Όλη η δραστηριότητα

Βρήκε το James Webb το γαλαξία Νο1 του Σύμπαντος; (βίντεο) Έναν ακόμη πανάρχαιο γαλαξία εντόπισε το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο. Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb συνεχίζει το κυνήγι αρχέγονων γαλαξιών και εντόπισε έναν ακόμη η ηλικία του οποίου τον φέρνει στην κορυφή της λίστας των αρχαιότερων γαλαξιών που γνωρίζουμε.Ο γαλαξίας, που ονομάστηκε MoM-z14, είναι «η πιο μακρινή φασματοσκοπικά επιβεβαιωμένη πηγή μέχρι σήμερα, επεκτείνοντας το παρατηρητικό σύνορο σε μόλις 280 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη», αναφέρει η ερευνητική ομάδα που μελέτησε τα δεδομένα του James Webb σε δημοσίευση της στο διαδικτυακό αρχείο προδημοσιεύσεων arXiv.Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι ένα μυστηριώδες φαινόμενο που έλαβε την ονομασία Μεγάλη Έκρηξη γέννησε το Σύμπαν πριν από 13,8 δισ. έτη. Η εικόνα που είχαν σχηματίσει οι κοσμολόγοι για δεκαετίες ήταν πώς μετά τη δημιουργία του Σύμπαντος υπήρξε μια περίοδος που ονομάστηκε Κοσμικός Μεσαίωνας όπου εξελίσσονταν με αργό ρυθμό διάφορες διεργασίες φυσικής και χημείας με αποτέλεσμα το Σύμπαν να είναι ένας απόλυτα σκοτεινός και ψυχρός κόσμος για περίπου 500 εκατ. έτη όταν άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους τα πρώτα άστρα και μετά από μερικές εκατοντάδες εκατ. έτη σχηματίστηκαν οι πρώτοι γαλαξίες.Το James Webb έχει καταρρίψει αυτές τις θεωρίες ανακαλύπτοντας συνεχώς ολοένα και πιο αρχαίους γαλαξίες και μάλιστα μεγάλου μεγέθους αποδεικνύοντας ότι το Σύμπαν άρχισε να παράγει πολύ γρήγορα μετά τη γέννηση του άστρα και οι γαλαξίες εμφανίστηκαν επίσης πολύ νωρίς στην ιστορία του Σύμπαντος ή ίσως ο χρόνος που έχει οριστεί ως έναρξη της ύπαρξης του να μην είναι τελικά σωστός και η γέννηση του Κόσμου να συνέβη (πολύ) νωρίτερα από όσο πιστεύουμε.Οι υπολογισμοί των ερευνητών δείχνουν ότι ο MoM-z14 υπήρχε όταν το Σύμπαν ήταν μόλις 280 εκατ. ετών και αν η εκτίμηση αυτή επιβεβαιωθεί θα πρόκειται για τον αρχαιότερο γαλαξία που γνωρίζουμε. Ο MoM-z14 έχει διάμετρο περίπου 240 έτη φωτός είναι δηλαδή 400 φορές μικρότερος από τον δικό μας γαλαξία και περιέχει περίπου τόση μάζα όσο το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου, ένας νάνος γαλαξίας που περιφέρεται γύρω από τον γαλαξία μας που αποτελεί σταθερό στόχο παρατηρήσεων των αστρονόμων. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1962053/vrike-to-james-webb-ton-galaxia-no1-toy-sympantos-vinteo/

Οι Ρίτσαρντ Μποντ και Γιώργος Ευσταθίου μοιράζονται το βραβείο Shaw στην Αστρονομία. Το Βραβείο Shaw στην Αστρονομία 2025 απονεμήθηκε στους Richard Bond (καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο στον Καναδά) και τον George Efstathiou (καθηγητή Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Cambridge στο Ηνωμένο Βασίλειο) «για την πρωτοποριακή τους έρευνα στην κοσμολογία, κυρίως για τις μελέτες τους σχετικά με τις διακυμάνσεις στην μικρκυματική κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου. Οι προβλέψεις τους έχουν επαληθευτεί από επίγεια και διαστημικά όργανα παρατήρησης, οδηγώντας σε ακριβείς προσδιορισμούς: της ηλικίας, της γεωμετρίας και της μάζας-ενέργειας που περιέχει το σύμπαν μας». Οι δύο ερευνητές θα μοιραστούν το χρηματικό ποσό των 1,2 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο Γιώργος Ευσταθίου γεννήθηκε το 1955 στο Λονδίνο, από γονείς που είχαν μεταναστεύσει από την Κύπρο στη Βρετανία στις αρχές του 1950. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (1976) και πήρε το διδακτορικό του στην αστρονομία από το Πανεπιστήμιο του Ντάραμ (1979). Αφού έκανε μεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ (ΗΠΑ) και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης όπου υπήρξε επικεφαλής του τμήματος αστροφυσικής έως το 1994, μετακινήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, όπου διετέλεσε έως το 2008 διευθυντής του Ινστιτούτου Αστρονομίας, ενώ έκτοτε και μέχρι σήμερα είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Κοσμολογίας. Μεταξύ άλλων διεθνών διακρίσεων (βραβεία Maxwell, Heineman, Gruber, Nemitsas κά), έχει τιμηθεί με το Βραβείο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Μποδοσάκη (1994). Διαβάστε μια παλαιότερη συνέντευξη του Γιώργου Ευσταθίου ΕΔΩ. https://physicsgg.me/2020/08/09/το-σύμπαν-μας-δεν-είναι-το-μόνο/ (αριστερά) Ρίτσαρντ Μποντ – (δεξιά) Γιώργος Ευσταθίου πηγή: https://www.shawprize.org/laureates/2025-astronomy/?type=Contribution

Βαγγέλη καλημέρα! 🙂 Ο καθένας μας έχει διαφορετικές προτιμήσεις στη χρήση φακών,όπως είπες για τους φακούς μικρού πεδίου και eye-relief.Άλλοι δυσκολεύονται και άλλοι όχι με κάποια οπτικά χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες. Τις δικές μου απόψεις για τους barlows,που προέκυψαν από ανάγκες για βέλτιστη Σεληνιακή-πλανητική παρατήρηση,τις έχω αναλύσει σε προηγούμενα post. => Θα σταθώ στην χρήση των φακών μικρού πεδίου,όπως οι plossl και οι ορθοσκοπικοί. Η χρήση τους είναι μονόδρομος σε περιπτώσεις αμυδρών και περιορισμένης έκτασης αντικειμένων,είτε είναι DSO (σφαιρωτά σμήνη,"μικρά" γαλαξιάκια κλπ.) είτε αμυδροί κομήτες με μικρή έκταση,είτε αμυδροί νάνοι πλανήτες+αστεροειδείς κλπ.Στα τελευταία αντικείμενα λόγω μετακίνησής τους σε σχέση με τα άστρα του υποβάθρου,πρέπει να γίνει πρώτα με ευρυγώνιους φακούς ταυτοποίηση του πεδίου όπου βρίσκονται κάθε φορά και μετά η κυρία παρατήρηση μεμονωμένα του στόχου. Ο πιο σοβαρός λόγος δεν είναι μόνο η μείωση των απωλειών του φωτός μέσα στα οπτικά στοιχεία,αλλά και ο αναγκαίος περιορισμός του οπτικού πεδίου,ώστε να αποκλειστούν πιο φωτεινά αντικείμενα που γειτνιάζουν με τον στόχο-συνήθως άστρα-που θα κλείσουν πιο πολύ την κόρη του ματιού και θα μειώσουν και άλλο την μικρή φωτεινότητα του ήδη αμυδρού στόχου. Βέβαια όταν μιλάμε για αμυδρούς στόχους,εννοούμε ότι θα τους παρατηρήσουμε σε ουρανούς που μπορεί να είναι ορατοί.Η Αθήνα προφανώς εξαιρείται για πολλούς τέτοιους στόχους... Στην επαρχία τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά,οι ουρανοί εκεί έχουν να δώσουν πολύ περισσότερα αντικείμενα για παρατήρηση. Οπότε ο καθένας υπολογίζει πρώτα από όλα τον ουρανό όπου θα κάνει συνήθως τις παρατηρήσεις του (φωτορύπανση,διαύγεια,seeing),μετά το είδος των αντικειμένων που θέλει να παρατηρεί πιο πολύ,τυχόν προσωπικά προβλήματα στην άνεση παρατήρησης και στο τέλος το είδος των φακών που θα του δώσουν το βέλτιστο αποτέλεσμα. Όλοι οι παράγοντες αντικειμενικοί και υποκειμενικοί πρέπει να συνυπολογίζονται ώστε να γίνονται σωστές αγορές εξοπλισμού.

