αλλά, εάν ισχύει, η βαρυτική μάζα ταυτίζεται με την ενεργειακή; Δηλαδή, όσο γρηγορότερα κινείται ένα σώμα, τόσο, π.χ.,ισχυρότερη γίνεται και η ελκτική του δύναμη;

[Heal]

Όντως ένα σώμα που κινείται (και για αυτό το λόγο αυξάνει η μάζα του όπως υπαγορεύει η Ειδική Σχετικότητα) θα έχει μεγαλύτερη απόκριση στις βαρυτικές δυνάμεις, αυτός όμως είναι ένας αρκετά προσεγγιστικός συλλογισμός. Για να μιλήσει κανείς με ακρίβεια για αυτά τα θέματα χρείαζεται τη γλώσσα της γενικής σχετικότητας (η οποία έχει ελεγχθεί πειραματικά με μεγάλη ακρίβεια).

 

Χωρίς να μπω σε λεπτομέρειες, σύμφωνα με τη ΓΘΣ πηγή του βαρυτικού πεδίου είναι μια ποσότητα που λέγεται "τανυστής ενέργειας ορμής" (είναι μια ποσότητα που έχει να κάνει με την πυκνότητα της ύλης, της ενέργειας και το πως κίνειται η ύλη μέσα στην περιοχή που θεωρούμε ως πηγή του βαρυτικού πεδίου). Συνεπώς στην βαρύτητα παίζουν ρόλο όλα αυτά, και η μάζα που έχει το σωμα όταν είναι ακίνητο, και η ταχύτητα του και η ενέργεια που μεταφέρει.

 

Μια παρατήρηση πάνω σε αυτό: αν προσπαθώντας να δούμε πως αλληλεπιδρά το φως με το βαρυτικό πεδίο και φανταστούμε ένα σώμα με μάζα όση αντιστοιχεί στη ενέργεια του φωτονίου, να κινείται με την ταχύτητα του φωτός και προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε τους νόμους του Νεύτωνα για να δούμε πόσο εκτρέπεται τότε θα βρούμε λάθος αποτελέσμα, το σωστό αποτέλεσμα θα μας το δώσει η Γενική Σχετικότητα (το οποίο έχει επαληθευτεί με μεγάλη ακρίβεια πειραματικά).

[Μάκης Μαυρουδής]

Στον «εξωγήινο» άπιστο Θωμά

 

Αν με πείσεις με αποδείξεις ότι τα πράγματα είναι έτσι όπως τα δέχεσαι εσύ, είμαι έτοιμος να τα δεχθώ και γω, να προσχωρήσω στην άποψή σου. Και για να μην κουράζεσαι δώσμου μόνο μιά ικανοποιητική απάντηση γιατί να υπάρχουν ποιητές ή και θρησκείες; Λες να είναι "φευτάτοι"; (Κάποτε πέρασε και από το δικό μου μυαλό σαν σκέψη).

Νάσαι σίγουρος ότι θα πω δημοσίως ότι έκανα λάθος, αλλά όχι όπως ο Γαλλιλαίος που καταδικάστηκε «για ασέβεια και διασπορά ψευδών ειδήσεων».

Ο Γαλλιλαίος όμως υπέφερε και ο Τζιρντάνο Μπρούνο κάηκε στην πυρά, γιατί όπως ελόγου (καλή ώρα), ισχυριζόταν ότι στη φύση υπάρχουν διακριτές υλικές μονάδες.

Μήπως γνωρίζεις και πόσο κυνηγήθηκε ο Καρτέσιος, έναν γιατρό που τον ξερόξηναν δύο ώρες (για να γίνει νόστιμος) επειδή είπε ότι το αίμα μεταφέρει τις θρεπτικές ουσίες!

Έναν άλλον όμως, τον γνωστό σου Λάϊμπνιτς που μας δούλεψε όπως ο Πλάτωνας, λέγοντας ότι υπάρχουν μονάδες στη φύση αλλά είναι «άϋλες» (βλέπε το έργο του «Μοναδολογία») τον άφησαν να ζήσει. Όμως, παρά την προσφορά του, και επειδή κάποιοι δεν τρώνε κουτόχορτο και ξέραν τι κατά βάθος πρέσβευε, αυτοί οι κύριοι, οι της επίσημης άποψης, έδειξαν τόσο φανερά την αντίθεσή τους, που δεν πήγαν ούτε στην κηδεία του. Με τον Δαρβίνο ξεχνάς τι έγινε, μέχρι να φθάσουμε στο σήμερα και η σχετικά ακίνδυνη πλέον θεωρία της εξέλιξης να διδάσκεται επισήμως;

Και αν πάμε πολύ πιο πίσω, ξέρεις ότι τον Ίππασο (και για άλλους Ίππαρχο) τον έπνιξαν οι Πυθαγόρειοι, γιατί ήθελε η γνώση των λίγων να γίνει δημόσια παιδεία; Μήπως στο θάνατο του Σωκράτη πιστεύεις ότι θριάμβευσε η δημοκρατία;

