Coto

Πράγματι απαιτεί αρκετό χρόνο η μετάφραση. Πέρασα στα γρήγορα μία μία κάθε παράγραφο στο Google Translate και έβγαλα αυτό (μην περιμένεις να κατανοήσεις τα πάντα, βγαίνει πάντως ένα νόημα): https://www.docdroid.net/ediixzF/observing-the-radio-sky-with-pictor-3.pdf Φυσικά με ρωτάς αν θες κάποια διευκρίνιση (που λογικό είναι να χρειαστείς με αυτή τη μετάφραση). Αν σε βολεύει κι όλας μπορούμε να μιλήσουμε και τηλεφωνικά να σου εξηγήσω τα πάντα περί ραδιοαστρονομίας και ραδιοτηλεσκοπίου PICTOR. Αν κάποιος έχει το χρόνο να μεταφράσει το PDF στα Ελληνικά θα το εκτιμούσα ιδιαίτερα!

Χμμ οκ, θα προσπαθήσω να σου ετοιμάσω κάτι σύντομα.

Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια! Μόλις αναρτήθηκε όλος ο κώδικας και οι πειραματικές μετρήσεις του τηλεσκοπίου στο GitHub: https://github.com/0xCoto/PICTOR Επίσης μπορεί να το χρησιμοποιήσει όποιος θέλει, χωρίς να χρειαστεί να μου στείλει μήνυμα (δεν υπάρχει Authentication Login πλέον): https://www.pictortelescope.com/observe Όποιος επιθυμεί να χειριστεί το PICTOR, μπορεί να ρίξει μια ματιά στο παρακάτω PDF guide: http://pictortelescope.com/Observing_the_radio_sky_with_PICTOR.pdf Επίσης καταφέραμε να πραγματοποιήσουμε ανίχνευση της γραμμής του υδρογόνου με ραδιοτηλεσκόπιο 3.2 μέτρων (126") στο Αγρίνιο (περισσότερα θα αναρτηθούν σύντομα..)! Απόστολος

Σου απάντησα.

Μετά από αρκετά προβλήματα και πολλές επιδιορθώσεις, το ραδιοτηλεσκόπιο PICTOR είναι επιτέλους ανοικτό σε όλους όσους επιθυμούν να πραγματοποιήσουν την πρώτη τους παρατήρηση του ουρανού σε ραδιοφωνικά μήκη κύματος! Ανέβηκε και η ιστοσελίδα: https://www.pictortelescope.com/ Σελίδα χειρισμού του τηλεσκοπίου (για τους χρήστες του PICTOR): https://www.pictortelescope.com/observe Όποιος δεν έχει λογαριασμό προκειμένου να μπορεί να πραγματοποιεί παρατηρήσεις με το τηλεσκόπιο, παρακαλώ να μου στείλει ένα ΠΜ/email και/ή να απαντήσει στο νήμα (θα δοθεί PDF με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και οδηγίες που θα χρειαστεί ένας χρήστης για να παρατηρήσει με το PICTOR)! Παρατήρηση 3+3 ωρών αναδεικνύει ξεκάθαρα τη γραμμή του υδρογόνου: OFF measurement (παρατήρηση του ψυχρού/ραδιο-ήσυχου ουρανού): https://i.imgur.com/HQUDqk8.png ON measurement (παρατήρηση του γαλαξιακού επιπέδου): https://i.imgur.com/s8B2X3u.jpg Σύντομα θα επιχειρηθεί και η καταγραφή του ραδιογαλαξία Cygnus A.

Ναι, 18 είμαι (καμία αδιακρισία! ). Απόστολος

Χρήσιμη βοήθεια για τέτοια θέματα είναι το stellarium ή κάτι παρόμοιο. Συγκεκριμένα, επιλέγοντας τον επιθυμητό μας στόχο, πατώντας "Astronomical calculations window" και πηγαίνοντας στην καρτέλα "Alt. vs. Time", παίρνουμε το γράφημα της ανύψωσης του στόχου σε συνάρτηση με το χρόνο, κάτι το οποίο μπορεί να είναι αρκετά χρήσιμο (ειδικά αν πραγματοποιείς παρατηρήσεις remotely σαν εμένα).