@Iraklis Δυστυχώς δεν νομίζω πως υπάρχει τέτοια ομάδα μαθητών, εκπαιδευτικό έχουμε έναν μαθηματικό ο οποίος ασχολείται ερασιτεχνικά με την Αστρονομία, όμως είναι αναπληρωτής που ήρθε τους τελευταίους μήνες να καλύψει κάποιες λίγες ώρες στο σχολείο μας και μάλλον δεν θα είναι του χρόνου. Ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον σας. Παρόλα αυτά σκέφτομαι να κάνω αίτηση συμμετοχής στο 30⁰ θερινό σχολείο αστροφυσικής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, υπάρχει δυνατότητα συμμετοχής και διαδικτυακά άρα μπορείτε να το προτείνετε και στους δικούς σας μαθητές https://www.astro.noa.gr/diaxisi-epistimis/therino-sxoleio-astrofysikhs/

Αντώνη , σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σου λόγια. Σου εύχομαι ολόψυχα να βρεις καθοδήγηση και στήριξη ώστε να απολαύσεις την επαφή σου με την αστρονομία. Αν υπάρχει στο σχολείο σου μια ομάδα ενδιαφερομένων μαθητών κι ένας έστω εκπαιδευτικός που θέλει να αναλάβει συντονιστικό ρόλο, υπάρχει εκ του νόμου δυνατότητα συνεργασίας ομίλων. Με μεγάλη μας χαρά θα συμμετάσχουμε αν πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις!

@Venetokleio ad astra Πραγματικά συγχαρητήρια για τη δουλειά σας, είναι αξιέπαινες τέτοιες προσπάθειες, οι οποίες απαιτούν σίγουρα εκ μέρους σας πάρα πολύ προσωπικό χρόνο, μακάρι να είχαμε και στο δικό μου σχολείο τέτοιους ομίλους!!! Μπράβο σας!!

Στο Βενετόκλειο 1ο Λύκειο Ρόδου δραστηριοποιείται εδώ και τρία χρόνια όμιλος αστρονομίας-αστροφωτογραφίας. Τον τελευταίο χρόνο λειτούργησε κι όμιλος αστρονομίας-αστροφυσικής κι όμιλος STEM. Εγώ είμαι συντονιστής του ομίλου αστρονομίας αστροφωτογραφίας. Έχουμε κάνει απίστευτα πράγματα αυτά τα χρόνια. Καταφέραμε και μαζέψαμε χορηγίες και πήγαμε στο Austin TX για την έκλειψη του Απριλίου 2024 με 12 μαθητές (το σχολείο είναι δημόσιο) , έχουμε κάνει πολλές παρατηρήσεις και με κόσμο εκτός σχολείου ,κάνουμε μετρήσεις φωτορρύπανσης στο πλαίσιο της IDA για δημιουργία πάρκου σκοτεινού ουρανού,τραβάμε κι επεξεργαζόμαστε φωτογραφίες κτλ. Ο όμιλος αστροφυσικής δουλεύει σε θεωρητικό επίπεδο κι ο αστροφωτογραφίας σε πιο πρακτικό. Απλώς , απαιτούνται τερατώδεις προσπάθειες για να γίνει όλο αυτό. Αν δεν είχα τη σχετική άνεση να έχω πλήρη αστρονομικό εξοπλισμό για παρατήρηση και φωτογράφιση πλανητών, ήλιου , βαθέος ουρανού και να τον μοιράζομαι ουσιαστικά με τους μαθητές δε θα μπορούσαμε να κάνουμε και πολλά ουτε να προσελκύσουμε ενδιαφέρον εύκολα. Η κούραση όμως είναι τεράστια διότι προσπαθούμε συνέχεια να κινητοποιήσουμε τους μαθητές των οποίων ο χρόνος είναι λεηλατημένος.Σε λίγο καιρό θα ανεβούν στο forum οι αστροφωτογραφίες των μαθητών αυτής της χρονιάς. Θα συνεχίσουμε και του χρόνου. 2 μαθητές μας συζητούν για σπουδές στη μηχανολογία με πρόθεση να συνεχίσουν στην περιοχή της διαστημικής μηχανολογίας σε τμήματα του εξωτερικού.

Δεν έχω barlow για τους εξής λόγους: 1) Πρακτικούς: Βάλε-βγάλε έξτρα εξοπλισμό. 2) Βάρους: Θηριώδη προσοφθάλμια με τα οποία ήδη χρησιμοποιώ αντίβαρα (για να μη ζορίζεται το σύστημα Go-To όταν χρησιμοποιείται) 3) Οπτικούς: έξτρα οπτικό μονοπάτι όταν ταυτόχρονα όλα τα ευρυγώνια προσοφθάλμια χρησιμοποιούν ήδη κατά κάποιο τρόπο ενσωματωμένο barlow Αντί barlow προτίμησα να πάρω ένα προσοφθάλμιο 3.5mm σε πολύ καλή ευκαιρία που βρήκα, για τις σπάνιες φορές που θα σηκώσουν τη μεγέθυνση τα τηλεσκόπια (430x με το 12" dob και 170x με το ED80). Το ED80 το σηκώνει συχνότερα και με εκπλήσσει η εικόνα του στα όρια. Για ορθοσκοπικά ή Plössl μικρα προσοφθάλμια τεσσάρων στοιχείων θα το συζητούσα για barlow αλλά δε μου αρέσουν και δε μου ταιριαξαν ούτε αυτά. Τα νιώθω σαν να κοιτάω από κλειδαροτρυπα (ειδικα τα μικρης εστιακης) αν και προσφέρουν θεωρητικά τη βέλτιστη χωρίς απώλειες εικόνα.

Προσωπικά από μέρος μου πήρα την απόφαση ο barlow 2x ή 3Χ (αν κριθεί στο μέλλον ) να έχει χρήση μόνο σε πλανητική παρατήρηση σε 1-2 προσοφθάλμια ανάλογα ποιο θα αποδώσει και τι μεγένθυση και πουθενά αλλού , θα προσπαθήσω όλες τις μεγέθυνσης να της καλύψω με προσοφθάλμια .

Εξερράγη (ξανά) το διαστημόπλοιο με το οποίο ο Μασκ θέλει να στείλει ανθρώπους στον Άρη (βίντεο) Μια ακόμη αποτυχημένη εκτόξευση του Starship. Την ένατη δοκιμή του σούπερ πυραύλου Super Heavy ο οποίος μετέφερε το διαστημόπλοιο Starship πραγματοποίησε η Space X, η διαστημική εταιρεία του Ελον Μασκ. Όπως και οι προηγούμενες έτσι και αυτή δεν ολοκληρώθηκε με επιτυχία με την εταιρεία να ετοιμάζεται σε λίγες εβδομάδες για την επόμενη.Η εκτόξευση του πυραύλου που μετέφερε το διαστημόπλοιο πραγματοποιήθηκε χωρίς προβλήματα από την διαστημική έδρα της SpaceX στο Τέξας και ο διαχωρισμός του σκάφους από τον πύραυλο έγινε όπως ακριβώς έπρεπε να γίνει. Όμως στη συνέχεια ούτε ο πύραυλος ούτε το σκάφος κατάφεραν να ολοκληρώσουν το σχέδιο πτήσης που είχε εκπονηθεί και να επιστρέψουν στη Γη. Τόσο ο πύραυλος όσο και το διαστημόπλοιο καταστράφηκαν στην ατμόσφαιρα του πλανήτη με τον πύραυλο να καταστρέφεται πάνω από τον Κόλπο του Μεξικού ενώ το Starship πάνω από τον Ινδικό Ωκεανό. Στην προηγούμενη δοκιμή το σκάφος είχε εκραγεί αλλά ο πύραυλος είχε επιστρέψει κανονικά στη βάση του.Ως συνήθως η αντίδραση τόσο του Μασκ όσο και της εταιρείας ήταν να κάνουν λόγο για μια… χρήσιμη αποτυχία υπό την έννοια ότι και αυτή την φορά συλλέχθηκαν χρήσιμα δεδομένα που θα βοηθήσουν ώστε να φτάσουμε στον επιθυμητό στόχο μιας πετυχημένης 100% δοκιμής ώστε να ξεκινήσουν οι κανονικές αποστολές του πυραύλου και του σκάφους.Να σημειωθεί ότι η εταιρεία αναφέρει ότι η επόμενη δοκιμή του πυραύλου και του διαστημοπλοίου θα πραγματοποιηθεί σε λίγες εβδομάδες. Πρόσφατα άλλαξε το κανονιστικό πλαίσιο για διαστημικές δοκιμές το οποίο προέβλεπε ότι μετά από μια αποτυχημένη δοκιμή πυραύλου ή σκάφους θα πρέπει να γίνονται εξονυχιστικοί έλεγχοι και οι εταιρείες να συμμορφωθούν μετά τις οδηγίες της αρμόδιας ρυθμιστικής Αρχής διαδικασία που διαρκούσε συνήθως μερικούς μήνες. Αυτό ήταν κάτι που έβρισκε σφόδρα αντίθετο τον Ελον Μασκ ο οποίος είχε δηλώσει ότι μια από τις βασικές αιτίες που υποστήριξε τον Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ ήταν ότι είχαν συμφωνήσει πώς αν εκλεγεί η διαδικασία αυτή θα αλλάξει και οι εταιρείες θα μπορούν να πραγματοποιούν άμεσα δοκιμές των πυραύλων και των διαστημοπλοίων τους αφού σύμφωνα με τον Αμερικανό μεγιστάνα μόνο έτσι μπορεί να επέρχεται το επιθυμητό αποτέλεσμα και το προηγούμενο μοντέλο ελέγχων προκαλούσε επιζήμιες για την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο καθυστερήσεις. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1961487/exerragi-xana-to-diastimoploio-me-to-opoio-o-mask-thelei-na-steilei-anthropoys-ston-ari-vinteo/