Δείξε μου τώρα έναν, αντιδραστικό ή μυθομανή, ένα φανατικό θρησκόληπτο, που να καταδικάστηκε για τις απόψεις του ή να δολοφονήθηκε από ανθρώπους «αρνιά», σαν κι’ αυτό το μικρό δείγμα που ανέφερα. Δεν νομίζεις ότι υπάρχει κάτι επιλήψιμο και ότι αυτό που αύριο θα γίνει αποδεκτό κάποιοι πρωτοπόροι και πρωτομάρτυρες το πληρώσουν στη εποχή τους ακριβά και «αναίτια»; Διάβασε ξανά τον Ηράκλειτο με προσοχή. Είναι ο μόνος ( σαν ιστορικά υπαρκτό πρόσωπο, απ’ όσα ξέρω) που ισχυρίζεται ότι «λέει τα πράγματα με το όνομά τους». Σκέψου να μη είχαν εξαφανίσει και το βιβλίο του, ή δοθέντος αυτού, να μην υπήρχαν άνθρωποι σαν τον Αριστοτέλη που με το πρόσχημα μιας δήθεν κριτικής, διατήρησαν μερικά αποσπάσματα και με την ίδια τέχνη, ένας Πλάτωνας που σου φαίνεται ιδεαλιστής, να μην τον αποκαλούσε «αυστηρή του μούσα», πόσο πνευματικά πιο φτωχοί θα ήμασταν.

Αυτό δεν διαφέρει από την τακτική ενός Μακιαβέλι, που με βιβλίο του δίνει δημοσίως συμβουλές σε ηγεμόνες για να σου δείξει ακριβώς την νοοτροπία τους, λες και δεν μπορούσε να το κάνει κατ’ οίκον, αν ήταν με το μέρος τους!

Μεγάλοι παραμυθάδες και ποιητάδες υπάρχουν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Έχεις την εντύπωση ότι θα χάναν τον πολύτιμο χρόνο τους «για το βρακί της ωραίας Ελένης»; Υπάρχουν, και είναι αυτοί που αδικήθηκαν από τις ανόητες κρίσεις μας, γιατί δεν μπόρεσαν να μιλήσουν πιό καθαρά. Αν το επιχειρούσαν, το πολύ - πολύ τα έργα τους να ήταν, «στα καμένα της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας».

Αν βρείς τι ακριβώς σου λένε ("τι το πνεύμα λέγει ταις εκκλησίαις"), τότε και συ θα δεις, ότι με το έναν ή τον άλλο τρόπο είναι «κρυφοηρακλειτικοί».

Γιατί, όπως λέει και ο λαός, που με τον κοινό του λόγο και στην πράξη, ξέρει καλύτερα την «θεωρία ενοποίησης»: «η αλήθεια είναι μία και ο μπακλαβάς γωνία».

Αυτά τα λίγα.

[Heal]

Κατ' αρχάς δεν έχω σκοπώ να κάψω κανέναν στην πυρά, δεν είμαι βίαιος άνθρωπος, άσε που θα με κατηγορήσουν και για εμπρησμό.

 

Επίσης δεν έχω ως αυτοσκοπό να σε πείσω για την ορθότητα της άποψής μου. Αυτά διδάχτηκα με πειστικό τρόπο και τα δέχτηκα όχι επειδή τα άκουσα πολλές φορές και τα "συνήθισα" αλλά επειδή πιστεύω πως σε ένα βαθμό τα έχω καταλάβει. Δεν αρνούμαι πως μερικές ιδέες όταν τις άκουσα για πρώτη φορά μου φάνηκαν παράξενες και αντίθετες με την κοινή (Αριστοτελική- Ιωνική, αν και δεν θέλω να καταφύγω σε φιλοσοφικούς όρους γιατί δεν έχω το γνωστικό υπόβαθρο) Λογική που έχω συνηθίσει να βλέπω στην καθημερινή μου ζωή. Με πίστη όμως στην δύναμη των μαθηματικών, τα οποία δεν είναι μια μυστικιστική γλώσσα που έχει εφεύρει μια συμμορία που θέλει να παραπλανήσει τον κόσμο όπως πιστεύουν πολλοί που εναντιώνονται την "ορθόδοξη" επιστήμη, και στην καθαρή Λογική, απαλλαγμένη από αναγωγή εννοιών της καθημερινότητας σε πράγματα που είναι πολύ μακριά από αυτήν (βλέπε την σύγχιση με το σωματίδιο- κύμα) έχω πειστεί για την ορθότητα των θεωριών και συγκεκριμένα της Κβαντομηχανικής και της Σχετικότητας που δεν δέχεσαι. Δεν μπορώ να σε πείσω για την ορθότητα των απόψεών μου παρά μόνο αν δεχτείς να μελετήσεις την αξιωματική θεμελίωση των θεωρίων η οποία είναι πολύ ισχυρή και ακολουθεί το πρώτυπο των Στοιχείων του Ευκλείδη, ελπίζω να μην έχεις αμφιβολίες και για αυτα...

 

Όσο για τους ποιητές και τις θρησκείες δεν σκοπεύω να απαντήσω αν δεν μου εξηγήσεις τι σχέση έχει. Επίσης σκέψου μια ακόμα φορά το "ξυράφι του Όκαμ", γιατί αν δεν είχαμε δεχτεί αυτή την αρχή δεν θα ήταν παράξενο να φανταστούμε για μικρά αόρατα ανθρωπάκια που τραβάνε την Γη να γυρίζει γύρω από τον Ήλιο.

 

Φιλικά,

 

Κώστας

[Μάκης Μαυρουδής]

Φίλε Heal

 

Κατ’ αρχήν συγνώμη για την πληθώρα αντιγράφων. Ο αδέξιος χειρισμός μου και ο «δαίμων» του τυπογραφείου ας όψονται για τα πλέον του ενός. (Αν είναι δυνατόν και επειδή, έτσι ή αλλιώς, κάποτε θα γίνει «ενοποίηση», άσε μόνο ένα!).

