Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για το νότο

[Heal]

Αν και δεν ήταν ακριβώς το πρώτο ταξίδι που κάνω, εντούτοις ήταν το πρώτο στο νότιο ημισφαίριο. Ας μοιραστώ λοιπόν, με τους φίλους του άστροβοξ μια περίηγηση στο νότιο ουρανό. Λόγω δουλειάς βρέθηκα στο Σαντιάγο της Χιλής για περίπου ένα μήνα, 30 μοίρες κάτω από των ισημερινό.

 

Η πρώτη παράξενη εντύπωση που δεν μπόρεσα να συνηθίσω ήταν η "αντίστροφη" πορεία του ήλιου. Ο ήλιος ανατέλει φυσικά από την ανατολή και δύει στη δύση, αλλά γράφει το τόξο στο βόρειο κομμάτι του ουρανού, δίνει λοιπόν την αίσθηση ότι κινείται απο τα δεξιά προς στα αριστερά, όπως κοιτάμε προς το βορρά. Το φεγγάρι στο πρώτο τέταρτο έχει αντίστροφη κατεύθυνση από αυτό που μας είναι οικείο. Και φυσικά ανάλογη είναι και η κίνηση της ουράνιας σφαίρας, σύμφωνα με τη φορά του ρολογιού.

 

Πριν λοιπόν επισκεφτώ το αστεροσκοπείο δοκίμασα να ρίξω μια ματιά μόνος μου στον ουρανό. Κοιτώντας προς βορρά η εικόνα έμοιαζε γνωστή, δε δυσκολεύτηκα να βρω τον Ωρίωνα, αλλά κοιτώντας λίγο πιο προσεκτικά είδα πως κάποιος είχε πειράξει τις θέσεις των αστεριών. Το νεφέλωμα βρισκόταν πάνω από τη ζώνη, ο Ρίγκελ ψηλά, και χαμηλά ο κοκκινωπός Μπετελγκέζ. Πιο ψηλά στον καλοκαιρινό ουρανό λάμπει ο Σείριος και ο αστερισμός του μεγάλου Κυνός ευδιάκριτος ακόμη και μέσα από τα φώτα το Σαντιάγο, αντίθετα χαμηλότερα ήταν ο Λαμπαδίας και οι Πλειάδες. Συνεχίζοντας προς το ζενίθ προχωρούμε σε "caelum incongitum" και συναντώ το πρώτο λαμπρό νέο αστέρι για μένα, τον Κάνωπο, δεύτερο φωτεινότερο στον ουρανό, σχεδόν στο αντιδιαμετρικό σημείο της ουράνιας σφαίρας από τον Βέγα που μας κρατά συντροφιά τα καλοκαιρινά βράδια. Συνεχίζοντας την πορεία προς το νότο διαδοχικά περνάμε το σύμπλεγμα της Αργούς και καταλήγουμε στον Σταυρό του Νότου, ευδιάκριτο και ξεκάθαρο, και ακόμη πιο κάτω, ο Κένταυρος, κοντά στο νότιο ορίζοντα αυτή την εποχή του χρόνου τις πρώτες βραδυνές ώρες με το α και β του να κυριαρχούν.

 

Όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορούσα να αρκεστώ σε μια τέτοια φτωχή περίηγηση μέσα από στην πόλη, οπότε ζήτησα από τους αμφιτρίωνες, να πάμε σε ένα αστεροσκοπείο, για να πάρω μια εικόνα μέσα από τηλεσκόπιο. Δυστυχώς η πιο βολική ημέρα για τον υπεύθυνο του αστεροσκοπείου, τον συμπαθέστατο Ignacio, ήταν όταν η Σελήνη βρισκόταν σε φάση πρώτο τέταρτο, οπότε δεν χαρήκαμε σκοτεινό ουρανό, πλήν όμως είδα τους βασικούς στόχους. Κατευθυνθήκαμε λοιπόν περίπου 30 χιλιόμετρα έξω από το Σαντιάγο, σε υψόμετρο περίπου 1000 μέτρων στο Αστεροσκοπείο στην περιοχή Santa Martina.

