Tsaprazi

Χωρίς να είμαι σίγουρη εάν έχει ίδια βαρυτική έλξη με τη Γη, αφού η Γη είναι 1 AU μακρία από τον ήλιο και ο Ερμής που είναι ο πιο κοντινός πλανήτης στον ήλιο δεν έλκεται, τότε υπολογίζω γύρω 0,2 AU κάπου εκεί. Αν πέταξα "κοτσάνα" πείτε το μου!

Congratulations !! I want to study astrophysics and I also want to be like Einstein. I am not good at maths, but I will try to get better! Friendly, Helen

Σελήνη ngc 7789, M52 Δίας Κασσιόπη

Σου συστήνω να πάρεις το skywatcher D707. Έχει πολύ οικονομικά αξεσουάρ και κοστίζει 345 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες ψάξτε στο www.aktistar.gr

Πηγή: Reuters, 21 Ιουνίου 2007 Επιστήμονες κατάφεραν να κάνουν ένα βήμα μπροστά για να φτιάξουν ισχυρά τηλεσκόπια στο φεγγάρι, που θα άντεχε ακόμα και στις σκληρές συνθήκες του φεγγαριού. Γράφοντας στο περιοδικό Nature λένε ότι κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα ειδικό τύπο υγρού κατόπτρου με επίστρωση αργύρου, για να κάνουν ένα κάτοπτρο υψηλής ανακλαστικότητας, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί τις επόμενες δεκαετίες για την κατασκευή ενός τηλεσκοπίου στη Σελήνη και το οποίο θα μπορεί να κοιτάξει μέχρι τις απαρχές του Σύμπαντος. Το ειδικό αυτό κάτοπτρο σχηματίζεται από ένα υγρό που έχει τοποθετηθεί μέσα σε ένα περιστρεφόμενο κυκλικό δοχείο. Καθώς περιστρέφεται, το υγρό απλώνεται και παίρνει ένα ομαλό, παραβολικό σχήμα με την περιφέρεια παχύτερη από το κέντρο. Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Laval στο Κεμπέκ κατάφεραν να αποθέσουν ένα λεπτό στρώμα χρωμίου πάνω στο υγρό, και εν συνεχεία πρόσθεσαν ένα στρώμα σωματιδίων αργύρου, έτσι ώστε η επιφάνεια να γίνει ανακλαστική. Η πρωτοποριακή μέθοδος επιτρέπει την κατασκευή σεληνιακών τηλεσκοπίων με διάμετρο κατόπτρου από 20 έως 100 μέτρων, αναφέρουν οι ερευνητές με επικεφαλής τον Ermanno Borra. Ένα τέτοιο τηλεσκόπιο, που έχει ήδη σύρει το ενδιαφέρον της NASA, θα μπορούσε να προσφέρει στους αστρονόμους πάνω στη Γη πρωτοφανείς απόψεις των απόμακρων ορίων του Κόσμου, μελετώντας αντικείμενα πολύ πιο εξασθενημένα - θα μπορούσε δηλαδή να διακρίνει αντικείμενα 100 έως 1.000 φορές πιο αμυδρά - από αυτά που θα μπορεί να ανιχνεύει το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, που προγραμματίζεται να τεθεί σε τροχιά το 2013. Οι αστρονόμοι ελπίζουν ότι ένα τέτοιο όργανο θα μπορούσε να τους επιτρέψει να μελετήσουν τις πρώιμες φάσεις του Κόσμου μετά από τη Μεγάλη Έκρηξη. Οι ερευνητές λένε ότι ένα τέτοιο τηλεσκόπιο με υγρό κάτοπτρο πάνω στο φεγγάρι θα ήταν πιο φτηνό και θα κτιζόταν πιο εύκολα από ένα συμβατικό κάτοπτρο με γυαλί. Επίσης, ένα σεληνιακό τηλεσκόπιο δεν θα μπορούσε να βασίζεται σε συμβατικά, κρυστάλλινα κάτοπτρα, καθώς η παραγωγή τους είναι πολυέξοδη και χρονοβόρα και το κρύσταλλο θα μπορούσε να καταστραφεί στο ταξίδι του από τη Γη προς τη Σελήνη. Όμως πιστεύουν ότι ένα τέτοιο τηλεσκόπιο με υγρό κάτοπτρο στο φεγγάρι δεν θα μπορούσε να φτιαχτεί πριν από το 2020 το νωρίτερο. Ο νέος φακός αποτελείται από ιοντικά άλατα, άλατα που παραμένουν υγρά σε θερμοκρασία δωματίου ή και χαμηλότερα ακόμα. Οι επιστήμονες απόθεσαν ένα λεπτό στρώμα σωματιδίων χρωμίου πάνω στο υγρό, και κατόπιν πρόσθεσαν ένα στρώμα μορίων αργύρου για να ολοκληρώσουν το κάτοπτρο. Τα τηλεσκόπια υγρού κατόπτρου διαφέρουν από τα συμβατικά στο ότι τα πρωτεύοντα κάτοπτρα τους, που συλλέγουν και εστιάζουν το φως, αποτελούνται από αντανακλαστικό υγρό αντί ενός στιλβωμένου γυαλιού. Το υγρό μπορεί να χυθεί σε ένα περιστρεφόμενο κιβώτιο, οπότε θα απλωνόταν προς τα έξω για να φτιάξει μια λεπτή, ομαλή, παραβολική μορφή, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ένα κάτοπτρο τηλεσκοπίου. Το πρόβλημα που αντιμετώπιζαν οι επιστήμονες στη δημιουργία ενός υγρού τηλεσκοπίου είναι οι χαμηλές θερμοκρασίες στην επιφάνεια της Σελήνης, καθώς και η απουσία αέρα, που επιταχύνει την εξάτμιση των υγρών. Έτσι, το υδρόφοβο υγρό πρέπει τώρα να τελειοποιηθεί για να παραμένει υγρό στις σεληνιακές θερμοκρασίες, που φτάνουν μέχρι τους -130 βαθμούς Κελσίου. Το ασημένιο στρώμα που δημιουργείται είναι απολύτως ομαλό, ιδιαίτερα αντανακλαστικό, ενώ μπορεί να μείνει σταθερό για μήνες, και το ιοντικό υγρό που το καλύπτει δεν εξατμίζεται, εξηγούν οι ερευνητές. Στη Γη έχουν ήδη κατασκευαστεί μερικά υγρά τηλεσκόπια, με διάμετρο έως και έξι μέτρα, τα οποία όμως αποτελούνται από υδράργυρο, ο οποίος θα μετατραπόταν σε στερεό αν βρισκόταν στη Σελήνη.