Θα σου πρότεινα να ρίξεις μια ματιά σε μερικά βίντεο στο YouTube τα οποία μπορούν σίγουρα να εξηγήσουν μερικά πράγματα καλύτερα απ' ό,τι μπορώ εγώ, χωρίς υπερβολικά πολλά μαθηματικά: https://www.youtube.com/results?search_query=Minkowski (προτείνω να ξεκινήσεις με το βίντεο με τίτλο "Minkowski Space-Time: Spacetime in Special Relativity").

Η γεωμετρία του χώρου Minkowski δεν χρειάζεται να είναι Ευκλείδεια, ούτε μη Ευκλείδεια, απλά σου έθεσα ένα παράδειγμα για να εξηγήσω ότι η γεωμετρία του χώρου Minkowski μπορεί να είναι Ευκλείδεια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να είναι και μη Ευκλείδεια. Θα σου πρότεινα να ρίξεις μια ματιά στην υποενότητα Curvature και στην ενότητα Geometry: https://en.wikipedia.org/wiki/Minkowski_space Προφανώς εάν ο χωροχρόνος Minkowski δεν εφαρμοζόταν εξίσου κατάλληλα και σε χώρους με σώματα με μάζες, τότε δεν θα αποτελούσε καν ενδιαφέρον συζήτησης ο μαθηματικός αυτός χώρος! Ίσως το παράδειγμά μου σε μπέρδεψε λίγο... Γενικά μη δίνεις τόσο μεγάλη σημασία στο περιεχόμενο του χώρου (στο τι δηλαδή ανήκει σε αυτό το χώρο). Είτε έχεις πλανήτες, πυκνούς αστέρες νετρονίων, μαύρες τρύπες, είτε έχεις σωματίδια μηδενικής μάζας (π.χ. φωτόνια), είτε δεν έχεις απολύτως τίποτα, ο χώρος Minkowski μπορεί να εφαρμοστεί εξίσου κατάλληλα (προφανώς και ενδέχεται να μην περιέχει κανένα σώμα με θετική μάζα όπως είπες, αλλά δεν έχει και πολύ μεγάλη σημασία αυτό).

Όχι. Μπορείς να σκεφτείς ότι μπορεί να υπάρξει σύμπαν στο οποίο να μην ανήκει κανένα σώμα με μη μηδενική μάζα. Τότε η γεωμετρία του χώρου θα ήταν Ευκλείδεια (αφού δεν θα υπήρχε σώμα που θα καμπύλωνε το χώρο). Παρ' όλ' αυτά, θα μπορούσες κάλλιστα να πεις ότι ζεις στο χώρο Minkowski, ο οποίος δεν προϋποθέτει ότι η γεωμετρία του χώρου είναι μη Ευκλείδεια, αλλά σε αντίθεση με τον Ευκλείδιο χώρο, στον οποίο υπάρχουν μόνο χωρικές μεταβλητές, στον χωροχρόνο Minkowski υπάρχουν και χρονικές μεταβλητές. [1] Ναι. Στα μαθηματικά, οι πράξεις μεταξύ διανυσμάτων ακολουθούν την ίδια λογική, είτε είναι διανύσματα που ανήκουν σε χώρο μίας διάστασης (π.χ. στην ευθεία), σε χώρο δύο διαστάσεων (π.χ. στο επίπεδο), σε χώρο τριών διαστάσεων, ..., σε χώρο n διαστάσεων (n∈ℕ*). [1]: Δες: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%89%CF%81%CE%BF%CF%87%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CF%82_Minkowski & https://en.wikipedia.org/wiki/Minkowski_space

Μην ανησυχείς, ίσως υπήρχε περιθώριο για συζήτηση, απλά δεν έλαβε πολλές απαντήσεις η ανάρτηση και για αυτό δεν κύλησε πάρα πολύ. Καμία γκάφα - να συνεχίζεις να είσαι ενθουσιώδης χωρίς ανησυχίες!