Καταγράφηκαν οι πιο λεπτομερείς εικόνες του ηλιακού στέμματος (βίντεο) Υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες και βίντεο καταγράφηκαν από το ηλιακό στέμμα σε μια εξέλιξη που αναμένεται να φωτίσει τις διεργασίες και τα φαινόμενα που συμβαίνουν τόσο σε τοπικό όσο και ευρύτερο επίπεδο στο μητρικό μας άστρο.Το ηλιακό στέμμα θεωρείται η εξωτερική ατμόσφαιρα που περιβάλλει τον Ήλιο και τα άλλα αστέρια. Εκτείνεται έως εκατομμύρια χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια του Ήλιου και είναι πολύ χαμηλής πυκνότητας περίπου 10-12 φορές πιο αραιή από την γήινη ατμόσφαιρα.To ηλιακό στέμμα αποτελεί μόνιμο στόχο παρατηρήσεων και ενασχόλησης από τους αστρονόμους λόγω των ακραίων θερμοκρασιών των βίαιων εκρήξεων και άλλων φαινομένων που συμβαίνουν εκεί.Ωστόσο η γήινη ατμόσφαιρα εμποδίζει τη σωστή παρατήρηση του ηλιακού στέμματος θολώνοντας τις εικόνες από αυτή την περιοχή του μητρικού μας άστρου.Επιστήμονες στο Εθνικό Ηλιακό Αστεροσκοπείο των ΗΠΑ ανέπτυξαν ένα οπτικό σύστημα το οποίο ονόμασαν Cona και μπορεί να… αποφεύγει τα ατμοσφαιρικά εμπόδια της Γης για να παρέχει υψηλής ποιότητας εικόνες του ηλιακού στέμματος.Αυτή η τεχνολογία προσαρμοσμένης οπτικής όπως χαρακτηρίζεται χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστήμης των ΗΠΑ (NSF) και ενσωματώθηκε στο Ηλιακό Τηλεσκόπιο Goode στο Αστεροσκοπείο Big Bear Solar Observatory στην Καλιφόρνια.«Η προσαρμοσμένη οπτική είναι σαν μια αυξημένη αυτόματη εστίαση και οπτική σταθεροποίηση εικόνας στην κάμερα ενός κινητού τηλεφώνου αλλά διορθώνει τα σφάλματα στην ατμόσφαιρα και όχι τα τρεμάμενα χέρια του χρήστη» λέει ο Δρ. Νίκολας Γκορσί οπτικός μηχανικός και επικεφαλής παρατηρήσεων στο Big Bear Solar Observatory.Μεταξύ των αξιοσημείωτων πρώτων παρατηρήσεων είναι εικόνες μεταβαλλόμενων ηλιακών προεξοχών τα οποία είναι νέφη από ηλιακό ιονισμένο αέριο που εμφανίζονται ως τόξα ή βρόγχοι και συγκρατούνται πάνω από την επιφάνεια του άστρου με τη βοήθεια του ηλιακού μαγνητικού πεδίου. Οι εικόνες αποκαλύπτουν λεπτές, ταραχώδεις εσωτερικές ροές στις προεξοχές. Άλλες εικόνες αποτυπώνουν τον γρήγορο σχηματισμό και την κατάρρευση ενός λεπτού δομημένου ρεύματος πλάσματος (ιονισμένο αέριο). «Αυτές είναι μακράν οι πιο λεπτομερείς παρατηρήσεις αυτού του είδους, που δείχνουν χαρακτηριστικά που δεν είχαν παρατηρηθεί προηγουμένως και δεν είναι απολύτως σαφές τι είναι» αναφέρει ο καθηγητής Βασίλ Γιουρτσίσιν του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Νιου Τζέρσεϊ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1961583/katagrafikan-oi-pio-leptomereis-eikones-toy-iliakoy-stemmatos-vinteo/

Καυτά πετρώματα διαλύουν την αφρικανική ήπειρο. Νέα ευρήματα της εντυπωσιακής γεωλογικής διεργασίας. Διεθνής ομάδα γεωλόγων εντόπισε νέες ενδείξεις ότι η Αφρική διασπάται λόγω ενός στρώματος καυτών πετρωμάτων κάτω από το γιγάντιο ρήγμα της ηπείρου.Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters» οι ερευνητές παρουσιάζουν νέα στοιχεία που δείχνουν ότι μια γιγάντια «κολώνα» θερμών πετρωμάτων υψώνεται κάτω από την Αφρική, προκαλώντας έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα και χωρίζοντας την ήπειρο στα δύο.Οι γεωλόγοι γνώριζαν από καιρό ότι η Αφρική διαλύεται σιγά σιγά σε μια περιοχή που ονομάζεται Σύστημα Ρήξης της Ανατολικής Αφρικής (EARS), αλλά η κινητήρια δύναμη πίσω από αυτή τη μαζική γεωλογική διαδικασία αποτελεί αντικείμενο συζήτησης στην επιστημονική κοινότητα. Στο τραπέζι είχε πέσει η ιδέα μιας «σούπερ δομής» όπως αποκαλέστηκε καυτών πετρωμάτων πιέζει και σπάει τον φλοιό της αφρικανικής ηπείρου.Οι ερευνητές εντόπισαν όπως υποστηρίζουν τα ίχνη αυτής της σούπερ δομής που σπάει στην Αφρική στα δύο. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα αέρια στο γεωθερμικό πεδίο Meengai στην κεντρική Κένυα έχουν μια χημική υπογραφή που προέρχεται από βαθιά μέσα στον μανδύα της Γης, πιθανότατα μεταξύ του πυθμένα του μανδύα και του πυρήνα. Η υπογραφή ταιριάζει με αυτά των αερίων που βρίσκονται σε ηφαιστειακά πετρώματα στα βόρεια, στην Ερυθρά Θάλασσα και στα νότια, στο Μαλάουι, υποδεικνύοντας ότι όλα αυτά τα μέρη… κάθονται πάνω στον ίδιο βράχο στον μανδύα της Γης σύμφωνα με δήλωση του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης επιστήμονες του οποίου πήραν μέρος στη μελέτη.Το EARS είναι το μεγαλύτερο ενεργό σύστημα ηπειρωτικών ρήξεων στη Γη και διασχίζει περίπου 3.500 χιλιόμετρα της Αφρικής. Η λιθόσφαιρα, το βραχώδες εξωτερικό κέλυφος του φλοιού και του ανώτερου μανδύα της Γης, διασπάται σταδιακά σε όλο το ρήγμα για περίπου 35 εκατομμύρια χρόνια. Αυτό έχει αφήσει ένα δίκτυο κοιλάδων που διασχίζουν την κορυφή της ηπείρου από την Ερυθρά Θάλασσα στα ανοιχτά της βορειοανατολικής Αφρικής έως τη Μοζαμβίκη στη νότια Αφρική. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1961511/kayta-petromata-dialyoyn-tin-afrikaniki-ipeiro/