μαύρες τρύπες είναι το κλειδί της εξέλιξης της δομής του σύμπαντος Πηγή: SpaceDaily, 29 Ιουνίου 2007 Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων έχει παραγάγει μια πρωτοφανή προσομοίωση της κοσμικής εξέλιξης που επιβεβαιώνει και εμβαθύνει την γνώση που έχουμε για τη σχέση μεταξύ των μαύρων οπών και των γαλαξιών στους οποίους βρίσκονται. Το ιδιαίτερα περίπλοκο μοντέλο της φυσικής των μαύρων οπών τρέχει σε ένα ισχυρό σύστημα υπερυπολογιστών. Η προσομοίωση που λέγεται BHCosmo, δείχνει ότι οι μαύρες τρύπες είναι αναπόσπαστο τμήμα στη δομή του σύμπαντος και μπορούν να καθοδηγήσουν τους χρήστες των μελλοντικών τηλεσκοπίων, δείχνοντας τους τι να ψάξουν δεδομένου ότι οι μαύρες τρύπες θα τους βοηθήσουν να εντοπίσουν τα πρώτα πρώτα κοσμικά γεγονότα, κι έτσι να ξεμπερδέψουν το κουβάρι της ιστορίας του σύμπαντος. Εξέλιξη της δομής στον Κόσμο. Τα στιγμιότυπα από την προσομοίωση παρουσιάζουν την εξέλιξη της δομής σε ένα μεγάλο όγκο του σύμπαντος. Εδώ, παρουσιάζεται η πυκνότητα του αερίου (αυξανόμενη με τη φωτεινότητα) με τη θερμοκρασία (αυξανόμενη από το μπλε προς το κόκκινο χρώμα). Οι κίτρινοι κύκλοι δείχνουν τις μαύρες τρύπες (η μάζα αυξάνεται με τη διάμετρο). Σε περίπου 6 δισεκατομμύρια χρόνια, το σύμπαν θα έχει πολλές μαύρες τρύπες και μια έντονη νηματοειδή δομή. Η ερευνητική ομάδα οδηγείται από το Carnegie Mellon και περιλαμβάνει επιστήμονες από το Σμιθσονιτικό Κέντρο για την Αστροφυσική του Χάρβαρντ και το Ινστιτούτο Max Planck για την αστροφυσική στη Γερμανία. "Η δική μας προσομοίωση είναι η πρώτη που ενσωματώνει τη φυσική των μαύρων οπών", λέει η Tiziana Di Matteo, θεωρητικός κοσμολόγος και καθηγήτρια της φυσικής στο Κολέγιο του Carnegie Mellon. "Προσφέρει την καλύτερη εικόνα μέχρι σήμερα για το πώς σχηματίστηκε το σύμπαν." Η Di Matteo (αριστερά) εκτέλεσε την προσομοίωσή της χρησιμοποιώντας το σύστημα Cray XT3 στο υπερυπολογιστικό κέντρο του Πίτσμπουργκ (PSC). Οι πειραματικές παρατηρήσεις αποκαλύπτουν ότι οι μαύρες τρύπες είναι σημαντικοί ρυθμιστές του σχηματισμού γαλαξιών και, τελικά, του ιστού του σημερινού σύμπαντος, σύμφωνα με τη Di Matteo. Εντούτοις, οι προηγούμενες προσομοιώσεις δεν έλαβαν υπόψη τους τις τις μαύρες τρύπες, επειδή ήταν απαγορευτική η υπολογιστική ισχύς που απαιτούσε. "Πρέπει να κάνουμε τις προσομοιώσεις για να καταλάβουμε το ρόλο που έχουν διαδραματίσει οι μαύρες τρύπες στη διαμόρφωση των δομών και του πρώιμου Κόσμου και σήμερα", συμπληρώνει ο Springel ένας από τους ερευνητές. Οι μεγαλύτερες μαύρες τρύπες, ή υπερβαρέες μαύρες τρύπες, βρίσκονται στο κέντρο κάθε