 

http://maps.google.com/maps?ll=-33.269369,-70.534329&spn=0.001007,0.002411&t=h&z=19&lci=com.panoramio.all

 

http://www.astro.puc.cl:8080/astropuc/resources/santa-martina-observatory

 

Στο χώρο αυτό οι φοιτητές του Πανεπιστημίου, παίρνουν το βάπτισμα του πυρός στην Αστρονομία και έρχονται σε πρώτη επαφή με τον ουρανό. Το ευχάριστο είναι πως το μάθημα είναι ανοιχτό σε φοιτητές άλλων τμημάτων και ενώ το τμήμα αστρονομίας έχει περίπου 30 φοιτητές ανα έτος και άλλους τόσους το τμήμα φυσικής, οι οποίοι ούτως ή άλλως το παρακολουθούν, το μάθημα επιλέγεται προαιρετικά από επιπλέον 200 φοιτητές άλλων τμημάτων. Επίσης με τα τηλεσκόπια γίνονται παρατηρήσεις κυρίως για εξωπλανήτες και στον ίδιο χώρο υπάρχει εργαστήριο οπτικών οργάνων που εγκαινιάστηκε πρόσφατα, υπάρχει δηλαδή έντονη διδακτική αλλά και ερευνητική δραστηριότητα, μια πολύ ευχάριστη ζωντάνια.

 

Οπότε να μη τα πολυλογώ ξεκινήσαμε τις παρατηρήσεις μας με το τηλεσκόπιο των 12” που υπάρχει για να βλέπουν οι επισκέπτες. Ξεκινώντας από το βορρά περάσαμε από το γνωστό μας νεφέλωμα του Ωρίωνα και συνεχίσαμε προς το κέντρο του Γαλαξία μας. Η πρώτη μας στάση ήταν το η Tροπίδος (η Carinae), και το νεφέλωμα που περιβάλλει ένα από τα μεγαλύτερα και λαμπρότερα σε απόλυτο μέγεθος αστέρια του ουρανού. Ένα τεράστιο νεφέλωμα συγκρίσιμο σε μεγαλείο με αυτό του Ωρίωνα και με ξεκάθαρες σκοτεινές και φωτεινές περιοχές. Στη συνέχεια προχωρήσαμε στο νεφέλωμα της ταραντούλας (30 Dorado), ένα εξωγαλαξιακό νεφέλωμα στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου. Εδώ ήταν εντυπωσιακή η δομή και τα νημάτια του νεφελέωματος αυτού που φιλοξένησε στις παρυφές του τον υπερκαινοφανή του 1987. Στη συνέχεια προχωρήσαμε στο 47 Tucanae, ένα πλούσιο σφαιρωτό σμήνος στις διαστάσεις της πανσελήνου, το οποίο οδήγησε σε επιφωνήματα, αλλά και σε μεγάλη προσμονή για τον επόμενο στόχο που ήταν της ίδιας συνομοταξίας. Το πολύ μεγάλο αστροφυσικό ενδιαφέρον αυτού του αντικειμένου είναι η φιλοξενία 23 Millisecond Pulsar, δηλαδή αστέρων νετρονίων των οποίων η περίοδος περιστροφής είναι της τάξεως του χιλιοστού του δευτερολέπτου. Και φυσικά προχωρήσαμε στο βασιλιά όλων των σφαιρωτών σμηνών, το εντυπωσιακό και μεγαλοπρεπές ω Κενταύρου, που έχουν δει και αρκετοί φίλοι από τη νότια Ελλάδα. Αυτό ήταν πραγματικά τεράστιο, εξαιρετικά πυκνό και λαμπρό, που κάνει το Μ13 να μοιάζει φτωχός συγγενής, και φυσικά το αστροφυσικό του ενδιαφέρον είναι μεγάλο καθώς είναι πιθανόν να φιλοξενεί μια μάυρη τρύπα στο κέντρο του πράγμα που το καθιστά μοναδικό σε σχέση με τα άλλα σφαιρωτά σμήνη του Γαλαξία μας. Η βραδιά μας συνεχίστηκε με τον Κένταυρο Α, τον γνωστό και μη εξαιρεταίο ραδιογαλαξία που η κεντρική του περιοχή καλύπτεται από σκόνη, εδώ τα πράγματα λόγω της φωτορρύπανσης από τη Σελήνη ήταν δύσκολα, αλλά παρόλα αυτά το σχήμα του ήταν εμφανές. Την βραδιά μας την κλείσαμε με το Jewel Box, στο Σταυρό του Νότου. Εδώ αξέχαστε μένουν τα διαφορετικά χρώματα των αστεριών στο σμήνος, με το λαμπρό πορτοκαλί κ Crucis (το ίδιο όνομα χρησιμοποιείται και για το σμήνος συνολικά) και τα κοντινά γαλαζωπά να δίνουν την αίσθηση πολύτιμων λίθων.