Δες: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CF%82#%CE%9F_%CE%A7%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CF%83%CF%84%CE%B7_%CE%A6%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE Πιο αναλυτικά (στα Αγγλικά): https://en.wikipedia.org/wiki/Time#Physical_definition

Το 3.2μ έχει ένα θορυβώδη προενισχυτή με 3 μέτρα κάθοδο + 1μ USB extension σε SDR. Με αρκετές ώρες παρατήρησης και αρκετή προσπάθεια κατάφερα να φέρω τη γραμμή υδρογόνου στην επιφάνεια, αλλά με πολύ χαμηλό S/N: https://i.imgur.com/28wtjmj.png (αγνόησε τους θορυβώδεις ταλαντωτές ). Σύντομα θα του στείλω επαγγελματικό LNA και ένα καλύτερο SDR έτσι ώστε να μπει το πιάτο του σε λειτουργία και να μπορέσουμε να κάνουμε σοβαρή δουλειά. Καλησπέρα, Πάλσαρς θα μπορούσαν να ανιχνευθούν μόνο εάν το πιάτο ήταν σε tracking βάση και μπορούσε να ακολουθεί το στόχο για τουλάχιστον 1-2 ώρες (το ελάχιστο). Θεωρητικά θα μπορούσες να πραγματοποιήσεις παρατηρήσεις drift-scan, αφήνοντας το στόχο να περάσει από το πεδίο κάθε μέρα, και να αναλύσεις τα δεδομένα με κατάλληλο τρόπο, αν και αυτό ίσως δεν αξίζει στην τελική, ειδικά αν υποθέσεις ότι αυτή τη στιγμή σχεδιάζω άλλα πρωτότυπα ραδιοτηλεσκόπια για την ανίχνευση πάλσαρ (για ερευνητικούς σκοπούς ειδικότερα). Εάν οι επιβεβαιωμένοι εξωπλανήτες είναι transiting exoplanets και αποκρύπτουν ένα μικρό κομμάτι των δεσμών Η/Μ ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα πάλσαρς από εμάς τους παρατηρητές, τότε υπάρχει τρόπος να ανιχνευθούν, αν και πάλι απαιτούνται ειδικές τεχνικές επεξεργασίας δεδομένων και σχετικά υψηλό χρόνο παρατήρησης, ειδικά εάν η πυκνότητα ροής (flux density = apparent magnitude equivalent για ραδιο) είναι χαμηλή (που είναι η περίπτωση για όλα τα πάλσαρς με ελάχιστες εξαιρέσεις). Ίσως σε ενδιαφέρουν: https://en.wikipedia.org/wiki/Pulsar_planet https://astrobites.org/2016/10/05/why-are-pulsar-planets-rare/ Είμαι σε επικοινωνία και με την ομάδα του τηλεσκοπίου CHIME. Ελπίζω σύντομα να λάβω δύο όμοια feed (κεραίες που λαμβάνουν τα ραδιοκύματα) με αυτά του τηλεσκοπίου τους, τα οποία θα μπουν στο 1.5μ (το PICTOR) και στο 3.2μ, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για ερευνητικές παρατηρήσεις πάλσαρ. Όσο για ανίχνευση πρωτοπλανητικών δίσκων, υποθέτω ότι οι μοναδικές εκπομπές σε ραδιοκύματα είναι θερμικής ακτινοβολίας και/ή synchrotron/cyclotron radiation (π.χ. από επιταχυνόμενα φορτισμένα σωματίδια σε ισχυρό μαγνητικό πεδίο). Υπάρχει και η υπόθεση εκπομπής ραδιοκυμάτων λόγω συνεχείς free-free εκπομπές: https://arxiv.org/abs/1307.2240 Δεν είμαι ειδικός να απαντήσω με μεγάλη ακρίβεια στο ερώτημα που έθεσες, αλλά θα τροποποιήσω την απάντησή μου εάν δω ότι πρέπει να τροποποιήσω ή να προσθέσω κάτι (θα ρωτήσω κάποιον που μπορεί να γνωρίζει σύντομα), πάντως είμαι βέβαιος ότι δεν μπορεί να ανιχνευθεί τέτοια αμυδρή εκπομπή από ένα ραδιοτηλεσκόπιο με τόσο μικρή ενεργός επιφάνεια. Ο λόγος που έχεις δει παρατηρήσεις πρωτοπλανητικών δίσκων σε ραδιοφωνικά μήκη κύματος είναι λόγω της υψηλής γωνιακής ανάλυσης που διαθέτουν τα ραδιοσυμβολόμετρα και δεν μπορούν να προσφέρουν τα τυπικά οπτικά τηλεσκόπια. Δες: https://en.wikipedia.org/wiki/Angular_resolution Για ένα ραδιοσυμβολόμετρο ισχύει θ = 1.22λ/B (Ι), όπου B(aseline) είναι ή μέγιστη απόσταση μεταξύ δύο κεραιών. Προφανώς λοιπόν, ο κύριος λόγος που χρησιμοποιούνται τα ραδιοτηλεσκόπια (και συγκεκριμένα τα ραδιοσυμβολόμετρα) για τέτοιου είδους παρατηρήσεις είναι η απαίτηση υψηλής γωνιακής ανάλυσης (και συνήθως πραγματοποιούνται σε υψηλές συχνότητες (όσο το λ προσεγγίζει το 0, η γωνιακή ανάλυση αυξάνεται (λόγω I))). EDIT: Απ' ό,τι μου είπαν φαίνεται να υπάρχουν και μερικές μοριακές φασματικές γραμμές στους πρωτοπλανητικών δίσκους (σε υψηλές συχνότητες) που ενδιαφέρουν τους "μικροκυματικούς αστρονόμους".