γαλαξία. Μπορούν να προκύψουν αρχικά όταν καταρρέουν τα πρώτα αστέρια υπό την επίδραση της βαρύτητας τους. Καταναλώνουν όμως το πυκνό αέριο που είναι στο περιβάλλον τους, αλλά και αστέρια, και έτσι τείνουν γρήγορα να γίνουν τερατώδεις σε μέγεθος, με μάζα δισεκατομμύρια φορές αυτή του ήλιου μας. Αλλά τα στοιχεία προτείνουν ότι οι υπερβαρέες μαύρες τρύπες είναι αυτο-ρυθμιζόμενες - δεν καταναλώνουν για πάντα με αυτό το ρυθμό και δεν καταπίνουν ποτέ έναν ολόκληρο γαλαξία, εξηγεί η Di Matteo. Στην προσομοίωσή της, όπως και στην πραγματικότητα, οι γαλαξίες συγκρούονται συνήθως. Οι υπερβαρέες μαύρες τρύπες που ενσωματώνονται στο κέντρο αυτών των γαλαξιών 'χορογραφούν' τη δυναμική της σύγκρουσης των γαλαξιών. Το αποτέλεσμα είναι μια τεράστια εκπομπή της ενέργειας που παράγεται καθώς οι μαύρες τρύπες που συγχωνεύονται σχηματίζουν μια λαμπρή κατάσταση, που λέγεται κβάζαρ. Η προσομοίωση της Di Matteo κάλυψε μέχρι και 100 εκατομμύρια έτη φωτός, κι αυτό δεν ήταν δυνατόν να γίνει χωρίς ισχυρό υπερυπολογιστή, όπως ο XT3. Η Di Matteo οργάνωσε τις αρχικές συνθήκες της προσομοίωσης για να μπορέσει να αναδημιουργήσει την παρατηρούμενη σήμερα μικροκυματική κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου που παρήχθη κατά τη γέννηση του σύμπαντος. Κατόπιν 'έσπειρε' στην προσομοίωση 250 εκατομμύρια σωματίδια, που αντιπροσώπευαν την καθημερινή μετρήσιμη ύλη. Για την προσομοίωση, η Di Matteo χρησιμοποίησε ρευστές σφαίρες που αντιπροσώπευε την ύλη, ειδικά το αέριο που ψύχεται. Αυτό το βήμα ήταν βασικό γιατί έτσι οι ερευνητές θα μπορούσαν να υπολογίσουν όλες τις φυσικές δυνάμεις σε αυτά τα κομμάτια της ύλης. Επίσης, υπολόγισε και τη βαρύτητα που ασκήθηκε από τη σκοτεινή ύλη, μια απαρατήρητη ουσία που είναι το 90% της μάζας του σύμπαντος. Επιπλέον, οι υπολογισμοί της περιείχαν τη ψύξη του αερίου, την ανάπτυξη των μαύρων οπών και της έκρηξης των άστρων. Τα αποτελέσματα της ήταν εντυπωσιακά. Η προσομοίωση της Di Matteos επιτρέπει στους επιστήμονες να παρακολουθήσουν εύκολα την κατάρρευση των γαλαξιών. "Έχουμε διαπιστώσει ότι οι πιο ογκώδεις μαύρες τρύπες στην αρχή δεν είναι οι πιο ογκώδεις μαύρες τρύπες που βλέπουμε σήμερα, έτσι η προσομοίωση της δυναμικής εξέλιξης αυτών των δομών είναι κρίσιμη για την κατανόηση της κοσμικής ιστορίας. Θέλω πολύ να προσομοιώσω ολόκληρο τον Κόσμο στις κλίμακες που παρατηρούνται στην Ψηφιακή Έρευνα του Ουρανού Sloan (SDSS)." Η έρευνα SDSS είναι η μεγαλύτερη έρευνα για την ακτινοβολία στον Κόσμο, που έχει καταχωρήσει σχεδόν 100 εκατομμύρια γαλαξίες μέχρι σήμερα. "Με τις προσομοιώσεις