 

Παρά τη Σελήνη, ο Γαλαξίας έκοβε ξεκάθαρα τον ουρανό από το Βορρά στο Νότο, με τον σάκο ανθράκων να φαίνεται σαν μια σκοτεινή κηλίδα στη γειτονιά του Σταυρού του Νότου. Ενώ προς τα δυτικά φαινόταν σαν ένα ξεκομμένο νησί το Μεγάλο σμήνος του Μαγγελάνου. Ενώ την ίδια στιγμή ο Λέοντας ανέτειλε ανεστραμμένος.

 

Η εύρεση του Νότιου Ουράνιου πόλου δεν ήταν δύσκολη υπόθεση τελικά, κατά βάση πρέπει να προεκτείνει κανείς τα αστέρια της μεγάλη πλευράς του Σταυρού του νότου και την μεσοκαθετο μεταξύ του α και β Κενταύρου, και τελικά στο σημείο συνάντησής τους βρίσκει το Νότιο Ουράνιο Πόλο.

 

Η γενική εικόνα του νότιου ουρανού με γοήτευσε και με εντυπωσιάσε. Τα αντικείμενα είχαν κάτι το εξωτικό και το πρωτόγνωρο που είχα πολλά χρόνια να αισθανθώ και η γεύση που μου άφησαν μου θυμίζει κάτι από τις πρώτες εικόνες του νεφελώματος του Ωρίωνα μέσα από το ταπεινό διοπτρικό που είχα σαν μαθητής γυμνασίου.

 

Τί μου έλειπε; Η παρέα του Άστροβοξ και οι φίλοι που παρατηρούμε τα καλοκαίρια -όποτε γυρίζω στην όμορφη χώρα μας- από τον Πάρνωνα και τους καθαρούς μας ουρανούς.

[vtsamis]

"Χαμηλός ουρανός γιομάτος άστρα,

μα δε μοιάζει μ' αυτόν που σε γνωρίζει..."

 

Κώστα, μας έκανες και ταξιδέψαμε μαζί σου στο Νότιο ουρανό!

Τι καλύτερο για την επόμενη φορά από ένα ταξίδι, με την παρέα και τους φίλους, ας πούμε, στην Αυστραλία, ε?

[Τάσος Βράτολης]

Κώστα, κυριολεκτικά ανατρίχιασα με την περιγραφή σου, είμαι τόσο φανατικά ερωτευμένος με τα καλούδια του Νότιου ουρανού που ένα από τα μεγαλύτερα όνειρα της ζωής μου, έχει γίνει ένα τέτοιο ταξίδι! Μόνο και μόνο για αυτόν τον σκοπό, να δω τα κορυφαία σφαιρωτά σμήνη, τα πιο απίστευτα νεφελώματα, την παράξενη και πρωτόγνωρη φαινόμενη κίνηση του ουρανού, γωνιές του Γαλαξία μας ανεξερεύνητες, τα Μαγγελανικά νέφη και...να νιώθω την πρώτη εκείνη αίσθηση ότι δεν γνωρίζω τίποτα στον ουράνιο θόλο, τα ανακαλύπτω όλα από την αρχή!

 

Σε ευχαριστούμε θερμά για αυτό το ταξίδι και το να σου πω πως δεν σε ζήλεψα, θα ήταν το μεγαλύτερο ψέμα!

 

Ένας φίλος μου που έχει ταξιδέψει στην Νότια Αφρική, μου είπε κάτι επίσης εντυπωσιακό! Παρατήρησε λέει, εκτός από τα περίεργα της φαινόμενης κίνησης του ουρανού, (άσχετο με Αστρονομία, αλλά έχει βάση στην Φυσική φαντάζομαι!) ότι το νερό στο Νότιο ημισφαίριο ρέει αντίστροφα όταν πέφτει μέσα σε ένα δοχείο ή νιπτήρα από ότι ρέει στο Βόρειο ημισφαίριο...δηλαδή αντί από αριστερά προς τα δεξιά, δεξιά προς τα αριστερά!