Έρχονται οι πρώτες έγχρωμες εικόνες μαύρων τρυπών. Εντυπωσιακή εξέλιξη που μπορεί να φέρει επανάσταση στην αστρονομία. Αστρονόμοι ανέπτυξαν μια νέα μέθοδο οπτικής καταγραφής του Διαστήματος η οποία μέσω του παγκόσμιου δικτύου ραδιοτηλεσκοπίων Event Horizon Telescope υπόσχεται να καταγράψει για πρώτη φορά έγχρωμες εικόνες από μαύρες τρύπες επίτευγμα που αναμένεται να βελτιώσει την κατανόηση μας για τα πιο μυστηριώδη αντικείμενα του Σύμπαντος.Τα χρώματα είναι ένα ενδιαφέρον φαινόμενο. Στη φυσική, μπορούμε να πούμε ότι το χρώμα του φωτός ορίζεται από τη συχνότητα ή το μήκος κύματός του. Όσο μεγαλύτερο είναι το μήκος κύματος, ή όσο χαμηλότερη είναι η συχνότητα, τόσο περισσότερο είναι προς το κόκκινο άκρο του φωτός του φάσματος. Μετακινηθείτε προς το μπλε άκρο και τα μήκη κύματος γίνονται μικρότερα και οι συχνότητες υψηλότερες. Κάθε συχνότητα ή μήκος κύματος έχει το δικό της μοναδικό χρώμα.Τα μάτια μας βλέπουν χρώμα με τρεις διαφορετικούς τύπους κώνων στον αμφιβληστροειδή μας, ευαίσθητους στις συχνότητες του κόκκινου, του πράσινου και του μπλε φωτός. Στη συνέχεια, το μυαλό μας χρησιμοποιεί αυτά τα δεδομένα για να δημιουργήσει μια έγχρωμη εικόνα. Οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές λειτουργούν παρόμοια. Έχουν αισθητήρες που καταγράφουν κόκκινο, πράσινο και μπλε φως. Στη συνέχεια, η οθόνη του υπολογιστή σας χρησιμοποιεί κόκκινα, πράσινα και μπλε εικονοστοιχεία (pixel) τα οποία ξεγελούν τον εγκέφαλό μας για να δει μια έγχρωμη εικόνα.Ενώ δεν μπορούμε να δούμε το ραδιοφώς, τα ραδιοτηλεσκόπια μπορούν να δουν χρώματα, γνωστά ως ζώνες. Ένας ανιχνευτής μπορεί να συλλάβει ένα στενό εύρος συχνοτήτων, γνωστό ως ζώνη συχνοτήτων, το οποίο είναι παρόμοιο με τον τρόπο που οι οπτικοί ανιχνευτές καταγράφουν τα χρώματα. Παρατηρώντας τον ουρανό σε διαφορετικές ζώνες συχνοτήτων, οι αστρονόμοι μπορούν να δημιουργήσουν μια «έγχρωμη» εικόνα. Οι δυσκολίες Αυτή η εξέλιξη της έγχρωμης εικόνας δεν έρχεται χωρίς προβλήματα. Τα περισσότερα ραδιοτηλεσκόπια μπορούν να παρατηρήσουν μόνο μία ζώνη κάθε φορά. Έτσι, οι αστρονόμοι πρέπει να παρατηρήσουν ένα αντικείμενο πολλές φορές σε διαφορετικές ζώνες για να δημιουργήσουν μια έγχρωμη εικόνα. Για πολλά αντικείμενα, αυτό είναι απολύτως εντάξει, αλλά για αντικείμενα που αλλάζουν γρήγορα ή αντικείμενα με μικρό προφανές μέγεθος, δεν λειτουργεί. Η εικόνα μπορεί να αλλάξει τόσο γρήγορα που δεν μπορείτε να τοποθετήσετε εικόνες μαζί. Φανταστείτε εάν η κάμερα του τηλεφώνου σας χρειαζόταν ένα δέκατο του δευτερολέπτου για να καταγράψει κάθε χρώμα μιας εικόνας. Θα ήταν εντάξει για μια φωτογραφία τοπίου ή μια selfie, αλλά για μια λήψη δράσης οι διαφορετικές εικόνες δεν θα ευθυγραμμιστούν.Εδώ εμφανίζεται αυτή η νέα μέθοδος. Η ομάδα χρησιμοποίησε μια μέθοδο γνωστή ως μεταφορά φάσης συχνότητας (FPT) για να ξεπεράσει τις ατμοσφαιρικές παραμορφώσεις του ραδιοφωτός. Παρατηρώντας τον ουρανό του ραδιοφώνου σε μήκος κύματος 3 χιλιοστών η ομάδα μπορεί να παρακολουθήσει πώς η ατμόσφαιρα παραμορφώνει το φως. Αυτό είναι παρόμοιο με τον τρόπο που τα οπτικά τηλεσκόπια χρησιμοποιούν ένα λέιζερ για να παρακολουθούν τις ατμοσφαιρικές αλλαγές.Η ομάδα έδειξε πώς μπορούν να παρατηρήσουν τον ουρανό σε μήκος κύματος τριών χιλιοστών και ενός χιλιοστού ταυτόχρονα και να το χρησιμοποιήσουν για να διορθώσουν και να οξύνουν την εικόνα που συλλέγεται από το μήκος κύματος του ενός χιλιοστού.Διορθώνοντας την ατμοσφαιρική παραμόρφωση με αυτόν τον τρόπο, οι αστρονόμοι του ραδιοφώνου μπορούσαν να τραβήξουν διαδοχικές εικόνες σε διαφορετικές ζώνες ραδιοφώνου και στη συνέχεια να τις διορθώσουν όλες για να δημιουργήσουν μια έγχρωμη εικόνα υψηλής ανάλυσης.Αυτή η μέθοδος βρίσκεται ακόμα στα αρχικά της στάδια και αυτή η τελευταία μελέτη είναι απλώς μια επίδειξη της τεχνικής. Αλλά αποδεικνύει ότι η μέθοδος μπορεί να λειτουργήσει. Έτσι, μελλοντικά έργα όπως το EHT επόμενης γενιάς (ngEHT) και το Black Hole Explorer (BHEX) θα μπορούν να βασίζονται σε αυτήν τη μέθοδο. Και αυτό σημαίνει ότι θα μπορούμε να δούμε τις μαύρες τρύπες ζωντανά και έγχρωμα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1961520/erchontai-oi-protes-egchromes-eikones-mayron-trypon/

