astrovox

Δύο ομάδες του Ωρίωνα είχαν σχηματιστεί για την παρατήρηση του φαινομένου. Στη φωτό απεικονίζεται η μεγάλη ομάδα με 10 μέλη. Τελικά το φαινόμενο ήταν δύσκολο οπτικά, αναμένουμε όμως να δούμε τί έχει καταγραφεί φωτογραφικά. Εγώ το παρατήρησα από το αστεροσκοπείο μου αλλά κυριολεκτικά ο αστέρας "έβραζε" στις 11 μοίρες. Δε νομίζω πως έχει καταγραφεί κάτι αξιόλογο αλλά αργότερα σήμερα θα αναλύσω το βίντεο να δω τι έγινε.

Από το εθνικό αστεροσκοπείο μας ανακοίνωσαν πως όποιος ερασιτέχνης αστρονόμος ή φίλος της αστρονομίας το επιθυμεί, μπορεί να επισκεφθεί σήμερα στις 19:00 το εθνικό αστεροσκοπείο στο Θησείο για μια τελευταία ευκαιρία να ξεναγηθεί στο νέο μοντέλο του μηχανισμού των Αντικυθήρων καθώς είναι η τελευταία ημέρα έκθεσής του. http://www.megatv.com/megagegonota/summary.asp?catid=27383&subid=2&pubid=35222991

Την Πέμπτη 29/10 το βράδυ, η Σελήνη θα αποκρύψει τον αστέρα Αλντεμπαράν (γνωστό και ως Λαμπαδία ή α Ταύρου). Ο Αλντεμπαράν θα αποκρυφθεί γύρω στις 23:47 απόψε, ανάλογα και με την περιοχή. Η απόκρυψη θα λάβει χώρα στο φωτεινό χείλος της Σελήνης. Η επιπρόσθηση αυτή του Αλντεμπαράν από τη Σελήνη θα διαρκέσει περίπου μία ώρα. Η επανεμφάνιση του Αλντεμπαράν από το σκοτεινό χείλος θα γίνει περίπου στη 1 παρά 10 το πρωί. Οι επανεμφανίσεις από το σκοτεινό χείλος είναι πάντα ιδιαίτερα εντυπωσιακές καθώς ο αστέρας μοιάζει να εμφανίζεται στο σκοτεινό ουρανό. Το φαινόμενο θα είναι εύκολα ορατό με τηλεσκόπιο με ικανή μεγέθυνση. Η Σελήνη θα βρίσκεται πάνω από τις 45 μοίρες στον ανατολικό ουρανό οπότε το φαινόμενο δε θα έχει πρόβλημα ορατότητας. Επανεμφάνιση στο σκοτεινό χείλος Απόκρυψη από το φωτεινό χείλος

Το φαινόμενο τελικά είναι γύρω από τις 20:45, υπήρξε λάθος με τη θερινή ώρα. Από τον "Ωρίωνα" ετοιμάζονται δύο ομάδες παρατήρησης φωτογραφικά και άλλες δύο με τηλεσκόπια. Αναμένουμε και τον καιρό!

Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου μας επιφυλάσσει μια όμορφη πλανητική τριάδα καθώς ο Δίας, η Αφροδίτη και ο Άρης θα σχηματίζουν έναν όμορφο σχηματισμό σε έκταση 4 μοιρών στον ανατολικό ουρανό. Η Αφροδίτη θα βρίσκεται ανάμεσα στους άλλους δύο πλανήτες. Μπορείτε να δείτε τον σχηματισμό από τις 4 τη νύχτα μέχρι το ξημέρωμα. Μετά τις 6, στην παρέα θα προστεθεί πολύ χαμηλότερα και ο Ερμής.

Βαγγέλη σκοπεύουμε να φτιάξουμε 2-3 ομάδες σε διαφορετικά σημεία. Το αστεροσκοπείο μου είναι βορειότερα της γραμμής.

Το μεγάλο πεδίο πάντα βοηθάει αλλά οι προσοφθάλμιοι με μεγάλο πεδίο και καλή απόδοση κοστίζουν κάτι παραπάνω. Οι πιο φτηνοί ίσως χάνουν σε απόδοση πλανητών όπου θεωρητικά έχουν πλεονέκτημα τα απλά σχέδια προσοφθαλμίων (π.χ. ορθοσκοπικοί). Στην πράξη, όμως, έχω δει πως τα κορυφαία σχέδια (π.χ. nagler) είναι καλά και σε πλανήτες. Το καλύτερο φίλτρο (αν έχεις ένα) είναι ένα narrowband UHC (π.χ. Lumicon UHC, Orion ultrablock). Η άποψή μου είναι πως ΑΝ πάρεις barlow, να πάρεις έναν καλό όπως τον Televue αλλιώς να περιμένεις. Κατά τη δική μου γνώμη, στην πράξη οι πιο πολλοί δε χρησιμοποιούν τους barlow όσο συχνά περιμένει κανείς από αυτό τον φακό που "διπλασιάζει τις διαθέσιμες μεγεθύνσεις".

Δεν ξέρω το σχεδιασμό του baader, αλλά ο powermate σχεδιάστηκε να μην έχει το χαρακτηριστικό των barlow που αυξάνουν το eye relief των προσοφθαλμίων συχνά σε δύσχρηστο επίπεδο. Μπορείς να τον χρησιμοποιείς και οι προσοφθάλμιοί σου να έχουν την ίδια αίσθηση όπως και μόνοι τους. Γενικά οι powermate είναι δοκιμασμένοι και σίγουρη λύση, οπτικά.

Φίλε μου, link για σπασμένα δεν μπορεί να σου δώσει κανείς λόγω των κανόνων μας. Για το δεύτερο ερώτημα, με το skysafari (που είναι ένα εξαιρετικό πρόγραμμα για iOS/android) μπορείς να κάνεις χειρισμό τηλεσκοπίων από κινητό/tablet αλλά πρέπει να αγοράσεις τους ασύρματους αντάπτορες (για iOS έχει και ενσύρματο). http://skysafariastronomy.com/products/skyfi/index.html http://skysafariastronomy.com/products/skywire/index.html http://skysafariastronomy.com/products/skybt/index.html

Καλωσήρθες! Σου έχω στείλει και ένα πμ να σε βοηθήσω να ανακτήσεις τον παλιό σου λογαριασμό!

Εννοεί εστιαστή μια διπλή ταχύτητα ρύθμισης; Ναι, γενικά καλό είναι διότι έχεις τη δυνατότητα να κάνεις ρύθμιση της εστίασης με μεγαλύτερη ακρίβεια, συνήθως με 1:10 κίνηση. Στη φωτογράφιση η τέλεια εστίαση είναι κρίσιμης σημασίας. Βέβαια, ο καλός εστιαστής δεν είναι αυτόματα αυτός που έχει διπλή ταχύτητα αλλά είναι ένα ευπρόσδεκτο χαρακτηριστικό.

Τα τρία workshop δε θεωρούνταν εργασίες προς παρουσίαση ώστε να απαιτείται σχετικό κείμενο στα πρακτικά. Υπάρχει όμως powerpoint που μπορεί να αναρτηθεί από τον Αντώνη. Πολλές από τις φωτό του Άγγελου υπάρχουν στο powerpoint.

Κι όμως υπάρχει αστεράκι εκεί, και είναι 7ου μεγέθους. Δες συνημμένο φωτό από το starry night.

Βαγγέλη είμαι τυχερός διότι το παρατηρητήριο απέχει 495 μέτρα από το μονοπάτι. Να υποθέσω δεν υπάρχει λόγος μετακίνησης, σωστά;

Τέλεια, θα το προγραμματίσουμε!

Δημοσιεύθηκαν Online τα πρακτικά του συνεδρίου. Μπορείτε να τα κατεβάσετε από εδώ: https://www.dropbox.com/s/r430gsu6mjfsf5z/PRAKTIKA%209ou%20PSEA.pdf?dl=0

Συνημμένο και ένα excel με τα Herschel 400. Herschel_400_list.xls Ο κατάλογος Herschel 400

Συνημμένη και η σχετική παρουσίαση από το συνέδριο της Σπάρτης. Προσωπικά, η προσπάθεια παρατήρησης του καταλόγου Herschel 400 εμπλούτισε σημαντικά τις παρατηρησιακές μου εμπειρίες μου και είμαι πλέον πεπεισμένος πως αποτελεί την καλύτερη επιλογή για όποιον παρατηρητή περάσει το αρχικό στάδιο με τα Messier. Herschel_400_sparta.pdf Παρουσίαση Herschel 400 - Σπάρτη 2015.

Η βασική δυσκολία στην ολοκλήρωση της παρατήρησης οφείλεται κυρίως στα ανοιξιάτικα αντικείμενα. Πέρα από το μεγάλο τους αριθμό, συχνά τα πεδία είναι δύσκολα και με έλλειψη λαμπρών αστεριών. Συχνά είναι προτιμότερο να ακολουθεί κανείς την πορεία του στο νυχτερινό ουρανό από τους ήδη παρατηρηθέντες γαλαξίες προς τους επόμενους παρά μέσω αστροαλμάτων. Από την άλλη, λόγω της πυκνότητας των γαλαξιών συχνά είναι εύκολο να δει κανείς πολλούς γαλαξίες σε κοντινή απόσταση γλιτώνοντας έτσι χρόνο από τη μετακίνηση σε διαφορετικά σημεία του ουρανού. Το ίδιο ισχύει και για τους γαλαξίες στη Μεγάλη Άρκτο. Ο προτεινόμενος τρόπος αντιμετώπισης του ζητήματος αυτού είναι να εκμεταλλευτεί κανείς τη μεγάλη χρονική ορατότητα των ανοιξιάτικων αστερισμών (ουσιαστικά από Μάρτιο έως Ιούλιο). Με βάση αυτά τα δεδομένα, προτείνεται το γενικό πρόγραμμα παρατήρησης του πίνακα 4 το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει στην ολοκλήρωση του καταλόγου σε 2 έως 3 χρόνια. Το προτεινόμενο πρόγραμμα είναι ενδεικτικό και κάθε παρατηρητής πρέπει να σχεδιάσει τη δική του εκδοχή με βάση τις προτιμήσεις, τον ελεύθερο χρόνο και την εμπειρία του και τον εξοπλισμό του. Ωστόσο, αυτό το προτεινόμενο πρόγραμμα τοποθετεί τα βασικά μεγέθη της προσπάθειας και δίνει χρήσιμες γενικές κατευθύνσεις. Βιβλιογραφία και περαιτέρω πηγές πληροφοριών Herschel 400 Observing Guide, Stephen James O'Meara, Cambridge University Press 2007 Herschel 400 Club by Darrell M. Dodge http://www.telosnet.com/dmdodge/astronomy/H400_intro.html Herschel 400 Program by The Astronomical League https://www.astroleague.org/al/obsclubs/herschel/h400lstc.html Herschel 400 Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/Herschel_400_Catalogue Πίνακας 4: Προτεινόμενος χρονοπρογραμματισμός ολοκλήρωσης των Herschel 400

Προτεινόμενος προγραμματισμός παρατήρησης Για τον προγραμματισμό της παρατήρησης, πρέπει να ληφθούν τα παραπάνω δεδομένα αλλά και ζητήματα που αφορούν την κατανομή των αντικειμένων στην ουράνια σφαίρα και την ετήσια ορατότητά τους. Σε γενικές γραμμές η κατανομή των αντικειμένων έχει τα εξής κυρίαρχα χαρακτηριστικά: •Ιδιαίτερα μεγάλη ποσότητα και πυκνότητα από γαλαξίες στον ανοιξιάτικο ουρανό (Παρθένος, Λέων, Κόμη Βερενίκης, Θηρευτικοί Κύνες κ.ά.). •Πολλοί γαλαξίες στον αειφανή αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου, αρκετά σμήνη στον αειφανή αστερισμό της Κασσιόπης. •Μεγάλη ποσότητα και πυκνότητα σμηνών στο θερινό ουρανό (Τοξότης, Οφιούχος, Κύκνος κ.ά.) •Μεγάλη ποσότητα αλλά μικρότερη πυκνότητα σμηνών στο χειμερινό ουρανό (Ωρίων, Μονόκερως κ.ά.) καθώς και μερικά δύσκολα νεφελώματα. Η κατανομή αυτή απεικονίζεται στην Εικόνα 2. Εικόνα 2: Τα αντικείμενα Herschel πάνω στον χάρτη. Με κόκκινο οι γαλαξίες, με πράσινο τα νεφελώματα και με κίτρινο τα σμήνη.

Απαιτούμενος χρόνος παρατήρησης Η προσπάθεια παρατήρησης και των 400 αντικειμένων του καταλόγου είναι, στην τυπική περίπτωση, μια ενασχόληση μερικών ετών. Ασφαλώς, αυτό εξαρτάται από το χρόνο που θα αφιερώσει ο παρατηρητής, τη συχνότητα των παρατηρήσεων καθώς και το αν στην παρατήρηση θα αφιερωθεί ολοκληρωτικά στο στόχο αυτό. Στη βιβλιογραφία συναντάει κανείς διάφορους τρόπους υπολογισμού του χρόνου που απαιτείται για την ολοκλήρωση του καταλόγου. Ο Darrell M. Dodge αναφέρει πως απαιτούνται 200 ώρες παρατήρησης ενώ ο Stephen James O’Meara έχει χωρίσει το πρόγραμμα σε 84 βραδιές παρατήρησης, με κυμαινόμενο όμως αριθμό αντικειμένων ώστε να χωρέσουν 7 βραδιές σε κάθε μήνα του έτους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στο πρόγραμμά του να υπάρχουν βραδιές με πολύ λίγα αντικείμενα. Στην 4-ετή προσπάθεια παρατήρησης των Herschel 400 από το γράφοντα, προέκυψαν διάφορα χρήσιμα συμπεράσματα όσον αφορά τον πραγματικό χρόνο που απαιτείται καθώς και το χρονοπρογραμματισμό της ολοκλήρωσης όλου του καταλόγου. Στην προσπάθεια προσέγγισης του μέσου παρατηρητή, οι παρατηρήσεις είχαν κατά κύριο λόγο τα εξής χαρακτηριστικά: • Παρατήρηση με πλήρως χειροκίνητο τρόπο (Dobsonian, telrad, οπτικό σκόπευτρο, έντυπος χάρτης). • Οι παρατηρήσεις δεν περιλάμβαναν αποκλειστικά την επιδίωξη του στόχου των Herschel 400 αλλά ήταν εμπλουτισμένες και με άλλα αντικείμενα (Messier, πλανήτες, κομήτες κ.ά). • Οι συνεδρίες παρατήρησης είχαν μια τυπική διάρκεια 3-4 ωρών. • Οι παρατηρήσεις περιλάμβαναν προσεκτική παρατήρηση του αντικειμένου, δοκιμή εφόσον ήταν απαραίτητο και άλλων μεγεθύνσεων ή δοκιμή φίλτρων και σύντομη καταγραφή σημειώσεων στα ενδιαφέροντα αντικείμενα. • Οι παρατηρήσεις λάμβαναν χώρα σε αρκετά έως πολύ σκοτεινούς ουρανούς (SQM 20,8 έως 21,6). Με αυτά τα χαρακτηριστικά, ο μέσος όρος παρατηρηθέντων αντικειμένων ανά βραδιά ήταν περίπου 8. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι με ένα μεσαίο ρυθμό είναι εφικτή η ολοκλήρωση του καταλόγου μετά από 50 βραδιές παρατήρησης. Με έναν πιο εντατικό ρυθμό, που αντιστοιχούσε στις πιο παραγωγικές βραδιές, ο αριθμός μπορεί να αυξηθεί σε περίπου 12 αντικείμενα ανά βραδιά και οι βραδιές παρατήρησης να μειωθούν σε 30-35. Οι βραδιές παρατήρησης δεν κατανέμονται απαραίτητα ομοιόμορφα στο έτος. Η εμπειρία έχει δείξει πως κυρίως λόγω των καιρικών συνθηκών, αλλά και άλλων παραγόντων όπως ο ελεύθερος χρόνος, παρατηρούμε περισσότερο το καλοκαίρι και λιγότερο τις άλλες εποχές. Στην παρακάτω εικόνα αναγράφεται το ποσοστό επί τοις εκατό των συνολικών βραδιών παρατήρησης που έγιναν σε κάθε εποχή του έτους στην 4-ετή αυτή προσπάθεια ενώ υπήρχε πρόθεση παρατήρησης σε σαββατοκύριακα Νέας Σελήνης ή Τελευταίου Τετάρτου. Προκύπτει ότι σχεδόν οι μισές βραδιές παρατήρησης έλαβαν χώρα το καλοκαίρι. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη γρήγορη ολοκλήρωση των καλοκαιρινών αντικειμένων του καταλόγου ήδη από το δεύτερο καλοκαίρι και τη δυσκολότερη ολοκλήρωση των αντικειμένων άλλων εποχών. Από το γεγονός αυτό, προκύπτει η ανάγκη για σχεδιασμό του προγράμματος παρατήρησης και του περιεχομένου των παρατηρήσεων ώστε να αντισταθμιστεί αυτή η ανισότητα. Εικόνα 1: Το ποσοστό % των συνολικών διαθέσιμων νυχτών παρατήρησης ανά εποχή από Σεπ. 2011 έως Αυγ. 2015

Απαιτούμενος εξοπλισμός Η αρχική απαίτηση με την οποία καταρτίστηκε ο κατάλογος Herschel 400 ήταν το να είναι όλα τα αντικείμενα ορατά με τηλεσκόπια 6 ιντσών ή μεγαλύτερα από σκοτεινό ουρανό. Πειραματισμός με λίγο μικρότερο τηλεσκόπιο από το θεωρητικό όριο (5 ίντσες) έδειξε πως τα περισσότερα από τα 400 αντικείμενα είναι ορατά και με μικρότερο τηλεσκόπιο από πολύ σκοτεινό ουρανό. Περίπου 75 αντικείμενα από τον κατάλογο παρουσιάζουν ιδιαίτερη δυσκολία στο να παρατηρηθούν με μικρότερα τηλεσκόπια τα οποία είναι κυρίως τα αντικείμενα 11ου και 12ου μεγέθους. Και μερικά από αυτά είναι πιθανώς εφικτά από μικρότερα τηλεσκόπια σε εξαιρετικές συνθήκες παρατήρησης (διαφάνεια, σκοτεινός ουρανός). Με ένα τηλεσκόπιο 8 ιντσών, που αποτελεί μία από τις δημοφιλέστερες επιλογές των ερασιτεχνών αστρονόμων, όλα τα αντικείμενα είναι εύκολα ορατά. Η παρατηρησιακή προσπάθεια του γράφοντος έχει συντελεστεί με ένα νευτώνειο τηλεσκόπιο 12 ιντσών το οποίο στην πράξη αποδείχτηκε ικανό για την εύκολη παρατήρηση χαρακτηριστικών (σχήμα, δομή) στη μεγάλη πλειοψηφία των αντικειμένων του καταλόγου. Η εμπειρία έδειξε ότι ο κατάλογος Herschel 400 πέρα από μια λίστα αντικειμένων ορατών με τηλεσκόπιο 6 ιντσών, αποτελεί και μία λίστα αντικειμένων με εύκολα παρατηρήσιμες λεπτομέρειες με μεσαία τηλεσκόπια (10-12 ιντσών) στην πλειοψηφία των αντικειμένων. Στο γεγονός αυτό βασίζεται και η πεποίθηση πως ο κατάλογος αυτός αποτελεί μια άριστη λύση στη διαδικασία επιλογής παρατηρησιακών στόχων από τους ερασιτέχνες αστρονόμους μεσαίας ή και μεγαλύτερης εμπειρίας. Καθώς τα αντικείμενα του καταλόγου ποικίλουν από ιδιαίτερα εκτεταμένα (όπως το νεφέλωμα της Βορείου Αμερικής) έως ιδιαίτερα συμπυκνωμένα (όπως πολύ μικρά πλανητικά νεφελώματα) χρειάζεται ένα πλήρες σετ προσοφθαλμίων που καλύπτουν όλες τις μεγεθύνσεις. Τα αντικείμενα που απαιτούν οπωσδήποτε φίλτρο για να γίνουν ορατά είναι ελάχιστα αλλά κυρίως μερικά νεφελώματα διάχυσης ευνοούνται από φίλτρο οξυγόνου όπως και μερικά πλανητικά νεφελώματα ώστε να ξεχωρίσουν από τα διπλανά αστέρια.

Τα φαινόμενα μεγέθη των αντικειμένων Herschel κυμαίνονται από 4ο έως 12ο μέγεθος. Η πλειοψηφία των φωτεινότερων αντικειμένων (λαμπρότερα του 8ου μεγέθους) είναι ανοιχτά σμήνη και λίγα σφαιρωτά ενώ η πλειονοψηφία των αμυδρότερων αντικειμένων (αμυδρότερα του 10ου μεγέθους) είναι κυρίως γαλαξίες και λίγα πλανητικά νεφελώματα. Αναλυτικά η κατανομή των αντικειμένων Herschel 400 ανά βαθμίδα φαινόμενου μεγέθους παρουσιάζεται στον πίνακα 3. Πίνακας 3: Πλήθος αντικειμένων Herschel 400 ανά μονάδα φαινόμενου μεγέθους

Αντικείμενα του καταλόγου Herschel 400 υπάρχουν σε 49 διαφορετικούς αστερισμούς. Σχεδόν το ένα τέταρτο των αντικειμένων συγκεντρώνεται σε δύο αστερισμούς (Παρθένος και Μεγάλη Άρκτος). Η κατανομή των αντικειμένων ανά αστερισμό παρουσιάζεται στον Πίνακα 2. Πίνακας 2: Πλήθος αντικειμένων Herschel 400 ανά αστερισμό