Εξεπλάγην όταν το άκουσα, παρατήρησες κάτι τέτοιο μήπως εσύ; Τι θα μπορούσε να προκαλεί κάτι τέτοιο;

 

Τέλος πάντων, ήθελα επίσης να σε ρωτήσω πως και δεν πήγες και στο Παρανάλ, στην έρημο Ατακάμα; Ήταν πολύ μακριά από εκεί που ήσουν; Μάλλον υποθέτω έπρεπε να ακολουθήσεις το πρόγραμμα του συγκεκριμένου Πανεπιστημίου..

[kkokkolis]

Ένας φίλος μου που έχει ταξιδέψει στην Νότια Αφρική, μου είπε κάτι επίσης εντυπωσιακό! Παρατήρησε λέει, εκτός από τα περίεργα της φαινόμενης κίνησης του ουρανού, (άσχετο με Αστρονομία, αλλά έχει βάση στην Φυσική φαντάζομαι!) ότι το νερό στο Νότιο ημισφαίριο ρέει αντίστροφα όταν πέφτει μέσα σε ένα δοχείο ή νιπτήρα από ότι ρέει στο Βόρειο ημισφαίριο...δηλαδή αντί από αριστερά προς τα δεξιά, δεξιά προς τα αριστερά!

Εξεπλάγην όταν το άκουσα, παρατήρησες κάτι τέτοιο μήπως εσύ; Τι θα μπορούσε να προκαλεί κάτι τέτοιο;

 

Αστικός μύθος μάλλον είναι αυτό Τάσο. Το νερό της Γης όπως και ο αέρας της έχουν την αδράνειά της.

 

http://www.guardian.co.uk/notesandqueries/query/0,5753,-26764,00.html

http://wiki.answers.com/Q/Does_water_flow_counter_clockwise_south_of_the_equator

[alepohori]

Κάνωπος, Σταυρός του Νότου, Αργώ, η Tροπίδος, 30 Dorado, Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, 47 Tucanae, ω Κενταύρου, Κένταυρος Α, Jewel Box, Σάκος Ανθράκων…Τι περίεργα ονόματα…….. «Γιατί ο Ήλιος πάει έτσι;» «Πού είναι το φεγγάρι; Γιατί πάει από κει;» «Γιατί όλα είναι ανάποδα;» Πόσο άγνωστος κόσμος…

 

Ποιον αστρικό κόσμο απολαμβάνουμε εμείς οι «όρθιοι», οι «πάνω»; Κάποιον διαφορετικό; Το μεγαλείο του έναστρου θεού είναι αυτό ακριβώς: Τόσο μεγάλο που είναι ανεξάντλητο… Όσο δεν είναι οι λέξεις να το περιγράψουν. Εσύ Κώστα όμως τα κατάφερες! Ευχαριστούμε!!!

[Makis]

Συγχαρητήρια για την περιγραφή κ.Κώστα!!!!!!

Πραγματικά έκανα ένα "φανταστικό" στον νότιο ουρανό.Μακάρι

να μπορούσα να παω.

[Heal]

Να είστε καλά!

 

Τι καλύτερο για την επόμενη φορά από ένα ταξίδι, με την παρέα και τους φίλους, ας πούμε, στην Αυστραλία, ε?

 

Λες να το συνδιάσουμε και με παρατήρηση ηλιακού στέμματος, Βαγγέλη;

 

Ένας φίλος μου που έχει ταξιδέψει στην Νότια Αφρική, μου είπε κάτι επίσης εντυπωσιακό! Παρατήρησε λέει, εκτός από τα περίεργα της φαινόμενης κίνησης του ουρανού, (άσχετο με Αστρονομία, αλλά έχει βάση στην Φυσική φαντάζομαι!) ότι το νερό στο Νότιο ημισφαίριο ρέει αντίστροφα όταν πέφτει μέσα σε ένα δοχείο ή νιπτήρα από ότι ρέει στο Βόρειο ημισφαίριο...δηλαδή αντί από αριστερά προς τα δεξιά, δεξιά προς τα αριστερά!