 

Και τώρα στο προκείμενο.

Δεν ξέρω σαν συντονιστής πώς τα παίρνεις, αλλά δεν είχα σκοπό να μπλέξω σ’ αυτήν την ιστορία, γιατί παράλληλα με την δουλειά μου, άρχισα ήδη να ταξινομώ τις απόψεις μου και μετά από αρκετά χρόνια έρευνας, το αποφάσισα επιτέλους «να εκδοθώ και γω» σαν τις πόρνες τους σοφιστές, όπως έλεγε και ο Πλατωνικός Σωκράτης! Όχι όμως πριν τις ελέγξω και πειραματικά. Άρα δεν έχω τον χρόνο να θεωρητικολογώ και ούτε είναι του χαρακτήρα μου. Το να πάρεις όμως μιά γεύση και για το πώς «σκέφτεται η πιάτσα» γύρω σου (εκτός πανεπιστημιακού χώρου ή κατεστημένου), είναι μια πολύτιμη εμπειρία. Εξάλου είμαι υπέρ της δημοκρατίας της πληροφορίας και οι ελεύθεροι αυτοί χώροι προβληματισμού είναι ένα καλό βήμα έκφρασης.

Όσον αφορά το μαθηματικό μέρος τώρα, έχω να σου πω, ότι ένας χώρος που για σένα μπορεί να είναι τετραδιάστος, αν είναι κατάλληλα «εμβαπτισμένος» σε έναν τρισδιάστο χώρο, για μένα δεν εκφράζει τίποτα άλλο από μία αλλαγή συστήματος συντεταγμένων.

Το ίδιο ή κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τους άλλους πολυδιάστους χώρους.

Αλλά, το να βρίσκεις έναν ευκολότερο τρόπο μαθηματικής έκφρασης για να μεταβαίνεις από ένα κουβάρι συστημάτων αναφοράς μιας σύνθετης υλικής δομής, σε ένα και μόνο σύστημα αναφοράς, ή το να αναλύεις ένα μέγεθος σε διάφορες ακτινικές συνιστώσες ενός τρισδιάστατου και πάλι συστήματος, επειδή έτσι πρακτικά σε βολεύει, αυτό δεν σου επιτρέπει να λες ότι δεν ισχύει η Ευκλείδεια γεωμετρία ή ότι υπάρχουν χώροι πλέον των τριών διαστάσεων.

Αν δεν δόσεις υλικό περιεχόμενο στις μαθηματικές εξισώσεις, δηλ αν δεν εκφράζουν την θέση ή την κίνηση της ύλης, ή έστω συγκεκριμένες αποστάσεις, διαστάσεις ή σημεία τους, τότε χάνεσαι στον τύπο και σου φεύγει η ουσία.

Έλεγε ο «ιδεαλιστής» Χέγκελ ότι αν δεν θέλεις να το κάνεις αυτό και αναφέρεσαι αφηρημένα σε μία εξίσωση και τις λύσεις της, είναι σαν να λες ότι «το τίποτα ενός κάτι, είναι ένα συγκεκριμένο τίποτα». Αυτή η φαινομενικά αφηρημένη θεώρηση, είναι που αποκαλώ σύγχρονο μυστικισμό και διαφωνώ κάθετα με όποιους την συντηρούν.

Επειδή σαν μηχανικός, οι σπουδές μου ήταν κάτι ανάμεσα στην αφηρημένη θεωρία και στη καθημερινή πρακτική, αυτό με βοήθησε να αναλύω τα σύνθετα και να τα κάνω όσο το δυνατό πιό απλά, αλλά συγκεκριμένα. Έτσι με τη σειρά μου σου λέω ότι δεν πρόκειται να αλλάζω άποψη αν δεν με πείσει κάτι ακόμη πιο μαθηματικά συγκεκριμένο με αναφορά στην υλική πραγματικότητα.

 

Σε χαιρετώ

[Goedel]

Αγαπητέ Θεόδωρε,

 

Η περίφημη εξίσωση του Einstein E=mc2 σημαίνει ότι οποιοδήποτε σώμα έχει ενέργεια ταυτόχρονα αποκτά και αδράνεια της οποίας το μέτρο είναι το μέγεθος που ονομάζεται μάζα. Έτσι όταν αυξηθεί η κινητική ή η δυναμική ενέργεια ενός σώματος αυξάνει ταυτόχρονα και η μάζα του σύμφωνα με τον τύπο Δm = ΔΕ/c2. Δεν υπάρχουν διάφορα είδη μάζας όπως δεν υπάρχουν και διάφορα είδη ενέργειας. Η κατάταξη της ενέργειας σε διαφόρους τύπους όπως κινητική – δυναμική – ηλεκτρική κ.α είναι καθαρά για λόγους επιστημονικής ιεράρχησης αλλά δεν αντιστοιχεί σε ουσιαστικές διαφορές μεταξύ διαφόρων «τύπων» ενέργειας. Η ενέργεια σαν μέγεθος είναι μία.