Πολύ ωραία, μπορούμε και να μιλήσουμε αν θα ήθελες να συνεισφέρεις στη συγγραφή των προγραμμάτων του Pulsar Monitoring Network (PMN) για το 3.2m που έχουμε και για τα τηλεσκόπια του SALSA. Η πλατφόρμα ελέγχου του PICTOR είναι σχεδόν έτοιμη (το front-end τουλάχιστον). Ελπίζω να είναι απλή και εύκολη προς το χρήστη, και να σας επιτρέψει να πραγματοποιήσετε ωραιότατες παρατηρήσεις (ακόμη και από κινητό & tablet)! Σύντομα θα χοστάρω το Server και θα γράψω λίγο κώδικα και θα είναι έτοιμο να χειριστεί διαδικτυακά. Image: https://i.imgur.com/rtq43Ii.jpg Οι γνώμες σας είναι πάντα ευπρόσδεκτες.

Καλημέρα Αλέξανδρε, Βλέπω ότι και εσύ έχεις χειριστεί τα τηλεσκόπια SALSA στο Onsala Space Observatory! Εγώ αυτή τη στιγμή είμαι σε επικοινωνία με τον developer των προγραμμάτων των τηλεσκοπίων (τα οποία είναι αρκετά περιορισμένα) και συντάσσω καινούργιο κώδικα για τον χειρισμό των τηλεσκοπίων (το παρόν πρόγραμμα που χρησιμοποιείται μπορεί να κάνει μόνο φασματικές παρατηρήσεις (και αυτές με το ζόρι) - ο κώδικας που φτιάχνω τώρα θα μπορεί να πραγματοποιεί παρατηρήσεις του τύπου Tracking, ON/OFF, Raster mapping (σε όλα αυτά θα έχεις την επιλογή να παρατηρήσεις και φασματικές γραμμές, και συνεχείς εκπομπές) και λίγο αργότερα ίσως πάλσαρ (όπου θα χρειαστεί να υλοποιηθούν τεχνικές de-dispersion, pulse-folding κ.λπ. όπως γνωρίζεις) - γενικά έχει διάφορες λειτουργίες (φόρτωση καταλόγων κ.λπ.)). Μπορώ να σου στείλω τον κώδικα όταν τον τελειώσω αν θες να τον χρησιμοποιήσεις προκειμένου να κάνεις πιο αξιοπρεπείς παρατηρήσεις. Image: https://i.imgur.com/dW4Mc8p.png Σου απάντησα και στο ΠΜ. Να 'σαι καλά Σταμάτη, θα μιλήσουμε!