μας, μπορούμε να προβλέψουμε τι θα μπορούν να παρατηρήσουν τα τηλεσκόπια της επόμενης γενιάς, καθώς θα παρατηρούν πίσω στον χρόνο - 13 δισεκατομμύρια έτη από σήμερα - αμέσως μετά από το Big Bang", λέει η Di Matteo. -------------------------------------------------------------------------------- Τα κβάζαρ είναι από τα πιο μακρινά και λαμπερά αντικείμενα του Σύμπαντος, που το καθένα τους εκπέμπει ενέργεια εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από ένα γιγαντιαίο γαλαξία. Η απόσταση τους υπολογίζεται από την μεγάλη μετατόπιση που παρουσιάζει το φάσμα τους προς το ερυθρό. Σήμερα η κυρίαρχη θεωρία για τα κβάζαρ δέχεται ότι είναι πυρήνες γαλαξιών οι οποίοι περιέχουν στο κέντρο τους μια πολύ μεγάλη μαύρη τρύπα. Η μαύρη τρύπα αυτή έλκει αέρια και γειτονικά άστρα από τον γαλαξία που την φιλοξενεί, τα οποία πριν προλάβουν να πέσουν μέσα στη μαύρη τρύπα ακτινοβολούν τεράστια ποσά ενέργειας. Αυτό είναι που δημιουργεί την έντονη ακτινοβολία των κβάζαρ. Πολύ συχνά οι δίσκοι προσαύξησης των κβάζαρ συνοδεύονται από δύο πίδακες, έναν σε κάθε πλευρά τους. Οι πίδακες αυτοί της ύλης είναι μαγνητισμένα νέφη ηλεκτρονίων που κινούνται με σχετικιστικές ταχύτητες. Τα κβάζαρ ανήκουν σ' εκείνη την κατηγορία των ουράνιων σωμάτων που ονομάζουμε "ενεργούς" γαλαξίες. Αν και δεν ξεπερνούν κατά πολύ σε μέγεθος τον Ήλιο, είναι εκατοντάδες φορές πιο λαμπεροί από τον ίδιο τον Γαλαξία μας και εκπέμπουν σε μια ευρεία περιοχή του φάσματος: από το υπέρυθρο μέχρι την περιοχή των ακτίνων-Χ ή και σπανιότερα των ακτίνων-γ. Μια σημαντική μεταβολή της φωτεινότητας ενός κβάζαρ, μέσα σε ένα μήνα για παράδειγμα, σημαίνει πως το μέγεθός του δεν ξεπερνά τον ένα μήνα φωτός. Επομένως, οι κβάζαρ είναι αντικείμενα πολύ μικρά σε σύγκριση με τους γαλαξίες. Πολλοί αστρονόμοι σήμερα πιστεύουν πως ένα κβάζαρ γεννιέται με τη σύγκρουση δύο μεγάλων γαλαξιών που έχουν παραπλήσιες μάζες. Ίσως να υπάρχει ήδη μια μαύρη τρύπα στο κέντρο κάθε γαλαξία ή μπορεί να δημιουργηθεί μετά τη σύγκρουση. Σε κάθε περίπτωση, η σύγκρουση έχει ως αποτέλεσμα να αρχίσουν να απορροφώνται υλικά από τη μαύρη τρύπα παράγοντας τεράστια ποσά ενέργειας και δίνοντας το έναυσμα για τη δημιουργία του κβάζαρ. Ένα συνηθισμένο κβάζαρ θα συνεχίσει να ακτινοβολεί για 10 έως 100 εκατομμύρια χρόνια, μέχρις ότου το αέριό του καταναλωθεί από τη μαύρη τρύπα καθώς και από τον σχηματισμό νέων άστρων. Στη συνέχεια θα καταλήξει σ' έναν λαμπρό ελλειπτικό γαλαξία, δηλαδή σ' έναν γαλαξία πολύ μικρής περιεκτικότητας σε σκόνη και αέρια, ή σε έναν φτωχό σε αέρια σπειροειδή γαλαξία.