Όσον αφορά στην διαφορά της βαρυτικής με την αδρανειακή μάζα, αυτή η διαφοροποίηση υπήρχε στην Κλασική φυσική όπου το πρώτο είδος μάζας θεωρούνταν υπεύθυνο για την βαρυτική έλξη και το δεύτερο υπεύθυνο για την αδράνεια της ύλης. Οι δυο αυτές μάζες μυστηριωδώς – για την Νευτώνεια φυσική – είχαν την ίδια τιμή μέχρις ότου ο Einstein υπέδειξε με την Αρχή της Ασθενούς Ισοδυναμίας (μια εκ των αρχών της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας) ότι αυτή η ταυτοποίηση των τιμών δεν είναι συμπτωματική αλλά ουσιώδης διότι η αδράνεια και η βαρύτητα είναι εν και το αυτόν. Για τους παραπάνω λοιπόν λόγους η σύγχρονη φυσική μιλά πλέον μόνο για το μέγεθος της μάζας χωρίς να αναφέρεται σε διάφορα είδη της εφόσον δεν υπάρχουν.

Τέλος για την εύστοχη παρατήρηση που έκανες στο τέλος του κειμένου σου, υπάρχει άμεση απάντηση και μάλιστα με την μορφή ενός πολύ γνωστού φαινομένου που ονομάζεται καμπύλωση του φωτός από το βαρυτικό πεδίο. Τα φωτόνια έχουν κινητική μάζα λόγω της ταχύτητας τους κι εφόσον βαρυτική και αδρανειακή μάζα είναι το ίδιο πράγμα, είναι αναμενόμενο να έλκονται από τα βαρυτικά πεδία. Αυτή η καμπύλωση του φωτός που παρατηρήθηκε στις νήσους Principia κατά την διάρκεια μια ολικής έκλειψης ηλίου, ήταν και μια από της πρώτες πειραματικές αποδείξεις για την ορθότητα της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας.

 

Φιλικά Αντώνης

[Goedel]

Αγαπητέ Μάκη,

 

Μιας και αναφέρθηκες σε πολυδιάστατους χώρους θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η «εμβάπτιση» ή «βύθιση» ενός πολυδιάστατου χώρου σ’ένα χώρο μικρότερων διαστάσεων είναι μια σχέση συνόλου υποσυνόλου και δεν έχει καμία απολύτως σχέση με αλλαγή συστήματος συντεταγμένων. Ο αριθμός των διαστάσεων μια διαφορίσιμης πολλαπλότητας είναι ουσιαστική και ενδογενής ιδιότητα της η οποία δεν εξαρτάται από την επιλογή του συνόλου χαρτών δηλαδή των αμφιμονοσήμαντων συνεχών και τοπικά διαφορίσιμων απεικονίσεων οι οποίες ορίζουν τα συστήματα συντεταγμένων (patches). Επίσης ο αριθμός των συντεταγμένων μια πολλαπλότητας δεν εξαρτάται ούτε από την διαφορική δομή (την τοπολογία κατ’ουσίαν) την οποία χρησιμοποιούμε γι’αυτό και δεν υπάρχει πιο θεμελιώδης χαρακτηριστικό μιας δομής. Άρα η επιλογή των διαστάσεων δεν είναι επειδή «έτσι μας βολεύει» αλλά γιατί μας το επιβάλει η ίδια η φύση του συνεχούς.Ακόμα και η τοπολογία επιβάλλεται από την ίδια τη φύση, για όσους μπορούν να διαβάσουν την αφηρημένη γλώσσα με την οποία «μιλάει». Κι επειδή δεν μου αρέσει να περιαυτολογώ, κλασικό παράδειγμα των παραπάνω είναι η βασική μαθηματική διαφορά της Νευτώνειας φυσικής με την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας, διαφορά η οποία προφανώς έχει ανυπολόγιστες φυσικές συνέπειες στην συμπεριφορά των φυσικών νόμων. Αυτή διαφορά είναι ότι για την πρώτη θεωρία το τετραδιάστατο συνεχές ήταν ένας «ινώδης» χώρος (fiber bundle) πράγμα που σημαίνει ότι η βασική «ίνα» η οποία δεν ήταν τίποτε άλλο από τον χρόνο είχε ουσιαστική ΦΥΣΙΚΗ διαφορά από τις υπόλοιπες διαστάσεις οι οποίες αποτελούσαν των χώρο. Έτσι μπορούσε και μιλούσε ο Νεύτωνας για απόλυτο Παγκόσμιο χρόνο (κάτι που τεχνικά είναι διαφορετικό από τον Απόλυτο χρόνο). Δεν υπάρχει ούτε ένας μαθηματικός τρόπος ν’αλλάξεις ουσιαστικά τις διαστάσεις ενός συνεχούς και η «βύθιση» δεν είναι τίποτε άλλο από την μεταφορά σε τοπολογικό υπόχωρο του ίδιου του χώρου.

 

Όσον αφορά την φυσική ουσία της Γεωμετρίας και των διαστάσεων πολυδιάστατων συνεχών θα πρότεινα την ανάγνωση της παρουσίασης του διδακτορικού του Riemann με τίτλο : «Περί των θεμελιωδών αρχών της Γεωμετρίας» . Η εν λόγω διάλεξη έχει χαρακτηριστεί και είναι ένα θαυμάσιο άλμα της ανθρώπινης διανόησης χωρίς το οποίο δεν θα υπήρχε η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας.