Αγαπητοί συνάδελφοι, Τον τελευταίο καιρό ασχολούμαι ερευνητικά με τον κλάδο της ραδιοαστρονομίας, μελετώντας διάφορες ασυνήθιστες συμπεριφορές που παρουσιάζουν τα πάλσαρ (ταχύτατα-περιστρεφόμενα αστέρια νετρονίων (με ισχυρά μαγνητικά πεδία), τα οποία εκπέμπουν δέσμες ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από τους μαγνητικούς τους πόλους). Για τους πιο "προχωρημένους", ασχολούμαι με την ανίχνευση και καταγραφή σπάνιων φαινομένων όπως είναι τα glitches, nulls, scintillations, giant pulses κ.λπ. σε ραδιοφωνικά μήκη κύματος. Ένα σημαντικό πρόβλημα που έχω παρατηρήσει στην κοινότητα του astrovox (και στην ερασιτεχνική αστρονομία στην Ελλάδα γενικότερα) είναι ότι η ραδιοαστρονομία δεν αποτελεί μεγάλο ενδιαφέρον για τον κόσμο, και αυτό μου φαίνεται λογικό για δύο κύριους λόγους: η μελέτη του ουρανού σε μη-ορατά μήκη κύματος ίσως φαίνεται λίγο δύσκολη, και επίσης, το μεγαλύτερο εμπόδιο (κατά τη γνώμη μου) που συναντάται συχνά είναι η προμήθεια/κατασκευή ενός ραδιοτηλεσκοπίου (μιας και οι περισσότεροι ασχολούνται πρακτικά και μαθαίνουν πειραματικά), το οποίο στις περισσότερες περιπτώσεις φαίνεται ιδιαίτερα ακριβό και δύσκολο (ειδικά όταν το άτομο δεν έχει εμπειρία πάνω στην κατασκευή τέτοιου είδους οργάνου). Βλέποντας λοιπόν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλοί συνάδελφοι, είπα να κατασκευάσω ένα ραδιοτηλεσκόπιο των 1.5 μέτρων (59"), το οποίο έχει τη δυνατότητα χειρισμού διαδικτυακά, από οποιονδήποτε και ό,τι ώρα επιθυμεί, προκειμένου να πραγματοποιήσει παρατηρήσεις της γραμμής των 21 cm (f = 1420 MHz) και να ανιχνεύσει (ψυχρά) αέρια ουδέτερου υδρογόνου στον σπειροειδή, όπως θα συνειδητοποιήσει από τις παρατηρήσεις του, γαλαξία μας! Το ραδιοτηλεσκόπιο είναι σταθερό και "κοιτάει" πάντα κατακόρυφα (στο τοπικό zenith). Φυσικά το ευρύ "πεδίο" του τηλεσκοπίου μας επιτρέπει να πραγματοποιήσουμε ωραιότατες παρατηρήσεις του τύπου drift-scan, χωρίς να απαιτήται η περιστροφή του τηλεσκοπίου (θα εξηγήσω τι σημαίνει αυτό και πώς μπορεί κανείς να χειριστεί το τηλεσκόπιο σύντομα). Το ραδιοτηλεσκόπιο PICTOR (το οποίο είναι open source) που κατασκευάστηκε από τον Απόστολο και το Βασίλη Μισιρλή πραγματοποίησε ήδη την πρώτη του παρατήρηση, καταγράφοντας εκπομπές ουδέτερου υδρογόνου στη φασματική γραμμή των 21 cm. Οι