Η στιγμή μηδέν του Μηχανισμού των Αντικυθήρων Μία έκλειψη, ένας πάπυρος και 223 δόντια μπρούντζου αποκαλύπτουν πότε –και γιατί– ξεκίνησε ο πρώτος αναλογικός υπολογιστής της Ιστορίας. Ο ερευνητής Αριστείδης Βούλγαρης μιλάει στην «Κ» για την πιο ακριβή ημερομηνία της αρχαιότητας που μόλις εντόπισε η ομάδα του. Το 1901, ανάμεσα σε αγάλματα και αμφορείς ενός βυθισμένου φορτίου, οι δύτες των Αντικυθήρων ανέσυραν κάτι που δεν έμοιαζε με οτιδήποτε γνώριμο. Εναν συμπαγή όγκο πρασινωπού μετάλλου με δόντια, γράμματα και κάτι που θύμιζε ρολόι. Περισσότερο από έναν αιώνα αργότερα, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων παραμένει το πιο πολύπλοκο τεχνολογικό αντικείμενο της αρχαιότητας. Και ίσως το πιο παρεξηγημένο.Το πρόσφατο άρθρο της ομάδας The Functional Reconstruction of Antikythera Mechanism – The FRAMe Project, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Astronomical History and Heritage, επιχειρεί κάτι που μέχρι σήμερα καμία άλλη μελέτη δεν έχει παρουσιάσει με ακρίβεια, όπως υποστηρίζουν οι συντάκτες: να προσδιορίσει πότε ξεκίνησε να λειτουργεί ο Μηχανισμός και πώς βαθμονομήθηκαν οι δείκτες του. Η ημερομηνία που προτείνουν –22 ή 23 Δεκεμβρίου 178 π.Χ.– προκύπτει από την ίδια τη «βιβλιογραφία» του αντικειμένου, όπως λέγεται, και όχι από εικασίες.Η «Κ» συνομίλησε με τον ερευνητή Αριστείδη Βούλγαρη, έναν από τους τρεις συγγραφείς της δημοσίευσης, ο οποίος αναλύει όχι μόνο τα ευρήματα, αλλά και τα λάθη, που, όπως λέει, έχουν διαχυθεί ανεξέλεγκτα στη διεθνή συζήτηση για τον Μηχανισμό. Με αυστηρή τεχνική ματιά και εργαλεία χειρός, ο Βούλγαρης και η ομάδα του διατυπώνουν ένα διαφορετικό παράδειγμα: όχι του αρχαίου θαύματος, αλλά του αρχαίου πρωτοκόλλου· όχι της έμπνευσης, αλλά της μηχανικής συνέπειας. Η ημερομηνία μηδέν: 22 – 23 Δεκεμβρίου 178 π.Χ. Ενας μηχανισμός που διατηρεί αστρονομική μνήμη δεν ξεκινά τυχαία. Πίσω από τη ρύθμιση των δεικτών του Μηχανισμού των Αντικυθήρων κρύβεται μια χρονική αφετηρία που δεν επιλέχθηκε αυθαίρετα. Σύμφωνα με την ομάδα FRAMe, πρόκειται για τις 22 – 23 Δεκεμβρίου 178 π.Χ., ημερομηνία που προκύπτει από την ταύτιση φυσικών και πολιτισμικών συμβάντων – και αποτυπώνεται με ασυνήθιστη ακρίβεια στο ίδιο το όργανο.«Ο αρχαίος Ελληνας αστρονόμος Γέμινος έχει γράψει το έργο “Εισαγωγή εις τα Φαινόμενα”, το οποίο διασώζεται σήμερα. Στο κεφάλαιο “Περί Εξελιγμού” (ο οποίος είναι ο χρονικός κύκλος, σύμφωνα με τον οποίο επαναλαμβάνεται ακριβώς την ίδια ώρα η ακολουθία των εκλείψεων ηλίου και σελήνης), αναφέρει πως αυτός ο κύκλος ξεκινάει όταν όλοι οι κύκλοι της Σελήνης βρίσκονται στις αρχές τους», λέει στην «Κ» ο Αριστείδης Βούλγαρης.Εντοπίσαμε έναν αριθμό υποψήφιων ημερομηνιών όπου οι κύκλοι της Σελήνης κλειδώνουν στις αρχές τους. Η κατάλληλη ημερομηνία θα έπρεπε σίγουρα να ταιριάζει με τη «βιβλιογραφία» που έχει ο ίδιος ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων.Η ομάδα εφάρμοσε αυτή την αρχή του εξελιγμού (Saros – Exeligmos) ερευνώντας τις δακτυλιοειδείς εκλείψεις της περιόδου από το 250 π.Χ. ώς το 200 μ.Χ. στο αρχείο της NASA.«Εντοπίσαμε έναν αριθμό υποψήφιων ημερομηνιών όπου οι κύκλοι της Σελήνης κλειδώνουν στις αρχές τους. Η κατάλληλη ημερομηνία θα έπρεπε σίγουρα να ταιριάζει με τη “βιβλιογραφία” που έχει ο ίδιος ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων».Η έννοια της «βιβλιογραφίας» εδώ δεν είναι μεταφορά. Ο ίδιος ο Βούλγαρης δηλώνει: «Η ομάδα μου κι εγώ αντιμετωπίζουμε τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων ως ένα “μπρούντζινο βιβλίο του αρχαίου Κόσμου”».Η ημερομηνία των 22 – 23 Δεκεμβρίου 178 π.Χ. εμφανίζεται ως η μόνη που πληροί σωρευτικά τις μηχανικές και επιγραφικές ενδείξεις της πρόσθιας όψης του Μηχανισμού. «Σε καθεμία από τις τέσσερις γωνίες της πρόσθιας όψης του Μηχανισμού, ο αρχαίος κατασκευαστής έχει αναγράψει τέσσερις παραγράφους με πληροφορίες για κάθε εποχή. Στην επάνω αριστερή γωνία είναι ανεγραμμένο ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ ΑΡΧΕΤΑΙ ΑΝΑΤΕΛΛΕΙΝ ΤΡΟΠΑΙ ΧΕΙΜΕΡΙΝΑΙ. Επειδή η ελληνική (και η λατινική) γλώσσα διαβάζεται από αριστερά προς τα δεξιά και από επάνω προς τα κάτω, η επάνω αριστερή θέση διαθέτει μιαν ιδιαιτέρως εξέχουσα θέση». H ημερομηνία που εντοπίσαμε συνδέεται άμεσα με τη σωζόμενη «βιβλιογραφία» που μας παρέχει ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων.Αυτή η σύμπτωση δεν είναι η μοναδική· η ημερομηνία ταυτίζεται με το ηλιοστάσιο, την είσοδο του Ηλιου στον Αιγόκερω, τη σύμπτωση των σεληνιακών κύκλων, την έναρξη του μετωνικού και του καλλιππικού κύκλου, αλλά και τις εορτές της Ισιδας.«Η 22 – 23 Δεκεμβρίου 178 π.Χ. αντιστοιχεί στη 17η ημέρα του μηνός Αθύρ του αιγυπτιακού ημερολογίου. Τότε ξεκινούσαν οι εορτές των Ισίων. Αυτή η εορτή εισήχθη στην Ελλάδα από τον Πτολεμαίο Α΄. Η Ισις στην Ελλάδα συνοδευόταν και από το ελληνικό της προσωνύμιο όπως Ισις – Τύχη, Ισις – Πελαγία, Ισις – Νέμεσις», μας λέει ο ίδιος. «Επομένως, η ημερομηνία που εντοπίσαμε συνδέεται άμεσα με τη σωζόμενη “βιβλιογραφία” που μας παρέχει ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων». Ο πάπυρος του 165 π.Χ. και η γραμματειακή μνήμη Για πρώτη φορά, η ανασύνθεση της έναρξης λειτουργίας του Μηχανισμού των Αντικυθήρων δεν βασίζεται αποκλειστικά σε αστρονομικά μοντέλα και γεωμετρική ανάλυση, αλλά συνδέεται ρητά με ένα γραπτό τεκμήριο της εποχής: έναν πάπυρο που γράφτηκε μόλις 13 χρόνια μετά την ημερομηνία μηδέν.«Ο πάπυρος που συσχετίζουμε με τον Μηχανισμό γράφτηκε το 165 – 164 π.Χ., δηλαδή 13 χρόνια μετά την ημερομηνία βαθμονόμησης του Μηχανισμού, και περιείχε σημειώσεις αστρονομίας εκείνης της εποχής, γραμμένες στα αρχαία ελληνικά από κάποιον “λίγο απρόσεχτο” μαθητή, που έχει γράψει ανάποδα τις διάρκειες των ημερών για το θερινό και το χειμερινό ηλιοστάσιο».Ο πάπυρος που συσχετίζουμε με τον Μηχανισμό γράφτηκε το 165 – 164 π.Χ., δηλαδή 13 χρόνια μετά την ημερομηνία βαθμονόμησης του Μηχανισμού, και περιείχε σημειώσεις αστρονομίας εκείνης της εποχής.Η χρονική εγγύτητα μεταξύ της γραφής του παπύρου και της ημερομηνίας εκκίνησης ενισχύει την υπόθεση λειτουργικής συνέχειας. Ο ίδιος ο Βούλγαρης το εκτιμά ως τεκμήριο ορίζοντα: «Η Αστρονομία που ήταν γνωστή το 165 π.Χ. δύσκολα θα διέφερε από την Αστρονομία που υπάρχει στομ Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Ηδη, πληροφορίες Αστρονομίας που περιγράφει ο Γέμινος (περίπου το 80 π.