 

Τέλος θα ήθελα να παρατηρήσω αγαπητέ φίλε ότι κάθε φορά που χρησιμοποιείς το PC για να μεταφέρεις τις πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις σου, ξεχνάς ότι αυτό το ίδιο το μέσο έχει φτιαχτεί και ΔΟΥΛΕΥΕΙ μπροστά στα μάτια σου χρησιμοποιώντας ακατάληπτες και αφηρημένες κβαντικές θεωρίες τις οποίες αποκαλείς «μυστικισμό». Η ημιαγωγική διεπαφή p-n κατασκευάσθηκε και δουλεύει αποκλειστικά με αρχές της ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ κβαντικής φυσικής . Επίσης θα πρέπει να διερωτηθείς για το κατά πόσο υπάρχει η «συνωμοσία των πλαστικών ινών» από τα οποία δομούνται πληθώρα αντικειμένων γύρω μας, διότι η επανάσταση και εφεύρεση νέων εξωτικών υλικών βασίζεται στην χρήση και κατανόηση της κβαντοχημίας (έχω δουλέψει σε εργαστηριο Φυσικής Στερεάς Κατάστασης και Επιστήμης των Υλικών γι’αυτό και δεν θα συζητούσα την παραμικρή αμφιβολία για τα γραφόμενα μου) η οποία χρησιμοποιεί αφηρημένα υβριδικά τροχιακά, νέφη πιθανότητας, δυνάμεις ανταλλαγής, συζεύξεις spin, βενζολικούς δεσμούς και κάθε λογής άλλους «μυστικισμούς» . Εάν μπορείς να αμφισβητήσεις την λειτουργία και ύπαρξη των παραπάνω τότε ο μόνος φιλοσοφικός δρόμος που σου μένει είναι αυτός του άκρατου εμπειρισμού του Berckley ο οποίος υποστήριζε ότι τα πάντα είναι μια φαντασίωση των αισθήσεων μας η οποία δεν ανταποκρίνεται σ’ένα υπαρκτό κόσμο ανεξάρτητο απ’αυτές.

 

Φιλικά Αντώνης

[Μάκης Μαυρουδής]

Φίλε μου Heal και συ Αντώνη.

 

Αν με προκαλείς «για να φουντώσει το πράμμα», δεν θα τα καταφέρεις! Κατιναριό δεν είμαι.

Αν το κάνεις για να αρνηθώ λεπτομέρειες και να μου προσάψεις την μομφή του μυστήριου ή του μυστικιστή, δηλ. αυτού που ακριβώς πολεμάω, τότε πράττεις ευφυώς!

Θα πω λοιπόν λίγα, με κάποια δικιά μου σάλτσα, μια και μας αρέσουν γενικώς «οι ιστορίες για άγρια θηρία».

Τα λόγια σου για τον Μπέρκλεϋ και μερικά ακόμη, τηρουμένων των αναλογιών, μου θυμίζουν την γνωριμία Πλάτωνα - Σωκράτη, που στην πρώτη τους επαφή, ο δεύτερος κάτι του ψιθύρισε στο αυτί και ο Πλάτωνας έκαψε όλα του τα ποιήματά του. Στο πρώτο του δε έργο «Αλκιβιάδης», ο Σωκράτης καμαρώνοντας για τον μαθητή του, είπε (τα μισά είναι λόγια του Διογένη του Λαέρτιου και τα άλλα του Πλάτωνα, χωρίς να αποκλείω όλα να τα είπε ο «Πλαταράς» που τα πιλάτευε):

«Κοίτα τι μου καταμαρτυρεί το μειράκιον! Σε άνθρωπο ανέραστο προσφέρει εραστή»!

Κοίτα τώρα και κάτι διαφορετικό από τον χώρο της πολιτικής οικονομίας.

Ένας άσημος Έλληνας, ο Αργύρης Εμμανουήλ, έγραψε ένα βιβλίο (ελάχιστα γνωστό στο ευρύτερο κοινό) με τον τίτλο « Η Άνιση Ανταλλαγή» και είχε το θράσος ή την φαεινή ιδέα, να ζητήσει να τον προλογίσει και να τον ξαναπρολογίσει, μια αυθεντία, ο Σάρλ Μπεντελέμ, που από την αρχή και για να τον ξεφορτωθεί του δήλωσε ότι διαφωνεί με τις απόψεις του και ότι θα του κάνει αμείλικτη κριτική. Παρά ταύτα ο Έλληνας δέχθηκε προθύμως.! Το αποτέλεσμα, μετά από πολλούς πρόλογους και αντίλογους, ήταν, ο Μπεντελέμ, με την γενναιότητα που τον διέκρινε και στην ηλικία του, να ζητήσει δημόσια συγνώμη, αναγνωρίζοντας το λάθος του.

Ωραίοι άνθρωποι, ήξεραν να συζητούν και να διαφωνούν!

Αν μπορούσες να διαλέξεις («τηρουμένων των αναλογιών»), σε ποια θέση θα ήθελες να ήσουν;

Και τώρα για παρηγοριά, σου λέω ότι οι σοφοί ή έστω οι φιλόσοφοι και οι μεγάλοι ποιητές (βάλε και τους ιδρυτές θρησκειών τουλάχιστον), πάντα συμφωνούσαν «επί της ουσίας και της ύλης», ακόμη και αν δεν φαίνεται αυτό, «εκ πρώτης όψεως»! Όταν κάποτε το χώνεψα κι’ αυτό καλά, ξεκαρδίστηκα στα γέλια, γιατί μια άλλη μέρα, πολύ πιο πριν, έχασα πάσα ιδέα, γι’ αυτό που λέγεται γνώση και επιστήμη. Ήταν τότε που ήθελα να γίνω ποιητής ή να πάρω φόρα και να χτυπάω το κεφάλι μου στον τοίχο λέγοντας κάτι τέτοια:

«Ω ευφυείς μου άνθρωποι, αίσχος της ηθικής!