εκπομπές που καταγράφηκαν προέρχονται από το άφθονο αέριο υδρογόνου που υπάρχει στο γαλαξία μας, το οποίο έχει την τάση να εκπέμπει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με συχνότητα 1420.405 MHz, εξαιτίας του υποατομικού μηχανισμού 'spin-flip transition'. Τα σήματα που σημειώνονται στα σχήματα αντιστοιχούν σε ξεχωριστούς σπειροειδείς βραχίονες, των οποίων οι εκπομπές έχουν υποστεί ολίσθηση Doppler, για τον οποίο λόγο εμφανίζονται σε διαφορετικές συχνότητες. Από αυτά και μόνο τα δεδομένα, αποδεικνύεται ότι ο γαλαξίας μας είναι σπειροειδής! Θα ήθελα να παρακαλέσω, όποιος επιθυμεί να χειριστεί το τηλεσκόπιο PICTOR, να απαντήσει σε αυτή τη δημοσίευση και να μου στείλει ένα ΠΜ έτσι ώστε να έχω κάποιο τρόπο επικοινωνίας μαζί του προκειμένου να του δώσω τις απαραίτητες πληροφορίες και να του δημιουργήσω ένα λογαριασμό που να χρησιμοποιεί για να μπαίνει στην διαδικτυακή πλατφόρμα και να χειρίζεται το τηλεσκόπιο. Το τηλεσκόπιο θα είναι διαθέσιμο πολύ σύντομα και ελπίζω να σας επιτρέψει να πραγματοποιήσετε τις πρώτες σας παρατηρήσεις του ουρανού σε ραδιοφωνικά μήκη κύματος, εισαγάγοντάς σας στον πανέμορφο αυτό κλάδο της μελέτης του αόρατου ουρανού. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς για την παροχή του επαγγελματικού εξοπλισμού που διαθέτει το Εργαστήριο Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων, επιτρέποντάς μας να πραγματοποιήσουμε απαραίτητες και καθοριστικές μετρήσεις της κεραίας. Εικόνες: Το ραδιοτηλεσκόπιο PICTOR: https://i.imgur.com/MjS3WcT.jpg Μέτρηση του feed: https://i.imgur.com/f2LOvkE.jpg Μέτρηση του μονοπόλου του feed: https://i.imgur.com/mvN3nUL.jpg S-Parameter Plot του μονοπόλου: https://i.imgur.com/czFIhJF.png Παραδείγματα καταγραφών με το PICTOR (υπενθυμίζεται η εξίσωση ραδιομέτρου: T_rms = T_sys/sqrt(τΔν) ): (1) https://i.imgur.com/BMZvrgU.jpg (2) https://i.imgur.com/A3c1nvY.png Ευχαριστώ, Απόστολος Υ.Γ.: Εάν πάει καλά αυτό το project, θα πάμε σε τηλεσκόπιο των 3.2μ το οποίο είναι ήδη σχεδόν έτοιμο και βρίσκεται σε πιο απομονωμένη τοποθεσία (όσον αφορά της ραδιο-παρεμβολές (RFI)), με το οποίο περιμένω να έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα και σε άλλες συχνότητες/φασματικές γραμμές (περιμένω το S/N να φτάσει τουλάχιστον 5-6 φορές υψηλότερο από το PICTOR).