Εξεπλάγην όταν το άκουσα, παρατήρησες κάτι τέτοιο μήπως εσύ; Τι θα μπορούσε να προκαλεί κάτι τέτοιο;

 

Τέλος πάντων, ήθελα επίσης να σε ρωτήσω πως και δεν πήγες και στο Παρανάλ, στην έρημο Ατακάμα; Ήταν πολύ μακριά από εκεί που ήσουν; Μάλλον υποθέτω έπρεπε να ακολουθήσεις το πρόγραμμα του συγκεκριμένου Πανεπιστημίου..

 

Δεν παρατήρησα κάτι τέτοιο στη ροή του νερού, Τάσο, σίγουρα ισχύει στις μεγάλες κλίμακες λόγω των μη αδρανειακών δυνάμεων, αλλά σε τόσο μικρές αποστάσεις είναι πάρα πολύ μικρές οι δυνάμεις για να παίξουν σημαντικότερο ρόλο. Περιαστικός μύθος όπως λέει και ο συνονόματος φίλος kkokkolis είναι...

 

Όσο για τα υπόλοιπα ταξίδια, εκεί ήταν δύσκολα τα πράγματα η Χιλή έχει μήκος περίπου 4000 χιλιόμετρα, και ένα ταξίδι στην έρημο της Ατακάμα ήθελε 2-3 ώρες πτήση και αρκετά μεγάλο ταξίδι οδικώς μετά. Περιορίστηκα στην περιοχή γύρω από το Σαντιάγο +-200 χιλιόμετρα, αυτό δε σημαίνει ότι δεν θα ήθελα να τα κάνω στο μέλλον!

 

@Δημήτρη και Μάκη... Σας ευχαριστώ! Το νότιο ημισφαίριο δεν είναι τόσο μακριά, τα φανταστικά ταξίδια πολλές φορές γίνονται πραγματικά.

[Bi2L]

Φοβερό ταξίδι!! Μπορεί να μην έχω πάει ακόμα στο Νότιο ημισφαίριο αλλά μας ταξίδεψες για τα καλά!

[3c273]

Στο χώρο αυτό οι φοιτητές του Πανεπιστημίου, παίρνουν το βάπτισμα του πυρός στην Αστρονομία και έρχονται σε πρώτη επαφή με τον ουρανό. Το ευχάριστο είναι πως το μάθημα είναι ανοιχτό σε φοιτητές άλλων τμημάτων και ενώ το τμήμα αστρονομίας έχει περίπου 30 φοιτητές ανα έτος και άλλους τόσους το τμήμα φυσικής, οι οποίοι ούτως ή άλλως το παρακολουθούν, το μάθημα επιλέγεται προαιρετικά από επιπλέον 200 φοιτητές άλλων τμημάτων. Επίσης με τα τηλεσκόπια γίνονται παρατηρήσεις κυρίως για εξωπλανήτες και στον ίδιο χώρο υπάρχει εργαστήριο οπτικών οργάνων που εγκαινιάστηκε πρόσφατα, υπάρχει δηλαδή έντονη διδακτική αλλά και ερευνητική δραστηριότητα, μια πολύ ευχάριστη ζωντάνια.

 

Τα πάντα καλύπτει επιστήμημη της αστρονομίας

Πολύ όμορφη παρουσίαση. Κάποτε σκεφτόμουν πώς θα φαίνονταν τα πράγματα από εκεί. Θα πρέπει να ήταν εντυπωσιακό το θέαμα. Ευχαριστούμε!

[3c273]

Ένας φίλος μου που έχει ταξιδέψει στην Νότια Αφρική, μου είπε κάτι επίσης εντυπωσιακό! Παρατήρησε λέει, εκτός από τα περίεργα της φαινόμενης κίνησης του ουρανού, (άσχετο με Αστρονομία, αλλά έχει βάση στην Φυσική φαντάζομαι!) ότι το νερό στο Νότιο ημισφαίριο ρέει αντίστροφα όταν πέφτει μέσα σε ένα δοχείο ή νιπτήρα από ότι ρέει στο Βόρειο ημισφαίριο...δηλαδή αντί από αριστερά προς τα δεξιά, δεξιά προς τα αριστερά!