Αν ξέρατε τι χάνεται μ’ αυτό που παριστάνετε!

Χάνεται η ζωή»!

Όταν πήγα όμως να τους ζητήσω τα ρέστα, βρέθηκα κι’ από κάτω! «Καλά ρε βλάκα, μου είπαν, δεν βλέπεις ούτε μπροστά σου; Ο λόγος σου τα λέει αλλά εσύ αγρόν αγοράζεις»! Έβαλα, που λέτε, την ουρά στα σκέλια, κι’ ακόμη τρέχω και δεν φτάνω, που λέει ο λόγος!

Με ρώτησαν, αν οι μαθηματικοί διαφόρων ηπείρων έλυναν την ίδια εξίσωση, θα έβρισκαν τις ίδιες ή διαφορετικές λύσεις; Απάντησα το εύλογον. Τότε μου είπαν:

«Και μας, μας έχεις για …. ή πιο κάτω από αυτούς; Εμείς, ρε γελάσαμε τους φυσικούς, που γέλασαν τους γεωμέτρες»!

Τότε ήταν που έγινε «ενοποίηση αγγέλων και διαβόλων» και γω διδάχθηκα ότι «όταν αγνοείς, αγνοείς και τι αγνοείς».

Γι’ αυτό, αν έχεις κι’ άλλα να μου πεις, είμαι πρόθυμος «ν’ ακούσω και σένα και κάποιον σαν τον Κρατύλο».

Επειδή "τα παιδία παίζει, έγινα απο τότε ένας σύγχρονος Ερμογένης, που έμαθε να είναι και καλός ακροατής (ό,τι μου λένε προθύμως το ακούω). Αυτό με βοήθησε αφάνταστα.

 

Σας χαιρετώ

 

[ Υ.Γ. 1) Η μεγαλύτερη όμως ευχάριστη έκπληξή μου, ήταν όταν κατάλαβα τα λόγια αυτού που συχνά επικαλούμαι: «Όποιος ψάχνει για χρυσό (είπε), πολύ γη σκάβει και βρίσκει λίγο». Αυτά να δεις τα λόγια πόσο καθαρά ήταν, αλλά δεν μπορούσα να τα καταλάβω, ο χοντροκέφαλος!

2) Να θυμάσαι καλά αυτά που είπες για τον Ρίεμαν και τον αδύνατο στα μαθηματικά Αϊνστάιν, όπως κι’ αυτά για το P/C. Ο Μπίλ Γκέϊτς λένε, αν δεν είσαι Αριστοτελικός δεν σε παίρνει στην δουλειά του. Λες αυτός ο Πρωταγόρας της Αμερικής να γνωρίζει; Με τρώει η περιέργεια].

[Goedel]

Αγαπητέ Μάκη,

 

Κάθε συζήτηση είναι πρόκληση, με την ευγενή βέβαια έννοια, όταν υπάρχει κάτι το ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ στο οποίο μπορούν να ανταλλαγούν εποικοδομητικές διαφωνίες με την μορφή εμπεριστατωμένων επιχειρημάτων. Στην προκειμένη περίπτωση αναφέρθηκες στην φυσική υπόσταση των μαθηματικών διαστάσεων ενός συνεχούς που χρησιμοποιείται ως μοντέλο παράστασης της φυσικής πραγματικότητας, γι’ αυτό και σου απάντησα με πολύ συγκεκριμένο τρόπο χρησιμοποιώντας στοιχειώδης έννοιες της Διαφορικής Τοπολογίας στην οποία εμπίπτουν τα ερωτήματα που πραγματευόμαστε. Ειλικρινά μιλώντας δεν μπορώ να καταλάβω ποία η σχέση των κυρίων Μπεντελέμ, Σωκράτη, Αργύρη Εμμανουήλ και Λαέρτιου με το θέμα της συζήτησης μας. Αδυνατώ να παραθέσω κάποιο αντεπιχείρημα ελλείψει κάποιου επιχειρήματος και στο μόνο που μπορώ να βοηθήσω ουσιαστικά την δημόσια συζήτηση μας είναι η αναφορά στην μαθηματική ικανότητα του Albert Einstein. Μπορώ λοιπόν να πω ότι η μαθηματική «αδυναμία» του Einstein είναι μια προσφιλής και πολύ διαδεδομένη πλάνη που συναντώ συχνά σε εφημερίδες, ειδήσεις καθώς επίσης και διαφόρων ειδών μη επιστημονικά περιοδικά ποικίλης ύλης. Θα ήταν κουτό να επιχειρηματολογήσω πάνω στην δική μου άποψη μιας και προφανώς δεν είχα την τύχη να γνωρίσω αυτό το υπέροχο μυαλό και το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να σε παραπέμψω σε προσωπικούς του βιογράφους όπως και σε βιβλία ιστορίας της επιστήμης τα οποία αναφέρονται στην ζωή του. Χαρακτηριστικά ένας απ’αυτούς του βιογράφους ονόματι Banesh Hoffman (Το βιβλίο του κυκλοφορεί και στην Ελληνική αγορά), αναφέρει ότι ήταν τόση η μαθηματική «αδυναμία» του Einstein o οποίος όταν σε ηλικία όχι μεγαλύτερη των 6 ετών του έδωσε ο πατέρας του για πρώτη φορά ένα βιβλίο Ευκλείδειας Γεωμετρίας, και πριν ακόμα μάθει την έννοια της απόδειξης έδωσε στον πατέρα του μετά από λίγη ώρα 5 διαφορετικές αποδείξεις για το θεώρημα που του είχε κάνει εντύπωση και δεν ήταν άλλο από το Πυθαγόρειο θεώρημα. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάς ότι ένας φυσικός είναι μαθηματικά «αδύναμος» όταν έχει τα κατάλληλα μαθηματικά εργαλεία με την μορφή θεμελιωμένων θεωριών και δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει για να κάνει την δουλεία του. Την εποχή που ο Einstein συνέλαβε την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας , τα απαιτούμενα μαθηματικά εργαλεία του Τανυστικού Λογισμού και της Διαφορικής Τοπολογίας είχαν μόλις δημιουργηθεί και ο Einstein όπως και οι περισσότεροι φυσικοί αγνοούσαν την ύπαρξη τους διότι μέχρι και οι ίδιοι οι δημιουργοί τους – οι Levi, Civita, Christoffel, Ricci κ.α – πίστευαν ότι το μαθηματικό τους εφεύρημα δεν είχε την παραμικρή χρησιμότητα. Ο Einstein ήταν τόσο μαθηματικά «αδύναμος» που όταν ο μαθηματικός Grossman που ήταν φίλος του από τα φοιτητικά τους χρόνια, του υπέδειξε την ύπαρξη αυτών των νέων μαθηματικών, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που κατάφερε να δει την χρησιμότητα τους και τα χρησιμοποίησε για να θεμελιώσει αυτό που ονομάσθηκε από τους επιστημολόγους ως «ο μεγαλύτερος άθλος της ανθρώπινης διανόησης».