Καλή, δε θα μπορούσε να είναι στη Βέροια;;;;

Που μπορώ εκτος από το Google earth ή με έναν απλό μαθηματικό τύπο να μάθω τις συντεταγμένες της Βέροιας;

Τι είναι τα Βarlow Lens ;

Υπέροχο! Λες και η Γη ήταν από γυαλί...

Απόλλων 13!

Ναι, είναι σίγουρο πως αξίζει. Τα ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΙ είναι σκέτη τρέλα!

Το skywatcher D150 είναι το πιο τέλειο και οικονομικό τηλεσκόπιο(λέω οικονομικό για να διαβάσεις πόσο φθηνά είναι τα αξεσουάρ)! - Έγγραφο του Microsoft Word (2).doc Έκανα το λάθος να αγοράσω το D707 που η στήριξη δε δέχετε μοτέρ!

τοσο φθηνα!

Θα προτιμούσα το D150 αλλά έκανα το ΤΡΑΓΙΚΟ ΛΑΘΟΣ να πάρω το SK707 που ΔΕΝ ΔΕΧΕΤΕ ΜΟΤΕΡ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ ΤΟΣΟ ΜΑ ΤΟΣΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1 - Έγγραφο του Microsoft Word (2).doc Αυτό εννοώ!

Τηλεσκόπιο χωρίς μοτέρ στη στήριξή του: α)άχρηστο β)εντάξει - Έγγραφο του Microsoft Word (2).doc Μήπως έπρεπε να αγοράσω αυτό;;;

Πολύ ενδιαφέρον! Βρήκα και αυτό: http://www.sdtv.gr/news-627.html Λέγεται επίσης, πως η Έριδα ανακαλύφθηκε από τον δορυφόρο της[...]

ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΩ ΤΟΥΣ ΠΛΑΝΗΤΕΣ;

έξω από το σπίτι μου είναι γύρω στο 3-4.

Η λύση είναι... www.astrothraki.gr

Κι εγώ αστροφυσική θέλω να σπουδάσω, αλλά νομίζω πως δε δίνουν, ώντος!