Βεβαίως! Τα ραδιοτηλεσκόπια παράγουν ένα τεράστιο όγκο δεδομένων καθημερινά. Μάλιστα, εάν αθροίσεις όλα τα δεδομένα που καταγράφουν όλα τα ραδιοτηλεσκόπια στον κόσμο, καταλαμβάνουν ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό των ημερήσιων παραγόμενων ψηφιακών δεδομένων. Συνεπώς, το μεγαλύτερο (σε χρόνο τουλάχιστον) κομμάτι της μελέτης καταλαμβάνεται από την ανάλυση των υπερβολικά ογκωδών δεδομένων. Σύμφωνα με το EHT:

Αρχικά νόμιζα ότι ρώταγες σχετικά με το πώς δουλεύει ένα ραδιοσυμβολόμετρο και χάρηκα... Οι παρατηρήσεις πραγματοποιήθηκαν με τη σειρά (δεν γίνεται να παρατηρήσεις δύο διαφορετικά σημεία με τόσο μεγάλη γωνιακή απόσταση το ένα από το άλλο στον ουρανό ταυτόχρονα με το ίδιο όργανο/σύστημα οργάνων). Η διάρκεια της παρατήρησης (ο οποίος είναι ευθέως ανάλογος με το λόγο σήματος προς θόρυβο (SNR)) ήταν 4 μέρες για τη μαύρη τρύπα M87*. Δεν είναι ξεκάθαρη η διάρκεια παρατήρησης για τη μελανή οπή Sgr A*, πάντως με βάση τα επίσημα επιστημονικά άρθρα, μαντεύω (ένας φίλος για την ακρίβεια) ότι διήρκεσε τουλάχιστον 1 μέρα (επειδή σε ένα έλεγε 4 μέρες για το M87*, ενώ σε ένα άλλο έλεγε 5 μέρες για τη συνολική παρατήρηση).

Η διαφορά της φαινομένης διαμέτρου (γωνιακής διαμέτρου) των δύο μελανών οπών στον ουρανό δεν είναι δραματική (η δική μας μαύρη τρύπα είναι πράγματι (φαινομενικά) λίγο μεγαλύτερη από εκείνη του γαλαξία M87). Το πρόβλημα είναι ότι το μέσο ανάμεσα στον παρατηρητή και την πηγή (σε εμάς στη Γη και στη μαύρη τρύπα Sgr A* του γαλαξία μας) είναι πιο πυκνό (υπάρχει δηλαδή περισσότερη ύλη (σε αέρια μορφή) ανάμεσα σε εμάς και στη μελανή οπή Sgr A*, σε σχέση με το μέσο μεταξύ μας και της μαύρης τρύπας του γαλαξία M87). Προφανώς, η Γη και η μαύρη τρύπα του γαλαξία μας ανήκουν στο επίπεδο του γαλαξία, οπότε υπάρχει πολλή ύλη μεταξύ μας (σπείρες και όχι μόνο), ενώ παρατηρώντας τη μαύρη τρύπα του γαλαξία M87, αποφεύγουμε την απόκρυψη/απορρόφηση του φωτός από την αέρια ύλη που μας περιβάλλει "στα πλάγια".

Δεν έχω ακούσει ότι κατέγραψαν δεδομένα του ραδιογαλαξία Κένταυρος Α, ούτε ότι πραγματοποίησαν κάποια παρατήρηση σε αυτό το στόχο. Εάν αναρωτιέσαι γιατί δεν αναρτήθηκε η εικόνα του Sgr A* (της μαύρης τρύπας του δικού μας γαλαξία), τα δεδομένα ακόμη επεξεργάζονται και αναμένονται να δημοσιευτούν σύντομα (ίσως σε μερικούς μήνες).

Η απορρόφηση των μικροκυμάτων από το διαστρικό μέσο (τόσο ενδογαλαξιακά, όσο και εξωγαλαξιακά) είναι αμελητέα για να θεωρήσουμε την παρατήρηση ενός στόχου σε κοντύτερα μήκη κύματος (όπως είναι το υπέρυθρο), θυσιάζοντας τη δυνατότητα μεγιστοποίησης της γωνιακής ανάλυσης της τελικής παραγόμενης εικόνας. Άλλωστε η διαπερατότητα των μικροκυμάτων είναι (γενικά*) μεγαλύτερη από τη διαπερατότητα των υπέρυθρων, αφού η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με κοντύτερα μήκη κύματος "παίρνει καλύτερη φόρμα/ερμηνεύεται πιο κατάλληλα" ως δέσμες και όχι ως κύματα, συνεπώς η αλληλεπίδραση της ακτινοβολίας (του φωτός) με ένα αδιαφανές σώμα θα αποτελέσει υψηλότερη ανακλαστικότητα (δε μιλάω για απορρόφηση) όσο το μήκος κύματος κονταίνει (ν ∝ ανακλαστικότητα Η/Μ κύματος). *Ειδικότερα εξαρτάται και από τις φασματικές γραμμές των ατόμων και των μορίων στο μέσο και από τη συχνότητα (πόσο συχνά, όχι κύκλους/sec) εκπομπής της καθεμίας (το οποίο καθορίζεται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος των ατόμων και των μορίων και από την έκθεσή τους σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (λόγω ατομικής/μοριακής διέγερσης)). Όσον αφορά την απορρόφηση, όσο πιο αγώγιμο είναι το μέσο στο οποίο διαδίδεται ένα ραδιοκύμα, τόσο μικρότερη είναι η διαπερατότητά του. Δεν είμαι ειδικός να απαντήσω τι ισχύει για τα μικροκύματα (το ίδιο ισχύει μέχρι μια συχνότητα, αλλά δε γνωρίζω με βεβαιότητα τι ισχύει σε πολύ πιο υψηλότερες συχνότητες), αλλά εάν ερμηνεύσουμε την απορρόφηση κβαντομηχανικά, ένα κομμάτι της οφείλεται στην ατομική/μοριακή απορρόφηση όπως αναφέρεται στον παραπάνω αστερίσκο. Δεν κατανοώ γιατί το θεωρείς χειρότερο να παρατηρήσουμε σε μικροκύματα αντί για υπέρυθρο. Επίσης αν δεν κάνω λάθος (που δε νομίζω να κάνω), κανένα όργανο δεν έχει φωτογραφίσει τον Πλούτωνα με υψηλότερη γωνιακή ανάλυση από τη γωνιακή ανάλυση της εικόνας της μαύρης τρύπας/του περιβάλλοντός της που θα συνθέσει το EHT.