 

Φιλικά,

Αντώνης

[Μάκης Μαυρουδής]

Αγαπητέ Αντώνη

 

Αν αναφέρομαι μερικές φορές στο πρόσωπό σου ή και σε άλλον συνομιλητή, αυτό δεν σημαίνει αναφορά σε φυσικό πρόσωπο, σε συγκεκριμένο πολίτη, αλλά στην άποψη που εκφράζει και που (κατά την άποψή μου) του «εμφύτευσαν» να σκέφτεται. Αντίθετα, είμαι αυτός που από τις πρώτες θέσεις που πήρες, αν και σε μερικά βασικά διαφωνούσα, σου είπα ότι προσεγγίζεις καλύτερα το πρόβλημα. Ο πηγαίος επίσης τρόπος που αντιδράς δείχνει ότι οι προθέσεις σου είναι αγνές. Αν έχεις και κάποια πείρα από ζωή και δουλειά, αυτό σε τιμάει ακόμη περισσότερο. Αυτά για να μην παρεξηγηθώ, «αν κάπου πέσουμε σε θύελλα»!

Κατ’ αρχήν εγώ τιμώ τους προγόνους μου, όχι όπως οι προγονόπληκτοι, που φθάσαν στο σημείο να λένε ότι οι Έλληνες ήλθαν από το διάστημα ή ότι είναι μια ανώτερη ράτσα. Αυτοί αν ήλθαν από κεί, ελόγου μου «ούφο» δεν είμαι. Ξέρω όμως και πού πρέπει να τους κάνω κριτική και κει πολλές φορές οι σύμμαχοι λιγοστεύουν. Πρώτα –πρώτα τους τιμάω, γιατί μου έμαθαν να μιλάω σε μια γλώσσα που σίγουρα αγνοείς τη δύναμή της. Τι ακριβώς δηλαδή κρύβει μέσα της. Είναι μια γλώσσα «αληθινή» με την έννοια ότι, συγκριτικά με άλλες, μιμείται τη φύση, κατά το δυνατόν πιστότερα. Δες λίγο, για παράδειγμα, τη συμμετρία της και τις αναλογίες ύψους και πλάτους των κεφαλαίων (κυρίως) γραμμάτων της και ίσως καταλάβεις ότι και «ένας άλλος Ευκλείδης» πριν από 2406 χρόνια, ήξερε καλύτερη γεωμετρία του τρισδιάστατου χώρου από τον Αϊνστάιν. Αυτός και ο «Αρχίνους» (άκου όνομα!) εισηγήθηκαν την τότε «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση». Ο Ελύτης όταν ευχαριστεί τον «Όμηρο» για τη γλώσσα του, κάτι παραπάνω ξέρει!

Τώρα, θα απορείς ακόμη περισσότερο, πώς συνδέονται όλα αυτά τα «πολλά και διάφορα» με το φωτόνιο που συζητάμε. Κι’ αυτά και τα άλλα που σου είπα, τα διακρίνει μια αυστηρή αλληλουχία, αλλά είναι ακόμη «αφανής, σαν την αρμονία της φύσης». Μοιάζουν με τις ψηφίδες ενός πίνακα που θέλει «πολύ γέμισμα» για να σου δώσουν στον τρισδιάστατο χώρο, έναν ωραίο πίνακα. Αν είναι αληθινός ή όχι αυτό θα μας το πεί «μια νέα θεωρία ενοποίησης» που όχι μόνο το ένα της λεγόμενης άβιας ύλης, αλλά, κυρίως τον άνθρωπο, δεν θα τον αφήσει απ’ έξω.