Χ.) είναι εντοπισμένες και στον Μηχανισμό των Αντικυθήρων».Ωστόσο, ο πάπυρος δεν εξαντλείται εδώ. Ο ερευνητής αφήνει να εννοηθεί ότι έχει αναγνωριστεί και πρόσθετη πληροφορία στις σελίδες του, με πιθανές προεκτάσεις για τα ελλείποντα μέρη του Μηχανισμού.«Το τι άλλο θα προκύψει από τα μυστικά που κρύβει αυτός ο πάπυρος θα τα μάθουμε στο εγγύς μέλλον. Υπονοώ, όπως αντιλαμβάνεστε, ότι έχουμε εντοπίσει και άλλα σημαντικά νέα που αφορούν την ανακατασκευή χαμένων μερών και επιγραφών του Μηχανισμού», μας αποκαλύπτει. Ο Μηχανισμός δεν είναι πια μπρούντζινος Οι περισσότερες εικόνες του Μηχανισμού που κυκλοφορούν σήμερα τον απεικονίζουν ως μηχάνημα από μπρούντζο. Παρά ταύτα, η πραγματικότητα είναι δραματικά διαφορετική. Σύμφωνα με τη χημική του ιστορία, τίποτα πλέον στον Μηχανισμό δεν είναι μπρούντζινο, όπως μας πληροφορεί ο συνομιλητής μας.«Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων κατασκευάστηκε από μπρούντζο (κράμα περίπου 94% χαλκού και 6% κασσίτερου) περίπου το 180 π.Χ. Με την επαφή του μπρούντζου με το θαλασσινό νερό, ξεκίνησαν άμεσα χημικές αντιδράσεις μεταξύ του χαλκού και του χλωρίου της θάλασσας. Κατά την παραμονή του στον πυθμένα για περίπου 2.000 χρόνια, όλα ανεξαιρέτως τα μπρούντζινα εξαρτήματα του Μηχανισμού μετατράπηκαν σταδιακά σε ένα νέο υλικό: τον ατακαμίτη (τριοξυχλωρίδιο του χαλκού)».Η αλλαγή του υλικού δεν είναι απλώς επιφανειακή. Ο Βούλγαρης εξηγεί ότι η νέα του σύσταση είναι πυκνότερη, εύθραυστη και ριζικά διαφορετική ως προς τη συμπεριφορά.Κατά την παραμονή του Μηχανισμού στον πυθμένα για περίπου 2.000 χρόνια, όλα ανεξαιρέτως τα μπρούντζινα εξαρτήματα του Μηχανισμού μετατράπηκαν σταδιακά σε ένα νέο υλικό: τον ατακαμίτη.«Ο ατακαμίτης είναι ένα πετρώδες – ορυκτό υλικό με πυκνότητα 3.8 gr/cm³, σε αντίθεση με την αρχική πυκνότητα του μπρούντζου που ήταν 8.8 gr/cm³. Η αλλαγή πυκνότητας, η πίεση, η βαρύτητα, και η ολική διάβρωση, παραμόρφωσαν τη γεωμετρία του Μηχανισμού. Καμία σωζόμενη πλάκα και γρανάζι του Μηχανισμού δεν είναι επίπεδα. Το 1901, ο Μηχανισμός ανελκύστηκε από τον βυθό, αλλά η απότομη αφυδάτωσή του προκάλεσε σημαντική συρρίκνωση, επιπλέον παραμόρφωση και ρηγμάτωση των μερών του».Ο ερευνητής θέτει το κρίσιμο ερώτημα: μπορεί κάποιος να μετρήσει αξιόπιστα πάνω σε αυτό το υλικό; Η απάντησή του είναι κάθετη. «Οποιαδήποτε διαστασιολογική μέτρηση πραγματοποιηθεί στα θραύσματα εμπεριέχει την επίδραση της συρρίκνωσης και της παραμόρφωσης και οποιοδήποτε συμπέρασμα προκύψει με βάση αυτές τις μετρήσεις είναι εντελώς λανθασμένο. Ορισμένοι ερευνητές συμπέραναν πως το γρανάζι αυτό είχε πρόβλημα στη μετάδοση της κίνησης και επομένως ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων ήταν ένα μη λειτουργικό “διακοσμητικό παιχνίδι” εκείνης της εποχής».Ποιος ο λόγος να κατασκευαστεί ένα μηχάνημα τόσο ακριβό, τόσο πολύπλοκο, τόσο χρονοβόρο και επίπονο, με εξαιρετικά μεγάλο αριθμό εξαρτημάτων και οπών και με το εγχειρίδιο χρήσης του, αν ήταν απλώς ένα μη λειτουργικό «παιχνίδι»;Ο Βούλγαρης αντιστρέφει το σκεπτικό και υποστηρίζει ότι ο ίδιος ο Μηχανισμός είναι η απόδειξη λειτουργικότητας, όχι το αντίθετο. «O αρχαίος κατασκευαστής δημιούργησε τα γρανάζια, τους άξονες, τις ατράκτους, τις μετρητικές κλίμακες με τους δείκτες τους και κατόπιν έγραψε και το εγχειρίδιο χρήσης του δημιουργήματός του, το οποίο διασώζεται τμηματικά, σε αποσπασματικές προτάσεις, λέξεις και γράμματα. Αν κάποιο γρανάζι παρουσίαζε μηχανολογικό πρόβλημα, απλώς θα το αντικαθιστούσε με νέο».Και καταλήγει με ερωτήματα που είναι ταυτόχρονα επιστημονικά, φιλοσοφικά και αισθητικά: «Υπέστη τόση ταλαιπωρία για να φτιάξει ένα μη λειτουργικό μηχάνημα; Ποιος ο λόγος να κατασκευαστεί ένα μηχάνημα τόσο ακριβό, τόσο πολύπλοκο, τόσο χρονοβόρο και επίπονο, με εξαιρετικά μεγάλο αριθμό εξαρτημάτων και οπών και με το εγχειρίδιο χρήσης του, αν ήταν απλώς ένα μη λειτουργικό “παιχνίδι”;» Οι βίδες και οι πλανήτες: Πώς παραμορφώνεται η αλήθεια Ο Αριστείδης Βούλγαρης δεν κρύβει την αντίθεσή του με τη στάση μεγάλης μερίδας της επιστημονικής κοινότητας. Για εκείνον, πολλές ανακατασκευές του Μηχανισμού δεν είναι απλώς προβληματικές· είναι επικίνδυνες, καθώς αλλοιώνουν την τεκμηριωμένη μηχανολογική πραγματικότητα, όπως προκύπτει από την κουβέντα μας. «Οφείλω να σας ομολογήσω πως έχουμε σοβαρότατες ενστάσεις και αντιρρήσεις για τις ανακατασκευές του Μηχανισμού των Αντικυθήρων και αυτά που παρουσιάζονται με πολλή μεγάλη δημοσιότητα, τα οποία είναι υποθετικά και υψηλής αμφιβολίας. Αρκετά μοντέλα που έχουν κατασκευαστεί, ακόμα και από σημαντικούς ερευνητές, παρουσιάζουν σοβαρότατες αποκλίσεις από το αρχαίο πρωτότυπο, έχουν αυθαίρετες τοποθετήσεις υποθετικών/μη υπαρκτών εξαρτημάτων ακόμα και σε σημεία που δεν υπάρχει ένδειξη/υποψία ότι υπήρχε κάποιο εξάρτημα», υπογραμμίζει.Εχουμε σοβαρότατες ενστάσεις και αντιρρήσεις για τις ανακατασκευές του Μηχανισμού των Αντικυθήρων και αυτά που παρουσιάζονται με πολλή μεγάλη δημοσιότητα, τα οποία είναι υποθετικά και υψηλής αμφιβολίας. Το ζήτημα για τον Βούλγαρη δεν είναι προσωπικό. Είναι μηχανολογικό. Κι αυτό είναι που κάνει τις διαφωνίες του να μοιάζουν αδιαπραγμάτευτες.«Οι διαφωνίες μου δεν είναι προϊόν της φαντασίας ή της άποψής μου, αλλά βασίζονται στην εμπειρία που έχω αποκομίσει από τη μελέτη των θραυσμάτων, των τομογραφιών, της ανακατασκευής των μπρούντζινων εξαρτημάτων με συμβατικές μεθόδους (όχι με χρήση υπολογιστή), της συναρμολόγησης, καθώς και των δεκάδων εκατοντάδων “ωρών πτήσης” αλληλεπιδρώντας με αυτό το μοναδικό μηχάνημα. Για οποιαδήποτε ανακατασκευή πρέπει να βασιστούμε και να σεβαστούμε το αρχαίο πρωτότυπο».Ενα από τα σημεία έντονης αντιπαράθεσης, μάλιστα, είναι η προσθήκη πλανητικών ενδείξεων στα μοντέλα. «Εχω στοιχεία να υποστηρίξω τις διαφωνίες μου, τα οποία βασίζονται σε μηχανολογικά και υπαρκτά δεδομένα και όχι απλές απόψεις. Σας παραθέτω ένα παράδειγμα: διαφωνώ κάθετα με την ύπαρξη πλανητών στον Μηχανισμό (στα μοντέλα που έχουμε κατασκευάσει υπάρχει μόνον –και το τονίζω αυτό– ο Ηλιος-Χρυσούν Σφαιρίον και η Σελήνη-Μέλαν/Λευκόχρουν Σφαιρίον)».Η αλλαγή εξαρτήματος, θέσης του εξαρτήματος, υλικού του εξαρτήματος, αλλάζει το μηχανολογικό status του συστήματος και οδηγεί σε διαφορετική μηχανική συμπεριφορά, με διαφορετικά αποτελέσματα και, τελικά, σε εσφαλμένες θεωρήσεις.