Δε γνωρίζω ποια είναι η πηγή σου για αυτό. Το EHT χρησιμοποιεί ένα πλήθος ραδιοτηλεσκοπίων τα οποία λειτουργούν (συνολικά) ως ένα ραδιοσυμβολόμετρο υψηλής ευκρίνειας (υψηλής γωνιακής ανάλυσης) σε μήκη κύματος μερικών χιλιοστών (συχνότητας 230 με 345 GHz). Αυτά τα μήκη κύματος δεν ανήκουν στο φάσμα του υπερύθρου αλλά στο φάσμα των μικροκυμάτων (μάλιστα η σημερινή τεχνολογία δε μας επιτρέπει να πραγματοποιήσουμε συμβολή κυμάτων με τόσο κοντά μήκη κύματος καθώς δεν έχουμε τη δυνατότητα να καταγράψουμε τη φάση και το πλάτος τέτοιων κυμάτων).

εχεις ΠΜ!

Υπάρχουν κάποια σχέδια με το 30-μετρο, αλλά περισσότερες πληροφορίες θα ανακοινωθούν δημοσίως σύντομα.

Γιώργο καλησπέρα, Πρόσφατα έλαβα το βιβλίο που ανέφερες. Το βιβλίο θα έλεγα είναι αρκετά ευανάγνωστο, και είναι ένα καλό βιβλίο για να εισαχθείς στη γοητευτική επιστήμη της ραδιοαστρονομίας. Περιέχει τόσο θεωρητικά, όσο και τεχνικά/πρακτικά θέματα που μπορούν να απασχολήσουν έναν (επαγγελματία) ραδιοαστρονόμο/αστροφυσικό. Για να κατανοήσεις τα μαθηματικά αυτά θα έλεγα ότι πρέπει να έχεις μια καλή γνώση μαθηματικών Λυκείου (Ανάλυση Ι) και Ανάλυση ΙΙ (κυρίως συναρτήσεις 2 μεταβλητών και μετασχηματισμούς Fourier (για την καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας των ραδιο-συμβολόμετρων)). Ακόμη όμως και χωρίς αυτές τις γνώσεις μαθηματικών, το βιβλίο είναι αρκετά αναλυτικό για να σε εισάγει στο σπουδαίο αυτό κλάδο της αστρονομίας! Φιλικά, Απόστολος Υ.Γ.: Γενικά αν έχεις κάποιο ερώτημα σχετικά με τη ραδιοαστρονομία/με την κατασκευή ραδιο-τηλεσκοπίου (κάτι το οποίο το βιβλίο δεν καλύπτει), ρώτα με ελεύθερα!