 

Φιλικά Μάκης

 

Υ.Γ. Προετοιμάσου γι’ αυτά που μου είπες για το P/C και όσον αφορά τον Riemann, διάβασε στο γνωστό σου site Physics 4u τα περί «κύκλου, σφαίρας, υπερσφαίρας – γεωμετρία στις 4 διαστάσεις» και αφού διατυπώσεις απλά το ερώτημά σου, «ετοιμάσου να κλάψεις» μαζί με τον Αϊνστάιν! (αν και σε πολλά δεν μ’ απάντησες).

Όταν λέω «απλά», εννοώ να μπορεί να μας καταλαβαίνει ένας μέσος Έλληνας που διαθέτει κοινή λογική. Π.χ να γνωρίζει τουλάχιστον το λεγόμενο Πυθαγόρειο θεώρημα. Όταν μιλάμε δημοσίως πρέπει να καταλαβαίνουν πολλοί, έστω αν χρειαστεί να μας ξαναδιαβάσουν.

[Heal]

Φίλε Μάκη,

 

Κατ΄αρχήν θέλω να συμφωνήσω απόλυτα με τον Αντώνη (Goedel), οι απόψεις του με εκφράζουν, όσον αφορά τα θέματα της φυσικής. Το θέμα και το ερώτημα μου είναι το εξής και το αναφέρω σε εσένα καθώς και όσους θέλουν να βρουν τοσο χοντροκομμένα λάθη στις θεωρίες της φυσικής. Για ποιο λόγο ενώ έχουμε μια θεωρία που δουλεύει τόσο καλά στην πράξη να την αλλάξουμε εκ βάθρων, αφού ούτε με τα πειράματα μας έρχεται σε αντίθεση αλλά ούτε χάνει αξιωματικά, μόνο και μόνο επειδή δεν μπορούμε να την κατανοήσουμε με την πρώτη ματία ή ακόμα δεν μπήκαμε στον κόπο να την δούμε αναλυτικά παρά μόνο εξ ακοής μάθαμε ότι η "θεωρία τάδε" υποθέτει πως πρέπει να έχει το σύμπαν 9 διαστάσεις οπότε αυτό δεν ηχεί καλά στα αυτιά μας και βγάζουμε όλη την θεωρία λάθος (μη γνωρίζοντας καλά καλά τι είναι η διάσταση φυσικά...). Το ίδιο πράγμα έχει να κάνει με την άρνηση της κβαντομηχανικής. Τα σωματίδια δεν είναι ούτε κύματα του γυαλού, ούτε μπαλάκια του μπιλιάρδου, ανεξάρτητα αν έχουμε συνηθίσει να τα σκεφτόμαστε έτσι, γιατί είναι δύσκολο η λέξη κυματοσυνάρτηση να ταυτοποιηθεί με κάποια εικόνα και να μπει στη σκέψη μας αυτόνομα.

 

Η δεύτερη ένσταση που έχω είναι στην εμμονή σου στους ποιητές. Γιατί να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε τον κόσμο με ένα τρόπο τελείως αυθαίρετο; Επιμένω στην επιστημονική μέθοδο που βασίζεται στο πείραμα και στην θεωρία και στο συνταίριασμα αυτών των δύο. Γιατί λοιπόν να το αλλάξουμε αυτό και να πάρουμε νεφελώδεις δρόμους, αρκετά αβέβαιους; Και στην τελική ανάλυση αυτό που δε μου αρέσει καθόλου είναι προσπαθούμε να βάλουμε λίγο από όλα -λίγο πείραμα, λίγο φιλοσοφία, λίγο από ποίηση, λίγο από τέχνη. Έτσι δε θα βρούμε το πως λειτουργεί ο κόσμος.

 

Η δημοσιεύση μου αυτή δεν έχει σκοπό να σε προκαλέσει για να αρχίσει νέος κύκλος συζητήσεων στο Astrovox πάνω σε ένα θέμα που από την μεριά μου έχει κλείσει, εξάλλου είναι πολύ δύσκολο να με πείσεις να αρνηθώ πράγματα που έχω δει με τα μάτια μου και επιβεβαιώνουν τη σχετικότητα και την κβαντομηχανική (όχι τίποτα σπουδαίο, απλές εργαστηριακές ασκήσεις που κάνουν πλέον όλοι οι φοιτητές στα τμήματα φυσικής). Τέλος αν σκοπεύεις να δημοσιεύσεις κάποια στιγμή τις απόψεις σου, θα ήθελα πέρα από το αυτοσυνεπές των απόψεων σου, να δώσεις και μερικούς αριθμούς που να είναι οι θεωρητικές προβλέψεις για πράγματα που μπορούμε να μετρήσουμε πειραματικά και που αποκλινουν αυτά τα νούμερα από τις καθιερωμένες θεωρίες και φυσικά τα πειραματικά αποτελέσματα. Γιατί πάντα να ξέρεις πως αυτό που κρίνει τελικά μια θεωρία είναι η σύγκριση δύο αριθμών του θεωρητικού και του πειραματικού, όσο όμορφη και να είναι μια θεωρία αν αποκλίνει από το πείραμα (ή αν δεν προτείνει πείραμα για να την επιβεβαιώσει) ανήκει στην σφαίρα της φαντασίας.

 

Κώστας