Μια ομάδα αποτελούμενη από Ελβετούς, Γάλλους και Πορτογάλους αστρονόμους, ανακάλυψε πρόσφατα, χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο 3,6 μέτρων του Νότιου Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου (ESO) έναν εξωπλανήτη (πλανήτη άλλου ηλιακού συστήματος) με μάζα μόλις 5 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Είναι ο πρώτος εξωηλιακός πλανήτης που μπορεί να συγκριθεί με τη Γη, τόσο ως προς τις διαστάσεις του όσο και ως προς τις θερμοκρασίες που επικρατούν στην επιφάνεια του. Η ακτίνα του πλανήτη υπολογίστηκε ότι είναι μόλις 50% μεγαλύτερη από εκείνη της Γης ενώ περιστρέφεται γύρω από έναν κόκκινο αστέρα. Το ίδιο σύστημα περιέχει και έναν άλλο πλανήτη με διαστάσεις παρόμοιες με εκείνες του πλανήτη Ποσειδώνα. Οι αστρονόμοι έχουν ενδείξεις και για την πιθανή ύπαρξη και ενός τρίτου πλανήτη με μάζα 8 φορές μεγαλύτερης της Γης. Από το 1995, οπότε και ανακαλύφθηκε ο πρώτος εξωηλιακός πλανήτης, έχουν εντοπιστεί πάνω από 230 πλανήτες να περιστρέφονται γύρω από άλλους αστέρες. Κανένας όμως μέχρι σήμερα δεν είχε παρόμοια φυσικά χαρακτηριστικά με αυτά της Γης. Οι πρώτοι πλανήτες που ανακαλύφθηκαν είχαν μέγεθος παρόμοιο με αυτό του πλανήτη Δία, ενώ ακολούθησε η ανακάλυψη και μικρότερων πλανητών με μέγεθος σαν του πλανήτη Ποσειδώνα. Εικόνα 1: Καλλιτεχνική απεικόνιση των τριών πλανητών του αστέρα Gliese 581 (© ESO). Ο κεντρικός αστέρας του πλανητικού συστήματος στο οποίο ανακαλύφθηκε ο πλανήτης, ονομάζεται Gliese 581 και είναι ένας τυπικός κόκκινος νάνος (το όνομα του αστέρα προέρχεται από το γεγονός ότι είναι το 581o αντικείμενο στον κατάλογο του Gliese, ο οποίος περιέχει όλους τους γνωστούς αστέρες που βρίσκονται μέχρι 25 παρσέκ, ή διαφορετικά 81,54 έτη φωτός, από τον Ήλιο). Η μάζα του αστέρα υπολογίζεται στο ένα περίπου τρίτο της μάζας του Ήλιου και είναι λιγότερο θερμός και επομένως λιγότερο φωτεινός από τον Ήλιο. Ο νέος εξωηλιακός πλανήτης ονομάστηκε Gliese 581c και είναι ο μικρότερος που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Βρίσκεται 14 φορές πιο κοντά στον κεντρικό αστέρα του σε σχέση με την απόσταση Γης-Ηλίου, ενώ περιστρέφεται γύρω από αυτόν σε 13 Γήινες ημέρες. Ο πλανήτης αυτός βρίσκεται στην λεγόμενη "κατοικήσιμη" ζώνη (habitable zone), του αστέρα, περιοχή όπου το νερό μπορεί να είναι σε υγρή μορφή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ομάδας των αστρονόμων που ανακάλυψε τον πλανήτη, η επιφανειακή θερμοκρασία του πρέπει να είναι μεταξύ 0 και 40 βαθμών Κελσίου, ενώ η επιφάνεια του είναι πιθανώς πετρώδης, ή καλύπτεται από ωκεανούς. Ο κεντρικός αστέρας του συστήματος είναι μεταξύ των 100 πιο κοντινών αστέρων στον Ήλιο, σε απόσταση 20,5 ετών φωτός, στον αστερισμό του Ζυγού. Οι κόκκινοι νάνοι είναι περίπου 50 φορές αμυδρότεροι από τον Ήλιο και είναι οι πιο συνηθισμένοι αστέρες στο γαλαξία μας. Συγκριτικά, μεταξύ των 100 αστέρων που βρίσκονται πιο κοντά στον Ήλιο, οι 80 ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Εικόνα 2: Ο αστέρας Gliese 581. Πηγή: Digital Sky Survey (© ESO). Οι κόκκινοι νάνοι είναι ιδανικοί στόχοι για την αναζήτηση πλανητών με χαρακτηριστικά σαν αυτά της Γης, όπου το νερό μπορεί να είναι σε υγρή μορφή. Επειδή αυτοί οι αστέρες εκπέμπουν λιγότερη ακτινοβολία, η "κατοικήσιμη" ζώνη είναι πιο κοντά σε αυτούς και επομένως οι πλανήτες που βρίσκονται σε αυτήν έχουν, από τους νόμους του Κέπλερ, μεγαλύτερες ταχύτητες και άρα μπορούν να ανιχνευθούν ευκολότερα με τη μέθοδο των ακτινικών ταχυτήτων (radial velocity method). Η μέθοδος αυτή είναι η πιο συνηθισμένη στην ανίχνευση εξωηλιακών πλανητών (οι κατηγορίες των εξωηλιακών πλανητών που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα καθώς και οι μέθοδοι ανίχνευσης τους έχουν αναλυθεί σε άλλο άρθρο των ΚΟΣΜΙΚΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ: Βλέπε εδώ). Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο των ακτινικών ταχυτήτων (βλέπε και εικόνα 4), οι αστρονόμοι μπορούν να εκτιμήσουν την ελάχιστη τιμή της μάζας ενός αστρικού σώματος (που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό της πραγματικής μάζας επί το ημίτονο της γωνίας κλίσης του τροχιακού επιπέδου ως προς τη γραμμή παρατήρησης, η οποία συνήθως είναι άγνωστη). Από στατιστική άποψη, η τιμή της μάζας που προκύπτει, είναι συχνά κοντά στην πραγματική μάζα του συστήματος. Έχουν βρεθεί άλλοι δύο εξωηλιακοί πλανήτες με μάζα παρόμοια με εκείνη του Gliese 581c. Ένας ψυχρός και βραχώδης πλανήτης, γύρω από τον αστέρα OGLE-2005-BLG-390L, ανακαλύφθηκε με τη μέθοδο των μικρο-βαρυτικών φακών (Βλέπε εδώ), και έχει (πραγματική) μάζα ίση με 5,5 γήινες μάζες. Ωστόσο, επειδή βρίσκεται πολύ πιο μακριά από τον αστέρα-συνοδό σε σχέση με τον Gliese 581c, είναι ως εκ τούτου πολύ πιο ψυχρός. Ο δεύτερος πλανήτης περιστρέφεται γύρω από τον αστέρα Gliese 876, έχει ελάχιστο όριο μάζας 5,89 γήινες μάζες (και πιθανή πραγματική μάζα ίση με 7,53 γήινες μάζες) και ολοκληρώνει μια πλήρη τροχιά σε λιγότερο από 2 ημέρες, κάτι που σημαίνει ότι η επιφάνεια του πλανήτη είναι πολύ πιο θερμή από ότι είναι αναγκαίο για να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή. Εικόνα 3: Απεικόνιση της μεθόδου των μεταβολών των ακτινικών ταχυτήτων με βάση το Κεπλεριανό πρότυπο (Keplerian model) για τους τρεις πλανήτες του Gliese 581. Σε κάθε ένα από τα τρία διαγράμματα βλέπουμε τις παρατηρηθείσες ακτινικές ταχύτητες που αντιστοιχούν στον κάθε πλανήτη ξεχωριστά, αφού πρώτα έχει προηγηθεί η εξάλειψη της επίδρασης των άλλων πλανητών. Το πρώτο διάγραμμα (πάνω) αντιστοιχεί στον πλανήτη που έχει μάζα 15 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα τη γης και περίοδο περιφοράς, γύρω από τον κεντρικό αστέρα, 5 ημέρες. Το μεσαίο διάγραμμα αντιστοιχεί στον πλανήτη των 5 γήινων μαζών - και με περίοδο περιφοράς 13 ημερών - ο οποίος βρίσκεται και στην "κατοικήσιμη ζώνη". Το τρίτο διάγραμμα (κάτω) αντιστοιχεί στον τρίτο πιθανό