Εξεπλάγην όταν το άκουσα, παρατήρησες κάτι τέτοιο μήπως εσύ; Τι θα μπορούσε να προκαλεί κάτι τέτοιο;

 

Αστικός μύθος μάλλον είναι αυτό Τάσο. Το νερό της Γης όπως και ο αέρας της έχουν την αδράνειά της.

 

http://www.guardian.co.uk/notesandqueries/query/0,5753,-26764,00.html

http://wiki.answers.com/Q/Does_water_flow_counter_clockwise_south_of_the_equator

 

Με "κούφανες" Κώστα. Θα απαντούσα στον Τάσο ότι ευθύνεται η δύναμη Coriolis (όταν ένα σώμα κινείται μέσα σε ένα περιστρεφόμενο σύστημα , τότε για τον εσωτερικό παρατηρητή , εκτός της φυγοκέντρης δυνάμης, εμφανίζεται και μια άλλη δύναμη αδρανείας η δύναμη Coriolis F=-2 m υ ω ημφ). Αυτά μάθαμε τότε στο σχολείο μας. Για κάθε οριζοντίως κινούμενο σώμα, η δύναμη Coriolis το εκτρέπει προς τα δεξιά στο Βόρειο ημισφαίριο και προς τα αριστερά στο Νότιο ημισφαίριο.

 

Υ.Γ. Θυμάμαι ήταν sos ερώτηση η περιστροφή του νερού. Δεν ξέρω αν σήμερα διδάσκονται τα παιδιά την δύναμη αυτή στα σχολεία μας.

[Bi2L]

Και φυσικά προχωρήσαμε στο βασιλιά όλων των σφαιρωτών σμηνών, το εντυπωσιακό και μεγαλοπρεπές ω Κενταύρου, που έχουν δει και αρκετοί φίλοι από τη νότια Ελλάδα. Αυτό ήταν πραγματικά τεράστιο, εξαιρετικά πυκνό και λαμπρό, που κάνει το Μ13 να μοιάζει φτωχός συγγενής, και φυσικά το αστροφυσικό του ενδιαφέρον είναι μεγάλο καθώς είναι πιθανόν να φιλοξενεί μια μάυρη τρύπα στο κέντρο του πράγμα που το καθιστά μοναδικό σε σχέση με τα άλλα σφαιρωτά σμήνη του Γαλαξία μας.

Φήμες Κώστα, φαίνεται και από την Βόρεια Ελλάδα!!!

Αστροφωτογραφίες: ω Centauri (ω Cen)

 

 

 

 

 

Θα απαντούσα στον Τάσο ότι ευθύνεται η δύναμη Coriolis (όταν ένα σώμα κινείται μέσα σε ένα περιστρεφόμενο σύστημα , τότε για τον εσωτερικό παρατηρητή , εκτός της φυγοκέντρης δυνάμης, εμφανίζεται και μια άλλη δύναμη αδρανείας η δύναμη Coriolis F=-2 m υ ω ημφ). Αυτά μάθαμε τότε στο σχολείο μας. Για κάθε οριζοντίως κινούμενο σώμα, η δύναμη Coriolis το εκτρέπει προς τα δεξιά στο Βόρειο ημισφαίριο και προς τα αριστερά στο Νότιο ημισφαίριο.

.

Αλέξη, κι εγώ κάτι παρόμοιο είχα στο μυαλό μου...

[Βασίλης_Μ]

Αστικός μύθος όπως είπε ο Κώστας ο Γιατρός.

 

Η δύναμη coriolis σαφώς και επιδρά στα ρευστά (υγρά και αέρια) και δημιουργεί τέτοια φαινόμενα αλλά σε μεγάλες κλίμακες/μάζες, όπως είπε ο Κώστας ο Φυσικός...

 

Κάπου είχα διαβάσει ότι σε σημείο που περνά η νοητή γραμμή του ισημερινού, τσαρλατάνοι στήνουν μαγαζάκια με νερά να τρέχουν ανάστροφα μέσα σε λίγα μέτρα... ανάλογα σε ποια πλευρά βρίσκεσε....

 

Κώστα, σε ευχαριστούμε για αυτό το νοερό ταξίδι στον Νότο... που ξέρεις κάποια στιγμή.......

[eliasg2004]

Ευχαριστούμε για το ταξίδι!