Το πρόβλημα κορυφώνεται όταν η ελευθερία των υποθέσεων φτάνει να αγγίζει κρίσιμα υλικά και διαστάσεις, αλλοιώνοντας τον μηχανικό χαρακτήρα του Μηχανισμού, όπως φαίνεται να υποστηρίζει ο συνομιλητής μας. «Επομένως, η αλλαγή εξαρτήματος, θέσης του εξαρτήματος, υλικού του εξαρτήματος, αλλάζει το μηχανολογικό status του συστήματος και οδηγεί σε διαφορετική μηχανική συμπεριφορά, με διαφορετικά αποτελέσματα και, τελικά, σε εσφαλμένες θεωρήσεις».Γι’ αυτό, η ομάδα FRAMe εφαρμόζει αυστηρό πρωτόκολλο κατασκευής. Ο Βούλγαρης είναι απόλυτος. «Αυτό το πρωτόκολλο απαγορεύει να τοποθετήσουμε ατσάλινους άξονες, απαγορεύει την προσθήκη σύγχρονων εξαρτημάτων σταθεροποίησης όπως βίδες, περικόχλια και σφηνότοπους, απαγορεύει να αλλάξουμε το πάχος των γραναζιών, να τοποθετήσουμε σιδερένια γρανάζια κ.τ.λ. Προφανώς, οι παραπάνω βελτιώσεις κάνουν ένα μοντέλο να λειτουργήσει καλύτερα και να μπορεί να κάνει και άλλες υποθετικές διεργασίες… αλλά –και είμαι κάθετος– δεν συμφωνούν με το αρχαίο πρωτότυπο». Το «Χρόνου Αυτόματον»: Ενα ρομπότ της αρχαιότητας Στη σύγχρονη τεχνολογική φαντασία, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων συχνά παρουσιάζεται ως προπομπός του υπολογιστή. Παρ’ όλα αυτά, ο Αριστείδης Βούλγαρης πηγαίνει τη συζήτηση πιο μακριά: το χαρακτηρίζει ένα Χρόνου Αυτόματον. Μια συσκευή που περιλαμβάνει, οργανώνει και ενεργοποιεί τον χρόνο με τρόπο άμεσο και πλήρως επεξεργασμένο.«Ο χρόνος τότε μπορούσε να χαθεί ανά πάσα στιγμή: έπειτα από μία επιδρομή βαρβάρων που έχουν κάψει τα πάντα ή λόγω μιας επιδημίας σε μία πόλη-κράτος, ποιος θα ήταν σε θέση να μετρήσει και να κρατήσει τον χρόνο;» αναρωτιέται. «Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είχε συγκεντρωμένη όλη την πληροφορία που αφορούσε τον χρόνο. Είχε υψηλή επαναληπτικότητα στα αποτελέσματα που υπολόγιζε μέσω των γραναζιών του παρουσιάζοντάς τα μέσω των δεικτών και των μετρητικών του κλιμάκων».Το παράδειγμα που δίνει δεν είναι θεωρητικό: είναι πλήρως λειτουργικό. Το Αυτόματον γνώριζε πότε ξεκινούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και το μετέδιδε με ακρίβεια.Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είχε συγκεντρωμένη όλη την πληροφορία που αφορούσε τον χρόνο. Είχε υψηλή επαναληπτικότητα στα αποτελέσματα που υπολόγιζε μέσω των γραναζιών του παρουσιάζοντάς τα μέσω των δεικτών και των μετρητικών του κλιμάκων.«Με λίγες στροφές του input, ο χρήστης ήξερε, επί παραδείγματι, ότι σε οκτώ πανσελήνους από σήμερα θα ξεκινήσουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Επρεπε, λοιπόν, κάποιος να ενημερώσει τους αθλητές σε κάθε πόλη-κράτος για την επικείμενη διοργάνωση, να ξεκινήσει προετοιμασίες για τη διαμονή, τη σίτιση, την ασφάλεια, τη μετακίνηση κ.τ.λ.»Οπως φαίνεται, πρόκειται για μία μηχανή διοίκησης χρόνου. Οχι ένα «θαύμα» αποκομμένο από το κοινωνικό του περιβάλλον, αλλά ένα εργαλείο προγραμματισμού για πολιτισμούς που έπρεπε να υπολογίζουν, να οργανώνουν και να επιβιώνουν. Η κοινωνία που τον γέννησε Η ύπαρξη του Μηχανισμού υπονοεί όχι απλώς έναν δημιουργό, αλλά και ένα περιβάλλον που μπορούσε να κατανοήσει, να χρησιμοποιήσει και να υποστηρίξει ένα τόσο πολύπλοκο εργαλείο. Ο Αριστείδης Βούλγαρης το θέτει με σύγχρονους όρους: «Σήμερα κρατάτε το κινητό στο χέρι σας και σε 10 δευτερόλεπτα γνωρίζετε ποια ημερομηνία θα είναι το Πάσχα του 2026 για να κλείσετε, για παράδειγμα, αεροπορικά εισιτήρια. Αυτή η ευκολία δεν υπήρχε τότε». Κατά τον ίδιο, το πλήθος των λειτουργιών του Μηχανισμού υποδεικνύει τη χρήση του από διοικητική αρχή διαχείρισης χρόνου, όχι από ιδιώτη ή… φιλότεχνο. «Αυτό το πανάκριβο μηχάνημα, το δύσκολο στην κατασκευή και με τόση υπερβολικά μεγάλη συγκέντρωση πληροφορίας χρόνου, θα πρέπει να είχε κατασκευαστεί για χρήση από κάποια Διοικούσα Αρχή Διαχείρισης Χρόνου εκείνης της εποχής, που θα μπορούσε να ήταν ακόμα και κάποιο μαντείο».Για να υπάρξει ένα τέτοιο εργαλείο, απαιτείτο πολυεπιστημονική υποδομή. Ο κατασκευαστής δεν ήταν ένας «παραμυθένιος τεχνίτης». Ηταν φορέας γνώσης και τεχνικής εξειδίκευσης.Σίγουρα ο αρχαίος κατασκευαστής είχε πρόσβαση και σε αστρονομικά στοιχεία, μαθηματικές εξισώσεις για τους κύκλους της Σελήνης για την κατασκευή των οδόντων των γραναζιών κ.λπ.«Για να φτιάξεις ένα τέτοιο μηχάνημα χρειάζεται να γνωρίζεις μεταλλειολογία και χύτευση, μηχανολογία, αστρονομία, μαθηματικά, παπύρους με συγκεντρωμένα δεδομένα, μηχανήματα κατεργασίας μετάλλων, ιδιαίτερες τεχνικές δεξιότητες στις κατασκευές. Σίγουρα, λοιπόν, ο αρχαίος κατασκευαστής είχε πρόσβαση και σε αστρονομικά στοιχεία, μαθηματικές εξισώσεις για τους κύκλους της Σελήνης για την κατασκευή των οδόντων των γραναζιών κ.λπ. Αναμφίβολα, θα πρέπει να υπήρχαν και άλλα, απλούστερα μηχανήματα, τα οποία δεν διασώζονται μέχρι στιγμής. Ο μπρούντζος, ως πανάκριβο υλικό ανακυκλωνόταν και τότε. Ακόμα κι εγώ κάνω ανακύκλωση μπρούντζου στο μηχανουργείο μου».Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων δεν διασώθηκε επειδή τον φύλαξαν. Διασώθηκε επειδή ναυάγησε. Και αυτό, κατά τον Βούλγαρη, συνιστά τραγική ειρωνεία: «Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων γλίτωσε από την καταστροφή του σε κάποιο χυτήριο της εποχής εκείνης, επειδή βούλιαξε στη θάλασσα το πλοίο που τον μετέφερε. Δυστυχώς, όμως, πλήρωσε και το τίμημα της διάβρωσης από μέρος που τον προστάτεψε». Η ύλη δεν έχει undo Από την επεξεργασία τομογραφιών έως τη χειρωνακτική ανακατασκευή, η εργασία της ομάδας FRAMe δεν ήταν αποκλειστικά θεωρητική· ήταν και σωματική: απαιτούσε κόπο, επανάληψη, ακρίβεια, και αποδοχή της αστοχίας.«Να τονίσω πως για την κατασκευή των εξαρτημάτων χρησιμοποίησα αποκλειστικά συμβατικές μεθόδους: λίμες, πριόνια, απλά μηχανικά συστήματα διαίρεσης για τη διαμόρφωση των οδόντων των γραναζιών και κάποια ηλεκτροκίνητα επαναληπτικά εργαλεία. Φαίνεται πως αυτό το μηχάνημα θα πρέπει να το κατασκεύασε και να το συναρμολόγησε ένας άνθρωπος. Εχει πολλά κρίσιμα σημεία και λεπτομέρειες που δύσκολα μπορείς να τα μεταφέρεις σε συνεργάτη σου για να συνεχίσει την κατασκευή».Φαίνεται πως αυτό το μηχάνημα θα πρέπει να το κατασκεύασε και να το συναρμολόγησε ένας άνθρωπος. Εχει πολλά κρίσιμα σημεία και λεπτομέρειες που δύσκολα μπορείς να τα μεταφέρεις σε συνεργάτη σου για να συνεχίσει την κατασκευή.Η συγκίνηση του δημιουργού δεν εκφράζεται μόνο με επιτυχία, αλλά και με απώλεια. Το παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό: «Θυμάμαι, όταν επιτέλους κατάφερα να φτιάξω σωστά το γρανάζι με τους 223 οδόντες, ολοκληρώνοντας το τελευταίο δόντι, από τη χαρά μου ξέχασα να αποσύρω την κοπτική λίμα και αυτή ξύρισε εντελώς το τελευταίο δόντι. Η ύλη είναι στυγνή· δεν συγχωρεί. Στην ύλη δεν υπάρχει το ψηφιακό βελάκι UNDO, να το πατήσω και να ξανακάνει το δόντι πριν το ξυρίσω. Πολύ απλά ξαναέκανα το γρανάζι από την αρχή: 1, 2, 3, 4, 5 … 221, 222, 223…»Παρά ταύτα, η πιο απτή στιγμή δεν είναι οπτική. Είναι ακουστική: ο ήχος του χρόνου που ανακτά την κίνησή του. «Οταν φτιάξαμε το πρώτο λειτουργικό μοντέλο του Μηχανισμού και είδαμε να κινούνται τα γρανάζια, κατά την περιστροφή των γραναζιών ακουγόταν ένας ήχος “κρρρ, κρρρ”, που θύμιζε ήχο επαναληπτικού πολυβόλου», θυμάται ο συνομιλητής μας. Ο Μηχανισμός ως μηχανική μνήμη Το FRAMe Project ξεκίνησε την έρευνά του το 2017 με πρόσβαση στα αυθεντικά αρχεία τομογραφίας του 2004. Από τότε, το έργο τους διαμόρφωσε ένα διαφορετικό πλαίσιο ανάγνωσης: μηχανολογικό, πειραματικό, με πλήρη πιστότητα στο πρωτότυπο.Αυτή η οπτική έφερε στο φως νέες προτάσεις, αλλά και έντονη αντιπαράθεση. Ο Βούλγαρης δεν αποφεύγει να τοποθετηθεί με σαφήνεια: «Δεν γίνεται να προσκυνούμε ως ιερό τοτέμ υποθέσεις για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, οι οποίες, μολονότι έχουν μεγάλη δημοσιότητα, δεν έχουν επιβεβαιωθεί πειραματικά και πραγματιστικά, και πολλές από αυτές είναι μη ρεαλιστικές και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων πρέπει να διερευνηθεί και από τη μηχανολογική του πλευρά. Αυτή θα πρέπει να είναι το σημείο αναφοράς και η βάση των υποθέσεων γι’ αυτό το μοναδικό μηχάνημα του αρχαίου κόσμου. Η έρευνα δεν είναι κάτι το στατικό· εξελίσσεται, αναμορφώνεται συγκεντρώνεται, και νέα στοιχεία έχουν προκύψει, τα οποία ήταν άγνωστα την περίοδο της διερεύνησης του Μηχανισμού το 2004».Η έρευνα δεν είναι κάτι το στατικό· εξελίσσεται, αναμορφώνεται συγκεντρώνεται, και νέα στοιχεία έχουν προκύψει, τα οποία ήταν άγνωστα την περίοδο της διερεύνησης του Μηχανισμού το 2004.Ο ίδιος, πάντως, καλεί την επιστημονική κοινότητα να λάβει μέτρα και πρωτοβουλίες. Οσο καθυστερεί η κοινότητα να ξεκαθαρίσει τα ανοιχτά θέματα και τις εσφαλμένες υποθέσεις τόσο οι αστήριχτες απόψεις, η αναρχία και τα αμφιλεγόμενα αποτελέσματα θα αυξάνουν, και αυτό τελικά θα αποβεί εις βάρος του Μηχανισμού των Αντικυθήρων και όλου του κόπου που έκαναν οι ερευνητές εδώ και τουλάχιστον 50 χρόνια». Πειθαρχία και μη ανοχή στο αυθαίρετο.Η πιο μεγάλη παρανόηση για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων είναι πως υπήρξε ένα μεμονωμένο θαύμα· ένα τεχνούργημα που προηγήθηκε της εποχής του· ένας μηχανικός αναχρονισμός, κρυμμένος στα βάθη μιας τεχνολογικά αφελούς κοινωνίας. Ωστόσο, όπως αποδεικνύει η ομάδα FRAMe, αυτό το αφήγημα είναι εσφαλμένο – στα όρια του προσβλητικού, αν λάβουμε υπ’ όψιν όσα μας είπε ο Αριστείδης Βούλγαρης. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων υπήρξε η επιφάνεια ενός μη ορατού θεσμού: ενός κόσμου όπου ο χρόνος ήταν εργαλείο εξουσίας, ελέγχου και τελετουργίας. Ο Μηχανισμός δεν υπήρξε παράδοξο. Υπήρξε σύστημα. Υπήρξε η επιφάνεια ενός μη ορατού θεσμού: ενός κόσμου όπου ο χρόνος ήταν εργαλείο εξουσίας, ελέγχου και τελετουργίας. Και για να υπάρξει κάτι τέτοιο, χρειάστηκε παρατήρηση, αποθήκευση, πρόβλεψη, τεχνική, κατανομή ρόλων, γραφειοκρατία. Και τότε γίνεται καθαρό: η ακρίβεια δεν ήταν έμπνευση. Ηταν πολιτισμός. Δεν ήταν στιγμιαία διάνοια. Ηταν παραγωγική δυνατότητα. Η ύλη υπάκουε επειδή την υπάκουαν.Οσο για μας σήμερα; Μας μένει κάτι πιο δύσκολο από την αποκατάσταση του γραναζιού. Η αποκατάσταση της θεσμικής ακρίβειας. Οχι να ξαναφτιάξουμε τον Μηχανισμό, αλλά να ξαναμάθουμε να μετράμε σωστά. Ο Μηχανισμός, εξάλλου, δεν ζητεί να τον εξηγήσεις. Ζητεί να σταθείς ακίνητος μπροστά του και να μην υποθέτεις· να αποδεικνύεις. Στιγμιότυπο από την κεντρική πρόσθια πλευρά του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Εικονίζονται το Σφαιρίον της Σελήνης (ότε Μέλαν, ότε Λευκόχρουν), το Χρυσούν Σφαιρίον-Ηλιος, με τον δείκτη Ηλίου Ακτίν, οι χαραγμένοι κύκλοι-τροχιές (και όχι σφαιρία) των πλανητών, όπως αυτά αναφέρονται στο Εγχειρίδιο Χρήσης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων (διασώζεται η φράση ΚΡΟΝΟΥ ΦΑΙΝΟΝΤΟΣ ΚΥΚΛΟΣ). Αμέσως μετά, διασώζονται ο δακτύλιος των εκλειπτικών αστερισμών και ο δακτύλιος του αιγυπτιακού ημερολογίου. (©The FRAMe Project) Ανακατασκευή λειτουργικού μοντέλου του Μηχανισμού των Αντικυθήρων από την ομάδα The FRAMe Project. Πρόσθια πλευρά. Λειτουργική ανακατασκευή του κατακόρυφου πτολεμαϊκού τόρνου (περ. 300 π.Χ.), όπως αυτός αναπαριστάται σε εγχάρακτη τοιχογραφία στον Τάφο του Πετοσίρις. (©The FRAMe Project) Λήψη υπό γωνία του Θραύσματος Α, το οποίο είναι το μεγαλύτερο διασωζόμενο τμήμα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Το κεντρικό γρανάζι b1 είναι κατασκευασμένο από ξεχωριστά τμήματα και αποτελείται από τέσσερις βραχίονες και έναν δακτύλιο. Σε ένα τυχαίο σπάσιμο ενός από τους βραχίονες, είναι εμφανής η παντελής απουσία μπρούντζου και η ύπαρξη ενός πετρώδους υλικού τιρκουάζ χρώματος (ατακαμίτης). Με βάση τον βαθμό απορρόφησης στις ακτίνες Χ αυτής της περιοχής, εντοπίστηκε η πλήρης απουσία μπρούντζου και στις υπόλοιπες περιοχές του θραύσματος. (©The FRAMe Project) https://www.kathimerini.gr/opinion/interviews/563632627/i-stigmi-miden-toy-michanismoy-ton-antikythiron/

Ναι πιστεύω ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν προσθέσει μια δυναμική που παλιά δεν υπήρχε..Επίσης έχουν βοηθήσει στην ενημέρωση μας όσον αφορά τον εξοπλισμό (αγορά πώληση νέα προϊόντα etc) τόσο σε εγχώρια βάση όσο και εκτός συνόρων.Ισως εάν συνεχίσει και γενικευθεί αυτή η εξωστρέφεια να δώσει σε κάποια χρόνια καλλίτερα αποτελέσματα....Γιατί κακά τα ψέματα για να δοκιμάσεις κάτι θα πρέπει να γνωρίζεις την ύπαρξη του 😉😎

Το θετικό είναι ότι υπάρχουν δράσεις όπως η πανελλήνια εξόρμηση που πέρα απο τον κόσμο που μαζεύει και ασχολείτε με αυτό χρόνια υπάρχουν μικροί και μεγάλοι που απολαμβάνουν την περιήγηση του νυχτερινού ουρανού που συνηθίζεται να γίνεται από κάποιο μέλος. Αλλά και άλλες δράσεις που γίνονται κατα καιρούς απο τους συλλόγους.