πλανήτη με μάζα 8 περίπου φορές μεγαλύτερη από τη γήινη και με περίοδο περιφοράς 84 ημέρες. Το σφάλμα σε κάθε μέτρηση είναι της τάξης του ενός μέτρου ανά δευτερόλεπτο (© ESO). Επιστρέφοντας στο πλανητικό σύστημα του Gliese 581, ο πρώτος πλανήτης που βρέθηκε έχει 15 φορές μεγαλύτερη μάζα από τη Γη, δηλαδή παρόμοια με εκείνη του πλανήτη Ποσειδώνα, ενώ καλύπτει μια πλήρη τροχιά γύρω από τον αστέρα σε 5,4 ημέρες. Οι αστρονόμοι από την αρχή της εύρεσης αυτού του πρώτου πλανήτη είχαν στοιχεία και για την πιθανή ύπαρξη ενός άλλου πλανήτη. Αυτό τους έδωσε το έναυσμα για να πάρουν νέα δεδομένα και να εντοπίσουν τελικά τον πλανήτη Gliese 581c. Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις και για την πιθανή ύπαρξη ενός τρίτου πλανήτη που έχει μάζα 8 φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Γης και ολοκληρώνει μια τροχιά γύρω από τον αστέρα σε 84 ημέρες. Επομένως το πλανητικό σύστημα του αστέρα Gliese 581 φαίνεται να αποτελείται από όχι λιγότερους από 3 πλανήτες. Η ανακάλυψη έγινε χρησιμοποιώντας δεδομένα του HARPS (High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher), που είναι ίσως ο φασματογράφος με τη μεγαλύτερη διακριτική ικανότητα στον κόσμο και βρίσκεται στο τηλεσκόπιο των 3,6 μέτρων της ESO, στην περιοχή της La Silla της Χιλής. Το HARPS είναι σε θέση να μετρήσει ταχύτητες με ακρίβεια μεγαλύτερη του ενός μέτρου ανά δευτερόλεπτο, γεγονός που τον καθιστά ένα από τα πιο επιτυχημένα όργανα για την ανίχνευση εξωηλιακών πλανητών. Πρόσφατα παρουσιάστηκαν στοιχεία για την ανακάλυψη ενός ακόμα ηλιακού συστήματος με τρεις πλανήτες και μέγεθος παρόμοιο με εκείνο του πλανήτη Ποσειδώνα (Βλέπε εδώ). Οι μετρούμενες μεταβολές ταχύτητας σε αυτό το σύστημα είναι μεταξύ 2 και 3 μέτρων ανά δευτερόλεπτο. Δηλαδή, όσο είναι η ταχύτητα ενός ανθρώπου που περπατάει γρήγορα. Τέτοια μικροσκοπικά σήματα δεν μπορούν να διακριθούν από τον "θόρυβο" των περισσοτέρων σημερινών διαθέσιμων φασματογράφων. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους 13 γνωστούς εξωηλιακούς πλανήτες με μάζα κάτω από 20 γήινες μάζες, οι 11 έχουν ανακαλυφθεί με το HARPS. Λαμβάνοντας υπόψη τα ως τώρα επιτευχθέντα αποτελέσματα, η εύρεση ενός πλανήτη με μάζα σχεδόν ίση με τη μάζα της Γης, δεν είναι απλώς δυνατή, αλλά είναι απλά θέμα χρόνου για να πραγματοποιηθεί. Εικόνα 4: Ένας εξωηλιακός πλανήτης μπορεί να προκαλέσει μια μικρή ταλάντωση στον μητρικό του αστέρα γύρω από το κοινό κέντρο μάζας τους. Όταν ο μητρικός αστέρας πλησιάζει προς τη Γη, οι φασματικές γραμμές του μετατοπίζονται προς το κυανό ενώ όταν απομακρύνεται μετατοπίζονται προς το ερυθρό. Η ταλάντωση αυτή μπορεί να υπολογισθεί, αν μετρηθεί στο φάσμα του αστέρα η μετακίνηση των φασματικών γραμμών η οποία μάλιστα είναι περιοδική. ΠΗΓΗ: www.astro.noa.gr

ΤΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΠΛΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΗΚΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΟΥ;